tag:blogger.com,1999:blog-330750312024-03-14T05:02:42.154+01:00Pièces de Résistanceverhalen, verhandelingen en foto'sSKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comBlogger57125tag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-47466525116761783372015-05-05T01:21:00.001+02:002015-06-20T00:48:12.240+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 15.<br />
<b>INTERESSANTE GEBIEDEN BUITEN FRANKRIJK.</b><br />
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b style="text-align: justify;"><span style="font-family: inherit;">Spanje: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=g_agPIfNtyE" target="_blank">Vall de Boí</a> (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/988" target="_blank">werelderfgoed</a>
van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fwplTfpniRI" target="_blank">UNESCO</a> sinds 2000).</span></b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=L_3YU_bHY6k" target="_blank">Vallei van Boí</a></b> ligt in het
Catalaanse gedeelte van de Pyreneeën, niet ver van het natuurpark
Aïgues Tortes. De streek is nooit bezet geweest door de Moren en had na hun verdrijving uit de lagere delen van Catalonië een bescheiden bevolkingsdichtheid. Tijdens de Romaanse periode was het gebied in het
bezit van de Graven van Erill. Familieleden maakten tijdens hun
deelname aan de herovering van Zaragossa en <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/War_of_Barbastro" target="_blank">Barbastro</a> (1064) veel zilver
buit, dat ze voor een groot gedeelte besteedden aan de verfraaiing
van de dorpen in de vallei met kerkjes. Er is dan ook nergens ter
wereld zo'n <a href="http://www.centreromanic.com/en" target="_blank">grote concentratie</a> van Romaanse sacrale bouwwerken op zo'n klein oppervlak als hier (acht kerken en een hermitage). De <a href="http://www.spainisculture.com/en/rutas_culturales/ruta_del_romanico_en_el_valle_de_boi.html" target="_blank">route</a> door de vallei is tegenwoordig behoorlijk populair. [<a href="http://www.arquivoltas.com/7-Lerida/Boi-Mapa.jpg" target="_blank">kaart</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=xH3AtRJwmuA" target="_blank">Sant Climent de Taüll</a>.</span></b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sant_Climent_de_Ta%C3%BCll" target="_blank">Sant Climent</a></b> is de grootste
en best bewaarde van de kerken in de Vall de Boí. Hij werd in
december 1123 geconsacreerd door bisschop Guillem Ramon van Rodes.
Het is een drieschepige <a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/05/29/the-church-of-sant-climent-taull/" target="_blank">basiliek</a> met een halfronde centrale absis,
geflankeerd door twee absidiolen. De beuken worden gescheiden door
ronde pijlers en gedekt door een houten zadeldak. Aan de zuidkant (ter
hoogte van het ontbrekende transept) staat een slanke vierkante
<i>campanile</i> van zeven verdiepingen, die naar boven toe lichter
worden omdat ze van steeds grotere vensters zijn voorzien. De
Lombardische invloeden blijken bovendien uit de versieringen van het
exterieur, voornamelijk rondboogfriezen en lisenen. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/San_Clmente_de_Tahull-planta.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De gehele <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/o-espagne/catalogne-romane/tahull-sant-climent" target="_blank">kerk</a> was ooit gedecoreerd met
fresco's, die getuigen van een sterke Italiaans-Byzantijnse invloed. Om de resterende fragmenten tegen verdere degradatie te
beschermen zijn deze aan het begin van de 20e eeuw verwijderd (door
het aanbrengen van lijm uit paardenhuid, die bij het afpellen de
pigmenten meenam) en overgebracht naar het <i><a href="http://www.museunacional.cat/en" target="_blank"><b>Museu Nacional d'Art de Catalunya</b></a></i> in Barcelona. Het fresco in de centrale absis, de
fameuze <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bY9GodITkoA" target="_blank">Christus Pantocrator</a></b>, werd door een kopie vervangen. [Het
geheel zou er ooit <b><a href="http://blog.museunacional.cat/en/virtual-apse-of-sant-climent-de-taull/" target="_blank">zo</a></b> uitgezien hebben.] Tegenwoordig kan men
de schilderingen ook door middel van een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jEHkTfPiugg" target="_blank">klank-en-lichtspel</a>
bewonderen. De nog resterende fragmenten worden <i>in situ</i> <a href="http://www.romanicobert.cat/web/guest/taull1123" target="_blank">gerestaureerd</a>. Het oeroude houten <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/59/Frontal_Sant_Climent_Taull-MNAC003908_0002_collage.jpg" target="_blank">altaarfront</a> is eveneens overgebracht
naar Barcelona, maar drie Romaanse houten <a href="https://c1.staticflickr.com/5/4100/4823624490_f59b2acb0d_b.jpg" target="_blank">beelden</a> worden in de kerk geëxposeerd, als onderdeel van de nieuwe museale inrichting.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Ga2UpbKe9h8/VTt_0a0U-4I/AAAAAAAAEDk/34tNrZQt2eI/s1600/San-Climent-de-Taull-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-Ga2UpbKe9h8/VTt_0a0U-4I/AAAAAAAAEDk/34tNrZQt2eI/s1600/San-Climent-de-Taull-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=gxHOu_IcfA0" target="_blank">Santa María de Taüll</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Ook de <b><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/o-espagne/catalogne-romane/tauell-santa-maria" target="_blank">Santa Maria</a></b> werd in 1123
ingewijd, één dag na de Sant Climent. Het is een van de weinige kerken in de vallei waar zich een dorpskern omheen vormde. Met de datering houden de
overeenkomsten met de naaste buur niet op: ook de <a href="http://www.huismanfoto.eu/Album%20538%20Vall%20de%20Boi%20kerken/slides/DSC0081%20Spaanse%20Pyreneeen%20Vall%20de%20Boi%20Taull%20Santa%20maria%20interieur%20270912.jpg" target="_blank">Santa Maria</a> heeft
drie beuken, uitmondend in absiden, en een houten zadeldak. De
verlichting wordt verzorgd door kleine vensters in de absiden en de
façade.
De klokkentoren is in de zuidelijke zijbeuk ingebouwd en telt
(slechts) vijf verdiepingen. Mogelijk stond deze er reeds en is de
<a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/05/31/santa-maria-de-taull/" target="_blank">kerk</a> er omheen geconstrueerd. In de 18e eeuw is in het kader van een
restauratie een koepel toegevoegd, die in de jaren zeventig van de
vorige eeuw weer is verwijderd. [<a href="http://www.almendron.com/arte/arquitectura/romanico/rom_02/rom_022/tahull2.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Paintings_from_Santa_Maria_in_Ta%C3%BCll" target="_blank">wandschilderingen</a> van de Santa Maria (vollediger bewaard gebleven dan
in de Sant Climent), zijn in 1918 verwijderd en overgebracht naar
Barcelona. Het fresco in de centrale absis is geen <i>Majestas
Domini</i>, maar een
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=U7QCJbL-kVA" target="_blank">tronende Maria</a> met het Christuskind op schoot. Zij wordt omgeven door
de drie koningen. Op de zijmuren waren bijbelse scènes afgebeeld,
o.a. het gevecht tussen <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/david-and-goliath-and-other-scenes-santa-maria-de-taull/mestre-del-judici-final/015965-001" target="_blank">David en Goliath</a> (symbolisch voor de strijd
tussen goed en kwaad). Het houten <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Altar_frontal_from_Santa_Maria_in_Ta%C3%BCll" target="_blank">altaarfront</a> (nu in Barcelona) uit
ca. 1200 laat Christus in een <i>mandorla</i>
zien, omgeven door de twaalf apostelen. Ook de <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/figures-descent-cross-santa-maria-de-taull/anonim/003915-cjt" target="_blank">resten</a> van een Kruisafneming zijn naar het museum afgevoerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-uoWxTrXVIbE/VTuMTiw1JSI/AAAAAAAAED0/vv5SOZ8I-Sk/s1600/Santa-Maria-de-Taull-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-uoWxTrXVIbE/VTuMTiw1JSI/AAAAAAAAED0/vv5SOZ8I-Sk/s1600/Santa-Maria-de-Taull-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0RbpuH9GVlE" target="_blank">Sant Joan de Boí</a>. </b></i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
<a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/06/sant-joan-de-boi/" target="_blank">kerk</a> (gesitueerd onder de rotspartij waarop ooit het kasteel van Boí
stond) heeft de meeste 11e eeuwse elementen weten te bewaren. De
opzet is basilicaal, evenals die van de bovengenoemde kerken, maar de
centrale absis is rechthoekig. De <i>campanile</i>
staat naast de zuidelijke zijbeuk. De kerk werd in de 18e eeuw
ingrijpend verbouwd, maar bij de laatste renovatie (1977-1998) is hij
teruggebracht in de 12e eeuwse staat, wat o.a. inhield dat de restauratoren de resterende fresco's <a href="https://www.youtube.com/watch?v=v9yDv4pM-xk" target="_blank">verwijderden</a>, het
<a href="http://www.panorama.cat/pr/full_screen/esglesia_de_sant_joan_de_boi.html" target="_blank">interieur</a> donkerder maakten en kopieën van de weggehaalde fresco's aanbrachten. De originelen bevinden zich nu in <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/paintings-sant-joan-de-boi/mestre-de-boi/015953-cjt" target="_blank">Barcelona</a>. De bijbelse schilderingen op de wanden
beelden o.a. de <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/stoning-saint-stephen-boi/mestre-de-boi/015953-000" target="_blank">steniging</a> van de heilige Stephanus af en er zijn ook
voorstellingen van minstrelen en monsters. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/leridasantjoandeboiplanta01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-JJcl5hBGkKc/VTualmha8vI/AAAAAAAAEEE/EPY81rhilTk/s1600/Sant%2BJoan%2Bde%2BBoi%2B01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-JJcl5hBGkKc/VTualmha8vI/AAAAAAAAEEE/EPY81rhilTk/s1600/Sant%2BJoan%2Bde%2BBoi%2B01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=y-yMPUcLArs" target="_blank">Santa Eulàlia d'Erill la Vall</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/02/santa-eulalia-derill-la-vall-vall-de-boi/" target="_blank">Santa Eulàlia</a></b> telt slechts
<a href="http://www.jdiezarnal.com/leridai28.jpg" target="_blank">één beuk</a>, die echter wel drie absiden aan de oostelijke kant heeft.
De ingang is onder een overdekte portico aan de noordzijde. De kerk had
vroeger een tongewelf, dat echter later vervangen is door een houten
zadeldak. De <i>campanile</i> aan de noordkant is 23 meter hoog en
telt zes etages. Deze stond op één lijn met de torens
van de Sant Joan en de Sant Climent en fungeerde als wachttoren. De grootste schat van de kerk was een schitterende
houten beeldengroep van de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Erill_la_Vall_Descent_from_the_Cross" target="_blank"><b>Kruisafneming</b></a> uit de tweede heeft van de
12e eeuw. <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/virgin-and-saint-john-descent-cross-erill-la-vall/anonim/003917-cjt" target="_blank">Twee</a> van de beelden bevinden zich momenteel in Barcelona, de <a href="http://www.museuepiscopalvic.com/coleccions_more.asp?id=129&s=3&r=" target="_blank">overige</a> in het <a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/04/22/episcopal-museum-vic/" target="_blank">Episcopaal Museum</a> van Vic. In de kerk staan kopieën.
[<a href="http://www.jdiezarnal.com/leridasantaeulaliadeerilllavallplanta01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-q0HB8aYmaGM/VTuwgeltujI/AAAAAAAAEEU/Mg06kKDoxsM/s1600/Santa-Eulalia-d'Erill-la-Vall-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-q0HB8aYmaGM/VTuwgeltujI/AAAAAAAAEEU/Mg06kKDoxsM/s1600/Santa-Eulalia-d'Erill-la-Vall-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CmedlBGEAZs" target="_blank">Sant Feliu de Barruera</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/05/22/sant-feliu-de-barruera-spain/" target="_blank">kerk</a> ligt op een plaats waar de
vallei breder wordt en was ooit verbonden aan een abdij die nu
verdwenen is. Van de oorspronkelijke drie beuken is er nog maar <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Barruera,_Iglesia_Sant_Feliu_-PM_24286.jpg" target="_blank">één</a>
over. Deze heeft een stenen tongewelf. Van de twee halfcirkelvormige
absiden stamt er één uit de 11e en één uit de 12e eeuw. Het
verschil is duidelijk te zien: de oudste absis heeft onregelmatig metselwerk en Lombardische boogfriezen en lisenen, de jongste alleen glad gepolijste stenen. De <i>campanile</i> ligt ten zuidoosten van
de kerk. In de 16e eeuw werden twee Gotische kapellen en een Gotische
westgevel toegevoegd. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/leridasantfeliudebarrueraplanta01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7Ridznv1U_Y/VTu3SqreLeI/AAAAAAAAEEk/fObzfawwXAQ/s1600/Sant-Feliu-de-Barruera-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-7Ridznv1U_Y/VTu3SqreLeI/AAAAAAAAEEk/fObzfawwXAQ/s1600/Sant-Feliu-de-Barruera-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iv0dEiHNN0o/VTu3Zwk_XLI/AAAAAAAAEEs/GQOuthH5xlY/s1600/Sant-Feliu-de-Barruera-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-iv0dEiHNN0o/VTu3Zwk_XLI/AAAAAAAAEEs/GQOuthH5xlY/s1600/Sant-Feliu-de-Barruera-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KcG4EX_Eaw4" target="_blank">Nativitad de la Mare de Déu</a> in
Durro.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze <a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/11/la-nativitat-durro-pyrenees/" target="_blank">kerk</a> weerspiegelt het belang van Durro gedurende de Romaanse periode door de dimensies van de
enige beuk, het versierde portaal en de overdekte <i>portico</i>. De
bouw begon i.t.t. de andere kerken pas in de 12e eeuw. Het schip is
lang en smal en heeft een tongewelf. De Gotische zijkapellen zijn
vierkant van vorm. De oorspronkelijke absis is vervangen door een
veelhoekige ruimte, die tegenwoordig als sacristie dient. De vijf
verdiepingen hoge <i>campanile</i> staat tegen de noordwand. Hij
heeft een typische Lombardische decoratie van rondbogen onder een
zaagtandfries. De <i>portico</i> had aanvankelijk vier traveeën,
maar een daarvan is omgebouwd tot een Barokke kapel die bedekt wordt door een
koepel. In het koor is een eveneens Barokke retabel te vinden. Het
toegangsportaal is gesitueerd in de zuidwand. <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/virgin-descent-cross-durro/anonim/015895-000" target="_blank">Delen</a> van de Romaanse kruisafneming zijn in Barcelona te vinden. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/leridalanativitatdedurroplanta01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-xDbCbOj-rxM/VTvSTF1sblI/AAAAAAAAEE8/l49rA5SdkOM/s1600/Nativitat-de-Durro-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-xDbCbOj-rxM/VTvSTF1sblI/AAAAAAAAEE8/l49rA5SdkOM/s1600/Nativitat-de-Durro-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=X729i6oZmq4" target="_blank">Santa Maria de Cardet</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/16/santa-maria-de-cardet-pyrenees/" target="_blank">Santa Maria</a></b> is gelegen op een
rotshelling aan het begin van de vallei en heeft vanwege het aflopende
terrein een crypte gekregen. Er is één beuk (met aanpalende absis)
en aan de zuidoostkant daarvan is later een sacristie toegevoegd. De
kerk is verscheidene malen gerenoveerd en dankt aan een van deze
campagnes zijn <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c4/Vall_de_Bo%C3%AD._Cardet._Santa_Maria_5.JPG" target="_blank">Barokke interieur</a>. Er is geen klokkentoren. In plaats
daarvan is is de façade
doorgetrokken om een 'klokkenmuur' te vormen. Het <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/altar-frontal-cardet/iohannes-taller-de-la-ribagorca/003903-000" target="_blank">altaarfront</a> bevindt zich in Barcelona.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-T3ubwrOoT6M/VTvuZNYcDGI/AAAAAAAAEFM/xNzmgy9XnPA/s1600/Santa-Maria-de-Cardet-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-T3ubwrOoT6M/VTvuZNYcDGI/AAAAAAAAEFM/xNzmgy9XnPA/s1600/Santa-Maria-de-Cardet-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Andere sacrale bouwwerken.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De hermitage van <b><a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/14/hermitage-sant-quirc-de-durro/" target="_blank">Sant Quirc de Durro</a></b>
ligt op <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Ermita_de_Sant_Quirc_de_Durro_(8187683919).jpg" target="_blank">1500 meter hoogte</a> en markeerde vroeger het territorium. Hij
heeft één beuk, eindigend in een halfronde absis. Daaronder is een
kleine crypte. Het interieur getuigt van Barokke invloeden. Het
Romaanse <a href="http://www.museunacional.cat/en/colleccio/altar-frontal-durro/anonim-catalunya/015809-000" target="_blank">altaarfront</a> is dezelfde weg gegaan als de andere: het
bevindt zich in Barcelona.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://weepingredorger.wordpress.com/2014/06/20/santa-maria-de-lassumpcio-de-coll-pyrenees-2/" target="_blank">Santa Maria de l'Assumpció de Cóll</a></b> (geconsacreerd in 1110) heeft eveneens slechts één beuk
plus absis en wordt gedekt door een tongewelf. Door de toevoeging van
een zijkapel aan de noordkant en een Gotische klokkentoren van twee
verdiepingen aan de zuidkant is de vorm van een Latijns kruis
ontstaan. Het portaal is het meest interessante deel: er zijn
gebeeldhouwde kapitelen te vinden, ongebruikelijk in deze streek. Een
<i><a href="https://www.flickr.com/photos/41549295@N08/5269563402" target="_blank">oculus</a></i> zorgt voor wat meer licht in de kerk. Het <a href="http://www.museuepiscopalvic.com/coleccions_more.asp?id=82&s=3&r=" target="_blank">altaarfront</a> van
de Santa Maria de Cóll bevindt zich in Vic.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="http://www.photosariege.com/pages/art-roman-en-ariege-3755467.html" target="_blank">Ariège</a>.</span></b></i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel het Franse deel van de Pyreneeën
over het algemeen dichter bevolkt is dan de Spaanse kant, lijkt de
situatie in het dal van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=WRNslqDLUCc" target="_blank">Ariège</a></b> toch veel op de Vall de Boí. Ook hier
vindt men een reeks simpele kerkjes met Lombardische trekken op
afgelegen plaatsen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.photosariege.com/article-6378037.html" target="_blank">Saint-Julien</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><b style="font-family: inherit;">Axiat</b><span style="font-family: inherit;">
maakte deel uit van een gift van graaf Roger II van Foix aan de abdij
van Cluny in 1075. Aan het begin de 12e eeuw geraakte het godshuis in het
bezit van de abdij van Lagrasse en werd herbouwd. Het is een kleine
zaalkerk met een tongewelf, dat ondersteund wordt door gordelbogen op
pilasters. Op het transept komen drie absiden uit, de middelste
groter dan de andere. Ze zijn bedekt met een </span><i style="font-family: inherit;">cul-de-four </i><span style="font-family: inherit;">en
worden geflankeerd door zuiltjes met versierde kapitelen. </span><span style="font-family: inherit;">Het
schip heeft geen lichtbeuk: het licht komt van een klein venster in
de centrale absis en twee vensters in het transept. De arcaden van de
kruising zijn versterkt om het gewicht van de toren te torsen, die in
afwijking van de meeste torens in deze streek geen </span><i style="font-family: inherit;">campanile</i><span style="font-family: inherit;"> is.
Sommige elementen van de eerdere kerk zijn bewaard gebleven, zoals
het portaal en de noordwand, die in 1872 gerestaureerd moest worden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-hhkTjD0jeRI/VTrYZ4xDGSI/AAAAAAAAEDM/ma3Fq5mmx4I/s1600/Axiat-Saint-Julien-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-hhkTjD0jeRI/VTrYZ4xDGSI/AAAAAAAAEDM/ma3Fq5mmx4I/s1600/Axiat-Saint-Julien-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de 10e eeuw doneerden graaf Roger
van Carcassonne en zijn vrouw Adalaïs de 'villa' </span><b style="font-family: inherit;">Verdun</b><span style="font-family: inherit;"> aan
de abdij Saint-Volusien in Foix. De kerk </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=09328_1" target="_blank">Saint-Blaise</a></b><span style="font-family: inherit;"> wordt
voor het eerst in 1224 genoemd als bezitting van de abdij. Het
bouwwerk dateert uit de 12e eeuw en heeft drie beuken die uitkomen in een absis en twee absidiolen, alle halfrond. Deze zijn versierd
met </span><i style="font-family: inherit;">bandes lombardes</i><span style="font-family: inherit;">, populair geworden door de
invloed van de Lombardische metselaars die in Catalonië hun werk
verrichtten. Door de ligging van Verdun in een smal dal omgeven door bergen is
het gevaar van wateroverlast na een stortbui niet denkbeeldig. In
1613 beschadigde een overstroming de kerk zwaar (het duurde tot 1701
voor deze hersteld was) en in 1875 werd zelfs het hele dorp verwoest.
Van de klokkentoren is bij een dergelijke gelegenheid driekwart
weggespoeld, zodat er nu nog slechts één wand overeind staat.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-0jzdoADr0Ko/VTrYh7nwUTI/AAAAAAAAEDU/LMi7Z6QexhI/s1600/Verdun-Saint-Blaise-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-0jzdoADr0Ko/VTrYh7nwUTI/AAAAAAAAEDU/LMi7Z6QexhI/s1600/Verdun-Saint-Blaise-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Italië: de Lombardische erfenis.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het tijdperk waarin de Romaanse stijl
domineerde is in Italië moeilijker af te grenzen dan in Frankrijk.
Er is de traditie van de vroeg-christelijke basilieken, die met Constantijns Oude Sint Pieter in de 4e eeuw begon en vrijwel
ongewijzigd doorliep tot in de 11e eeuw -wat een laat begin
suggereert. Anderzijds worden de Lombardische metselaars en steenhouwers (die al in
de 10e eeuw hun stijl geperfectioneerd hadden) als pioniers van de
Romaanse architectuur beschouwd en zijn er zelfs deskundigen die de
bouwkunst welke rond 800 in (de omgeving van) Milaan en Pavia
ontstond als de oudste Romaanse architectuur in Europa beschouwen.
Een voorbeeld is de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Lq2scTcJxUY" target="_blank">San Vincenzo in Prato</a></b> in <b>Milaan</b>, waar een Romaanse koorsluiting (met drie halfronde absiden) zou
zijn gecreëerd. De kerk is echter in de 11e eeuw verbouwd, zodat die
conclusie me wat voorbarig lijkt. Wanneer de Gotische bouwkunst zijn intrede
deed, is nog moeilijker te bepalen. De Italiaanse Gotiek (voor zover
men daar <i>überhaupt</i> van spreken kan) miste juist datgene wat zo kenmerkend was voor de Franse Gotiek: het streven naar hoogte en de
introductie van licht in de kerk door grote gebrandschilderde ramen.
Het is meer een voortzetting van de Romaanse stijl en het verschil
tussen de Romaanse <i>Duomo</i> van Pisa en de 'Gotische' <i>Duomo</i> van Florence is
dan ook bepaald niet in één oogopslag te zien.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Lombardische bouwtraditie (die niet
alleen van groot belang was in Noord-Italië, maar uitstraalde naar
Zuid-Frankrijk, Catalonië en het gedeelte van het Heilige Roomse
Rijk boven de Alpen) wortelde in de Romeinse baksteenbouw. Anders dan
bij de Romeinen bestonden de muren echter alleen uit baksteen en niet
uit een bakstenen bekleding van een tussenmuur bestaande uit een
licht doch sterk mengsel van steengruis en mortel. Dit was minder bewerkelijk, omdat er geen houten bekisting gemaakt hoefde te worden. De
muren waren echter ook minder stevig dan de Romeinse voorbeelden,
waardoor zich steunelementen bij het exterieur ontwikkelden, zoals
lisenen (verticale banden) en boogfriezen (horizontale banden). In
643 liet de Longobardische koning Rotharis de privileges van de plaatselijke bouwmeesters (die hij aanduidde als <i>magistri
comacini</i>) in een oorkonde vastleggen. Dit leidde tot een
heropleving van de bouwkunst in Noord-Italië, waar zich groepen
rondtrekkende (leerling)metselaars en -steenhouwers onder leiding van
een meester ontwikkelden, die weldra ook elders hun kunsten
vertoonden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ondanks de naam kwamen zij niet allen
uit (de streek rond) Como, maar daar staat wel een van de
meesterwerken van de Noord-Italiaanse Romaanse architectuur: de
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VfRQf3hRCrk" target="_blank">Sant'Abbondio</a></b>. Op deze plaats (1000 meter buiten de muren van
de Romeinse stad) bouwde Amanzio, de derde bisschop van Como
(gestorven in 448), een aan Petrus en Paulus gewijde kerk, nadat hij
van een reis naar Rome relieken van deze apostelen had meegebracht.
In 818 werd deze verheven tot kathedraal en werd Abbondio (<b><a href="http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=1091" target="_blank">Abundius</a></b>),
de opvolger van Amanzio als bisschop, de beschermheilige. In 1013 werd
de nu weer gewone kerk toevertrouwd aan benedictijner monniken, die
hem in de periode 1050 tot 1095 herbouwden in Romaanse stijl.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het is een vijfschepige <a href="http://www.medioevo.org/artemedievale/Pages/Lombardia/SantAbbondioaComo.html" target="_blank">basiliek</a> met
twee klokkentorens in het (niet uitspringende) transept, een element dat gebruikelijk was in het Rijnland, maar zeldzaam in Italië (de beïnvloeding in beide
delen van het Heilige Roomse Rijk was dus wederzijds). Ook de
kubuskapitelen in het door een houten plafond gedekte schip verraden
Duitse invloeden. Andere kapitelen worden gesierd door acanthusbladeren
en dierfiguren. De overblijfselen van de heilige zijn bijgezet onder
het hoofdaltaar. In de centrale absis bevindt zich een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Kc0E0AKi244" target="_blank">frescocyclus</a> uit het
midden van de 14 eeuw. Het portaal heeft met rankmotieven
gedecoreerde archivolten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-GcmD4cMi-u0/VT5uGUjt-eI/AAAAAAAAEFc/aCvlux1scVY/s1600/Como-Sant'Abbondio-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-GcmD4cMi-u0/VT5uGUjt-eI/AAAAAAAAEFc/aCvlux1scVY/s1600/Como-Sant'Abbondio-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-aP4CdvxZk94/VT5uXGlN9NI/AAAAAAAAEFs/R9DtR6hxcRI/s1600/Como-Sant'Abbondio-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-aP4CdvxZk94/VT5uXGlN9NI/AAAAAAAAEFs/R9DtR6hxcRI/s1600/Como-Sant'Abbondio-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-PgsXR6u8m7A/VT5uSGhn38I/AAAAAAAAEFk/EjLrIC7v3kY/s1600/Como-Sant'Abbondio-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-PgsXR6u8m7A/VT5uSGhn38I/AAAAAAAAEFk/EjLrIC7v3kY/s1600/Como-Sant'Abbondio-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-oSZixKQlx4g/VT5ueIMHNLI/AAAAAAAAEF0/Zij1gWCKUWg/s1600/Como-Sant'Abbondio-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-oSZixKQlx4g/VT5ueIMHNLI/AAAAAAAAEF0/Zij1gWCKUWg/s1600/Como-Sant'Abbondio-05.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-kmUe66x6zSE/VT5wgn4MRgI/AAAAAAAAEGQ/1fc271g4LSE/s1600/Como-Sant'Abbondio-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-kmUe66x6zSE/VT5wgn4MRgI/AAAAAAAAEGQ/1fc271g4LSE/s1600/Como-Sant'Abbondio-07.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-cABieQh8C9Y/VT5uqoeBQhI/AAAAAAAAEGE/bbDX-aYrsG0/s1600/Como-Sant'Abbondio-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-cABieQh8C9Y/VT5uqoeBQhI/AAAAAAAAEGE/bbDX-aYrsG0/s1600/Como-Sant'Abbondio-06.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">Italië: Toscane.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse architectuur stond in
Toscane nog meer onder invloed van de klassieke Romeinse bouwkunst
dan in de rest van Italië. Net als de Romeinse prestigebouwwerken
werden de kerken bekleed met marmer -lichtgekleurd met zwart of
donkergroen inlegwerk (waardoor sommige godshuizen er uitzien als
zebra's). De onderste verdieping van de schermfaçades
bestaan naast het portaal uit een aantal blinde arcaden, terwijl
daarboven rijen dwerggalerijen zijn aangebracht. Met name de stijl
van Florence is klassiek te noemen: ietwat streng en met een voorkeur
voor geometrische versieringen. De Pisaanse stijl, die de meeste
navolging vond, is speelser en vertoont ook Byzantijnse en
Arabische invloeden. Lucca heeft weer wat meer Lombardische
elementen. Qua interieur dwaalde men niet ver af van de
vroeg-christelijke voorbeelden. In Toscane zijn ook talloze <i>pieve</i>
(dorpskerken met <i>baptisterium</i>
en kerkhof) te vinden. Zij fungeerden niet alleen als religieus, maar
ook als administratief centrum en reizigers konden er onderdak
vinden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Pisa:
<a href="http://www.thinklab360.com/pisa-virtual-tour/piazza-dei-miracoli-360.html" target="_blank">Piazza dei Miracoli</a> (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/395" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1987).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
naam Pisa is afgeleid van het Etruskische woord voor 'mond' en
inderdaad lag de stad in deze periode nog aan de monding van de Arno.
In de 7e eeuw v.C. was er een eerste nederzetting op de plaats van
het huidige <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fOBgOmS3-Oc" target="_blank">Piazza dei Miracoli</a>. In de Romeinse tijd was deze <i>Portus
Pisanus</i> uitgegroeid
tot een prominente handelsplaats en de thuishaven van de vloot die
het westelijke deel van het Middellandse Zeegebied beheerste. Het
werd een van de belangrijkste centra van de Longobarden, maar pas
vanaf de 10e eeuw kwam de stad echt tot bloei door het steeds verder
uitbreiden van de handelsbetrekkingen. Zo speelde Pisa een voorname
rol bij het bevoorraden van de kruisvaarders en werd daardoor een
essentiële factor bij de handel in de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Levant" target="_blank">Levant</a>. De stad groeide na de
10e eeuw voor het eerst buiten de muren die het gebied van de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Piazza_dei_Miracoli" target="_blank">Campo dei Miracoli</a> omringden en stootte in de richting van de Arno door. Een aanzienlijk deel van de 12e eeuwse muren is nog altijd
intact.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zb_HipvGrrM/VT-ty3ulNEI/AAAAAAAAEG8/210EdYlH1Wk/s1600/Pisa-Miracoli-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-zb_HipvGrrM/VT-ty3ulNEI/AAAAAAAAEG8/210EdYlH1Wk/s1600/Pisa-Miracoli-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
bouw van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JDeV6MLjClI" target="_blank">Duomo Santa Maria Assunta</a></b><span style="font-family: inherit;"> begon in
1064, na de overwinning van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ye_jsJyc5R0" target="_blank">Pisa</a> (samen met Genua) op de Saracenen
bij Palermo. De bouw is voor een groot deel met de buit van deze onderneming gefinancierd.
De eerste bouwmeester was de Pisaan Buscheto, die de zo kenmerkende
stijl ontwierp (zijn tombe is in de gevel van de dom aangebracht).
Hij werd in de 12e eeuw opgevolgd door Rainaldo, die het schip naar
het westen verlengde (nog altijd te zien aan de </span>verschillende kleuren<span style="font-family: inherit;">
in de zijmuur) en de fa</span><span style="font-family: inherit;">ç</span><span style="font-family: inherit;">ade
en absis toevoegde. Het gebouw werd pas in de 14e eeuw voltooid. [</span><a href="http://cosafarea.it/wp-content/uploads/2013/11/Primaziale%20di%20Santa%20Maria%20Assunta%20(Duomo)-2.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
vijfschepige <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/pisa-cathedral" target="_blank">basiliek</a> heeft de vorm van een Latijns kruis. Het schip
heeft een driedelige opstand, bestaande uit rondboogarcaden, een
galerij (<i>matronei</i>
genoemd omdat in het verleden de vrouwen hier naartoe verbannen
werden) en een lichtbeuk. In totaal zijn er drie rijen vensters, maar
toch is de kerk behoorlijk duister. De zuilen tussen de beuken zijn
voor een groot deel afkomstig uit Sicilië en Zuid-Italië. Het
transept heeft drie beuken. Het <a href="https://classconnection.s3.amazonaws.com/739/flashcards/613123/jpg/butt-(16).jpg" target="_blank">middenschip</a> wordt bedekt door een
verguld houten cassetteplafond, de zijbeuken door kruisgewelven. De
wanden zijn zwart-wit gestreept. Het koor mondt uit in een grote
absis en de beide transeptarmen eindigen in absidiolen. De viering
wordt gekroond door een ovale koepel die op een achthoekig onderstel
rust. In 1595 was er een grote brand die de meeste kunstwerken
verwoeste. Daarna werd de kerk opnieuw gedecoreerd. Het mozaïek van
<i>Christus Pantocrator</i>
(geflankeerd door Maria en Johannes de Doper) in de centrale absis
(eind 13e eeuw) overleefde echter. De gevel heeft een zeer
harmonische opbouw. De bronzen deuren van het
centrale portaal werden (evenals de deuren van de <i>Porta
di San Ranieri</i>
tegenover de toren) rond 1180 vervaardigd door Bonnano Pisano. Na de
brand werden zij vervangen door naar de oude tekeningen nieuw vervaardigde exemplaren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-f_wiOeQozZE/VT-t8UDBioI/AAAAAAAAEHE/dPrg3tw3I1M/s1600/Pisa-Miracoli-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-f_wiOeQozZE/VT-t8UDBioI/AAAAAAAAEHE/dPrg3tw3I1M/s1600/Pisa-Miracoli-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tlLzQuT2QmY/VT-uFK45ehI/AAAAAAAAEHM/_NJvlmtwIhs/s1600/Pisa-Miracoli-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-tlLzQuT2QmY/VT-uFK45ehI/AAAAAAAAEHM/_NJvlmtwIhs/s1600/Pisa-Miracoli-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-E8oq5rWkDCE/VT-uMqs3ikI/AAAAAAAAEHU/Bnua5mPolps/s1600/Pisa-Miracoli-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-E8oq5rWkDCE/VT-uMqs3ikI/AAAAAAAAEHU/Bnua5mPolps/s1600/Pisa-Miracoli-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IqW1a8e0wsc/VT-uU3_FJ3I/AAAAAAAAEHc/gmrP5fvFAnM/s1600/Pisa-Miracoli-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-IqW1a8e0wsc/VT-uU3_FJ3I/AAAAAAAAEHc/gmrP5fvFAnM/s1600/Pisa-Miracoli-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
bouw van het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=debQ7RSbY4Y" target="_blank">baptisterium</a></b> begon in 1153. Het werd ontworpen door
'<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Diotisalvi" target="_blank">Diotisalvi</a>' (een bijnaam die 'God zal je redden' betekent). Het is
de grootste doopkapel ter wereld met een omtrek van 107 meter, een
doorsnede van 35 meter en een hoogte van 55 meter. De koepel leverde
nogal wat moeilijkheden op, kwam pas aan het eind van de 14e eeuw
gereed en is meer Gotisch van aard. Bovenop staat een standbeeld van
Johannes de Doper. Bij de ingang zijn episodes uit diens leven op de onderkant van de latei aangebracht. Daarboven wordt Christus omringd door Maria, Johannes de Doper, evangelisten en engelen. Het beeld van Maria met kind is een kopie. Het <a href="http://www.italiavirtualtour.it/virtual_tours/toscana/pisa/vt/battistero_di_san_giovanni/images/pano_interno.jpg" target="_blank">interieur</a> is
tamelijk sober, maar heeft een geweldige akoestiek. Het achthoekige
doopvont dateert uit 1246, de preekstoel werd tussen 1250 en 1260
vervaardigd door <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nicola_Pisano" target="_blank">Nicola Pisano</a> en wordt door enkelen gezien als
een voorbode van de Italiaanse Renaissance.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Dc_fVSaa9GA/VT_BQ_KcYYI/AAAAAAAAEH0/3JsPscsYbPw/s1600/Pisa-Miracoli-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-Dc_fVSaa9GA/VT_BQ_KcYYI/AAAAAAAAEH0/3JsPscsYbPw/s1600/Pisa-Miracoli-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Op9-T4F7zfQ/VT_BX2nWcaI/AAAAAAAAEH8/8b1p1ZdfagY/s1600/Pisa-Miracoli-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Op9-T4F7zfQ/VT_BX2nWcaI/AAAAAAAAEH8/8b1p1ZdfagY/s1600/Pisa-Miracoli-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Met
de bouw van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vfh4SIDcE6Q" target="_blank">Scheve Toren</a></b> werd in 1173 aangevangen. Hij werd ontworpen door Diotisalvi, in
dezelfde stijl als het <i>baptisterium</i>.
Na de voltooiing van de derde zuilengalerij begon het gebouw aan één
kant te verzakken en het werk werd tot 1275 stilgelegd. Toen kwam de
bouwleiding in handen van Giovanni di Simone, die probeerde de
helling te corrigeren door de hogere verdiepingen de andere kant op
te laten neigen -wat het probleem alleen maar erger maakte. Het
kunstwerk werd rond 1350 voltooid door Tommaso Pisano. De zuidkant
van de 55 meter hoge toren is 2,2 meter in de grond gezakt en hij
staat ruim 4% uit het lood (vóór de laatste restauraties 5,5%). Men
heeft geprobeerd tegendruk te bieden door het aanbrengen van loden
gewichten aan de andere kant van de toren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-UnjbvoeJOgs/VT_66MIojpI/AAAAAAAAEIs/19hlrw5yC78/s1600/Pisa-Miracoli-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-UnjbvoeJOgs/VT_66MIojpI/AAAAAAAAEIs/19hlrw5yC78/s1600/Pisa-Miracoli-11.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-em_DoMo1BkY/VT_7CuGEhHI/AAAAAAAAEI0/qH0xYYYT4yM/s1600/Pisa-Miracoli-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-em_DoMo1BkY/VT_7CuGEhHI/AAAAAAAAEI0/qH0xYYYT4yM/s1600/Pisa-Miracoli-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Aan
het begin van de 13e eeuw liet bisschop Ubaldo de' Lanfranchi naar
verluid enkele scheepsladingen aarde van de berg Golgotha uitstorten
op een oud kerkhof vlakbij de kathedraal, met de bedoeling daar
welgestelde Pisanen te gaan begraven. Het was de ideale grond voor
dit doel: lijken zouden in één dag tot skelet zijn vergaan. In 1278
werd hier begonnen met de bouw van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7aeY6Z2VZ6g" target="_blank">Camposanto Monumentale</a></b>, een
ommuurd kerkhof in Gotische stijl. De ontwerper was Giovanni di
Simone. Het duurde bijna twee eeuwen voor de gangen eindelijk
gereed waren (1464). De muren zijn gedecoreerd met fresco's (die o.a.
de Kruisiging, het Laatste Oordeel en andere Oud- en
Nieuw-Testamentische taferelen afbeelden), waarvan de eerste in 1360
werd aangebracht en de laatste pas drie eeuwen later. In de Tweede
Wereldoorlog werd het gebouw tijdens een bombardement zwaar
beschadigd. Toen de fresco's daarna voor restauratie werden
verwijderd, kwamen de oorspronkelijke schetsen (<i>sinopieën</i>)
weer te voorschijn. Deze worden nu tentoongesteld in een <a href="http://www.italiavirtualtour.it/dettaglio.php?id=97402" target="_blank">apart museum</a>. In het bouwwerk zelf is een collectie Romeinse en
vroeg-christelijke sarcofagen te vinden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-UuDOcMR-pW0/VT_175vniOI/AAAAAAAAEIM/tTFlM9zjwtQ/s1600/Pisa-Miracoli-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-UuDOcMR-pW0/VT_175vniOI/AAAAAAAAEIM/tTFlM9zjwtQ/s1600/Pisa-Miracoli-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-4s8LkLddGCQ/VT_2G2yPjUI/AAAAAAAAEIU/3gcCjxmpgs0/s1600/Pisa-Miracoli-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-4s8LkLddGCQ/VT_2G2yPjUI/AAAAAAAAEIU/3gcCjxmpgs0/s1600/Pisa-Miracoli-12.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AaIOqQkDrh8/VT_2NbN5JsI/AAAAAAAAEIc/taOWrWXMmUE/s1600/Pisa-Miracoli-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-AaIOqQkDrh8/VT_2NbN5JsI/AAAAAAAAEIc/taOWrWXMmUE/s1600/Pisa-Miracoli-13.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Florence:
Baptisterium.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Florence</b>
heeft behoorlijk wat Romaanse kerken, maar de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=OavzFRCmj9g" target="_blank">kathedraal</a> (waaraan in
1294 begonnen werd) behoort niet daartoe. De <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/florence-san-miniato-al-monte" target="_blank">meest iconische</a> Romaanse
kerk in de stad is de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nooAt1W9ras" target="_blank">San Miniato al Monte</a> </b>(vanaf
1013). Het patroon
van de gevel (1090) was de inspiratie voor de decoratie van het
<i>baptisterium</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De eerste achthoekige doopkapel op deze plek werd aan het eind van de 4e of het begin van de 5e eeuw
neergezet, bovenop de resten van een Romeins gebouw (al was het
waarschijnlijk geen tempel gewijd aan Mars, zoals men eerst veronderstelde). Deze werd aan het eind van de 6e eeuw vervangen door een
nieuwe versie, vermoedelijk in opdracht van de Longobardische koningin
Theodolinde, ter opluistering van de bekering van haar man, koning
Autarius. In deze periode was het gebouw waarschijnlijk omgeven door
een kerkhof, vol Romeinse sarcofagen die door rijke Florentijnen als
tombe werden gebruikt. Paus Nicolaas II legde in 1059 de eerste steen
voor het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Florence_Baptistery" target="_blank">huidige gebouw</a>, dat
oorspronkelijk als kerk bedoeld was. In 1128 was het bouwwerk gereed
(op de lantaarn na die in 1150 werd geplaatst). Ieder jaar werden
hier op 21 maart (het Florentijnse Nieuwjaar) alle kinderen gedoopt die in de
voorafgaande 12 maanden geboren waren.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het<b> <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/florence-baptistery" target="_blank">Battistero San Giovanni</a> </b>is in het bezit van een aantal prachtige kunstwerken. In de eerste
plaats drie paren bronzen deuren. De oudste (oorspronkelijk bestemd
voor de oostkant van het gebouw en later verplaatst naar het zuiden)
werden tussen 1330 en 1336 vervaardigd onder leiding van <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Andrea_Pisano" target="_blank">Andrea Pisano</a>. Ze bestaan uit 28 panelen: 20 met scènes uit het leven van
Johannes de Doper en 8 met de bijbelse deugden. In 1401 werd een
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=HIJSZ_KO-FY" target="_blank">competitie</a> uitgeschreven voor het ontwerp van een nieuw paar deuren
voor (uiteindelijk) de noordkant. De wedstrijd werd gewonnen door
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lorenzo_Ghiberti" target="_blank">Lorenzo Ghiberti</a>. Er zijn deskundigen die deze datum als het begin
van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=x2CWfDghkZk" target="_blank">Renaissance</a> aanduiden. Ook deze deuren bestaan uit 28 panelen,
waarvan er 20 handelen over het leven van Christus en de 8 onderste
de evangelisten en een aantal kerkvaders afbeelden. Dit werk kostte
Ghiberti 21 jaar van zijn leven. In 1425 kreeg hij de opdracht een nieuw paar deuren
voor de oostkant te ontwerpen. Ditmaal was hij 27 jaar bezig, maar
het resultaat was er dan ook naar: ze werden door Michelangelo de
'poorten van het Paradijs' genoemd. Deze deuren hebben 10 panelen
met taferelen ontleend aan het Oude Testament. Tegenwoordig zijn nog slechts de kopieën in het wild te bewonderen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
kunstwerken in het <a href="http://www.panoramicearth.com/5348/Florence/Baptistery_of_San_Giovanni" target="_blank">interieur</a> zijn meer in de Romaanse traditie. De
binnenmuren zijn, net als de buitenkant, bekleed met wit marmer, voorzien van donkergroen inlegwerk. De koepel is gedecoreerd met
schitterende mozaïeken. De oudste dateren uit de periode vanaf 1225 en werden vervaardigd door kunstenaars uit Venetië, vermoedelijk met behulp van <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cimabue" target="_blank">Cimabue</a>. Het werk
duurde tot in de 14e eeuw. Het gedeelte boven het
hoogaltaar beeldt het Laatste Oordeel af en verder zijn er stroken
met o.a. scènes uit het leven van Johannes de Doper, Christus en
Maria, het verhaal van Jozef en Genesis. </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-kRHC5y-jsX0/VUAeEKJlFBI/AAAAAAAAEJE/7p8rjNXYILA/s1600/Florence-baptisterium-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-kRHC5y-jsX0/VUAeEKJlFBI/AAAAAAAAEJE/7p8rjNXYILA/s1600/Florence-baptisterium-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-KoQDBXZPEKU/VUAeLRKGkdI/AAAAAAAAEJM/upchb2m8DcM/s1600/Florence-baptisterium-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-KoQDBXZPEKU/VUAeLRKGkdI/AAAAAAAAEJM/upchb2m8DcM/s1600/Florence-baptisterium-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-deA1s8e1cns/VUAeRpzrPeI/AAAAAAAAEJU/B1gTC6LknL0/s1600/Florence-baptisterium-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-deA1s8e1cns/VUAeRpzrPeI/AAAAAAAAEJU/B1gTC6LknL0/s1600/Florence-baptisterium-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">Duitsland:
de <i>Kaiserdome</i>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
de Investituurstrijd zich formeel gezien afspeelde tussen keizer
Hendrik IV en paus Gregorius VII, was dit slechts de culminatie van
een reeds langer durend conflict tussen de pontifex en de keizer van
het Heilige Roomse Rijk over wie het uiteindelijk voor het zeggen
had. De pausen wilden wereldlijke macht over de Kerkelijke Staat en
de keizers wilden de bisschoppen benoemen en hen als leenmannen
benutten. Om hun machtsaanspraken op het gebied van het kerkbestuur
te onderbouwen lieten Salische en Staufische keizers drie enorme
sacrale bouwwerken neerzetten: de <i>Kaiserdome </i>van
Speyer, Mainz en Worms -en het is geen toeval dat Hendrik IV
hierbij het meest actief was. De Dom van Speyer was na de afbraak van Cluny III de grootste Romaanse kerk <i>überhaupt</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Speyer:
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=_JJGZYdCuGk" target="_blank">Domkirche Sankt Maria und Sankt Stephan</a> (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/168" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO
sinds 1981).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Onder
de Salische keizers werd Speyer een van de belangrijkste steden in
Duitsland. Konrad I begon in 1027 met de bouw van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Speyerer_Dom" target="_blank">Dom</a>. Het
oostelijke deel met de crypte, de zijtorens bij het koor en de
onderste delen van het transept waren vóór 1035 gereed. Tussen 1035
en 1040 volgden de pijlers van het middenschip, de muren van de
zijwanden en het tongewelf in het koor. Tijdens de regering van
Hendrik III werd de basiliek afgebouwd. De zijbeuken kregen
kruisgewelven. Men wilde ook het middenschip overwelven, maar dat was
met 14 meter te breed. Wellicht werd er een houten tongewelf
aangebracht. De westkant kreeg een traditioneel westwerk. In 1061 kon
Speyer I ingewijd worden. Door de instabiliteit van de bodem langs de
Rijn ontstonden echter al snel problemen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Rond
1090 werd door Hendrik IV aangevangen met een grootscheepse
reconstructie, waarbij het oostelijke koor en transept afgebroken en
tot acht meter diep gestut werden. Alleen de crypte bleef intact. Het
schip werd met vijf meter verhoogd en nu lukte het wel een kruisgewelf aan te brengen (waarmee in Speyer pioniersarbeid werd
verricht). Daartoe werd iedere tweede pijler versterkt door het
aanbrengen van een halfzuil, die naar boven toe werd doorgetrokken en
die een gordelboog ondersteunde. De vensters werden twee aan twee in
de 'oksels' van het gewelf aangelegd, zodat ze de muren niet
verzwakten. Zowel de traveeën in het middenschip als die in de
zijbeuken (die ook op de niet-versterkte pijlers konden rusten) waren
vierkant. Aan de buitenkant kreeg de kerk in de muren ingebouwde
<a href="http://www.ruhrnachrichten.de/storage/pic/mdhl/automatischer-bildimport/dpa/starline/kulturwelt/2741522_1_SpeyererxDom_32764404.original.large-4-3-800-133-0-3761-2719.jpg?version=1317392038" target="_blank">dwerggalerijen</a> (de natuurlijke 'opvolger' van de rondboogfries). Dit
vond veel navolging in Duitsland. <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2014/07/31/imperial-cathedral-basilica-of-saint-mary-and-saint-stephen-speyer-a-guest-post-by-jong-soung-kimm/" target="_blank">Speyer II</a> was in 1106 gereed. De kerk was met
134 meter lengte, 43 meter breedte en 33 meter hoogte op dat moment
zonder weerga -en door Hendrik IV duidelijk bedoeld als een
provocatie ten aanzien van de paus, tegen wie hij in eerste instantie
bakzeil had moeten halen door de beruchte '<a href="http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/1145590/2009/04/18/Wat-er-gebeurde-voor-de-gang-naar-Canossa.dhtml" target="_blank">Gang naar Cannossa</a>'.
[<a href="http://www.dombauverein-speyer.de/blob.php?element_id=263592&blob_id=1050001&gross=1" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Negenjarige_Oorlog_(1688-1697)" target="_blank">Paltse Successieoorlog</a> (1688-1697, waarbij Lodewijk XIV het Franse grondgebied probeerde uit te breiden tot de 'natuurlijke
grenzen') werd Speyer door Franse troepen bezet. De stad werd in
brand gestoken en hoewel de Dom gespaard had moeten worden, ging deze
toch in vlammen op en stortte het westelijke deel in. Pas een halve
eeuw later begon men met de restauratie onder leiding van Ignaz
Michael Neumann (1748-1772). Deze herstelde het Romaanse schip, maar
plakte er een Barokke gevel tegenaan. Gedurende de Franse Revolutie
had het gebouw opnieuw zwaar te lijden, werd als veestal en magazijn gebruikt en stond zelfs op de nominatie om afgebroken
te worden. Dit werd door een decreet van Napoleon verhinderd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://www.kaiserdom-virtuell.de/" target="_blank">kerk</a> werd van 1818-1822 provisorisch hersteld en kreeg tussen 1846
tot 1853 in opdracht van Ludwig I van Beieren fresco's in de
'<a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Nazareners_(kunstenaars)" target="_blank">Nazarener</a>' stijl op de zijwanden. In de periode 1854-1858 werd de
Barokke gevel vervangen door een nieuwe neo-Romaanse façade.
De graftombes van de in de kerk bijgezette keizers (acht in totaal,
waarvan de laatste in 1308 werd toegevoegd) bevonden zich
oorspronkelijk onder het middenschip, maar werden aan het begin van
de 20e eeuw verplaatst naar de gerenoveerde crypte. Dit is de
grootste Romaanse <a href="http://www.history-of-germany.com/research/speyer0509/images/speyer-cathedral-dom-9.jpg" target="_blank">hallencrypte</a> van Europa en bestaat uit 42
kruisgewelven, ondersteunt door 20 zuilen. [<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Speyer_Cathedral#/media/File:Dehio_48_Speyer_Crypt.svg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 1 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-W090XoCV3Ic/VUIgiXQH32I/AAAAAAAAEJk/-icgyP-7zDk/s1600/Speyer-Dom-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-W090XoCV3Ic/VUIgiXQH32I/AAAAAAAAEJk/-icgyP-7zDk/s1600/Speyer-Dom-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/--4RBxCp1ALU/VUIgyWrq3_I/AAAAAAAAEJ0/XEfXfVEmxbU/s1600/Speyer-Dom-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/--4RBxCp1ALU/VUIgyWrq3_I/AAAAAAAAEJ0/XEfXfVEmxbU/s1600/Speyer-Dom-04.jpg" width="266" /></a></span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-y-YQHw10qmk/VUIg7ZBfRoI/AAAAAAAAEJ8/8nhbMn_CORQ/s1600/Speyer-Dom-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-y-YQHw10qmk/VUIg7ZBfRoI/AAAAAAAAEJ8/8nhbMn_CORQ/s1600/Speyer-Dom-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-J10ZHQVklLo/VUIhBysJNRI/AAAAAAAAEKE/6pugbyiRIJM/s1600/Speyer-Dom-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-J10ZHQVklLo/VUIhBysJNRI/AAAAAAAAEKE/6pugbyiRIJM/s1600/Speyer-Dom-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-y2pAV6HygdA/VUIhS4nwvjI/AAAAAAAAEKM/Y7NdgCiEfhU/s1600/Speyer-Dom-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-y2pAV6HygdA/VUIhS4nwvjI/AAAAAAAAEKM/Y7NdgCiEfhU/s1600/Speyer-Dom-07.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-LWJLDrZbT40/VUIhZdQ4H0I/AAAAAAAAEKU/sfZ0rw9GGk8/s1600/Speyer-Dom-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-LWJLDrZbT40/VUIhZdQ4H0I/AAAAAAAAEKU/sfZ0rw9GGk8/s1600/Speyer-Dom-08.jpg" width="266" /></a></div>
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Mainz:
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=okz-KazgA6Y" target="_blank">Domkirche Sankt Martin und Sankt Stephan</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste kathedraal van Mainz werd in 911 ingezegend door aartsbisschop
Hatto I en bleef in functie tot de benoeming van Willigis in 975.
Deze wilde van Mainz een 'tweede Rome' maken en initieerde de bouw
van een nieuwe basiliek. Deze had een dubbelkoor, twee dwarsbeuken,
zes torens en een houten plafond. Dat bleek al direct fataal, want
bij de inwijding in 1009 werd het gebouw zwaar beschadigd door brand
(vermoedelijk veroorzaakt door de uit fakkels bestaande
feestverlichting). De herstelwerkzaamheden duurden bijna even lang
als de bouw van de originele kathedraal en werden in 1036 voltooid. In 1081
was er opnieuw een felle brand, die weinig van het oude godshuis overliet. Het duurde bijna twintig jaar voor Hendrik IV de herbouw
van start liet gaan. Na de dood van Hendrik in 1106 was er niet veel
geld meer beschikbaar. Bisschop Adalbert van Saarbrücken deed
zijn best, maar in plaats van de dure zandsteen moest men goedkopere
kalksteen benutten en de ingehuurde <i>magistri comacini</i> waren inmiddels verder getrokken. De
nieuwe kathedraal kon in 1137 geconsacreerd worden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
was een drieschepige <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Mainzer_Dom" target="_blank">basiliek</a> voorzien van een dubbelkoor (met een
lengte van 116 meter en een hoogte van 28 meter wat kleiner dan
Speyer). De oorspronkelijk rechte koorsluiting aan de oostkant werd
vervangen door een <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Mainzer_Dom_Ostfassade.jpg" target="_blank">halfronde absis</a> met Lombardische elementen. De
<a href="http://www.zdf.de/terra-x/mainzer-dom-360-grad-rundgang-23993734.html" target="_blank">kerk</a> had een nauwelijks uitspringend transept en kruisgewelven in de
zijbeuken. Ook het middenschip had aanvankelijk een kruisgewelf, maar
dat werd rond 1200 ingeruild voor een 'Staufisch' kruisribgewelf. De
vensters waren twee aan twee gegroepeerd, waardoor er ruimte kwam
voor doorgetrokken halfzuilen. Tussen de rondboogarcaden en vensters
werd een rij blinde arcaden aangebracht. In het originele ontwerp van
Willigis was de westkant de belangrijkste pool. Het westkoor (gewijd
aan Sankt Martin) behield een archaïsche veelhoekige vorm en was ook
nu weer groter dan het oostelijke koor (gewijd aan Sankt Stephan).
Beide koren hadden een crypte. Om het westkoor heen werd in 1240 een
sacristie gebouwd. De twee kruisingen kregen een octagonale <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1c/Interior_of_Mainz_Cathedral_-_dome.JPG" target="_blank">koepel</a>
met (lantaarn)toren. De huidige, Gotische, <a href="https://farm4.staticflickr.com/3220/2847017266_827eb03532_b.jpg" target="_blank">kruisgang</a> werd tussen 1400
en 1410 aan de zuidkant van de kerk aangelegd. Van de Romaanse
voorlopers zijn alleen enkele muurresten en een kelder bewaard
gebleven. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/MzDomGrundriss.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
stad kreeg in 1792 een invasie van Franse troepen te verduren.
Tijdens de gevechten werd een groot deel van de Dom verwoest. Hij
werd daarna gedegradeerd tot militair hospitaal en het houten
interieur werd opgestookt. Het bouwwerk kon echter door bisschop Colmar
(wederom met hulp van Napoleon) gered worden. Tijdens de 19e eeuw
vonden verscheidene restauraties plaats, o.a. door de Nederlandse
architect <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pierre_Cuypers" target="_blank">Pierre Cuypers</a>, die een neo-Romaanse toren op de oostelijke
viering plaatste. Tussen 1859 en 1864 kreeg de 'Nazarener' Philipp
Veit de gelegenheid de kathedraal van Mainz te 'verfraaien'. In 1942
werd de Dom bij bombardementen verscheidene malen getroffen, waarbij
de bovenste verdieping van de kruisgang werd vernield en de daken ten
prooi vielen aan brand. De gewelven bleven echter overeind. Tijdens
de restauraties, die zich tot in de jaren zeventig voortsleepten,
werd de <a href="http://worldalldetails.com/sightseeing/mainz_cathedral_germany_981380.jpg" target="_blank">buitenkant</a> van de Dom rood geschilderd, in navolging van de
meeste historische gebouwen in Mainz. In 2009 werd het <a href="http://www.1000-jahre-mainzer-dom.de/startseite.html" target="_blank">duizendjarige bestaan</a> van het bouwwerk groots gevierd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-3nXGeh7TstA/VUJLXGwlSlI/AAAAAAAAEKk/FsHNu2F8M28/s1600/Mainz-Sankt-Martin-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-3nXGeh7TstA/VUJLXGwlSlI/AAAAAAAAEKk/FsHNu2F8M28/s1600/Mainz-Sankt-Martin-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-o2oki8LS5ik/VUJLdDiuxVI/AAAAAAAAEKs/3sg5EvnVBhw/s1600/Mainz-Sankt-Martin-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-o2oki8LS5ik/VUJLdDiuxVI/AAAAAAAAEKs/3sg5EvnVBhw/s1600/Mainz-Sankt-Martin-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HVe0-25jY4U/VUJLjbou_3I/AAAAAAAAEK0/DXbxab52KDE/s1600/Mainz-Sankt-Martin-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-HVe0-25jY4U/VUJLjbou_3I/AAAAAAAAEK0/DXbxab52KDE/s1600/Mainz-Sankt-Martin-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-0JNw1YpDBfY/VUJLp8uwfLI/AAAAAAAAEK8/iq3E0wkP5S4/s1600/Mainz-Sankt-Martin-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-0JNw1YpDBfY/VUJLp8uwfLI/AAAAAAAAEK8/iq3E0wkP5S4/s1600/Mainz-Sankt-Martin-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-R3qfXRf1b_U/VUJLw_UBaCI/AAAAAAAAELE/E4jR2xKDIeQ/s1600/Mainz-Sankt-Martin-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-R3qfXRf1b_U/VUJLw_UBaCI/AAAAAAAAELE/E4jR2xKDIeQ/s1600/Mainz-Sankt-Martin-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Worms:
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=AtnnDMqjf-I" target="_blank">Domkirche Sankt Peter</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Wormser_Dom" target="_blank">Dom</a> van Worms staat op de hoogste heuvel in de regio. Omdat men daar
beschermd was tegen overstromingen, werd deze al ver voor het begin
van de jaartelling bewoond, o.a. door de Germaanse Vangionen, waarvan
(via Wonnegau) de naam Worms is afgeleid. Na de verovering van de
streek door de Romeinen waren op deze plek het forum en een tempel te
vinden. In de 5e eeuw drongen de Franken binnen. De Merovingische
koningin-weduwe Brunichildis vestigde zich rond 600 in Worms en
stichtte een kerk bovenop de resten van het forum. In 1000 werd
Burchard bisschop van de stad en begon direct met het herinrichten
van de religieuze infrastructuur. Daartoe initieerde hij o.a. de bouw
van een nieuwe basiliek met dubbelkoor, die in 1018 werd ingewijd.
Twee jaar later stortte het westelijke deel al in en moest vernieuwd
worden. In 1110 werd de kerk opnieuw geconsacreerd, mogelijk na
ingrijpende herstelwerkzaamheden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Dat
deze duidelijk niet afdoende waren geweest, blijkt uit het feit dat
bisschop Burchard II in 1130 met de bouw van een totaal nieuwe
<a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/worms-cathedral" target="_blank">kathedraal</a> aanving. De oude godshuis werd gesloopt: tegenwoordig
resteren daarvan slechts de onderste verdiepingen van de westelijke
torens en een schatkamer. Het oostelijke deel met torens en
vieringkoepel was rond 1144 gereed. Het langhuis en westwerk werden
tussen 1160 en 1181 onder de directie van zijn opvolgers Konrad I en
II voltooid. De laat-Romaanse 'Staufische' bouwstijl van de Dom werd
in de omgeving veelvuldig nagevolgd (o.a. bij de abdijkerk van Maria
Laach). De <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/12/page/2/" target="_blank">Sankt Peter</a> is gebouwd volgens het gebonden stelsel en
heeft kruisgewelven in de zijbeuken en een kruisribgewelf in het
middenschip. De <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/04/27/the-cathedral-saint-peter-of-worms-a-guest-post-jong-soong-kimm/cathedral-st-peter-worms-5/" target="_blank">opstand</a> is gelijk aan die van de beide zusterkerken,
met dien verstande dat de blinde rondboogarcaden in de zijwanden <b>niet</b>
voorzien zijn van nep-Romaanse schilderingen. De <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/WormserDomNordost.jpg" target="_blank">westelijke absis</a> is
veelhoekig, de oostelijke halfrond van binnen en rechthoekig van
buiten. Er zijn negen sarcofagen van Salische vorsten in een daarvoor aan
het begin van de 20e eeuw speciaal aangelegde crypte onder het
hoogaltaar te vinden. [<a href="http://www.kirchbau.de/bildorig/w/worms_dom_grundriss1200x521.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
1556 werden alle kerken in Worms ter beschikking gesteld van de
protestantse eredienst. Tijdens de Paltse Successieoorlog liepen
pogingen om de Dom op te blazen op niets uit, maar het gebouw werd
zwaar gehavend door brand. Vooral het interieur had veel te lijden
gehad en werd in Barokstijl gerenoveerd. Het <a href="https://farm3.staticflickr.com/2749/4175653415_d2fb3aca29_o.jpg" target="_blank">hoogaltaar</a> van Balthasar
Neumann heeft alle verdere beproevingen overleefd. Tijdens de Franse
Revolutie werd ook Worms ingenomen en de Dom was alleen nog in trek
als paardenstal. Tussen 1818 en 1830 werd de 15e eeuwse laat-Gotische
kruisgang (die de oorspronkelijke Romaanse kruisgang had vervangen)
gesloopt en de stenen werden geveild. Pas in 1886 werd met de
renovatie van de bouwval begonnen. Het westelijk koor moest tot de
grond toe afgebroken en opnieuw opgebouwd worden. Daarvoor gebruikte
men (tenminste aan de buitenkant) zoveel mogelijk de originele
stenen. Het omvangrijke project was pas in 1935 klaar. De Tweede
Wereldoorlog leek het bouwwerk ongeschonden doorstaan te hebben, toen
het in het voorjaar van 1945 tijdens een bombardement toch nog werd
getroffen. Maar ook hier brandden alleen de daken en bleef het
interieur gespaard. (Foto 6 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7PaxQ3sCIqE/VUKcPqXQmzI/AAAAAAAAELU/kMJtBuM1iF4/s1600/Worms-Sankt-Peter-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-7PaxQ3sCIqE/VUKcPqXQmzI/AAAAAAAAELU/kMJtBuM1iF4/s1600/Worms-Sankt-Peter-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Dv3vtl4d84g/VUKciMhYo6I/AAAAAAAAELk/YoXeFJ6q7kQ/s1600/Worms-Sankt-Peter-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Dv3vtl4d84g/VUKciMhYo6I/AAAAAAAAELk/YoXeFJ6q7kQ/s1600/Worms-Sankt-Peter-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wyN3ZNqHmlg/VUKcY9VSs0I/AAAAAAAAELc/11Og9mL92EA/s1600/Worms-Sankt-Peter-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-wyN3ZNqHmlg/VUKcY9VSs0I/AAAAAAAAELc/11Og9mL92EA/s1600/Worms-Sankt-Peter-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-C_9pYi06FH8/VUKczfpUGVI/AAAAAAAAELs/noXNsOKM9eQ/s1600/Worms-Sankt-Peter-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-C_9pYi06FH8/VUKczfpUGVI/AAAAAAAAELs/noXNsOKM9eQ/s1600/Worms-Sankt-Peter-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-yCyy8m-rrLo/VUKdN83-vkI/AAAAAAAAEL0/eV3wffjf2Ng/s1600/Worms-Sankt-Peter-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-yCyy8m-rrLo/VUKdN83-vkI/AAAAAAAAEL0/eV3wffjf2Ng/s1600/Worms-Sankt-Peter-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-3O5Xo1bXkGo/VUKdVR_-VkI/AAAAAAAAEME/8T49ujxKp5w/s1600/Worms-Sankt-Peter-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-3O5Xo1bXkGo/VUKdVR_-VkI/AAAAAAAAEME/8T49ujxKp5w/s1600/Worms-Sankt-Peter-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">Duitsland:
laat-Romaanse architectuur in het Rijnland.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende
het Romaanse tijdperk lagen alle Duitse cultuursteden in het dal van
de Rijn, het gebied met de meeste internationale contacten. Toch
duurde het bijna een eeuw voor de invloeden van de Noord-Franse
Gotiek hier echt doordrongen. De laatste fase van de Romaanse
kerkbouw zette halverwege de 12e eeuw in met de zgn. <b>Staufische
stijl</b>. Deze had een aantal kenmerken: (1) een dubbelkoor met twee
dwarsbeuken (in de Salische periode juist op zijn retour); (2) vele
(slanke, ronde) torens (meestal zes: twee vieringtorens en vier
torens aan weerszijde van de koren); (3) een bijna overdadige
geleding van de buitenmuren door lisenen & halfzuilen,
rondboogfriezen & dwerggalerijen en een benadrukking van de dikte
van de muren door een getrapte omlijsting van (blinde) arcaden en
vensters. De <b>Dom van Worms</b> is een onmiskenbare exponent van deze
stijl, evenals de abdijkerk van Maria Laach. Daarna kwam een nieuwe
stijl op, de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Rheinischer_%C3%9Cbergangsstil" target="_blank">Rheinische Übergangsstil</a></b>, die meer elementen van
de Franse Gotiek vertoonde -welke echter voornamelijk decoratief
aangewend werden, zonder de Romaanse bouwstructuur wezenlijk aan te
tasten. Hierbij verdween het dubbelkoor en werd bij de
grotere kerken het westwerk weer in ere hersteld, maar was de
decoratie van het exterieur meestentijds uitbundiger door de toepassing
van een veelkleurige beschildering (die in sommige gevallen opnieuw
aangebracht is). Ook het interieur is dikwijls een feest van kleur,
hoewel dit bij de meest opvallende representant, de <b>Dom van Limburg</b>,
juist niet het geval is. [Een aantal van deze kerken behoort sinds 2002 tot het werelderfgoed van de UNESCO als onderdeel van de <a href="http://whc.unesco.org/en/list/1066" target="_blank">Upper Middle Rhine Valley</a>.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SIIuYsFzjjA/VUTw-Vu1RuI/AAAAAAAAEM8/9QVPHOvPtco/s1600/Andernach-Maria-Himmelfahrt-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-SIIuYsFzjjA/VUTw-Vu1RuI/AAAAAAAAEM8/9QVPHOvPtco/s1600/Andernach-Maria-Himmelfahrt-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Andernach: <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Maria_Himmelfahrt_%28Andernach%29" target="_blank">Maria Himmelfahrt</a>, van <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a3/Andernach_Maria_Himmelfahrt_Apsis_4.jpg" target="_blank">buiten</a> streng - van <a href="http://www.kirchbau.de/bildorig/a/andernach_marien_innen1824x1368_oldiehorst.jpg" target="_blank">binnen</a> kleurig</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-stjKuVGUuBc/VUVRI507TFI/AAAAAAAAEPg/MJVnplKkIao/s1600/Bacharach-Sankt-Peter-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-stjKuVGUuBc/VUVRI507TFI/AAAAAAAAEPg/MJVnplKkIao/s1600/Bacharach-Sankt-Peter-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Bacharach: <a href="http://www.regionalgeschichte.net/mittelrhein/bacharach/kulturdenkmaeler/st-peter.html" target="_blank">Sankt Peter</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PTPNVxKcd9M" target="_blank">Abtei Maria Laach</a>. </b></i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
abdij werd in 1093 gesticht door patsgraaf <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3b/Grabmal_Heinrich_II_von_Laach_Abtei_Maria_Laach_2011.jpg" target="_blank">Heinrich II von Laach</a> en zijn
vrouw Adelheid onder de naam <i>Abbatia ad Lacum</i> (abdij aan het
meer, de naam Laach komt van het Latijnse <i>lacum</i>). De donatie behelsde ook een deel van het nabijgelegen meer (de rest kwam er
later bij) en verschillende dorpen. De bouw van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Maria_Laach" target="_blank">abdijkerk</a> ging
direct van start, maar kwam stil te liggen na de dood van Adelheid in
1100. De erfgenaam hervatte de bouw in 1112 en schonk het complex aan de abdij van Afflichem, waarvan het een prioraat werd. In 1138
werd de abdij weer zelfstandig en waren de gebouwen voor de monniken
zo goed als gereed, maar de aan Maria gewijde <a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/maria-laach-abbey" target="_blank">kerk</a> werd pas in 1156
voor een deel (westkoor, crypte en langhuis) geconsacreerd. De rest
volgde in 1177. In de periode 1220-1230 werd aan de westkant nog een
<i><a href="http://www.abload.de/img/img_0967-001nxlkj.jpg" target="_blank">atrium</a></i> ('<i>Paradies</i>') toegevoegd, tegelijk met een aan
Sankt Nikolaus opgedragen kapel. Tussen 1230 en 1250 werd het vlakke
houten dak vervangen door een kruisgewelf. Aan het einde van de 17e
en het begin van de 18e eeuw werden de kerk en de kloostergebouwen in
Barokstijl uitgebreid.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
1802 werd het klooster door de Franse bezetters opgeheven. De
kunstwerken en landgoederen werden geveild ten bate van de Franse
staat. Het was de bedoeling dat de gebouwen als gevangenis gebruikt
zouden worden, maar daar kwam het niet van. In 1815 werden de
treurige overblijfselen van de abdij overgedragen aan de Pruisische
overheid. Die wilde het complex verkopen, maar raakte de kerk aan de
straatstenen niet kwijt. De overige gebouwen belandden wel in
particuliere handen. Deze kwamen in 1863 in het bezit van de
Jezuïetenorde, die tevens de kerk mocht gebruiken, en werden in 1893
doorgeschoven naar de benedictijnen, die er een nieuw prioraat
stichtten. In 1924 kregen de religieuzen ook de kerk weer terug.
De Pruisische staat had zich een goede beheerder getoond en twee
renovatiecampagnes uitgevoerd: in de periode 1830-1840 om de gevolgen van de daling
van de waterspiegel in het meer te bekampen en in de jaren 80 om de schade ten gevolge van een brand te herstellen. Keizer Wilhelm II was een drijvende
kracht achter het aanbrengen van een nieuwe <a href="http://www.huismanfoto.eu/Album%20613%20Abdijkerk%20Maria%20Laach%201/slides/DSC3993%20Maria%20Laach%20Abdijkerk%20interieur%20hoofdapsis%20Christus-mozaiek%20210513.jpg" target="_blank">absismozaïek</a>. In 1937
was er opnieuw een groot restauratieproject, waarbij het gebouw van
Gotische en Barokke aanhangsels werd bevrijd en in de originele
Romaanse staat werd teruggebracht. Vanaf 1956 kreeg het interieur een
flinke opknapbeurt.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Door
al deze inspanningen is de <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/09/28/benedictine-abbey-church-of-maria-laach-a-guest-post-by-jong-soung-kimm/" target="_blank">abdijkerk</a> van Maria Laach een van de best
bewaarde Romaanse bouwwerken. Het is een drieschepige basiliek met
een dubbelkoor en twee transepten. De beide vieringen zijn gedekt
door koepels, met aan de oostkant een achthoekige vieringtoren en aan
de westkant een vierkante. Zowel het middenschip als de zijbeuken
hebben kruisgewelven met gordelbogen. Er is een tweedelige opstand:
de beuken worden gescheiden door rondboogarcaden met daarboven een
lichtbeuk. Ook de zijbeuken hebben vensters. De centrale absis heeft
een uit 1256 stammend <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Altaarciborie" target="_blank">ciboriumaltaar</a> en een uit 1905 daterend mozaïek
van <i>Christus Pantocrator</i>. De vierkante oostelijke torentjes
zijn ingeklemd tussen de hoofdabsis en de beide absidiolen. Ook aan
de westkant is een bescheiden absis, die 'opgeslokt' wordt door het
atrium. De torens aan deze kant zijn rond. [<a href="http://www.kirchbau.de/bildorig/m/marialaach_kloster_grundriss1600x712.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-dzsRNUIGoj4/VUTwRmz6W5I/AAAAAAAAEMU/ESjlKGB3_NQ/s1600/Maria-Laach-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-dzsRNUIGoj4/VUTwRmz6W5I/AAAAAAAAEMU/ESjlKGB3_NQ/s1600/Maria-Laach-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-wXeL88e8uDY/VUTwY7QHvzI/AAAAAAAAEMc/StqNxzb0GH0/s1600/Maria-Laach-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-wXeL88e8uDY/VUTwY7QHvzI/AAAAAAAAEMc/StqNxzb0GH0/s1600/Maria-Laach-12.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2QgSGRKsOwo/VUTwfkcWaJI/AAAAAAAAEMk/8D9sc1woWTs/s1600/Maria-Laach-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-2QgSGRKsOwo/VUTwfkcWaJI/AAAAAAAAEMk/8D9sc1woWTs/s1600/Maria-Laach-13.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-lYMxJsM82qI/VUTwnUhlcTI/AAAAAAAAEMs/fFBV0ubH1MI/s1600/Maria-Laach-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-lYMxJsM82qI/VUTwnUhlcTI/AAAAAAAAEMs/fFBV0ubH1MI/s1600/Maria-Laach-14.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-YrW0mUspwEw/VUTwtivRCtI/AAAAAAAAEM0/VKSJvVAif9o/s1600/Maria-Laach-15.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-YrW0mUspwEw/VUTwtivRCtI/AAAAAAAAEM0/VKSJvVAif9o/s1600/Maria-Laach-15.jpg" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Limburg
an der Lahn: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=04gy2QpIaVQ" target="_blank">Domkirche Sankt Georg und Sankt Nikolaus</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Mogelijk
stond er in de 9e eeuw een sacraal bouwwerk op de rotsheuvel langs de
Lahn, maar dat is niet zeker. In een schenkingsoorkonde van 910 wordt
echter kond gedaan van de oprichting van een '<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kanoniker" target="_blank">koorherenstift</a>' op
initiatief van Konrad Kurzbold, de graaf van de Niederlahngau. Men
begon spoorslags met de bouw van een basiliek met dwarsbeuk en
rechthoekig koor, die in 940 gereed was. In 1058 werd een bijbehorend
<i>oratorium</i> gewijd. De constructie van de huidige kerk begon
tussen 1180 en 1190 en naderde in 1235 zijn voltooiing.
Waarschijnlijk droeg de burgerij in aanzienlijke mate in de kosten
bij. Er waren vier bouwfasen, waarbij het opmerkelijk is dat het
zuidkant prioriteit kreeg. De noordkant vertoont dan ook duidelijk meer Gotische invloeden (geïnspireerd door de kathedraal van
Reims). De kerk had een dubbele functie: enerzijds als godshuis van
het stift Sankt Georg, anderzijds als parochiekerk van de
stadsparochie Sankt Nikolaus. De activiteiten waren ook ruimtelijk
gescheiden: de koorheren hielden hun diensten in het koor en de
viering, de parochianen in het langhuis.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de Dertigjarige Oorlog werd de kerk door Zweedse troepen geplunderd
en in 1749 moesten renovatiewerkzaamheden worden ondernomen.
Aansluitend werd het interieur 'gebarokkiseerd'. Het stift
werd in 1802 door de Fransen opgeheven en de kerk ging dienst doen
als parochiekerk. Op initiatief van het Huis Nassau werd Limburg in 1827 bisschopszetel en werd de kerk
verheven tot <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Limburger_Dom" target="_blank">kathedraal</a>. In 1869 werd een restauratieplan opgesteld,
met het doel de kerk van vreemde smetten te bevrijden en in een
"<i>stilgerechten</i>" staat terug te brengen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://www.monumente-online.de/05/06/leitartikel/01_Limburger_Dom.php" target="_blank">Limburger Dom</a> is een drieschepige <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Limburg_an_der_Lahn-Dom-Inneres_von_Westen-20120704.jpg" target="_blank">basiliek</a> voorzien van een halfronde
centrale absis met kooromgang en twee absidiolen in het transept, die
aan de buitenkant rechthoekig zijn. Het middenschip wordt gedekt door zesdelige kruisribgewelven. </span>Van Gotische invloeden getuigt eveneens de vierdelige wandopstand: spitsboogarcaden, een tribune met dubbele spitsboogarcaden omhuld door grotere exemplaren, een triforium en een lichtbeuk. De fresco's stammen (deels) uit de 13e eeuw. H<span style="font-family: inherit;">et westwerk is traditioneel van aard en bestaat uit twee
symmetrische torens en een narthex. Met een lengte van 54 en een
breedte van 35 meter is het een vrij kleine kerk, die zich echter kan
verheugen in het bezit van maar liefst zeven torens: de twee
geveltorens, een vieringtoren (met 66 meter de hoogste) en vier
torentjes die de beide transeptarmen flankeren. Dit aantal is
symbolisch voor de verschillende sacramenten. De westgevel is verdeeld in vier zones. Het
opvallendste element is het grote </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Limburger_Dom_BW_2.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">radvenster</a><span style="font-family: inherit;">. Tijdens de
restauratiecampagne werden in 1872/73 de oude verfresten van de
buitenmuren verwijderd. Pas honderd jaar later werd de </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/limburg-cathedral" style="font-family: inherit;" target="_blank">kathedraal</a><span style="font-family: inherit;">
opnieuw in dezelfde kleuren geschilderd. [</span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9d/Luthmer_III-063-Limburg_Stiftkirche_St._Georg_Erdgeschoss-Grundriss.jpg" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-dWayyLujOok/VUU4MvetVXI/AAAAAAAAENM/lxZ0E6Rvn_w/s1600/Limburg-Sankt-Georg-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-dWayyLujOok/VUU4MvetVXI/AAAAAAAAENM/lxZ0E6Rvn_w/s1600/Limburg-Sankt-Georg-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-8GjOQQN_Koo/VUU4Uji_2II/AAAAAAAAENU/h7-LplSGBL8/s1600/Limburg-Sankt-Georg-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-8GjOQQN_Koo/VUU4Uji_2II/AAAAAAAAENU/h7-LplSGBL8/s1600/Limburg-Sankt-Georg-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tpADSpGRBvg/VUU4cqjrEII/AAAAAAAAENc/U6BSsLzOrXA/s1600/Limburg-Sankt-Georg-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-tpADSpGRBvg/VUU4cqjrEII/AAAAAAAAENc/U6BSsLzOrXA/s1600/Limburg-Sankt-Georg-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-7BRNZtm2Myw/VUU4l1DzlSI/AAAAAAAAENk/5aAFPLUpxms/s1600/Limburg-Sankt-Georg-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-7BRNZtm2Myw/VUU4l1DzlSI/AAAAAAAAENk/5aAFPLUpxms/s1600/Limburg-Sankt-Georg-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BOS7BLJFtg0/VUU4vxzOSsI/AAAAAAAAENs/aH377r44GXQ/s1600/Limburg-Sankt-Georg-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-BOS7BLJFtg0/VUU4vxzOSsI/AAAAAAAAENs/aH377r44GXQ/s1600/Limburg-Sankt-Georg-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-yxqhOl-0lgk/VUU5SgWl-sI/AAAAAAAAEN8/V6jexwMzWmo/s1600/Limburg-Sankt-Georg-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-yxqhOl-0lgk/VUU5SgWl-sI/AAAAAAAAEN8/V6jexwMzWmo/s1600/Limburg-Sankt-Georg-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Boppard:
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=yhOfzswW_xE" target="_blank">Sankt Severus</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://www.regionalgeschichte.net/mittelrhein/boppard/kulturdenkmaeler/st-severus.html" target="_blank">kerk</a> staat in het hart van het vroegere Romeinse castrum <i>Bodobrica</i>,
op de plaats waar ooit de militaire badgelegenheid lag. Na het
vertrek van de Romeinen werd de ruïne omgebouwd tot godshuis. Er zijn bij
opgravingen resten uit de 6e eeuw aangetroffen. De huidige kerk werd in drie fasen gebouwd: de torens waren rond 1150 gereed; het
langhuis stamt uit het begin van de 13e eeuw en het koor werd rond
1234 voltooid. In 1237 werd het godshuis geconsacreerd. De <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Severus_%28Boppard%29" target="_blank">Sankt Severus</a>
is een drieschepige basiliek met een vijfhoekige absis en twee grote
'dwarsbeuktorens'. De wandopstand is vierdelig, met rondboogarcaden,
tribunes, triforiumachtige arcaden en een rij vensters. Het middenschip
wordt gedekt door <a href="http://www.rhein-zeitung.de/cms_media/module_img/1100/550004_1_gallerydetail_550004_1_org_st_severus_boppard_01.jpg" target="_blank">Gotische gewelven</a> met 16 (!) ribben. De meest
bezienswaardige elementen zijn een <a href="http://mobil.rhein-zeitung.de/cms_media/module_img/1099/549992_1_mobildetail_549992_1_org_st_severus_boppard_16.jpg" target="_blank">triomfkruis</a> uit 1220/30 (het wordt een triomfkruis genoemd omdat Christus geen doornenkroon draagt,
maar een gouden kroon) en een aantal fraaie fresco's (de <a href="https://www.flickr.com/photos/infactoweb/8562655740/in/photostream/" target="_blank">serie</a> over het leven van de heilige Severius stamt echter uit 1890). In de afgelopen
decennia is de kerk verscheidene malen flink onder handen genomen:
1963-1967; 1997-1999 (waarbij de buitenkant opnieuw geschilderd werd)
en vanaf 2010 (bij welke gelegenheid o.a. de oude fresco's
gerestaureerd werden). [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/de/e/e6/Boppard_Stiftskirche_St._Severus_Grundriss.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-a820wsSeDUk/VUVI_H3jCwI/AAAAAAAAEOw/ROMpfeaSHfc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-a820wsSeDUk/VUVI_H3jCwI/AAAAAAAAEOw/ROMpfeaSHfc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-9E4X6d20y18/VUVJTytUtZI/AAAAAAAAEO4/NEHxm6c7IP8/s1600/Boppard-Sankt-Severus-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-9E4X6d20y18/VUVJTytUtZI/AAAAAAAAEO4/NEHxm6c7IP8/s1600/Boppard-Sankt-Severus-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-q12AYHqP-ns/VUVJZ30oqXI/AAAAAAAAEPA/PRL1WXC2qIM/s1600/Boppard-Sankt-Severus-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-q12AYHqP-ns/VUVJZ30oqXI/AAAAAAAAEPA/PRL1WXC2qIM/s1600/Boppard-Sankt-Severus-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-FXnQAjrrKf0/VUVJkbYEV-I/AAAAAAAAEPI/he3oLqPbLqc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-FXnQAjrrKf0/VUVJkbYEV-I/AAAAAAAAEPI/he3oLqPbLqc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-uVqvPMvlGac/VUVJrN49nKI/AAAAAAAAEPQ/dCv4lb3QJjc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-uVqvPMvlGac/VUVJrN49nKI/AAAAAAAAEPQ/dCv4lb3QJjc/s1600/Boppard-Sankt-Severus-09.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Sinzig:
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Sinzig,_Sankt_Peter.JPG" target="_blank">Sankt Peter</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vermoedelijk stond er op deze plek al in 855 een Petruskapel. De bouw van de
huidige <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Peter_%28Sinzig%29" target="_blank">kerk</a> duurde van 1225 tot 1241. Het is een drieschepige
<a href="http://static.panoramio.com/photos/original/80433293.jpg" target="_blank">basiliek</a> met een vijfhoekige centrale absis, geflankeerd door twee
kleine absidiolen. De driedelige opstand bestaat uit rondboogarcaden,
tribunes en een lichtbeuk met veellobbige vensters. Het middenschip
heeft vierdelige <a href="https://explizitnet.files.wordpress.com/2014/09/sinyig-innenraum.jpg" target="_blank">kruisribgewelven</a>. De viering wordt
gedekt door een koepel die een octagonale toren torst. De
grootste kostbaarheid in de kerk is een uit 1480 stammende Gotische <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Sinzig_StPeter_Tryptichon.JPG" target="_blank">triptiek</a>
met de kruisiging van Christus.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-MLf5dsqi5pY/VUVD3DJ6RJI/AAAAAAAAEOM/_HeEk8O_J1c/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-MLf5dsqi5pY/VUVD3DJ6RJI/AAAAAAAAEOM/_HeEk8O_J1c/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-A94J2T1HHPQ/VUVD97mYlsI/AAAAAAAAEOU/i0vuCE9YSwA/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-A94J2T1HHPQ/VUVD97mYlsI/AAAAAAAAEOU/i0vuCE9YSwA/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-nPKHW8ieOCI/VUVEIDUvtnI/AAAAAAAAEOc/2UtWIeXUig0/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-nPKHW8ieOCI/VUVEIDUvtnI/AAAAAAAAEOc/2UtWIeXUig0/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-0WuhFj5RwEI/VUVEQ9Ngr4I/AAAAAAAAEOk/rKA35bMG3oQ/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-0WuhFj5RwEI/VUVEQ9Ngr4I/AAAAAAAAEOk/rKA35bMG3oQ/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Meer weten?</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Op You Tube zijn interessante documentaires te vinden over: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ijTdtJXSzQU" target="_blank">Die Jahrtausendkathedrale - Der Mainzer Dom</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fJUexuh_Coc" target="_blank">Boi - la mano de Dios</a>. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-83833358165513530542015-04-24T01:18:00.000+02:002015-06-20T01:15:54.585+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 14.<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">REGIONALE VARIATIES IN FRANKRIJK.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Keuzemogelijkheden.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bij de bouw van een kerk stonden de
Romaanse architecten voor vele belangrijke keuzes. De mogelijkheden
werden beperkt door een aantal gegevenheden: (1) het technische
ontwikkelingspeil; (2) de esthetische voorkeuren; (3) de traditie.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het meest essentieel was de keuze
tussen een (licht) <b>houten plafond</b> of een (zwaar) <b>stenen gewelf</b>. Zodra
men, na vele experimenten in de zijbeuken, de kunst van het
overwelven van het middenschip eenmaal onder de knie had, werd daar
in vrijwel heel Frankrijk de voorkeur aan gegeven, behalve in het
noordwesten. De combinatie van een hoog en breed middenschip en een
stenen gewelf bleef echter lange tijd zeer problematisch. De uitkomst
van een andere keuze, die tussen <b>zuilen</b> en <b>pijlers</b>,
kwam hier rechtstreeks uit voort: zuilen waren simpelweg niet sterk
genoeg om het gewicht van een Romaans stenen gewelf te dragen. Pas na
de introductie van het veel lichtere Gotische kruisribgewelf werden
zuilen weer een optie.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook de keuze voor een bepaalde opstand
was in het begin van de Romaanse periode door technische oorzaken
ingeperkt: een stenen gewelf bracht noodzakelijkerwijs een smal en
<b>laag middenschip</b> met zich mee. Daarom was er maar ruimte voor
<b>een of twee geledingen</b>, die
in een tweetal variaties konden voorkomen: (a) lage arcaden plus een
lichtbeuk (al gangbaar in de Romeinse tijd); (b) hoge arcaden (tot
aan de rand van het gewelf) met vensters in de zijbeuken. Bij een
<b>hoger middenschip</b>
(mogelijk bij een houten plafond, ondersteuning van de zijwanden en minder gewichtige stenen gewelven) waren er <b>twee, drie of vier
geledingen</b> in de aanbieding:
(a) hoge arcaden met lichtbeuk (dus veel licht als men ook
zijvensters toevoegde); (b) hoge arcaden met tribunes (vaak in
pelgrimskerken); (c) lage arcaden, zijwandversiering en een lichtbeuk
(gebruikelijk in de vroegchristelijke kerken, later veel minder
populair); (d) lage arcaden, tribunes (soms triforia) en een
lichtbeuk (waarbij de gewelven van de tribunes de zijwanden
schraagden); (e) lage arcaden, tribunes, triforia en een lichtbeuk
(alleen bij de grootste kerken).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er waren tal van
keuzes die voornamelijk esthetisch van aard waren: de geleding en
decoratie van de westgevel; het aantal hoeken van de lantaarntoren;
rechthoekige of halfronde absiden, etc. Ten slotte kon de traditie
bouwers ertoe bewegen voor een vertrouwde oplossing te kiezen,
terwijl er in technisch opzicht meer vooruitstrevende alternatieven
voorhanden waren. Regionale variaties waren hier het gevolg van.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dit hoofdstuk gaat
over regio's in het huidige Frankrijk, maar in de Romaanse periode
behoorde een groot gedeelte van Oost-Frankrijk tot het 'Duitse'
cultuurgebied. Dat is in de kerkbouw ook duidelijk zichtbaar, vooral
in de bouwkunst van de Elzas en de voorkeur voor 'westwerkachtige'
toevoegingen in de vroeg-Romaanse architectuur van Bourgondië.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-gsIhZ_xLLoE/VSgUFQzwGrI/AAAAAAAADrs/9c-73QtcOeQ/s1600/Bourgogne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-gsIhZ_xLLoE/VSgUFQzwGrI/AAAAAAAADrs/9c-73QtcOeQ/s1600/Bourgogne-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Bourgondië.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Frankrijk wordt
terecht de 'wieg van de Romaanse architectuur' genoemd. Er is één
streek waar die wieg het grootste deel van de Romaanse era
daadwerkelijk gestaan heeft: Bourgondië. Na de pioniersarbeid van de
architecten in het Frans-Spaanse grensgebied (Roussillon en
Catalonië) nam Bourgondië de fakkel over. Dat is niet zo
verwonderlijk: Bourgondië was ook de wieg van de twee grootste
kloosterorden van het Romaanse tijdperk, de Orden van Cluny en
Cîteaux. Het laten bouwen van een groot godshuis was een taak voor
hooggeplaatsten: vorsten, machtige (of bijzonder berouwvolle) edelen,
bisschoppen, e.d. Abten van (belang)rijke kloosters waren voor deze
eervolle opdracht in de wieg gelegd. Ze hadden de beschikking over
ampele financiële middelen (en er was weinig verschil van mening
over de meest nuttige bestemming daarvan); ze behoorden tot de best
opgeleiden van de feodale samenleving; ze hadden de tijd en de
inclinatie om zich in de kerkarchitectuur te verdiepen; ze werden
regelmatig op verre missies gestuurd en ze hadden een uitgebreid
internationaal netwerk, dat hen van de nieuwste ontwikkelingen op de
hoogte deed zijn. Abt Hugo van Semur, bijvoorbeeld, oriënteerde zich uitvoerig voor
hij van start ging met de bouw van Cluny III. Daarnaast waren de
kloosterorden ook instrumenteel bij de verbreiding van bouwkundige
innovaties. De laatste bouwmeester van Cluny III was de eerste die
een spitstongewelf toepaste in een grote en hoge ruimte en de
cisterciënzers verbreidden deze noviteit vervolgens over West- en
Midden-Europa. Bourgondië stelde de norm, de overige regio's weken
daar al dan niet van af.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De meest
belangrijke Bourgondische kerken (in Autun, Paray-le-Monial,
Pontigny, Tournus, Vezelay) zijn in de voorafgaande hoofdstukken al
de revue gepasseerd, maar er zijn in het gebied ook talloze
authentieke dorpskerken en kapelletjes. De website <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/accueil.htm" target="_blank">Bourgogne Romane</a></b> van de Nederlander (!) Eduard van Boxtel beschrijft er
meer dan 200. Op <b><a href="http://photos.eglises.perso.sfr.fr/Bourgogne/Bourgogne/index.htm" target="_blank">Les églises de Bourgogne</a></b> zijn veel foto's te vinden. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b><i>De Brionnais.</i></b></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Een typerende
regio in Bourgondië is het meest zuidelijke gedeelte, de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Q52AqoRiG3U" target="_blank">Brionnais</a></b><span style="font-family: inherit;">.
In de belangrijkste plaats, Semur-en-Brionnais, stond de wieg van de
langst acterende abt van Cluny, Hugo van Semur (het </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Semur_en_Brionnais-Ch%C3%A2teau_Saint_Hugues-20110212.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">familiekasteel</a><span style="font-family: inherit;">
staat er nog steeds). Het gebied telt meer dan dertig kerken en
kapellen die geheel of voor het grootste gedeelte Romaans zijn. Als
men vanaf <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=168" target="_blank">Paray-le-Monial</a> een rondrit maakt (waarbij ook <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=127" target="_blank">Charlieu</a> wordt aangedaan), komt men langs enkele
van de meest interessante.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8dpXLAzSYnI" target="_blank">Montceaux-l'Étoile</a>:
<a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/montceaux.htm" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De naam Montceaux is afgeleid van het Latijnse </span><i style="font-family: inherit;">monticulum</i><span style="font-family: inherit;">
(kleine berg). De </span><a href="http://lieuxsacres.canalblog.com/archives/2012/11/05/25510322.html" style="font-family: inherit;" target="_blank">kerk</a><span style="font-family: inherit;"> stamt uit de eerste helft van de 12e eeuw en
werd aanvankelijk bestierd door monniken van de priorij van
Anzy-le-Duc. In 1669 werd het een </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/montceaux-l-etoile-church" style="font-family: inherit;" target="_blank">parochiekerk</a><span style="font-family: inherit;">. Het is een </span><a href="http://www.art-roman.net/montceaux/montceaux.htm" style="font-family: inherit;" target="_blank">zaalkerk</a><span style="font-family: inherit;"> met een tongewelf en een aanvankelijk halfronde absis. Deze werd
in 1777 echter opengebroken door de lokale edele Abel de Vichy, die
er een grafkapel van maakte. Enkele Romaanse resten van de
oorspronkelijke absis zijn nog zichtbaar. In het schip zijn delen van middeleeuwse fresco's te bewonderen, die in de 19e eeuw onder een kalklaag
vandaan kwamen. Het interieur is tegenwoordig maagdelijk wit, maar bezat niet zo lang geleden nog een typisch 19e eeuwse fleurigheid. De </span><a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/montceaux-l-etoile-saint-pierre-saint-paul" style="font-family: inherit;" target="_blank">kerk</a><span style="font-family: inherit;"> is gebouwd van gele kalksteen uit de
Brionnais. De wanden bestaan uit kleine gemetselde stenen, op de
voorgevel, de vierkante toren en de steunberen na. Het timpaan en
de latei van de westgevel zijn uit één stuk steen vervaardigd. Het
timpaan laat de wederopstanding zien, waarbij Christus door twee
engelen wordt opgetild, terwijl op de latei Maria en de twaalf
apostelen hemelwaarts kijken. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-hhT7HqEUefU/VSgM_2mSqJI/AAAAAAAADq8/ZVPD1OO3fSY/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-hhT7HqEUefU/VSgM_2mSqJI/AAAAAAAADq8/ZVPD1OO3fSY/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-B9m_5sPeipk/VSgNHpXipRI/AAAAAAAADrE/xKQtbjn0DC8/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-B9m_5sPeipk/VSgNHpXipRI/AAAAAAAADrE/xKQtbjn0DC8/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-2-B4iE9A8Nw/VSgNsN5x_CI/AAAAAAAADrU/FkpPE3GtM2o/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-2-B4iE9A8Nw/VSgNsN5x_CI/AAAAAAAADrU/FkpPE3GtM2o/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-DnrzhYPGyus/VSgNzrk0tCI/AAAAAAAADrc/7B6dgikyhuU/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-DnrzhYPGyus/VSgNzrk0tCI/AAAAAAAADrc/7B6dgikyhuU/s1600/Montceaux-S-Pierre-et-Paul-08.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Anzy-le-Duc:
<a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/anzy.htm" target="_blank">Notre-Dame-de-l'Assomption</a> (ook Sainte-Trinité genoemd).</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De geschiedenis van de kerk gaat terug tot het Karolingische
tijdperk. In 876 doneerden de edelman Letbalt en zijn vrouw Altasie
hun 'villa' Enziacum aan de abdij Saint-Martin in Autun, die er een
priorij stichtte. Een van de eerste priors was Hugo van Poitiers.
Hij stierf in 930 in een 'geur van heiligheid'. Zijn tombe werd een
object van reverentie en werd veelvuldig bezocht door pelgrims die
naar het Loire-gebied trokken. Daardoor was een veel grotere <a href="http://photos.eglises.perso.sfr.fr/Bourgogne/71/Anzy/anzy.htm" target="_blank">kerk</a>
nodig. In de 11e eeuw begon men met de bouw ervan, die in twee fasen plaatsvond (er is een waarneembaar verschil tussen de muren van het
koor/transept en die van het schip).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CG2SinbKiGQ" target="_blank">kerk</a> had hetzelfde grondplan als het gebedshuis van de abdij van Charlieu, waarmee nauwe banden bestonden. Het <i>sanctuarium</i> met de overblijfselen
van de heilige Hugues (nu Hugues d'Anzy genoemd) werd een crypte. Het
schip heeft een kruisgewelf met gordelbogen, brede arcaden en zowel
een lichtbeuk als zijvensters. Binnen zijn 40 gebeeldhouwde
kapitelen, de meeste met vegetale en dierlijke motieven, maar sommige
met verhalende taferelen. Deze dateren uit de 12e eeuw. Uit dezelfde periode stamt het fresco in de centrale absis. Het beeldt Christus af in een <i>mandorla</i>, geflankeerd door twee engelen. Daaronder bevinden zich de twaalf apostelen en de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_Three_Marys" target="_blank">drie Maria's</a>. Aan de
buitenkant zijn de dakranden versierd met tal van <i>modillons</i>.
Het timpaan toont een <i>Majestas Domini</i> en de latei scènes
van de wederopstanding van Christus. Op de beschadigde archivolten vieren de Oudsten van de Apocalyps de herrijzenis. Het zuidelijke portaal geeft de
geschiedenis van de 'redding van de mensheid' weer. De viering wordt getooid door een octagonale lantaarntoren. [<a href="http://fr.geneawiki.com/images/thumb/4/43/71011_-_Anzy-le-Duc_Plan_de_Notre_Dame.png/250px-71011_-_Anzy-le-Duc_Plan_de_Notre_Dame.png" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-jYMOSa40pTw/VSgwVjRdWCI/AAAAAAAADr8/qObRAjXZVKM/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-jYMOSa40pTw/VSgwVjRdWCI/AAAAAAAADr8/qObRAjXZVKM/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-tr0aamLpmg4/VSgwbLmeJnI/AAAAAAAADsE/CTSXVqp6PGs/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-tr0aamLpmg4/VSgwbLmeJnI/AAAAAAAADsE/CTSXVqp6PGs/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2bh0QkD91jk/VSgwgdqwbhI/AAAAAAAADsM/QK1QLicGVHg/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-2bh0QkD91jk/VSgwgdqwbhI/AAAAAAAADsM/QK1QLicGVHg/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-BmdCnCdISS0/VSgwpNUwDcI/AAAAAAAADsU/fzJleSSRdDE/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-BmdCnCdISS0/VSgwpNUwDcI/AAAAAAAADsU/fzJleSSRdDE/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-l-5-Mu9wmlM/VSgwvW5PWjI/AAAAAAAADsc/om0XKRMjjGQ/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-l-5-Mu9wmlM/VSgwvW5PWjI/AAAAAAAADsc/om0XKRMjjGQ/s1600/Anzy-le-Duc-Notre-Dame-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Baugy:
<a href="http://lieuxsacres.canalblog.com/archives/2012/11/04/25499743.html" target="_blank">Saint-Pons</a> (lid van de <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=106" target="_blank">FDS</a>).</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De naam Baugy komt van een oud Keltisch woord voor moerasgebied. Dit
werd eerst bij de nabijgelegen priorij van Anzy-le-Duc getrokken en
in 1088 door Geoffroy de Semur aan het cluniacenzer vrouwenklooster
van Marcigny gedoneerd. De <b><a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/baugy-saint-pons" target="_blank">Saint-Pons</a></b> werd in het midden van de 11e
eeuw gebouwd en is een fraai voorbeeld van een parochiekerk uit de
beginperiode van de Romaanse architectuur. Het is een zaalkerk
waarvan het koor uitmondt in een halfronde absis met vijf kleine
ramen. Vroeger was er een houten plafond, dat in een later stadium is
vervangen door een kruisgewelf. De vensters zijn klein en worden naar
binnen toe wijder. De muren zijn van een bescheiden formaat stenen
vervaardigd -een bewijs van de ouderdom van het gebouw. De vierkante
toren is iets smaller dan het schip en wordt gedragen door een koepel
op trompen. Om het gewicht van de toren op te vangen zijn in de
zijwanden van het schip ontlastingsbogen ingebouwd. Het westportaal
is kaal, op de gebeeldhouwde kapitelen na (waarvan het exemplaar met
musicerende dieren zeer amusant is). [<a href="http://fr.geneawiki.com/images/thumb/4/43/71011_-_Anzy-le-Duc_Plan_de_Notre_Dame.png/250px-71011_-_Anzy-le-Duc_Plan_de_Notre_Dame.png" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-c9QceUuhqFk/VShcXGR70bI/AAAAAAAADss/K0TFxoMxvLY/s1600/Baugy-Saint-Pons-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-c9QceUuhqFk/VShcXGR70bI/AAAAAAAADss/K0TFxoMxvLY/s1600/Baugy-Saint-Pons-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-XJ9Dwb7JbjY/VShcgkzPg8I/AAAAAAAADs0/e6ApmTctxDc/s1600/Baugy-Saint-Pons-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-XJ9Dwb7JbjY/VShcgkzPg8I/AAAAAAAADs0/e6ApmTctxDc/s1600/Baugy-Saint-Pons-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-B09ebdIi5EA/VShcmaDTC0I/AAAAAAAADs8/55yBqITUSjw/s1600/Baugy-Saint-Pons-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-B09ebdIi5EA/VShcmaDTC0I/AAAAAAAADs8/55yBqITUSjw/s1600/Baugy-Saint-Pons-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Za_5S7eUuzk/VShctI3vvTI/AAAAAAAADtE/CdrcRmzHdiY/s1600/Baugy-Saint-Pons-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-Za_5S7eUuzk/VShctI3vvTI/AAAAAAAADtE/CdrcRmzHdiY/s1600/Baugy-Saint-Pons-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CzPFkmPN9XI" target="_blank">Semur-en-Brionnais</a>:
<a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/semur-en-brionnais-saint-hilaire" target="_blank">Saint-Hilaire</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De naam Semur komt mogelijk van <i>senemurum</i> (een citadel op een
uitstekende rots). In 1274 werd het een onafhankelijke parochie, die
werd bestierd door een groep kanunniken. De <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/semur.htm" target="_blank">Saint-Hilaire</a></b>
stamt uit de 12e eeuw. De kerk werd in 1364 geplunderd door de
Engelsen en in 1576 in brand gestoken door Hugenoten. Bij die
gelegenheid ging een deel van het gewelf verloren, dat eerst werd
vervangen door een houten plafond en in de 19e eeuw werd herbouwd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De <a href="http://photos.eglises.perso.sfr.fr/Bourgogne/71/Semur/semur.htm" target="_blank">kerk</a> werd in twee fases geconstrueerd: in de periode 1125-1130 het
oostelijke deel (het nauwelijks uitstekende transept, de octagonale
vieringtoren die wordt gedragen door een koepel op trompen, het koor
en drie absiden). Het schip werd in het midden van de 12e eeuw
toegevoegd, in een stijl die is geïnspireerd door de abdijkerk van
Cluny. Er is een driedelige opstand met spitsboogarcaden, een louter decoratief triforium en een lichtbeuk. Het middenschip heeft een spitstongewelf met
gordelbogen, de zijbeuken kruisgewelven. De kruisvormige pijlers
hebben halfzuilen met kunstig gebeeldhouwde kapitelen. Het westportaal
is een kopie van dat van Cluny II. Het timpaan vertoont een klassieke <i>Majestas Domini</i> met Christus omgeven door twee engelen en de symbolen van de evangelisten. De latei verhaalt een episode uit het leven van de heilige Hilarius: zijn aanwezigheid bij het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Council_of_Seleucia" target="_blank">Concilie van Seleucië</a> in 359. [<a href="http://www.vitraux-begule.com/pages/lieux_regions/semur_brionnais/semur_brionnais_baie_03.htm" target="_blank">grondplan</a> met de glas-in-loodramen van <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Lucien_B%C3%A9gule" target="_blank">Lucien Bégule</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-2nZXyeUq9cU/VShzaHXmnWI/AAAAAAAADtU/u9mAlT-IeQQ/s1600/Semur-Saint-Hilaire-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-2nZXyeUq9cU/VShzaHXmnWI/AAAAAAAADtU/u9mAlT-IeQQ/s1600/Semur-Saint-Hilaire-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QlWP35FMQv4/VShzhTaxHyI/AAAAAAAADtc/wMUFYcnPudE/s1600/Semur-Saint-Hilaire-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-QlWP35FMQv4/VShzhTaxHyI/AAAAAAAADtc/wMUFYcnPudE/s1600/Semur-Saint-Hilaire-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-l1VxBRLO9ac/VSh59Q3GXpI/AAAAAAAADt8/fF_XTA2nXoc/s1600/Semur-Saint-Hilaire-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-l1VxBRLO9ac/VSh59Q3GXpI/AAAAAAAADt8/fF_XTA2nXoc/s1600/Semur-Saint-Hilaire-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-kEDz_740Nh4/VShz3HA6BHI/AAAAAAAADts/ErNCeH0Oxvw/s1600/Semur-Saint-Hilaire-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-kEDz_740Nh4/VShz3HA6BHI/AAAAAAAADts/ErNCeH0Oxvw/s1600/Semur-Saint-Hilaire-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saint-Julien-de-Jonzy:
<a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/stjulien.htm" target="_blank">Saint-Julien</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De plaats wordt voor het eerst vermeld in 1106, in een oorkonde van
de abdij van Cluny. De kerk werd gebouwd in het midden van de 12e
eeuw, maar alleen de toren, de koepel op trompen daaronder en het
portaal stammen nog uit deze periode. Het Romaanse schip is verwoest
en in de 19e eeuw door een gelijksoortig exemplaar vervangen. De toren wordt
ondersteund door spitsboogarcaden op pijlers met halfzuilen, die
worden gesierd door gebeeldhouwde kapitelen en basementen. Het nieuwe
schip heeft kruisgewelven en met ouderwetse acanthusbladeren
versierde zuilen. De vooraan gepositioneerde vierkante klokkentoren
is typerend voor de Bourgondische Romaanse architectuur in deze
periode. De belangrijkste onderdelen van het portaal zijn het
timpaan en de latei, die uit één stuk steen zijn vervaardigd. De
timpaan heeft een <i>Majestas Domini</i> motief zonder evangelisten,
terwijl op de latei het Laatste Avondmaal is afgebeeld. De gezichten
van Christus en de apostelen (behalve Judas!) zijn tijdens de Franse
Revolutie met een hamer bewerkt. Het werk heeft veel overeenkomsten
met het jongste timpaan van de abdij van Charlieu (waarmee nauwe
relaties werden onderhouden) en representeert de laatste fase van de Romaanse
beeldhouwkunst in Bourgondië.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-VPclJ87PtvA/VSkR4NGafEI/AAAAAAAADuM/vPlFrDCe9n4/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-VPclJ87PtvA/VSkR4NGafEI/AAAAAAAADuM/vPlFrDCe9n4/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vwFDdc2yFnM/VSkR-bQcWYI/AAAAAAAADuU/I71zNISGNyQ/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-vwFDdc2yFnM/VSkR-bQcWYI/AAAAAAAADuU/I71zNISGNyQ/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-kHFPH-owh6I/VSkSFLHV-AI/AAAAAAAADuc/mknlAGil5XM/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-kHFPH-owh6I/VSkSFLHV-AI/AAAAAAAADuc/mknlAGil5XM/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ml08TGXJBAE/VSkSK8MpyVI/AAAAAAAADuk/6qf8edgWcao/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-ml08TGXJBAE/VSkSK8MpyVI/AAAAAAAADuk/6qf8edgWcao/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-09.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Iguerande: <a href="http://www.art-roman.net/iguerande/iguerande.htm" target="_blank">Saint-Marcel</a> (lid van
de <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=140" target="_blank">FSC</a>).</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De naam Iguerande komt van de Gallische woord <i>Awaranda (</i>een
door een rivier gevormde natuurlijke scheidslijn), want de plaats lag op de
grens van de grondgebieden van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Aedui" target="_blank">Aedui</a> en de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Arverni" target="_blank">Arverni</a>. Ook in
de Middeleeuwen werd de streek fel betwist. Er was ooit een kleine
benedictijnse priorij gevestigd, die onder de controle van het
grotere vrouwenklooster van Marcigny viel. Deze was vóór de Franse
Revolutie al verdwenen. Daarna werd het godshuis een <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/iguerande-church" target="_blank">parochiekerk</a>, die
aanvankelijk was opgedragen aan de apostel Andreas, maar omdat de geestelijke verzorging was overgenomen van een kapel gewijd aan de heilige Marcellus (die
tijdens de revolutionaire woelingen was verwoest), werd van patroon
gewisseld.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/iguerande.htm" target="_blank">Saint-Marcel</a></b>,<b> </b>gebouwd op het eind van de 11e eeuw, is een hallenkerk met hoge rondboogarcaden en
zijvensters, dus van binnen nogal donker. De <a href="http://www.romanes.com/Iguerande/" target="_blank">kerk</a> heeft drie beuken,
een uitspringend transept en een grote halfronde absis met twee
flankerende absidiolen. Het middenschip wordt gedekt door een tongewelf met gordelbogen, de zijbeuken door kruisgewelven. Er is een forse, vierkante vieringtoren op
trompen en de buitenmuren zijn voorzien van stevige steunberen. De vierkante pijlers met halfzuilen hebben kapitelen en
basementen versierd met planten (vooral de granaatappel, symbool
van het eeuwige leven) en monsters. Het westportaal moet het doen met een kaal
timpaan en de archivolt en latei rusten op zuiltjes met versierde
kapitelen. De kerk is verscheidene malen gerestaureerd, maar heeft zijn Romaanse puurheid weten te bewaren. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-WcUTuGUlhUs/VSkirHeh0MI/AAAAAAAADu0/W371sgXcMGA/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-WcUTuGUlhUs/VSkirHeh0MI/AAAAAAAADu0/W371sgXcMGA/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IS3mWCbXU_Q/VSkjHJK2nTI/AAAAAAAADvM/9l8Si13nDF4/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-IS3mWCbXU_Q/VSkjHJK2nTI/AAAAAAAADvM/9l8Si13nDF4/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AXb0xaAESFU/VSki4CuLPxI/AAAAAAAADu8/tn7pk1X6jjE/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-AXb0xaAESFU/VSki4CuLPxI/AAAAAAAADu8/tn7pk1X6jjE/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-RdAEYiInf-E/VSki_fIFWlI/AAAAAAAADvE/YWwpMIaJbCE/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-RdAEYiInf-E/VSki_fIFWlI/AAAAAAAADvE/YWwpMIaJbCE/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-09.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Châteauneuf:
<a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/chateauneuf.htm" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
Het gebedshuis van Châteauneuf, gebouwd in de 12e eeuw, is altijd
parochiekerk geweest. In de loop der tijden zijn er tal van
vernieuwingen geweest, vooral nadat de kerk tijdens de Honderdjarige Oorlog in brand was gestoken. Als gevolg daarvan moesten de gewelven van het schip en de
klokkentoren, die dreigden in te storten, worden hersteld. De
kapitelen in het schip werden gerenoveerd in laat-Gotische stijl
(1463). Tussen 1849 en 1866 werd het bouwwerk opnieuw gerestaureerd, onder
leiding van de architect Eugène Millet, een discipel van Viollet-le-Duc.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De <a href="http://photos.eglises.perso.sfr.fr/Bourgogne/71/Chateauneuf/chateauneuf.htm" target="_blank">kerk</a> heeft drie beuken, alle met kruisgewelven, en een
niet-uitspringend transept. De beuken worden gescheiden door hoge
spitsboogarcaden. Er zijn aan beide zijden twee rijen ramen: in de
zijbeuken en bovenin. Dit is mogelijk omdat het middenschip voor een
kleine kerk exceptioneel hoog is: 12 meter. Boven de viering verrijst
een vierkante toren op een achthoekige koepel met vier kleine
vensters (door Viollet-le-Duc bestempeld als een van de origineelste
van Bourgondië). De westgevel heeft een vrij kaal portaal. Alleen op
de latei is een rij beeltenissen van de twaalf apostelen aangebracht,
gemaakt in de 11e eeuw en sterk gelijkend op de oudste latei van
Charlieu. De oorspronkelijke dakranden hebben gebeeldhouwde
<i>modillons</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AZrAj_bix_I/VSlCC1m14VI/AAAAAAAADvc/O3NMhGVR6cQ/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-AZrAj_bix_I/VSlCC1m14VI/AAAAAAAADvc/O3NMhGVR6cQ/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-FWrRBEhoQnE/VSlCJLj8R0I/AAAAAAAADvk/7ocPyIVmeOE/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-FWrRBEhoQnE/VSlCJLj8R0I/AAAAAAAADvk/7ocPyIVmeOE/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-FKoBA4NnNmw/VSlCOEODXgI/AAAAAAAADvs/3SQ2jqhq13g/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-FKoBA4NnNmw/VSlCOEODXgI/AAAAAAAADvs/3SQ2jqhq13g/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AcjoukLab3w/VSlCUILvqRI/AAAAAAAADv0/8fzhGuFiE4g/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-AcjoukLab3w/VSlCUILvqRI/AAAAAAAADv0/8fzhGuFiE4g/s1600/Chateauneuf-Saint-Paul-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Bois-Sainte-Marie:
<a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/boisstemarie.htm" target="_blank">Notre-Dame-de-la-Nativité</a>.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
Bois-Sainte-Marie werd voor het eerst vermeld in 998, toen er sprake
was van een kleine benedictijnse priorij op deze plek. In de
Middeleeuwen floreerde het bijbehorende stadje, vooral na de
verwoesting van de citadel van Dun in 1181, toen het de zetel van de
wereldlijke en kerkelijke macht in de regio werd. Het werd omringd door een muur met drie poorten. Aanvallen van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Armagnaken" target="_blank">Armagnacs</a> in 1420 en
de Hugenoten in 1567 richtten echter veel rampspoed aan. Bij de
laatstgenoemde gelegenheid werd ook de priorij verwoest. Het 12e
eeuwse <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/bois-sainte-marie" target="_blank">godshuis</a>, dat altijd als parochiekerk had gefungeerd, deelde
dit lot niet. Vanaf de 15e eeuw ging het bergafwaarts met
Bois-Sainte-Marie en bleef alleen de kerk over als symbool van
vergane glorie. Halverwege de 19e eeuw was deze echter tot ruïne
vervallen en werd van dak tot basement gerenoveerd door Eugène
Millet.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De kerk heeft drie beuken, een niet-uitstekend transept en een
halfronde absis omgeven door een colonnade en een ambulatorium. Er
zijn zowel rondboogarcaden als door Cluny geïnspireerde
spitsboogarcaden toegepast. Het middenschip heeft een spitstongewelf, de zijbeuken kruisgewelven. Deze zijn voorzien van vensters en er is tevens een lichtbeuk. De vierkante vieringtoren rust op een koepel op trompen. De sculpturen van de kapitelen behandelen
de eeuwige strijd tussen goed en kwaad. Het timpaan van het westportaal is kaal, maar de zijingang heeft een afbeelding van de Tocht naar Egypte.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Ym_ZVpjVZNI/VSmeomnO8dI/AAAAAAAADwE/sU1DkZ6jGjU/s1600/Bois-Sainte-Marie-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-Ym_ZVpjVZNI/VSmeomnO8dI/AAAAAAAADwE/sU1DkZ6jGjU/s1600/Bois-Sainte-Marie-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HbOtHBCKTx0/VSmey3YwaLI/AAAAAAAADwM/2Rmb8MVGOaw/s1600/Bois-Sainte-Marie-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-HbOtHBCKTx0/VSmey3YwaLI/AAAAAAAADwM/2Rmb8MVGOaw/s1600/Bois-Sainte-Marie-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-R-A0JJhSGIM/VSmfgijnolI/AAAAAAAADwk/w4MPvzA_8xs/s1600/Bois-Sainte-Marie-06a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-R-A0JJhSGIM/VSmfgijnolI/AAAAAAAADwk/w4MPvzA_8xs/s1600/Bois-Sainte-Marie-06a.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-0gKm5xuJNY4/VSmfGIPsiQI/AAAAAAAADwc/BAdbKs2TrOA/s1600/Bois-Sainte-Marie-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-0gKm5xuJNY4/VSmfGIPsiQI/AAAAAAAADwc/BAdbKs2TrOA/s1600/Bois-Sainte-Marie-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De laatste interessante kerk op de route is die van <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/varenne.htm" target="_blank">Varenne-l'Arconce</a> </b>(ook een lid van de <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=205" target="_blank">FSC</a>).</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><i>Enkele
belangwekkende kerken elders in de regio.</i></span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saulieu: <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/saulieu.htm" target="_blank">Saint-Andoche</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De kerk is gewijd aan de heilige <b><a href="https://books.google.nl/books?id=9VEyAwAAQBAJ&pg=PT10&lpg=PT10&dq=andochius+thyrsus+felix&source=bl&ots=7WvixbP9Ck&sig=tKQiiKy8pVodNqE6Wzuz0wVCT6Y&hl=nl&sa=X&ei=rscrVaWCNMSVsgGNroDYBA&ved=0CDwQ6AEwBA#v=onepage&q=andochius%20thyrsus%20felix&f=false" target="_blank">Andochius</a></b>. Deze werd in de 2e
eeuw door de bisschop van Smyrna als missionaris naar Gallië
gestuurd en vond onderdak bij de rijke koopman Felix in Autun. Toen
ze geen afstand van hun christelijke geloof wilden nemen, werden ze
door de Romeinen gemarteld en geëxecuteerd. Hun overblijfselen
groeiden uit tot objecten van verering. Reeds in de 5e eeuw bevond
zich op de plek van het huidige Saulieu een grafkapel bij de tombe
van Saint Andoche. In 722 was er voor het eerst sprake van een
basiliek, die in 731 aan de Saracenen ten offer viel. De
Karolingische nieuwbouw werd in 834 onder het beheer van de bisschop
van Autun gesteld en kreeg in 1109 de relieken van de heilige
toebedeeld. Zijn 4e eeuwse <a href="http://img.over-blog-kiwi.com/0/68/57/03/20140426/ob_4c20f2_st-andoche-saulieu-tombeau-de-saint.jpg" target="_blank">sacrofaag</a> is nog altijd aanwezig. In 1125
besloot bisschop Étienne de Bâgé tot een ingrijpende verbouwing
van de kerk, die tussen 1150 en 1160 gereed kwam. In het midden van
de 13e eeuw werd het gebouw door Engelse troepen zwaar beschadigd.
Het verwoeste koor en transept werden pas aan het begin van de 18e
eeuw vervangen. De sculpturen van het westportaal vielen de Franse
Revolutie ten offer. Een ingrijpende restauratie rond 1870
compromitteerde het oorspronkelijke <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/saulieu-basilique-saint-andoche" target="_blank">bouwwerk</a> nog meer. [<a href="http://pierre.collenot.pagesperso-orange.fr/terrier_fr/img/cartes/saulieu1.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
Gelukkig bleef de grootste schat van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ztWyM7vOZHk" target="_blank">Saint-Andoche</a></b> bewaard: de meer dan 50
versierde <a href="http://www.art-roman.net/saulieu/saulieu.htm" target="_blank">kapitelen</a>, die tot de fraaiste van heel Bourgondië behoren
en de kapitelen van Autun in levendigheid nog overtreffen. In de zijbeuken
zijn deze gesmukt met plantaardige motieven, maar in het middenschip
zijn een aantal indrukwekkende bijbelse en symbolische taferelen
aangebracht. Aan de noordzijde (links van de ingang): (1)
plantaardige ornamenten (symbool voor de ordening van de schepping),
(2) <a href="http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/293/075/235_001.jpg" target="_blank">Bileam en zijn ezelin</a>, (3) <b>de verzoeking van Christus</b>, (4) twee
wilde zwijnen in gevecht met daarachter een Galliër en een Romein,
(5) acanthusbladeren, symbool voor de herrijzenis en
onsterfelijkheid. Aan de zuidzijde (rechts van de ingang): (1) twee
draken, symbool voor chaos en duivelse machten, (2) Christus
verschijnt aan Maria Magdalena, (3) <a href="http://romanes2.free.fr//FR-Saulieu-Saint_Andoche-a80_2005-08-26_0042.jpg" target="_blank">de zelfmoord van Judas</a>, (4) <a href="https://c2.staticflickr.com/8/7430/14011697330_65595a49e7_b.jpg" target="_blank">de vlucht naar Egypte</a>, (5) drie zwijntjes dansen op muziek van een
herder, symbool voor dierlijke lusten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-MSFi3pwdwtc/VSvC0j0HY1I/AAAAAAAADw0/bk9sXlEza6M/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-MSFi3pwdwtc/VSvC0j0HY1I/AAAAAAAADw0/bk9sXlEza6M/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-TAJCgKiOVrA/VSvC684YOcI/AAAAAAAADw8/ZJC8RARBm5A/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-TAJCgKiOVrA/VSvC684YOcI/AAAAAAAADw8/ZJC8RARBm5A/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-SM27LU5Wdjg/VSvDAHylUKI/AAAAAAAADxE/sEgytU-VER4/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-SM27LU5Wdjg/VSvDAHylUKI/AAAAAAAADxE/sEgytU-VER4/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-SuGGfqg-Sms/VSvDItoHA8I/AAAAAAAADxM/hXHiZCO5_Sc/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-SuGGfqg-Sms/VSvDItoHA8I/AAAAAAAADxM/hXHiZCO5_Sc/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=twLmxEjsZTc" target="_blank">Brancion</a>:
<a href="http://lieuxsacres.canalblog.com/archives/2012/09/09/25068342.html" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
Oorspronkelijk was er op deze plek een Gallisch oppidum: <i>Brancedunum</i>.
Gedurende de 10e eeuw is het gebied een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Heerlijkheid_%28bestuursvorm%29" target="_blank">heerlijkheid</a>: in 944 wordt de
aanwezigheid van een kasteel vermeld. Twintig jaar later is er voor
het eerst sprake van de kerk, in een oorkonde van de abdij van Cluny.
Het huidige<a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/branc" target="_blank"> godshuis</a> wordt in het begin van de 12e eeuw geconcipieerd door de Heren van Brancion. De kerk herbergt de <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gisant" target="_blank">gisant</a></i> van
Jocerand III van Brancion, die in 1250 tijdens de Zevende Kruistocht
sneuvelde in <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_El-Mansoera" target="_blank">El-Mansourah</a> (Egypte).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">
De <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/brancion.htm" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a></b> is, op de fresco's na, een stereotype
Bourgondisch-Romaanse dorpskerk. Er zijn drie beuken, alle uitmondend
in een halfronde absis. Het middenschip heeft een spitstongewelf met
gordelbogen en is van de zijbeuken gescheiden door lage
spitsboogarcanden. Het enige licht komt van kleine vensters in de
zijbeuken en absiden. Het transept steekt nauwelijks uit. De forse
vierkante vieringtoren rust op een koepel op trompen. De gevel is
simpel en het portaal is onversierd. De <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Peintures_murales_(_%C3%89glise_de_Brancion)" target="_blank">fresco's</a> stammen uit het
derde kwart van de 13e eeuw. In de absis is een <i>Majestas Domini</i>
te vinden met daaronder zes apostelen. In de linker zijbeuk is een
fraaie afbeelding van de graflegging van een heilige bewaard
gebleven. Ook in de beide absidiolen en het koor bevinden zich
fresco's. Door vochtinwerking is de staat van het gebouw <a href="http://brancion.fr/monuments_eglise.php" target="_blank">slecht</a>. De
fresco's zijn al verscheidene malen gerestaureerd. [<a href="http://p0.storage.canalblog.com/08/32/137895/79012702_o.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7-1hcAzyZRc/VSvi3BmXV-I/AAAAAAAADxc/zFjlo72aZSA/s1600/Brancion-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-7-1hcAzyZRc/VSvi3BmXV-I/AAAAAAAADxc/zFjlo72aZSA/s1600/Brancion-Saint-Pierre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-HxgvEg4LMGA/VSvjAw2R7LI/AAAAAAAADxk/yBEMB7aWPJI/s1600/Brancion-Saint-Pierre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-HxgvEg4LMGA/VSvjAw2R7LI/AAAAAAAADxk/yBEMB7aWPJI/s1600/Brancion-Saint-Pierre-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-tIhfxWZDhb8/VSvjGqlk0AI/AAAAAAAADxs/SaHkUBBqPb8/s1600/Brancion-Saint-Pierre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-tIhfxWZDhb8/VSvjGqlk0AI/AAAAAAAADxs/SaHkUBBqPb8/s1600/Brancion-Saint-Pierre-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-34-wnlGHpq0/VSvkdk2RZ0I/AAAAAAAADx4/aHTMIM2ce1M/s1600/Brancion-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-34-wnlGHpq0/VSvkdk2RZ0I/AAAAAAAADx4/aHTMIM2ce1M/s1600/Brancion-Saint-Pierre-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">West-Frankrijk.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Het gaat hier met name om drie regio's binnen het oude Angevijnse
rijk: <b>Poitou</b> (het gebied rondom Poitiers), de <b>Saintonge</b>
(het gebied rondom Saintes) en de <b>Périgord</b> (het gebied rondom
Périgueux). [De belangrijkste kerken in deze steden zijn in vorige
hoofdstukken reeds behandeld.] Ondanks de variaties is er sprake van
grote overeenkomsten binnen een duidelijk afwijkende stijl. Op de websites <a href="http://www.ageroman.org/" style="font-weight: bold;" target="_blank">Portail de l'Age Roman en Poitou-Charentes</a> en<b> <a href="http://www.eglises-en-charente-maritime.fr/index.html" target="_blank">Églises en Charente Maritieme</a> </b>is veel over de architectuur in de twee eerstgenoemde gebieden te vinden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
In de eerste plaats is het percentage (eenbeukige) zaalkerken hoog. Het gaat daarbij voornamelijk om <b>koepelkerken </b>(met
koepels op <b>pendentieven</b>). Sommige deskundigen menen hier
Venetiaanse invloeden te ontwaren. Het kan niet ontkend worden dat de
Saint-Front in Périgueux wat het grondplan betreft (Grieks kruis,
vijf koepels) verbluffende overeenkomsten vertoont met de San Marco
in Venetië, maar deze opzet heeft weinig navolging gehad. Een koepelgewelf biedt onmiskenbaar praktische voordelen: met een koepel kan men grote ruimten overspannen (de grootste koepels, die van de Saint-Front,
hebben een doorsnede van 24 meter -dus het middenschip van een
koepelkerk kan makkelijk 20 meter breed zijn). Omdat ze op vier punten
door zware pijlers ondersteund worden, is de zijwaartse druk geringer
dan bij een stenen tongewelf. Deze bouwstijl werd zeer populair: in totaal zijn er meer dan 600 koepelkerken gebouwd in deze regio. Omdat de
zijwanden dikwijls toch niet voldoende gestut werden, zijn er echter
vele ingestort. In het schip vindt men twee of drie (een enkele keer
zelfs vier) koepels. Meestal rust ook de vieringtoren op een koepel
en soms is er nog een in het koor. De koepels kunnen
onzichtbaar zijn onder de dakbedekking, of open en bloot te pronk
staan, zoals bij de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Sps-GU2mFzE" target="_blank">Saint-Étienne</a></b> in <b><a href="http://architecture.relig.free.fr/cahors.htm" target="_blank">Cahors</a></b>, een kerk
die een grote invloed op de architectuur in dit gebied heeft gehad. [<a href="http://www.culture.gouv.fr/culture/sites-sdaps/sdap46/patrimoine_etat/cathedrale/histoire.html" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
De driebeukige kerken hebben meestal de gestalte van een
(pseudo)<b>hallenkerk</b>: de zijbeuken zijn (vrijwel) even hoog als
het middenschip en de lichtbeuk ontbreekt. Een voorbeeld hiervan is
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=LxFHhQ3az1Y" target="_blank">Saint-Pierre</a> </b>in <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/chauvigny-church-st-pierre" target="_blank">Chauvigny</a></b>. </span><span style="font-family: inherit;">Een andere opvallende 'afwijking' is het </span><b style="font-family: inherit;">ontbreken van timpanen</b><span style="font-family: inherit;">
(of er is alleen een bescheiden timpaan in een zijportaal). In plaats
daarvan vindt men </span><b style="font-family: inherit;">rijkversierde archivolten</b><span style="font-family: inherit;">. De gevel
weerspiegelt vaak de indeling van het interieur en is soms op magnifieke wijze verfraaid met </span><b style="font-family: inherit;">gebeeldhouwde bijbelse taferelen</b><span style="font-family: inherit;">. </span>Ten slotte ontbreekt vaak de kooromgang met straalkapellen. De absidiolen (meestal vier) sluiten aan op de oostwand van het transept. <span style="font-family: inherit;">Een
belangrijke representant van deze kerken is de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.ageroman.org/parcours/vienne/civray.htm" target="_blank">Saint-Nicolas</a> </b><span style="font-family: inherit;">in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=M4WP11k920k" target="_blank">Civray</a> </b><span style="font-family: inherit;">[</span><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/05/06/eglise-saint-nicolas-in-civray-dennis-aubrey/" style="font-family: inherit;" target="_blank">interieur</a><span style="font-family: inherit;">]</span><span style="font-family: inherit;">. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Grofweg kan men stellen dat de Périgord meer van de koepelkerken is,
Poitou meer van de hallenkerken en gebeeldhouwde gevels en de
Saintonge daar niet alleen letterlijk tussenin zit. Maar er zijn
natuurlijk altijd uitzonderingen: een van de meest bekende
koepelkerken, die van de abdij van Fontevraud, ligt een behoorlijk
eind ten noorden van Poitiers.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><i><a href="http://www.art-roman.net/poitou/poitou.htm" target="_blank">Poitou</a>.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VohE7tGOHZI" target="_blank">Abbaye de Fontevraud</a>.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Robert d'Arbrissel, een charismatische rondzwervende prediker (die
altijd barrevoets liep en in ruwe weefsels gekleed ging) vestigde
zich in 1101 met een groep volgelingen in de bossen van <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/fontevraud-abbey" target="_blank">Fontevraud</a>.
Daar stichtte hij met steun van Hersende de Champagne (die de eerste
priores werd) een unieke, op de benedictijnse leest geschoeide, gemengde <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Notre-Dame_de_Fontevraud" target="_blank">kloostergemeenschap</a>. De mannen, monniken en lekenbroeders
tezamen, woonden in <b>Saint-Jean-de-l'Habit</b>, de koornonnen, die zich
hoofdzakelijk aan het gebed wijdden, in <b>Le Grand Moûtier</b> en de
lekenzusters (waaronder tal van 'gevallen vrouwen') in het <b>Couvent de
la Madeleine</b>. Verder was er nog een priorij <b>Saint-Lazare</b>, waar
melaatsen werden verpleegd. Robert stelde een vrouw als abdis aan:
Pétronille de Chemillé. Zij werd opgevolgd door Isabelle van Anjou
(ingetreden onder de naam Mathilde), een tante van koning Hendrik II
van Engeland, wat de opmaat was voor een innige relatie tussen het
klooster en de Engelse koninklijke familie. Aliénor van Acquitaine
nam op hoge leeftijd haar intrek in Fontevraud en stierf er ook. Zij
werd er bijgezet, net als haar <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/Aleanor_of_Aqutaine_and_Henri_II.jpg" target="_blank">echtgenoot</a> Hendrik II Plantagenêt,
haar zoon Richard Leeuwenhart en haar <a href="http://a397.idata.over-blog.com/2/93/68/07/Abbaye-de-Fontevraud/65100.jpg" target="_blank">schoondochter</a> Isabelle van
Angoulème (de vrouw van Jan-Zonder-Land). Eeuwenlang waren de
abdissen van <a href="http://www.art-roman.net/fontevrault/fontevrault.htm" target="_blank">Fontevraud</a> afkomstig uit de hoogste adellijke en zelfs
koninklijke families.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
De abdij bloeide dan ook nog volop toen voor andere de neergang al lang
had ingezet: tot in de 17e eeuw vonden er uitbreidingen plaats.
Tijdens de Franse Revolutie werd echter veel onheil aangericht. Het
mannenklooster werd totaal verwoest en La Madeleine zwaar beschadigd.
De crypte verdween, al bleven een aantal van de <i>gisanten</i> van
de Plantagenêts bewaard. In 1804 werd het complex omgebouwd tot
gevangenis en bleef als zodanig in functie tot 1963. Daarna vonden de
nodige restauraties plaats en tegenwoordig is Fontevraud o.a. in gebruik
als <a href="http://www.fontevraud.fr/en/Visit-Fontevraud/Welcome" target="_blank">conferentiecentrum</a>. Als een van de best bewaarde Romaanse
<a href="https://saumurchampigny.files.wordpress.com/2010/02/abbaye-de-fontevraud.jpg" target="_blank">kloostercomplexen</a> van Europa en als werelderfgoed van de UNESCO sinds
2000 (in het kader van de uitverkiezing van de Loire-vallei), trekt
de voormalige abdij horden bezoekers. Van de <a href="http://www.romanes.org/Fontevraud//index.html" target="_blank">oorspronkelijke gebouwen</a>
zijn de abdijkerk Saint-Michel, de ziekenzaal Saint-Benoît, de
keuken en de priorij Saint-Lazare bewaard gebleven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Met de bouw van de abdijkerk werd al spoedig na de stichting
begonnen. Het oostelijke deel kon in 1119 worden ingewijd. Er was een
houten plafond gepland, maar men besloot in plaats daarvan een
koepelgewelf aan te leggen. Het schip telt vier koepels met een
doorsnee van tien meter. Langs de wanden zijn licht spits toelopende
blinde arcaden met daarboven een rij vensters. Het uitspringende
transept wordt gedekt door een spitstongewelf en heeft twee kapellen.
Er is een kooromgang met <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Chevet_Abbaye_de_Fontevraud.jpg" target="_blank">drie absidiolen</a>. Ook de viering heeft een
koepel. De totale lengte van de kerk is 90 meter. Het bouwwerk is
vervaardigd van zachte tufsteen uit de omgeving. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Plan.eglise.Fontevrault.png/220px-Plan.eglise.Fontevrault.png" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Het kloosterhof was het centrum van Le Grand Moûtier. De eerste
versie werd in de 12e eeuw opgetrokken en in de 16e eeuw herbouwd: de
zuidelijke galerij in 1519, de overige dertig jaar later. De <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cuisine_de_Fontevraud?uselang=fr" target="_blank">keuken</a>
is tussen 1160 en 1170 geconstrueerd en is uniek in zijn soort. Hij is
achthoekig van vorm met oorspronkelijk acht 'absidiolen', waarvan er
nu nog vijf over zijn. Men vermoedt dat in elk ervan gekookt kon
worden. De centrale schoorsteen steunt op trompen. De priorij
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/80/Fontevraud_-_saint_lazare_2.JPG" target="_blank">Saint-Lazare</a> stamt eveneens uit de 12e eeuw en is nog overwegend
Romaans. Alleen het koor is later in Gotische stijl verlengd.
Gedurende de periode dat het complex als gevangenis fungeerde, was
het een brasserie.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-V1m1SlDXp90/VS2BrNOT39I/AAAAAAAADyw/gwhsLXxFysA/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-V1m1SlDXp90/VS2BrNOT39I/AAAAAAAADyw/gwhsLXxFysA/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-lCPPOhkmr-g/VS2ByApMUII/AAAAAAAADy4/VVZxLxzs45A/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-lCPPOhkmr-g/VS2ByApMUII/AAAAAAAADy4/VVZxLxzs45A/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-dCBDZ0sURB0/VS2B5O3po8I/AAAAAAAADzA/4D-5VTkIxec/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-dCBDZ0sURB0/VS2B5O3po8I/AAAAAAAADzA/4D-5VTkIxec/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-pejYWVoutAE/VS2B-Xs-4QI/AAAAAAAADzI/a87TXU0rR44/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-pejYWVoutAE/VS2B-Xs-4QI/AAAAAAAADzI/a87TXU0rR44/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saint-Jouin-de-Marnes:
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Saint-Jouin-de-Marnes_(ehemalige_Abteikirche)" target="_blank">Saint-Jouin</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
In de Romeinse tijd lag er op deze plek een bescheiden gehucht aan de
weg van Poitiers naar Angers: <i>Ensio(n)</i>. Aan het eind van de 4e
eeuw vestigde <b>Jovinus</b> (Jouin) zich met een kleine groep
volgelingen in de bossen van dit gebied. Hij was afkomstig uit een
welgestelde familie en zijn broer Maximin was een van de eerste
bisschoppen van Trier. Jovinus bouwde in 342 een klein <i>oratorium</i>
bij Ension. Enige decennia later ontstond er een klooster. Na de
abdij van Ligugé, in 361 gesticht door Martinus van Tours, was dit
vermoedelijk de tweede van Frankrijk. Jovinus werd vanwege zijn
goede werken in later eeuwen tot heilige verheven en zijn beenderen
werden als relikwieën bewaard in het naar hem vernoemde
Merovingische klooster. In de 7e eeuw stuurde bisschop Felix van
Nantes een missionaris, Martin van Vertou, naar Poitou. Deze trof in
Ension een ongeregeld kloosterleven aan en wist de monniken
ertoe te bewegen de <i>Regula</i> van Benedictus in te voeren.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
Tijdens de Viking-invallen bleef het klooster van verwoesting verschoond
omdat het ver van een bevaarbare rivier lag. Andere instellingen waren
niet zo gelukkig en vele monniken vluchtten naar Saint-Jouin.
Daaronder waren ook religieuzen van een door Martin van Vertou
gestichte abdij, die de overblijfselen van hun stichter meebrachten
en die Saint-Jouin (waar de naleving van de benedictijnse regels met een korreltje zout werd genomen) nieuwe impulsen gaven. Ook werd in 878
de kloosterkerk gerenoveerd. De weg naar Poitiers kwam uit op de <i>Via
Turonensis</i> en door de vele relieken werd <a href="http://www.art-roman.net/stjouin/stjouin.htm" target="_blank">Saint-Jouin</a> veelvuldig bezocht door pelgrims, die door hun giften welvaart brachten.
Gedurende de 11e eeuw werd de stroom zo groot dat het Karolingische godshuis niet meer voldeed. In 1095 werd de eerste steen voor de nieuwe
kerk gelegd. De monnik (later abt) Raoul fungeerde als bouwmeester en
de inwijding kon al in 1130 plaatsvinden. In de 13e eeuw werd het
Romaanse tongewelf in het middenschip vervangen door
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Gothique_angevin" target="_blank">Angevijns-Gotische</a> kruisribgewelven. In dezelfde eeuw leidden
grondverzinkingen tot de vrees dat de muren zouden scheuren, waarna
er enigszins boerse 'vliegende steunberen' werden aangebracht.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
In 1356 viel het gebied in handen van de Engelsen. Tijdens de
Honderdjarige Oorlog werd de kerk verstevigd ter bescherming tegen
plunderende bendes en de gemeenschap kwam er redelijk genadig af. Dat was niet het geval tijdens de Hugenotenoorlog: het klooster werd zodanig
gebrandschat dat er van de kloostergebouwen, op één galerij na,
niets overbleef. De relieken van de heilige Jovinus verdwenen
spoorloos. In de 17e eeuw sloot Saint-Jouin zich bij de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Congregation_of_Saint_Maur" target="_blank">Mauristen</a> aan
en bloeide het kloosterleven tijdelijk weer op. Een eeuw later was
het echter gedaan: sinds 1770 werd de abdij niet meer bewoond.
Wat er nog van de kloostergebouwen restte werd tijdens de Franse
Revolutie verkocht. De kerk stond in het vervolg de parochie ten
dienste. Het is aan de inspanningen van Prosper Mérimée te danken
dat het godshuis, dat halverwege de 19e eeuw in een beklagenswaardige
toestand verkeerde, behouden is gebleven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
De <b><a href="http://www.romanes.org/Saint_Jouin_de_Marnes//index.html" target="_blank">Saint-Jouin</a></b> is een drieschepige hallenkerk met een
uitspringend transept en een ambulatorium met drie straalkapellen.
Het middenschip wordt gedekt door een Angevijns kruisribgewelf en de
zijbeuken door tongewelven met gordelbogen. De pijlers en de zijmuren
hebben halfzuilen met versierde kapitelen. De vieringtoren wordt
gestut door een koepel op trompen. Het langhuis heeft een driedelige
opstand met een triforium. De kerk bezit een zgn. <a href="http://www.ipernity.com/doc/philippe_28/album/376155" target="_blank">harmonische façade</a>
met twee symmetrische torentjes en een indeling die het interieur
weerspiegelt. Bovenin bevindt zich een sculptuur van Christus tijdens
het jongste gericht. Het timpaan ontbreekt en de archivolten zijn
versierd. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1f/Saint-Jouin-de-Marnes.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-QfoxVYf2kMU/VS28aPML98I/AAAAAAAADz8/MAncYm8SwxE/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-QfoxVYf2kMU/VS28aPML98I/AAAAAAAADz8/MAncYm8SwxE/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Az4wI6CFbbw/VS28hkL2YmI/AAAAAAAAD0E/aN1-LPmnCpg/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-Az4wI6CFbbw/VS28hkL2YmI/AAAAAAAAD0E/aN1-LPmnCpg/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-d0S_gkZaNjE/VS28nIw1J3I/AAAAAAAAD0M/VITOz9zLq0A/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-d0S_gkZaNjE/VS28nIw1J3I/AAAAAAAAD0M/VITOz9zLq0A/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wyxKoCBmL38/VS28tje5LAI/AAAAAAAAD0U/xFFrPl2qNUs/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-wyxKoCBmL38/VS28tje5LAI/AAAAAAAAD0U/xFFrPl2qNUs/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AmPfxEZLFTw/VS28zrI2mDI/AAAAAAAAD0c/QoZrGBogmas/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-AmPfxEZLFTw/VS28zrI2mDI/AAAAAAAAD0c/QoZrGBogmas/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-FHaFo5ruB1E/VS2893gEqwI/AAAAAAAAD0o/r0mAdeLSKOg/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-FHaFo5ruB1E/VS2893gEqwI/AAAAAAAAD0o/r0mAdeLSKOg/s1600/Saint-Jouin-des-Marnes-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Airvault:
<a href="http://www.ageroman.org/parcours/Deux-Sevres/airvault.htm" target="_blank">Saint-Pierre</a>. </i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="http://www.airvault.fr/cities/149/documents/8lhtzjls3mi3y96.pdf" target="_blank">Abbaye de Saint-Pierre</a></b> werd
gesticht in de 10e eeuw. Abt Pierre de Saine-Fontaine begon in 1050
met de bouw van een nieuwe abdijkerk, die in 1100 gereed was. De
façade
werd in de 12e eeuw toegevoegd. Toen werd ook het middenschip
verhoogd en van Angevijnse gewelven voorzien. De kerk is (uniek in dit
gebied) in het bezit van een narthex, die half verzonken ligt. Deze
bestaat uit een middenschip en twee zijbeuken gedekt door
kruisgewelven, een indeling die gerepliceerd wordt op de eerste
verdieping (met uitzicht op het langhuis). De pijlers zijn fors en
vierkant en de kapitelen zijn versierd met acanthusbladeren en
fabeldieren. Enkele basementen zijn gedecoreerd met dierfiguren. De
<a href="http://www.romanes.com/Airvault/" target="_blank">kerk</a> zelf heeft drie beuken, een groot transept met twee absidiolen
en een ambulatorium met drie straalkapellen. De kapitelen zijn zeer
gevarieerd: bladeren, monsters en bijbelse taferelen (o.a Daniël in
de Leeuwenkuil, de Bruiloft van Kanaän en Sint Joris en de Draak).
Ook in de kooromgang zijn prachtige kapitelen te bewonderen (o.a. de
Schepping van Eva en de Verzoeking van Christus). In de kerk is de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cenotaaf" target="_blank">cenotaaf</a> te vinden van Pierre de Saine-Fontaine, die rond 1110 stierf. De gevel is door de woelingen der tijden zwaar beschadigd: zo zijn de versieringen van de archivolten van het hoofdportaal afgietsels. (Foto 4 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-hF660RyY9J4/VS6DeT5vzEI/AAAAAAAAD1A/OnflRucn6y8/s1600/Airvault-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-hF660RyY9J4/VS6DeT5vzEI/AAAAAAAAD1A/OnflRucn6y8/s1600/Airvault-Saint-Pierre-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5VMsK2y0oAc/VS6Dj2qHVbI/AAAAAAAAD1I/7-3ykWN8Y3k/s1600/Airvault-Saint-Pierre-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-5VMsK2y0oAc/VS6Dj2qHVbI/AAAAAAAAD1I/7-3ykWN8Y3k/s1600/Airvault-Saint-Pierre-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-nIbohyhyc0U/VS6DocBCtwI/AAAAAAAAD1Q/Ay4uidIJU0I/s1600/Airvault-Saint-Pierre-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-nIbohyhyc0U/VS6DocBCtwI/AAAAAAAAD1Q/Ay4uidIJU0I/s1600/Airvault-Saint-Pierre-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-lWuNjaryc54/VS6DuBp5y5I/AAAAAAAAD1Y/HD9BAcxr0js/s1600/Airvault-Saint-Pierre-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-lWuNjaryc54/VS6DuBp5y5I/AAAAAAAAD1Y/HD9BAcxr0js/s1600/Airvault-Saint-Pierre-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IGxKJfIHQ9c/VS6D1Sr9NbI/AAAAAAAAD1g/sQYVsZG2Xv4/s1600/Airvault-Saint-Pierre-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-IGxKJfIHQ9c/VS6D1Sr9NbI/AAAAAAAAD1g/sQYVsZG2Xv4/s1600/Airvault-Saint-Pierre-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KQ0cS6AQ5Ik/VS6D7qUyJiI/AAAAAAAAD1o/zzWHEdZW5a4/s1600/Airvault-Saint-Pierre-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-KQ0cS6AQ5Ik/VS6D7qUyJiI/AAAAAAAAD1o/zzWHEdZW5a4/s1600/Airvault-Saint-Pierre-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-_61JVemhuu8/VS6FoCp9YSI/AAAAAAAAD10/1lcb6af39t0/s1600/Airvault-Saint-Pierre-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-_61JVemhuu8/VS6FoCp9YSI/AAAAAAAAD10/1lcb6af39t0/s1600/Airvault-Saint-Pierre-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De kerk is in het bezit van een heel bijzonder <a href="https://www.youtube.com/watch?v=u17NXfyXq-Q" target="_blank">cilinderorgel</a>. In de voormalige kloostergebouwen is een <i>Musée de l'Abbaye</i> gevestigd.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-zFk60bJtlZU/VS7QAvWOT4I/AAAAAAAAD2U/BEOzq7lH8UM/s1600/Airvault-Saint-Pierre-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-zFk60bJtlZU/VS7QAvWOT4I/AAAAAAAAD2U/BEOzq7lH8UM/s1600/Airvault-Saint-Pierre-13.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><i>Saintonge</i>.</b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Fenioux:
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Notre-Dame_de_l%E2%80%99Assomption_(Fenioux)" target="_blank">Notre-Dame-de-l'Assomption</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://www.ageroman.org/parcours/charente-maritime/fenioux.htm" target="_blank">kerk</a> van Fenioux heeft veel
kenmerken die typerend zijn voor deze regio: het is een zaalkerk voorzien van een rijk gedecoreerde gevel, zonder timpaan maar met versierde
archivolten, en de klokkentoren heeft de bekende kegelvormige spits.
Er zijn echter ook unieke facetten. De muren stammen gedeeltelijk nog
uit de Karolingische periode, toen er op deze plaats een klein
<i>oratorium</i>
stond. Er is aan de zuidkant ook een Karolingisch venster met stenen
maaswerk bewaard gebleven. De toren staat als een <i>campanile</i>
tegen de zuidgevel aan. Toen de <a href="http://www.romanes.org/Fenioux/" target="_blank">kerk</a> in de twaalfde eeuw werd
uitgebouwd, kreeg het langhuis een spitstongewelf met gordelbogen. De
muren werden versterkt met ontlastingsbogen, plus halfzuilen binnen en
steunberen buiten. Toch stortte het stenen gewelf (mogelijk als
gevolg van een brand) in de 19e eeuw in en werd vervangen door een
gedeeltelijk houten tongewelf. De façade,
met opmerkelijke zuilenbundels op de hoeken, kreeg het zowel tijdens
de godsdienstoorlogen als tijdens de Franse Revolutie zwaar te verduren: zo
werden van veel figuren de koppen afgeslagen. Het westportaal ligt
opvallend diep. De archivolten zijn o.a. gedecoreerd met de tekens van
de dierenriem en de negen (!) zuiltjes waarop ze uitkomen hebben versierde kapitelen. Er is aan de noordkant een tweede portaal, waarvan de
archivolten met florale motieven gesmukt zijn. Tegen de gevel en
langs de dakranden zijn talloze <i>modillons</i>
aangebracht. Op het kerkhof staat een opmerkelijke <i><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2011/05/15/lanterne-des-morts-in-fenioux-dennis-aubrey/" target="_blank">laterne des morts</a></i>, die waarschijnlijk eveneens uit de 12e eeuw stamt en die zich in de 19e eeuw de attenties van de architect Ballu moest laten welgevallen .</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-RYLFKKtjoXM/VS7y-QojlXI/AAAAAAAAD2k/UwsEg_doJkE/s1600/Fenioux-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-RYLFKKtjoXM/VS7y-QojlXI/AAAAAAAAD2k/UwsEg_doJkE/s1600/Fenioux-Notre-Dame-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-OLJlbbtz4i8/VS7zJtjpm7I/AAAAAAAAD2s/iWXKncce5tM/s1600/Fenioux-Notre-Dame-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-OLJlbbtz4i8/VS7zJtjpm7I/AAAAAAAAD2s/iWXKncce5tM/s1600/Fenioux-Notre-Dame-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-CkIyPoSOiGw/VS7zhegKHHI/AAAAAAAAD20/tyS2QqlZ7ZM/s1600/Fenioux-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-CkIyPoSOiGw/VS7zhegKHHI/AAAAAAAAD20/tyS2QqlZ7ZM/s1600/Fenioux-Notre-Dame-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AmqBrLXVDwA/VS7zpRfNi4I/AAAAAAAAD28/JJ5J3nEc4CI/s1600/Fenioux-Notre-Dame-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-AmqBrLXVDwA/VS7zpRfNi4I/AAAAAAAAD28/JJ5J3nEc4CI/s1600/Fenioux-Notre-Dame-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-uIDCnyNay-8/VS7zyicEYsI/AAAAAAAAD3E/UUQO6YzZpyo/s1600/Fenioux-Notre-Dame-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-uIDCnyNay-8/VS7zyicEYsI/AAAAAAAAD3E/UUQO6YzZpyo/s1600/Fenioux-Notre-Dame-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-15lPMycgP04/VS7z55xM4gI/AAAAAAAAD3M/jAsza52Vack/s1600/Fenioux-Notre-Dame-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-15lPMycgP04/VS7z55xM4gI/AAAAAAAAD3M/jAsza52Vack/s1600/Fenioux-Notre-Dame-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Varaize:
<a href="http://www.eglises-en-charente-maritime.fr/varaize_eglise-saint-germain.html" target="_blank">Saint-Germain</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het eerstvermelde religieuze
bouwwerk op deze plaats was een kapelletje dat in 974 aan de abdij
van <a href="http://charente-maritime.fr/CG17/upload/docs/application/pdf/2011-12/poster-st-jean-d-angely.pdf" target="_blank"><b>Saint-Jean-d'Angely</b></a> werd geschonken. In 1077 doneerde Bertrand de
Varaize de Saint-Germain eveneens aan deze instelling. De abdij van <a href="http://www.ageroman.org/parcours/vienne/charroux.htm" target="_blank"><b>Charroux</b></a> had er
ook een oogje op, maar de kwestie werd in 1090 in der minne geschikt.
Er kwam in Varaize een priorij van Saint-Jean-d'Angely. De
benedictijnen van de moederabdij besloten in de tweede helft van de
12e eeuw de kerk te herbouwen. Aan het eind van de Middeleeuwen
(waarschijnlijk in de 15e eeuw) werd het godshuis gefortificeerd: de
centrale absis en de beide transeptarmen werden verhoogd om ruimte te
bieden aan verdedigers. De vertrekken boven de dwarsbeuk bestaan nog
steeds.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="https://gertrude-diffusion.poitou-charentes.fr/gertrude-diffusion/dossier/prieure-aujourd-hui-eglise-saint-germain-de-varaize/5c9dc27b-eae1-4882-b8ae-c50752e026b0" target="_blank">kerk</a> had niet veel te lijden
gedurende de godsdienstoorlogen, maar in 1770 stortte een deel van de
gewelven in. Men begon direct met een grondig herstelwerk. De
resterende gewelven werden afgebroken en het geheel werd vervangen
door een houten plafond. De noordelijke muur van het langhuis werd
gedeeltelijk neergehaald en weer opgebouwd -hetgeen aan de buitenkant
nog altijd te zien is. Na de Franse Revolutie werden de overgebleven
bezittingen van de priorij verkocht en de kerk werd aan de parochie
toebedeeld. Gedurende het laatste kwart van de 19e eeuw werd het bouwwerk wederom opgekalefaterd. De inschrijving als <i>Monument
Historique</i> in 1908 was aanleiding voor verdere renovaties: het huidige plafond werd
aangebracht en het dichtgemetselde zuidportaal in oude glorie
hersteld. Gedurende de gehele 20e eeuw vonden restauratiewerkzaamheden
plaats, voor het laatst in 2011, toen de <a href="https://c2.staticflickr.com/6/5606/15594602657_6e02550111_h.jpg" target="_blank">gevel</a> werd gestabiliseerd en
de dakbedekking werd vernieuwd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="http://www.romanes.com/Varaize/" target="_blank">Saint-Germain</a></b> is een
driebeukige basiliek met een merkwaardig ogend transept, waarop twee
halfronde absidiolen uitkomen, een vierkante vieringtoren en een koor
met een halfronde absis. De <a href="http://2.bp.blogspot.com/-Tjjs3jOQ24s/UuTi_AjpSjI/AAAAAAAAHWI/kxXU8uTQ-Y4/s1600/Varaize+-+Int%C3%A9rieur+044.jpg" target="_blank">spitsboogarcaden</a> tussen middenschip en
zijbeuken zijn opmerkelijk hoog en breed. De halfzuilen op de pijlers
worden gekroond door kapitelen met bladmotieven. Een kapiteel in het
vieringkwadrant heeft een afbeelding van Daniel in de Leeuwenkuil. De
vieringtoren wordt gedragen door een koepel op trompen. Op de muren
zijn hier en daar fragmenten van fresco's te vinden, die vermoedelijk uit
de 12e tot de 16e eeuw dateren. In het koor zijn drie oude,
dichtgemetselde portalen te ontwaren. Er staat ook een antiek
liturgisch wasbekken. Het is mogelijk dat de kapitelen in het
westportaal van een ander gebouw afkomstig zijn.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-T3EVDvEy3E4/VS_cfGVNdyI/AAAAAAAAD3c/tIdZcQ0rdEs/s1600/Varaize-Sain-Germain-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-T3EVDvEy3E4/VS_cfGVNdyI/AAAAAAAAD3c/tIdZcQ0rdEs/s1600/Varaize-Sain-Germain-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-SjC0_e3WazA/VS_tGQ0P6UI/AAAAAAAAD38/C0jJkcZJo6o/s1600/Varaize-Sain-Germain-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-SjC0_e3WazA/VS_tGQ0P6UI/AAAAAAAAD38/C0jJkcZJo6o/s1600/Varaize-Sain-Germain-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-MqAMqgvrPHo/VS_cmeLTzKI/AAAAAAAAD3k/RA4bFdL-27E/s1600/Varaize-Sain-Germain-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-MqAMqgvrPHo/VS_cmeLTzKI/AAAAAAAAD3k/RA4bFdL-27E/s1600/Varaize-Sain-Germain-02.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-NyiU9YJN5-w/VS_cvMQLTSI/AAAAAAAAD3s/eJOG0Jdqt14/s1600/Varaize-Sain-Germain-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-NyiU9YJN5-w/VS_cvMQLTSI/AAAAAAAAD3s/eJOG0Jdqt14/s1600/Varaize-Sain-Germain-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;">Aubeterre-sur-Dronne:
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Kzs11LmI1qE" target="_blank">Saint-Jean</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=VRg_uPCLbA8" target="_blank">Saint-Jacques</a>.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Aubeterre (van <i>alba
terra</i> = witte aarde)
ligt op de weg van Saintes naar Périgueux. Het stadje heeft een 14e
eeuws kasteel en daaronder bevindt zich een echte bezienswaardigheid:
de <b><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/01/04/the-monolithic-church-of-aubeterre-dennis-aubrey/" target="_blank">Église Monolithe de Saint-Jean</a></b>, een van de
grootste ondergrondse kerken van Europa, met een lengte van 27 meter,
een breedte van 16 meter en een hoogte van 20 meter. De voorloper van
de huidige kerk dateert vermoedelijk uit de 6e eeuw. In de 12e eeuw
werd deze onder auspiciën van Pierre de Castillon, burggraaf van
Aubeterre, in Romaanse stijl vergroot, waarschijnlijk om onderdak te
bieden aan de relikwieën die door kruisvaarders uit het Heilige Land
meegenomen waren. Deze taak werd in handen gelegd van een groep
benedictijnse monniken. De <a href="http://www.ageroman.org/parcours/charente/aubeterrestjean.htm" target="_blank">kerk</a> bleef zijn functie behouden tot de Franse
Revolutie, maar werd in 1794 verbouwd tot salpeterfabriek. Daarna was
hij tot 1865 in gebruik als begraafplaats.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Saint-Jean heeft de klassiek
Romaanse rondbogen en tongewelven. In het midden van het schip
bevindt zich een <i>baptisterium</i>
in de vorm van een Grieks kruis, dat uit de eerste fase stamt. In de
absis staat een zes meter hoog, hexagonaal, uit één stuk steen
gehouwen <a href="http://issuu.com/mondragone/docs/geymueller_non_est_hic_extract/23" target="_blank">mausoleum</a>, geïnspireerd door de Heilig Grafkerk in
Jeruzalem, waarin de relikwieën werden bewaard. [Deze oefenden grote aantrekkingskracht uit op de pelgrims die naar Santiago de Compostella trokken.] Aan drie kanten
loopt op 15 meter hoogte een smalle galerij, van waaruit men uitzicht
heeft op het schip. Vroeger was er een verbinding met het kasteel.
Aan de westkant ligt een oude (mogelijk voorchristelijke) necropolis met zo'n 80 stenen kisten. Onder de kerk bevindt zich nog een crypte. (Foto's 1 & 2 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-_2tVzHUN9-g/VTAupv2_OKI/AAAAAAAAD4M/ZwdBXtPIyqg/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-_2tVzHUN9-g/VTAupv2_OKI/AAAAAAAAD4M/ZwdBXtPIyqg/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-e-O0wKlnUeY/VTAuyLuItCI/AAAAAAAAD4Y/7p6shsCkBPs/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-e-O0wKlnUeY/VTAuyLuItCI/AAAAAAAAD4Y/7p6shsCkBPs/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-C_oXr5XR9bo/VTAu7tIReOI/AAAAAAAAD4g/6g3zOhjLzNU/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-C_oXr5XR9bo/VTAu7tIReOI/AAAAAAAAD4g/6g3zOhjLzNU/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-idEad18MwuM/VTAvC_nmpfI/AAAAAAAAD4k/K8OdVQEMBvo/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-idEad18MwuM/VTAvC_nmpfI/AAAAAAAAD4k/K8OdVQEMBvo/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Q92ohZ9J6i8/VTAvKT6ddFI/AAAAAAAAD4w/kkfruvZdk7o/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-Q92ohZ9J6i8/VTAvKT6ddFI/AAAAAAAAD4w/kkfruvZdk7o/s1600/Aubeterre-Saint-Jean-05.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Van de originele <b><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2014/01/11/eglise-saint-jacques-in-aubeterre-sur-dronne-dennis-aubrey/" target="_blank">Saint-Jacques</a></b>
(geconsacreerd in 1171) is alleen de gevel overgebleven. De rest van
de <a href="http://www.ageroman.org/parcours/charente/aubeterrestjacques.htm" target="_blank">kerk</a> is tijdens de godsdienstoorlogen (1562) totaal verwoest.
In 1710 was het nieuwe schip klaar, dat veel overeenkomsten vertoont met
een vroegchristelijke basiliek: 3 beuken (zeldzaam in deze streek)
zonder enige versiering, gescheiden door rondboogarcaden, een
lichtbeuk en een houten gebint. De façade
(18 meter breed) heeft drie <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=16020_3" target="_blank">portalen</a>: twee blinde zijportalen met een
fries (die in het noordelijke portaal de werkzaamheden gedurende het jaar laat zien) en een veellobbig hoofdportaal, dat oriëntaalse invloeden
nawijst. Het centrale portaal heeft vijf archivolten, de andere drie.
Ze komen uit op halfzuilen, waarvan de kapitelen versierd zijn met
figuren uit het middeleeuwse <i>bestiarium</i>.
Erboven is een zone met dertien blinde arcaden, waarvan men vermoedt dat er ooit beelden van Christus en de twaalf apostelen hebben
gestaan. Er is echter geen spoor van terug te vinden. [<a href="http://chapiteaux.free.fr/ALBUM_AUBETERRE/plan_aubeterre.JPG" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 4 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-xWQ_E5Sul_U/VTA6NKtv3aI/AAAAAAAAD48/1faAbflLdXs/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-xWQ_E5Sul_U/VTA6NKtv3aI/AAAAAAAAD48/1faAbflLdXs/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gVZhb5OHn1c/VTA6Vz8J1xI/AAAAAAAAD5E/UilU9ypQNIk/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-gVZhb5OHn1c/VTA6Vz8J1xI/AAAAAAAAD5E/UilU9ypQNIk/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-6qcwPGolfiQ/VTA6hT8BgMI/AAAAAAAAD5M/jdnDCt8-QBc/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-6qcwPGolfiQ/VTA6hT8BgMI/AAAAAAAAD5M/jdnDCt8-QBc/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Lwov_vVmMDU/VTE-8rWq9ZI/AAAAAAAAD7M/VQnilirCRAI/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-Lwov_vVmMDU/VTE-8rWq9ZI/AAAAAAAAD7M/VQnilirCRAI/s1600/Aubeterre-Saint-Jacques-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Périgord:
<a href="http://www.riberac-tourisme.com/attachments/article/61/D%C3%A9pl.%20Eglises%20romanes.pdf" target="_blank">Le circuit roman des églises à coupoles de Ribéracois</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Périgord, de regio rond
Périgueux, is bij uitstek het land van de koepelkerken. Périgueux
zelf heeft twee fraaie voorbeelden, de <b><a href="http://structurae.net/structures/cathedrale-saint-front" target="_blank">Saint-Front</a></b>
en de <b><a href="http://structurae.net/structures/saint-etienne-la-cite-church" target="_blank">Saint-Étienne</a></b>,
maar ook op het omringende platteland zijn er talloze. In het
bijzonder in de Ribéracois, de streek rond Ribérac. Opvallend zijn
daar niet alleen de koepels, tal van kerken zijn tevens versterkt.
Bij grote koepelkerken wordt het schip gedekt door een <i>fil de coupoles</i>, zoals bij
de <a href="http://www.romanes.com/Perigueux/StEtienne/" target="_blank">Saint-Étienne</a> [<a href="http://www.romanes.com//img/map/Perigord-Perigueux-StEtienneCite.jpg" target="_blank">grondplan</a>]. Dat is bij kleine dorpskerken niet het
geval. Daar zijn vaak alleen koepels in de kruising en in het koor,
in het laatste geval meestal in de vorm van een zgn. <i>cul-de-four
</i>(letterlijk:
ovenbodem).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saint-Privat-des-Prés:
Saint-Privat.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze <a href="http://chateau.over-blog.net/article-dordogne-eglise-fortifiee-saint-privat-des-pres-105393162.html" target="_blank">versterkte kerk</a> uit de 12e
eeuw maakte ooit deel uit van een benedictijner priorij. In de 13e
eeuw werd hij onderdeel van de commanderij van de Tempeliers in
Aubeterre. De grote vierkante toren deed dienst als donjon: in geval
van nood kon de gehele dorpsbevolking er toevlucht vinden. Het is een
<a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24490_2" target="_blank">driebeukige kerk</a> (met opmerkelijk smalle zijbeuken), die tijdens de
godsdienstoorlogen zijn toren verloren heeft. De gewelven moesten in
1651 vernieuwd worden. Het schip wordt onderverdeeld door hoge en
brede arcaden en de kapitelen van de halfzuilen zijn versierd met
loofwerk en serpenten. De <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24490_1" target="_blank">façade</a>
(in de stijl van de Saintonge) is in 1997 gerestaureerd. Bij die
gelegenheid zijn nieuwe <i>modillons</i>
aangebracht. Het hoofdportaal heeft negen archivolten met
geometrische motieven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-UrZbysA4LdQ/VTEltILMbbI/AAAAAAAAD5w/6nZEC12-rdM/s1600/Saint-Privat-des-Pres-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-UrZbysA4LdQ/VTEltILMbbI/AAAAAAAAD5w/6nZEC12-rdM/s1600/Saint-Privat-des-Pres-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-W63ndnBTqqQ/VTEl3OWJzPI/AAAAAAAAD54/_TG8hgKLpQI/s1600/Saint-Privat-des-Pres-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-W63ndnBTqqQ/VTEl3OWJzPI/AAAAAAAAD54/_TG8hgKLpQI/s1600/Saint-Privat-des-Pres-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1FRJTp0Ypq4/VTEl_F7WjNI/AAAAAAAAD6A/_svzFIjiKJ4/s1600/Saint-Privat-des-Pres-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-1FRJTp0Ypq4/VTEl_F7WjNI/AAAAAAAAD6A/_svzFIjiKJ4/s1600/Saint-Privat-des-Pres-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-JTovbpbXcxQ/VTEmFzO1ckI/AAAAAAAAD6I/JMVSJ2cIldQ/s1600/Saint-Privat-des-Pres-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-JTovbpbXcxQ/VTEmFzO1ckI/AAAAAAAAD6I/JMVSJ2cIldQ/s1600/Saint-Privat-des-Pres-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Chenaud:
Saint-Pierre-et-Saint-Paul.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://visites.aquitaine.fr/eglise-saint-pierre-et-saint-paul" target="_blank">kerk</a> werd in 1100 ingewijd
door Renaud de Thiviers, bisschop van Périgueux, en was ooit een
priorij van de abdij van <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-%C3%89tienne_de_Baignes" target="_blank"><b>Baignes</b></a>. Het is een zaalkerk van drie
traveeën, met een <i>avant-<span style="font-family: inherit;">chœur</span> </i></span><span style="font-family: inherit;">(aangezien de dwarsbeuk ontbreekt, is
er ook geen viering) en een koor uitmondend in een halfronde absis.
Dat koor is opvallend diep (meer dan 7 meter), waarschijnlijk om de
religieuzen van de moederabdij tijdens hun bezoeken te kunnen
accommoderen. Het 'voorkoorkwadrant' wordt gedekt door een koepel,
waarop een klokkentoren rust (die dus net zo breed als het schip is).
In 1897 werd het gebouw ingrijpend gerestaureerd, waarbij het
langhuis een spitstongewelf kreeg en de gevel gereconstrueerd werd. (Foto 1 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-zYK2tXf20NM/VTEvG8zK2eI/AAAAAAAAD6g/kajQJMzfhzw/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-zYK2tXf20NM/VTEvG8zK2eI/AAAAAAAAD6g/kajQJMzfhzw/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-_h6lD2amkLA/VTEu7jrpA-I/AAAAAAAAD6Y/j23GU0gK80Q/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-_h6lD2amkLA/VTEu7jrpA-I/AAAAAAAAD6Y/j23GU0gK80Q/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-8xWv31Lwgsk/VTEvOkcy7zI/AAAAAAAAD6o/UPa8sWHO98E/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-8xWv31Lwgsk/VTEvOkcy7zI/AAAAAAAAD6o/UPa8sWHO98E/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-rTj4VKAZdcc/VTEwWlaSb5I/AAAAAAAAD68/8vzdRd2PLts/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-rTj4VKAZdcc/VTEwWlaSb5I/AAAAAAAAD68/8vzdRd2PLts/s1600/Chenaud-Saints-Pierre-et-Paul-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saint-Aulaye:
Sainte-Eulalie.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://visites.aquitaine.fr/eglise-sainte-eulalie-21239" target="_blank"><b>Sainte-Eulalie</b></a> werd in de 12e
eeuw opgetrokken op een oude Gallo-Romeinse cultplaats, net buiten de
latere <i>bastide</i>
Saint-Aulaye. Alleen het centrale deel van de façade,
de dwarsbeuk en het koor zijn origineel. De grote toren werd
aan het eind van de Middeleeuwen gebouwd en had een
verdedigingsfunctie. Oproerkraaiers smeten de klokken tijdens de
Franse Revolutie in de Dronne. De <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24376_2" target="_blank">kerk</a>, in de vorm van een Latijns
kruis, had aanvankelijk slechts één beuk. De linker zijbeuk werd in
de 17e eeuw toegevoegd, de rechter in de 19e eeuw. De viering is zijn
koepel kwijt, welke is vervangen door een kruisribgewelf. Het koor
bezit nog wel de authentieke <i>cul-de-four</i>.
Er zijn vele goed bewaarde <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/saint-aulaye-eglise-sainte-eulalie" target="_blank">kapitelen</a> met dierlijke en plantaardige motieven. De façade,
in de stijl van de Saintonge maar met onversierde archivolten, pronkt
eveneens met bezienswaardige kapitelen. Onder de kerk is een doorgang, die
vroeger de crypte was. Het bouwwerk werd in 1867 gerestaureerd door de ondernemer Texier. Hij verving het oude gewelf in het <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24376_3" target="_blank">schip</a> door een tongewelf. (Foto 4 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-TsgUJhqjA5M/VTFGp0jgloI/AAAAAAAAD7c/bkBYXoebCS8/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-TsgUJhqjA5M/VTFGp0jgloI/AAAAAAAAD7c/bkBYXoebCS8/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-0gej4u1uVOU/VTFGyCqMBtI/AAAAAAAAD7k/d1qpnVltbgw/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-0gej4u1uVOU/VTFGyCqMBtI/AAAAAAAAD7k/d1qpnVltbgw/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-viStzcnanBo/VTFHRlZM1cI/AAAAAAAAD70/UrLygsMDFdE/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-viStzcnanBo/VTFHRlZM1cI/AAAAAAAAD70/UrLygsMDFdE/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9Fb2aGhfI0s/VTFG4iBC7OI/AAAAAAAAD7s/RifXMCqR_qQ/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-9Fb2aGhfI0s/VTFG4iBC7OI/AAAAAAAAD7s/RifXMCqR_qQ/s1600/Saint-Aulaye-Sainte-Eulalie-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;">Saint-Vincent-Jalmoutiers:
Saint-Vincent.</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24511_1" target="_blank">zaalkerk</a> stamt uit de 12e
eeuw, maar de toren is pas in de 19e eeuw toegevoegd. De façade
is in de Saintonge-stijl, maar op enkele <i>modillons</i>
na onversierd. De<a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24511_2" target="_blank"> koepels</a> in het koor en voorkoor zijn bewaard
gebleven, evenals resten van 14e eeuwse schilderingen. Op de muren
zijn hier en daar nog lelies zichtbaar. Het oorspronkelijke gewelf in
het langhuis is verdwenen en vervangen door een houten tongewelf.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gjRbXBrvYio/VTFxZtqyXVI/AAAAAAAAD8E/_msexrOwBCQ/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-gjRbXBrvYio/VTFxZtqyXVI/AAAAAAAAD8E/_msexrOwBCQ/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-bz3QarmFku4/VTFxlCsTl7I/AAAAAAAAD8M/KvLDKUtofkA/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-bz3QarmFku4/VTFxlCsTl7I/AAAAAAAAD8M/KvLDKUtofkA/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Hg3cKRsc1a8/VTFxwnQVGAI/AAAAAAAAD8U/KZAofJ2fvUE/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-Hg3cKRsc1a8/VTFxwnQVGAI/AAAAAAAAD8U/KZAofJ2fvUE/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-i162nyzBJJw/VTFx6qJD6XI/AAAAAAAAD8c/uMpr8jZNa2o/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-i162nyzBJJw/VTFx6qJD6XI/AAAAAAAAD8c/uMpr8jZNa2o/s1600/Saint-Vincent-Jalmoutiers-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Enkele andere (versterkte) Romaanse kerken in dit gebied.</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://3.bp.blogspot.com/-o_8CD1fA4Ws/VTFyrMse-oI/AAAAAAAAD8o/OZyGQCVMXUQ/s1600/Vanxains-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-o_8CD1fA4Ws/VTFyrMse-oI/AAAAAAAAD8o/OZyGQCVMXUQ/s1600/Vanxains-Notre-Dame-01.jpg" width="266" /></a></i></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Vanxains: <a href="http://chateau.over-blog.net/article-32544827.html" target="_blank">Notre-Dame</a></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://2.bp.blogspot.com/-jCwXhrJoUgA/VTFzNmZNfyI/AAAAAAAAD8w/lfVJhzfflgU/s1600/Saint-Martial-de-Riberac-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-jCwXhrJoUgA/VTFzNmZNfyI/AAAAAAAAD8w/lfVJhzfflgU/s1600/Saint-Martial-de-Riberac-01.jpg" width="266" /></a></i></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Saint-Martial-de-Ribérac: Saint-Martial</i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://2.bp.blogspot.com/-lYQ9XUgqXqg/VTFz773BJvI/AAAAAAAAD88/JE8P0a2A3RE/s1600/Siorac-de-Riberac-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-lYQ9XUgqXqg/VTFz773BJvI/AAAAAAAAD88/JE8P0a2A3RE/s1600/Siorac-de-Riberac-Saint-Pierre-01.jpg" width="266" /></a></i></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Siorac-de-Ribérac: <a href="http://chateau.over-blog.net/article-eglise-fortifiee-de-siorac-de-riberac-105529609.html" target="_blank">Saint-Pierre</a></i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-bl1H27amvdA/VTF09zvAUqI/AAAAAAAAD9E/OaIzSMAuOos/s1600/Ponteyraud-Saint-Denis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-bl1H27amvdA/VTF09zvAUqI/AAAAAAAAD9E/OaIzSMAuOos/s1600/Ponteyraud-Saint-Denis-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Ponteyraud: <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=24333_1" target="_blank">Saint-Denis</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">Noordwest-Frankrijk.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In het noorden van Frankrijk,
waartoe in het feodale tijdperk ook Vlaanderen behoorde, hebben de
bouwmeesters lang vastgehouden aan het toepassen van houten plafonds.
Blijkbaar hechtten ze grote waarde aan veel lichtinval in de
kerkgebouwen. Het is bepaald niet ondenkbaar dat de klimatologische
omstandigheden deze voorkeur veroorzaakten, of op zijn minst
versterkten. De veelvuldige bewolking en korte dagen in de winter
maakte overwelfde Romaanse kerken nog donkerder dan ze normaliter al
waren. Men is hier dan ook vrijwel zonder tussenstadium overgegaan
van een houten zoldering op een kruisribgewelf. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In dit gebied (vooral Normandië)
zien we enkele elementen die eerder aan de 'Duitse'
(Karolingische en Ottoonse) dan aan de Franse Romaanse architectuur
doen denken. Om te beginnen het gebruik van een alternerend stelsel
van pijlers en zuilen, dat een opmaat kan vormen om hout te vervangen
door steen. Verder komen de torens die de westgevel flankeren (in
bijvoorbeeld de Poitou uitermate bescheiden van omvang) hier dikwijls
in het formaat fors tot gigantisch voor en hebben sommige façades
een westwerkachtige allure. Het is zeer waarschijnlijk dat het feit
dat dit het eerste gebied was dat de Franken veroverden hierbij een
doorslaggevende rol heeft gespeeld. [In de Provence, bijvoorbeeld, is
de Karolingische invloed gering geweest.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een vroege Normandische kerk is
de <b><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/04/09/our-lady-of-bernay-dennis-aubrey/" target="_blank">Notre-Dame</a></b>
in <b><a href="http://fr.calameo.com/read/002581302fe2e2c4b31a3" target="_blank">Bernay</a></b>,
waarvan de bouw in 1015 begon. Hij is ontworpen door <a href="http://structurae.info/personnes/guillaume-dorta" target="_blank">Guillaume de Volpiano</a>, een Italiaanse monnik (abt van verscheidene
kloosters en de architect van o.a. de Romaanse <a href="http://vinz1966.free.fr/images/Salles/Nef.jpg" target="_blank">kerk</a> van de
Mont-Saint-Michel en de <a href="http://static.panoramio.com/photos/large/16740611.jpg" target="_blank">rotonde</a> van de Saint-Benigne in Dijon). Het langhuis is praktisch onveranderd bewaard gebleven. Het middenschip wordt
gedekt door een houten tongewelf, bepaald niet ongewoon in deze
periode. Ongebruikelijk is echter wel het feit dat de noordelijke
zijbeuk kruisgewelven heeft, terwijl de zuidelijke zijbeuk gedekt
wordt door een rij koepels.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Bij de noordelijke kerkarchitectuur is de ontwikkeling
van de verticale geleding van het middenschip goed te volgen. In de
vroegchristelijke basiliek was het middenschip een 'doos' met gladde
wanden. In de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=El-sqn8nmi4" target="_blank">Sainte-Gertrude</a></b>
in <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Gertrudiskerk_%28Nijvel%29" target="_blank">Nivelles</a></b>
(1000-1045) ziet men hier verandering in komen. De kerk heeft een
vlakke houten zoldering, die door drie hoge, dwarsgeplaatste <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/ID25072-CLT-0006-01-Nivelles_Coll%C3%A9giale_Ste-Gertrude-PM_07861.jpg/733px-ID25072-CLT-0006-01-Nivelles_Coll%C3%A9giale_Ste-Gertrude-PM_07861.jpg" target="_blank">arcaden</a>
(die uitkomen op 'halfpijlers') aan de uiteinden en in het midden
wordt onderverdeeld. Deze verlenen niet alleen extra stevigheid aan
de constructie, maar hebben ook een visueel effect dat de ruimte
slanker en hoger doet lijken. Dat kunnen deze voorlopers van de
gordelbogen natuurlijk ook bereiken bij een gewelf. In de ruïne van de abdijkerk van
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NTNk_pvh1Dw" target="_blank">Jumièges</a></b>
(1040-1067) is een afwisseling van pijlers en zuilen te zien. Daarbij
zijn de pijlers voorzien van halfzuilen die helemaal naar boven zijn
doorgetrokken. Dit doet het vermoeden rijzen dat men van plan was de
kerk te overwelven. Daar is het echter nooit van gekomen. Het gebruik
van doorgetrokken halfzuilen om gordelbogen te ondersteunen werd
later veelvuldig toegepast. Een ander opvallend element is de
<b>loopgang</b>
ter hoogte van de lichtbeuk in het transept. Aangebracht in het
middenschip zou dit voor extra tegendruk op de zijwanden kunnen
zorgen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-aAn3EgKaC4s/VTK5-1kSRSI/AAAAAAAAD9U/R1wdpJ0_SHQ/s1600/Abbaye-de-Jumieges-15.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-aAn3EgKaC4s/VTK5-1kSRSI/AAAAAAAAD9U/R1wdpJ0_SHQ/s1600/Abbaye-de-Jumieges-15.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye de Jumièges: loopgang aan de westzijde van het transept</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Rond 1065 gaven Willem de
Veroveraar en zijn vrouw Mathilda opdracht tot het bouwen van twee
kerken in <b>Caen</b>:
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cNQIBShK2ns" target="_blank">Saint-Étienne</a></b>,
bedoeld als abdijkerk voor de <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/caen-abbaye-aux-hommes" target="_blank">Abbaye-aux-Hommes</a> en de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-cwnqXtVvkk" target="_blank">Sainte-Trinité</a></b>,
bedoeld als abdijkerk voor de <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/caen-abbaye-aux-dames" target="_blank">Abbaye-aux-Dames</a>. [De aanleiding was
een beloofde boetedoening voor het feit dat ze als neef en nicht
tegen de wil van de paus met elkaar getrouwd waren. <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/06/14/a-clamor-for-a-conqueror-dennis-aubrey/" target="_blank">Willem</a> en <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/06/18/mathildas-vault-dennis-aubrey/" target="_blank">Mathilda</a> werden in hun eigen klooster bijgezet.] Door de
decennialange concurrentie inspireerden de bouwmeesters elkaar tot
verschillende technische hoogstandjes. Er zijn een aantal duidelijke
overeenkomsten: beide kerken hebben drie beuken, een driedelige
opstand en een torenfaçade met twee disproportioneel hoge torens (de
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/2007-07-28_08-04_Paris,_Normandie_0615_Caen,_Abbatiale_de_la_Sainte_Trinit%C3%A9.jpg" target="_blank">torens</a> van de Sainte-Trinité zijn hun spitsen tijdens de
Honderdjarige Oorlog verloren, deze werden in de 18e eeuw vervangen
door niet bijster indrukwekkende balustraden).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://www.bluffton.edu/~sullivanm/caen/hommes.html" target="_blank">Saint-Étienne</a></b> [<a href="http://www.pitt.edu/~medart/image/france/france-a-to-c/caen/df080cae.jpg" target="_blank">grondplan</a>] had oorspronkelijk waarschijnlijk een getrapt koor. Dit is in 1166
vervangen door een Gotisch koor met kooromgang, maar zonder
straalkapellen. In het middenschip is een alternerend stelsel van
zuilen en pijlers. De opstand bestond uit arcaden, een tribune
(gedekt door halve tongewelven) en een lichtbeuk. De <a href="http://www.normanconnections.com/fr/norman-sites/important-norman-buildings/abbey-of-saint-etienne-at-caen-abbaye-aux-hommes/" target="_blank">kerk</a> had
aanvankelijk een houten plafond en is pas in de periode 1120-1130
overwelfd. Bij die gelegenheid werd in de lichtbeuk een loopgang naast de vensters aangebracht, die voor additionele ondersteuning van de
zijwand zorgde. Het middenschip kreeg een Angevijns aandoend
kruisribgewelf (dat voor het eerst werd toegepast in Frankrijk).
Vanwege de afwisseling van zuilen en pijlers is dit zesdelig: de vier
loodrecht op elkaar staande ribben van het kruis komen alle uit op
een pijler, de twee 'extra ribben' op een zuil. De <b><a href="https://www.bluffton.edu/~sullivanm/caen/dames.html" target="_blank">Sainte-Trinité</a></b> [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Eglise_trinite_caen.JPG" target="_blank">grondplan</a>] is kleiner, maar fraaier <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/Romanesque_tympanum_-_Abbaye_aux-dames_Sainte-Trinite_Caen.jpg" target="_blank">afgewerkt</a> dan de Saint-Étienne. Ook deze
<a href="http://www.normanconnections.com/fr/norman-sites/important-norman-buildings/abbey-of-the-saint-trinity-at-caen-abbaye-aux-dames/" target="_blank">kerk</a> kreeg een kruisribgewelf en een loopgang in de lichtbeuk. Een
verschil is dat tussen arcaden en lichtbeuk een triforium is
aangebracht i.p.v. een tribune.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gezien de voorkeur voor licht in
de kerk en de hier bewerkstelligde technische vooruitgang is het niet
vreemd dat de Gotische architectuur zijn oorsprong vond in
Noord-Frankrijk. Instrumenteel hierbij was abt <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Suger_van_St._Denis" target="_blank">Suger</a></b>
van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=G9Lhc4XL82U" target="_blank">Abbaye de Saint-Denis</a></b>
(tegenwoordig in een voorstad van Parijs gelegen). Deze abdij,
gesticht door de Merovingische koning Dagobert I, herbergt sinds de
7e eeuw de tombes van de Franse koningen. Suger
stamde uit een arm gezin en werd als kind geadopteerd door de abdij.
Daar studeerde hij in het gezelschap van de latere koning Lodewijk
VI. Er ontwikkelde zich een hechte vriendschap en toen Lodewijk in
1108 de troon besteeg, benoemde hij Suger tot raadsheer. In 1122 werd
hij gekozen tot abt van Saint-Denis, maar bleef de koning dienen als
een soort eerste minister. Hij behield deze functie toen Lodewijk in
1137 werd opgevolgd door zijn gelijknamige zoon en nam zelfs het
regentschap op zich toen deze van 1247 tot 1249 deelnam aan de
Zevende Kruistocht. Tussen 1135 en 1144 liet Suger het koor en de
façade van de Saint-Denis verbouwen in een stijl die later Gotisch
genoemd zou worden. Vooral de enorme glas-in-lood ramen vallen
hierbij op. Voor Suger was niets mooi genoeg om God te eren -wat hem
op de nodige kritiek van Bernardus van Clairvaux kwam te staan. Hij
stierf in 1151, net toen hij op het punt stond zelf naar het Heilige
Land te vertrekken.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">De
Elzas.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Elzas behoorde gedurende de
Romaanse periode niet alleen tot het 'Oost-Frankische' cultuurgebied,
het was ook een van de kernlanden van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hohenstaufen" target="_blank">Staufische keizers</a>, die in
1152 aan de macht kwamen. Dat ook Lombardije deel uitmaakte van het
Heilige Roomse Rijk, blijkt uit de toepassing van 'Lombardische'
banden en blindbogen bij het opfleuren van kerkexterieuren. Van Oost-Frankische origine zijn de
westwerken en de kubuskapitelen. De kerken zijn dikwijls gebouwd van
goudkleurige en rosse zandsteen. De Paltskapel van Karel de Grote in Aken
heeft de Romaanse kerkbouw in de Elzas duidelijk geïnspireerd
(vooral in de 11e eeuw), zoals blijkt uit de <a href="http://www.encyclopedie.bseditions.fr/image/article/plan/ARCROMPLOTTMARSH01.jpg" target="_blank">plattegrond</a> van de kerk
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pJDaqR6ZVgo" target="_blank">Ottmarsheim</a></b>. De vroeg-Romaanse basilieken hebben een houten
plafond (stenen gewelven komen alleen voor bij kleine oppervlakken
zoals crypten) en het ambulatorium ontbreekt. In de tweede helft van
de 12e eeuw ontstonden hier een aantal grote sacrale bouwwerken, die
(en dat is dan de invloed van Noord-Frankrijk) allemaal
kruisribgewelven kregen. Een bekend voorbeeld is de <a href="http://www.art-roman.net/murbach/murbach1.html" target="_blank">abdijkerk</a> van
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Pgy3uktbLzI" target="_blank">Murbach</a></b>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De website <b><a href="http://www.route-romane-alsace.fr/" target="_blank">La Route Romane d'Alsace</a></b> leidt de geïnteresseerden langs een groot aantal
Romaanse kerken in deze regio: o.a. <b>Obersteigen</b> (<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=eWu77WMK4z0" target="_blank">Sainte-Marie-del'Assomption</a></b>); <b>Selestat</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=FltZKxR8CDY" target="_blank"><b>Sainte-Foy</b></a>); en:</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-HZlPMZkDMlM/VTj4wyrxnyI/AAAAAAAAECI/Re04qTInXM8/s1600/Andlau-Sainte-Richarde-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-HZlPMZkDMlM/VTj4wyrxnyI/AAAAAAAAECI/Re04qTInXM8/s1600/Andlau-Sainte-Richarde-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4ZgKoC93nEA" target="_blank">Andlau</a>: Saint-Pierre-et-Saint-Paul (ook Sainte-Richarde genoemd)</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-l-L4KHw69yI/VTj6MYjXZkI/AAAAAAAAECU/ZBkgIi5Uv6w/s1600/Epfig-Sainte-Marguerite-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-l-L4KHw69yI/VTj6MYjXZkI/AAAAAAAAECU/ZBkgIi5Uv6w/s1600/Epfig-Sainte-Marguerite-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tNDl5rVNv3o" target="_blank">Epfig</a>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tSzhRjgOmyA" target="_blank">Sainte-Marguerite</a> (JW)</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-p-ehlF3pxUI/VTj7CLeGMyI/AAAAAAAAECc/wAm-tn61OTw/s1600/Marmoutier-Saint-Martin-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-p-ehlF3pxUI/VTj7CLeGMyI/AAAAAAAAECc/wAm-tn61OTw/s1600/Marmoutier-Saint-Martin-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.art-roman.net/marmoutier/marmoutier.htm" target="_blank">Marmoutier</a>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=koBkl5WnckQ" target="_blank">Saint-Martin</a> (foto JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/06/30/the-faces-of-rosheim-dennis-aubrey/" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a></b>
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BqpCzljZPNg" target="_blank">Rosheim</a></b> stamt uit het midden van de 12e eeuw. De
klokkentoren is in 1286 in Gotische stijl verhoogd. De <a href="http://www.art-roman.net/rosheim/rosheim1.htm" target="_blank">kerk</a>
representeert het meest homogene voorbeeld van de Romaanse
architectuur in de Elzas op zijn hoogtepunt. Het is een drieschepige
basiliek, waarvan het transept twee kapellen heeft (1 halfrond, 1
vierkant) en het koor uitmondt in een halfronde absis. Het
middenschip heeft een kruisribgewelf, de zijbeuken kruisgewelven. De
beuken worden van elkaar gescheiden door een alternerend stelsel van
pijlers en zuilen. De zuilen dragen kubuskapitelen, waarvan er één
versierd is met een krans van 21 koppen van 'zaligen'. De voornaamste
ingang is tegenwoordig aan de <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/Rosheim_-_Eglise_Saint-Pierre-et-Saint-Paul_-1.JPG" target="_blank">zuidkant</a>. [<a href="http://www.encyclopedie.bseditions.fr/image/article/plan/ARCROMPLROSHESPP01.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 2 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ycwkog5JKVQ/VTkStKLsidI/AAAAAAAAECs/H-B2la3Hxf4/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-ycwkog5JKVQ/VTkStKLsidI/AAAAAAAAECs/H-B2la3Hxf4/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8QiCiPWOHXY/VTkS9Vta79I/AAAAAAAAEC8/bcvoDYsaDwM/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-8QiCiPWOHXY/VTkS9Vta79I/AAAAAAAAEC8/bcvoDYsaDwM/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-aVGkkuJM2sE/VTkS0N4pJ1I/AAAAAAAAEC0/AM-VK7Q-srY/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-aVGkkuJM2sE/VTkS0N4pJ1I/AAAAAAAAEC0/AM-VK7Q-srY/s1600/Rosheim-Saints-Pierre-et-Paul-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=XI5mCAhDhuU" target="_blank">Auvergne</a>.</span></b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het typisch Romaanse godshuis in
Auvergne lijkt verbluffend veel op de typisch Romaanse kerk uit
hoofdstuk 1, met één verschil: er is geen lichtbeuk. Het is een
gedrongen, drieschepige <b>hallenkerk</b>
in de vorm van een Latijns kruis, met een kooromgang en
straalkapellen. Het transept heeft een unieke vorm: de twee buitenste
traveeën zijn lager dan de drie middelste. De viering is getooid met
een achthoekige lantaarntoren. Het middenschip heeft een tongewelf
zonder gordelbogen en een tweedelige opstand: hoge arcaden en
tribunes, beide met een rij vensters. De kapitelen zijn prachtig bewerkt, vooral die in de colonnade van de absis. De kerk heeft een
harmonische gevel met (meestal) een narthex en twee symmetrische torens. Beeldhouwwerk ontbreekt. De buitenmuren, vooral die van de
koorsluiting, zijn voorzien van ingemetselde versieringen. De
bouwwerken zijn vervaardigd van steen uit de omgeving, meestal grijs
of roodachtig van kleur. In <i>Basse-Auvergne</i> zijn vijf belangrijke kerken van dit
type. De grootste is de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Notre-Dame-du-Port_(Clermont-Ferrand)" target="_blank">Notre-Dame-du-Port</a></b>
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nRZ8zZLfuGI" target="_blank">Clermond-Ferrand</a></b>,
die<b> </b>in 1185 gereed
kwam [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/N.-D._du_Port.Grundriss.1.jpg" target="_blank">grondplan</a>]. De <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Austremoine_(Issoire)" target="_blank">Saint-Austrémoine</a></b>
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=1K-wYJNQO_U" target="_blank">Issoire</a></b>
[<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/St-Austremoine_d%27Issoire.Grundriss.2.jpg" target="_blank">grondplan</a>] is vooral bekend om het mooie <a href="http://www.art-roman.net/issoire/issoire.htm" target="_blank">inlegwerk</a>. De Amerikaanse architectuurfotograaf <b>Dennis Aubrey</b> heeft een grote fascinatie ten aanzien van deze kerken, vooral de laatstgenoemde (<a href="https://vialucispress.wordpress.com/2014/01/13/notre-dame-du-port-dennis-aubrey/" target="_blank">NDP</a>, SA <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2011/07/16/the-conundrum-of-saint-austremoine-dennis-aubrey/" target="_blank">1</a>, <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2011/02/27/the-abbey-church-of-saint-austremoine-issoire-dennis-aubrey/" target="_blank">2</a>, <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/09/28/color-and-saint-austremoine-pj-mckey/" target="_blank">3</a>). De <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Saturnin_(Puy-de-D%C3%B4me)" target="_blank">Notre-Dame</a></b>
in <b><a href="http://www.romanes.com/Saint_Saturnin/" target="_blank">Saint-Saturnin</a>
</b>[<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/St-Saturnin.Grundriss.jpg" target="_blank">grondplan</a>], gebouwd
tussen 1150 en 1157, is de minst bekende. De beide andere zijn:
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FPxHpeFY5Vo" target="_blank">Orcival</a>:
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Notre-Dame_d%E2%80%99Orcival" target="_blank">Notre-Dame</a>.</b></span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Volgens een legende was er een
Maria-verschijning bij een bron in de omgeving van het latere
Orcival. Het water bleek daarna zo heilzaam, dat het talloze pelgrims
trok. In de nabijheid van de bron werd een beeldje gevonden. Dit werd
naar de dichtstbijzijnde kerk gebracht, maar manifesteerde zich weer op de oude
plaats, met de boodschap hier een godshuis te bouwen. Toen men daarmee
aanving, stortten aanvankelijk de muren telkens in, tot de bouwmeester
woedend zijn hamer wegwierp en op de plaats waar deze neerkwam
opnieuw begon. Toen bleven de muren staan.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Of het door een wonderbaarlijke verschijning kwam
of niet, in de 6e eeuw bestond er al een aan Maria gewijd heiligdom,
op een oude Gallische cultplaats. In de 7e eeuw werd daar door
monniken van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3MGjQwW61Uw" target="_blank">La Chaise-Dieu</a></b>, die er
een prioraat gevestigd hadden, een kerk opgetrokken. Deze werd echter in de 9e
eeuw door de Noormannen verwoest. Op land dat aan La Chaise-Dieu was
geschonken door graaf Guillaume van Auvergne en zijn zoon (uit
boetedoening voor het feit dat ze de abdij verscheidene malen
geplunderd hadden) werd in de 12e eeuw een nieuw <a href="http://www.art-roman.net/orcival/orcival.htm" target="_blank">godshuis</a> gebouwd, dat in 1166 gereed kwam.
Vermoedelijk droeg de grafelijke familie de kosten. Men stond een
vijfde deel van de inkomsten af aan de abdij. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b9/F09.Notre-Dame_d%27Orcival%2C_Grundriss.1.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De opbrengst was aanvankelijk
aanzienlijk. Niet alleen was <a href="http://architecture.relig.free.fr/orcival.htm" target="_blank">Orcival</a> van zichzelf een prominent
bedevaartsoord voor de verering van Maria, het was ook een
veelbezochte etappeplaats op een belangrijke nevenroute van de <i>Camino
de Santiago</i>. Helaas
kwam daar door de vijandigheden tussen Engelsen en Fransen over het
bezit van Aquitaine al aan het eind van de 12e eeuw enigszins de
klad in en de Honderdjarige Oorlog gaf de genadeslag.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In de 13e eeuw werd <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=e9bcbaYqVY8" target="_blank">Notre-Dame-d'Orcival</a></b> een
kanunnikenconvent en bleef dat tot de Franse Revolutie. Toen werd het
convent opgeheven, de kerkelijke inboedel in brand gestoken en de
overgebleven gebouwen afgebroken. Het 12e eeuwse beeld van Maria werd
in de narthex ingemetseld en bleef ongeschonden. Het is tegenwoordig
onder verschillende namen bekend, o.a. <i><a href="http://gallery.photo.net/photo/5509181-lg.jpg" target="_blank">Notre-Dame-des-Fers</a></i>.
Dit ter memorie aan de legendarische wederwaardigheden van een groep
inwoners van Orcival, die door de Moren in Spanje gevangen waren
genomen. Ze baden vurig tot Maria en werden de volgende dag wakker op
het plein voor de <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/auvergne/orcival-basilique-n-d" target="_blank">kerk</a>, verlost van hun ketenen. Die zijn bewaard
gebleven en vrolijken nu de muren van het portaal op. Orcival is nog
altijd een centrum voor de Maria-verering, dat vooral op 15 augustus
(Maria Hemelvaart) druk wordt bezocht. (Foto 7 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-mzFT_1WPyIc/VTWCQoWDiEI/AAAAAAAAD9k/epKIGBzjMkE/s1600/Orcival-Notre-Dame-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-mzFT_1WPyIc/VTWCQoWDiEI/AAAAAAAAD9k/epKIGBzjMkE/s1600/Orcival-Notre-Dame-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Uuaq1Z5XJv8/VTWCX05gnnI/AAAAAAAAD9s/TDot5b6NJUM/s1600/Orcival-Notre-Dame-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Uuaq1Z5XJv8/VTWCX05gnnI/AAAAAAAAD9s/TDot5b6NJUM/s1600/Orcival-Notre-Dame-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-TP3RCV2Z0nQ/VTWCdx4o6LI/AAAAAAAAD90/JKu-F9gAqWQ/s1600/Orcival-Notre-Dame-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-TP3RCV2Z0nQ/VTWCdx4o6LI/AAAAAAAAD90/JKu-F9gAqWQ/s1600/Orcival-Notre-Dame-06.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-bgAEqEhPv0o/VTWC-epZXuI/AAAAAAAAD-M/C81Il9CVw8c/s1600/Orcival-Notre-Dame-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-bgAEqEhPv0o/VTWC-epZXuI/AAAAAAAAD-M/C81Il9CVw8c/s1600/Orcival-Notre-Dame-09.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-UEz0cxxV3x4/VTWCpuYjfiI/AAAAAAAAD98/1sPL71r70DE/s1600/Orcival-Notre-Dame-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-UEz0cxxV3x4/VTWCpuYjfiI/AAAAAAAAD98/1sPL71r70DE/s1600/Orcival-Notre-Dame-07.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-YC5Ek_dyqsM/VTWCwLNXOOI/AAAAAAAAD-E/2oK8hqMjiRc/s1600/Orcival-Notre-Dame-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-YC5Ek_dyqsM/VTWCwLNXOOI/AAAAAAAAD-E/2oK8hqMjiRc/s1600/Orcival-Notre-Dame-08.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-2KMefTP1dbQ/VTWDFnhtVII/AAAAAAAAD-U/zSo1hqmC2Fo/s1600/Orcival-Notre-Dame-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-2KMefTP1dbQ/VTWDFnhtVII/AAAAAAAAD-U/zSo1hqmC2Fo/s1600/Orcival-Notre-Dame-10.jpg" width="266" /></a></div>
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;"><b>Saint-Nectaire:
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Saint-Nectaire-Kirche" target="_blank">Saint-Nectaire</a>.</b></span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze kerk is gewijd aan de
heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/12/09/12-09-0300-nectarius.php" target="_blank">Nectarius</a></b>.
Dit was een compagnon van Sint <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/01/11-01-0250-austremonius-clermont.php" target="_blank">Austremonius</a>
</b>(naar wie de kerk van
Issoire vernoemd is), een van de zeven missionarissen die door paus
Fabianus in de 3e eeuw naar Gallië werden gestuurd. Hij werd na zijn dood bijgezet
op de Mont Cornadore. Meer dan 800 jaar later, in de tweede helft
van de 12e eeuw, werd op zijn graf de huidige kerk opgetrokken, toen
monniken van La Chaise-Dieu van de nog steeds berouwvolle graaf van
Auvergne dit gebied kregen en er een priorij stichtten. Net als
Orcival lag <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DMxm_fQVUOk" target="_blank">Saint-Nectaire</a> aan een nevenroute van de <i>Camino
de Santiago</i> en
profiteerde kortstondig van de langstrekkende pelgrims.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens de Franse Revolutie werd
de <a href="http://www.art-roman.net/stnectaire/stnectaire.htm" target="_blank">kerk</a> behoorlijk beschadigd. Rond 1875 werd er een restauratie
uitgevoerd door de architect Bruyerre, die echter de neiging niet kon
onderdrukken het gebouw naar eigen inzicht te verfraaien. Zo werd er
een geheel nieuwe vieringtoren opgetrokken, hoewel de beide onderste
delen nog aanwezig waren. Ook kregen de wanden blinde arcaden,
terwijl deze er nooit gezeten hadden. De dakbedekking bestond aanvankelijk uit rode aardewerken pannen. Die werden bij deze gelegenheid
vervangen door grijze leien, behalve bij de torens. Ook in de 20e eeuw zijn er <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/11/20/restoration-and-notre-dame-de-saint-nectaire-dennis-aubrey/" target="_blank">restauraties</a> uitgevoerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=n4oExqZsOtU" target="_blank">Saint-Nectaire</a></b><span style="font-family: inherit;"> is vooral
bekend om de prachtige gebeeldhouwde en gekleurde </span><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/11/27/saint-nectaire-and-the-daughters-of-jerusalem-dennis-aubrey/" style="font-family: inherit;" target="_blank">kapitelen</a><span style="font-family: inherit;">. In
totaal zijn er meer dan 100. De mooiste sieren de zuilen van de absis en handelen o.a. over het leven van Sint
Nectaire en de Apocalyps. De </span><a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/auvergne/saint-nectaire" style="font-family: inherit;" target="_blank">kerk</a><span style="font-family: inherit;"> is in het bezit van twee 12e eeuwse
kostbaarheden: een </span><i style="font-family: inherit;">buste
reliquaire</i><span style="font-family: inherit;"> van </span><a href="http://www.mespetitsbonheurs.com/wp-content/uploads/2009/09/buste-de-saint-baudime-eglise-saint-nectaire-.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">Sint Baudime</a><span style="font-family: inherit;"> en een tronende Maria, de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://p3.storage.canalblog.com/34/98/220269/56068093.jpg" target="_blank">Notre-Dame du Mont Cornadore</a></i><span style="font-family: inherit;">. [</span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/St.-Nectaire%2C_Grundriss.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wpqR0cOP-nw/VTWT4CPqQFI/AAAAAAAAD-k/VNSftSyS4JA/s1600/Saint-Nectaire-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-wpqR0cOP-nw/VTWT4CPqQFI/AAAAAAAAD-k/VNSftSyS4JA/s1600/Saint-Nectaire-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-rK5DG-4gLmE/VTWUH6IpDsI/AAAAAAAAD-0/4Vj9HwTpJd4/s1600/Saint-Nectaire-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-rK5DG-4gLmE/VTWUH6IpDsI/AAAAAAAAD-0/4Vj9HwTpJd4/s1600/Saint-Nectaire-07.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wRp_NclX6-0/VTWUPyQm6HI/AAAAAAAAD-8/vhZmAHOJJ0E/s1600/Saint-Nectaire-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-wRp_NclX6-0/VTWUPyQm6HI/AAAAAAAAD-8/vhZmAHOJJ0E/s1600/Saint-Nectaire-06.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZtLQJ00_V38/VTWUXeqWbKI/AAAAAAAAD_E/PbJXmM5RPSM/s1600/Saint-Nectaire-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZtLQJ00_V38/VTWUXeqWbKI/AAAAAAAAD_E/PbJXmM5RPSM/s1600/Saint-Nectaire-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">De
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=5q1k6Gbd1tM" target="_blank">Provence</a>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Door de lange kustlijn en de
gemakkelijke toegang via het Rhône-dal is de Provence altijd een
doorgangshuis en ontmoetingsplaats voor de verscheidendste volkeren
geweest. Ook het christendom bereikte via deze route West-Europa: de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8C6Stq7I1_Q" target="_blank">Abbaye Saint-Victor</a></b> in Marseille was een van de oudste kloostergemeenschappen <i>überhaupt</i>. Het gebied kende tal van heersers: het maakte een tijd deel
uit van het Koninkrijk Bourgondië, viel onder het beheer van Duitse
vorsten, werd bestuurd vanuit Toulouse en Barcelona. Daarbij werd
het tot het Romaanse tijdperk constant bedreigd door
Saraceense piraten. Al die concurrerende ideeën waren de
bewoners duidelijk te veel. Ze werden opmerkelijk conservatief: als
ze iets gevonden hadden dat ze beviel, hielden ze daar koppig aan
vast. Bovendien definieerden ze zichzelf in toenemende mate als opposanten van de arrogante Noord-Fransen met hun agressieve culturele
imperialisme. De Romaanse stijl hield het in dit gebied dan ook
opvallend lang vol. Het sloeg echter ook pas laat werkelijk aan. In
de 11e eeuw werden in de Provence nauwelijks sacrale bouwwerken
neergezet: de <b>Saint-Sauveur</b> in <b>Aix-en-Provence</b>
(ingewijd in 1103) was de eerste grote kerk in lange tijd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-hsWiSVZQahA/VTazg7oEQ7I/AAAAAAAAD_U/GaaJDTnJzEk/s1600/Abbaye-de-Boscodon-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-hsWiSVZQahA/VTazg7oEQ7I/AAAAAAAAD_U/GaaJDTnJzEk/s1600/Abbaye-de-Boscodon-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye de Boscodon: zaalkerk met tongewelf</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De typisch Provençaalse
Romaanse kerk is een sobere zaalkerk met een tongewelf, één absis en
(dikwijls) blinde rondbogen langs de binnenmuren. Het transept ontbreekt vaak, of steekt nauwelijks uit. De
vieringtoren is fors en vierkant. De muren en gevel zijn vrijwel
onversierd. De Lombardische invloed in dit gebied blijkt uit de
toepassing van blindboogarcaden. Verder worden de buitenmuren alleen
verlevendigd door steunberen. Dit bleef meer dan een eeuw het
heersende type. De architectuur van de 'Drie Zusters van de Provence'
(cisterciënzer kloosters uit de twee helft van de 12e eeuw) is heel
anders (drie beuken, spitstongewelf), maar hun uitstraling bleef,
mede door hun geïsoleerde ligging, gering. </span><span style="font-family: inherit;">Deze beschrijving geldt niet voor
de belangrijkste pelgrimskerken in dit gebied: de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2011/02/26/cathedrale-saint-trophime-of-arles-dennis-aubrey/" target="_blank">Saint-Trophime</a></b><span style="font-family: inherit;">
in </span><span style="font-family: inherit;"><b>Arles</b></span><span style="font-family: inherit;"> en de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2015/03/11/assassination-and-the-whip-at-saint-gilles-du-gard-dennis-aubrey/" target="_blank">Saint-Gilles</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><span style="font-family: inherit;"><b>Saint-Gilles-du-Gard</b></span><span style="font-family: inherit;">.
Die hebben drie beuken, een kooromgang en schitterend beeldhouwwerk.
Maar op één punt tonen ze wél duidelijk de Provençaalse
eigenheid: hun fa</span><span style="font-family: inherit;">ç</span><span style="font-family: inherit;">ade
vertoont onmiskenbaar Romeinse trekken. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Door de aanvallen van de
Saracenen en andere onverlaten zijn veel kerken in dit gebied, vooral
die bij de kust, <a href="http://fr.academic.ru/pictures/frwiki/83/St-Laurent-des-Arbres.JPG" target="_blank">versterkt</a>. Een bekend voorbeeld is de 12e eeuwse kerk
van <b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_de_Notre-Dame-de-la-Mer" target="_blank">Les Saintes-Maries-de-la-Mer</a></b>. (Foto 1 JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ASVZAyUy1Yg/VTa-wUbaauI/AAAAAAAAEAA/oROku6reWAY/s1600/Les-Saintes-Maries-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-ASVZAyUy1Yg/VTa-wUbaauI/AAAAAAAAEAA/oROku6reWAY/s1600/Les-Saintes-Maries-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-MiJeIm3pgsU/VTa-4GNOzNI/AAAAAAAAEAI/1tNK0Wn_EcE/s1600/Les-Saintes-Maries-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-MiJeIm3pgsU/VTa-4GNOzNI/AAAAAAAAEAI/1tNK0Wn_EcE/s1600/Les-Saintes-Maries-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel niet in dezelfde getale als in
Bourgondië of de Périgord zijn er in de Provence natuurlijk ook vele
kleine Romaanse gebedshuizen, al valt het op dat dit niet zelden eenzame (bedevaarts)kapelletjes zijn.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-aiNkTI7VZWw/VTa1fworiUI/AAAAAAAAD_g/yx57V01b40g/s1600/Aubune-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-aiNkTI7VZWw/VTa1fworiUI/AAAAAAAAD_g/yx57V01b40g/s1600/Aubune-Notre-Dame-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=D5yEo-fqMkY" target="_blank">Beaumes-de-Venise</a>: <a href="http://www.lieux-insolites.fr/vaucluse/aubune/aubune.htm" target="_blank">Notre-Dame-d'Aubune</a></i></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GuQtjoLKc0I/VTa1uVA_QSI/AAAAAAAAD_o/tJj9U-QM_v4/s1600/Egalieres-Sainte-Sixte-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-GuQtjoLKc0I/VTa1uVA_QSI/AAAAAAAAD_o/tJj9U-QM_v4/s1600/Egalieres-Sainte-Sixte-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://www.marinellebaladesphotos.fr/eygali%C3%A8res-et-sa-chapelle-sainte-sixte-alpilles-provence-13/" target="_blank">Eygalières</a>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=uJSfOUSpqyw" target="_blank">Sainte-Sixte</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-FI1c_eZ8rS8/VTa1_oii8EI/AAAAAAAAD_w/R2-gHgjL4K0/s1600/Chapelle-Saint-Laurent-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-FI1c_eZ8rS8/VTa1_oii8EI/AAAAAAAAD_w/R2-gHgjL4K0/s1600/Chapelle-Saint-Laurent-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Jonquières-Saint-Vincent: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=T8BDiOxj15k" target="_blank">Saint-Laurent</a></i></div>
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Aix-en-Provence:
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Aix_Cathedral" target="_blank">Saint Sauveur</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Volgens een legende werd het
eerste gebedshuis op deze plek (de ruïne van een aan Apollo gewijde
Romeinse tempel langs de <i>Via Aurelia</i>) gebouwd door de heilige
<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Maximinus_of_Aix" target="_blank">Maximinus</a></b>. Deze zou, vergezeld door o.a. Maria Magdalena, in
een boot van Palestina naar de Provence zijn gekomen. Het kapelletje
werd opgedragen aan de Verlosser (<i>Saint Sauveur</i>). Tijdens de
invallen van de Saracenen in de 8e en 9e eeuw werd het verwoest. Rond
500 werd er onder leiding van bisschop Basilius een episcopaal complex
opgericht op het vroegere Romeinse forum (waarvan het <i>baptisterium</i>
als enige is overgebleven).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Aan het begin van de 12e eeuw
werd een nieuwe zaalkerk gebouwd, die was gewijd aan Maria
(<b>Notre-Dame-de-la-Sède</b>) en fungeerde als parochiekerk. Tussen
1165 en 1177 werd een tweede zaalkerk (de <b>Saint-Maximin</b>) tussen het <i>baptisterium</i>
en het eerste schip gebouwd en daarmee ook verbonden. Deze was
bestemd voor de kanunniken en eindigde in een vlak <i>chevet</i>, dat
door een deur verbonden was met de <b>Sainte-Chapelle</b>, een onderdeel
van de oorspronkelijke episcopale gebouwen. Deze werd in 1808
afgebroken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Aan het eind van de 12e eeuw werd
Aix de hoofdstad van de Provence en nam de bevolking snel toe. De
<a href="http://structurae.info/ouvrages/cathedrale-saint-sauveur/photos" target="_blank">kerk</a> werd omgebouwd en uitgebreid. Rond 1290 begon men met de
toevoeging van een weinig geprononceerd Gotisch transept, dat in 1316
gereed was. De Romaanse Notre-Dame werd travee voor travee
getransformeerd tot een Gotische <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2014/07/02/grace-a-biollet-dennis-aubrey/" target="_blank">kerk</a> (aan de Saint-Maximin werd vrijwel niets veranderd). Door de pestepidemieën en de
Honderdjarige Oorlog lag het werk 130 jaar stil en was pas in 1472
voltooid. De nieuwe façade
kostte nog eens ruim 30 jaar: de laatste beelden werden in 1513, net
voor de intrede van de Renaissance, op hun plaats gezet. [<a href="http://www.aix-en-provence.com/french/tourisme/baladesinteractive/photos/plancathedral.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het bescheiden kloosterhof,
bestemd voor de kanunniken, werd aan het eind van de 12e eeuw
geconstrueerd. De galerijen kregen houten plafonds, waardoor de
zuilen slank en gracieus uitgevoerd konden worden. De westelijke en
noordelijke gangen werden gedecoreerd met scènes uit het Oude en
Nieuwe Testament en een reliëf van Petrus. (Foto 1 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-MZjp1MrzfcY/VTbeACMAAYI/AAAAAAAAEAY/NnS1jvPLYRk/s1600/Aix-Saint-Sauveur-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-MZjp1MrzfcY/VTbeACMAAYI/AAAAAAAAEAY/NnS1jvPLYRk/s1600/Aix-Saint-Sauveur-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-TE0IYgWFBkE/VTbeJKf49YI/AAAAAAAAEAg/iyu4jOjMMaE/s1600/Aix-Saint-Sauveur-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-TE0IYgWFBkE/VTbeJKf49YI/AAAAAAAAEAg/iyu4jOjMMaE/s1600/Aix-Saint-Sauveur-11.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-QepHoJG38D0/VTbeRCdBcaI/AAAAAAAAEAo/3m3RAf-C02Q/s1600/Aix-Saint-Sauveur-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-QepHoJG38D0/VTbeRCdBcaI/AAAAAAAAEAo/3m3RAf-C02Q/s1600/Aix-Saint-Sauveur-12.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-kGmdptY6uWc/VTbeakl-TkI/AAAAAAAAEAw/Wmzfr_jUCGA/s1600/Aix-Saint-Sauveur-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-kGmdptY6uWc/VTbeakl-TkI/AAAAAAAAEAw/Wmzfr_jUCGA/s1600/Aix-Saint-Sauveur-13.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=SIlRQQOr1nM" target="_blank">Abbaye de Montmajour</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Montmajour_Abbey" target="_blank">Abdij van Montmajour</a></b> is een
versterkt kloostercomplex met gebouwen uit de 10e tot de 18e eeuw,
dat eens door benedictijnen werd bewoond. Het ligt enkele kilometers
ten noorden van Arles. Vroeger was dit een moerassig gebied, waar een
rotseiland bovenuit stak dat alleen per boot was te bereiken. Toen de
Saracenen in 739 uit Arles gejaagd werden, zochten ze o.a. hier hun
toevlucht. Volgens een legende was het Karel de Grote die hen ten
slotte definitief verdreef. Bij deze veldslag sneuvelden vele van
zijn soldaten en werden ter plekke begraven. Kluizenaars onderhielden
het kerkhof. Volgens een andere legende was het een <i>sanctuarium</i>
van de heilige Trophimus van Arles, die toevlucht zocht in een van de
grotten op het eiland en er volgelingen ontving. Het gebied was tot 943 in het bezit van de abdij van Saint-Trophime.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In 949 kocht een Frankische
edelvrouw, Teucinde, het eiland van de bisschop van Arles en liet het
in haar testament na aan de kluizenaars die er al woonden. Zij vestigden er een benedictijnse kloostergemeenschap. Deze werd in 963
door paus Leo VIII verheven tot <a href="http://architecture.relig.free.fr/montmajour.htm" target="_blank">abdij</a> en direct onder zijn gezag
gesteld. In de periode 1016 tot 1069 ontstond de eerste abdijkerk,
gewijd aan Maria. Aan de zuidkant van de heuvel, vlak bij het
kerkhof, werd tussen 1030 en 1050 de <b><a href="http://www.art-roman.net/montmajour/montmajour.htm" target="_blank">Chapelle Saint-Pierre</a></b> in
de rots uitgehouwen. In 1030 kreeg de abdij een splinter van het stuk
van het heilige kruis dat in Arles werd bewaard. Dit trok een groot
aantal pelgrims, vooral nadat volle aflaat was beloofd aan al degenen
die op 3 mei (het feest van de vondst van het heilige kruis) het
heilige houtje vereerden en een donatie aan het klooster gaven. De
toeloop van pelgrims werd zo groot dat de gemeenschap in de 12e eeuw
een aparte <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/45/Provence_574_Chapelle_Ste._Croix.jpg" target="_blank">Chapelle Sainte-Croix</a></b> bouwde, waar het relikwie,
dat eerst in de crypte <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Montmajour,abbatiale_Notre-Dame,crypte_St_Beno%C3%AEt_ou_%C3%A9glise_basse_06.JPG" target="_blank">Saint-Benoît</a> </b>werd bewaard, voortaan
onderdak vond.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tussen 1130 en 1182 werd in twee
campagnes de nieuwe abdijkerk <b><a href="http://colin.barschel.net/gallery/d/5267-2/eglise+Notre-Dame+_Montmajour_.jpg" target="_blank">Notre-Dame</a></b> gebouwd. Vermoedelijk
op de plaats waar de eerste versie stond, want daar is geen spoor
van overgebleven. Het was de bedoeling een langhuis van vijf traveeën
te construeren, maar daarvan zijn er slechts twee gerealiseerd. Het godshuis volgt het patroon van de Romaanse kerken van de Provence: een
zaalkerk met een (tikje spits) tongewelf, blinde rondbogen langs de muren, een
halfronde absis gedekt door een <i>cul-de-four</i> en weinig
decoratie. Het korte transept biedt ruimte aan twee zijkapellen. De
bouw van het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=kbDhOqfq7oQ&list=PLLLTub3bYjJ7jQqcGOHNF6qb2o4D7izdJ" target="_blank">kloosterhof</a> begon rond 1140. Veertig jaar later was het
praktisch gereed, al zijn er tot het eind van de 13e eeuw
verfijningen aangebracht. De galerijen hebben tongewelven met
gordelbogen en vertonen grote gelijkenis met die van het kloosterhof
van de Saint-Trophime. De zuidgalerij heeft de fraaiste
kapitelen, met onder meer bijbelse taferelen die dateren uit de
tweede helft van de 14e eeuw. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf 1369, in de periode dat de
<i>grandes compagnies</i> (bendes losgeslagen huursoldaten) het
platteland van de Provence ruïneerden, werd op
initiatief van abt Pons de l'Orme een 26 meter hoge <b><a href="http://zonnigzuidfrankrijk.nl/wp-content/uploads/2013/10/Montmajour1.jpg" target="_blank">donjon</a></b>
opgetrokken. In de rotsen ernaast waren graven uitgehouwen voor de
overleden monniken (11e tot 14e eeuw). [<a href="http://p0.storage.canalblog.com/02/86/137895/16570204.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De eens zo rijke <a href="http://www.romanes.com/Montmajour/" target="_blank">abdij</a> (met een
netwerk van 56 priorijen) ging in de rampzalige jaren van plunderaars en
pestepidemieën sterk achteruit en werd in 1703 overgenomen door de
Mauristen. Zij vernieuwden na een grote brand vanaf 1748 de
kloosterverblijven. Tijdens de Franse Revolutie werd de abdij (die toen
nog slechts 9 monniken telde) verkocht en kwam uiteindelijk in handen
van 20 verschillende eigenaren. Een gedeelte werd als steengroeve
gebruikt en de middeleeuwse ruimten fungeerden o.a. als schaapskooi en
hooischuur. In 1822 kocht de stad Arles de Sainte-Croix van
een visser en redde de kapel van de ondergang. Prosper Mérimée
ontfermde zich in 1840 over de rest. Vanaf 1862 werden er
restauraties doorgevoerd, die tientallen jaren zouden duren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Kh07cawvT2Q/VTe9GF69vjI/AAAAAAAAEBA/Ljvt7RMLivM/s1600/Montmajour-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-Kh07cawvT2Q/VTe9GF69vjI/AAAAAAAAEBA/Ljvt7RMLivM/s1600/Montmajour-Saint-Pierre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Chapelle Saint-Pierre</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-zcCybHgNAk" target="_blank">Chapelle Saint-Gabriel</a> bij Tarascon.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://www.camargue-insolite.com/article-saint-gabriel-60304868.html" target="_blank">kapel</a> is gebouwd in het gebied
van het Romeinse <i>Ernaginum</i>, dat op het kruispunt van de <i>Via Domitia</i>, de <i>Via Agrippa</i> en de <i>Via Julia Augusta</i>
lag. De in de tweede helft van de 12e eeuw gebouwde zaalkerk heeft
een polygonale absis en een enigszins spits tongewelf met gordelbogen.
Aan de buitenkant zijn fikse steunberen aangebracht. Het meest
opvallende element is het westportaal, dat duidelijke Romeinse
invloeden verraadt. Op het driehoekige fronton zijn de Annunciatie en
de Visitatie afgebeeld. Het timpaan daaronder toont Daniël in de
Leeuwenkuil en Adam en Eva met de Slang. Rond de <i>oculus</i> zijn
de symbolen van de evangelisten aangebracht. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ncg664sO-kA/VTfEbVm7-sI/AAAAAAAAEBQ/H1B-3Z2aBWU/s1600/Chapelle-Saint-Gabriel-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-ncg664sO-kA/VTfEbVm7-sI/AAAAAAAAEBQ/H1B-3Z2aBWU/s1600/Chapelle-Saint-Gabriel-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/--2n5auYIORI/VTfEi55ZRAI/AAAAAAAAEBY/zsGf1XQcqFA/s1600/Chapelle-Saint-Gabriel-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/--2n5auYIORI/VTfEi55ZRAI/AAAAAAAAEBY/zsGf1XQcqFA/s1600/Chapelle-Saint-Gabriel-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Vaison-la-Romaine:
<a href="https://vialucispress.wordpress.com/2014/08/31/notre-dame-de-nazareth-vaison-la-romaine-dennis-aubrey/" target="_blank">Notre-Dame-de-Nazareth</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het christendom heeft een lange
geschiedenis in het vroegere Romeinse <i>Vasio</i>. In de 3e eeuw
waren er al tekenen van christelijke aanwezigheid en een eeuw later
werd het een bisschopszetel. Een basiliek, die was gebouwd op de
ruïnes van een Romeinse tempel, werd in de 6e eeuw door
binnenvallende Franken verwoest -en daarna weer opgebouwd, want de
Merovingische koorsluiting met een <a href="http://architecture.relig.free.fr/jalbum/vaison/" target="_blank">centrale absis</a> (van buiten rechthoekig, maar van binnen halfrond) en twee absidiolen
is bewaard gebleven.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De huidige <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/vaison-la-romaine-cathedral" target="_blank">kathedraal</a> stamt
hoofdzakelijk uit de 11e eeuw en was gesitueerd in het hart van de
middeleeuwse stad die nu verdwenen is. Voor de constructie van de
muren werden resten van antieke bouwwerken gebruikt. De zoldering was
aanvankelijk van hout, maar werd in de 12e eeuw vervangen door een
spitstonachtig gewelf met daarin opgenomen vensters. De <a href="http://www.romanes.com/VaisonLaRomaine/" target="_blank">kerk</a> heeft
een breed middenschip, geflankeerd door smalle zijbeuken. Er is geen
transept, maar de 'kruising' heeft een octagonale koepel met de
symbolen van de evangelisten. De centrale absis is het meest
interessante element. Deze ligt lager dan het langhuis. Achterin bevindt zich
de stenen zetel van de bisschop met daarvoor drie halfcirkelvormige
stenen banken, waarop de kanunniken plaats konden nemen. Het
kloosterhof werd in het midden van de 12e eeuw aangelegd en bevat
kapitelen met afbeeldingen van dieren en planten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Achter het hoofdaltaar staat een
sarcofaag met de overblijfselen van Saint Quenin. De heilige
<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Quinidius" target="_blank">Quinidius</a></b>, gestorven in 579, was afkomstig uit
Vaison-la-Romaine. Als jongeman werd hij kluizenaar en trok daarna
naar de abdij van <b>Lérins</b> voor een leven gewijd aan ascese en gebed.
Zijn reputatie groeide en de prelaat van Vaison riep hem terug naar zijn
geboortestad om er aartsdiaken te worden. Hij werd in 556 zelf tot
bisschop van het diocees gekozen. Na zijn dood werd zijn lichaam onder het
altaar van de kathedraal bijgezet. In 1950 werd de sarcofaag die
vermoedelijk zijn gebeente bevat aan het licht gebracht. Er staat in
Vaison-la-Romaine ook een naar hem vernoemde <a href="http://www.art-roman.net/vaison/vaison.htm" target="_blank">kapel</a>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-kafTc82_Z3Q/VTgZokLgL-I/AAAAAAAAEBo/deHzxICX6lc/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-kafTc82_Z3Q/VTgZokLgL-I/AAAAAAAAEBo/deHzxICX6lc/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-uBRUyqffvjg/VTgZv_81BgI/AAAAAAAAEBw/V0MNd8Lyfhg/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-uBRUyqffvjg/VTgZv_81BgI/AAAAAAAAEBw/V0MNd8Lyfhg/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BG6r-MbDx90/VTgZ6jMGOaI/AAAAAAAAEB4/hDt1iGGSXM4/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-BG6r-MbDx90/VTgZ6jMGOaI/AAAAAAAAEB4/hDt1iGGSXM4/s1600/Vaison-Saint-Nazareth-07.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b>Meer weten?</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
Op You Tube zijn verschillende langere video's te vinden over <b>Romaanse kerken in de verschillende regio's</b>: France - Burgundy <a href="https://www.youtube.com/watch?v=eUb7WejAJ_s" target="_blank">1</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YqXW10YbLyA" target="_blank">2</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=U1M4OoubRV0" target="_blank">3</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=v5iN7Ihh9Z8" target="_blank">El románico en la région francesca de Poitou-Charentes</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YWKTGpar7Oc" target="_blank">Escapade Romane 2011</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=dwyTrneFl8c" target="_blank">Aubune et son temps, le XIIième siècle</a>.<br />
<br />
Er zijn ook een aantal websites aan de (regionale) Romaanse architectuur in Frankrijk gewijd: <a href="http://www.encyclopedie.bseditions.fr/article.php?pArticleId=110&pChapitreId=32480&pArticleLib=Le+premier+%E2ge+roman+%5BL%92art+roman+en+France%5D" target="_blank">L'art roman en France</a>; <a href="http://atlas-roman.blogspot.nl/" target="_blank">Atlas Roman</a>; <a href="http://romanes.com/" target="_blank">Romanes.com</a>; <a href="http://art-roman.net/" target="_blank">Art-Roman.net</a>.<br />
<br />
<br /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-20001812927044083092015-04-08T23:12:00.000+02:002015-04-10T19:05:22.551+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 13.<br />
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">FRANSE KLOOSTERORDEN EN HUN DOCHTERS.</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">De ontwikkeling van het kloosterwezen.</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het christendom is een bij uitstek
pacifistische, om niet te zeggen feminiene religie. De eerste
aanhangers hadden niettemin grote behoefte aan een zekere heroïek.
Die vonden ze o.a. (meestal ongewild, maar soms ook niet) in het
martelaarschap. Een dergelijk offer was echter niet voor iedereen weggelegd. Sommigen besloten dan ook tot een andere vorm van heroïek:
zich in navolging van Christus terugtrekken in de woestijn en zich
verlustigen in lichamelijke ontberingen. Vanaf de tweede helft van
de 3e eeuw werd dit bijna een modeverschijnsel. De meest opvallende
representant van dergelijke <i>anachoreten</i> was <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/17/01-17-0356-antonius-abt.php" target="_blank">Antonius</a></b>,
die zich terugtrok in een verlaten Romeins fort in de woestijn van
Pispir en daar naar zijn gevoel iedere nacht werd belaagd door <a href="https://sfcdt.files.wordpress.com/2013/08/dali_de-verzoeking-van-de-heilige-antonius_1946.jpg" target="_blank">demonen</a>. Toen enkele
bewonderaars zich bij hem in de buurt vestigden, trok hij nog verder
weg naar de berg Qolzum, waar hij op de leeftijd van 101 jaar stierf.
Hij vroeg de nog altijd rondhangende discipelen hem op een plaats te
begraven waar hij niet tot onderwerp van aanbidding kon uitgroeien.
Bisschop <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Athanasius_of_Alexandria" target="_blank">Athanasius </a></b>van Alexandrië, die het aan de stok had met de
'ketter' Arius, kon echter wel een held gebruiken en tekende zijn
leven op.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dergelijke kluizenaars konden altijd op
een kring van bewonderaars rekenen. Hoe excessiever hun zelfkastijding, hoe groter de eerbied die ze opriepen. Zo verschenen
er 'grazers', die rondzwierven en zich met gras en wortels voedden,
<i><a href="https://citydesert.wordpress.com/2014/01/04/hermits-in-the-trees-the-dendrites/" target="_blank">dendriten</a>, </i>die in een boom leefden en <i><a href="http://www.catholicherald.co.uk/spirituallife/saintoftheweek/2011/12/12/the-hermit-who-lived-on-a-pillar-for-33-years/" target="_blank">styliten</a></i>, die
bovenop een pilaar bivakkeerden, soms tientallen jaren lang (met als
bekendste <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Simeon_Stylites" target="_blank">Simeon de Pilaarheilige</a>). Niet alle heremieten joegen hun
aanbidders weg. Rond 320 stichtte <b><a href="https://citydesert.wordpress.com/2014/05/17/saint-pachomius-the-great/" target="_blank">Pachomius</a></b> de eerste
<i><a href="https://books.google.nl/books?id=nwoKJTM-CvoC&pg=PA8&lpg=PA8&dq=cenobitische&source=bl&ots=Kk5yJX9SqZ&sig=zVkJgnN-F5B0CiN01gBonYeC4OM&hl=nl&sa=X&ei=YUscVebfMY3_aOGVgsgJ&ved=0CDkQ6AEwBA#v=onepage&q=cenobitische&f=false" target="_blank">cenobitische</a></i> gemeenschap in Tabennisi (Egypte). Daar leefde
een verlichting zoekende groep mensen onder één dak en onder de
leiding van een abt (van het Aramese <i>abba</i> = vader). In
Capadocië ging <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/02/01-02-0379-basilius-grote.php" target="_blank">Basilius</a></b> rond het midden van de 4e eeuw nog
een stap verder. Hij eiste van zijn volgelingen dat zij
gehoorzaamheid en standvastigheid beloofden (zij mochten het klooster
niet verlaten) en stelde de eerste kloosterregels op, die de
tijdsbesteding en de organisatie van het groepsleven vastlegden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In het westen begon het monasticisme in
de 4e eeuw voet aan de grond te krijgen, o.a. door de invloed van
bisschop Athanasius, die wegens conflicten met zijn superieuren eerst
naar Trier en vervolgens naar Rome was verbannen (335-346). <b><a href="https://sites.google.com/site/beeldfiguren/martinus-van-tours" target="_blank">Martinus van Tours</a> </b>verrichtte hier pioniersarbeid. Hij stichtte in 360 een
hermitage in Ligugé en (na zijn benoeming tot bisschop van Tours) in
372 een tweede in Marmoutiers. Vooral langs de Middellandse Zeekust
barstte het spoedig van de etablissementen, zoals de door <b><a href="http://www.rkk.nl/katholicisme/encyclopedie/a/augustinus" target="_blank">Augustinus</a></b>
gestichte kloosters in Tagaste (386) en Hippo (388) en het door
Honoratus opgerichte convent op het eiland Lérins (410). <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/John_Cassian" target="_blank"><b>Johannes Cassianus</b></a> stichtte in 415 het klooster Saint-Victor in Marseille. Hij
introduceerde de opvattingen van de '<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Desert_Fathers" target="_blank">Woestijnvaders</a>' in Europa met <i>Collationes</i> en schreef een boek over de <i>Institutis
Coenobiorum</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-qqhq1pM4XDM/VRvlSlB7k1I/AAAAAAAADbw/Rr5KhYMc-T4/s1600/Norcia-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-qqhq1pM4XDM/VRvlSlB7k1I/AAAAAAAADbw/Rr5KhYMc-T4/s1600/Norcia-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Norcia (Umbrië), het vroegere Nursia</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-CPhJ5QFWiLw/VRvlntTmLBI/AAAAAAAADb4/sXm40QgDDDk/s1600/Norcia-Benedictus-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-CPhJ5QFWiLw/VRvlntTmLBI/AAAAAAAADb4/sXm40QgDDDk/s1600/Norcia-Benedictus-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Benedictus' standbeeld in Norcia (JW)</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een andere belangrijke mijlpaal in de
ontwikkeling van het kloosterleven van Europa was het werk van de
heilige </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://sites.google.com/site/beeldfiguren//benedictus" target="_blank">Benedictus van Nursia</a></b><span style="font-family: inherit;">
(490-547).</span><span style="font-family: inherit;"> Zijn ouders waren rijke landeigenaren die hem voor
studie naar Rome stuurden, met het oog op een bestuurlijke carrière.
Hij ging echter als kluizenaar leven en beproefde zichzelf met drie
jaar van extreem ascetisme in een grot in Subiaco. Door zijn
groeiende reputatie trok hij vele volgelingen aan, die hij vestigde in
een twaalftal kleine hermitages in de omgeving. In 529 trok hij
verder naar het zuiden en stichtte een klooster op de top van de
Monte Cassino. Na zijn dood werd hij er bijgezet. Het complex werd in
581 verwoest door de Longobarden en de resterende monniken verborgen
zijn overblijfselen in de ruïnes. Daar werden ze in 673 gevonden
door een Frankische frater, die ze meenam naar de abdij van Fleury in
het tegenwoordige Saint-Benoît-sur-Loire.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In 534 begon Benedictus met het
opstellen van zijn <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Rule_of_Saint_Benedict" target="_blank">Regula</a></i> (regels) voor het kloosterleven,
waaraan hij tot zijn dood schaafde. Naast de bekende eed van armoede,
kuisheid en gehoorzaamheid beloofden de monniken ook
standvastigheid, nederigheid, wederzijdse steun en het onderhouden
van de stilte. De tijdsbesteding kon worden samengevat als <i>ora et
labora</i> (bid en werk). De dagindeling werd bepaald door de 7 gebedsdiensten, die in de zomer op enigszins andere tijden werden
gehouden dan in de winter. Het klooster werd geacht autarkisch te
zijn (in zijn eigen onderhoud te voorzien) en daartoe moesten ook de
monniken de handen letterlijk vuilmaken. De abt diende door de
monniken zelf gekozen te worden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een geheel andere vorm van
kloosterleven ontwikkelde zich in Ierland. Het land was in de 5e eeuw
gekerstend en vanaf het midden van de daaropvolgende eeuw ontstonden
er tientallen kloosters. Deze kregen een grote reputatie op het
gebied van kunst (illumineren van manuscripten -zoals het <i><a href="https://tcld.wordpress.com/2013/03/15/book-of-kells-now-free-to-view-online/" target="_blank">Book of Kells</a></i>) en wetenschap (astronomie). De Ierse vorm van monasticisme
was aanzienlijk strenger en bracht veel meer lichamelijke ontberingen
met zich mee dan de benedictijnse variant (alleen al door het
klimaat). Het was in feite een voorbereiding op een leven als
kluizenaar. Alleen trokken de Ieren niet de woestijn in, maar begaven
zich op een lange zeereis. Als ze uiteindelijk aan land kwamen (het
liefst op een woeste kust met alleen maar heidenen), begonnen ze de
bevolking te converteren en kloosters uit de grond te stampen. Een opmerkelijk aantal
Ieren trok als missionaris naar het Europese vasteland, slaagde erin inheemsen te bekeren en stichtte er kloosters (zoals Sint <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/10/16/10-16-0646-gallus.php" target="_blank">Gallus</a></b> in
612 in het latere <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vMvy_lYt8fA" target="_blank">Sankt Gallen</a></b> en Sint <b><a href="http://www.monasticireland.com/storiesofsaints/columbanus.htm#top" target="_blank">Columbanus</a></b> in 614 in
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=f31gmoLYOB0" target="_blank">Bobbio</a></b>). </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-c_PYHMANcaM/VRvoB-_M5fI/AAAAAAAADcE/IFm8pBPmXM8/s1600/Bobbio-San-Colombano-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-c_PYHMANcaM/VRvoB-_M5fI/AAAAAAAADcE/IFm8pBPmXM8/s1600/Bobbio-San-Colombano-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-FR46rCSIpmo/VRvoH_h6QcI/AAAAAAAADcM/UhQZWinCSLo/s1600/Bobbio-San-Colombano-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-FR46rCSIpmo/VRvoH_h6QcI/AAAAAAAADcM/UhQZWinCSLo/s1600/Bobbio-San-Colombano-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>tombe van de heilige Columbanus in Bobbio</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-TjBbWgcEt5U/VRvs4JQ0D9I/AAAAAAAADcc/mNfAo3jlLos/s1600/Saint-Gildas-de-Ruys-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-TjBbWgcEt5U/VRvs4JQ0D9I/AAAAAAAADcc/mNfAo3jlLos/s1600/Saint-Gildas-de-Ruys-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-dqb1U8FSmLI/VRvs-vnkFKI/AAAAAAAADck/GGJG5EObhF0/s1600/Saint-Gildas-de-Ruys-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-dqb1U8FSmLI/VRvs-vnkFKI/AAAAAAAADck/GGJG5EObhF0/s1600/Saint-Gildas-de-Ruys-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: inherit;">Sint</span><span style="font-family: inherit;"> </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Gildas" target="_blank">Gildas</a></b><span style="font-family: inherit;"> richtte in Bretagne de <a href="http://www.polycarpe.fr/abbaye/" target="_blank"><b>abdij</b></a> van </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://lafrancemedievale.blogspot.nl/2015/02/saint-gildas-de-rhuys-56-abbatiale.html" target="_blank">Rhuys</a></b><span style="font-family: inherit;"> op</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De extreme mate van zelfkwelling schrok de
Europeanen van de vasteland echter af en werkelijk populair werden de
Ierse kloosterregels niet. Het was de benedictijnse </span><i style="font-family: inherit;">Regula</i><span style="font-family: inherit;"> die
zich, zij het niet stormenderhand, over Europa verspreide. Paus
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/09/03/09-03-0604-gregorius.php" target="_blank">Gregorius de Grote</a></b><span style="font-family: inherit;"> (590-704) was een bewonderaar van Benedictus
en schreef ook zijn biografie. Hij deed zijn uiterste best om diens
gedachtegoed te verspreiden, vooral in Italië en Engeland (waar hij
missionarissen naartoe stuurde). Ook Karel de Grote, met zijn hang
naar uniformiteit, was een fan -maar niet over de hele linie. Hij wilde de kloosters inzetten voor zijn eigen politieke doeleinden, o.a. bij het
stimuleren van kunst en wetenschap, het innen van belastingen en de
rechtspraak. Hij benoemde zelf de abten, bij de meest prominente
kloosters niet zelden lekenabten uit zijn naaste omgeving.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Zijn zoon Lodewijk de Vrome had daar
andere opvattingen over. Als gouverneur van Aquitaine kwam hij in
contact met <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Benedict_of_Aniane" target="_blank">Benedictus van Aniane</a></b>. Witiza werd in 750 geboren
als zoon van de Visigotische graaf van Maguelonne. Tijdens de Slag
bij Pavia (774) verdronk hij bijna en als dank voor zijn redding trok
hij zich terug in het klooster Saint-Seine in Bourgondië, waar hij
gefascineerd raakte door de ascese en de verschillende kloosterregels
bestudeerde. Hij koos voor de <i>Regula</i> van Benedictus en nam bij
zijn intrede ook diens naam aan. Op land van zijn familie in Aniane
stichtte hij een klooster, dat al snel uitgroeide tot de meest
prestigieuze religieuze instelling van het Karolingische tijdperk.
Toen Lodewijk de Vrome koning werd, maakte hij Benedictus hoofd van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Reichsabtei_Kornelim%C3%BCnster" target="_blank">abdij van Kornelimünster</a> en schakelde hem in bij de kloosterhervormingen. Onder invloed van Benedictus
verschoof de nadruk van <i>labora</i> nadrukkelijk naar <i>ora</i>:
de gebedsdiensten werden verlengd en met een extra bijeenkomst uitgebreid, zodat de monniken nauwelijks
tijd overhielden om hun handen te laten wapperen. Ook werd
nadrukkelijk vastgelegd dat de abt door de monniken gekozen diende te
worden (waar Lodewijk zich niet altijd veel van aantrok). Een aantal
synodes in Aken gedurende de periode 816 tot 819 bepaalden dat dit de
enig geldende kloosterregel in het Karolingische rijk werd.
Benedictus van Aniane stierf in 821 in Duitsland. Hij bereikte een
considerabele leeftijd, ondanks het feit dat hij de
lichamelijke zelfkastijding zo ver doordreef dat de luizen naar
verluid een permanent feestmaal aan hem hadden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Zor8T_Q_RP4/VRvwOmfx9kI/AAAAAAAADcw/04Gd0rfpaLo/s1600/Kornelimunster-abdijkerk-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Zor8T_Q_RP4/VRvwOmfx9kI/AAAAAAAADcw/04Gd0rfpaLo/s1600/Kornelimunster-abdijkerk-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Kornelimünster: Probsteikirche Sankt Kornelius</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het tijdperk van het feodalisme en de
Romaanse architectuur was ook het tijdperk van het kloosterwezen. Het
aantal kloosterlingen bereikte in de 13e eeuw zijn
hoogtepunt. Voor de toewas waren een aantal oorzaken. Oprechte
religiositeit speelde daarbij zeker een belangrijke rol (wat wordt
bewezen door het feit dat het juist de strenge orden waren die de
meeste novicen trokken), maar er zijn ook pragmatischer motieven te ontwaren. Het overgrote deel van de monniken in deze periode was
van adel. De gezinnen waren over het algemeen bijzonder groot en voor
jongere zoons was het vaak moeilijk om een functie te vinden die aansloot bij hun status, vooral als ze geen talent voor het
ridderschap hadden. Ook degenen met intellectuele interesses konden
nauwelijks ergens anders terecht. Op de monniken na was vrijwel
iedereen analfabeet. Vrouwen die liever niet in het kraambed stierven, hadden ook niet veel keus. Hetzelfde gold voor weduwen of erfgenames
die wilden verhinderen tegen hun zin uitgehuwelijkt, of door
roofridders ontvoerd en tot een huwelijk gedwongen te worden. Calculerende vaders stuurden een deel van hun dochters met een bescheiden
bruidsschat naar het klooster, zodat ze de rest op een politiek
voordelige manier aan de man konden brengen, waarvoor ze met een
aantrekkelijke meegift over de brug moesten komen. In sommige gevallen werden heel jonge kinderen aan een klooster gegeven ter opvoeding -met het doel dat ze uiteindelijk zouden intreden. Ze werden <b>oblaten</b> genoemd. Ten slotte waren er
tal van oude krijgers en andere zondaren, die het op het eind van hun
leven Spaans benauwd kregen bij de gedachte in de hel te zullen
belanden. Weliswaar kon men tot de laatste snik berouw tonen en
daarmee het ergste vermijden, maar de dood kon iemand onverwachts
overvallen en vaak waren de zonden ook zo groot dat meer dan een gratuite uiting van berouw noodzakelijk was voor het verkrijgen van
vergiffenis.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">De Orde van Cluny.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dat ook Guillaume de Vrome (875-918),
hertog van Aquitaine en graaf van Mâcon, het een en ander goed
te maken had, lijkt waarschijnlijk (hij had Aquitaine met geweld aan
zijn bezittingen toegevoegd). In 909 gaf hij Berno, de abt van het
klooster van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7CHfoDg5bH8" target="_blank">Baume-les-Messieurs</a></b>, een stuk land bij Mâcon om een
(benedictijns) klooster op te richten: Cluny. Dit werd direct onder
de protectie van de Heilige Stoel geplaatst, waarmee werd voorkomen
dat Guillaume, of een van zijn opvolgers, zich met de gang van zaken
in het klooster zou gaan bemoeien. Berno werd in 926 opgevolgd door
Odo en deze verwierf in 931 van paus Johannes XI het privilege onder
andermans duiven te mogen schieten (hij kon hoofd worden van ieder
klooster dat door een lekenabt aan hem werd toevertrouwd en kon
iedere monnik van een niet-hervormde orde die zich aanmeldde opnemen).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Orde van Cluny groeide in de 10e en
11e eeuw dan ook tegen de klippen op: op het hoogtepunt waren er 1200
aangesloten instellingen met vele duizenden religieuzen. Naar de
kleur van hun pijen werden de cluniacenzers de <b>zwarte monniken</b>
genoemd. De orde had een hiërarchische structuur. De abt van Cluny
oefende de ultieme autoriteit over alle gemeenschappen uit: de abten
van de aangesloten kloosters waren in wezen weinig meer dan priors.
Hoe groter de afstand, hoe moeilijker het uiteraard was dat gezag ook
inderdaad te doen gelden. De dochters moesten, indien nodig, ook
financiële middelen afstaan aan het moederklooster. De Orde van
Cluny speelde een cruciale rol bij het ontwikkelen en in stand houden
van de <i>Camino de Santiago</i>. Ze stichtte tal van kloosters,
kerken en pelgrimsverblijven langs de route en veel Spaanse
instellingen sloten zich aan.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door het grote aantal donaties van de
Bourgondische adel (waaruit de meeste abten afkomstig waren) nam de
macht en welvaart van Cluny sterk toe. Vele cluniacenzer monniken
(vooral de abten) speelden een prominente rol in het openbare leven.
Ze hielden zich bezig met rechtsspraak, vervulden missies voor de
paus, werden tot bisschop verheven en soms zelfs tot paus verkozen
(<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Paus_Urbanus_II" target="_blank"><b>Urbanus II</b></a>). Tijdens de heerschappij van <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/05/11/05-11-1109-hugo-cluny.php" target="_blank">Hugues de Semur</a></b> (1049-1109)
kende Cluny zijn grootste expansie. Zijn opvolger Pons de Melgueil
streek niet alleen de eigen monniken, maar ook de potentiële
donateurs tegen de haren in en het aantal giften daalde drastisch. De
na hem komende abt <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_de_Eerbiedwaardige" target="_blank">Petrus Venerabilis</a></b> (1122-1156) slaagde er niet
meer in het economische tij definitief te keren. Op intellectueel gebied had hij echter grote invloed: hij hield zich als eerste intensief bezig met de geloofsinhoud van de islam (om deze effectiever te kunnen bestrijden) en liet zelfs de koran vertalen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ZzATB1q6ZuA/VRwGwcBLdsI/AAAAAAAADdA/8DxlKXN9yCY/s1600/Berze-la-Ville-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ZzATB1q6ZuA/VRwGwcBLdsI/AAAAAAAADdA/8DxlKXN9yCY/s1600/Berze-la-Ville-05.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Berzé-la-Ville: <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/berze.htm" target="_blank">Chapelle des Moines</a>, het 'rustoord' van Hugo van Semur</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De landerijen van de cluniacenzer
abdijen werden, net als die van de feodale adel, bewerkt in een
systeem van indirecte exploitatie: pachters deden het werk en het
klooster kreeg een (groot) deel van de opbrengst. Mede door de tijd
die ze aan de gebedsdiensten kwijt waren, deden de monniken weinig
handwerk. In de loop van de 11e eeuw kwamen de kloosters steeds meer
onder vuur te liggen wegens veronderstelde decadentie. Latere pogingen om tot directe exploitatie over te gaan (waarbij men
het werk op het land door eigen of ingehuurde arbeidskrachten liet
verrichten) leverden niet voldoende soelaas op.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Orde van Cluny was een belangrijke
katalysator bij de evolutie van de Romaanse architectuur. Net als de
meeste bisschoppen huldigden de abten van Cluny het principe dat men
God het beste kon eren door zijn 'huis' zo fraai mogelijk te maken.
Het cluniacenzer klooster in Moissac was een pionier bij de
ontwikkeling van met sculpturen versierde timpanen en kapitelen. Door
de snelle groei van het aantal monniken barstten de eerste kerken en
kloostergebouwen van Cluny zelf al snel uit hun voegen. Na de
provisorische bouwwerken van de beginperiode werden zowel de kerk als
de kloostergebouwen binnen 200 jaar drie maal <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/cluny.htm" target="_blank">vervangen</a>, waarbij de
bouwheren in technisch opzicht zeer bij de tijd bleken te zijn. Cluny I
(begonnen rond 915), werd reeds in de periode 954-981 ingeruild voor
een veel grotere kerk, Cluny II. Over Cluny I is weinig bekend, omdat
deze werd afgebroken zodra de opvolger gereed (of in ieder geval
bruikbaar) was. Bij <a href="http://www.crdp-strasbourg.fr/data/hist-arts/art_roman/images/big-cluny_II_restit.jpg" target="_blank">Cluny II</a> zijn de principes van het latere architectonische meesterwerk al te ontwaren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Cluny" target="_blank">Cluny III</a>, waarvan de bouw van 1085 tot
1125 duurde, was een ongelofelijke bouwkundige prestatie, vooral
gezien het feit dat men bij de bijna voltooide kerk in recordtempo het ingestorte
tongewelf moest vervangen door een <a href="http://www.tracesecritesnews.fr/wp-content/uploads/2012/01/maor-eccliesiaune.jpg" target="_blank">spitstongewelf</a>, waarmee de orde
(in ieder geval waar het gewelven in het schip betrof) een architectonische
primeur had. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ey9UF7vVeJM" target="_blank">kerk</a> was 187 meter lang en 80 meter breed, met een dubbel transept, een narthex en (zeldzaam in deze periode) een atrium. [<a href="https://classconnection.s3.amazonaws.com/850/flashcards/3936850/png/clunyiiielevation1324168534486-14248FE652E34478AD2.png" target="_blank">grondplan</a>] Het was vele
eeuwen lang het grootste bouwwerk van de christenheid -zelfs niet
overtroffen door de machtige Gotische kathedralen. Het gebouw was
echter <b>te</b> groot, niet alleen gezien het teruglopende aantal
roepingen, maar vooral wat betreft de enorme financiële lasten die
het meebracht en waaronder niet alleen het moederklooster leed. Volgens reconstructies zag het kloostercomplex er ongeveer <b><a href="http://www.bridgemanimages.com/Media%20library/IMAGES/FRANCE-MAI-2010/6-BAL_156561.JPG" target="_blank">zo</a></b> uit.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ekaa4RIBxLc/VRwODxGGLHI/AAAAAAAADdk/Dp2zptiku0s/s1600/Abdij-Cluny-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ekaa4RIBxLc/VRwODxGGLHI/AAAAAAAADdk/Dp2zptiku0s/s1600/Abdij-Cluny-11.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Tour des Fromages</i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-0ojH-E4oW7c/VRwObEPMpYI/AAAAAAAADds/Zq5-gQi-1fU/s1600/Abdij-Cluny-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-0ojH-E4oW7c/VRwObEPMpYI/AAAAAAAADds/Zq5-gQi-1fU/s1600/Abdij-Cluny-12.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Malgouverne (gebouw van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lekenbroeder" target="_blank">lekenbroeders</a>)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-gOwD22_GP18/VRwPjEL5CkI/AAAAAAAADd8/JA4q7R04sms/s1600/Abdij-Cluny-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-gOwD22_GP18/VRwPjEL5CkI/AAAAAAAADd8/JA4q7R04sms/s1600/Abdij-Cluny-14.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>kloostergebouw (18e eeuws) en torens transept</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-jiapHCEyN70/VRwO8Xd1w0I/AAAAAAAADd0/jSOzCdNsafA/s1600/Abdij-Cluny-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-jiapHCEyN70/VRwO8Xd1w0I/AAAAAAAADd0/jSOzCdNsafA/s1600/Abdij-Cluny-13.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Tour Fabry</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de 12e eeuw raakte Cluny zijn
vooraanstaande positie geleidelijk kwijt aan concurrerende orden,
zoals de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kartuizers" target="_blank">kartuizers</a></b> (die het
kluizenaarsideaal wilden doen herleven), de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Augustijnen_%28kloosterorde%29" target="_blank">augustijnen</a></b>
(die zich niet afscheidden van de wereld) en vooral de veel fanatiekere <b>benedictijnen van Cîteau</b>x. Het aantal roepingen en donaties
nam af. Veel Spaanse gemeenschappen maakten zich in later eeuwen los
van de orde. De Franse kloosters hadden te lijden onder de
Honderdjarige Oorlog, rondzwervende bandieten (<i>routiers</i>) en de
Hugenotenoorlogen. Funest was ook het <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/In_commendam" target="_blank">commendestelsel</a></b>, waarbij
seculiere geestelijken en zelfs edelen door de koning of paus tot
lekenabt van een klooster werden verheven (ze kregen het klooster in<i>
commendam</i>). Ze mochten zich dan een (groot) deel van de inkomsten
toeëigenen, maar zich niet met de interne gang van zaken bemoeien.
Als gevolg daarvan werden de gebouwen verwaarloosd en de monniken
geschoffeerd. De nog resterende kloosters kregen tijdens de Franse
Revolutie de genadeklap. Ze werden onteigend en ten bate van de
staatskas als <i>bien national</i> verkocht. Als ze geluk hadden,
werd er een industrieel of agrarisch bedrijf in de kloostergebouwen
gevestigd. Die bleven daardoor nog in enigszins acceptabele staat
bewaard. Kerken in bewoonde gebieden werden als parochiekerk ingezet.
De rest van de gebouwen diende voornamelijk als steengroeve.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dit lot trof in het begin van de 19e
eeuw ook de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pgDO6ycAIIk" target="_blank">abdijkerk</a> van Cluny. Het gebouw was echter zo omvangrijk, dat
de slopers er uiteindelijk de brui aan gaven en de zuidelijke transeptarm lieten staan. Dat we redelijk veel weten over het gebouw is voornamelijk te
danken aan de inspanningen van de Amerikaanse architectuurhistoricus
<b><a href="https://dictionaryofarthistorians.org/conantk.htm" target="_blank">Kenneth Conant</a></b>, voor wie de bestudering (en de redding van
zoveel mogelijk <a href="http://www.visites-virtuelles-showaround.com/visite-virtuelle/pro/abbaye-cluny/visite-virtuelle-abbaye-de-cluny.htm" target="_blank">restanten</a>) van de abdijkerk zijn levenswerk werd. In
1927 begon hij ter plekke met archeologische opgravingen, ondersteund
door de Guggenheim Stichting. De onderzoeken duurden tot 1950.
Conants <i>magnum opus</i> is <i>Carolingian and Romanesque
Architecture, 800-1200</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-R4sCC-YuNn8/VRwPzhOdQcI/AAAAAAAADeE/DDKwFGy-wDg/s1600/Cluny-III-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-R4sCC-YuNn8/VRwPzhOdQcI/AAAAAAAADeE/DDKwFGy-wDg/s1600/Cluny-III-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>resten narthex</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-mHKNuXI-NRo/VRwP-76M1cI/AAAAAAAADeM/kMtWBKzBP2c/s1600/Cluny-III-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-mHKNuXI-NRo/VRwP-76M1cI/AAAAAAAADeM/kMtWBKzBP2c/s1600/Cluny-III-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>zuidelijke transeptarm</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-g_m1n3ubkxo/VRwQL2U4GrI/AAAAAAAADeU/PTn2KnkLrko/s1600/Cluny-III-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-g_m1n3ubkxo/VRwQL2U4GrI/AAAAAAAADeU/PTn2KnkLrko/s1600/Cluny-III-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>kloosterzaal</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de vorige hoofdstukken zijn we al heel wat cluniacenzer conventen tegengekomen, vooral langs de <i>Camino de Santiago</i>. Er bestaat tegenwoordig een </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sitesclunisiens.org/index.php" target="_blank">Fedération des Sites Clunesiens</a></i><span style="font-family: inherit;">, die de povere restanten van de (voormalige) abdijen verenigt. In Spanje zijn er bijvoorbeeld nog slechts drie over (<a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=194" target="_blank">San Juan</a> de la Pe</span><span style="font-family: inherit;">ñ</span><span style="font-family: inherit;">a, <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=286" target="_blank">San Zoilo</a> in Carrión de los Condes en de <a href="http://www.sitesclunisiens.org/article.php?sid=182" target="_blank">abdij</a> van Sahagún). In
Frankrijk zijn er, naast oude bekenden als de abdijen van Moissac en Beaulieu-sur-Dordogne, voornamelijk bescheiden priorijen en eenzame parochiekerken
te vinden. Onder andere de volgende:</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-s_7gEvXyzBQ/VR1lvAdExAI/AAAAAAAADg4/3X9nbRvYvQo/s1600/Mouchan-S-Austregesile-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-s_7gEvXyzBQ/VR1lvAdExAI/AAAAAAAADg4/3X9nbRvYvQo/s1600/Mouchan-S-Austregesile-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Mouchan: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Austr%C3%A9g%C3%A9sile_de_Mouchan" target="_blank">Saint-Austrégésile</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De tegenwoordig in Zwitserland gelegen
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OAjBxUgybVA" target="_blank">priorij van Romainmôtier</a></b><span style="font-family: inherit;"> (</span><i style="font-family: inherit;">Romanum Monasterium</i><span style="font-family: inherit;">) heeft
een lange </span><a href="http://www.romainmotier2010.ch/index.php?cid=3" style="font-family: inherit;" target="_blank">geschiedenis</a><span style="font-family: inherit;">. Het eerste klooster werd rond 450 gebouwd
door Romanus van Condat (400-464), die een tijd als heremiet had
geleefd en in 444 tot priester was gewijd door Hilarius van Arles.
Het vroege klooster raakte in verval, werd herbouwd en daarna onder
het bestuur van Sint Columbanus gesteld. De 5e eeuwse kerk werd
vergroot en in de 7e eeuw werd er een tweede kerk gebouwd met een
rechthoekig koor. Twee eeuwen later kwam het klooster in het bezit van de
koninklijke familie van Bourgondië, die uiteindelijke afstand deed
van alle rechten ten bate van de Orde van Cluny. Abt Odo van Cluny,
die zelf regelmatig in Romainmôtier verbleef, liet aan het eind van
de 10e eeuw de huidige kerk bouwen, die gemodelleerd was naar Cluny
II. De bezittingen van de priorij (</span><i style="font-family: inherit;">La Poté,</i><span style="font-family: inherit;">
van het Latijnse </span><i style="font-family: inherit;">potestas</i><span style="font-family: inherit;">) omvatten 12 dorpen en landerijen in 45 andere locaties. Het was dan ook geen wonder dat
plaatselijke aristocraten er een begerig oog op lieten vallen. In het
midden van de 15e eeuw kwam de priorij in het bezit van de heersers
van Savoie en de inkomsten verdwenen in hun bodemloze zakken. Ten
tijde van de Reformatie (1537) werd de priorij geseculariseerd en de
kerk diende voortaan de gereformeerde eredienst. De gebouwen werden
verscheidene malen gerestaureerd, voor het laatst in de periode 1992 - 2000.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-adc5a8yVuyI/VRyDwuFVJWI/AAAAAAAADf0/jlLmEr718TE/s1600/Prieure-Romainmotier-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-adc5a8yVuyI/VRyDwuFVJWI/AAAAAAAADf0/jlLmEr718TE/s1600/Prieure-Romainmotier-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ZUdIiWBU8eo/VRyD3e4tFQI/AAAAAAAADf8/FUxvnnkoQg8/s1600/Prieure-Romainmotier-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ZUdIiWBU8eo/VRyD3e4tFQI/AAAAAAAADf8/FUxvnnkoQg8/s1600/Prieure-Romainmotier-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">De Orde van Cîteaux.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://www.zisterzienserlexikon.de/wiki/Robert_von_Molesme" style="font-weight: bold;" target="_blank">Robertus</a> (<b>van Molesme</b>), geboren in 1030 in de
buurt van Troyes, werd op jonge leeftijd monnik in het cluniacenzer
klooster van Moutier-la-Celle, waarvan hij in 1050 prior werd. In
1069 promoveerde hij tot abt van het klooster Saint-Michel de
Tonnerre. Ontevreden over de lakse attitude van de monniken trok hij
zich na twee jaar met een klein groepje terug in de bossen van Colan.
In 1075 inaugureerde hij een nieuwe religieuze instelling bij Molesme, waar men de
benedictijnse <i>Regula</i> strict naleefde. Dit klooster lokte
zoveel roepingen en donaties aan dat de discipline dreigde te
verslappen en zowel Robertus als enkele andere monniken trokken de
bossen in om zich te herbezinnen. Tijdens een kortstondige terugkeer
kwam Robertus tot de conclusie dat zijn ondergeschikten weinig voelden
voor de herintroductie van een streng regime. Uiteindelijk stichtte
hij in 1098, samen met Alberic, Stephanus en een twintigtal
gelijkgezinden, het <i><a href="http://www.newclairvaux.org/uploads/3/4/1/0/3410250/4580623.jpg?438" target="_blank">Novum Monesterium</a></i>, op een stuk land bij
Tonnerre dat gedoneerd was door de burggraaf van Beaune. Naar het
welig tierende riet werd de plaats <i>Cistels</i> genoemd en het
klooster werd dan ook spoedig omgedoopt tot <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qB1eZaeXLhc" target="_blank">Cîteaux</a></b>. De principes
van het nieuwe etablissement waren simpel: een strikte naleving van
de <i>Regula</i> van Benedictus, waarbij men grote waarde hechtte aan
het verrichten van handenarbeid door de monniken en
zelfvoorzienendheid.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-9WZdOE-jG5M/VR1BsZhMaoI/AAAAAAAADgM/WGevTKmZ4W0/s1600/Tonnerre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-9WZdOE-jG5M/VR1BsZhMaoI/AAAAAAAADgM/WGevTKmZ4W0/s1600/Tonnerre-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Tonnerre: 13e eeuws hospitaal (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Voor de religieuzen van Molesme was het
een diepe vernedering door hun abt in de steek gelaten te worden en
ze appelleerden bij de paus, die een legaat afvaardigde. Robertus
kreeg de order naar Molesme terug te keren. Alberic werd de nieuwe
abt van Cîteaux en bleek weinig succesvol. Het land was zo
weerbarstig dat men zich nauwelijks kon bedruipen, donaties bleven
uit en tijdens zijn gehele ambtstijd presenteerde zich geen enkele
novice. Na Alberics dood in 1108 werd er een nieuwe abt gekozen:
<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Harding" target="_blank">Stephanus Harding</a></b>, een Engelsman die na een verblijf in Italië
Molesme aandeed en besloot te blijven. Hij wist een flinke gift los
te peuteren bij de kasteelvrouwe van Vergy en nam arbeiders in dienst
om de, voor een groot deel bejaarde, monniken te ontlasten. Door de verbetering van de levensomstandigheden dienden
zich ook weer nieuwe rekruten aan. De belangrijkste daarvan was
Bernardus van Fontaine, die zich in 1112 met 30 metgezellen
(waaronder vier van zijn vijf broers en twee ooms) aan de poort van
Cîteaux melde.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van 1114 tot 1134, het jaar van zijn
dood, schaafde Stephanus aan het handvest van de orde. Hierin werd
o.a. vastgelegd dat alle abten een gelijkwaardige positie innamen en
de interne aangelegenheden van hun eigen klooster zonder inmenging
mochten regelen. De abt van een moederklooster bezocht de dochters
weliswaar jaarlijks en presideerde over de verkiezing van een nieuwe
overste, maar zijn autoriteit was voornamelijk spiritueel en de
<i>Regula</i> van Benedictus gaf genoeg houvast voor de dagelijkse beslommeringen. De kloosters waren gehouden elkaar in geval van nood
financieel bij te staan, maar van een verplichte afdracht van
middelen was geen sprake. De abten van alle kloosters moesten elk
jaar bijeenkomen om zaken af te stemmen (wat naarmate er meer
buitenlandse vestigingen bijkwamen steeds lastiger werd). De Orde van
Cîteaux haakte aan bij de in deze periode tot wasdom komende
<a href="https://www.lucepedia.nl/dossieritem/mariologie/mariologie" target="_blank">Mariaverering</a>: alle kloosters werden onder haar bescherming gesteld en naar haar vernoemd. De monniken moesten zich in alle opzichten matigen: geen vlees, geen
vet, geen privacy, geen bad (volgens sommige berichten waren ze
behoorlijk smerig). Vanwege hun pij van ongebleekte wol werden ze
<b>witte monniken</b> genoemd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het aantal geaffilieerde instellingen
nam in de beginperiode snel toe. Cîteaux creëerde tussen 1113 en
1115 de eerste vier dochters:<b> <a href="http://monumentshistoriques.free.fr/abbayes/grosne/grosne.html" target="_blank">La Ferté</a></b>, <b>Pontigny</b>,
<b><a href="http://www.cister.net/abbayes/fr/25/clairvaux" target="_blank">Clairvaux</a></b> en <b><a href="http://www.tourisme-langres.com/fic_bdd/fichiers_fr/Visite_Morimond.pdf" target="_blank">Morimond</a></b>. Deze bleven altijd een speciale positie behouden -zo visiteerden hun abten de abt van Cîteaux. Daarna waren vooral de dochters
Morimond en Clairvaux actief bij het creëren van nieuwe kloosters.
De afstammingslijn van Morimond breidde zich vooral uit in Midden-Europa
(dankzij haar Duitse kleindochter <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Kamp" target="_blank">Kamp</a></b>), terwijl Clairvaux zich al
snel ontpopte als de meest succesvolle dochter, die de moederabdij
verre in activiteit overtrof. De orde groeide op drie manieren: door
<b>diffusie</b> (de abt van een klooster stuurde 13 ondergschikten
-een nieuwe overste plus het bijbelse aantal van 12 monniken- om op
een gedoneerd stuk land een nieuw filiaal te creëren); door <b>overname</b>
(een groep cisterciënzer monniken nam een kwakkelend klooster over
en verving de oorspronkelijke gemeenschap); en door <b>incorporatie</b>
(een bestaande abdij sloot zich met dochters en al bij de orde aan
-zoals in 1147 de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Savigny" target="_blank">Abbaye de Savigny</a></b> met de 24 daarmee verbonden
etablissementen).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dat <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=v5MTSj4PruI" target="_blank">Clairvaux</a></b> (gesticht in 1115) de
meest succesvolle dochter werd, is geen toeval. De nieuwe <a href="http://www.vretaklosterforening.se/Ny%20sajt%202008/Kyrkohistoria/Kyrkan_Cistercienserna%200902/Bilder/bernhard.jpg-for-web-LARGE.jpg" target="_blank">abt </a>was de tot <a href="https://www.lucepedia.nl/dossieritem/bernardus-van-clairvaux/bernardus-van-clairvaux-1090-1153" target="_blank"><b>Bernardus</b> <b>van Clairvaux</b></a> omgedoopte novicenleider, een
buitengewoon intelligente man met een opmerkelijke overtuigingskracht.
Hij was in 1090 geboren uit ouders die weliswaar van lage adel waren, doch uitstekende connecties hadden. Zijn broers werden opgeleid tot
ridder, maar wegens zijn zwakke gezondheid werd Bernardus naar de
kloosterschool van Saint-Vorles gestuurd, waar hij de theologie
ontdekte. Hij leidde een aantal jaar het leven van een jonge edelman,
maar besloot op 22-jarige leeftijd monnik te worden en overtuigde
bijna al zijn broers (waarvan er enkele reeds getrouwd waren)
hetzelfde te doen. Hij was zo succesvol wat betreft het aantrekken van
novicen en het inzamelen van giften, dat Clairvaux een
indrukwekkende collectie <a href="http://ordredeciteaux.free.fr/images/reseau_cistercien.gif" target="_blank">dochters</a> wist te creëren in vrijwel alle
landen van West-Europa (meer dan de helft van het totale aantal
cisterciënzer kloosters aan het eind van de 15e eeuw -ruim 700-
behoorde tot de afstammingslijn van Clairvaux).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dat de Orde van Cîteaux zo'n
belangrijke rol speelde in het openbare leven van de eerste helft van
de 12e eeuw, was niet in de laatste plaats te danken aan het charisma
van Bernardus van Clairvaux. Hij schreef talloze tractaten, bezocht
synodes, steunde cisterciënzer kandidaten voor hoge functies (een
van hen werd in 1145 paus onder de naam Eugenius III), maakte
propaganda voor een nieuwe kruistocht, bestreed ketters (de
cisterciënzers zouden later een belangrijke rol spelen in de strijd
tegen de Katharen) en reisde naar alle uithoeken van Frankrijk. Het
mislukken van de Tweede Kruistocht deed Bernardus' reputatie echter
geen goed en op het eind van zijn leven begon zijn invloed duidelijk
te tanen. Hij stierf in 1153.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-tGuF346Ugag/VR1DHs_rYLI/AAAAAAAADgY/SFG1wSKxVq8/s1600/Le-Clos-Vougeot-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-tGuF346Ugag/VR1DHs_rYLI/AAAAAAAADgY/SFG1wSKxVq8/s1600/Le-Clos-Vougeot-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>wijngaard bij Le Clos de Vougeot, ooit in het bezit van de Abdij van Cîteaux</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bij het stichten van een nieuw klooster
op een gedoneerd stuk land waren twee zaken essentieel: het moest ver
van de bewoonde wereld liggen en er moest een goede watervoorziening
zijn. De eerste 10 jaar hadden de monniken het verre van makkelijk. Er moesten provisorische gebouwen (van hout en leem) neergezet worden. De
gronden (die meestal niet tot de meest vruchtbare behoorden) moesten
ontgonnen worden (bossen gerooid, moerassen gedraineerd, stenen
verwijderd, etc.). Als de inspanningen welwillende aandacht kregen,
stroomden giften binnen en boden zich novicen aan. De cisterciënzers
hadden perfectie hoog in het vaandel staan en dat gold ook voor hun
agrarische activiteiten. Ze pasten de nieuwste inzichten toe, zoals
het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Drieslagstelsel" target="_blank">drieslagstelsel</a> en het gebruik van paarden als trekdier i.p.v.
ossen. Hun producten waren van hoge kwaliteit (Cîteaux bezat
bijvoorbeeld de nog altijd bekende wijngaard <a href="http://www.romanes.com//Clos-Vougeot//index.html" target="_blank"><b>Le Clos de Vougeot</b></a>).
Wat ze niet voor eigen gebruik nodig hadden werd verkocht en vond
gretig aftrek. Als de gedoneerde gronden te ver van het klooster
lagen om dagelijks heen en weer te lopen, bouwde men er een hoeve
(<i><a href="http://leblog.ca-cb.fr/wp-content/uploads/2014/10/Image-1.jpg" target="_blank">grange</a></i>). Die hield zich overigens lang niet altijd bezig met
akkerbouw. De kloosters hielden vee, exploiteerden visvijvers en
bezondigden zich zelfs aan meer industrieel getinte activiteiten: sommige etablissementen hadden een zoutziederij of een smidse, vrijwel alle
hadden (water)molens. De <i>granges</i> werden bestierd door
<b>lekenbroeders</b> onder leiding van een voorman en onder toezicht
van de keldermeester van de abdij.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De meeste kloosters hadden meer
lekenbroeders dan religieuzen. Terwijl de monniken overwegend van
adel waren, stamden de lekenbroeders uit de boerenstand. Hoewel hun
zieleheil hen zeker niet onverschillig zal hebben gelaten, waren de
meesten meer geïnteresseerd in zekerheid omtrent onderdak en
voedsel. Rond 1150 was hun positie geformaliseerd: ze moesten een
novitaat van een jaar ondergaan en daarna een gelofte afleggen. Ze
kregen net als de monniken een <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tonsure" target="_blank">tonsuur</a>, maar droegen een baard en hun
pij was bruin. Ze werden ruimtelijk streng gescheiden van de
geestelijken (met eigen eet- en slaapzalen) en konden nooit monnik
worden -wat gezien de ruwheid van hun zeden niet echt verwonderlijk was. De lekenbroeders verrichtten het grootste deel van de
productieve werkzaamheden, want ondanks alle goede bedoelingen werden
de lichamelijke inspanningen van de monniken na de vestigingsperiode
duidelijk minder. In de loop van de 13e eeuw nam de animo om als
lekenbroeder het klooster in te gaan duidelijk af en was de
abdijleiding gedwongen meer betaalde werkkrachten in te huren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na minimaal 20 jaar (maar soms ook
bijna een eeuw) hadden nieuw gestichte kloosters voldoende middelen
vergaard om een permanente <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hiPkLFGBK_U" target="_blank">kerk plus kloosterhof</a> te kunnen bouwen. Bernardus van
Clairvaux was in 1135 de eerste die zich op deze taak wierp en de
'<a href="http://www.crdp-strasbourg.fr/data/hist-arts/art_roman/images/big-cistercien_abbaye.jpg" target="_blank">bouwvoorschriften</a>' van de cisterciënzers (nooit als zodanig op schrift gesteld)
kwamen dan ook voor een groot deel uit zijn koker. Men bouwde
duidelijk voor de 'eeuwigheid'. Cisterciënzer kerken verschilden op
essentiële van hun cluniacenzer tegenhangers. Men was wars van
versiering: geen beelden, geen schilderingen, geen kleur, maar
witgekalkte, kale muren. Het bouwwerk was sober, maar van hoge
kwaliteit, met perfect gekapte en gevoegde stenen. Bij de constructie
van de kerken werd dankbaar gebruik gemaakt van het pas in zwang
gekomen spitstongewelf. </span>De koorsluiting was meestal recht en voorzien van veel vensters, omdat de kerken geen lichtbeuk hadden. Tribunes e.d. ontbraken. <span style="font-family: inherit;">De zuilen hadden geen, of uiterst gestileerde
kapitelen. [Bernardus fulmineerde vooral tegen kapitelen met 'monsterlijke' voorstellingen -maar daar werd niet altijd naar geluisterd.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-LaAwNFs4jDs/VR1IuwuuvYI/AAAAAAAADgo/ximwyGZnVrI/s1600/Abbaye-de-Flaran-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-LaAwNFs4jDs/VR1IuwuuvYI/AAAAAAAADgo/ximwyGZnVrI/s1600/Abbaye-de-Flaran-11.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye de Flaran: gefigureerd kapiteel (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bij sommige 12e eeuwse kerken wordt de
term Gotisch gebezigd, maar op primitieve kruisribgewelven in het schip na (en
bij een enkele kerk 'vliegende steunberen' bij de koorsluiting) was
er weinig Gotisch aan deze gebouwen te ontwaren. Dit geldt natuurlijk
niet voor de kerken van kloosters die zich pas later bij de
cisterciënzers aansloten. In de 17e en 18e eeuw zijn de kerken en kloostergebouwen van Midden-Europese abdijen soms ingrijpend 'gebarokkiseerd',
waarbij echter de bouwsubstantie intact werd gelaten. Ambitieuze
Franse (leken)abten gingen vaak ingrijpender te werk en braken de
'ouderwetse' gebouwen uit de Middeleeuwen af om ruimte te maken voor
vertegenwoordigers van de laatste architecturale mode.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In economisch opzicht handelden de cisterciënzers vaak niet erg 'christelijk'
(uitbuiten van lekenbroeders, opkopen van gronden, monopolistische
praktijken). De monniken leefden weliswaar sober, maar de kloosters
waren doorgaans behoorlijk rijk en dat wekte irritatie. De animo van
boerenzoons om lekenbroeder te worden werd steeds geringer en er
waren zelfs enige opstanden. De actieve betrokkenheid van de
cisterciënzers bij de kruistocht tegen de <a href="http://www.cathar.info/" target="_blank">Katharen</a> deed ook de
nodige wenkbrauwen fronsen: <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Arnaud_Amaury" target="_blank">Arnaud Amaury</a></b>, nota bene de abt van
Cîteaux, gaf mede leiding hieraan. Hij was degene die bij de inname
van Béziers geroepen zou hebben: "Dood ze allen, God zal de
zijne wel herkennen." Het begin van de 13e eeuw zag dan ook de
opkomst van de zgn. 'bedelorden': de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dominicanen" target="_blank">dominicanen</a></b> en de
<b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Franciscanen" target="_blank">franciscanen</a></b>. Eerstgenoemden richtten zich vooral op studeren,
prediken en (later) lesgeven, dat ze combineerden met een
kloosterleven. Ze mochten niets bezitten, niets met hun handen
produceren en leefden van aalmoezen. De Franciscanen zwierven aanvankelijk al
predikend rond en leefden eveneens van giften, maar gingen daarnaast
ook nog gekleed in vodden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://www.cister.net/" target="_blank">cisterciënzer abdijen</a> hebben de
stormen der tijden iets beter doorstaan dan hun cluniacenzer
pendanten. Gedeeltelijk is dit te danken aan hun geïsoleerde
ligging, gedeeltelijk aan het feit dat er in hun kerken weinig te
vinden was dat de protestanten aanstoot gaf, gedeeltelijk aan de
soliditeit van hun bouwwerken, die zelfs decennialang misbruik als
landbouwbedrijf of papierfabriek redelijk ongeschonden doorstonden, en gedeeltelijk omdat ze minder onderdelen bezaten die
aanlokkelijk waren voor kunstrovers. Dit neemt niet weg dat van het
moederklooster en de vier oudste dochters alleen Pontigny nog in het
bezit van de abdijkerk is (al zijn vrijwel alle kloostergebouwen
verdwenen). In <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/citeaux.htm" target="_blank">Cîteaux</a> staat van de originele bouwwerken weinig meer overeind. Alleen de onderste verdieping van de <a href="http://www.citeaux-abbaye.com/en/component/content/article/17-visiter/111-le-parcours" target="_blank">bibliotheek</a> (waar vroeger het <i>scriptorium</i> gevestigd was) dateert uit de beginperiode. De bovenste verdieping is twee eeuwen jonger. De 18e eeuwse
kloostergebouwen van Clairvaux herbergen sinds het begin van de 19e eeuw een
gevangenis. Het enige middeleeuwse bouwwerk, het <a href="http://www.culturecommunication.gouv.fr/Regions/Drac-Champagne-Ardenne/Actualites/A-la-Une/Abbaye-de-Clairvaux-le-batiment-des-convers-XIIe-s.-restaure2" target="_blank"><i>dormitorium</i></a> van de lekenbroeders, is recentelijk minutieus gerestaureerd. In enkele gevallen zijn er na een lange tussenpoos
monniken en nonnen teruggekeerd naar de oude abdijen. Vooral de meest
compromisloze cisterciënzers (de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Trappisten" target="_blank">trappisten</a></b>) kunnen zich in
een bescheiden aanwas verheugen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Opmerkelijke cisterciënzer kloosters.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In Frankrijk zijn een aantal
cisterciënzer complexen in bijna volledig 12e eeuwse staat bewaard
gebleven, met name de 'Drie Zusters van de Provence' (Sénanque,
Silvacane en Le Thoronet). Daarentegen zijn de meeste cisterciënzer
kloostergebouwen in de Duitstalige gebieden nauwelijks meer als
zodanig herkenbaar -behalve hier en daar in de abdijkerken. De
kloosters in Engeland zijn vrijwel allemaal tot schilderachtige ruïnes vervallen, nadat ze door koning Henry VIII ontbonden en
van hun bezittingen beroofd waren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Abbaye de Pontigny (Bourgondië).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De abdij
van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=3_Nc_hP1c-s" target="_blank"><b>Pontigny</b></a>, gesticht in 1114, was de tweede dochter
van Cîteaux en had zelf het bescheiden aantal van 14 dochters. Toch
was het gedurende de eerste periode van haar bestaan een rijke en
machtige instelling. Maar liefst 10 abten van Pontigny werden
verheven tot bisschop, aartsbisschop, of kardinaal. Vanaf 1164
zochten drie aartsbisschoppen van Canterbury er hun toevlucht: Thomas
Becket (die de ergernis van koning Henry II opwekte en na zijn
terugkeer naar Canterbury door enkele van diens ridders vermoord
werd), Stephen Langton en Edmund Rich (wiens overblijfselen in de
kerk werden bijgezet en al spoedig horden pelgrims lokten).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De bouw van de <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/pontigny.htm" target="_blank">abdijkerk</a> begon in 1140,
met steun van graaf Thibault van Champagne. Met een lengte van 125
meter en een breedte van 52 meter is het bouwwerk de grootste nog
resterende cisterciënzer kerk in Frankrijk. De Romaanse façade
uit de beginperiode is bewaard gebleven, evenals het originele
transept met kruisgewelven. De kerk had aanvankelijk een rechte
koorsluiting, die in de periode 1185-1208 werd vervangen door een
Gotische koorsluiting met een ambulatorium en straalkapellen. Het
schip heeft kruisribgewelven en hoge arcaden. Van het kloosterhof is
alleen de aan de kerk grenzende zuidelijke galerij over, van de
kloostergebouwen het <i>dormitorium</i> van de lekenbroeders en de kelder. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Dehio_191_Pontigny.png" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
<a href="http://www.romanes.com/Pontigny/" target="_blank">Pontigny</a> werden beproevingen niet bespaard. In 1350, tijdens de
Honderdjarige Oorlog, werden het complex gemaltraiteerd door de
Engelsen. De invoering van het commendesysteem in 1453 bracht ook al
niet veel goeds. Gedurende de Hugenotenoorlogen (1568) werd het
klooster kaalgeplukt. Omdat de kerk bij het volk als pelgrimsoord in
trek was, werd deze na de Franse Revolutie als parochiekerk ingezet,
maar al snel waren er in de omgeving niet veel parochianen meer te
vinden. Daarna boden de restanten van het klooster onderdak aan een
verscheidenheid van instellingen. Tegenwoordig worden er bovendien
nog allerlei (muzikale) <a href="http://abbayedepontigny.eu/" target="_blank">activiteiten</a> georganiseerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-PIaR2XSS9dw/VR2n_Z4spFI/AAAAAAAADhI/oslblOyjmF4/s1600/Abbaye-de-Pontigny-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-PIaR2XSS9dw/VR2n_Z4spFI/AAAAAAAADhI/oslblOyjmF4/s1600/Abbaye-de-Pontigny-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-I232LjFUv7U/VR2oFYcXmwI/AAAAAAAADhQ/o6smPrhK0f0/s1600/Abbaye-de-Pontigny-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-I232LjFUv7U/VR2oFYcXmwI/AAAAAAAADhQ/o6smPrhK0f0/s1600/Abbaye-de-Pontigny-07.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Gm7MJbVHgNU/VR2oL016YBI/AAAAAAAADhY/xjaG-wwVfYo/s1600/Abbaye-de-Pontigny-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Gm7MJbVHgNU/VR2oL016YBI/AAAAAAAADhY/xjaG-wwVfYo/s1600/Abbaye-de-Pontigny-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-GVk2ODsUy5o/VR2oTcAtGgI/AAAAAAAADhg/U_NfBsJdCh4/s1600/Abbaye-de-Pontigny-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-GVk2ODsUy5o/VR2oTcAtGgI/AAAAAAAADhg/U_NfBsJdCh4/s1600/Abbaye-de-Pontigny-08.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-AAmg8jIOUcg/VR2oYtLFVMI/AAAAAAAADho/Hx2RIEnY-EA/s1600/Abbaye-de-Pontigny-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-AAmg8jIOUcg/VR2oYtLFVMI/AAAAAAAADho/Hx2RIEnY-EA/s1600/Abbaye-de-Pontigny-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-VRrA23H9LbY/VR2of_3dyMI/AAAAAAAADhw/FVbbyJr7ad8/s1600/Abbaye-de-Pontigny-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-VRrA23H9LbY/VR2of_3dyMI/AAAAAAAADhw/FVbbyJr7ad8/s1600/Abbaye-de-Pontigny-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2qtUSaH1OsA/VR2onMKE4sI/AAAAAAAADh4/gJRQORMbJm8/s1600/Abbaye-de-Pontigny-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-2qtUSaH1OsA/VR2onMKE4sI/AAAAAAAADh4/gJRQORMbJm8/s1600/Abbaye-de-Pontigny-06.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><span style="font-family: inherit;"><b>Abbaye
de Fontenay (Bourgondië, sinds
1981 <a href="http://whc.unesco.org/en/list/165" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO).</b></span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2f0jJ7gg6yw" target="_blank"><b>Fontenay</b></a> (<i>Fontenaium</i>) werd in
1119 gesticht als tweede dochter van Clairvaux. Aanvankelijk bij een
bestaande hermitage, maar wegens plaatsgebrek verhuisde men in 1130
naar een moerassig stuk land dat was gedoneerd door Bernardus' oom
van moederszijde, Raynard de Montbard. Er was heel wat drainagewerk
nodig om het gebied bewoonbaar te maken. In 1139 vond Ebrard van
Arundel, bisschop van Norwich en slachtoffer van koninklijk
misnoegen, toevlucht in de abdij. Hij stelde zijn fortuin ter
beschikking voor bouwactiviteiten. Men begon direct met de
constructie van de nieuwe abdijkerk die in 1147, twee jaar voor
Ebrards dood, werd geconsacreerd door paus Eugenius III.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de 12e en 13e eeuw bloeide de <a href="http://www.romanes.com/Fontenay/" target="_blank">abdij</a>
en bracht een aantal dochters voort, maar in de 14e eeuw begon de
ellende. Het complex werd in 1359 bezet door Engelse troepen, die pas
na betaling van een enorm losgeld weer verdwenen. Daarna werden de
bewoners geterroriseerd en afgeperst door losgeslagen soldaten. In
1557 werd de abdij in <i>commendam</i> gegeven, met financiële
problemen en verwaarloosde gebouwen tot gevolg. De gammele refter
werd in de 18e eeuw noodgedwongen afgebroken. Tijdens de Franse
Revolutie moesten de weinige resterende monniken vluchtten. De
gebouwen werden in 1820 opgekocht door de papierfabrikant
Montgolfier, die de watermolen (oorspronkelijk bestemd voor het
aandrijven van de smidse) goed kon gebruiken. In 1905 werden de
industriële activiteiten gestaakt. Het <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/fontenay.htm" target="_blank">complex</a> werd daarna door de
<a href="http://www.abbayedefontenay.com/fr/" target="_blank">eigenaren</a> op exemplarische wijze gerestaureerd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://www.romanes.com/Fontenay/" target="_blank">kerk</a>, gebouwd tussen 1139 en 1147, heeft de vorm van een Latijns
kruis, met een spitstongewelf en hoge arcaden. Het transept telt
vier rechthoekige kapellen. Ook de koorsluiting is rechthoekig en voorzien van een groot aantal vensters. Het kloosterhof, met kruisgewelven en een afwisseling van pilaren en zuilen, is intact bewaard
gebleven. De kapitelen ervan zijn versierd met ingetogen florale
motieven. Het <i>dormitorium</i> kreeg rond 1450 een fraai houten
gebint. [<a href="https://classconnection.s3.amazonaws.com/66/flashcards/404066/jpg/plan1304826007204.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-sFN-lYBs_BQ/VR3YzHY-L2I/AAAAAAAADiI/zwiq-ybXTMw/s1600/Abbaye-de-Fontenay-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-sFN-lYBs_BQ/VR3YzHY-L2I/AAAAAAAADiI/zwiq-ybXTMw/s1600/Abbaye-de-Fontenay-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ufxOvWy05As/VR3Y7XsjhtI/AAAAAAAADiQ/aq8ganwxZHU/s1600/Abbaye-de-Fontenay-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ufxOvWy05As/VR3Y7XsjhtI/AAAAAAAADiQ/aq8ganwxZHU/s1600/Abbaye-de-Fontenay-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-5hq6gxRb4RQ/VR3ZCTXpyKI/AAAAAAAADiY/d_VoSQZfVxQ/s1600/Abbaye-de-Fontenay-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-5hq6gxRb4RQ/VR3ZCTXpyKI/AAAAAAAADiY/d_VoSQZfVxQ/s1600/Abbaye-de-Fontenay-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KiI6B0-xzhM/VR3ZJaIxHTI/AAAAAAAADig/sxZcyJiLt9k/s1600/Abbaye-de-Fontenay-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-KiI6B0-xzhM/VR3ZJaIxHTI/AAAAAAAADig/sxZcyJiLt9k/s1600/Abbaye-de-Fontenay-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-VGuPih151E8/VR3ZRjpZcOI/AAAAAAAADio/k-6QuucDydo/s1600/Abbaye-de-Fontenay-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-VGuPih151E8/VR3ZRjpZcOI/AAAAAAAADio/k-6QuucDydo/s1600/Abbaye-de-Fontenay-06.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-UniMh6q_IN0/VR3ZYnvohkI/AAAAAAAADiw/4z8r5z2fvDU/s1600/Abbaye-de-Fontenay-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-UniMh6q_IN0/VR3ZYnvohkI/AAAAAAAADiw/4z8r5z2fvDU/s1600/Abbaye-de-Fontenay-10.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-b1V7pcaCMdI/VR3Zd5r6bSI/AAAAAAAADi4/Rq2TpR9igB0/s1600/Abbaye-de-Fontenay-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-b1V7pcaCMdI/VR3Zd5r6bSI/AAAAAAAADi4/Rq2TpR9igB0/s1600/Abbaye-de-Fontenay-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-hq9MNUbiqAw/VR3ZmrXrn0I/AAAAAAAADjA/0XE58Bg2_Qc/s1600/Abbaye-de-Fontenay-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-hq9MNUbiqAw/VR3ZmrXrn0I/AAAAAAAADjA/0XE58Bg2_Qc/s1600/Abbaye-de-Fontenay-08.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KaBs0fnX7qQ/VR3Zt4fMceI/AAAAAAAADjI/mvuF-KYQ0ak/s1600/Abbaye-de-Fontenay-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-KaBs0fnX7qQ/VR3Zt4fMceI/AAAAAAAADjI/mvuF-KYQ0ak/s1600/Abbaye-de-Fontenay-09.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Abbaye du Thoronet (Provence).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het klooster werd in 1136 gesticht door
Ramon Berenguer IV, die o.a. markies van de Provence was. Hij haalde
de benodigde monniken uit de cisterciënzer <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bqP4gMNBE-8" target="_blank">Abbaye de Mazan</a> </b>(een kleindochter van Cîteaux).
De aanvankelijke nederzetting was in de vallei van de Florielle en
werd naar de rivier Florège genoemd. Étienne van Baux en zijn zoon
Hugues behoorden tot de eerste beschermheren en schonken de
instelling de zoutziederij van Marignane. De vestigingsplaats bleek
niet te voldoen en 10 jaar later verkasten de monniken naar de
vruchtbaarder gronden van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FnRyH7YFVmg" target="_blank">Le Thoronet</a></b> (<i>Thoronetum</i>), 20
kilometer verderop. De instelling ontving een groot aantal giften van
o.a. de koningen van Aragón en de heren van Castellane. Men stichtte
al spoedig een dochterabdij op het eiland Porquerolles, maar die werd
in 1160 verwoest door de Saracenen en daarna bracht Le Thoronet geen
dochters meer voort. In tegenstelling tot de zusterabdijen in
Bourgondië leed men niet onder de gevolgen van de Honderdjarige
Oorlog, maar in 1328 rebelleerden de monniken tegen de abt en moest
de bisschop van Fréjus tussenbeide komen. In 1435 werd de abdij tot een commende-abt veroordeeld, met ruïneuze gevolgen. Ook de
Hugenotenoorlogen lieten de instelling niet onberoerd: in 1614
moesten de monniken rennen voor hun leven. Aan de vooravond van de
Franse Revolutie waren er nog maar 7 religieuzen over en er was dan
ook weinig tegenstand toen de bouwwerken en de landbouwgrond werden
overgenomen door de lokale overheid. Prosper Mérimée redde het
complex van destructie: op zijn aandringen werd het in 1854
aangekocht door de <a href="http://thoronet.monuments-nationaux.fr/" target="_blank">Franse staat</a>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://www.romanes.com/Thoronet/" target="_blank">abdijkerk</a> werd gebouwd in de periode
1160-1180. De buitenkant bestaat uit naadloos gevoegde stenen, een
bewerkelijke en dure oplossing. Het godshuis heeft de vorm van een
Latijns kruis, met drie beuken, een spitstongewelf, hoge arcaden, een
groot transept met vier halfronde kapellen, een viering die een
vierkante toren torst en een koor uitmondend in een halfronde absis.
Het kloosterhof ligt ten noorden van de kerk en heeft een
trapeziumvorm vanwege het verval van de bodem: alleen de zuidelijke
galerij ligt even hoog als de kerk, de overige lopen af. De galerijen
hebben eveneens spitstongewelven en, op de <i>oculi</i> na, geen
enkele decoratie. De kapittelzaal wordt gedekt door kruisribgewelven
en de twee centrale pilaren zijn gedecoreerd met vegetale motieven.
Het <i>dormitorium</i> komt
uit op het terras boven de kloostergangen. De refter en keuken zijn
verdwenen uit de noordelijke galerij, maar het <i>lavatorium</i>
(wasbekken) is bewaard gebleven. [De beroemde architect Le Corbusier
was een groot bewonderaar van het bouwwerk en verwerkte de hier verworven inzichten in zijn ontwerp voor een nieuw klooster in <a href="http://www-bcf.usc.edu/~kcoleman/Precedents/ALL%20PDFs/Corbusier_LaTourette.pdf" target="_blank">Eveux</a>.] [<a href="http://a400.idata.over-blog.com/0/51/11/65/a-venir-9/Thoronet-plan.png" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 3 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8IY90dP7rVk/VR66yVm9uqI/AAAAAAAADjY/DkClleuVAno/s1600/Abbaye-du-Thoronet-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-8IY90dP7rVk/VR66yVm9uqI/AAAAAAAADjY/DkClleuVAno/s1600/Abbaye-du-Thoronet-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Vh8HGrXe25U/VR664TNVM2I/AAAAAAAADjg/zWaLNoXV1eE/s1600/Abbaye-du-Thoronet-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Vh8HGrXe25U/VR664TNVM2I/AAAAAAAADjg/zWaLNoXV1eE/s1600/Abbaye-du-Thoronet-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-My0yWcTGqMM/VR66-zgo-KI/AAAAAAAADjo/M6u3Ek4OVRc/s1600/Abbaye-du-Thoronet-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-My0yWcTGqMM/VR66-zgo-KI/AAAAAAAADjo/M6u3Ek4OVRc/s1600/Abbaye-du-Thoronet-06.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-fjuVgaYRylQ/VR67FZlbKGI/AAAAAAAADjw/FcswIF6iX1o/s1600/Abbaye-du-Thoronet-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-fjuVgaYRylQ/VR67FZlbKGI/AAAAAAAADjw/FcswIF6iX1o/s1600/Abbaye-du-Thoronet-07.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ftk_SHwaPHQ/VR67MQdFbCI/AAAAAAAADj4/KiwBbJrM9Ao/s1600/Abbaye-du-Thoronet-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ftk_SHwaPHQ/VR67MQdFbCI/AAAAAAAADj4/KiwBbJrM9Ao/s1600/Abbaye-du-Thoronet-08.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-emMpcvlbN54/VR67RxtM1ZI/AAAAAAAADkA/dxWKrfd-w3I/s1600/Abbaye-du-Thoronet-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-emMpcvlbN54/VR67RxtM1ZI/AAAAAAAADkA/dxWKrfd-w3I/s1600/Abbaye-du-Thoronet-09.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-pkFQbheNWrs/VR67YGiHAmI/AAAAAAAADkI/dkVJeHy4Z84/s1600/Abbaye-du-Thoronet-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-pkFQbheNWrs/VR67YGiHAmI/AAAAAAAADkI/dkVJeHy4Z84/s1600/Abbaye-du-Thoronet-10.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-zpd_6Uq9qc8/VR67fegsE7I/AAAAAAAADkQ/bapHYHPjQg0/s1600/Abbaye-du-Thoronet-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-zpd_6Uq9qc8/VR67fegsE7I/AAAAAAAADkQ/bapHYHPjQg0/s1600/Abbaye-du-Thoronet-11.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KEh73pn1z7E/VR67nH6wnlI/AAAAAAAADkY/Fapi-MY1fxA/s1600/Abbaye-du-Thoronet-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-KEh73pn1z7E/VR67nH6wnlI/AAAAAAAADkY/Fapi-MY1fxA/s1600/Abbaye-du-Thoronet-12.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Abbaye de Silvacane (Provence).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de 11e eeuw vestigde een groepje
heremieten zich in de vallei van de Durance, aan de rand van een
groot moeras. De nederzetting werd daarom <i>Silva
Cana</i> (woud van riet) genoemd. Het werd een dependance van
de abdij van Saint-Victor in Marseille. Onder invloed van Bernardus van Clairvaux, die het gebied bezocht in het kader van zijn strijd tegen de ketterij, besloten de religieuzen van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NEoWu3OqtJA" target="_blank">Silvacane</a> </b>zich aan te sluiten bij de cisterciënzers. In 1144 arriveerden monniken van de abdij van Morimond om de instelling te
incorporeren. Men kreeg extra land van Raymond van Baux en het aantal
monniken groeide zodanig dat er in 1180 een dochterabdij gesticht kon
worden: Valsaintes in de buurt van het tegenwoordige Apt.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Aan het begin van de 13e eeuw kwamen de
monniken in conflict met hun confraters van de abdij van Montmajour,
die zich tot een invasie verlaagden en de cisterciënzers verdreven.
Ze konden pas in 1289 terugkeren. In 1358 vielen door de heer van Aubignan geleide bandieten binnen, die alles wat los en vast
zat roofden. Zes jaar later beschadigde zware vorst de wijnranken en
olijfbomen en bleven de oogsten uit. Deze reeks van tegenslagen
luidde het begin van het einde in. In 1455 werd de op dat moment
abtloze instelling verbonden aan het kapittel van Aix-en-Provence. Na
tijdens de godsdienstoorlogen afwisselend door protestanten en
katholieken bezet te zijn, werd de abdij aan het einde van de 16e eeuw een roversnest.
De uiteindelijke verdrijving van de schurken bracht geen redding. Tijdens de Franse Revolutie werd het complex verkocht. De kerk transformeerde tot duiventil, de refter tot hooischuur en de kapittelzaal tot stal.
De gedegenereerde gebouwen werden uiteindelijk aangekocht door de
<a href="http://www.abbaye-silvacane.com/" target="_blank">staat</a> en gerestaureerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De constructie van de <a href="http://www.romanes.com/Silvacane/" target="_blank">abdijkerk</a> duurde
behoorlijk lang: van 1175 tot 1230. Het bouwwerk is uiterst sober. Het
door een spitstongewelf gedekte middenschip wordt van de zijbeuken
gescheiden door stenen banken, die het hoogteverschil tussen de
vloeren compenseren. Het transept heeft vier rechthoekige kapellen. Het
koor eindigt in een eveneens rechthoekige absis. Het kloosterhof is
in de periode 1250 tot 1300 aangelegd en ligt 1,6 meter lager. De
galerijen hebben tongewelven met gordelbogen en op de pilaren zijn
planten- en dierenmotieven aangebracht. In de kapittelzaal rusten de kruisribgewelven op twee centrale pilaren. De refter is niet
origineel, maar stamt uit de 15e eeuw en de onderkomens van de
lekenbroeders zijn verdwenen. [<a href="http://www.galerie-photo.com/henri_gaud.html" target="_blank">Henri Gaud</a>, die meer dan 150 cisterciënzer abdijen heeft gefotografeerd, vond Silvacane de mooiste.] [<a href="http://www.encyclopedie.bseditions.fr/image/article/plan/ARCROMPLSILVACAN01.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Aen7IpUvrzE/VR7t068z_xI/AAAAAAAADko/Bt3rMZty5Mo/s1600/Abbaye-de-Silvacane-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Aen7IpUvrzE/VR7t068z_xI/AAAAAAAADko/Bt3rMZty5Mo/s1600/Abbaye-de-Silvacane-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-AqEqe3YqbuQ/VR7t9sK8rTI/AAAAAAAADkw/NFB7CKh-Qmo/s1600/Abbaye-de-Silvacane-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-AqEqe3YqbuQ/VR7t9sK8rTI/AAAAAAAADkw/NFB7CKh-Qmo/s1600/Abbaye-de-Silvacane-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-p_c99A7-_Wc/VR7uHpmAogI/AAAAAAAADk4/INyOLgBTf5s/s1600/Abbaye-de-Silvacane-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-p_c99A7-_Wc/VR7uHpmAogI/AAAAAAAADk4/INyOLgBTf5s/s1600/Abbaye-de-Silvacane-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-cPpWagjKUAc/VR7uPXwhz8I/AAAAAAAADlA/F3edPm8_JOw/s1600/Abbaye-de-Silvacane-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-cPpWagjKUAc/VR7uPXwhz8I/AAAAAAAADlA/F3edPm8_JOw/s1600/Abbaye-de-Silvacane-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nbZYD4GsMeY/VR7uXqR08FI/AAAAAAAADlI/2e8JyrWLHFs/s1600/Abbaye-de-Silvacane-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-nbZYD4GsMeY/VR7uXqR08FI/AAAAAAAADlI/2e8JyrWLHFs/s1600/Abbaye-de-Silvacane-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7Lkt1bzpOqs/VSVgmmFfvHI/AAAAAAAADqs/ZML2afjPW3o/s1600/Abbaye-de-Silvacane-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-7Lkt1bzpOqs/VSVgmmFfvHI/AAAAAAAADqs/ZML2afjPW3o/s1600/Abbaye-de-Silvacane-08.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Abbaye de Sénanque (Provence).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Tn4mBIPAW8Q" target="_blank">Sénanque</a></b> (<i>Sana Aqua</i>) werd in
1148 op initiatief van de bisschop van Cavaillon gesticht door een
groep monniken van de abdij van Mazan. De nederzetting lag in de
smalle en beboste vallei van de Sénancole. Er waren ingrijpende
werkzaamheden nodig (de aanleg van dijken en kanalen die ten dele nog
altijd zichtbaar zijn in het landschap) om de watervoorziening op
pijl te brengen. Het klooster groeide snel: reeds in 1152 werd de
eerste dochter, Chambons, voortgebracht. Dankzij de vrijgevigheid van
de plaatselijke heersers strekten de bezittingen van de abdij zich
weldra tot Arles en Marseille uit. Ook Sénanque werd vanaf 1509
onderworpen aan het commendestelsel, maar bofte met de abten, die hun
plichten trouw vervulden. In 1544 werd de abdij overvallen door een
bende <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Waldenzen" target="_blank">Waldenzen</a>, die twee monniken ophingen en de gebouwen plunderden
en in brand staken. Daarna verbleven er nooit meer dan enkele religieuzen. Tijdens de Franse revolutie werd het complex verkocht aan
een koningsgezinde ex-officier, die er een landbouwbedrijf vestigde.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Anders dan bij de 'zusters' keerden in
<a href="http://www.romanes.com/Senanque/" target="_blank">Sénanque</a> wel religieuzen terug. In 1854 stichtte abt Barnouin er een
gemeenschap, die zich ook op het restauratiewerk wierp. Al spoedig
waren er zoveel nieuwe roepingen, dat men zich aan de herpopulatie
van andere abdijen (o.a. Fontfroide en Lérins) kon wagen. Wetten
gericht tegen religieuze congregaties (1880 en 1901) dreven de
monniken echter in ballingschap. In 1928 werd er in de <a href="http://www.romanes.com/Senanque/" target="_blank">abdij</a> een
cultureel centrum gevestigd, die de gebouwen in de periode 1968-1988
zoveel mogelijk in de oude staat terugbracht. Sinds 1988 is er
opnieuw een groep <a href="http://www.abbayedesenanque.com/" target="_blank">cisterciënzer monniken</a> gevestigd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door de beperkte ruimte en problemen
met de watervoorziening is de abdijkerk niet oost-west, maar
noord-zuid georiënteerd. De bouw van het godshuis duurde van 1165
tot 1185, de <a href="http://p8.storage.canalblog.com/87/80/512619/77318262_o.jpg" target="_blank">kloostergebouwen</a> werden successievelijk aangelegd tussen
1178 en 1220. De kerk heeft de vorm van een Latijns kruis en is met
een lengte van 39 meter vrij klein. Ook hier overheerst weer het
<a href="http://calamonique.com/wp-content/uploads/2013/03/GUI_3208.jpg" target="_blank">spitstongewelf</a>, maar het feit dat de viering wordt gedekt door een
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6e/Abbaye_Notre-Dame_de_S%C3%A9nanque_13.jpg" target="_blank">koepel</a> op trompen is uniek voor Sénanque. Het transept heeft vier
halfronde kapellen en het koor eindigt in een eveneens halfronde
absis. Het kloosterhof heeft tongewelven met gordelbogen die rusten
op gedecoreerde consoles. De kapitelen zijn op subtiele wijze
versierd met gestileerde bladeren. Zowel de refter als de verblijven van
de lekenbroeders werden bij de brand van 1544 verwoest en zijn in de
17e eeuw herbouwd. [<a href="http://www.lataniere39.com/rene/voyages/senanque/plan.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 4 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1ropQ5arcKQ/VR8qTD0ZhQI/AAAAAAAADlo/NDA6wvlJZLM/s1600/Abbaye-de-Senanque-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-1ropQ5arcKQ/VR8qTD0ZhQI/AAAAAAAADlo/NDA6wvlJZLM/s1600/Abbaye-de-Senanque-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-WBv29GLchhE/VR8qdi2knzI/AAAAAAAADlw/i4OdphY_H3o/s1600/Abbaye-de-Senanque-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-WBv29GLchhE/VR8qdi2knzI/AAAAAAAADlw/i4OdphY_H3o/s1600/Abbaye-de-Senanque-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ylz4HJrsrxo/VR8s17d_oyI/AAAAAAAADmU/pxuM47iCebk/s1600/Abbaye-de-Senanque-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ylz4HJrsrxo/VR8s17d_oyI/AAAAAAAADmU/pxuM47iCebk/s1600/Abbaye-de-Senanque-08.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-0mS3LOC1vHY/VR8rHdrITlI/AAAAAAAADmI/BucmeHM1UaI/s1600/Abbaye-de-Senanque-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-0mS3LOC1vHY/VR8rHdrITlI/AAAAAAAADmI/BucmeHM1UaI/s1600/Abbaye-de-Senanque-07.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nP9aKM-JOwo/VR8q8YldNGI/AAAAAAAADmE/p59BCKke54s/s1600/Abbaye-de-Senanque-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-nP9aKM-JOwo/VR8q8YldNGI/AAAAAAAADmE/p59BCKke54s/s1600/Abbaye-de-Senanque-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Andere <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_d%27abbayes_cisterciennes_de_France" target="_blank">cisterciënzer abdijen in Frankrijk</a>.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_QS3G-hgUiI" target="_blank">Aiguebelle</a> </b>(gesticht
in 1137, <a href="http://www.romanes.com/Aiguebelle/" target="_blank">dochter</a> van Morimond); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=DuO4ffWLeX8" target="_blank">Bonnecombe</a></b> (gesticht in 1162, dochter van <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Candeil" target="_blank">Candeil</a>); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JhfGqfbxiac" target="_blank">Bonnefont</a></b> (gesticht in 1137, dochter van Morimond); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=yC0fvcm2D8I" target="_blank">Cadouin</a> </b>(gesticht
in 1115, geïncorporeerd, <a href="http://www.romanes.com/Cadouin/" target="_blank">dochter</a> van Pontigny); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=y9JzP_FhxVs" target="_blank">Chaalis</a></b> (gesticht in 1100, geïncorporeerd, dochter van Pontigny); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=v__lw6dFtEU" target="_blank">Fontfroide</a></b>
(gesticht in 1146, geïncorporeerd, dochter van <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Grandselve" target="_blank">Grandselve</a>);
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bkU6cQwwhlY" target="_blank">Hautecombe</a></b> (gesticht
in 1125, dochter van Clairvaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=TzhIgSBcC20" target="_blank">Loc-Dieu</a></b>
(gesticht in 1124,<b> </b>geïncorporeerd,
dochter van Pontigny); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mqe7lpKk9_Q" target="_blank">Léoncel</a></b>
(gesticht in 1137, dochter van <a href="http://www.memoire-bonnevaux.org/" target="_blank">Bonnevaux</a>);<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=AxtE79pJlbc" target="_blank">Noirlac</a></b>
(gesticht in 1136, <a href="http://www.romanes.org/Noirlac//index.html" target="_blank">dochter </a>van Clairvaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OoB5hSsTXNs" target="_blank">Ourscamp</a></b> (gesticht
in 1129, <a href="http://www.romanes.com/Ourscamp/Maison/" target="_blank">dochter</a> van Clairvaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Dno3f-RhIfE" target="_blank">Royaumont</a></b> (gesticht in 1228, <a href="http://www.romanes.com/Royaumont/" target="_blank">dochter</a> van Cîteaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Y7MTeeMsrvI" target="_blank">Sauvelade</a></b> (gesticht in 1127,
geïncorporeerd, dochter van <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Planselve" target="_blank">Planselve</a>); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hE-HQn-qe4w" target="_blank">Silvanès</a></b> (gesticht in
1136, geïncorporeerd, <a href="http://www.romanes.com/Sylvanes/" target="_blank">dochter</a> van Cîteaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=HEzmWYgT-G0" target="_blank">Valmange</a></b>
(gesticht in 1138, geïncorporeerd, dochter van Bonnevaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=i0A0PxPLHPo" target="_blank">Villelongue</a></b> (gesticht in 1149, dochter van Bonnefont). </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.romanes.com/Boschaud/" target="_blank">Abbaye de Boschaud</a></b><span style="font-family: inherit;"> (gesticht
in 1145, geïncorporeerd, dochter van Pontigny).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-pvSylDlVkh8/VSR8t1STDtI/AAAAAAAADqE/Hx5Bp-NjIjM/s1600/Abbaye-de-Boschaud-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-pvSylDlVkh8/VSR8t1STDtI/AAAAAAAADqE/Hx5Bp-NjIjM/s1600/Abbaye-de-Boschaud-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-vozYFOMfJ1o/VSR80kZGHvI/AAAAAAAADqM/9f7IsKe_D_k/s1600/Abbaye-de-Boschaud-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-vozYFOMfJ1o/VSR80kZGHvI/AAAAAAAADqM/9f7IsKe_D_k/s1600/Abbaye-de-Boschaud-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gLXfbu1pCP0/VSVga1mtzdI/AAAAAAAADqk/c1IYmN4SVeo/s1600/Abbaye-de-Boschaud-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-gLXfbu1pCP0/VSVga1mtzdI/AAAAAAAADqk/c1IYmN4SVeo/s1600/Abbaye-de-Boschaud-08.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Monestir de Poblet (Catalonië, <a href="http://whc.unesco.org/en/list/518" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1991).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ramon Berenguer IV, graaf van
Barcelona, werd in 1137 prins-regent van Aragón, als onderdeel van
zijn voorgenomen huwelijk met de erfdochter Petronila (op dat moment
nog pas 1 jaar oud). Na de voltrekking van het huwelijk in 1151 vroeg
hij een aantal monniken van Fontfroide een klooster te stichten op
een door hem ter beschikking gesteld stuk land bij de bron van de Francolí. Dat stond vol populieren en de naam <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=WdyyfZFD6ZU" target="_blank">Poblet</a></b>
refereert aan het Latijnse woord daarvoor: <i>Populetum</i>. De
instelling trok de crème de la crème van de lokale adel aan en in
1194 kon Poblet de eerste dochter noteren: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qRcZ4kofzNM" target="_blank">Piedra</a></b>. Alfonso II, koning
van het verenigde Aragón en Catalonië, schonk het klooster
uitgestrekte landerijen en verleende het tal van privileges. Hij koos
ervoor in de kerk begraven te worden, een traditie die zijn nazaten
voortzetten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Aan het begin van de 13e eeuw schopten
de gevolgen van de kruistocht tegen de Albigenzen het kloosterleven
van Poblet, dat aan beide zijden loyaliteit verschuldigd was,
behoorlijk in de war. Arnaud Amaury, de 'geestelijk leider' van de
onderneming, was niet alleen abt van Cîteaux, maar eerder ook overste van Poblet geweest. Koning Pedro II van Aragón koos de zijde van
zijn Occitaanse vazallen. Hij sneuvelde in 1213 bij Muret. Een jaar
later werd de abt van Poblet slachtoffer van een sluipmoordenaar. Het
klooster herstelde zich en vóór de pest in 1348 meedogenloos
toesloeg, leefden er 200 monniken. Tijdens de regering van Pedro III
(1336-1387) kreeg Poblet een 608 meter lange ommuring en werd het een
van de belangrijkste fortificaties van het koninkrijk. Een tweede
muur beschermde de overige gebouwen, w.o. de kerk.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In 1480 werd Poblet losgemaakt van
Fontfroide. Aan het begin van de 17e eeuw vormden de Spaanse
cisterciënzer kloosters op aandringen van koning Philips III een
eigen congregatie, afgescheiden van Cîteaux. In de eeuwen daarna had
Poblet veel te lijden onder de verschillende (burger)oorlogen die de
regio kwelden. De weinige resterende monniken ontvluchtten het
klooster in 1835 -net op tijd om plunderende revolutionairen te snel
af te zijn. De <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ecclesiastical_confiscations_of_Mendiz%C3%A1bal" target="_blank">desamortización</a></b> (1835-1837), waarbij de
kloosters van Spanje onteigend werden (uit antiklerikale sentimenten
en inhaligheid van de armlastige regering), gaf bijna de genadeslag.
Nog vóór het eind van de eeuw werd echter begonnen met
herstelwerkzaamheden. De kerk werd in 1935 opnieuw in gebruik genomen en
sinds 1940 hebben de cisterciënzers het complex weer in bezit.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De in de 17e eeuw van een Barokke
westfaçade
voorziene kerk is met 85 meter lengte en 28 meter hoogte flink
aan de maat. Met de bouw werd in 1166 aangevangen. Het <a href="https://annikamuellerkatalonienfoto.files.wordpress.com/2012/05/monestir-de-poblet-1064.jpg" target="_blank">schip</a> heeft,
net als de andere cisterciënzer kerken, een spitstongewelf en, in
tegenstelling tot vrijwel alle andere cisterciënzer kerken, een
lichtbeuk. De beide transeptarmen eindigen in halfronde kapellen. De
toegang tot het transept wordt belemmerd door de <a href="http://www.afondo.org/enfoque/images/20071202111012_548.jpg" target="_blank">koninklijke tombes</a>
die daar, bijkans zwevend, zijn aangebracht. Het ambulatorium en de
straalkapellen (ook al niet gebruikelijk in door cisterciënzers
gebouwde godshuizen) hebben, evenals de zijbeuken, kruisribgewelven.
Het <i>sanctuarium</i> dateert dan ook uit de 16e eeuw. Het
kloosterhof is ten noorden van de kerk gesitueerd en heeft stenen
banken waarop de monniken zich aan hun <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lectio_divina" target="_blank">lectio divina</a></i> konden
wijden. De zuidelijke galerij is Romaans, de andere zijn Gotisch en
voorzien van kruisribgewelven. De fraaie lantaarntoren dateert uit de
14e eeuw. Het gewelf van de grote <a href="https://c2.staticflickr.com/4/3804/10058701486_38f51a6617_b.jpg" target="_blank">kapittelzaal</a> wordt geschraagd door
vier centrale pilaren. Het meest opvallende onderdeel is het 90 meter
lange <i><a href="http://katalonienbesuch.com/wp-content/uploads/2012/11/P9251318.jpg" target="_blank">dormitorium</a></i>, dat de gehele bovenverdieping van de
oostelijke galerij in beslag neemt. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/pobletplano01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-EPJQHUxVMS8/VSA49QLKCDI/AAAAAAAADmk/L_hi2iKgO-4/s1600/Poblet-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-EPJQHUxVMS8/VSA49QLKCDI/AAAAAAAADmk/L_hi2iKgO-4/s1600/Poblet-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-UnjEDNK0Yzw/VSA5F9forjI/AAAAAAAADms/Pqscm20qDfM/s1600/Poblet-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-UnjEDNK0Yzw/VSA5F9forjI/AAAAAAAADms/Pqscm20qDfM/s1600/Poblet-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-vlmy7D7RkR0/VSA5PqGr-pI/AAAAAAAADm0/zTwUYyXE2jY/s1600/Poblet-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-vlmy7D7RkR0/VSA5PqGr-pI/AAAAAAAADm0/zTwUYyXE2jY/s1600/Poblet-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-k13kbLjY_Pc/VSA5dHWO4_I/AAAAAAAADm8/HaqDf-aYTuE/s1600/Poblet-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-k13kbLjY_Pc/VSA5dHWO4_I/AAAAAAAADm8/HaqDf-aYTuE/s1600/Poblet-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-undxrbpB2uI/VSA5lZ06K2I/AAAAAAAADnE/Usv_zMdIx3w/s1600/Poblet-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-undxrbpB2uI/VSA5lZ06K2I/AAAAAAAADnE/Usv_zMdIx3w/s1600/Poblet-05.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De grootste rivaal van Poblet was het rond dezelfde tijd gestichte, maar pas later met de Orde van Cîteaux verbonden klooster <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=oh9C-Q172r8" target="_blank">Santes Creus</a></b>. Tot de overige cisterciënzer instellingen in Spanje behoorden o.a. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=QZEd2pW_zLo" target="_blank">La Oliva</a> </b>(gesticht in 1150 en 'adoptiefdochter' van L'Escale-Dieu), <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=szZ5teqFFts" target="_blank">Moreruela</a></b> (rond 1143 bevolkt door monniken uit Clairvaux) en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6DDY-viy_mc" target="_blank">Valbuena</a></b> (gesticht in 1143 en overgenomen door monniken van Berdoues in 1151).</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Mosteiro de Alcobaça
(Portugal, <a href="http://whc.unesco.org/en/list/505" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1989).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Afonso_I_of_Portugal" target="_blank">Afonso Henriques I</a> (1139-1185), de
eerste koning van Portugal, begon zijn bewind voortvarend door in
1147 de Moren te verdrijven uit Santarem en Lissabon. Om dit
heugelijke feit te vieren en zijn koninkrijk prestige te verschaffen
nodigde hij in 1153 monniken van het invloedrijke Clairvaux uit om
zich op het nieuw veroverde grondgebied te vestigen, bij de samenvloeiing van de Alcoa en de B</span>aça<span style="font-family: inherit;">. De bezittingen, die
uiteindelijk ca. 44000 ha besloegen, werden met behulp van betaalde
arbeiders voortvarend ontgonnen. De monniken verzorgden wijngaarden en
olijfboomgaarden, ze bezaten een aantal smidsen en produceerden
zout, dat ze in hun eigen boten vervoerden. Het klooster was dan ook
al spoedig het machtigste van Portugal -het bezette zelfs een zetel in het parlement. Het was bovendien een centrum
van geleerdheid: het bezat een uitgebreide bibliotheek en was medeoprichter van de Universiteit van Lissabon.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Natuurlijk bleven tegenslagen </span><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=s9A0_kwUSzI" target="_blank">Alcobaça</a><i> </i></b><span style="font-family: inherit;">niet bespaard. In 1195 werd het door de Moren bezet en
werden de monniken uitgemoord. De koning gaf het complex in 1475 in
</span><span style="font-family: inherit;"><i>commendam</i> </span><span style="font-family: inherit;">aan hoge
geestelijken, die er het leven van een </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Grandee" target="_blank">grande</a></i><span style="font-family: inherit;"> leidden. Er werden een nieuw kloosterhof en een meer op een paleis gelijkend woonverblijf gebouwd. Een eeuw later konden de cisterciënzers echter dankzij de paus
hun onafhankelijkheid herwinnen. In de 18e eeuw eisten natuurrampen
een hoge tol: de aardbeving van 1755 en de overstromingen van 1772
richtten enorme schade aan. Napoleontische troepen op zoek naar buit
gingen in 1811 niet bepaald zachtzinnig te werk en beschadigden de koninklijke tombes. In 1834, ten slotte,
werden de Portugese kloosters opgeheven en sloot ook <a href="http://www.sacred-destinations.com/portugal/alcobaca-monastery" target="_blank">Alcoba</a></span><span style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/portugal/alcobaca-monastery" target="_blank">ç</a></span><span style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/portugal/alcobaca-monastery" target="_blank">a</a>
haar deuren voor religieuzen. Tegenwoordig is er o.a. een cultureel centrum gevestigd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
moederklooster ondersteunde de Portugese nakomeling door het zenden
van een aantal bouwmeesters. Deze zetten vanaf 1178 een godshuis
neer dat veel overeenkomsten vertoonde met de abdijkerk van
Clairvaux zelf. De façade
is in de 18e eeuw 'gebarokkiseerd', maar het interieur is puur
gebleven. De <a href="http://1.bp.blogspot.com/-pj-OxJXXFpk/Uelwmln_3kI/AAAAAAAAC60/zBMIEeh--4Q/s1600/IMG_0621.jpg" target="_blank">kerk</a> is 106 meter lang en 20 meter hoog en met name de
zijbeuken zijn opvallend smal. De pilaren zijn daarentegen
disproportioneel breed. In de transeptarmen, waarop vier kapellen
uitkomen, zijn tegenover elkaar de magnifieke Gotische sarcofagen te
vinden van koning Pedro I en zijn geliefde (en in het geheim
echtgenote) <a href="http://www.portugalportal.nl/pedro-en-ines-de-castro/" target="_blank">Inês de Castro</a>. Koning Dinis heeft van 1308 tot 1311 het kloosterhof laten
aanleggen. Dit heeft een aantal interessante elementen: het indrukwekkende <i><a href="https://oregonexpat.files.wordpress.com/2013/09/alcobaca-dormitory1.jpg" target="_blank">dormitorium</a></i>, het weelderig
gedecoreerde <i>lavatorium</i>
en de <a href="https://c1.staticflickr.com/7/6161/6222984510_0204c8ae78.jpg" target="_blank">stenen trap</a> met katheder in de eetzaal van de monniken. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Mosteiro_de_Alcobaca_Plan_de.svg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's 1, 2, & 3 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-sLKKdipAmMw/VSB-cGiF8VI/AAAAAAAADnU/z2NQYwBdZ4I/s1600/Alcobaca-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-sLKKdipAmMw/VSB-cGiF8VI/AAAAAAAADnU/z2NQYwBdZ4I/s1600/Alcobaca-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iv5mIJFzxnc/VSB-nH4y9UI/AAAAAAAADnc/aJenuSKUOEM/s1600/Alcobaca-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-iv5mIJFzxnc/VSB-nH4y9UI/AAAAAAAADnc/aJenuSKUOEM/s1600/Alcobaca-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-sRc0qmLh3VQ/VSB-xRBbWzI/AAAAAAAADnk/6TRnu5_F4sw/s1600/Alcobaca-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-sRc0qmLh3VQ/VSB-xRBbWzI/AAAAAAAADnk/6TRnu5_F4sw/s1600/Alcobaca-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-t98Ucq-dKcw/VSB-76pXTDI/AAAAAAAADns/e4Y_goRu6qs/s1600/Alcobaca-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-t98Ucq-dKcw/VSB-76pXTDI/AAAAAAAADns/e4Y_goRu6qs/s1600/Alcobaca-05.jpg" height="400" width="272" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Kloster
Eberbach (Rheingau).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=V4ntFReeiL8" target="_blank">Eberbach</a></b>
werd in 1116 als kanunnikenconvent gesticht en fuseerde in 1131 met
de benedictijner abdij van Johannisberg. Vier jaar later kwamen er
monniken uit Clairvaux om het beheer over te nemen. Deze brachten
kennis van de wijnbouw mee en dat werd al snel de belangrijkste
activiteit van de kloostergemeenschap. De wijn werd met eigen boten
over de Rijn vervoerd naar eigen wijnkelders in Keulen, Frankfurt en
Mainz. Daarnaast produceerden de monniken laken en lederproducten.
Mede door royale giften werd het klooster steeds welvarender en
in de 12e en 13e eeuw leefden er tussen de 200 en 300 religieuzen. In
de 13e eeuw werd de florissante situatie bedreigd door opstanden van de
lekenbroeders en uiteindelijk werd er zelfs een abt door een
lekenbroeder vermoord, ondanks bemiddelingspogingen van het
moederklooster. Aan het eind van de 15e eeuw was het gebrek aan
arbeidskrachten zo nijpend geworden dat een groot deel van de
landerijen werd verpacht. Eberbach had een aantal dochters: in 1145
werd <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cJmM3-52HB8" target="_blank">Schönau</a></b>
gesticht, dat in 1190 <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ih8XyMyfDR4" target="_blank">Bebenhausen</a></b>
overnam. Zelf nam Eberbach in 1174 het klooster <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ey5XzyswOCY" target="_blank">Arnsburg</a></b>
over. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Kloster_Arnsburg.png" target="_blank">grondplan</a> Arnsburg]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Eberbach" target="_blank">Eberbach</a> bleef niet verschoond van oorlogsperikelen. Tijdens de
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Deutscher_Bauernkrieg" target="_blank">Boerenoorlog</a> (1524/25) werden bezittingen van het klooster
geseculariseerd. Tijdens de <a href="http://www.geschiedenis.nl/index.php?go=content.dossier&dossierID=106" target="_blank">Dertigjarige Oorlog</a> (1618-1648) gaf de
Zweedse koning Gustav Adolf de instelling cadeau aan zijn raadsman
Oxenstierna. De monniken vluchtten naar hun verblijf in Keulen. Het
grootste deel van de bibliotheek, kunstwerken en voorraden werd
geroofd en toen de rechtmatige bewoners uiteindelijk terugkeerden, was het
klooster geruïneerd. In de 18e eeuw probeerde men de schade zoveel
mogelijk te herstellen in de toen dominante Barok-stijl. Het klooster
werd in 1802 geseculariseerd en overgedragen aan de prinselijke
familie Van Nassau ter compensatie van geleden schade. Deze zetten de
wijnbouw voort zonder de bouwwerken noemenswaardig aan te tasten.
Later was het complex daarnaast in gebruik als gevangenis, inrichting
voor krankzinnigen en hersteloord voor gewonde militairen. In 1926
werd begonnen met renovatiewerkzaamheden die het geheel zijn
<a href="http://kloster-eberbach.de/kloster.html" target="_blank">middeleeuwse uiterlijk</a> moest teruggeven. Tegenwoordig wordt er nog
steeds wijn geproduceerd, nu door de bondsstaat Hessen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerk heeft in de 18e eeuw een Barokke houten vieringtoren gekregen,
maar in het interieur is de Romaanse puurheid en soberheid bewaard
gebleven. De bouw begon in 1145 en was veertig jaar later gereed, met
een onderbreking van 1160 tot 1170, toen de abt wegens steun aan de
verkeerde paus in de problemen kwam en naar Rome vluchtte. De kerk
vertoont een voor cisterciënzer kerken ietwat ongewone combinatie
van kruisgewelven in het schip, een lichtbeuk en arcaden met
rondbogen. De zijbeuken hebben kruisribgewelven en in de 14e eeuw
werden aan de zuidzijde zes kapellen toegevoegd, die eveneens voorzien
zijn van kruisribgewelven. Er is een breed transept met aan de
oostzijde zes rechthoekige kapellen. Het <i>sanctuarium</i>
heeft een rechthoekige sluiting met vijf vensters. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Kloster_Eberbach_Grundriss_Basilika_nach_Luthmer.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van het
oorspronkelijke Romaanse kloosterhof is vrijwel niets over. Het is in
de 13e en 14e eeuw in Gotische stijl herbouwd, maar alleen de
noordelijke en oostelijke galerijen zijn in de 19e eeuw voor afbraak
gespaard gebleven. Aan het eind van de noordelijke transeptarm leidt
een trap naar het 73 meter lange <i>dormitorium</i>
van de monniken uit de tweede helft van de 13e eeuw, dat zich over de hele
bovenverdieping van de oostelijke galerij uitstrekt. Op de
benedenverdieping ligt de kapittelzaal. De noordgalerij met de
refter, keuken en <i>chauffoir</i>
is in de 18e eeuw verbouwd. De gebouwen van de lekenbroeders lagen in
het westen. In het voormalige <i>dormitorium</i>
vinden nu wijnveiligen plaats. Er is nog een oude cisterciënzer
wijnpers uit de 17e eeuw bewaard gebleven. [<a href="http://kloster-eberbach.de/uploads/pics/Lageplan_2.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's 1, 2 & 5 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-FHhfN94749E/VSP35Fv1SaI/AAAAAAAADn8/-8sT7NYk0Fw/s1600/Kloster-Eberbach-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-FHhfN94749E/VSP35Fv1SaI/AAAAAAAADn8/-8sT7NYk0Fw/s1600/Kloster-Eberbach-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gVCpxrSPDTU/VSP4Cct0nPI/AAAAAAAADoE/X2SEw9himkE/s1600/Kloster-Eberbach-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-gVCpxrSPDTU/VSP4Cct0nPI/AAAAAAAADoE/X2SEw9himkE/s1600/Kloster-Eberbach-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-JGTN0ssN73k/VSP4M2aDFkI/AAAAAAAADoM/T9YRTLbvMuU/s1600/Kloster-Eberbach-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-JGTN0ssN73k/VSP4M2aDFkI/AAAAAAAADoM/T9YRTLbvMuU/s1600/Kloster-Eberbach-05.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9wxy1xtBRUE/VSP4VtnDS_I/AAAAAAAADoU/19JHuMqwMjo/s1600/Kloster-Eberbach-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-9wxy1xtBRUE/VSP4VtnDS_I/AAAAAAAADoU/19JHuMqwMjo/s1600/Kloster-Eberbach-06.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SaqSKRTHzbk/VSP4ebvY3pI/AAAAAAAADoc/2-5ZItRZGY0/s1600/Kloster-Eberbach-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-SaqSKRTHzbk/VSP4ebvY3pI/AAAAAAAADoc/2-5ZItRZGY0/s1600/Kloster-Eberbach-04.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-87_J13C9_xM/VSP4ouiDKXI/AAAAAAAADok/dn8lCcKoebQ/s1600/Kloster-Eberbach-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-87_J13C9_xM/VSP4ouiDKXI/AAAAAAAADok/dn8lCcKoebQ/s1600/Kloster-Eberbach-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-I9ERWJF2uGw/VSP4xMgi4aI/AAAAAAAADos/PaIoSr6m1qk/s1600/Kloster-Eberbach-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-I9ERWJF2uGw/VSP4xMgi4aI/AAAAAAAADos/PaIoSr6m1qk/s1600/Kloster-Eberbach-07.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Tot de verdere cisterciënzer kloosters in Duitsland behoren o.a.: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Kp_OPQLJ65o" target="_blank">Himmerod</a></b> (gesticht in 1135, dochter van Clairvaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Z_xKWVnqeNM" target="_blank">Maulbronn</a></b> (gesticht in 1138, dochter van Neubourg en <a href="http://whc.unesco.org/en/list/546" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1993) en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=k55nGvYy73o" target="_blank">Waldsassen</a></b> (gesticht in 1133, dochter van Morimond). </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-lKtUoD0c7tU/VSQTqTByeCI/AAAAAAAADo8/eahRl_18xdg/s1600/Osek-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-lKtUoD0c7tU/VSQTqTByeCI/AAAAAAAADo8/eahRl_18xdg/s1600/Osek-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Osek" target="_blank">Osek</a>, Tsjechië: gesticht in 1194, dochter van Waldsassen</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;">Stift
Heiligenkreuz (Neder-Oostenrijk).</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
de onderwerping van Beieren creëerde Karel de Grote in het
oostelijke gedeelte een <i>'Ostar-Richi'
</i>
om zijn rijk beter tegen invallen van barbaren te kunnen beschermen.
Tot de komst van de Habsburgers in 1246 werd de mark eeuwenlang
geregeerd door de familie Babenberg. Die voelde de behoefte een
machtig klooster in te richten, dat ook als laatste rustplaats voor
hun overledenen kon fungeren. Otto, de zoon van markgraaf Leopold van
Babenberg en student in Parijs, kreeg het verzoek een
geschikte orde uit te zoeken om het klooster te beheren. Aangezien
Otto in 1132 als novice was ingetreden in Morimond, lag de keuze voor
de hand: in 1133 vestigden monniken van Morimond zich in <b>Santa
Cruz, </b>genoemd
naar het stuk van het 'echte kruis' dat de markgraaf aan het klooster
had gedoneerd en later bekend staand als <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=IrAyB8C1xmk" target="_blank">Heiligenkreuz</a></b>.
Een voorname doelstelling van dit klooster was de onrustige oostgrens
van de mark te helpen koloniseren. <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Otto_von_Freising" target="_blank">Otto</a> werd werd al spoedig daarna
abt van Morimond en bisschop van Freisig en groeide uiteindelijk uit
tot de 'vader van de Duitse geschiedschrijving'.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Stift_Heiligenkreuz" target="_blank">Heiligenkreuz</a>
is een van de weinige kloosters dat nooit is opgeheven en voortdurend
werd uitgebreid. Tegenwoordig is het voorste gedeelte open voor het
publiek, terwijl het achterste gedeelte is gereserveerd voor de
kloosterlingen. De abdij werd in 1683 door de Turken overvallen en
platgebrand. Bij de herbouw is het complex behoorlijk uitgebreid. Er kwam o.a. een groot voorplein met een Barokke <i>Dreifaltigkeitssäule</i> (1730). Het oude hart, met name de abdijkerk,
vertoont echter nog steeds een duidelijke Romaanse erfenis.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Met
de bouw van de kerk werd in 1148 begonnen en veertig jaar later kon
hij worden ingewijd. Het middenschip heeft een Romaans kruisribgewelf
met gordelbogen, die via kleine zuiltjes op kraagstenen rusten. De
zijbeuken hebben tongewelven met gordelbogen. Het oorspronkelijke
Romaanse koor bleek al spoedig te klein en werd in de periode
1287-1295 vervangen door een breder Gotisch hallenkoor met rechte
koorsluiting. Het transept werd in deze periode ook behoorlijk
'vergotiseerd'. Het kloosterhof ligt ten zuiden van de kerk. De
oorspronkelijke kloostergebouwen waren in 1240 gereed. De galerijen
hebben Gotische kruisribgewelven. De meest interessante is de
'leesgang' waar de monniken zich verzamelden op houten banken voor lezingen uit de
<i>Regula</i>
van Benedictus. Deze heeft verglaasde vensters met <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Grisaille" target="_blank">grisailles</a></i>,
voor een deel uit de 13e eeuw. Het <i>scriptorium</i>
is laat-Romaans en heeft spitsbogen die uitkomen op zuilen zonder
kapitelen, maar met ingemetselde kraagstenen. De wanden
zijn witgepleisterd en men heeft met rode verf namaakvoegen
geschilderd -iets dat in cisterciënzer kerken heel gebruikelijk was.
[<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Stift_Heiligenkreuz#/media/File:Stift_Heiligenkreuz_Grundriss.6.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Rqgnn4CmVpU/VSRjLiPy2oI/AAAAAAAADpM/XXkP0zzu4Dg/s1600/Stift-Heiligenkreuz-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Rqgnn4CmVpU/VSRjLiPy2oI/AAAAAAAADpM/XXkP0zzu4Dg/s1600/Stift-Heiligenkreuz-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-u6xWd6rpXuY/VSRjUOM2lFI/AAAAAAAADpU/pI5NtRHDNHw/s1600/Stift-Heiligenkreuz-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-u6xWd6rpXuY/VSRjUOM2lFI/AAAAAAAADpU/pI5NtRHDNHw/s1600/Stift-Heiligenkreuz-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-uGCna_E-RjE/VSRjefrmhrI/AAAAAAAADpc/KPG7wxVjbw4/s1600/Stift-Heiligenkreuz-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-uGCna_E-RjE/VSRjefrmhrI/AAAAAAAADpc/KPG7wxVjbw4/s1600/Stift-Heiligenkreuz-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ZK5kxO2phoY/VSRjjb61GZI/AAAAAAAADpk/m2jhSkZgepY/s1600/Stift-Heiligenkreuz-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ZK5kxO2phoY/VSRjjb61GZI/AAAAAAAADpk/m2jhSkZgepY/s1600/Stift-Heiligenkreuz-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ShC0Z0vCQOQ/VSRjzk2clGI/AAAAAAAADps/4PvxbzQypUg/s1600/Stift-Heiligenkreuz-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ShC0Z0vCQOQ/VSRjzk2clGI/AAAAAAAADps/4PvxbzQypUg/s1600/Stift-Heiligenkreuz-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-_Pu7quuz_rQ/VSRj5uUmZ-I/AAAAAAAADp0/mfRmwj95Mcs/s1600/Stift-Heiligenkreuz-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-_Pu7quuz_rQ/VSRj5uUmZ-I/AAAAAAAADp0/mfRmwj95Mcs/s1600/Stift-Heiligenkreuz-06.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i><b><span style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Cistercian_abbeys_in_Britain" target="_blank">Cisterciënzer kloosters</a> in Groot-Brittannië.</span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Engelse koning Hendrik VIII stelde
zich aanvankelijk zeer welwillend op tegenover de katholieke kerk.
Dat veranderde toen de paus weigerde zijn huwelijk met Catherina van
Aragon, de weduwe van zijn broer, te ontbinden. Van hun zes kinderen
was allen Mary in leven gebleven en Hendrik wenste een mannelijke
erfgenaam. De onwil van de paus kwam voort uit de angst Catherina's
machtige neef Karel V voor het hoofd te stoten. Daarop stichtte
Hendrik de Anglicaanse kerk met hemzelf aan het hoofd en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Ontbinding_van_de_kloosters" target="_blank">onteigende</a> in de
periode 1536-1539 alle kloosters. Sommige werden deel van de
koninklijke domeinen, andere cadeau gegeven of voor een habbekrats
verkocht aan vertrouwelingen. Alleen als ze tot landhuis of college getransformeerd werden, overleefden de gebouwen dit drama. Bij gebrek aan een alternatieve
bestemming werd hun lot bepaald door de vraag of ze als steengroeve
gebruikt werden of niet. In het laatste geval verloren de totaal
verwaarloosde gebouwen alleen hun daken en vensters,
anders bleef er aanzienlijk minder van over. De Engelsen zijn
tegenwoordig dol op de pittoreske ruïnes, die meestal in zorgvuldig
onderhouden parken liggen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tot de bekendste van deze kloosters
behoren: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NSv5aTbiDhA" target="_blank">Fountains Abbey</a></b> (gesticht in 1132, adoptiefdochter
van Clairvaux); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=RzQlPeO-C4g" target="_blank">Rievaulx Abbey</a></b> (gesticht in 1132, dochter van
Clairvaux) en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=iLPV2Ca_pCg" target="_blank">Tintern Abbey</a> </b>(gesticht in 1131, dochter van
L'Aumone). Het Ierse klooster <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=S1_MVg57rmM" target="_blank">Mellifont</a></b> werd in 1142 gesticht
en was een dochter van Clairvaux.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-53481034929558478412015-03-31T22:46:00.000+02:002015-04-01T13:43:04.773+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 12.<br />
<b>ROMAANSE MONUMENTEN LANGS DE CAMINO DE SANTIAGO: DEEL 3.</b><br />
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Naar Spanje.</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De pelgrims die zich in Ostabat
verzameld hadden vervolgden hun weg via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3tTMkeYwBzQ" target="_blank">Saint-Jean-Pied-de-Port</a> </b>(port = col).<b> </b> Tegenwoordig neemt deze
etappeplaats een belangrijker positie langs de <i>Camino de Santiago</i>
in dan vroeger. Toen was het simpelweg een van de plekken waarlangs
men de Pyreneeën kon oversteken, nu is het voor de meeste <a href="http://www.caminoadventures.com/camino-frances/st-jean-to-roncesvalles/" target="_blank">moderne <i>jacquets</i></a> het oord waar hun beproeving begint. Het stadje werd
in de 12e eeuw gesticht, na de verwoesting van het fort
Saint-Jean-le-Vieux. In de Middeleeuwen was het de hoofdplaats van
<i>Navarre d'Outre-Monts</i> (het huidig Franse deel van het oude
Navarra). De pelgrims kwamen de stad binnen via de <b><a href="http://img.over-blog-kiwi.com/0/64/71/59/20140924/ob_4502e6_1546.JPG" target="_blank">Porte Saint-Jacques</a></b>, in de buurt waarvan een gelijknamige kapel te vinden
was.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ktga9zt1HPw/VQLvrbqdBXI/AAAAAAAADOw/enQgMOZ74do/s1600/Saint-Jean-Pied-de-Port-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ktga9zt1HPw/VQLvrbqdBXI/AAAAAAAADOw/enQgMOZ74do/s1600/Saint-Jean-Pied-de-Port-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Saint-Jean-Pied-de-Port: pelgrimsbrug over de Nive en Chapelle Saint-Jacques</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Saint-Jean-Pied-de-Port ligt aan de voet van twee
cols, waaruit de pelgrims voor hun verdere tocht konden kiezen: de
Col de Cize en de Col d'Iba</span><span style="font-family: inherit;">ñ</span><span style="font-family: inherit;">eta.
Over de </span><b style="font-family: inherit;">Col de Cize</b><span style="font-family: inherit;">
liep in de Romeinse tijd de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Traiana</i><span style="font-family: inherit;"> van Bordeaux
naar Astorga. De meeste pelgrims kozen deze route. De weg over de
</span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hPn5G3tu13s" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Puerto de Iba</b><b>ñ</b><b>eta</b></a><span style="font-family: inherit;">
(1057 m) was makkelijker en liep langs <b>Valcarlos</b> (in de vallei van de
Nive waar Karel de Grote zijn kamp had opgeslagen toen zijn
achterhoede werd vernietigd door de Basken tijdens de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=MgfbFUnHEbg" target="_blank">Slag bij Roncevalles</a></b> in 778). Langs beide trajecten liepen pelgrims gevaar van
Baskische bandieten.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://spainroadways.blogspot.nl/2013/05/roncesvalles-ibaneta-hill-chapel-church.html" target="_blank">Puerto de Ibañeta</a>
was in het verleden een belangrijke doorgangsweg, zowel voor degenen
met goede als die met kwade bedoelingen (zo trokken de Moorse legers
via deze route Frankrijk binnen). Bovenop de col was het klooster <b>San
Salvador de Iba</b><b>ñ</b><b>eta</b>
gevestigd, dat in 1071 aan het Monasterio de Leyre werd verbonden en
tweehonderd jaar later onder het beheer van de Santa Maria de
Roncevalles werd gesteld. Karel de Grote had op de top van de col een
kruis geplaatst, dat later werd vervangen door een in een rots
uitgehakte madonna met kind. Tegenwoordig is er behalve het hedendaagse <b>Roland-monument </b>slechts een aan de heilige Jacobus gewijd 13e eeuws <b>kapelletje</b> te
vinden. Daarnaast staat de in de 12 eeuw gebouwde <b><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/88/Rocesvalles_sillo_Carlomagno.jpg" target="_blank">Silo de Carlemagno</a></b>, volgens de legende opgericht door Karel de Grote om zijn gesneuvelde neef Roland bij te zetten. Binnen is een <i>ossuarium</i>, met naar verluid de resten van de gesneuvelde Frankische krijgers.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-UyVp46qO8iY/VQLv2Pec63I/AAAAAAAADO4/tQYpq4POUzk/s1600/Ibaneta-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-UyVp46qO8iY/VQLv2Pec63I/AAAAAAAADO4/tQYpq4POUzk/s1600/Ibaneta-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-qujBOsW72Pg/VQMDMjP_kuI/AAAAAAAADPY/QJ_gi8KcYfg/s1600/Ibaneta-Saint-Jacques-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-qujBOsW72Pg/VQMDMjP_kuI/AAAAAAAADPY/QJ_gi8KcYfg/s1600/Ibaneta-Saint-Jacques-01.jpg" height="400" width="260" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-LvqMTleXytY/VQLwETZG1MI/AAAAAAAADPI/s0bmf8v7-xA/s1600/Ibaneta-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-LvqMTleXytY/VQLwETZG1MI/AAAAAAAADPI/s0bmf8v7-xA/s1600/Ibaneta-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<i>hospitium</i> van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=1CJ8xXUZzMM" target="_blank">Roncevalles</a></b> werd in 1132 gesticht en stond onder beheer
van augustijnse kanunniken. In 1207 werd begonnen met de bouw van de
<b><a href="http://www.turismo.navarra.es/eng/organice-viaje/recurso.aspx?o=3060&masInf=1" target="_blank">Colegiata de Santa María</a></b>,
voornamelijk in de stijl van de Franse Gotiek. Het kloosterhof werd
in de 17e eeuw gereconstrueerd, nadat het originele bouwwerk onder
een lawine was bedolven. De kerk bezit een fraai 14e eeuws <a href="https://religionennavarra.files.wordpress.com/2012/12/roncesvalles-virgen-012.jpg" target="_blank">Mariabeeld</a> van met zilver bedekt hout. In de oude kapittelzaal zijn zowel de graftombe
van Sancho de Sterke (1194-1234) te vinden, als de ijzers waarmee bevelhebber Miramamolin
(<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Muhammad_an-Nasir" target="_blank">Muhammad an-Nasir</a>) </span>de slaven die hem moesten beschermen had vastgeketend<span style="font-family: inherit;">, toen hij in 1212 tijdens de Slag bij Las Navas de Tolosa
in zijn tent de koran zat te lezen.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ayWa005HaC4/VQMe8Hf0toI/AAAAAAAADPo/IkW__2MtSpE/s1600/Roncevalles-Santa-Maria-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ayWa005HaC4/VQMe8Hf0toI/AAAAAAAADPo/IkW__2MtSpE/s1600/Roncevalles-Santa-Maria-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=YcDGY-94zY4" target="_blank">Pamplona</a></b>
(het Romeinse <i>Pompaelo</i>)
werd rond 75 v.C. gesticht door de Romeinse veldheer Gnaeus Pompeius.
Aan het begin van de 8e eeuw werd het bezet door de Moren, die in 778
door Karel de Grote werden verjaagd. In 905 werd het de hoofdstad van
het koninkrijk Navarra. De '<i>Francos</i>'
(Occitaanse handelaren) waren er zo talrijk dat ze aan het begin van
de 12e eeuw een eigen <i>burgo</i>
(zelfstandige wijk) kregen, San Cernin, en aan het eind van die eeuw
nog een tweede wijk, San Nicolás. De bewoners ruzieden voortdurend
met elkaar, maar in 1276 werkten ze voor één keer samen: ze verwoestten met behulp van troepen van de graaf van Artois de derde
<i>burgo</i>,
de Navarreria, en moordden de bevolking uit. Het duurde een halve
eeuw voor de wijk er weer een beetje bovenop was. Bij deze
gelegenheid werd ook de 12e eeuwse kathedraal <b>Santa
María </b>met de grond gelijk gemaakt. Deze werd in de 14e en 15e eeuw
gereconstrueerd en kreeg een flamboyant Gotisch kloosterhof. [De Spaanse pelgrims Txusly en echtgenote liepen in 2013 het 2e deel van hun <i>Camino</i>: van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hDbfi7JUkT8" target="_blank">Pamplona</a></b> naar Compostella.] </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-dpbBkkzfXng/VQMnGlDiQjI/AAAAAAAADP4/7h_qKjQRqlA/s1600/Pamplona-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-dpbBkkzfXng/VQMnGlDiQjI/AAAAAAAADP4/7h_qKjQRqlA/s1600/Pamplona-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-VISvJ4jXaLs/VQMoyAuFNCI/AAAAAAAADQM/jG06JSCD1TU/s1600/Pamplona-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-VISvJ4jXaLs/VQMoyAuFNCI/AAAAAAAADQM/jG06JSCD1TU/s1600/Pamplona-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Monumenten
langs de <a href="http://vppyr.free.fr/images/piemont_sud/01-presentation/camino_aragones.gif" target="_blank">Camino Aragonés</a>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
het oversteken van de <b>Col
du Somport</b>
(<i>Sommus
Portus</i>)
bereikten de pelgrims als eerste het <i>hospitium</i> van <b><a href="http://www.romanicoaragones.com/0-Jacetania/441-StaCristina.htm" target="_blank">Santa Christina</a></b>,
opgericht in de 12e eeuw en (naast de pelgrimsverblijven van
Jeruzalem en de Grote Sint Bernhard) een van de meest belangrijke
liefdadige instellingen in deze periode. Het <i>hospitium</i> (waarvan alleen de <a href="https://lasfotosdeluismi.files.wordpress.com/2010/12/ruinas-2.jpg?w=750&h=530" target="_blank">fundamenten</a> bewaard gebleven zijn) controleerde
14 onderkomens ten noorden van de Pyreneeën en 30 in Aragón. De
bedevaartgangers trokken verder langs de rivier de Aragón en
passeerden o.a. <b><a href="http://www.romanicoaragones.com/0-Jacetania/47-CanfrancPte.htm" target="_blank">Canfranc</a></b>
(<i>Campus
Franci)</i>,
rond 1085 gesticht door koning Sancho Ramírez van Aragón (1063-1094).
Het was niet alleen een marktplaats, maar ook een militaire post die
de grenzen controleerde en belastingen inde voor afdracht aan de
kathedraal van Jaca.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dBBJVpTj7gs" target="_blank">Jaca</a></b>,
de belangrijkste stop op deze route, werd in 1036 door koning Ramiro
I (1035-1063) tot hoofdstad van Aragón verheven. Zijn zoon Sancho
Ramírez verleende de stad vele privileges, die een groot aantal
<i>Francos</i>
aantrokken. Die vestigden zich in een aparte<i>
burgo</i>,
op het terrein waar in de 16e eeuw de citadel zou worden aangelegd. Na de herovering van Zaragoza in 1116 verloor Jaca geleidelijk zijn prominente positie, maar bleef in trek als etappeplaats voor de <i>Camino</i>: de Franse koning Lodewijk VII maakte er in 1154 kwartier en Franciscus van Assisi kwam er in 1213 langs.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In 1077 werd het diocees Jaca gecreëerd en begon men met de
constructie van de kathedraal <b><a href="http://www.romanicoaragones.com/0-jacetania/03-Catedral-ing-01.htm" target="_blank">San Pedro</a></b>.
Het was een van de eerste Romaanse kathedralen in Spanje. In 1130 was
het bouwwerk grotendeels gereed. Men bewaarde er de relieken van San Indalecio (<b><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienI/Indaletius_von_Urci.html" target="_blank">Indaletius</a></b>), volgens de overlevering een van de metgezellen van Jacobus Maior. Aan het eind van de 14e eeuw waren
herstelwerkzaamheden noodzakelijk, nadat een brand het houten plafond
had verwoest. In het begin van de 16e eeuw vonden er opnieuw
renovaties plaats, waarbij de zijbeuken werden toegevoegd en het
middenschip werd vergroot. Het <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/o-espagne/jaca-cathedrale-san-pedro" target="_blank">huidige gebouw</a> is nog voor een groot
deel Romaans, met Gotische (gewelven), Renaissancistische (loggia's)
en Barokke (retabel) elementen. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/catedraldejacaplano01.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 1 JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-apEMwgWhCW8/VQRl6N6sprI/AAAAAAAADQc/TvAL991vBkc/s1600/Jaca-kathedraal-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-apEMwgWhCW8/VQRl6N6sprI/AAAAAAAADQc/TvAL991vBkc/s1600/Jaca-kathedraal-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-02YiYyGM2xY/VQRmAVyNP_I/AAAAAAAADQk/eelterV5pXg/s1600/Jaca-kathedraal-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-02YiYyGM2xY/VQRmAVyNP_I/AAAAAAAADQk/eelterV5pXg/s1600/Jaca-kathedraal-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-xcL1RhE9F4c/VQRmH1Fg66I/AAAAAAAADQs/7xBZiTt6PBg/s1600/Jaca-kathedraal-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-xcL1RhE9F4c/VQRmH1Fg66I/AAAAAAAADQs/7xBZiTt6PBg/s1600/Jaca-kathedraal-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Alvorens
hun weg langs de rivier de Aragón te vervolgen, gingen vele pelgrims
even langs in </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=DwfmK5CeCYo" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>San Juan de la Peña</b></a><span style="font-family: inherit;">, op 1200 meter hoogte in de Sierra de la Peña gelegen. Hier trok zich na de Moorse inval een groep christenen terug. In 920 werd het gebied veroverd door Galindo
Aznárez, graaf van Aragón, die er een bescheiden, aan Johannes de
Doper gewijd klooster liet bouwen. Hiervan is alleen nog een kleine
Mozarabische kerk over. </span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_III_of_Navarre" style="font-family: inherit;" target="_blank">Sancho III Garcés el Mayor</a><b style="font-family: inherit;"> </b><span style="font-family: inherit;">(1000-1035) liet een nieuw klooster bouwen, dat in 1025 werd verbonden aan de
Orde van Cluny. Genereuze donaties trokken veel monniken aan,
waaronder talrijke uit Frankrijk. In 1675 brandde het bouwwerk af,
waarna op een makkelijker toegankelijke plek in de omgeving een nieuw
klooster werd gesticht. Volgens een oorkonde uit 1071 bewaakten de monniken van San
Juan de la Peña
de </span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Holy_Grail" style="font-family: inherit;" target="_blank">Heilige Graal</a><span style="font-family: inherit;">. Deze werd in 1399 overgebracht naar
Zaragoza.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://www.romanicoaragones.com/0-Jacetania/25-SanJuanPena.htm" target="_blank">huidige complex</a> telt wee verdiepingen: de oude Mozarabische
onderkerk en de 11e eeuwse bovenkerk met kloosterhof. De onderkerk
fungeerde in later tijden als crypte en bestaat uit twee door hoge
arcaden gescheiden beuken en twee in de rotsen uitgehakte niches, die
als absiden fungeren. De <a href="http://www.gronze.com/sites/default/files/san-juan7.jpg" target="_blank">bovenkerk</a> heeft slechts één beuk en voor
een deel daarvan vormt de rots het gewelf. Het klooster herbergt het
<a href="http://www.romanicoaragones.com/colaboraciones/SJP-PanteonNobles%2000.jpg" target="_blank">pantheon</a> van de koningen van Aragón, die hier van de 11e tot de 16e
eeuw zijn bijgezet. Het tegenwoordige uiterlijk kreeg het in de 18e
eeuw. Het kloosterhof stamt uit de 12e eeuw en staat bekend om
de magnifieke kapitelen met bijbelse voorstellingen. Er zijn
slechts twee galerijen bewaard gebleven. De zuilen zijn afwisselend
enkel, dubbel en viervoudig. [<a href="http://image.slidesharecdn.com/arquitecturaromanica-101126044032-phpapp01/95/arquitectura-romanica-15-638.jpg?cb=1422640488" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's 1 & 4 JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HuCi-FWCAOg/VQR4ZPp44cI/AAAAAAAADQ8/H2t6hs6VYD8/s1600/San-Juan-de-la-Pena-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-HuCi-FWCAOg/VQR4ZPp44cI/AAAAAAAADQ8/H2t6hs6VYD8/s1600/San-Juan-de-la-Pena-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-MrnP-V53QCE/VQR4g_Tc5AI/AAAAAAAADRE/H9sYQw-Jpf4/s1600/San-Juan-de-la-Pena-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-MrnP-V53QCE/VQR4g_Tc5AI/AAAAAAAADRE/H9sYQw-Jpf4/s1600/San-Juan-de-la-Pena-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-vJWyEA-lKKM/VQR4nsKr6KI/AAAAAAAADRM/6HwUdsvAc_Q/s1600/San-Juan-de-la-Pena-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-vJWyEA-lKKM/VQR4nsKr6KI/AAAAAAAADRM/6HwUdsvAc_Q/s1600/San-Juan-de-la-Pena-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-z7FzAPEnIuA/VQR7uoyhBBI/AAAAAAAADRY/lelEY03NmC8/s1600/San-Juan-de-la-Pena-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-z7FzAPEnIuA/VQR7uoyhBBI/AAAAAAAADRY/lelEY03NmC8/s1600/San-Juan-de-la-Pena-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
Jaca konden de pelgrims de rivier oversteken en in de buurt van Yesa
het </span><a href="http://navarra360.com/panoramas/leyre/" style="font-family: inherit;" target="_blank">fraai gelegen</a><span style="font-family: inherit;"> klooster </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_j7AvlJ8z2c" target="_blank">San Salvador de Leyre</a> </b><span style="font-family: inherit;">bezoeken.
Halverwege de 9e eeuw bestond hier al een religieus etablissement. Na
de aanval van Abt al-Rahman op Pamplona in 924 zochten veel
geestelijke dignitarissen en leden van het hof van Navarra hier hun
toevlucht. Daarna was de bisschop van Pamplona tevens abt van Leyre
(tot 1078). Het klooster ontving talrijke giften en privileges van
de Navarrese koningen, waarvan er ook verscheidene in Leyre zijn
bijgezet. Het werd zeer machtig en controleerde 58 steden en
stadjes in de omgeving, waaronder Estella. In 1269 werd de instelling alsnog
onderdeel van de Orde van Cluny.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de regering van Sancho de Grote werd begonnen met de bouw van een
nieuw koor en een <a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_cripley.htm" target="_blank">crypte</a> (met opvallend korte zuilen), die in 1057
werden ingewijd. De rest van de <a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_edifley.htm" target="_blank">kerk</a> was veertig jaar later gereed. In de 16e
eeuw werd vrijwel het gehele klooster herbouwd, maar de <a href="http://www.arquivoltas.com/6-Navarra/Leyre1.htm" target="_blank">kerk</a> behield
zijn Romaanse uiterlijk. Op het timpaan van het <a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_portaley.htm" target="_blank">hoofdportaal</a> (de
<i>Porta
Speciosa</i>)
zijn de heilige zusters <b><a href="http://wdtprs.com/blog/2014/10/22-october-sts-nunilo-and-alodia-virgins-and-martyrs-4/" target="_blank">Nunilo en Alodia</a></b>
afgebeeld, kinderen van een islamitische vader en een christelijke
moeder, die het christendom verkozen en daarom als apostaten onthoofd
werden. Hun overblijfselen werden in 851 naar het klooster van Leyre
gebracht. [<a href="http://www.lebrelblanco.com/anexos/images/26801saa-00cplanoiglesiaabacialycripta.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-_-kKcepIEtg/VQSj9GfslSI/AAAAAAAADRo/PKftCRKrFaQ/s1600/San-Salvador-de-Leyre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-_-kKcepIEtg/VQSj9GfslSI/AAAAAAAADRo/PKftCRKrFaQ/s1600/San-Salvador-de-Leyre-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-p5XEqND7sTg/VQSkELgpu8I/AAAAAAAADRw/TWethRtRCz4/s1600/San-Salvador-de-Leyre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-p5XEqND7sTg/VQSkELgpu8I/AAAAAAAADRw/TWethRtRCz4/s1600/San-Salvador-de-Leyre-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-YOgucdIA-gg/VRmDu60X8II/AAAAAAAADZU/o2woNmr1BjY/s1600/San-Salvador-de-Leyre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-YOgucdIA-gg/VRmDu60X8II/AAAAAAAADZU/o2woNmr1BjY/s1600/San-Salvador-de-Leyre-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
bedevaartgangers die de hoofdroute aanhielden kwamen weldra in
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=yt3uP492ULQ" target="_blank">Sanguësa</a></b><span style="font-family: inherit;">
aan. Deze stad had veel te danken aan </span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alfonso_the_Battler" style="font-family: inherit;" target="_blank">Alfonso I el Battalador</a><span style="font-family: inherit;">
(= de Strijdvaardige, 1104-1134), koning van Aragón en Navarra en door zijn huwelijk met
koningin-regentes Urraca ook heerser over Castilië en León. Hij
liet in 1122 een vesting bouwen en lokte de bewoners van het hoog aan de
andere oever van de rivier gelegen Rocqueforte met allerlei
privileges naar beneden. In 1131 vertrouwde hij de stad toe aan de
Johannieters, die er tot 1351 bleven. Door de toestroom van pelgrims
steeg de welvaart zodanig dat de stad zich een ommuring met zes
poorten kon permitteren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er
zijn verscheidene monumenten te bewonderen Het <b><a href="http://fotos.diariovasco.com/201105/16327-palacio-principe-de-viana-de-sanguesa.jpg" target="_blank">Palacio de Príncipe de Viana</a></b>
(versterkt paleis uit de 12e eeuw) herbergde van tijd tot tijd de koningen van Navarra. Op het
<a href="http://m1.paperblog.com/i/251/2511988/monasterio-leyre-sanguesa-L-HIYC_C.jpeg" target="_blank">timpaan</a> van de <b><a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_sangsantiago.htm" target="_blank">Santiago el Mayor</a></b> (12e/13e eeuw) staat Jacobus afgebeeld, die wordt aanbeden door twee pelgrims. Vlak
bij de brug over de Aragón werd de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8dLGtK7yVu0" target="_blank">Santa María la Real</a></b>
(12e eeuw) aangelegd. Het portaal dateert uit het begin van de 13e
eeuw. Er hebben twee meesters aan gewerkt. De twee bovenste galerijen
worden toegeschreven aan de beeldhouwer die ook San Juan de la Peña
heeft verfraaid, terwijl de Bourgondiër Leodegarius de overige elementen
(waaronder zes Gotisch aandoende zuilbeelden) heeft vervaardigd. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vlak
voor de Aragonese route aansloot op de <i>Camino
Francés</i>
kwamen de pelgrims nog langs het 12e eeuwse achthoekige kerkje <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5WMPepQjHT0" target="_blank">Santa María de Eunate</a></b>.
Waar <a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_eunate.htm" target="_blank">dit gebouw</a> precies voor diende is onduidelijk. Sommigen menen dat het
een grafkapel was (er zijn bij archeologische opgravingen vele graven
gevonden). Omdat de vorm lijkt op die van de Heilig Grafkerk in
Jeruzalem (en daarmee overeenkomsten vertoont met erkende bouwwerken
van de Tempeliers, zoals de Tempelierskerk -<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Convent_of_Christ_%28Tomar%29" target="_blank">Convento de Cristo</a>- in het Portugese Tomar), geloofden
anderen dat ook deze kerk een godshuis van de Tempeliers was. Een
relatie met de Johannieters, die er niet ver vandaan een vestiging
hadden, lijkt echter waarschijnlijker. Het enige wat men zeker weet
is dat Maria er werd vereerd.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IVRrgrbaXQU/VRm4l53WUUI/AAAAAAAADZ0/tnXxgw6vWC0/s1600/Tomar-Tempelierskerk-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-IVRrgrbaXQU/VRm4l53WUUI/AAAAAAAADZ0/tnXxgw6vWC0/s1600/Tomar-Tempelierskerk-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Tomar: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9CjMAiCrfu0" target="_blank">Tempelierskerk</a>, onderdeel van de <a href="http://dewensenbrenger.nl/wp-content/uploads/2014/12/camino-poortugues.jpg" target="_blank">Camino Portugues</a></i></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b>Monumenten langs de <i><a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-camino-frances-itineraire-espagne" target="_blank">Camino Francés</a></i>. </b></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
tegenstelling tot de Franse routes, die op 'natuurlijke' wijze
ontstonden, is de </span><i style="font-family: inherit;">Camino
Francés</i><span style="font-family: inherit;">
voor een niet gering deel het resultaat van strategische manipulaties
door de elkaar hevig beconcurrerende heersers van de Noord-Spaanse
koninkrijkjes. Hoe de pelgrims vóór de 11e eeuw precies reisden is
onbekend. Van Godescalc weet men bijvoorbeeld alleen dat hij afsteeg
in het klooster van </span><b style="font-family: inherit;">Albelda</b><span style="font-family: inherit;"> (waar al zeer vroeg een </span><a href="http://abarrotestito.com/home/las-tapias/" style="font-family: inherit;" target="_blank">religieus complex</a><span style="font-family: inherit;"> gevestigd was). Sancho Garcés wilde zijn rijk
uitbreiden naar het westen en bevorderde daarom het gebruik van de
weg tussen Najéra (hoofdstad van Navarra) en Burgos (hoofdstad van
Castilië) door pelgrims. Vóór zijn regeringsperiode prefereerden
veel bedevaartgangers na Pamplona de weg over Salvatierra, Vitoria,
Miranda en Briviesca naar Burgos; daarna was de route Estella-Logroño-Najéra
favoriet. Deze werd bekend als de </span><i style="font-family: inherit;">Iter
Francorum</i><span style="font-family: inherit;">,
niet alleen vanwege de vele Franse pelgrims die er passeerden, maar
ook vanwege de talloze </span><i style="font-family: inherit;">Francos</i><span style="font-family: inherit;">
(geestelijken, handelaren, handwerkslieden) die zich langs dit traject vestigden en de bedevaartgangers bijstonden, dan wel het vel over de
oren haalden.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Nog
twee andere koningen speelden een belangrijke rol bij de ontwikkeling
van de <i>Camino
Francés</i>.
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Alfons_VI._(Le%C3%B3n)" target="_blank">Alfonso VI el Bravo</a> van Castilië (1072-1109) schafte de tolheffingen af die
de pelgrims belemmerden. Hij stimuleerde de bouw van gastenverblijven
in Cebreiro, Burgos en Foncebadón en ondersteunde de inspanningen
van de later heilig verklaarde Domingo bij de aanleg van bruggen en
wegen. Hij liet de brug bij Ponferrada bouwen en stichtte het
klooster van Zoilo. <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Sancho_I._(Arag%C3%B3n)" target="_blank">Sancho I Ramírez</a> van Aragón (1063-1094) deed
eveneens de tol in de ban, stichtte Estella, hielp bij het inrichten
van hospices in Jaca en Pamplona en gaf grote donaties aan de
kloosters van Sainte-Foy in Conques en La Sauve Majeur bij Bordeaux.
Men kan dan ook stellen dat de infrastructuur van de <i>Camino
Francés</i>
aan het begin van de 12e eeuw op orde gebracht was.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9KiVBepL7wg/VQcKQEUQ-ZI/AAAAAAAADSI/bJQHaKReF1o/s1600/Puente-la-Reina-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-9KiVBepL7wg/VQcKQEUQ-ZI/AAAAAAAADSI/bJQHaKReF1o/s1600/Puente-la-Reina-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-rCoh8uJ8tY" target="_blank">Puente la Reina</a>: het begin van de Camino Francés (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
beroemde <a href="http://navarra360.com/panoramas/puente/" target="_blank">brug</a> over de rivier de Arga, op de plaats waar de wegen uit
Somport en Roncevalles samenkwamen, werd in de 11e eeuw gebouwd door
een koningin. Het is echter niet zeker of het Do</span><span style="font-family: inherit;">ñ</span><span style="font-family: inherit;">a
Mayor, de vrouw van Sancho Garcés, of Do</span><span style="font-family: inherit;">ñ</span><span style="font-family: inherit;">a
Estefania, de vrouw van zijn zoon García III Sanchéz (bijgenaamd </span><i style="font-family: inherit;">el
de Najéra</i><span style="font-family: inherit;">,
1035-1054) betrof. In 1090 construeerden </span><i style="font-family: inherit;">Francos</i><span style="font-family: inherit;">,
op verzoek van het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.arteguias.com/monasterio/irache.htm" target="_blank">Monasterio de Irache</a> </b><span style="font-family: inherit;">enkele molens in de omgeving van de brug. Dertig jaar later liet
Alfonso de Strijdvaardige er een stadje stichten dat, naar de brug,
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tstTgP4E6LQ" target="_blank">Puente la Reina</a></b><span style="font-family: inherit;">
genoemd werd. Degenen die bereid waren zich er te vestigen kregen een
stuk land langs de Arga toegewezen. De <a href="http://www.arteguias.com/navarra/puentelareina.htm" target="_blank">stad</a> ontwikkelde zich langs
een centrale as, de </span><i style="font-family: inherit;">Calle
Mayor</i><span style="font-family: inherit;">.
Vanaf 1142 waren er Tempeliers gevestigd die van koning García
Ramírez het recht kregen brood en wijn te verkopen. [Na 1312 werden
ze vervangen door de Johannieters.]</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
lieten dicht bij de brug de kerk <i>Santa María de las Huertas</i> (eind 12e
eeuw) bouwen, tegenwoordig bekend als de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JpHQV5rSKV4" target="_blank">Iglesia del Crucifijo</a></b>,
naar de prachtige Rijnlandse <a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_crucifp.htm" target="_blank">crucifix</a> die in de 16e eeuw door een
Duitse pelgrim werd geschonken. Even verderop aan de <i>Calle
Mayor</i>
ligt de <b><a href="http://www.romanicoennavarra.info/album_santiagop.htm" target="_blank">Iglesia de Santiago</a></b>.
Deze werd in 1142 voor het eerst vermeld en bezit een Romaans
portaal (met Mozarabische invloeden) uit het eind van de 13e eeuw. Befaamd is het 14e eeuwse beeld van Jacobus de Meerdere, de <b><a href="http://4.bp.blogspot.com/-pwFaFn3JsMo/UtQEG-Ar8VI/AAAAAAAAEK8/QrvqYaey-Yg/s1600/10.JPG" target="_blank">Beltza</a></b>
(Zwarte in het Baskisch). Aan een zijweggetje ligt de <b>San
Pedro</b>
(hoofdzakelijk 16e-18e eeuw), die een Romaanse koorsluiting
heeft en pronkt met een zo mogelijk nog befaamder beeld: <i>Nostra
Señora
del Puy</i> (<b><a href="http://1.bp.blogspot.com/-08PbaInfE-Y/UvlIL4uJWfI/AAAAAAAAEZ8/5tDSo1UBs3U/s1600/Txori.JPG" target="_blank">Txori</a></b>).
Dit beeld stond tot de 19e eeuw in een kapelletje vlak bij de brug en
volgens een legende kwam er geregeld een vogeltje langs dat haar
vleugels in de rivier doopte en met het water het beeld reinigde. De
brug zelf is nog geheel origineel, op de versterkte
tolpoort en het aan Txori gewijde kapelletje, die zijn afgebroken, na. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Op
een plek langs de rivier de Ega, aan de voet van het kasteel van
Lizarra, stichtte Sancho I Ramírez in 1090 het stadje <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=r2SEbhw6QcU" target="_blank">Estella</a></b>
(bijgenaamd <i>la
Bella</i>).
De <i>Francos</i>,
aangelokt door het voorrecht met de pelgrims op weg naar Compostella handel te mogen drijven,
hadden er een eigen wijk.<i>
</i>Er
was ook een
kleine joodse gemeenschap, waarvan de synagoge echter in 1145 in een
parochiekerk (<b><a href="http://www.sasua.net/estella/articulo.asp?f=santamariajus" target="_blank">Santa María Jus del Castillo</a></b>) werd getransformeerd. Een eeuw later werd Estella
uitgebreid met twee nieuwe wijken aan de overkant van de rivier: <a href="http://www.arteguias.com/iglesia/sanmiguelestella.htm" target="_blank">San Miguel</a> en <a href="http://www.aldeaglobal.net/alu510/castella/Navarra/San%20Juan%20estella.htm" target="_blank">San Juan</a>, genoemd naar hun respectievelijke parochiekerken.
De Navarrese koningen verbleven nu en dan in een <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7sTJaWOc998" target="_blank">paleisje</a></b>
(ca. 1200) tegenover de kerk San Pedro.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9pGeWzWD7XQ/VQdJNnqZLnI/AAAAAAAADSY/ClhZoOqB-WM/s1600/Estella-pelgrimsbrug-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-9pGeWzWD7XQ/VQdJNnqZLnI/AAAAAAAADSY/ClhZoOqB-WM/s1600/Estella-pelgrimsbrug-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OH9eeSThNKM" target="_blank">Estella</a>: de pelgrimsbrug tussen beide stadshelften (JW)</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=U9i_lQ1HsAE" target="_blank">San Pedro de la Rua</a></b><span style="font-family: inherit;">
werd in de 12e eeuw gebouwd in het hart van de stad, tegen de heuvel waarop het oude kasteel Lizarra prijkte aan. De <a href="http://www.arteguias.com/iglesia/sanpedroruaestella.htm" target="_blank">kerk</a> heeft een veellobbig
portaal dat Arabisch aandoet en een kloosterhof met prachtig
gebeeldhouwde kapitelen. Er zijn slechts twee galerijen over: de
overige werden vernield toen het kasteel in 1512 werd opgeblazen. In
het kloosterhof werden de pelgrims begraven die tijdens hun tocht naar
het graf van Jacobus overleden. De kerk herbergt relikwieën van de
apostel <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/30/11-30-0069-andreas.php" target="_blank">Andreas</a></b>. Deze werden meegenomen door de bisschop van Patras
toen hij in zijn eentje en incognito naar Compostella trok. Hij
stierf onderweg en werd in het kloosterhof bijgezet. De volgende
nacht zag de koster een vreemd licht uit de tombe komen, een fenomeen
dat zich de nachten daarop herhaalde. Bij navorsing ontdekte men de
relikwieën, die in 1374 in een schrijn van goud en emaille werden
geplaatst en sindsdien in een zijkapel bewaard worden. In een andere
zijkapel is een Romaanse madonna te bewonderen. [<a href="http://www.arquivoltas.com/6-Navarra/EstellaSPedro%20G71.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-S54S3mlyb6E/VQdJU9zbmTI/AAAAAAAADSg/8811G94kQBw/s1600/Estella-San-Pedro-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-S54S3mlyb6E/VQdJU9zbmTI/AAAAAAAADSg/8811G94kQBw/s1600/Estella-San-Pedro-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-WdGTitoxCX8/VQdJcIGpg_I/AAAAAAAADSo/Q6r-E5A6Kkc/s1600/Estella-San-Pedro-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-WdGTitoxCX8/VQdJcIGpg_I/AAAAAAAADSo/Q6r-E5A6Kkc/s1600/Estella-San-Pedro-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-crRzOvDu0A8/VQdJhREJdDI/AAAAAAAADSw/wRlrNaYP9As/s1600/Estella-San-Pedro-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-crRzOvDu0A8/VQdJhREJdDI/AAAAAAAADSw/wRlrNaYP9As/s1600/Estella-San-Pedro-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-BieRkihBlFg/VQdJnI_hrFI/AAAAAAAADS4/KqwrJfAfElI/s1600/Estella-San-Pedro-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-BieRkihBlFg/VQdJnI_hrFI/AAAAAAAADS4/KqwrJfAfElI/s1600/Estella-San-Pedro-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EXSfcminvYU" target="_blank">San Miguel Archangel</a></b><span style="font-family: inherit;">
(voor het eerst vermeld in 1175) heeft een schitterend Romaans
<a href="http://www.romanicoennavarra.info/estella_san_miguel.htm" target="_blank">noordportaal</a>. Het timpaan toont Christus, omgeven door de symbolen
van de apostelen en twee onbekende personen. Op de archivolten zijn
engelen, profeten, martelaren e.d. afgebeeld. Naast het portaal zijn
twee haut-reliëfs aangebracht: rechts de drie Maria's bij het
heilige graf; links Sint Michael die een draak verslaat. [<a href="http://www.arquivoltas.com/6-Navarra/EstellaSMiguel%20G06b.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vjKbqSKfnY8/VQdJuZu0ncI/AAAAAAAADTA/Ay4sTy4rVdI/s1600/Estella-San-Miguel-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-vjKbqSKfnY8/VQdJuZu0ncI/AAAAAAAADTA/Ay4sTy4rVdI/s1600/Estella-San-Miguel-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-4hCBpa-vZA8/VQdeueziHfI/AAAAAAAADTg/sXGiaX6_v1c/s1600/Estella-San-Miguel-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-4hCBpa-vZA8/VQdeueziHfI/AAAAAAAADTg/sXGiaX6_v1c/s1600/Estella-San-Miguel-02a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1vYIKBA36iA/VQdJ72GNZuI/AAAAAAAADTQ/K58NOrCOKwg/s1600/Estella-San-Miguel-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-1vYIKBA36iA/VQdJ72GNZuI/AAAAAAAADTQ/K58NOrCOKwg/s1600/Estella-San-Miguel-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
het verlaten van Estella kwamen de pelgrims eerst langs het
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.arquivoltas.com/6-Navarra/Irache01.htm" target="_blank">Monasterio Santa María la Real de Irache</a></b><span style="font-family: inherit;">.
Deze religieuze instelling behoorde tot de oudste van Navarra en was
oorspronkelijk een Visigotische monnikengemeenschap. Na de herovering
van het gebied door Sancho I Garcés in 914 werd de instelling door
cluniacenzer monniken tot een spiritueel centrum voor de </span><i style="font-family: inherit;">Reconquista
</i><span style="font-family: inherit;">omgevormd. In 958 werd voor het eerst melding gemaakt van een
benedictijner abdij op deze plaats. García III Sanchéz stelde in
1050 middelen ter beschikking voor de inrichting van een </span><i style="font-family: inherit;">hospitium</i><span style="font-family: inherit;">.
In de periode daarna kwam de abdij tot grote bloei, maar in de 14e
eeuw zette de achteruitgang in, uitmondend in een verbintenis met de
abdij van Valladolid in 1522. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De abdijkerk is een Romaanse basiliek
uit de 12e en 13e eeuw. De 16e eeuwse toren vervangt de twee
oorspronkelijke Romaanse torens. De kruisgang werd in de periode
1540-1586 aangelegd in de <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Plateresque" target="_blank">Plateresco</a></i>-stijl.
Tegenwoordig is het etnografisch museum van Navarra er gevestigd en
een deel van de gebouwen is als <i>parador</i>
(chique hotel) ingericht. Op het terrein zijn ook de wijnkelders van
de <i>Bodegas
Irache</i>
te vinden, die dagelijks 70 liter rode wijn ter beschikking stelt als
hartversterking voor de vermoeide tochtgangers.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Via
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=x5jOrn0VNVs" target="_blank">Los Arcos</a></b>
kwamen de pelgrims in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=lztcm6dYG0Y" target="_blank">Torres del Rio</a></b>
terecht. De achthoekige <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=oN_h39nOeOw" target="_blank">Santo Sepulcro</a></b>
(rond 1200 gebouwd) vertoont duidelijke <i>Mudéjar</i> invloeden en was mogelijk bedoeld als grafkapel. Het
versterkte stadje <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EOsY2RcTPp8" target="_blank">Viana</a></b>
werd in 1219 gesticht door <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sancho_VII_of_Navarre" target="_blank">Sancho VII el Fuerte</a>. Het was de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Apanage" target="_blank"><i>apanage</i></a> van de oudste zoon van de koningen van
Navarra. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-family: inherit;">Vervolgens bereikten de pelgrims </span><b>Logroñ</b><b>o</b>. </span><span style="font-family: inherit;">Deze stad was onder de naam </span><i style="font-family: inherit;">Vareia</i><span style="font-family: inherit;">
al in Romeinse tijden een belangrijk knooppunt. Nadat de Rioja-streek
in 1076 door Castilië was geannexeerd, werd het een fel omstreden
grensplaats tussen Navarra en Castilië, die in de eeuwen daarna
verscheidene malen van bezetter wisselde. Door de belegeringen zijn
er weinig middeleeuwse gebouwen bewaard gebleven. De ten tijde van de
annexatie geconstrueerde Romaanse brug werd in de 19e eeuw vervangen
door een nieuw exemplaar. Volgens een overlevering genas Franciscus
van Assisi, op pad naar Compostella, hier in 1213 de zoon van
een edelman, die uit dankbaarheid een klooster langs de oever van de
Ebro liet bouwen. De middeleeuwse stad strekte zich uit langs twee
hoofdwegen: de </span><i style="font-family: inherit;">Rua
Vieja</i><span style="font-family: inherit;">,
waar de pelgrims passeerden en de </span><i style="font-family: inherit;">Rua
Mayor</i><span style="font-family: inherit;">.
De belangrijkste pelgrimskerk was de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=LIZ0HddktWM" target="_blank">Santa María de Palacio</a></b><span style="font-family: inherit;">.
Oorspronkelijk was het een paleis van Alfonso VII, dat in de 12e eeuw
door leden van de Orde van het Heilig Graf tot godshuis werd
omgebouwd. In de 13e eeuw werd de kerk voorzien van een bijzondere
</span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Logro%C3%B1o_-_Santa_Maria_del_Palacio_26.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">piramidevormige vieringtoren</a><span style="font-family: inherit;">. Van de Romaanse </span><b style="font-family: inherit;">Santiago el Real</b><span style="font-family: inherit;">
is alleen de </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Cripta_de_la_iglesia_de_Santiago.JPG" style="font-family: inherit;" target="_blank">crypte</a><span style="font-family: inherit;"> overgebleven. De rest van de kerk is 16e eeuws.
Vlakbij was een fontein waar de dorstige pelgrims zich konden laven.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Even
ten zuiden van Logroño
ligt het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4l5GZYEherI" target="_blank">Castillo de Clavijo</a></b><span style="font-family: inherit;">,
waar volgens de legende </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Santiago_Matamoros.JPG" style="font-family: inherit;" target="_blank">Sint Jacobus</a><span style="font-family: inherit;"> in 844 op een wit paard
verscheen om de troepen van Ramiro I naar een overwinning op een
Moors leger onder bevel van Abt al-Rahman I te voeren. De strijd zou
zijn ontstaan door de weigering van Ramiro om 100 maagden als tribuut
af te staan. Of een dergelijke veldslag ooit heeft plaatsgevonden is
zeer twijfelachtig. Vermoedelijk heeft de orale traditie de
gebeurtenissen verwisseld met de </span><b style="font-family: inherit;">Slag
bij Simancas</b><span style="font-family: inherit;">
in 939 tussen </span><span style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ramiro_II_of_Le%C3%B3n" target="_blank">Ramiro II</a></span><span style="font-family: inherit;"> en </span><span style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Abd_al-Rahman_III" target="_blank">Abt al-Rahman III</a></span><span style="font-family: inherit;">, die inderdaad door de
Moren verloren werd.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
hoofdroute leidde de pelgrims naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_1CS6RRONNQ" target="_blank">Navarrete</a></b>, waar ze terecht
konden in het <i>hospitium</i> van <b><a href="http://www.arteguias.com/iglesia/sanjuanacrenavarrete.htm" target="_blank">San Juan de Acre</a></b>, in 1185 door
Johannieters gesticht op grond gedoneerd door de moeder van de latere
bisschop van Osma. De oorspronkelijke poort geeft nu toegang tot het
plaatselijke kerkhof. Van de kerk zijn alleen nog <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Bkga5kwMIfY" target="_blank">ruïnes</a>
overgebleven.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-jqT72UX0zLw/VQiqdv7TX7I/AAAAAAAADTw/vsKUrTjnKaI/s1600/refugio-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-jqT72UX0zLw/VQiqdv7TX7I/AAAAAAAADTw/vsKUrTjnKaI/s1600/refugio-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vta8Iut1Ilg" target="_blank">Najéra</a></b><span style="font-family: inherit;">
(een Arabische naam die 'plaats van de rotsen' betekent) werd in 714
door de Moren bezet en in 923 heroverd door Odoñ</span><span style="font-family: inherit;">o
II van León. Hij bouwde een burcht op de plaats van het verwoeste
Moorse fort, het centrum van de nieuwe stad. Aan het begin van de 11e eeuw werd deze tot hoofdstad van
Navarra gebombardeerd door Sancho III. Na zijn dood in 1035 werd het rijk verdeeld onder zijn zonen. García III kreeg het gebied tussen
Najéra en Pamplona (en daarmee de bijnaam </span><i style="font-family: inherit;">el de Najéra</i><span style="font-family: inherit;">). Na
de aanleg van een brug (naar verluid door de heilige Juan van Ortega)
groeide het aantal passerende pelgrims en daarmee de welvaart van de
stad. Nadat García in 1054 bij Atapuerca was gesneuveld, verloor
Najéra zijn positie als hoofdstad weer.</span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Toen
García op een dag op jacht was, vloog zijn valk een grot binnen. Achterin
vond hij een beeld van Maria. Na zijn overwinning op de Moren bij
Calahorra besloten García en zijn vrouw een klooster met <i>hospitium</i>
op deze plaats te laten bouwen: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=lJL8yGoHWTg" target="_blank">Santa María la Real</a></b>. Nadat
hij Rioja bij Castilië had getrokken, vertrouwde Alfonso VI het
etablissement in 1079 aan de Orde van Cluny toe. Een gezelschap monniken uit
het noorden vestigde zich in het klooster en nam de plaats van de
inheemse congregatie in. Dat leidde tot spanningen met de bisschop
van Najéra, die zijn zetel naar Calahorra verplaatste. In 1367 vond
bij Najéra de confrontatie plaats tussen Pedro de Wrede, gesteund
door de Zwarte Prins, en zijn opstandige bastaardbroer Enrique de Trastámara,
bij welke gelegenheid het <a href="http://www.jdiezarnal.com/monasteriosantamarianajera.html" target="_blank">klooster</a> geplunderd werd. Tussen 1422 en
1453 werd een nieuwe Gotische <a href="http://www.arteguias.com/monasterio/santamariarealnajera.htm" target="_blank">kerk</a> gebouwd. Het kloosterhof, de
<i>Claustro de los Caballeros</i>, werd in de periode 1517 tot 1528
toegevoegd, in een stijl met Gotische, Plateresco en Renaissance
elementen. Bij de ingang van de grot waar alles begon werd in de 16e
eeuw het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lJL8yGoHWTg" target="_blank">pantheon</a> van de koningen van Navarra aangelegd. Er bevinden
zich meer dan 30 tombes. De mooiste <a href="http://www.caminomyway.com/wp-content/uploads/2012/02/Tomb-of-Do%C3%B1a-Blanca-Monasterio-de-Santa-Mar%C3%ADa-la-Real-N%C3%A1jera-Spain-Camino-de-Santiago.jpg" target="_blank">sarcofaag</a> is die van </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Do</span><span style="font-family: Times New Roman, serif;">ñ</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;">a </span><span style="font-family: inherit;">Blanca, gestorven in 1156. Deze werd vermoedelijk vervaardigd door de Bourgondische beeldhouwer Leodegarius. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/monasteriosantamarianajeraplano01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Vanuit
Najéra maakten vele pelgrims een kleine omweg naar </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=yJ8QhJhaBCk" target="_blank">San Millán de Cogolla</a></b><span style="font-family: inherit;"> en de kloosters van Suso (boven) en Yuso (beneden). [</span><a href="http://whc.unesco.org/en/list/805" style="font-family: inherit;" target="_blank">Werelderfgoed</a><span style="font-family: inherit;"> van de UNESCO sinds 1997]. </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienA/Aemilianus_Emil_von_Cogolla.htm" target="_blank">Aemilianus</a></b><span style="font-family: inherit;"> werd in
473 geboren in Berceo in de Sierra de la Demanda. Zijn familie was
arm en hij moest al vroeg aan de slag als schaapherder. Op een nacht
verscheen God in een droom aan hem. Hij liet zijn schapen in de steek en
werd discipel van San Felias de Bilibio. Daarna trok hij zich terug
in een hooggelegen grot in Suso, waar hij veertig jaar verbleef. Toen
hij weer in de openbaarheid opdook, trok hij vele vereerders aan en stichtte er een religieuze gemeenschap. Hij stierf in 574, 101 jaar oud, en werd
in 634 heilig verklaard (hij was de eerste heilige die afkomstig was
van het Iberisch Schiereiland). Hij zou tijdens de <b>Slag bij </b></span><a href="http://www.bibliotecagonzalodeberceo.com/berceo/linareslidwine/sanmillanenhacinas.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Hacinas</b></a><span style="font-family: inherit;">
aan de zijde van de Castilianen tegen de Moren gevochten hebben.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de islamitische occupatie (van het begin van de 8e eeuw tot 923, toen
het gebied door Ordoño II
werd terugveroverd) bleef het monastieke leven in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=N-Z-z3Wigdk" target="_blank">Suso</a></b> voortbestaan,
getuige de productie van het <i>scriptorium</i>. In 959 werd een
eenvoudige basiliek gebouwd, die door Al-Mansur in brand werd
gestoken. Het bouwwerk werd gerestaureerd en vergroot door Sancho
III, die ook een zilveren reliekschrijn liet vervaardigen voor de
resten van de heilige Millán. Het klooster van Suso kreeg een grote
invloed (de latere heilige Domingo van Silos was er enige tijd prior)
en talloze pelgrims werden begraven naast het grafmonument van
de heilige. Het klooster wordt beschouwd als de geboorteplaats van
het Castiliaans: de eerste schriftelijke uitingen in deze taal waren
aantekeningen bij een Latijns manuscript. Drie eeuwen later
verschafte een monnik van Suso (Gonzalo de Berceo) met het geschrift <a href="http://www.vallenajerilla.com/berceo/turza/introduccion-milagros.htm" target="_blank"><i>Milagros de nuestra Señora</i></a>
de taal zijn 'adelsbrief'. De kerk is hoofdzakelijk 10e eeuws (Mozarabisch). [<a href="http://www.arquivoltas.com/17-La%20Rioja/SanMillan%20G11-Planta.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nPdvKOAR-rU/VRqzn_D6jUI/AAAAAAAADaE/ExgUbCZRk3s/s1600/Yuso-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-nPdvKOAR-rU/VRqzn_D6jUI/AAAAAAAADaE/ExgUbCZRk3s/s1600/Yuso-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Monasterio de Suso: zicht op Yuso</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
1054 wilde García III Sanchez de relieken van Millán naar zijn
klooster in Najéra vervoeren. Dat ging niet door. Al naar gelang de variant van de legende werd de stoet in het dal tegengehouden door woedende
bewoners, of weigerden de ossen die de kar trokken verder te gaan.
García besloot ter plaatse een nieuw klooster, </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0oPSmF-SvTY" target="_blank">Yuso</a></b><span style="font-family: inherit;">, te laten
bouwen. Dit werd in de 16e eeuw zo grondig gerenoveerd, zodat er van
het oorspronkelijke Romaanse bouwwerk weinig is terug te
vinden. [</span><a href="http://www.esacademic.com/pictures/eswiki/80/PLANO-YUSO-6.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-I0lnfqkUmUo/VRqz3wqGe9I/AAAAAAAADaM/q6I5HoY3RxE/s1600/Yuso-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-I0lnfqkUmUo/VRqz3wqGe9I/AAAAAAAADaM/q6I5HoY3RxE/s1600/Yuso-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-j3mdNp8wbno/VRqz_fkiNiI/AAAAAAAADaU/dSF9siUZb-Q/s1600/Yuso-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-j3mdNp8wbno/VRqz_fkiNiI/AAAAAAAADaU/dSF9siUZb-Q/s1600/Yuso-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
volgende stop op de hoofdroute was </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=iHoNkUVV1DE" target="_blank">Santo Domingo de la Calzada</a></b><span style="font-family: inherit;">.
De plaats is genoemd naar Dominicus, een herder die vanwege zijn
lage status niet kon intreden in het nabijgelegen klooster van San
Millán. Hij trok zich daarom als kluizenaar terug op de oevers van de
Oja en kon zien hoeveel moeite de pelgrims op weg naar Compostella hadden om
de rivier over te steken. In 1044 besloot hij een brug te bouwen. Hij
transformeerde zijn hermitage in een </span><i style="font-family: inherit;">hospitium</i><span style="font-family: inherit;"> voor bedevaartgangers,
bouwde een kerk (voltooid in 1106) en onderhield de weg. Alfonso VI
was onder de indruk van zijn inspanningen en doneerde een stuk land.
Dominicus stierf op negentigjarige leeftijd in 1109 en zijn
volgelingen zetten zijn nobele werken voort. Santo Domingo de la
Calzada ontpopte zich uiteindelijk als het oord waar de miraculeuze gebeurtenissen uit de legende van de
'</span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3Dz1LjSX5es" style="font-family: inherit;" target="_blank">opgehangen pelgrim</a><span style="font-family: inherit;">' zich zouden hebben afgespeeld.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Volgens
dit verhaal wimpelde een jonge Duitse bedevaartganger de avances van een serveerster
in deze plaats af. Uit wraak beschuldigde ze hem van de diefstal van
een kostbare kelk. Hij werd tot de strop veroordeeld en zijn
diepbedroefde ouders zetten hun tocht naar Compostella voort. Toen ze
terugkwamen, leefde de jongen nog steeds, naar hij meedeelde door
tussenkomst van de heilige Dominicus. De ouders gingen direct naar de
rechter om van het wonder kond te doen. Deze stond juist op het punt een
geroosterd kippetje en haantje te verorberen en antwoordde dat hij
het pas zou geloven als deze weer tot leven kwamen en van zijn bord
opstonden. Dat geschiedde inderdaad en zo liep alles goed af: de jongen
werd met zijn ouders herenigd en de dienster in zijn plaats bestraft.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QehYU18QDss/VQjc_2J5ZVI/AAAAAAAADUA/Foz879fsV1o/s1600/S-Domingo-de-la-Calzada-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-QehYU18QDss/VQjc_2J5ZVI/AAAAAAAADUA/Foz879fsV1o/s1600/S-Domingo-de-la-Calzada-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-1LRrRX5zxCw/VQjdGgaVp5I/AAAAAAAADUI/sGHRIkHvl6Q/s1600/S-Domingo-de-la-Calzada-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-1LRrRX5zxCw/VQjdGgaVp5I/AAAAAAAADUI/sGHRIkHvl6Q/s1600/S-Domingo-de-la-Calzada-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Ter
herinnering aan het wonder koestert de </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=IG99viVqb7g" style="font-family: inherit;" target="_blank">kathedraal</a><span style="font-family: inherit;"> van Santo Domingo de la
Calzada de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://restauranteloscaballeros.com/wp-content/uploads/2014/07/gallinero.jpg" target="_blank">gallinero</a></i><span style="font-family: inherit;">: een Gotisch kippenhok uit 1460
(tegenwoordig op onbereikbare hoogte tegenover de tombe van Domingo
bevestigd), met een kip en een haan die elke drie weken 'ververst'
worden. Vroeger zouden de pelgrims allen een veer hebben meegenomen
zonder dat de dieren ooit kaal werden. </span><span style="font-family: inherit;">In
1158 begon men met de bouw van een nieuwe Romaanse kerk, waarbij
delen van de voorganger behouden bleven. Het huidige bouwwerk heeft
een Romaanse koorsluiting (het koor zelf is in </span><i style="font-family: inherit;">Plateresco</i><span style="font-family: inherit;">-stijl),
een vroeg-Gotisch schip en een Barokke toren. Het zuidelijke
(hoofd)portaal dateert uit de 18e eeuw. [</span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/24/Sto_Domingo_de_la_Calzada_(Logro%C3%B1o)_Cat_Salvador_1_Planta.png" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Via
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=K0LroNYRglU" target="_blank">Belorado</a></b><span style="font-family: inherit;"> trokken de pelgrims verder naar </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=K9vXhXNyxns" target="_blank">San Juan de Ortega</a></b><span style="font-family: inherit;">. De heilige </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/06/02/06-02-1163-juan.php" target="_blank">Juan</a></b><span style="font-family: inherit;"> (geboren in 1080) was een
volgeling van Santo Domingo. Na diens dood in 1109 maakte hij
een pelgrimstocht naar Jeruzalem. Op de terugtocht leed hij
schipbreuk en overleefde het onheil in zijn visie slechts door de
tussenkomst van </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/12/06/12-06-0350-nicolaas.php" target="_blank">Sint Nicolaas van Bari</a></b><span style="font-family: inherit;">. Uit dankbaarheid
bouwde hij een kerk in de vergeten uithoek Ortega, waar het wemelde
van de bandieten. Hij liet deze beheren door een gemeenschap van
augustijnse fraters. De instelling, in 1138 onder de protectie van
paus Innocentius II gesteld, ontving waardevolle giften van
Alfonso VII en Sancho III. Juan bouwde of herstelde bruggen in
Logroño, Najéra en Santo
Domingo de la Calzada. Hij stierf in 1163 in Najéra en werd bijgezet
in de kerk van Ortega. Zelf was hij het enige kind van middelbare
ouders en werd daarom gezien als de beschermheer van kinderloze paren. Isabella <i>la
Católica</i> maakte in 1477 een pelgrimage naar het graf van Juan en toen dat vrucht bleek te dragen, liet ze een kapel met een prachtig grafmonument
bouwen op de plaats van zijn oude tombe. Tegenwoordig is er, behalve
de religieuze bouwwerken, slechts een </span><i style="font-family: inherit;">refugio</i><span style="font-family: inherit;"> uit de 15e eeuw te vinden.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
door Juan begonnen<a href="https://www.youtube.com/watch?v=31LMeuIljo4" target="_blank"> kerk</a> kende verschillende bouwfases. Het is in
essentie een typisch Romaanse <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Monast%C3%A8re_de_San_Juan_de_Ortega" target="_blank">pelgrimskerk</a> met drie beuken, een
transept en drie halfronde absiden (compleet met <i>modillons</i>), die elk een kapelletje herbergen. Het koor,
inclusief de versierde kapitelen, was rond 1200 gereed. Bij het
transept duurde dat echter tot het eind van de 13e eeuw en het geheel
kon pas in het midden van de 15e eeuw als voltooid beschouwd worden.
In de 17e eeuw kreeg het hoofdportaal nog een nieuw fronton. [<a href="http://www.arquivoltas.com/15-Burgos/SanJuanOrtega%20G11.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-pQ-3iGmF0g4/VQrCXpPMm_I/AAAAAAAADUY/DQF5h3Ep9b4/s1600/San-Juan-de-Ortega-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-pQ-3iGmF0g4/VQrCXpPMm_I/AAAAAAAADUY/DQF5h3Ep9b4/s1600/San-Juan-de-Ortega-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-SWzjofDx_nc/VQrC2EuWHsI/AAAAAAAADUg/Q1Vd6bgJnmg/s1600/San-Juan-de-Ortega-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-SWzjofDx_nc/VQrC2EuWHsI/AAAAAAAADUg/Q1Vd6bgJnmg/s1600/San-Juan-de-Ortega-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Via</span><b style="font-family: inherit;"> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lz0a05Y1xQY" target="_blank">Agés</a> </b><span style="font-family: inherit;">arriveerden de pelgrims in </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4-v1gj-Nhmk" style="font-family: inherit; font-weight: bold;" target="_blank">Burgos</a><span style="font-family: inherit;">. De stad werd in 884 gesticht door graaf Diego Rodrígues op verzoek van
Alfonso III van León. De eerste inwoners vestigden zich rond het
primitieve kasteel op een heuvel op de rechteroever van de rivier de
Alarzón. In 1035 werd het de hoofdstad van Castilië en bleef dat tot
1492, toen de troon gevestigd werd in Valladolid. Gedurende de 11e
eeuw maakte de stad een snelle groei door, vanaf de volgende eeuw ook op
de linker rivieroever. De </span><a href="http://www.asturnatura.com/turismo/muralla-de-burgos/3054.html" style="font-family: inherit;" target="_blank">muren</a><span style="font-family: inherit;"> stammen hoofdzakelijk uit de 13e eeuw
en konden in die periode pochen op 93 torens en 12 poorten (waaronder
de </span><i style="font-family: inherit;">Arcos de <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Burgos_-_Arco_de_Santa_Maria_10.JPG" target="_blank">Santa Maria</a></i><span style="font-family: inherit;"> en </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/Burgos_Arco_San_Esteban_exterior.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank"><i>San Esteban</i></a><span style="font-family: inherit;">).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Y_mAdZIg33g/VQriQndTjNI/AAAAAAAADUw/TMyT_XeD2Vs/s1600/Burgos-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Y_mAdZIg33g/VQriQndTjNI/AAAAAAAADUw/TMyT_XeD2Vs/s1600/Burgos-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
1221 legde Fernando III (1217-1252) de eerste steen voor de nieuwe
</span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=gZZxERFIj_s" style="font-family: inherit;" target="_blank">kathedraal</a><span style="font-family: inherit;">, die in twee fases werd gebouwd, in de 13e en in de 15e
eeuw (hoewel de kruisgang uit de tussenliggende periode stamt), en dus
hoofdzakelijk Gotisch is. Het schip en het hoofdportaal dateren uit
de 13e eeuw en werden grotendeels door lokale meesters vervaardigd. Er zijn echter duidelijke invloeden van de Rijnlandse en de Franse Gotiek waar te nemen zijn. Bouwmeester Juan de Colonia was uit Keulen afkomstig en de
bisschop van Burgos, Don Mauricio, had zijn opleiding in Parijs
genoten en maakte bij het begin van de bouw een reis naar Frankrijk,
waar op dat moment de Gotiek aan een onmiskenbare triomftocht bezig
was. Aan het interieur hebben enige van de grootste Spaanse
kunstenaars uit de volgende eeuwen gewerkt. De kathedraal staat sinds
1984 op de <a href="http://whc.unesco.org/en/list/316" target="_blank">werelderfgoedlijst </a>van de UNESCO. [<a href="http://www.sofiaoriginals.com/mar8286.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-tSiAKNthWtM/VQriaEWtBCI/AAAAAAAADU4/dgd7TTKmY6k/s1600/Burgos-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-tSiAKNthWtM/VQriaEWtBCI/AAAAAAAADU4/dgd7TTKmY6k/s1600/Burgos-01.jpg" height="260" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-YGbeDyGwKSM/VQrii_lUOdI/AAAAAAAADVA/SNC3M1uL4y8/s1600/Burgos-kathedraal-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-YGbeDyGwKSM/VQrii_lUOdI/AAAAAAAADVA/SNC3M1uL4y8/s1600/Burgos-kathedraal-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-V_u-OveLD_U/VRq0utzjWuI/AAAAAAAADac/HOPj6eojccU/s1600/Burgos-kathedraal-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-V_u-OveLD_U/VRq0utzjWuI/AAAAAAAADac/HOPj6eojccU/s1600/Burgos-kathedraal-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Eind
15e eeuw telde de stad maar liefst 32 pelgrimsverblijven. Een van de
oudste was het <i>hospitium</i> van </span><b style="font-family: inherit;">San Juan Evangelista</b><span style="font-family: inherit;">, dat reeds
in 1085 werd vermeld. De bijbehorende kerk werd gesticht door Alfonso
VI, die een monnik uit La Chaise-Dieu, later bekend als San Lesmes
(</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienA/Adelelmus_Elesmes.html" target="_blank">Adelelmus</a></b><span style="font-family: inherit;">, gestorven rond 1100) opdroeg er een benedictijnse
kloostergemeenschap te vestigen. Alleen het kloosterhof en de
kapittelzaal zijn bewaard gebleven, beide uit de Renaissance. Vlak
buiten de stad, aan de andere kant van de rivier, lag het<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Hospital_Del_Rey_UBU.JPG" target="_blank"> </a></span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Hospital_Del_Rey_UBU.JPG" target="_blank">Hospital del Rey</a></b><span style="font-family: inherit;">, in 1195 opgericht door Alfonso VIII. Het stond onder het
beheer van het klooster </span><a href="http://www.arteguias.com/monasterio/huelgas.htm" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Las Huelgas Reales</b></a><span style="font-family: inherit;"> (eigenlijk <i>Santa María le
Real</i>) dat twee jaar later door dezelfde monarch en zijn vrouw Aliénor
Plantagenêt werd gesticht. Het <i>hospitium</i> was verplicht de pelgrims dag en
nacht te ontvangen en men kon er in elke gewenste taal biechten. De
bijbehorende kerk had een <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Entrada_Ermita_San_Amaro.JPG" target="_blank">kapel</a> gewijd aan </span><span style="font-family: inherit;">San Amaro</span><span style="font-family: inherit;">, een
Fransman die in de 15e eeuw de status van heilige bereikte door zijn
leven aan de zorg voor pelgrims te wijden. De overblijvende gebouwen zijn nu in gebruik bij de universiteit van Burgos.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=wwiJWsLtMq0" target="_blank">Las Huelgas Reales</a> was bestemd voor cisterciënzer nonnen. Het werd
rijkelijk gedoteerd door de stichters en er verbleven veel dames uit
de hoogste Castiliaanse adel. De abdijkerk herbergt in het schip het <a href="http://www.fuenterrebollo.com/Heraldica-Piedra/Burgos/Huelgas/sepulcros-huelgas.jpg" target="_blank">pantheon</a> van de
koninklijke familie van Castilië. Daar bevinden zich o.a. de
<a href="http://www.agendaburgos.com/content/uploads/img/visita-al-monasterio-de-las-huelgas2903.jpg" target="_blank">sarcofagen</a> van de stichters, die beiden in 1214 overleden. Het godshuis heeft
een strenge, typisch cisterciënzer architectuur en wordt gedomineerd
door de massieve 14e eeuwse klokkentoren. De Gotische kruisgang <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Monasterio_de_las_Huelgas,_Claustro_de_San_Fernando.JPG" target="_blank"><i>San Fernando</i></a> heeft op sommige plaatsen nog decoratief stucwerk
vervaardigd in de periode 1230-1260. Er is ook een <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0d/Monasterio_huelgas_claustro_antiguo.jpg" target="_blank">Romaans kloosterhof</a> uit de periode 1180-1190. De <i>Capilla de la Asunción</i>
is gebouwd in <i>Mudéjar</i>-stijl. De <i>Capilla de Santiago</i> heeft een Gotisch beeld van de apostel. [<a href="http://www.fuenterrebollo.com/Heraldica-Piedra/Burgos/Huelgas/plano-huelgas.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Q2ref5TjG2w" target="_blank">Hornillos del Camino</a></b> (waar zich een benedictijns klooster
bevond dat een dependance was van Rocamadour) bereikten de pelgrims
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VPNt9t2II6o" target="_blank">Castrojeriz</a></b>. Hier bouwde de Visigoot Sigeric in 760 het
<i>castrum</i> Sigerici, dat in 882 in handen van de Moren viel. Het werd
echter spoedig weer ingenomen door de christenen en versterkt. In
1131 werd het gebied veroverd door Alfonso VII en kwam definitief in
Castiliaanse handen. Nog voor het <a href="http://www.lapelerine.com/uploads/Image/71/127_510_Castrojeriz.jpg" target="_blank">dorp</a> lag de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Church_of_Nuestra_Se%C3%B1ora_del_Manzano" target="_blank">Colegiata Santa María del Manzano</a></b>, gesticht in de 9e eeuw. De kanunniken kregen
in 974 van graaf García Fernández het recht huizen en versterkingen
in het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=vace33QP0NI" target="_blank">stadje</a> te bouwen. De kerk werd in Romaanse stijl gerenoveerd
door Doña Berenguela, de
vrouw van koning Alfonso IX (1188-1230) en vervolgens in de 18e eeuw
hersteld en vergroot. Het godshuis bezit een 13e eeuws polychroom
stenen beeld van de patroonheilige, de <i><a href="http://modo.es/castrojeriz-ayto/wp-content/uploads/2014/05/Virgen-del-Manzano-Castrojeriz.jpg" target="_blank">Virgen del Manzano</a></i>.
Behalve de Santa Maria telde Castrojeriz nog vier andere kerken,
waarvan er twee, de <b><a href="http://www.cuatrovillas.es/sites/default/files/section-header-body-file/descripcion2/santodomingo1_0.jpg" target="_blank">Santo Domingo</a></b> en de <b><a href="http://turisbierzo.com/uploads/etapas-del-camino/castrojeriz/castrojeriz%20iglesia%20de%20san%20juan.jpg" target="_blank">San Juan</a></b> (beide voornamelijk Gotisch) in perfecte staat bewaard zijn gebleven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
Castrojeriz moesten de pelgrims de droge en hete <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Hm9yGfAhc9g" target="_blank">Tierra de Campos</a> </b>doorkruisen, een vruchtbare hoogvlakte waar lange tijd om gestreden
werd tussen Castilië en León. Onderweg moesten ze o.a. de 11e eeuwse <b><a href="http://www.encuadres.com/camino2/images/083-Puente%20Fitero.jpg" target="_blank">Puente Fitero</a></b> oversteken.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-kVJhayX4puI/VQsPR5GoE9I/AAAAAAAADVQ/UjVxWB95DJs/s1600/Tierra-de-Campos-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-kVJhayX4puI/VQsPR5GoE9I/AAAAAAAADVQ/UjVxWB95DJs/s1600/Tierra-de-Campos-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-RwiOe_mcNDQ/VQsPZkogzvI/AAAAAAAADVY/2SYPx2QpeyQ/s1600/Tierra-de-Campos-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-RwiOe_mcNDQ/VQsPZkogzvI/AAAAAAAADVY/2SYPx2QpeyQ/s1600/Tierra-de-Campos-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Tierra de Campos</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Na
de dood van haar man, de Navarrese koning Sancho de Grote, keerde zijn weduwe Doña
Mayor in 1035 terug naar Castilië. Vlak bij het stadje </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=fjRO6fVsPYs" target="_blank">Frómista</a></b><span style="font-family: inherit;">, dat
reeds van haar protectie profiteerde, stichtte ze het klooster </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.arteguias.com/iglesia/sanmartinfromista.htm" target="_blank">San Martin de Frómista</a></b><span style="font-family: inherit;">. Dit werd in 1118 een dependance van de abdij
van San Zoilo in Carrión de los Condes en kwam daarmee onder de
paraplu van de Orde van Cluny. Het klooster had een eigen </span><i style="font-family: inherit;">hospitium</i><span style="font-family: inherit;">
(in de stad waren er nog twee). Van het complex is alleen de kerk
overgebleven. Toen deze geconstrueerd werd, deed de Romaanse
architectuur net zijn intrede in Spanje, mede dankzij de inspanningen
van Sancho de Grote (</span><a href="https://farm7.staticflickr.com/6153/6147221860_0d08a3020c.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">crypte</a><span style="font-family: inherit;"> San Antolin in Palencia) en zijn zonen Fernando I (San Isidoro de León) en Ramiro (kathedraal van Jaca).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bYV4Oe4bKwg" target="_blank">San Martin de Tours</a></b> heeft de plattegrond van een typische Romaanse
pelgrimskerk: een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=PlqIoHS3YpU" target="_blank">basiliek</a> met drie beuken die alle uitmonden in een
halfronde absis. Het transept steekt niet uit. De viering is een
perfect vierkant en wordt bekroond door een achthoekige toren die
wordt gedragen door een koepel op <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tromp_%28architectuur%29" target="_blank">trompen</a>. Langs de dakranden zijn
meer dan 300 <i>modillons</i> aangebracht met geometrische motieven,
dieren- en mensenkoppen. Ook de kapitelen zijn rijk versierd, sommige
met vegetale of dierlijke motieven en enkele met bijbelse
taferelen. Er zijn hier twee kunstenaars aan het werk geweest: de ene
heeft de kapitelen in de absiden voor zijn rekening genomen, de
andere de kapitelen in het schip. De kerk is in de periode 1896 tot
1904 (te) ambitieus gerestaureerd door de architect Manuel Aníbal Álvarez. [<a href="http://dic.academic.ru/pictures/wiki/files/83/San_Martin_de_Fromista-Planta.jpg" target="_blank">grondplan</a>] </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Op
weg naar hun volgende slaapplaats kwamen de pelgrims langs <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=zEffh2mHZSo" target="_blank">Villacázar de Sirga</a></b>, waar zich een klooster met <i>hospitium</i> bevond. In de 12e eeuw zorgde een
commanderij van de Tempeliers voor de beveiliging van dit
traject. Hun gefortificeerde kerk, de <b><a href="http://www.arteguias.com/palencia/villalcazardesirga.htm" target="_blank">Santa María de Blanca</a></b>,
bezat een rijkelijk versierd <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cqA9yPtFxc0" target="_blank">zuidportaal</a>, dat rond de overgang van de
12e naar de 13e eeuw werd vervaardigd. </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=rXeZoRtTLMc" target="_blank">Carrión de los Condes</a></b> (eigenlijk Santa María de Carrión) in het hart van
de <i>Tierra de Campos</i>, was ooit de zetel van de Graven van Carrión.
Bij de ingang van de stad ligt het 13e eeuwse klooster <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OrDG1etOIeE" target="_blank">Santa Clara</a></b>,
waar ooit de heilige Franciscus van Assisi kwartier maakte. De
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Carrion_(Palencia)_Sta_M_del_Camino_1_Planta.png/300px-Carrion_(Palencia)_Sta_M_del_Camino_1_Planta.png" target="_blank">Romaanse kerk</a> <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8Ti7TKeI9_U" target="_blank">Santa María del Camino</a></b>, daterend uit eerste
helft van de 12e eeuw, had aan de zuidkant een portaal omgeven door
gebeeldhouwde stierenkoppen. Deze herinnerden aan een legende waarin
de Moren genoegen namen met 100 stieren als tribuut in plaats van de
100 maagden die de stad ieder jaar af moest staan. De <b>Iglesia de
Santiago</b>, bij het <i>Plaza Mayor</i>, werd in 1811 in brand gestoken,
maar het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CQeIhlJDZdU" target="_blank">zuidportaal</a> bleef gespaard. Er is nu een <a href="http://www.arteguias.com/museo/museosantiagocarriondeloscondes.htm" target="_blank">museum voor sacrale kunst</a> gevestigd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Bij
het verlaten van de stad kwam men langs het klooster van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jGhZQPfNHDc" target="_blank">San Zoilo</a></b>. <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Zoilus" target="_blank">Zoilus</a></b> werd ten tijde van de christenvervolgingen
van Diocletianus met 19 metgezellen in Córdoba geëxecuteerd. De
medeveroordeelden werd de keel afgesneden. Zoilus, door de beulen blijkbaar
als de leider beschouwd, rukte men de ingewanden uit en omdat er nog een greintje leven in zat, werd hij daarna onthoofd. Het klooster werd in de 11e eeuw gesticht door
graaf Gómez Diaz en zijn vrouw Teresa en aanvankelijk gewijd aan
Johannes de Doper. Enige tijd later nam hun zoon Fernando de relieken
van de heilige Zoilus mee uit Córdoba, waarna deze de patroonheilige
van het klooster werd. In 1076 gaf de gravin het klooster ten
geschenke aan de Abdij van Cluny. In 1531 ging de instelling
over naar de benedictijnen van Valladolid. Van de oorspronkelijke
kerk heeft vrijwel niets de tand des tijds doorstaan, op een Romaans
portaal in het interieur en een venster na. Er zijn tevens een aantal
sarcofagen uit de 11e en 12e eeuw te vinden. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9Y_fFSuzJV8/VRq_V196VNI/AAAAAAAADa0/ACvgXy1VAHc/s1600/Jacobsschelp-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-9Y_fFSuzJV8/VRq_V196VNI/AAAAAAAADa0/ACvgXy1VAHc/s1600/Jacobsschelp-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Via
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6Uy6Ld5_MYk" target="_blank">Calzadilla de la Cueza</a></b><span style="font-family: inherit;"> kwamen de pelgrims in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dXDk-njuSFc" target="_blank">Sahagún</a></b><span style="font-family: inherit;">
terecht. De naam is vermoedelijk een samentrekking van San Fagun.
</span><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Facundus_und_Primitivus" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Facundus</b> en <b>Primitivus</b></a><span style="font-family: inherit;"> waren twee jongelingen uit de
omgeving, die tijdens de christenvervolgingen van Diocletianus aan de
oever van de Cea werden gemarteld en onthoofd. Naar verluid stroomde uit hun nek naast bloed ook melk. Hun lichamen werden in
de rivier gesmeten, maar door andere gelovigen weer opgevist en bij de oever begraven. Daar werd enkele eeuwen later een Visigotisch heiligdom opgericht, dat in 833 door de Moren werd verwoest.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Asturische koning Alfonso III stichtte in 904 op dezelfde plaats het
klooster <b>San Benito</b>, dat nog geen tachtig jaar later ten prooi
viel aan de vernielzucht van Al-Mansur. Het klooster werd hersteld en
ontving grote donaties van de monarchen van León en Castilië.
Fernando I verkeerde er gaarne en deelde de maaltijden van de
monniken. Tijdens een samenkomst in Burgos verzocht Alfonso VI aan abt
Hugo van Semur een aantal van zijn ondergeschikten uit Cluny naar
Sahagún over te plaatsen. Deze zond Robert en Marcelin, die het
klooster tot het belangrijkste cluniacezer etablissement in Castilië
maakten, met meer dan 50 geaffilieerde gemeenschappen en bezittingen
tot aan de Cantabrische kust toe. In 1085 stichtte Alfonso ook een
dorp rond het klooster, waar zich mensen van negen verschillende
nationaliteiten verdrongen. Er ontstonden al snel spanningen tussen
de bewoners en de abten van San Benito, die zeer vergaande
bevoegdheden bezaten (o.a. een monopolie op de verkoop van wijn).
Alfonso VII perkte hun rechten daarom aanzienlijk in. In de 15e eeuw
begon het verval toe te slaan en tegenwoordig resteert van het
klooster niets -op een <a href="http://www.caminomyway.com/wp-content/uploads/2012/04/Arch-of-San-Benito-Sahag%C3%BAn-Spain-Camino-de-Santiago.jpg" target="_blank">voormalig portaal</a> na.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
stad, daarentegen, groeide en bloeide. Op een gegeven moment waren er
tien kerken en vier pelgrimsverblijven. Van de <a href="http://www.arteguias.com/romanico_sahagun.htm" target="_blank">kerken</a> zijn er nog
vier over. De meest bekende daarvan zijn de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/San_Tirso_(Sahag%C3%BAn)" target="_blank">San Tirso</a></b> (uit de
12e eeuw) en de <b>San Lorenzo</b> (uit de eerste helft van de 13e
eeuw) beide met elementen van de <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Lh6kpG4WAUA" target="_blank">Mudéjar</a></i>-stijl. Ze zijn
gebouwd van baksteen, op het onderste deel van de middelste absis van
de <a href="https://666cc95b37efa247abf8d53488131db1301f3589.googledrive.com/host/0B0q5iRZHyv-Bdll3V0tkeWt1OUE/Sahagun_Leon_S_Tirso_2_1_0_Abside_DSC_6313.png" target="_blank">San Tirso</a> na -hetgeen doet vermoeden dat men eerst een
natuurstenen bouwwerk wilde oprichten, maar daar gezien de
transportkosten toch maar vanaf zag. Beide kerken bezitten
onevenredig forse <a href="http://commondatastorage.googleapis.com/static.panoramio.com/photos/original/5762974.jpg" target="_blank">vieringtorens</a>. </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-qV68FHDTH64/VRmBz3Vmt-I/AAAAAAAADYw/6rsA4OTybns/s1600/Mansilla-de-las-Mulas-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-qV68FHDTH64/VRmBz3Vmt-I/AAAAAAAADYw/6rsA4OTybns/s1600/Mansilla-de-las-Mulas-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br />
<b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3ACNZVTSRdY" target="_blank">Mansilla de las Mulas</a></b><span style="font-family: inherit;"> maakte tijdens de regering van koning Fernando II
van León (1157-1188, hij stierf op de terugweg van een pelgrimage
naar Compostella) deel uit van de verdedigingslinie van zijn
koninkrijk. Het </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PrSttqrJPpk" style="font-family: inherit;" target="_blank">stadje</a><span style="font-family: inherit;"> kreeg dan ook een ring van solide muren.
Daarachter wachtten zeven kerken, twee kloosters en drie hospices op
de tochtgangers.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Even
verderop, aan de andere oever van de Esla, lag het cisterciënzer
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=QswsTRo6cVk" target="_blank">Monasterio de Santa María de Sandoval</a></b>. Dit werd in 1167
gesticht door graaf Pedro Ponce de Minerva, de <i>majordomus</i> van Alfonso
VII, en zijn echtgenote Doña
Estefanía. Don Ponce werd gevangen genomen door de Moren, wist te
ontsnappen en vertrok gelouterd richting Compostella. Hij zocht
een onderkomen voor de nacht in het klooster van Carrizo, opgericht
door zijn vrouw, die daar pelgrims verzorgde. Toen ze, zoals
gebruikelijk, zijn voeten wilde wassen, herkenden de echtelieden
elkaar. Uit dankbaarheid stichtten ze Sandoval (<i>Saltus Novalis</i>)
op land dat hen in 1142 was geschonken door het koningspaar. Het
<a href="http://www.minube.com/fotos/villaverde-de-sandoval-c309058" target="_blank">klooster</a> ontving talloze giften en bezat uitgestrekte landerijen,
maar vanaf de 15e eeuw ging het bergafwaarts. In 1592 en 1615 was er
brand en moesten er herstelwerkzaamheden worden verricht. Tot 1835
bleven er echter monniken gevestigd. De bibliotheek, die meer dan
3400 werken bevatte, werd daarna verspreid over diverse andere
instellingen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er waren twee verschillende kloostercomplexen, waarvan het 17e eeuwse ensemble het
beste bewaard is gebleven. De kerk heeft de vorm van een Latijns kruis,
met drie beuken, een transept en een halfronde absis. De
oorspronkelijke ingang, aan de noordkant van het transept, is
Romaans. Het westportaal, waar nu de toegang is, heeft een spitsboog
en is gedecoreerd met florale motieven en figuren van monniken. De
sarcofagen van de stichters bevinden zich aan beide zijden van het
altaar. (Foto's JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-YGajskqO2yo/VRmCHt12PwI/AAAAAAAADY4/LQD-zB4__hM/s1600/Villaverde-Sandoval-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-YGajskqO2yo/VRmCHt12PwI/AAAAAAAADY4/LQD-zB4__hM/s1600/Villaverde-Sandoval-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-nv15YS8L1jw/VRmCOxtJz1I/AAAAAAAADZA/h1qH07Eb7r8/s1600/Villaverde-Sandoval-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-nv15YS8L1jw/VRmCOxtJz1I/AAAAAAAADZA/h1qH07Eb7r8/s1600/Villaverde-Sandoval-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<br />
<b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=XEOXskPRuNI" target="_blank">León</a></b><span style="font-family: inherit;">
was de voornaamste etappeplaats aan dit deel van de route. Op de plek
waar de rivieren Bernesga en Torio samenvloeiden sloeg het Romeinse
7e legioen Gemina in de 1e eeuw v.C. zijn kamp op. Daarvan is niets
overgebleven, behalve de naam León (afgeleid van </span><i style="font-family: inherit;">Legio</i><span style="font-family: inherit;">). Toen de stad in 846
belegerd werd door de zoon van Abt al-Rahman II, was deze al omgeven
door muren die de Moorse aanvoerder vergeefs trachtte te slechten. In
913 werd León de hoofdstad van het gelijknamige koninkrijk.
Al-Mansur slaagde er aan het eind van de 10e eeuw wel in de muren te
ontmantelen, maar ze werden hersteld door Alfonso V (999-1028). Tot
aan de herovering van Toledo in 1085 was León de belangrijkste stad
van christelijk Spanje.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Doña
Sancha, erfgename van het koninkrijk León en gehuwd met Fernando I
van Castilië (1035-1065) wist haar man ertoe te bewegen zich in <a href="https://www.youtube.com/watch?v=rllYIN2dbCg" target="_blank">León</a>
te laten begraven, in de San Juan Bautista. Deze simpele houten
en bakstenen kerk had haar vader laten bouwen om zijn eigen
graftombe te huisvesten. Fernando liet hem in steen reconstrueren volgens het
grondplan van de San Salvador de Valdedios. In 1063 werden hier de
overblijfselen van San Isidoro gedeponeerd. De heilige <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Isidorus_van_Sevilla" target="_blank">Isidorus</a></b>
was afkomstig uit een vooraanstaande, gemengd Hispano-Visigotische
familie. Hij werd in 560 in Sevilla geboren. Zijn broer Leander bracht het daar in 576 tot bisschop. Deze wist de Visigotische koning Rekkared te
bekeren tot het katholicisme. Na zijn dood in 599 volgde Isidorus hem
op. Hij maakte echter vooral naam als wetenschapper. Hij compileerde
de twintig delen tellende <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Etymologiae" target="_blank">Etymologiae</a></i>
en schreef een geschiedenis van de Goten. Hij stierf in 636.
Ook <a href="http://es.wikipedia.org/wiki/Pend%C3%B3n_de_San_Isidoro#/media/File:Pend%C3%B3n_de_San_Isidoro.JPG" target="_blank">San Isidoro</a> stortte zich volgens de overlevering in de strijd tegen
de Moren: tijdens de de belegering van Baeza in 1147 stak hij de
troepen van Alfonso VII een hart onder de riem.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Koningin Urraca en koning Alfonso VII lieten vanaf het begin van de 12e eeuw
reconstructiewerkzaamheden bij het nu <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CM5Fpfhgvas" target="_blank">San Isidoro</a></b> hetende godshuis uitvoeren en het <a href="http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/Spain/Camino_de_Santiago/Leon/San_Isidoro/San_Isidoro.htm" target="_blank">nieuwe gebouw</a> werd in 1149 ingewijd.
Aanvankelijk lieten de pelgrims het complex links liggen, maar
Fernando II bepaalde in 1168 dat het een verplicht onderdeel van de
route naar Compostella werd. Van de 11e eeuwse kerk bestaat alleen de
<b><a href="http://kamaleon.travel/wp-content/uploads/2013/09/Panteon-Reyes-San-Isidoro-Leon_1.jpg" target="_blank">crypte</a></b>
met het koninklijke pantheon nog. Deze heeft niet alleen 46
gedecoreerde kapitelen, maar ook indrukwekkende schilderingen,
aangebracht in de periode 1160-1170. De <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Puerta_del_Cordero_en_Bas%C3%ADlica_de_San_Isidoro_de_Le%C3%B3n.jpg" target="_blank"><i>Puerta del Cordero</i></a> en de<i>
<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Puerta_del_Perd%C3%B3n_(Bas%C3%ADlica_de_San_Isidoro_de_Le%C3%B3n)._T%C3%ADmpano.jpg" target="_blank">Puerta del Perdón</a></i>
(met beelden in haut-reliëf van Petrus en Paulus) zijn eveneens
Romaans en dateren uit de begin van de 12e eeuw. Het schip en
transept zijn overwegend Gotisch. [<a href="http://4.bp.blogspot.com/-EYDAPNTVdpg/T8s39aCNQ4I/AAAAAAAACfM/mSxhd5N_3sY/s1600/planta+isidoro.png" target="_blank">grondplan</a>] (Foto JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-qsH_jT1E-AU/VRmIeLVhUnI/AAAAAAAADZg/tS4MavhufJY/s1600/Leon-San-Marcos-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-qsH_jT1E-AU/VRmIeLVhUnI/AAAAAAAADZg/tS4MavhufJY/s1600/Leon-San-Marcos-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=G6opVbSvc5k" target="_blank">Convento de San Marcos</a></b><span style="font-family: inherit;"> werd
in de tweede helft van de 12e eeuw gebouwd op initiatief van Sancha,
de zuster van koning Alfonso VII van León. Behalve als <i>hospitium</i> voor
pelgrims fungeerde het complex als het hoofdkwartier van de Orde van
Santiago in het koninkrijk León. Aan het begin van de 16e eeuw
verkeerde het in dusdanig slechte staat dat het in </span><i style="font-family: inherit;">Plateresco</i><span style="font-family: inherit;">-stijl
werd herbouwd, mede dankzij een gift van koning Ferdinand van Aragón.
Tegenwoordig zijn er een </span><i style="font-family: inherit;">parador</i><span style="font-family: inherit;"> en een museum in gevestigd.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De kathedraal <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0N5ybBNlGNs" target="_blank">Santa María de León</a> </b>(bijgenaamd <i>Pulchra Leonina</i>) wordt wel eens 'een stukje Frans cultureel imperialisme op Spaanse bodem' genoemd. Hij is puur Gotisch. De plattegrond gelijkt die van de kathedraal van Reims, de opbouw die van Amiens. De bouwmeester was dan ook een Fransman, 'maestro Enrique', die ook aan de kathedraal van Burgos had gewerkt. De kathedraal is bovenop de vroegere Romeinse baden aangelegd. De bouw begon in 1255 en werd pas in de 16e eeuw voltooid. Op het centrale timpaan wordt Christus aanbeden door twee pelgrims. [<a href="http://platea.pntic.mec.es/~jalonso/informat/alumnos/catedrales/Catedrales/fotos/planta.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BS-3OxnC_Jo/VRmCgWx1NiI/AAAAAAAADZI/LtAhC41YjVs/s1600/Leon-Santa-Maria-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-BS-3OxnC_Jo/VRmCgWx1NiI/AAAAAAAADZI/LtAhC41YjVs/s1600/Leon-Santa-Maria-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qkIbPjsvEqE" target="_blank">Villar de Mazarife</a></b> bereikten de pelgrims <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CpjCmGJjRFc" target="_blank">Hospital de Órbigo</a></b>. Het gebied er omheen </span><span style="font-family: inherit;">was
verschillende malen het strijdtoneel tijdens belangrijke veldslagen,
zoals die tussen de Sueven en de Visigoten in 456 en tussen de
Moren en de Asturiërs in 900. Het stadje dankt zijn naam aan het
<i>hospitium</i> dat vlak bij de fameuze <a href="https://www.youtube.com/watch?v=yxLFPUu0Wsk" target="_blank">brug over de Órbigo</a> uit de 13e
eeuw lag. Deze is meer dan 200 meter lang en telt 24 bogen. Op deze
plaats streed in 1434 een ridder uit León, Suero de Quiñones,
vanwege liefdesverdriet 30 dagen lang met de beste lansvechters van
Europa in een zgn. </span><span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.galiciaguide.com/Stage-23.html" target="_blank">Paso Honoroso</a>.</i></span><span style="font-family: inherit;">
Samen met 9 kompanen versloeg hij 68 tegenstanders (waarvan er één ongelukkige een lans in het oog kreeg en sneuvelde). Daarna ondernam hij een
pelgrimage naar Compostella en schonk aan Jacobus een met juwelen
versierde gouden band, als symbool voor zijn bevrijding uit de 'gevangenis van de liefde'. (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-YTVL-0rXgwU/VQxM_Pi66JI/AAAAAAAADVo/QVH6TAlMffk/s1600/Hospital-de-Orbigo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-YTVL-0rXgwU/VQxM_Pi66JI/AAAAAAAADVo/QVH6TAlMffk/s1600/Hospital-de-Orbigo-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-HFTSJch6fqA/VQxNHSvIS1I/AAAAAAAADVw/a4cyrXiovj4/s1600/Hospital-de-Orbigo-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-HFTSJch6fqA/VQxNHSvIS1I/AAAAAAAADVw/a4cyrXiovj4/s1600/Hospital-de-Orbigo-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CvwfFQMPkFc" target="_blank">Astorga</a></b><span style="font-family: inherit;">
(</span><i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=sTRC5eSbfl4" target="_blank">Asturica Augusta</a></i><span style="font-family: inherit;">)
werd rond 14 v.C. gesticht door de Romeinse keizer Augustus, die de stad met dikke
muren omringde om het hoofd te kunnen bieden aan rebelse Cantabriërs.
</span><i style="font-family: inherit;">Asturica</i><span style="font-family: inherit;">
lag op het kruispunt van twee van belangrijkste wegen die het
Iberisch Schiereiland doorkruisten: de </span><i style="font-family: inherit;">Via
de la </i><i style="font-family: inherit;">Plata</i><span style="font-family: inherit;">
en de weg die </span><i style="font-family: inherit;">Tarraco</i><span style="font-family: inherit;">
(Tarragona) verbond met het westen van het land. Sinds de 3e eeuw was
het een bisschopszetel en in de 6e eeuw werd het een centrum van de
</span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Priscillianisme" style="font-family: inherit;" target="_blank">Pricilliaanse</a><span style="font-family: inherit;"> ketterij (die veel overeenkomsten met het latere
Katharisme had). Astorga was een tijdlang hoofdstad van de Sueven en
werd verwoest tijdens de strijd met de Visigoten. In later eeuwen
verkeerde de stad korte tijd (714-744) in handen van de Moren. De
pogingen van Al-Mansur om Astorga weer in te nemen mislukten. Alleen de
muren raakten enigszins beschadigd. Ze werden in 1230 hersteld door
bisschop Nuno.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
stad heeft vrijwel geen Romaanse monumenten meer. De belangrijkste
kerk is de Gotische kathedraal <b><a href="http://www.arteguias.com/catedral/astorga.htm" target="_blank">Santa María</a></b>
(1471-1693). Bekender is echter het bisschoppelijk paleis, in de
periode 1889 tot 1913 gebouwd volgens plannen van de beroemde
architect Gaudi. Tegenwoordig is het <i>Museo
de los Caminos</i>
er gevestigd. Hoewel er nog enige stukken van de Romeinse <a href="http://www.minube.net/place/medieval-walls-of-astorga--a62451#modal-81128" target="_blank">muren</a> over
zijn, dateert het grootste deel uit de 13e-15e eeuw.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-6NljluomFis/VRmA0oQK71I/AAAAAAAADYg/6DdHUMjcvUY/s1600/Astorga-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-6NljluomFis/VRmA0oQK71I/AAAAAAAADYg/6DdHUMjcvUY/s1600/Astorga-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Na
Astorga trokken de pelgrims door de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Maragater%C3%ADa" target="_blank">Maragatería</a></b><span style="font-family: inherit;">.
De bewoners, de </span><i style="font-family: inherit;">Maragatos</i><span style="font-family: inherit;">,
hadden tot in de 19e eeuw een geheel eigen cultuur, waardoor men ging
speculeren over hun herkomst: ging het om een achtergebleven
Berberstam, voormalige slaven van de Moren, de afstammelingen van
</span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Celtiberians" style="font-family: inherit;" target="_blank">Keltiberiërs</a><span style="font-family: inherit;">, of een mix van Moren en Visigoten? De voornaamste
plaats in dit gebied is </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6vfSzXRCZXc" target="_blank">Rabanal del Camino</a></b><span style="font-family: inherit;">,
die in het bezit is van een interessant 12e eeuws Tempelierskerkje,
de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.amigosdelromanico.org/opinion/opi_rabanal.html" target="_blank">Santa María</a></b><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Daarna
beklommen de bedevaartgangers de <b>Monte
Irago</b>. Bij de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5ZTtC3dIHHU" target="_blank">Puerto de Foncebadón</a></b>
(<a href="http://www.altimetrias.net/aspbk/verPuerto.asp?id=342" target="_blank">1504 meter</a>) lag het gelijknamige dorp. Ooit een belangrijke
etappeplaats, nu verlaten. Bovenop een hoop stenen, voor het
merendeel meegebracht door pelgrims die daarmee symbolisch hun
zonden afleggen, staat het <b><a href="https://fietsennaarsantiago.files.wordpress.com/2008/08/090904-92-cruz-de-ferro1.jpg" target="_blank">Cruz de Ferro</a></b>.
Het huidige kruis is een kopie, het origineel bevindt zich in het
<i>Museo de los
Caminos</i> in Astorga.
De herkomst van het kruis is onduidelijk. Het was al in Keltiberische
tijden gebruikelijk om met een hoop stenen de weg te markeren.
Sommige van die steenhopen zijn met een kruis 'gekerstend'. Mogelijk
is dit exemplaar geplaatst door de kluizenaar Gaucelmo, die zowel het
dorp als het klooster <b><a href="http://en.monteirago.org/" target="_blank">San Salvador de Monte Irago</a></b>
onder zijn hoede had.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-0AJkrcODKC8/VQyh9UbUOhI/AAAAAAAADWQ/5JfadDWnQuQ/s1600/Bierzo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-0AJkrcODKC8/VQyh9UbUOhI/AAAAAAAADWQ/5JfadDWnQuQ/s1600/Bierzo-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-G91oPebwdBQ/VQyiCXYPPYI/AAAAAAAADWY/VO0cz4mMCKQ/s1600/Bierzo-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-G91oPebwdBQ/VQyiCXYPPYI/AAAAAAAADWY/VO0cz4mMCKQ/s1600/Bierzo-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Na
Foncebadón daalden de pelgrims af naar de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PkfB9baMJCE" target="_blank">Bierzo</a></b><span style="font-family: inherit;">-streek
(o.a. bekend om de traditionele </span><i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=davZ3knKubI" target="_blank">pallozas</a></i><span style="font-family: inherit;">).
Bij de confluentie van de rivieren de Boeza en de Sil lag
een strategisch belangrijk gebied, waar de Romeinen een versterking
hadden, die later in handen van achtereenvolgens de Visigoten en de
Moren viel. In de omgeving is nog altijd een Mozarabisch kerkje te
vinden, de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.turismo-prerromanico.com/es/mozarabe/monumento/mstollas-20130614122125/#ad-image-0" target="_blank">Santo Tomás de las Ollas</a></b><span style="font-family: inherit;">,
bijgenaamd </span><i style="font-family: inherit;">de
las Entrambasaguas</i><span style="font-family: inherit;">
(van tussen twee wateren). In 1082 liet bisschop Osmundo over de Sil
de </span><i style="font-family: inherit;">Pons Ferratus</i><span style="font-family: inherit;">
bouwen, waaruit de stad </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=El41YpAoaaQ" target="_blank">Ponferrada</a></b><span style="font-family: inherit;">
ontstond. In 1178 nodigde Fernando II de Tempeliers uit om zich hier
te vestigen. Tussen 1218 en 1282 bouwden zij een groot </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=toe4DARMHBQ" target="_blank">kasteel</a></b><span style="font-family: inherit;">
en verbleven er tot hun orde in 1312 werd opgeheven. In de buurt van
Ponferrada zijn nog twee belangrijke bezienswaardigheden: </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Wap_zvrjbOo" target="_blank">Las Médulas</a></b><span style="font-family: inherit;">,
de voormalige Romeinse goudmijnen (op de </span><a href="http://whc.unesco.org/en/list/803" style="font-family: inherit;" target="_blank">werelderfgoedlijst</a><span style="font-family: inherit;"> van de
UNESCO sinds 1997) en het traditionele dorpje </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=anJFWamKd88" target="_blank">Peñalba</a></b><span style="font-family: inherit;">,
met de Mozarabische kerk </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.jdiezarnal.com/santiagodepenalba.html" target="_blank">Santiago de Peñalba</a></b><span style="font-family: inherit;">. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Op
de hoofdroute passeerden de pelgrims de abdij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3ZSO_-hBWsA" target="_blank">Santa María de Carracedo</a></b>.
De voorloper was rond 990 gesticht door koning Bermudo II van Galicië en
later ook León (982-999) met het doel daar monniken onder te brengen
die waren gevlucht voor de campagne van de Moorse bevelhebber
Almanzor. Vanaf 1128 hield Sancha, de zuster van Alfonso VII, zich
bezig met de herbouw van het <a href="http://www.siempredepaso.es/santa-maria-de-carracedo-uno-de-los-monasterios-mas-influyentes-de-el-bierzo-leon/" target="_blank">klooster</a>, waarin o.a. een koninklijke
verblijfplaats werd ondergebracht. In 1203 werd de abdij verbonden
aan de Orde van Cîteaux. Het complex had veel te lijden onder de
Napoleontische oorlogen en werd in 1835 gesloten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3Qz-XGog8Do" target="_blank"><b>Villafranca del Bierzo</b></a>
had zijn opkomst voor een groot deel te danken aan de <i>Camino
de Santiago</i>.
Vanaf de 9e eeuw was het een belangrijke etappeplaats voor de toen
nog voornamelijk regionale pelgrimage. In 1070 werd er een
cluniazencer abdij gevestigd, die zich bezighield met de wijnbouw. Er
omheen ontstond een Franse wijk, waaraan de stad zijn naam dankt. Aan
het eind van de 12e eeuw gaf Alfonso VII de zeggenschap over het
gebied aan zijn zuster Sancha en later heersten ook andere
koninginnen. Voor de pelgrims was in <a href="https://www.youtube.com/watch?v=QUEoVnxlLXI" target="_blank">Villafranca del Bierzo</a> vooral
de <b><a href="http://www.jdiezarnal.com/villafrancadelbierzo.html" target="_blank">Iglesia de Santiago</a> </b>(eind 12e eeuw)<b> </b>van
belang. Paus Calixtus III (1455-1458) bepaalde namelijk, dat in een
heilig jaar de bedevaartgangers die wegens ziekte of andere problemen
hun tocht niet konden volbrengen bij de <i>Puerta
del Perdón</i>
van deze kerk konden aankloppen en alsnog een volle aflaat konden
krijgen. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/villafrancabierzoiglesiaplano01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Y9pKV-ZxPa4/VQzAmZz_kQI/AAAAAAAADWo/-iMa1AjzIT4/s1600/Villafranca-Santiago-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Y9pKV-ZxPa4/VQzAmZz_kQI/AAAAAAAADWo/-iMa1AjzIT4/s1600/Villafranca-Santiago-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-QGz9_CRODlE/VQzAs5syJII/AAAAAAAADWw/tWWWK4PR2eU/s1600/Villafranca-Santiago-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-QGz9_CRODlE/VQzAs5syJII/AAAAAAAADWw/tWWWK4PR2eU/s1600/Villafranca-Santiago-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Na
Villafranca staken de meeste pelgrims via een oude Romeinse weg de
col bij </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=1d_cEHgoAVc" target="_blank">O Cebreiro</a> </b><span style="font-family: inherit;">(</span><a href="http://www.altimetrias.net/Lugo/CebreiroPoio.gif" style="font-family: inherit;" target="_blank">1300 meter</a><span style="font-family: inherit;">), de toegangspoort tot Galicië, over. [Anderen verkozen
de weg langs Lugo.] Op de top waren verschillende versterkingen (o.a.
een </span><i style="font-family: inherit;">castro
Sarracenicum</i><span style="font-family: inherit;">
uit de 9e eeuw), waarvan de bezitters de tochtgangers, desnoods met
geweld, tol afpersten. Alfonso VI maakte in 1072 een eind aan deze vorm van banditisme. Reeds in de 9e eeuw was hier een </span><i style="font-family: inherit;">hospitium</i><span style="font-family: inherit;"> gevestigd, dat werd
beheerd door monniken van de abdij van Saint-Géraud d'Aurillac. Er
staat nog altijd een pre-Romaanse kerk, de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.galiciamaxica.eu/Sitios/LUGO/pedrafita/igrexacebreiro.html" target="_blank">Santa María do Cebreiro</a></b><span style="font-family: inherit;">,
uit de 9e en 10e eeuw, die een 12e eeuws beeld, de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-HfcQB7jq0xM/UqTctD6ETsI/AAAAAAAAB6o/PCk00FvnmyU/s1600/IMG-20131002-00382.jpg" target="_blank">Santa María la Real</a></b><span style="font-family: inherit;">,
bezit.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Aan
het begin van de 12e eeuw namen de pelgrims uit <b>Triacastela</b>
een stuk kalksteen mee, dat in Castañeda
tot kalk gebrand werd voor de constructie van de kathedraal van
Santiago de Compostella. Even verderop kwamen ze langs het <b><a href="http://www.arteguias.com/monasterio/monasteriosamos.htm" target="_blank">Monasterio de San Julián de Samos</a></b>.
Dit dateerde uit de 6e eeuw en na de moord op koning Fruela I van
Asturië vonden zijn weduwe en zoon er toevlucht, hetgeen het
klooster koninklijke protectie opleverde. Het etablissement werd in
de 12e eeuw toevertrouwd aan de Orde van Cluny. Een enorme brand in
1558 had tot gevolg dat het complex totaal gerenoveerd moest worden. De
huidige gebouwen dateren dan ook uit de 16e tot 18e eeuw. In de
omgeving is een pre-Romaans kapelletje, de <b><a href="http://www.fotosdegalicia.es/galiciaenfotos/var/albums/lugo/sarria/Capilla-de-San-Salvador-en-Samos-P1040368.JPG?m=1333915618" target="_blank">San Salvador de Samos</a></b>,
te vinden. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Dicht bij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=a1vj-ZUbHV0" target="_blank">Sarria</a></b> was de Romaanse kerk <b><a href="http://www.arquivoltas.com/11-Galicia/01-Barbadelo01.htm" target="_blank">Santiago de Barbadelo</a> </b>een populair aanlooppunt. </span><span style="font-family: inherit;">Het
middeleeuwse dorp </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7_a72s3je5c" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Portomarín</b></a><span style="font-family: inherit;"> werd aan het begin van de jaren 60 onder
water gezet door de ingebruikname van het stuwmeer van Belesar. Het
dorp werd verplaatst en de Romaanse kerken </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bxD6lgz0v0w" target="_blank">San Nicolás</a></b><span style="font-family: inherit;">
en </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Igrexa_de_San_Pedro_de_Portomar%C3%ADn,_Portomar%C3%ADn.jpg" target="_blank">San Pedro</a></b><span style="font-family: inherit;">
werden steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd. In de buurt van
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=w0reT4EJSbY" target="_blank">Palas de Rei</a></b><span style="font-family: inherit;"> staat de Romaanse kerk </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_n9HPPesVfQ" target="_blank">Salvador de Vilar de Donas</a></b><span style="font-family: inherit;">.
Deze kwam in 1184 in het bezit van de Orde van Santiago en herbergt
verschillende grafzuilen van ridders van deze orde. In deze plaats is ook het 14e eeuwse </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=9lR73s4eJXM" target="_blank">Castillo de Pambre</a></b><span style="font-family: inherit;"> te vinden. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De tochtgangers vervolgden hun weg langs o.a. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3VxPQgwzW88" target="_blank">Ribadiso</a></b> en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZTX1FfoD9lw" target="_blank">Pedrouzo</a>. </b></span><span style="font-family: inherit;">In
</span><span style="font-family: inherit;"><b>Labacolla</b></span><span style="font-family: inherit;">
wasten de middeleeuwse pelgrims zich met het koude water van de <i>Lavamentula</i> (de naam refereert aan de noodzaak tot het reinigen van de edele delen), alvorens de laatste horde, de </span><span style="font-family: inherit;"><i>Monte do Gozo</i></span><span style="font-family: inherit;">,
te nemen. Van daaruit konden ze hun <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lifkx_PT_H4" target="_blank">doel</a>, <b>Santiago de Compostella</b>, zien liggen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
de ontdekking van het graf van de apostel Jacobus bouwde Alfonso de
Kuise er in 8181 een klein <i>oratorium</i> overheen. Aan de ene kant
ervan was het <i>baptisterium</i> San Juan gesitueerd en aan de andere kant
een benedictijns convent (<i>Antealtares</i>
genoemd) en nog twee andere kerken. Bisschop Theodemir van Iria
Flavia liet een muur rond het heiligdom en het primitieve dorp dat
het omringde aanleggen. In 899 begon bisschop Sismondo met de bouw van een nieuwe, grotere kerk,
waarin het oorspronkelijke <i>oratorium</i> werd opgenomen. Zeventig jaar vormden de Vikingen een grote bedreiging voor het kustgebied en de Moren profiteerden hiervan door te proberen Santiago de Compostella in te nemen. Ze werden echter tot tweemaal toe teruggeslagen. Dat succes herhaalde zich niet bij de aanval van Al-Mansur, die in 997
de kerk verwoeste, maar de tombe van de apostel (uit respect of
bijgeloof) spaarde. Het godshuis werd hersteld en kon in 1009 opnieuw
ingewijd worden. In 1078 begon bisschop Diego Peláez met de bouw van
een nieuwe kerk (later gepromoveerd tot kathedraal omdat de bisschopszetel in 1095 van
Irea Flavia naar Compostella werd verplaatst). Het werk kwam enige
tijd stil te liggen toen de eerwaarde, op verdenking dat hij de onafhankelijkheid van Galicië nastreefde, in het gevang werd
geworpen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het oude gebedshuis werd afgebroken in 1112, toen de bouw van de nieuwe
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=H-XeS17jQVs" target="_blank">kathedraal</a> voldoende gevorderd was om hem overbodig te maken. Het nog
onvoltooide bouwwerk ging vijf jaar later gedeeltelijk in vlammen
op tijdens een opstand van de burgerij tegen het kerkelijke en
wereldlijke gezag. Het vuur was zo heet dat het brons van de klokken
bijna smolt. Niettemin waren ten tijde van de dood van bisschop Diego
Gelmírez in 1140 de <i>Capilla Mayor</i>,
de <i>Puerta de las
Plateriás</i>
en het koor voltooid en stond het kloosterhof in de steigers. Aan de
<i>Pórtico de la
Gloria</i>
werd in 1188 de laatste hand gelegd. In 1211 kon de kathedraal ten
slotte geconsacreerd worden in aanwezigheid van koning Alfonso
IX. Tussen 1738 en 1750 kreeg de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hCwuF5BuIcc" target="_blank">kathedraal</a> een Barokke façade:
de <i><a href="https://guiarepsol.s3.amazonaws.com/pro/media/filer_public/2d/7e/2d7ef69a-0945-4203-b0a3-931c901074cf/obradoiro-fachada-de-la-catedral.jpg" target="_blank">Obradoiro</a></i>,
o.a. getooid met beelden van de heilige Jacobus en zijn metgezellen
Athanasius en Theodorus. De (in mijn ogen foeilelijke) nieuwe gevel
fungeert als narthex voor de Romaanse <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EW5C6vwihtc" target="_blank">Pórtico de la Gloria</a></i>,
die op deze manier in ieder geval tegen de elementen is beschermd. De
geveltrap omsluit het portaal dat toegang geeft tot de Romaanse
crypte uit de 12e eeuw.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-fW7ISOhhteI/VRrEeVS-_wI/AAAAAAAADbI/ApTYYsxLrV0/s1600/Compostella-kathedraal-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-fW7ISOhhteI/VRrEeVS-_wI/AAAAAAAADbI/ApTYYsxLrV0/s1600/Compostella-kathedraal-07.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--Z1BD7THTzw/VRrF4xoBlwI/AAAAAAAADbQ/oAgUsfFyfWA/s1600/Compostella-kathedraal-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/--Z1BD7THTzw/VRrF4xoBlwI/AAAAAAAADbQ/oAgUsfFyfWA/s1600/Compostella-kathedraal-08.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Wat
de opzet betreft lijkt de <a href="http://www.sacred-destinations.com/spain/santiago-cathedral" target="_blank">kathedraal</a> van Santiago de Compostella
sprekend op de andere grote <a href="https://www.youtube.com/watch?v=GGFSolvggGE" target="_blank">pelgrimskerken</a>. De vorm is die van een
Latijns kruis. Om de <a href="http://www.360cities.net/es/image/cathedral-santiago-de-compostela-a-equi" target="_blank">circulatie</a> van de gelovigen te bevorderen heeft
niet alleen het schip twee zijbeuken, maar ook het transept. Het
schip wordt bedekt door een tongewelf met gordelbogen. De opstand is
voorzien van tribunes. Er zijn in totaal negen absiden: vier aan de oostzijde van het transept en vijf, waarvan de middelste rechthoekig
is, in het ambulatorium. In de centrale kapel, gewijd aan de
Verlosser (<i>Salvador</i>) ontvingen de pelgrims die hadden gebiecht en ter
communie waren geweest de felbegeerde </span><span style="font-family: inherit;"><i>compostela</i></span><span style="font-family: inherit;">.
Boven in de </span><span style="font-family: inherit;"><i>Capilla
Mayor</i></span><span style="font-family: inherit;">
bevindt zich een 13e eeuws beeld van de <a href="https://patmcinerney.files.wordpress.com/2014/05/image218.jpg" target="_blank">zittende apostel</a>, dat door de
pelgrims tegen betaling omhelst kan worden. Er gaat ook een trap
omlaag naar de crypte waar in een <a href="https://thecatholicpilgrim.files.wordpress.com/2012/07/29740-thesilvercasketholdingtheremainsoftheapostlest-jamesatsantiagodecompostela.jpg" target="_blank">zilveren reliekschrijn </a>het gebeente
van de heilige Jacobus en zijn trouwe discipelen rusten. De
overblijfselen waren overigens bijna voor altijd verloren gegaan: uit
angst voor een Engelse aanval werden ze in 1589 achter het altaar
verborgen en pas in 1879 teruggevonden. </span><span style="font-family: inherit;">Om
de lijflucht van de pelgrims enigszins te verdrijven, werd in de
kathedraal de ceremonie van de </span><span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=XpvHaH36anA" target="_blank">Botafumeiro</a></b></span><span style="font-family: inherit;">
(verspreiden van wierook) ingevoerd. Het is nog altijd een zeer
populair onderdeel van de plechtigheden bij het voltooien van de
</span><span style="font-family: inherit;"><i>Camino</i></span><span style="font-family: inherit;">. </span><span style="font-family: inherit;">[</span><a href="http://www.arquivoltas.com/21-lacoruna/Santiago%20G03.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">] [</span><a href="http://www.fotopanorama.com/visita-virtual-catedral-de-santiago-de-compostela/" style="font-family: inherit;" target="_blank">visita virtual</a><span style="font-family: inherit;">]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-sEB0-iyO2Ow/VRsEjTmRi8I/AAAAAAAADbg/7LBSVXvPugo/s1600/Compostella-kathedraal-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-sEB0-iyO2Ow/VRsEjTmRi8I/AAAAAAAADbg/7LBSVXvPugo/s1600/Compostella-kathedraal-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
kathedraal heeft drie belangrijke portalen. De </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.grupothais.com/galiciavivela/imagenes/Catedrales/Santiago/Puerta-Santa3.jpg" target="_blank">Puerta Santa</a></i><span style="font-family: inherit;">
mogen de pelgrims sinds 1611 gedurende een 'heilig jaar' (als de feestdag van Jacobus op een zondag valt) betreden. Er zijn 24 beelden te
zien die eens onderdeel waren van het koor dat meester Matteo
vervaardigde nadat hij klaar was met de </span><i style="font-family: inherit;">Portico
de la Gloria </i><span style="font-family: inherit;">en
dat in 1604 door bisschop Juan de Sanclemente werd afgebroken. Het
noordportaal werd de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="https://artsymbol.wordpress.com/2014/06/11/santiago-de-compostela-porta-francigena-beyond-this-parvis-we-have-the-north-portal-of-the-basilica-of-santiago-called-the-french/" target="_blank">Puerta Francigena</a></i><span style="font-family: inherit;">
genoemd. Hierdoor kwamen de pelgrims uit Frankrijk de kathedraal
binnen. Deze werd in 1757-58 afgebroken. Een aantal van de beelden
werd verplaatst naar de de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Spain.Santiago.de.Compostela.Catedral.Puerta.Meridional.jpg" target="_blank">Puerta de las Plateriás</a></i><span style="font-family: inherit;">,
waar ze nog steeds te bewonderen zijn. De </span><i style="font-family: inherit;"><a href="https://artsymbol.wordpress.com/tag/puerta-de-las-platerias/" target="_blank">Puerta de las Plateriás</a></i><span style="font-family: inherit;">
(Portaal van de Zilversmeden, die in de omgeving ervan hun vak uitoefenden) vormt de toegang tot de zuidelijke
transeptarm. Hij werd ernstig beschadigd tijdens de brand van 1117.
Er zijn twee deuren, elk met een eigen timpaan. Deze bestaan uit een
aantal samengevoegde reliëfs van verschillende kunstenaars, o.a. een
beeldhouwer die ook kapitelen in de kerk en het kloosterhof van de Sainte-Foy
in Conques had vervaardigd. Links zijn scenes uit de </span><a href="https://artsymbol.files.wordpress.com/2014/04/platerias-temp-3-wp.gif" style="font-family: inherit;" target="_blank">Verzoeking van Christus </a><span style="font-family: inherit;">afgebeeld (geheel rechts op het timpaan het omineuze reliëf
van een vrouw met een doodshoofd op de knieën -vaak voor een
overspelige aangezien) en rechts zijn </span><a href="https://artsymbol.files.wordpress.com/2014/02/platerias-temptation-tymp.gif" style="font-family: inherit;" target="_blank">Passie-taferelen</a> te bewonderen<span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-_MMwGRord8I/VRmBUb371EI/AAAAAAAADYo/0i5B4f83Kz4/s1600/Compostella-kathedraal-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-_MMwGRord8I/VRmBUb371EI/AAAAAAAADYo/0i5B4f83Kz4/s1600/Compostella-kathedraal-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Voor
de kathedraal is een groot plein, de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.360cities.net/image/santiagodecompostela/?from=map,52.48278,14.06250,4#239.67,-13.85,70.0" target="_blank">Plaza del Obradoiro</a></i><span style="font-family: inherit;">.
Aan de noordkant ligt het oude </span><i style="font-family: inherit;">Hostal
de los Reyes Católicos</i><span style="font-family: inherit;">,
tegenwoordig een peperdure </span><i style="font-family: inherit;">parador</i><span style="font-family: inherit;">,
de westkant wordt ingenomen door het </span><i style="font-family: inherit;">Palacio
de Rajoy</i><span style="font-family: inherit;">,
tegenwoordig het stadhuis en aan de zuidkant vindt men het </span><i style="font-family: inherit;">Colegio
de San Jerónimo. </i><span style="font-family: inherit;">De binnenstad van Santiago de Compostela staat sinds 1985 op de </span><a href="http://whc.unesco.org/en/list/347" style="font-family: inherit;" target="_blank">werelderfgoedlijst</a><span style="font-family: inherit;"> van de UNESCO.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-4CZ7lD8lJV8/VQ4LDJEXqEI/AAAAAAAADXA/RfyOPdOhjts/s1600/Compostella-kathedraal-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-4CZ7lD8lJV8/VQ4LDJEXqEI/AAAAAAAADXA/RfyOPdOhjts/s1600/Compostella-kathedraal-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Een
deel van de pelgrims ging na het bezoek aan Santiago nog een stukje
verder: via o.a. </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FGEM96kVCIw" target="_blank">Corcubión</a></b><span style="font-family: inherit;">
naar </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4Fa0ipF8nNs" target="_blank">Cabo Finisterre</a></b><span style="font-family: inherit;">
(van het Latijnse </span><i style="font-family: inherit;">Finis
Terrae </i><span style="font-family: inherit;">-dit was de naam die de Romeinen aan deze kaap gaven omdat het voor
hen het einde van de bekende wereld was). Een mogelijke reden voor dit bezoek is dat
Jacobus door Jezus naar 'het einde van de wereld' werd gestuurd om
het evangelie te verkondigen. Sommige bedevaartgangers verbranden op
deze rots alle kleding die ze tijdens de reis gedragen hebben.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-HjYIIm6cPj8/VQ4Y4lU24iI/AAAAAAAADXo/dJ26eKQLv74/s1600/Cabo-Finisterre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-HjYIIm6cPj8/VQ4Y4lU24iI/AAAAAAAADXo/dJ26eKQLv74/s1600/Cabo-Finisterre-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-z2XpIiR7dF8/VQ4ZDAhoHSI/AAAAAAAADXw/Slu2I7WQtL0/s1600/Cabo-Finisterre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-z2XpIiR7dF8/VQ4ZDAhoHSI/AAAAAAAADXw/Slu2I7WQtL0/s1600/Cabo-Finisterre-02.jpg" height="270" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ook buiten de <i>Camino Aragonés </i>en de <i>Camino</i> <i>Francés </i>is er op het gebied van de Romaanse architectuur overigens het nodige te genieten in <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jLqU4OWSeLI" target="_blank">Galicië</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YBStcvnR5RM" target="_blank">Cantabrië</a>, langs de <i>Via de la Plata</i> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=H8O2bEh3nNM" target="_blank">Avila</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=XnpPbIjC-us" target="_blank">Segovia</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pKTGsPsVWYM" target="_blank">Salamanca</a>) en in het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=meKpBLbNZfA" target="_blank">noorden</a> van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=JyL-xi00ji0" target="_blank">Castilië</a>.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b>Meer weten?</b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><br /></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Op You Tube zijn een groot aantal video's over de tocht naar Santiago de Compostella te vinden. Enkele van de betere zijn: over de <b>Camino Francés</b>: (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=m-UVqbP_n_U" target="_blank">El Camino - Der Jakobsweg</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LRci2lr9s_A" target="_blank">Camino de Santiago 2013</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pKzO-GgKt4E" target="_blank">Camino Francés - von den Pyrenäen bis ans "Ende der Welt"</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=BQvoQ05rRhc" target="_blank">Walking the Camino de Santiago</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oQ7zRoTHizg" target="_blank">Camino de Santiago 2014</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oS_6qQmoEmw" target="_blank">Camino de Santiago</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=1Sr0YlYX8-E" target="_blank">St Jean to Santiago</a>); over de<b> noordelijke route</b>: (Küstenweg - Camino del Norte <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2OvawXM_5pI" target="_blank">1</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mnXSd3oDFA0" target="_blank">2</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=adm7RwMsJd8" target="_blank">Camino del Norte 2013 - Highlights</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=s8lISOEVB4k" target="_blank">Le Camino del Norte</a>); over de <b>Via de la Plata</b> (Der Burg in Dir <a href="https://www.youtube.com/watch?v=FvZDaD8Lfkg" target="_blank">1</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pCQ0W7EKWJA" target="_blank">2</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZNltZblNSOg" target="_blank">Via de la Plata - Highlights</a>); over de Camino Portugués (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=ePVhhO_0_7A&index=1&list=PLF1X3OzFyi9kV7ejVV1TEwW1JxpNblYoO" target="_blank">El Camino Central Portugués</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YSczFlFXunA" target="_blank">Camino Portugués - Santiago 2013</a>); over de <b>Camino Primitivo</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=UEmevwpiv24" target="_blank">Camino Primitivo - Highlights</a>); over de <b>Via Turonensis</b> (De tocht vanuit Nederland <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7CfWI3T5YAU" target="_blank">1</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=BbzcjrDpCdw" target="_blank">2</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hO2OCGUfiPk" target="_blank">3</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xL0ck1r__CQ" target="_blank">4</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KDNEF14cZM8" target="_blank">5</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9itfI1FvzzY" target="_blank">6</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=nMyUkRaYPMI" target="_blank">7</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mFf1Ax4pFNU" target="_blank">8</a>); over de <b>Via Lemovicensis</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=ctqWooZhTB0" target="_blank">Een week op de Voie de Vézelay</a>); over de <b>Via Podienis</b> (Already there - Via Podiensis <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YWPPu14VyoE" target="_blank">1</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7gfJUxxSalU" target="_blank">2</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=3Al2UepXm7I" target="_blank">Via Podiensis</a>; Chemins de Compostelle á bicyclette <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9pAd02CC38M" target="_blank">1</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=8Ztwgado_Q8" target="_blank">2</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=gsXPS4qGriA" target="_blank">3</a>); over de <b>Via Tolosana</b> (La Via Tolosana <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ou3xsIvyDbw" target="_blank">1</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=_XBdcOHsYzU" target="_blank">2</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=nIJT7HkTavs" target="_blank">3</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=_0drEcR0IHw" target="_blank">Via Tolosana</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=adPByFzvZ14" target="_blank">Sur la Via Tolosana</a>); over <b>Franse dorpen langs de pelgrimswegen</b> (Villages de France: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Q5wTBKI8Irk" target="_blank">Conques</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=qF-2K95v6BA" target="_blank">Collongues la Rouge</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=sS6APOqU7K0" target="_blank">Cordes</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WHg_bYMkccA" target="_blank">Rocamadour</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ypc0Iw7GIrU" target="_blank">Saint-Guilhem-le-Désert</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=O551IX_eD3E" target="_blank">Saint-Jean-Pied-de-Port</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=VkJ7a4qcLLw" target="_blank">Talmont-sur-Gironde</a>). Het <b>Metropolitan Museum of Art</b> heeft een serie colleges getiteld <a href="https://www.youtube.com/watch?v=XMFxM4fwh1s&list=PL0AF374EF94DA6313" target="_blank">Celebrating the Cathedral of Santiago de Compostela</a> op You Tube gezet.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Er zijn ook tal van blogs over de Camino, bijvoorbeeld: <a href="http://www.caminomyway.com/camino-de-santiago-the-way-of-st-james" target="_blank">Camino My Way</a>; <a href="http://www.girlsontheway.com/2013/05/ten-truths-of-el-camino-de-santiago.html" target="_blank">Girls on the Way</a>; <a href="https://mijncamino.wordpress.com/" target="_blank">Mijn Camino</a>; <a href="http://caminodocumentary.org/blog/" target="_blank">Walking the Camino</a>; <a href="http://www.ottsworld.com/blogs/camino-de-santiago-ugly-photography/" target="_blank">The Camino's Ugly Side</a>; <a href="http://magwood.me/" target="_blank">Trepidatious Traveller - Camino Blog</a>; <a href="http://www.everyoneweb.com/presentation_tier/Index.aspx?WebID=Nicocompostela&BoomID=B1&KnooppuntID=K512&KnoopOpen=True&LG=" target="_blank">Nico naar Santiago de Compostela</a>.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i>Post Scriptum.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Mijn
bezoeken aan de Spaanse onderdelen van de <i>Camino
de Santiago</i>
zijn, wat het fotografische gedeelte betreft, niet altijd onder een goed gesternte verlopen. Tijdens de eerste
kampeertrektocht op het Iberisch Schiereiland (1991) werd de auto
opengebroken en onze bagage gestolen -met de voorraad
filmpjes en een deel van het reisgeld. We moesten in Burgos nieuwe fotorolletjes kopen (een ontoereikend aantal met een inferieure kwaliteit).
Santiago de Compostella zelf kwam er wat opnamen betreft bekaaid af.
Bij een tweede expeditie (2003) verliep het al niet veel beter. Ik
had een digitale camera gekocht (een compact omdat ik nog niet
voldoende fiducie in het nieuwe medium had om mijn trouwe
spiegelreflex aan de wilgen te hangen) en het was de eerste keer dat
ik bewust een groot aantal plaatsen langs de <i>Camino</i>
bezocht met het idee een deel van de foto's ooit op het internet te
publiceren. Helaas kwam ik er te laat achter dat zelf gebrande CD's
geen lang leven beschoren zijn. Weg waren mijn opnamen van Eunate,
Puente la Reina, Estella, Torres del Rio, Santo Domingo de la
Calzada, San Juan de Ortega, Mansilla de las Mullas, León, Hospital
de Orbigo, de Saintongue en vooral -zucht- Moissac. Mijn reisgenoot J
had van de meeste plaatsen een (gewoonlijk beperkt) aantal analoge
foto's, maar van sommige (vertrouwend op de door mij aan de dag
gelegde activiteit) niet.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-25765464817186696512015-03-13T01:11:00.001+01:002015-04-14T02:31:51.371+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 11. <br />
<b>ROMAANSE MONUMENTEN LANGS DE CAMINO DE SANTIAGO: DEEL 2.</b><br />
<b style="text-align: justify;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<b style="text-align: justify;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<b style="text-align: justify;"><span style="font-family: inherit;">Monumenten langs de <a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-chemin-puy-velay-via-podiensis-itineraire" target="_blank">Via Podiensis</a>.</span></b><br />
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In landschappelijk opzicht is de <i>Via
Podiensis</i> de fraaiste van de Franse pelgrimsroutes -zij het niet
de meest comfortabele. Bedevaartgangers doorkruisten het
vulkaanlandschap van de Velay, de woeste hoogvlakte van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=So6pAP6mUCM" target="_blank">Aubrac</a></b> en
daarna de spectaculaire valleien van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=uZfCJWjOg-c" target="_blank">Lot</a></b> en eventueel de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NpfYs7zyrsA" target="_blank">Tarn</a></b>. Tot
slot wachtten nog de <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2JNwY4D6VNY" target="_blank"><b>bastides</b></a></i> (versterkte dorpen) van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=QUr7yoDnZwA" target="_blank">Gascogne</a></b>. Bovendien was de
bisschop van Le Puy, Godescalc, in 950 de wegbereider voor pelgrims
uit een groot aanvoergebied (al kan niet zonder meer worden
aangenomen dat hij zelf het hele traject te voet heeft afgelegd). De
route was dan ook zeer populair. Als ik ooit nog eens de Camino zou
lopen, wat gezien mijn leeftijd en onsportiviteit niet erg
waarschijnlijk is, zou ik zeker deze route kiezen. Daarom kan men dit traject tot in de details meebeleven door middel van de filmpjes van de
krasse Spaanse pelgrims Txusly en echtgenote. [Naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=e0d3z3L9O5g" target="_blank">Le Puy</a></b>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de Gallo-Romeinse periode was <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=z139wWjDKHs" target="_blank">Le Puy</a></b> (een <i>puy</i> is een uit zijn omhulling geërodeerde
gestolde vulkaankegel), destijds <i>Anicium</i> geheten, bekend om zijn
wonderbaarlijke bron en zijn dolmen, die een heidense tempel
beschutte. Op deze dolmen zou volgens een legende Maria zijn
verschenen aan een matrone uit <i>Anicium</i> en haar van de koortsen die
haar kwelden hebben bevrijd. In ruil wenste zij dat de vrouw op deze
plek een kapel voor haar zou bouwen. Dit werd de voorloper van de
kathedraal Notre-Dame,
waarvan de eerste steen tussen 415 en 430 werd gelegd en die in de
11e en 12e eeuw stelselmatig uitgebreid werd. De stad werd, onder de
naam Le-Puy-Sainte-Marie,
een bisschopszetel en een brandpunt van de Maria-verering.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bisschop Godescalc bracht van zijn
tocht naar Compostella de nodige ideeën over de organisatie van een
succesvol pelgrimsoord mee. Hij stichtte in 962, bovenop een rotspunt
met de naam <i>Aiguilhe</i> (naald), een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=kkIqUlF-srU" target="_blank">kapel</a> gewijd aan de
aartsengel Michael en maakte de klim hier naartoe tot een <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/auvergne/le-puy-aiguilhe" target="_blank">verplicht onderdeel</a> van
iedere pelgrimage. Zijn opvolger Guy d'Anjou was een fervent
voorstander van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Godsvrede" target="_blank">godsvrede</a> en organiseerde in 980 een
concilie hierover in Le Puy. Het doorvoeren van de godsvrede
bevorderde de mogelijkheid tot het ondernemen van pelgrimstochten in
hoge mate.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-h51tVGK_3-s/VPnZF3XHEEI/AAAAAAAADFA/d3WoG9RCCnY/s1600/Le-Puy-Saint-Michel-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-h51tVGK_3-s/VPnZF3XHEEI/AAAAAAAADFA/d3WoG9RCCnY/s1600/Le-Puy-Saint-Michel-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/le-puy-st-michael-chapel" target="_blank">Saint-Michel d'Aiguilhe</a> (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Op 25 maart 992, de datum die de Duitse
monnik Bernhard had uitgerekend als zijnde het einde der tijden,
vielen de Annunciatie en Goede Vrijdag samen. Dat lokte zo'n menigte
pelgrims naar Le Puy dat de paus besloot er een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Heilig_Jaar" target="_blank">heilig jaar</a> (<i>jubilé</i>)
uit te roepen in elk jaar dat deze data opnieuw coïncideerden,
hetgeen in 1065, 1155, 1160 en 1407 het geval was. Bij al deze gelegenheden kwamen de gelovigen, die
volledige vergeving van zonden verkregen, in zo grote getale opdraven dat ze elkaar bijkans vertrapten. Tot de
bedevaartgangers met een bijzondere voorkeur voor Le Puy behoorden
Karel de Grote (twee bezoeken) en Lodewijk de Heilige, die het heiligdom drie
maal met zijn aanwezigheid vereerde en het fameuze (ook ditmaal in de loop der eeuwen
zwartgeblakerde) <a href="http://www.bibleetnombres.online.fr/album3/vierge_noire_le_puy.jpg" target="_blank">Madonnabeeld</a> schonk. Tijdens de Franse Revolutie is
dit in vlammen opgegaan (waarbij er een stuk perkament naar buiten
rolde dat niemand interesseerde) en tegenwoordig vereren de gelovigen
een 18e eeuwse kopie.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook in de 21e eeuw is Le Puy nog een
belangrijk centrum van de Maria-cultus: sinds 1860 biedt men bovenop
de <i>Rocher Corneille</i> plaats aan het 16 meter hoge ijzeren beeld
<b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Statue_de_Notre-Dame_de_France" target="_blank">Notre-Dame de France</a></b>, object van bijzondere verering op 15
augustus (Maria Hemelvaart).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-gqqMHgLHUyU/VPnZrfrnHcI/AAAAAAAADFI/Zl4KN8Lzy3o/s1600/Le-Puy-Notre-Dame-de-la-France-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-gqqMHgLHUyU/VPnZrfrnHcI/AAAAAAAADFI/Zl4KN8Lzy3o/s1600/Le-Puy-Notre-Dame-de-la-France-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=O2rOCaotjN8" target="_blank">Notre-Dame de France</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De kathedraal </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/le-puy-cathedral" target="_blank">Notre-Dame-du-Puy</a></b><span style="font-family: inherit;">
bevindt zich op het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=gdf4rIfk5j0" target="_blank">hoogste punt</a> van de stad, aan de voet van de <i>R</i></span><i style="font-family: inherit;">ocher Corneille</i><span style="font-family: inherit;">. Hij is geconstrueerd van verschillende
soorten vulkanische steen (voornamelijk rood, met zwarte en witte accenten) en er zijn Byzantijnse stijlinvloeden te ontwaren (met name
de koepels). Het <a href="http://www.cathedraledupuy.org/Visitez-l-interieur-de-la-Cathedrale-en-360_a436.html" target="_blank">koor</a> rust direct op de rots, maar het
schip benodigde solide ondersteuning, aangezien er een hoogteverschil
van 17 meter overbrugd moest worden. Men bereikt het portaal langs
een trap met 102 treden. Het </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=xj072NFQguk" style="font-family: inherit;" target="_blank">kloosterhof</a><span style="font-family: inherit;"> doet enigszins Arabisch aan. In de 19e eeuw was het </span><a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/auvergne/le-puy" style="font-family: inherit;" target="_blank">complex </a><span style="font-family: inherit;">bijna tot
ruïne vervallen. Het werd in de periode 1844-1870 vrijwel geheel
afgebroken en </span><a href="http://www.romanes.org/Le_Puy/Notre_Dame//index.html" style="font-family: inherit;" target="_blank">opnieuw opgebouwd</a><span style="font-family: inherit;">. [<a href="http://fr.academic.ru/pictures/frwiki/76/Le_Puy-en-Velay_Cath%C3%A9drale10.JPG" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW) </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-syxw2mAct-c/VPnZ6C8INTI/AAAAAAAADFQ/RMuhMZKos54/s1600/Notre-Dame-du-Puy-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-syxw2mAct-c/VPnZ6C8INTI/AAAAAAAADFQ/RMuhMZKos54/s1600/Notre-Dame-du-Puy-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-JeXaZAuxiOs/VSxeh7CqCOI/AAAAAAAADyg/4iKHIqoXjGI/s1600/Notre-Dame-du-Puy-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-JeXaZAuxiOs/VSxeh7CqCOI/AAAAAAAADyg/4iKHIqoXjGI/s1600/Notre-Dame-du-Puy-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IKO8FVvEre4/VPnaC2P0CMI/AAAAAAAADFY/cvDtaM0rBxo/s1600/Notre-Dame-du-Puy-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-IKO8FVvEre4/VPnaC2P0CMI/AAAAAAAADFY/cvDtaM0rBxo/s1600/Notre-Dame-du-Puy-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9CX_rxLikB0/VPnaJGnYCyI/AAAAAAAADFg/zYupD8OtWhk/s1600/Notre-Dame-du-Puy-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-9CX_rxLikB0/VPnaJGnYCyI/AAAAAAAADFg/zYupD8OtWhk/s1600/Notre-Dame-du-Puy-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Na het bezoek aan Le Puy reisden de pelgrims via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nVHviGQswmc" target="_blank">Montbonnet</a></b> en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cT3MnAm5_CU" target="_blank">Monistrol d'Alier</a> </b>naar <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7ACUMENIWkg" style="font-weight: bold;" target="_blank">Saugues</a>, waar een 12e eeuwse <a href="http://lozeregenweb.lozere-histoire-genealogie.com/Liste/Saugues/6.jpg" target="_blank">tronende Maria</a> te bewonderen was. Vervolgens trok men via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=wq_eCeSvBWQ" target="_blank">Chanaleilles</a></b> en over de <b>Col <a href="http://www.heiligen.net/heiligen/08/16/08-16-1380-rochus.php" target="_blank">Saint-Roch</a></b> op meer dan 1300 meter hoogte door <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tRIRLiBm_Tg" target="_blank">La Margeride</a> </b>en vervolgens verder naar <a href="https://www.youtube.com/watch?v=NoMn7FoRXk8" style="font-weight: bold;" target="_blank">Nasbinals</a>, waar men de <b><a href="http://vogage-roman-art.blogspot.nl/2012/12/nasbinals-la-gardienne-de-laubrac.html" target="_blank">Sainte-Marie</a>,</b> een van de fraaiste voorbeelden van Romaanse architectuur in de Aubrac, kon bezoeken. <span style="font-family: inherit;">Even verderop bereikten de vermoeide
pelgrims de <b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Domerie_d%27Aubrac" target="_blank">Domerie van Aubrac</a></b>. Deze was in 1120 gesticht door
Adalard, een Vlaamse edelman. Hij vertrouwde de instelling toe aan
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Augustinians" target="_blank">augustijnse fraters</a>. Hun abt werd 'Dom' genoemd, vandaar de naam Domerie. De bedevaartgangers konden er overnachten en de zieken
werden verpleegd tot ze weer gezond (of dood) waren. Zolang het
genezingsproces duurde, konden ook hun metgezellen de gastvrijheid
van de Domerie genieten. De medewerkers waren in vijf groepen verdeeld: de lekenbroeders, die hun bezittingen aan het <i>hospitium</i>
schonken en een gelofte van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid
aflegden; de fraters, die na een noviciaat van een jaar officieel tot de orde toetraden; de religieuze zusters, die de verpleging van de
zieken op zich namen; de ridders, die de pelgrims op hun weg
beschermden; en de priesters, die over hun zielenheil waakten</span>. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Via de brug van <b><a href="http://passionphotopro.canalblog.com/archives/2013/11/30/28553972.html" target="_blank">Saint-Chély-d'Aubrac</a></b> met het 14e eeuwse <a href="http://static.panoramio.com/photos/large/61315219.jpg" target="_blank">pelgrimskruis</a>, bereikten de bedevaartgangers de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4FBRSYHbGUI" target="_blank">vallei van de Lot</a></b> (oftewel de Olt in het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Occitaans" target="_blank">Occitaans</a>). <span style="font-family: inherit;">Na <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=I8dmCCTnSmw" target="_blank">Saint-Côme-d'Olt</a></b> was de eerste grotere plaats die ze in de vallei </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=elZ7U9_KumI" style="font-family: inherit;" target="_blank">passeerden</a> <b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=aUKxJX2Nyio" target="_blank">Espalion</a>, </b><span style="font-family: inherit;">in het bezit
van een prachtige Romaanse brug en bewaakt door het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-KnagsBwlec" target="_blank">Château de Calmont d'Olt</a></b><span style="font-family: inherit;"> (11e eeuws). De 12e eeuwse </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bnBn9BZ2GNE" target="_blank">Église de Perse</a></b><span style="font-family: inherit;"> (ook bekend als </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.art-roman.net/perse/perse.htm" target="_blank">Saint-Hilarian</a> </b><span style="font-family: inherit;">of</span><b style="font-family: inherit;"> <a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/espalion" target="_blank">Saint-Hilarion</a></b><span style="font-family: inherit;">) was
gebouwd op de plek van het <i>martyrium</i> van de heilige </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Hilarian_d%27Espalion" target="_blank">Hilarian</a></b><span style="font-family: inherit;">,
die in 730 was onthoofd door Saracenen en naar verluid met zijn
afgehouwen hoofd naar een nabije fontein was gelopen </span><span style="font-family: inherit;">om deze te wassen.
De </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.art-roman.net/bessuejouls/bessuejouls.htm" target="_blank">Saint-Pierre</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/bessuejouls" target="_blank">Bessuéjouls</a></b><span style="font-family: inherit;"> werd in de 14e eeuw
herbouwd, maar heeft nog tal van Romaanse onderdelen. </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-B4-tTyg0G8" target="_blank">Estaing</a></b><span style="font-family: inherit;"> was de volgende schilderachtige plaats op de route. Na <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VKnPfXbQ2HU" target="_blank">Espeyrac</a></b> arriveerden de pelgrims in een van de belangrijkste etappeplaatsen: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=AGvvp4UBbSQ" target="_blank">Conques</a></b>.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de eerste helft van de 8e eeuw
stichtte Dadon, een wraakzuchtige edelman uit Rouergue (die het bloed van vele
Saracenen had vergoten omdat moslims zijn moeder hadden gemarteld en vermoord), een kleine hermitage in de vallei
van de Dourdou. Hij kreeg spoedig metgezellen en bouwde met
hen een kerkje ter ere van de Verlosser. De groeiende gemeenschap kon
zich verheugen in de protectie van de Karolingers en kreeg ook van
andere rijke begunstigers de kostbaarste geschenken, waaraan men zich
tegenwoordig in de schatkamer van de abdijkerk kan vergapen. De meest
waardevolle gift vormden de <a href="https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/736x/cb/b4/9e/cbb49ebaea9a5d003255152442e51ee8.jpg" target="_blank">relieken</a> van de heilige Fides
(Foy), die in 866 naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=74GttLEtCCE" target="_blank">Conques</a></b> gebracht werden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Faith" target="_blank">Fides</a></b> was afkomstig uit een welvarende Gallo-Romeinse familie in Agen, bekeerde zich tot het christendom en
weigerde in het vervolg offers te brengen aan de heidense goden. De
gouverneur van Aquitaine, Dacius, trad op instigatie van keizer
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Diocletianic_Persecution" target="_blank">Diocletianus</a> meedogenloos op tegen het pas twaalfjarige meisje en
wilde haar in 303 verbranden op een rooster. Een stortbui doofde echter
de vlammen, waarop hij maar tot onthoofding overging. Door de
geruchten over talloze wonderen stroomden de pelgrims in steeds
grotere getale toe, vooral in de 11e en 12e eeuw. Haar roem
verbreidde zich ook in Spanje, waar in de kathedraal van Compostella
zelfs een kapel aan haar werd gewijd. Verschillende monniken uit
Conques brachten het tot bisschop van een Spaans diocees.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Met de bouw van de huidige <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/conques-abbey" target="_blank">abdijkerk</a>
werd in het midden van de 11e eeuw begonnen. Ruim een halve eeuw
later was hij gereed. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=vS5wGQGp96I" target="_blank">bouwwerk</a> heeft een plattegrond die typisch is
voor de grote pelgrimskerken, behalve dat het schip ongewoon
gedrongen is. Het brede transept heeft, evenals het schip, zijbeuken
om de circulatie van de pelgrims te vergemakkelijken en bij grote
toevloed konden deze ook op de tribunes terecht. Het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oL2sZ9qxvIY" target="_blank">timpaan</a> en de
kapitelen behoren tot de meest aansprekende voorbeelden van de Romaanse kunst.
Ten zuiden van de kerk zijn nog resten van het in de 19e eeuw
afgebroken kloosterhof te vinden. [<a href="https://classconnection.s3.amazonaws.com/610/flashcards/899610/jpg/sainte-foy31321905918571.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-gw5D-QktJIw/VPo8ZR2cLYI/AAAAAAAADFw/6h_hqAImc3s/s1600/Conques-Sainte-Foy-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-gw5D-QktJIw/VPo8ZR2cLYI/AAAAAAAADFw/6h_hqAImc3s/s1600/Conques-Sainte-Foy-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-qztRNzsvGkE/VPo8fmKvQvI/AAAAAAAADF4/mRNTeMpxyYs/s1600/Conques-Sainte-Foy-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-qztRNzsvGkE/VPo8fmKvQvI/AAAAAAAADF4/mRNTeMpxyYs/s1600/Conques-Sainte-Foy-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ZgGMrcc-5rY/VPo8krvOIUI/AAAAAAAADGA/JnmxEBiuClg/s1600/Conques-Sainte-Foy-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ZgGMrcc-5rY/VPo8krvOIUI/AAAAAAAADGA/JnmxEBiuClg/s1600/Conques-Sainte-Foy-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Lz22FOMsB5k/VPo8qcRMkTI/AAAAAAAADGI/_KK-YCM_MI0/s1600/Conques-Sainte-Foy-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Lz22FOMsB5k/VPo8qcRMkTI/AAAAAAAADGI/_KK-YCM_MI0/s1600/Conques-Sainte-Foy-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De pelgrims konden ervoor kiezen Rouergue (het tegenwoordige <a href="https://www.youtube.com/watch?v=A9Eh-Xc0V5A" target="_blank">Aveyron</a>) te <a href="http://abcvoyage.com/wp-content/uploads/2011/05/via_podiensis.jpg" target="_blank">doorkruisen</a> en aan te sluiten bij de <i>Via Tolosana</i>. Er
waren twee mogelijkheden. (1) Ze konden bij Espalion doorsteken en via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=THKNRLXoSCA" target="_blank">Rodez</a></b> en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=15YwP62D0mQ" target="_blank">Albi</a> </b>(<i>La Ville Rouge</i> met de indrukwekkende kathedraal <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bPWITmLC_Rg" target="_blank">Sainte-Cécile</a></b>) verder trekken door de vallei van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Gf4IFsYA-48" target="_blank">Tarn</a></b>. (2) Ze konden bij Conques afslaan en via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=uEK-uOO_M-8" target="_blank">Villefranche-de-Rouergue</a></b> of <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hL_GausX2r8" target="_blank">Villeneuve-d'Averyron</a></b> en
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=i6rMiVt0vDg" target="_blank">Cordes</a></b> reizen. In beide gevallen kwamen ze uit in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6DXXRfHeu3Y" target="_blank">Rabastens</a></b>, waar de <b><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/rabastens-notre-dame-du-bourg" target="_blank">Notre-Dame-du-Bourg</a> </b>pronkte met 13e eeuwse fresco's.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-hbsjqBIIZdc/VPpWxdGdMZI/AAAAAAAADGY/DMyEVnWc7M0/s1600/Albi-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-hbsjqBIIZdc/VPpWxdGdMZI/AAAAAAAADGY/DMyEVnWc7M0/s1600/Albi-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Albi</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-l19jHs3MFcU/VPpW7MiMdoI/AAAAAAAADGg/TZa1BOus5yk/s1600/Cordes-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-l19jHs3MFcU/VPpW7MiMdoI/AAAAAAAADGg/TZa1BOus5yk/s1600/Cordes-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Cordes</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-5Vo00eTS-VI/VPpbxr89TfI/AAAAAAAADGw/WSEQEZQDvbw/s1600/Villeneuve-d'Averyron-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-5Vo00eTS-VI/VPpbxr89TfI/AAAAAAAADGw/WSEQEZQDvbw/s1600/Villeneuve-d'Averyron-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Villeneuve</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-pCu0sHpkayw/VPpb6OMsYfI/AAAAAAAADG4/uQxd_Zg_XJw/s1600/Villefranche-de-Rouergue-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-pCu0sHpkayw/VPpb6OMsYfI/AAAAAAAADG4/uQxd_Zg_XJw/s1600/Villefranche-de-Rouergue-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Villefranche</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Zowel Villefranche als Villeneuve
behoorden tot de <i>bastides</i> die in de 13e en 14e eeuw werden
geconstrueerd om mensen naar door pest en oorlog grotendeels
ontvolkte gebieden te lokken. Ze werden gesticht door adellijke of
geestelijke heren die geïnteresseerden trokken door het
ter beschikking stellen van land en bouwmaterialen en het verlenen van
allerlei privileges, bijvoorbeeld toestemming voor het houden van een
markt. Ze werden door zware muren beveiligd. De straten stonden (naar Romeins
voorbeeld) loodrecht op elkaar en kwamen uit op een centraal plein dat was omgeven door arcaden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-27KE9wIqero/VP2MgBRD9nI/AAAAAAAADHI/ZZb1e6odWVs/s1600/Sauveterre-arcade-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-27KE9wIqero/VP2MgBRD9nI/AAAAAAAADHI/ZZb1e6odWVs/s1600/Sauveterre-arcade-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De oorsprong van <b><a href="http://hotel-lion-or.com/aveyron/villeneuve-eglise-saint-sepulcre/" target="_blank">Villeneuve-d'Averyron</a></b>
gaat terug tot de 11e eeuw, toen de plaatselijke heer Ozile de
Morlhon tijdens een pelgrimstocht naar het Heilige Land patriarch Sophronius
opdracht gaf op zijn land een abdij op te richten die de regels
van diens eigen klooster in Jeruzalem volgde. Na zijn dood in 1072
stelde zijn zoon de instelling onder het beheer van de abdij van
Moissac. De toenmalige abt Déodat liet een nieuwe abdijkerk (de
<b><a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=12301_1" target="_blank">Saint-Sépulcre</a></b>) bouwen naar het model van de Heilig Grafkerk (een Grieks kruis). In de 14e eeuw werd de oostelijke absis neergehaald
en vervangen door een Gotisch schip om meer licht in de kerk te
krijgen. </span>Tot de meest opvallende elementen van de Saint-Sépulcre behoren de 14e eeuwse fresco's, waarop o.a. <i>jacquets</i> zijn afgebeeld. <span style="font-family: inherit;">Het dorpje dat zich rond zich rond het klooster ontwikkelde werd
in 1231 door graaf Raymond VII van Toulouse verheven tot grafelijke
</span><i style="font-family: inherit;">bastide</i><span style="font-family: inherit;">. Het was de eerste in Rouergue. Na zijn dood werd het een
</span><i style="font-family: inherit;">bastide royale</i><span style="font-family: inherit;">. Aanvankelijk bloeide het stadje, maar na de
stichting van Villefranche-de-Rouergue, dat het bestuurlijke centrum werd, begon het te kwijnen. Van de
14e eeuwse omwalling is een deel van de muren en een aantal van de
poorten bewaard gebleven. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-rdl9K7qmlKU/VP2ZeAXenhI/AAAAAAAADHY/Rjo-vn3JuO8/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-rdl9K7qmlKU/VP2ZeAXenhI/AAAAAAAADHY/Rjo-vn3JuO8/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-NhUZCSa-MGI/VP2Zkl7WleI/AAAAAAAADHg/peWJlE81Q-E/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-NhUZCSa-MGI/VP2Zkl7WleI/AAAAAAAADHg/peWJlE81Q-E/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-sG_N8nCzkyQ/VP2ZwKiWe-I/AAAAAAAADHo/gfDGT2IqXJE/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-sG_N8nCzkyQ/VP2ZwKiWe-I/AAAAAAAADHo/gfDGT2IqXJE/s1600/Villeneuve-Saint-Sepulcre-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Pelgrims die de hoofdweg trouw bleven liepen van <b>Conques</b> via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=V5-25RbQF0U" target="_blank">Saint-Roch</a></b> naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=F2FEPkbGs1I" target="_blank">Figeac</a></b>.
Vandaar kom men een alternatieve route nemen via Rocamadour, of de hoofdweg
vervolgen langs <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=sLikee3AlDY" target="_blank">Beduer</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=S7LRODPW61Q" target="_blank">Espagnac-Sainte-Eulalie</a></b>,
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8vc-lW7ZdDo" target="_blank">Marcillac-sur-Célé</a></b> en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=e6bVIb7uTX4" target="_blank">Cabarets</a></b> (plus eventueel een
kleine <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SAL9iqFUfbk" target="_blank">omweg</a> langs het pittoreske gehucht <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=74y4QTrSP5c" target="_blank">Saint-Cirq-la-Popie</a></b>,
een van de vele dorpen in Frankrijk genoemd naar de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/06/16/06-16-0304-julitta.php" target="_blank">Cyrus</a></b>)
naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vNnJeg0fnSE" target="_blank">Cahors</a> </b>(<b><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/cahors" target="_blank">Cathédrale Saint-Étienne</a></b>). </span><span style="font-family: inherit;">Via </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Gc-tpaeTipE" target="_blank">Lescabanes</a></b><span style="font-family: inherit;">, </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NV2Vn4auRyg" target="_blank">Montlauzun</a> </b><span style="font-family: inherit;">en
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=DqR5JRWWh2I" target="_blank">Durfort</a></b><span style="font-family: inherit;"> kwam men vervolgens aan bij een van de grootste
attracties van dit traject: </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=lwM_Y6y-PJ4" target="_blank">Moissac</a></b><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Naar verluid werd de abdij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=V-NpY4Uky9E" target="_blank">Saint-Pierre de Moissac</a></b> in 506 gesticht door koning Clovis, maar het is
waarschijnlijker dat deze eer toekomt aan bisschop Didier van Cahors
in het tweede kwart van de 7e eeuw. Daarna ging de instelling een roerige
periode tegemoet: in 721 en 732 vernield door de Moren; herbouwd
onder auspiciën van Karel de Grote en Lodewijk de Vrome; in 850 en
864 opnieuw verwoest, maar nu door de Vikingen; waarna de Magyaren het in de
10e eeuw nog eens dunnetjes overdeden. De gemeenschap stond aan de
rand van de afgrond toen de vierde abt van Cluny, Odilo, in 1047
toestemde in een verbintenis van de abdij met de Orde van Cluny. De
eerste cluniazencer abt was een verwant van Odilo, Durand de Bredon,
die in 1059 ook tot bisschop van Toulouse werd verheven. Hij maakte
van Moissac een van de meest prestigieuze religieuze instellingen in
Frankrijk, met een scriptorium van grote faam. De <a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/moissac-abbaye-saint-pierre" target="_blank">abdij</a> verwierf
grote bezittingen en talloze dependances in het zuiden, van de
Languedoc tot in Catalonië toe.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In 1063 werd de door Durand
geëntameerde nieuwe <a href="http://france-romane.com/moissac.html" target="_blank">abdijkerk</a> ingewijd. Zijn opvolger Hunaud begon
rond 1080 met de aanleg van het kloosterhof, dat tussen 1085 en 1115
door de nieuwe abt Ansquitil werd voorzien van fraai gebeeldhouwde
<a href="http://www.clunypedia.com/sites/moissac/" target="_blank">kapitelen</a>. Hij liet ook het beroemde timpaan vervaardigen. Tijdens de
heerschappij van Roger (1115 -1131) werden het portaal en de
klokkentoren <a href="http://tourisme.moissac.fr/automne_modules_files/pmedia/public/r1200_9_cf029851w.jpg" target="_blank">voltooid</a>. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-pbljhlHZR40/VP2-J38nQNI/AAAAAAAADH4/oXfRJyK3QqM/s1600/Moissac-Saint-Pierre-20.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-pbljhlHZR40/VP2-J38nQNI/AAAAAAAADH4/oXfRJyK3QqM/s1600/Moissac-Saint-Pierre-20.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IEEEvW8th20/VP2-Q3NkbZI/AAAAAAAADIA/h-WEwrgBYqM/s1600/Moissac-Saint-Pierre-21.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-IEEEvW8th20/VP2-Q3NkbZI/AAAAAAAADIA/h-WEwrgBYqM/s1600/Moissac-Saint-Pierre-21.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-3zo0y2HxY54/VP2_6NwjlHI/AAAAAAAADIc/9SNqaS3cLSs/s1600/Moissac-Saint-Pierre-24.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-3zo0y2HxY54/VP2_6NwjlHI/AAAAAAAADIc/9SNqaS3cLSs/s1600/Moissac-Saint-Pierre-24.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-VgTh4yhD8S0/VP2-cU4OyQI/AAAAAAAADIQ/zTOWnPdojOs/s1600/Moissac-Saint-Pierre-22.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-VgTh4yhD8S0/VP2-cU4OyQI/AAAAAAAADIQ/zTOWnPdojOs/s1600/Moissac-Saint-Pierre-22.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van Moissac ging de route via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tHnDlOjVPvo" target="_blank">Auvillar</a>
</b>en<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=dcqAoyUmKc0" target="_blank">Castet Arroy</a></b>
naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PEfkYNQuGUg" target="_blank">Lectoure</a></b>, een stad met maar liefst negen
logeergelegenheden. Vandaar konden de <i>jacquets</i> een omweg nemen naar <b>Agen</b>
(de geboortplaats van Sainte Foy). Ze passeerden dan <b>La Romieu</b>, waar Arnaud d'Aux, neef van de latere paus
Clemens V en in 1312 tot kardinaal verheven, de kapittelkerk
<b><a href="http://www.la-romieu.com/#!la-collegiale/c1lmc" target="_blank">Saint-Pierre</a></b> liet construeren (evenals een luxueus paleis,
waarvan tegenwoordig nog slechts een toren rest). Via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=uz0IrDeJ6vk" target="_blank">Marsolan</a></b>
bereikten de pelgrims vervolgens <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jWkX72DQ8-8" style="font-weight: bold;" target="_blank">Condom</a> (een centrum van de productie van armagnac). (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-GrpeykZUh4Q/VRlnzE-3NcI/AAAAAAAADYI/UMIBsqJf3R0/s1600/La-Romieu-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-GrpeykZUh4Q/VRlnzE-3NcI/AAAAAAAADYI/UMIBsqJf3R0/s1600/La-Romieu-Saint-Pierre-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>La Romieu: Collégiale Saint-Pierre</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-x74W06P-8lw/VRloHHY9gmI/AAAAAAAADYQ/v1S3G9Y7_JA/s1600/La-Romieu-Saint-Pierre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-x74W06P-8lw/VRloHHY9gmI/AAAAAAAADYQ/v1S3G9Y7_JA/s1600/La-Romieu-Saint-Pierre-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>La Romieu: kloosterhof</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-FYmN8n1a4HM/VRlnYG-UBDI/AAAAAAAADYA/gb68LQk68DY/s1600/Condom-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-FYmN8n1a4HM/VRlnYG-UBDI/AAAAAAAADYA/gb68LQk68DY/s1600/Condom-Saint-Pierre-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Condom: Cathédrale Saint-Pierre</i></span></div>
<br />
Ook hier konden de bedevaartgangers weer doorsteken naar de <i>Via Tolosana</i>. <span style="font-family: inherit;">Daarbij passeerde men de cisterciënzer <a href="https://www.youtube.com/watch?v=VcuYaf5El1U" style="font-weight: bold;" target="_blank">Abbaye de Flaran</a>. </span><span style="font-family: inherit;">Deze </span><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Flaran" style="font-family: inherit;" target="_blank">abdij</a><span style="font-family: inherit;"> werd in 1115 gesticht door
monniken van </span><a href="http://www.abbaye-escaladieu.com/" style="font-family: inherit;" target="_blank">L'Escale-Dieu</a><span style="font-family: inherit;"> en kwam snel tot welstand, o.a. door het
verwerven van grote landerijen aan beide zijden van de rivier de
Blaise. In het midden van de 13e eeuw grondvestte de abt, tezamen met de
graaf van Armagnac, de </span><i style="font-family: inherit;">bastide</i><span style="font-family: inherit;"> Valence-sur-Blaise. De abdij onderging
hetzelfde lot als vele andere: vernielingen tijdens de
godsdienstoorlogen en verkoop tijdens de Franse Revolutie. In 1913
kon de archeologische vereniging van Gers op het nippertje voorkomen
dat het kloosterhof aan het </span><i style="font-family: inherit;">Cloisters Museum</i><span style="font-family: inherit;"> in New York werd
verkwanseld. Het Departement Gers kocht het complex in 1972 aan en
tegenwoordig is het een cultureel centrum.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse kerk werd tussen 1180 en
1210 geconstrueerd en heeft het sobere uiterlijk dat gebruikelijk is
voor cisterciënzer godshuizen. Het kloosterhof is Gotisch en dateert
uit de 14e eeuw. Van het oorspronkelijke geheel is slechts de
westgalerij over: de overige delen werden aan het eind van de 15e
eeuw herbouwd. [<a href="http://patrimoines.midipyrenees.fr/fileadmin/img/renabl//IVR73/322012/IVR73_000825_I_1/PLE/IVR73_20123204043NUDA_P.JPG" target="_blank">plattegrond</a>] (Foto's 2 & 3 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-m8mqI6wij1Q/VP3jcRZtT_I/AAAAAAAADIs/muWpnCfVIoU/s1600/Abbaye-de-Flaran-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-m8mqI6wij1Q/VP3jcRZtT_I/AAAAAAAADIs/muWpnCfVIoU/s1600/Abbaye-de-Flaran-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-G3dxifboOd4/VP3jiDZKdEI/AAAAAAAADI0/2AZwtBlMNpQ/s1600/Abbaye-de-Flaran-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-G3dxifboOd4/VP3jiDZKdEI/AAAAAAAADI0/2AZwtBlMNpQ/s1600/Abbaye-de-Flaran-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-MXkUefWsVsw/VP3jo38kTZI/AAAAAAAADI8/qQwA4rmZ9so/s1600/Abbaye-de-Flaran-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-MXkUefWsVsw/VP3jo38kTZI/AAAAAAAADI8/qQwA4rmZ9so/s1600/Abbaye-de-Flaran-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GdpOqarbS94/VP3jtxQwsiI/AAAAAAAADJE/nTXMn_UGPcg/s1600/Abbaye-de-Flaran-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-GdpOqarbS94/VP3jtxQwsiI/AAAAAAAADJE/nTXMn_UGPcg/s1600/Abbaye-de-Flaran-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Na Condom ging de hoofdweg door in de richting van de <i>bastide</i> <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7815PoN1h7c" target="_blank">Montréal-du-Gers</a> </b>(gesticht in 1255). Onderweg kwamen de pelgrims langs het fraaie dorpje <b><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/larressingle-saint-sigismond-et-pont-d-artigue" target="_blank">Larressingle</a></b>, in de 13e eeuw ommuurd door de abten van Condom. De kerk <b><a href="http://ballades-page3873.blogspot.nl/2012/01/leglise-saint-sigismond-de-larressingle.html" target="_blank">Saint-Sigismond</a></b> (gewijd aan een heilig verklaarde Bourgondische koning uit de 6e eeuw) heeft een dubbel koor: een uit de 12e en een uit de 13e eeuw. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Zgokpc8zj5w/VP3xjehLZ9I/AAAAAAAADJU/X37ZKjyhkn4/s1600/Larressingle-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Zgokpc8zj5w/VP3xjehLZ9I/AAAAAAAADJU/X37ZKjyhkn4/s1600/Larressingle-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ux5QSUN5rZk/VP3xqp-tN5I/AAAAAAAADJc/3gzbZonkUFI/s1600/Larressingle-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ux5QSUN5rZk/VP3xqp-tN5I/AAAAAAAADJc/3gzbZonkUFI/s1600/Larressingle-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KCcLLvVauL4/VP3xwBbaMtI/AAAAAAAADJk/9MCvuON8iMs/s1600/Larressingle-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-KCcLLvVauL4/VP3xwBbaMtI/AAAAAAAADJk/9MCvuON8iMs/s1600/Larressingle-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-xLznZxY2hUo/VP3x1TOH_ZI/AAAAAAAADJs/bu_1SEFaPvw/s1600/Larressingle-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-xLznZxY2hUo/VP3x1TOH_ZI/AAAAAAAADJs/bu_1SEFaPvw/s1600/Larressingle-04.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Even verder passeerden de pelgrims, op
precies 1000 km afstand van Compostella, de <a href="https://sites.google.com/site/assoartiga/patrimoine-local/pont-roman-de-lartigue-et-st-jacques-de-compostelle" style="font-weight: bold;" target="_blank">Pont d'Artigues</a>.<b> </b>Dit
was, aan het eind van de 12e eeuw,<b> </b>een van de laatste
Romaanse bruggen die in dit gebied werden aangelegd, speciaal voor het
gebruik door <i>jacquets</i>. De bouw hangt vermoedelijk samen met de
komst van ridders van de Orde van Santiago, die op korte afstand hun commanderij vestigden, compleet met een <i>hospitium</i> en een kerk.
Heden ten dage is er van dit complex geen spoor meer terug te vinden. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iiw1OghmOx0/VP4pEc-V9-I/AAAAAAAADKo/WVXEM1_flnY/s1600/pont-d'artiques-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-iiw1OghmOx0/VP4pEc-V9-I/AAAAAAAADKo/WVXEM1_flnY/s1600/pont-d'artiques-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Wel is er op geringe afstand een ander gebedshuis te vinden waar de
bedevaartgangers terecht konden, de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://sites.google.com/site/assoartiga/patrimoine-local/vopillon" target="_blank">Notre-Dame-de-Vopillon</a></b><span style="font-family: inherit;">. De
kerk dateert uit 1140 en is het enige wat resteert van een priorij
van de Abdij van Fontevraud. Er zijn intrigerende 13e eeuwse fresco's
te bewonderen. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ojkafILgkL8/VP4ZN4aqTII/AAAAAAAADKI/TnWERjLer1U/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ojkafILgkL8/VP4ZN4aqTII/AAAAAAAADKI/TnWERjLer1U/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Rv5CdOdjmb0/VP4ZXzwUWjI/AAAAAAAADKQ/ERTceWG6Sh8/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Rv5CdOdjmb0/VP4ZXzwUWjI/AAAAAAAADKQ/ERTceWG6Sh8/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-zrFVvCNHK4w/VP4ZhuWcuaI/AAAAAAAADKY/os2Dl6IVM60/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-zrFVvCNHK4w/VP4ZhuWcuaI/AAAAAAAADKY/os2Dl6IVM60/s1600/Notre-Dame-de-Vopillon-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Van Montréal-du-Gers ging de route verder naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qAs26-0xKG0" target="_blank">Eauze</a></b>, een stad die was gebouwd rond een in de 10e eeuw gestichte abdij, gewijd aan de heiligen <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Gervasius_and_Protasius" target="_blank"><b>Gervasius</b> <b>en Protasius</b></a>. Omdat er niets gaat boven echte overblijfselen, werd de kerk in de 11e eeuw echter toegewezen aan <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Luperculus" target="_blank">Saint Luperc</a></b>, na ontvangst van de relieken van deze heilige. Tegenwoordig staat er op deze plaats een 15e eeuwse Gotische <a href="https://www.youtube.com/watch?v=bAJ900EaZ60" target="_blank">kathedraal</a>. Via de bescheidener oorden <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=TrjAi4iXkFI" target="_blank">Nogaro</a> </b>(<b><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/nogaro-collegiale-saint-nicolas" target="_blank">Collégiale Saint-Nicholas</a></b>), <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=chEUTFqjIoI" target="_blank">Aire-sur-l'Adour</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=C3ukM3RQuZs" target="_blank">Miramont-Sensacq</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=z3EQfSSgTtg" target="_blank">Arzacq-Arraziguet</a></b>,<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=yN9RafI2FXc" target="_blank">Pomps</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2OvPuGQRdqc" target="_blank">Argagnon</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VOAunGNTuo8" target="_blank">Navarrenx</a> </b>en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=knzHEH3l09I" style="font-weight: bold;" target="_blank">Aroue</a><b> </b>bereikten de pelgrims ten slotte <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bcpbgGTcSzg" target="_blank">Ostabat</a>,</b> waar ze hun collega's van de <i>Via Turonensis</i> en de <i>Via Lemovicensis</i> ontmoetten.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Monumenten langs de <a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-arles-via-tolosana-itineraire" target="_blank">Via Tolosana</a>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <i>Via Tolosana</i> begint in
cultuurhistorisch opzicht met een klapper: twee van de fraaiste
Romaanse portalen van Frankrijk: die van de Saint-Trophime in Arles
en de Saint-Gilles in Saint-Gilles-du-Gard. De Saint-Sernin in
Toulouse is een mijlpaal in de ontwikkeling van de Romaanse
architectuur. En voor de liefhebbers kan een beetje zonneschijn
natuurlijk nooit kwaad. [<a href="http://viatolosana.free.fr/vt_etapes_est.htm" target="_blank">etappes deel I</a>; <a href="http://viatolosana.free.fr/vt_etapes_ouest.htm" target="_blank">etappes deel II</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De geschiedenis van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=uhYEAGcJF1g" target="_blank">Arles</a></b> gaat
ver terug: in 500 v.C. stichtten Griekse pioniers een handelspost aan
het begin van de Rhône-delta. In de Romeinse tijd kreeg deze de naam
<i>Arelate</i> en werd het een <i>colonia</i>, waar veteranen van het 6e
legioen van Julius Caesar gehuisvest werden. Het groeide uit tot een
van de belangrijkste steden in Gallia. Daarvan getuigen de nog altijd
indrukwekkende resten van het theater en het amfitheater en de
fundamenten van het forum en het circus. De eerste christenen,
afkomstig uit het oostelijke deel van het Romeinse Rijk, vestigden
zich in de 2e eeuw in dit 'Rome van de Galliërs', waarvan
de bisschop tot primaat van Gallia werd verheven. Door de overvloed
aan relieken in de verschillende kerken werd Arles een magneet voor
bedevaartgangers en het was dus een voor de hand liggend beginpunt
voor een tocht naar Compostella.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gGG5z4WBa04/VP8YC-XZEKI/AAAAAAAADLw/CGZc7qyk3RE/s1600/Arles-museum-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-gGG5z4WBa04/VP8YC-XZEKI/AAAAAAAADLw/CGZc7qyk3RE/s1600/Arles-museum-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=WBCLIwIlIuQ&list=PLLLTub3bYjJ7cl2OneoLGNYsaVZWFwFwk&index=1" target="_blank">Musée Départemental de l'Arles Antique</a> (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Saint-Trophime,
de kerk waar sinds 1152 zijn gebeente rust, is gewijd aan de heilige
<b><a href="http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=2373" target="_blank">Trophimus</a></b>, die in 250 tot eerste bisschop van Arelate werd
verkozen. Volgens een legende, die het niet te nauw neemt met de chronologische volgorde, werd hij geboren in Ephesus en was
hij een verwant van de apostel Paulus, wiens discipel hij werd. Hij
vergezelde Petrus naar Rome en werd door hem als missionaris naar
Gallia gezonden. Hij vond gehoor bij joodse en Syrische immigranten
in Arelate, met wie hij stiekem samenkwam in de <b><a href="http://www.patrimoine.ville-arles.fr/arles/ville.cfm?action=site&id=1" target="_blank">Alyscamps</a></b>, een
oude necropool. Hij stichtte een hermitage in een grot op een
nabijgelegen heuvel (waaruit later de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=6B29eR6hft4" target="_blank">Abbaye de Montmajour</a>
ontstond). In een zaaltje in het paleis van de door hem bekeerde
prefect vestigde hij een oratorium, gewijd aan de Sint Stephanus (de
eerste martelaar), dat hij ook van relikwieën voorzag. Na tien jaar
keerde hij terug naar Ephesus en voegde hij zich bij Paulus, die hij
op zijn verdere reizen vergezelde. Op weg naar Hispania deden ze ook
Arelate nog even aan. Op het eind van zijn leven wilde hij de
Alyscamps, inmiddels een christelijke begraafplaats, met zijn zegen
vereren. Tijdens de plechtigheid verscheen Christus, die naast
Trophimus neerknielde en eveneens zijn zegen uitsprak. De afdruk van
zijn knie zou nog altijd te zien zijn.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-JDqv9SzqtXs/VP8SEtv9vQI/AAAAAAAADLI/FKJLnmtUuE4/s1600/Arles-Alyscamps-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-JDqv9SzqtXs/VP8SEtv9vQI/AAAAAAAADLI/FKJLnmtUuE4/s1600/Arles-Alyscamps-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JmJw4zIA-Bk" target="_blank">Alyscamps</a> (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Met de bouw van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=p-_LXPTqZAc" target="_blank">Saint-Trophime</a></b>
werd aan het eind van de 11e eeuw begonnen. In de tweede helft van
de 12e eeuw kreeg de kerk een prachtig portaal, dat als een van de
grootste meesterwerken van de Romaanse cultuur in de Provence geldt.
Het was net op tijd gereed voor de kroning van Frederik Barbarossa
als koning van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koninkrijk_Bourgondi%C3%AB" target="_blank">Bourgondië</a> in 1178. Het kloosterhof, waarvan de aanleg in
de tweede helft van de 12e eeuw begon, was bestemd voor gebruik door
de kanunniken die de bisschop bij zijn taken ondersteunden. Rond 1450
werd de Romaanse absis vervangen door een Gotisch koor. In 1801 werd
het godshuis gedegradeerd tot simpele <a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/provence/arles-saint-trophime" target="_blank">parochiekerk</a>, maar bleef verder
ongeschonden. Sinds 1981 behoort het bouwwerk, samen met de Romeinse
monumenten van Arles, tot het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Arles,_Roman_and_Romanesque_Monuments" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Saint-Trophime-plan.svg/400px-Saint-Trophime-plan.svg.png" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-L0E4gP8nN_E/VP8VLKqoROI/AAAAAAAADLU/nLG3JkTMgVY/s1600/Arles-Saint-Trophime-21.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-L0E4gP8nN_E/VP8VLKqoROI/AAAAAAAADLU/nLG3JkTMgVY/s1600/Arles-Saint-Trophime-21.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Hcye2uRj-p0/VP8VS9C49qI/AAAAAAAADLc/UsUiNEiu5q4/s1600/Arles-Saint-Trophime-22.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-Hcye2uRj-p0/VP8VS9C49qI/AAAAAAAADLc/UsUiNEiu5q4/s1600/Arles-Saint-Trophime-22.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-hhnR965wU74/VP8VY6_BLvI/AAAAAAAADLk/5m1BIeZsrro/s1600/Arles-Saint-Trophime-20.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-hhnR965wU74/VP8VY6_BLvI/AAAAAAAADLk/5m1BIeZsrro/s1600/Arles-Saint-Trophime-20.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Arles had nog een aantal andere kerken
die door pelgrims gefrequenteerd werden. In de <b>Saint-Blaise</b> bewaarde
men de relieken van de heilige <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Caesarius_of_Arles" target="_blank">Caesarius</a></b>, die in 515 een (naar hem
genoemd) klooster stichtte: het eerste vrouwenklooster in het Westen.
In de Alyscamps bezochten ze de </span><b style="font-family: inherit;">Saint-Honorat</b><span style="font-family: inherit;">, waar de
overblijfselen van de heilige </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/16/01-16-0429-honoratus-arles.php" target="_blank">Honoratius</a></b><span style="font-family: inherit;"> bewaard werden, tot ze in 1391 naar
de door hem gestichte </span><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=84w4gJyk_4k" target="_blank">Abbaye de Lérins</a></span><span style="font-family: inherit;"> gebracht werden.
Gelukkig bleef er nog een plaatselijke heilige over om te vereren:
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Genesius_of_Arles" target="_blank">Genesius</a></b><span style="font-family: inherit;"> (Saint Genest, waarnaar ook de abdij van
Saint-Génis-des-Fontaines is vernoemd). Deze zou rond 303, na zijn
onthoofding tijdens de christenvervolgingen van Diocletianus, zijn
hoofd hebben opgepakt en het in de Rhône hebben gesmeten. Zijn
lichaam werd door de rivier naar de drempel van de Saint-Honorat
gevoerd en zijn hoofd dreef naar zee en werd door een engel naar
Cartagena in Hispania begeleid, waar het iedereen verbijsterde met
zijn wonderen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De eerste etappe bracht de pelgrims naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BShHHTvBQrM&list=PLB4B73D9679B6C081" target="_blank">Saint-Gilles-du-Gard</a></b>. De wortels van de abdij van
Saint-Gilles, gesticht ter ere van de kluizenaar <b><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienA/Aegidius.htm" target="_blank">Aegidius</a></b>
en door hem gewijd aan Petrus, liggen in de 7e eeuw. Aegidius werd rond 640 geboren in Athene en stond als kind reeds bekend als
wonderdoener. Na de dood van zijn ouders deed hij afstand van zijn
bezittingen en kwam in Arles terecht, waar hij tot priester werd
gewijd. Zijn mirakelen trokken echter zoveel vereerders dat hij zich
terugtrok in een grot diep in de bossen. Daar hield een hinde hem in
leven met haar melk. Op een dag werd ze tijdens een jachtpartij
achtervolgd door metgezellen van de Visigotische koning Wamba en toen
ze zich bij Aegidius wilde verschuilen, werd deze door een pijl
verwond. Uit wroeging bouwde koning Wamba een abdij op de plaats van
zijn kluizenaarscel en Aegidius werd er de eerste abt. Toen de paus
hem een aantal kunstig bewerkte cederen deuren voor zijn kerk
aanbood, wierp Aegidius deze in de Tiber en werden ze door de
stromingen keurig voor de poort van de abdij afgeleverd. Hij stierf
in 720 en zijn tombe werd een populair pelgrimsoord, waaromheen zich
spoedig een stad ontwikkelde.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://viatolosana.free.fr/pat/vt_pat02_stgilles.php" target="_blank"><b>Saint-Gilles-du-Gard</b></a> was lange
tijd een belangrijke haven, maar het feit dat de stad door de moord
op de pauselijke legaat Pierre de Castelnau betrokken raakte bij de
kruistocht tegen de Albigenzen deed haar geen goed. De concurrentie
van de in 1240 gestichte havenstad Aigues-Mortes en de teloorgang
van het Graafschap Toulouse (dat in 1271 opging in de koninklijke
domeinen) luidden definitief het verval in.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De abdij van <b><a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/provence/saint-gilles-abbatiale" target="_blank">Saint-Gilles</a></b> werd
in 1077 gelieerd aan de Orde van Cluny, maar behield het recht een
eigen abt te kiezen. Het altaar van de nieuwe, veel grotere abdijkerk
werd in 1096 ingewijd door de onvermoeibare paus Urbanus II. Van de
Romaanse <a href="https://www.youtube.com/watch?v=BueY079w12A" target="_blank">abdijkerk</a> is weinig anders overgebleven dan het beroemde
portaal (1120-1160) en de 11e eeuwse crypte. Daarin bevindt zich nog
steeds de sarcofaag van Saint Gilles, al is zijn gebeente na de
verwoesting van het schip tijdens de godsdienstoorlogen in de 16e
eeuw elders in veiligheid gebracht. Ook is er in het tijdens de
Franse Revolutie geruïneerde koor nog een deel van de Romaanse
<a href="http://p9.storage.canalblog.com/94/75/512619/38645429.jpg" target="_blank">wenteltrap</a> bewaard gebleven. Het langhuis van de huidige kerk dateert
uit het midden van de 17e eeuw en biedt weinig opzienbarends. [<a href="http://tourisme.saint-gilles.fr/fr/visiter/l-abbatiale/histoire-du-monument" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-TOq5K_l9u90/VP8_H2HIGUI/AAAAAAAADMA/5wAL19hHiko/s1600/Saint-Gilles-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-TOq5K_l9u90/VP8_H2HIGUI/AAAAAAAADMA/5wAL19hHiko/s1600/Saint-Gilles-10.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nejL9jn5Zqs/VP9fiH6XrWI/AAAAAAAADMQ/gFmDXs3_Yf0/s1600/Saint-Gilles-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-nejL9jn5Zqs/VP9fiH6XrWI/AAAAAAAADMQ/gFmDXs3_Yf0/s1600/Saint-Gilles-11.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mLXzSC4ypbE/VP9fpDbhHpI/AAAAAAAADMY/NoebkG4mNfY/s1600/Saint-Gilles-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-mLXzSC4ypbE/VP9fpDbhHpI/AAAAAAAADMY/NoebkG4mNfY/s1600/Saint-Gilles-14.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AlON6DiwFGc/VP9fwsHNWsI/AAAAAAAADMg/NAnOTv9Y_kw/s1600/Saint-Gilles-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-AlON6DiwFGc/VP9fwsHNWsI/AAAAAAAADMg/NAnOTv9Y_kw/s1600/Saint-Gilles-12.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Via <b>Montpellier</b> gingen de
pelgrims verder in de richting van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=YQKK3c0xFnA" target="_blank">Saint-Guilhem-le-Désert</a></b>.
Ze moesten eerst de Herault oversteken via de <b>Pont du Diable</b>
en bereikten dan de Vallei van Gellone.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-rrNmjxEb9p8/VP-GtUWNYTI/AAAAAAAADNo/Oex9TIISv5o/s1600/Pont-du-Diable-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-rrNmjxEb9p8/VP-GtUWNYTI/AAAAAAAADNo/Oex9TIISv5o/s1600/Pont-du-Diable-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hier stichtte </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/William_of_Gellone" target="_blank">Wilhelmus</a></b><span style="font-family: inherit;"> (</span><span style="font-family: inherit;">Guilhem in het Occitaans)</span><span style="font-family: inherit;">,
hertog van Aquitaine en neef van Karel de Grote, in 804 de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Q34mFo4DU6Q" target="_blank">Abbaye de Gellone</a></b><span style="font-family: inherit;">. Daarbij liet hij
zich adviseren door zijn goede vriend </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Benedict_of_Aniane" target="_blank">Benedictus</a></b><span style="font-family: inherit;"> (de latere
kloosterhervormer die zelf een abdij uit de grond had gestampt in het nabijgelegen <a href="http://www.saintguilhem-valleeherault.fr/l-abbaye-d-aniane" target="_blank">Aniane</a>). Na een pelgrimstocht naar Saint-Julien-de-Brioude hing deze
geduchte krijgsheer zijn wapens aan de wilgen en trok zich terug in
Gellone, waar hij in 812 stierf. Hij werd in 1066 heilig verklaard.
In 12e eeuw werd hij onsterfelijk gemaakt door troubadours, die hem omdoopten tot <a href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/248725/Guillaume-dOrange" target="_blank">Guillaume d'Orange</a> </span><span style="font-family: inherit;">en van hem een koene verdediger van het christendom
tegen de perfide moslims maakten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
sobere <a href="https://www.youtube.com/watch?v=T3eYss2NdeI" target="_blank">abdijkerk</a>, waarvan de opzet representatief is voor
vroeg-Romaanse kerken, werd in 1076 ingewijd en is praktisch
ongewijzigd gebleven. Hij heeft drie beuken, gescheiden door hoge
arcaden, een tongewelf met gordelbogen en een grote absis,
geflankeerd door twee kleinere absidiolen. Het kloosterhof is in de
19e eeuw vrijwel geheel afgebroken: alleen de noordelijke galerij werd gespaard. Een deel van de zuilen is nu te vinden in het <a href="http://francerevisited.com/2013/08/saint-guilhem-le-desert-whos-minding-the-cloister/" target="_blank"><i>Cloisters Museum</i></a> in New York. [<a href="http://viatolosana.free.fr/images/imagespat/03-stguilhem/03_10_plan_abbaye.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KUkcX8aVtXA/VP-FSROJRSI/AAAAAAAADMw/AdEZJs6RS0E/s1600/Saint-Guilhem-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-KUkcX8aVtXA/VP-FSROJRSI/AAAAAAAADMw/AdEZJs6RS0E/s1600/Saint-Guilhem-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-oS9XIRLCWC8/VP-FYJSXurI/AAAAAAAADM4/NKYv17XjQis/s1600/Saint-Guilhem-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-oS9XIRLCWC8/VP-FYJSXurI/AAAAAAAADM4/NKYv17XjQis/s1600/Saint-Guilhem-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IlXQUqHhbOE/VP-Fd9wYtdI/AAAAAAAADNA/NQUfRP1jamA/s1600/Saint-Guilhem-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-IlXQUqHhbOE/VP-Fd9wYtdI/AAAAAAAADNA/NQUfRP1jamA/s1600/Saint-Guilhem-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-vE8XJL1kLrk/VP-GNUFV9rI/AAAAAAAADNY/eP4IdNOgais/s1600/Saint-Guilhem-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-vE8XJL1kLrk/VP-GNUFV9rI/AAAAAAAADNY/eP4IdNOgais/s1600/Saint-Guilhem-01a.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-94NSY3KoY7E/VP-GTVbljfI/AAAAAAAADNg/i2V57P3t4S0/s1600/Saint-Guilhem-05a.jpg" height="400" width="266" /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na Saint-Guilhem konden de pelgrims
ervoor kiezen de vallei van de Hérault te blijven volgen. Ze kwamen
dan langs de <b>Abbaye de Saint-Thibéry</b> (gesticht in 770), waar
de relieken werden vereerd van de '<a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/10/11-10-0400-tiberius-agde.php" target="_blank">drie heiligen van Agde</a>'
(Tiberius, Modestus en Florentia, eerstgenoemde een tienjarige
jongen), die in 304 tijdens de christenvervolgingen van Diocletianus
gedood waren. In <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hu1D16ggRio" target="_blank">Béziers</a></b> (de eerste stad die tijdens de
kruistocht tegen de Katharen werd ingenomen -en <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Massacre_at_B%C3%A9ziers" target="_blank">uitgemoord</a>), konden
de pelgrims de <b><a href="http://www.art-roman.net/beziers/beziers.htm" target="_blank">Saint-Jacques</a></b> bezoeken en vandaar verder
trekken naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cYZU2VGKW9Q" target="_blank">Carcassonne</a></b>. Daarna vervolgenden ze hun weg langs
de <a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-chemin-piemont-itineraire" target="_blank">voet van de Pyreneeën</a>, via o.a. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=GQE0EdV7IfA" target="_blank">Foix</a></b> (met het machtige <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KAk-XP_Wrxs" target="_blank"><b>kasteel</b> </a>van de Graven van Foix), <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BlmZO-O51TQ" target="_blank">Saint-Lizier</a>, <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/12/21/the-portal-of-saint-just-de-valcabrere-dennis-aubrey/" target="_blank">Saint-Just-de-Valcabrère</a> </b>en
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ThJu_WoOfGQ" target="_blank">Saint-Bertrand-de-Commingues</a> </b>(waar
de <b><a href="http://www.cathedrale-saint-bertrand.org/halte-chemin-saint-jacques.html" target="_blank">Cathédrale Notre-Dame</a></b>
niet gemist mocht worden).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<i style="font-family: inherit;">Jacquets</i><span style="font-family: inherit;"> die de
hoofdroute prefereerden namen de weg langs </span><b style="font-family: inherit;">Castres </b><span style="font-family: inherit;">naar </span><b style="font-family: inherit;">Toulouse</b><span style="font-family: inherit;">, dat
helemaal op hun ontvangst was ingesteld. </span><i style="font-family: inherit;">Tolosa</i><span style="font-family: inherit;"> was gesticht
door de Gallische Volcae Tectosages in de 3e eeuw v.C. In 418 werd
het de hoofdstad van het Visigotische rijk en na de slag bij Vouillé
in 507 kwam de stad in handen van de Franken. Van de 8e tot de 13e
eeuw bestond er een zelfstandig en machtig graafschap Toulouse, dat
in 1271 opging in de kroondomeinen.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De voornaamste kerk, de
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Vcbci20uf2k" target="_blank">Basilique Saint-Sernin</a></b><span style="font-family: inherit;">, is vernoemd naar de heilige
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/29/11-29-0257-saturninus-toulouse.php" target="_blank">Saturninus</a></b><span style="font-family: inherit;">. Deze behoorde (net als Trophimus van Arles en
Martialis van Limoges) tot de zeven pioniers die naar
Gallia gestuurd werden om de heidenen te bekeren. Hij werd de eerste bisschop van </span><i style="font-family: inherit;">Tolosa</i><span style="font-family: inherit;">.
Toen hij weigerde de heidense goden te eren, werd hij volgens een
legende door de opgehitste menigte aan de offerstier vastgebonden en
sloeg zijn schedel op de trappen van het Capitool te pletter.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De bouw van de <a href="http://www.360cities.net/image/toulouse-inside-basilique-saint-sernin#317.71,-16.57,70.0" target="_blank">Saint-Sernin</a>
begon in 1060 en het altaar kon in 1096 gewijd worden. Het duurde
echter nog meer dan 20 jaar voor het schip gereed was. Het <a href="http://france-romane.com/photos/31-st-sernin/Plan800.jpg" target="_blank">grondplan</a>
van de kerk leek sprekend op die van de kathedraal van Compostella.
Aan het eind van de 13e eeuw legde men onder het koor een crypte aan
om de talloze relikwieën van de kerk te herbergen. Zo bezat het convent
behalve het gebeente van Saturninus resten van Jacobus de Meerdere
(naar verluid aan de kanunniken geschonken door Karel de Grote), relieken van Sint Joris, meegenomen uit de Oriënt, en een stukje
van het 'ware kruis'. Na de Franse Revolutie werden de
conventsgebouwen afgebroken, maar de radicalen lieten de basiliek met
rust. In feite werd meer schade aangericht door de goedbedoelde, maar
eigenzinnige restauratiepogingen van Viollet-le-Duc (vanaf 1845), die
een harmonisch geheel met Grieks-Romeinse invloeden nastreefde. Eind
20e eeuw kreeg het gebouw het klassiek Romaanse uiterlijk terug.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een ander veelbezocht
bedehuis was de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=kRKW9MOfV9g" target="_blank">Église des Jacobins</a></b>,
in 1325 gesticht door Dominicanen die naar de Languedoc waren gekomen
om de Kathaarse ketterij te bestrijden. Het is een meesterwerk van de
zuidelijke Gotiek. Het dubbele schip wordt gedragen door acht zuilen.
Op de meest oostelijke komen 22 ribben uit, waardoor deze op een
palmboom lijkt. De kerk herbergt de relieken van de heilige Thomas
van Aquinas. </span><span style="font-family: inherit;">De
voorloper van het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=zLsQHLos_rQ" target="_blank">Hôtel-Dieu Saint-Jacques</a></b><span style="font-family: inherit;">
(de Sainte-Marie de la Daurade) werd rond 1135 voor het eerst
vermeld. De aanloop nam enorm toe na de aanleg van een brug. Men
besloot daarom er een veel grotere instelling naast te bouwen (1257
geldt als officiële stichtingsdatum). In 1313 gingen beide hospices
samen. In later eeuwen werd het </span><a href="http://viatolosana.free.fr/pat/vt_tlse_hotel_dieu.htm" target="_blank">complex</a><span style="font-family: inherit;"> verder uitgebreid tot het
grootste ziekenhuis van Toulouse.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Na een stop in <b><a href="http://eclatslumierevie.canalblog.com/archives/2014/09/24/30641375.html" target="_blank">Auch</a></b> kwamen de pelgrims in Gascogne langs een aantal aardige <i>bastides</i>. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BvpFHGYWk7E" target="_blank">Bassoues </a></b>had de basiliek <b>Saint-Fris</b> (11e eeuw, gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/16/01-16-0732-fris.php" target="_blank">Friso</a></b>, een zoon van de Friese koning Radboud), een ontzagwekkende <b>donjon</b> (43 meter hoog, gebouwd op verzoek van bisschop Arnaud Aubert en voltooid in 1371) en (in later tijden) een imposante, 16e eeuwse houten <b>markthal</b> in de aanbieding. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-qa1EL1ykRw0/VQBHecXYk-I/AAAAAAAADN4/o64F4YoDjs4/s1600/Bassoues-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-qa1EL1ykRw0/VQBHecXYk-I/AAAAAAAADN4/o64F4YoDjs4/s1600/Bassoues-06.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-hMXV3Zp-RXE/VQBHnP7AjLI/AAAAAAAADOA/IvzmsaJz4kc/s1600/Bassoues-Saint-Fris-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-hMXV3Zp-RXE/VQBHnP7AjLI/AAAAAAAADOA/IvzmsaJz4kc/s1600/Bassoues-Saint-Fris-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tOiESkm6Gn8/VQBHyrXfGtI/AAAAAAAADOI/KWZFZHRLv-Q/s1600/Bassoues-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-tOiESkm6Gn8/VQBHyrXfGtI/AAAAAAAADOI/KWZFZHRLv-Q/s1600/Bassoues-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-bJ0THOXgrF0/VQBH575VgGI/AAAAAAAADOQ/z-NWszSNt8A/s1600/Bassoues-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-bJ0THOXgrF0/VQBH575VgGI/AAAAAAAADOQ/z-NWszSNt8A/s1600/Bassoues-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;">
De volgende <i>bastide</i> op de
route was <b><a href="http://www.marciac.fr/fr/sX_pagesEditos.asp?idpage=5&sX_Menu_selectedID=gauche_7860F2C9" target="_blank">Marciac</a></b>, in 1298 gesticht door Philips de Schone en vernoemd naar zijn vertegenwoordiger Guichard de Marciac. Het stadje is tegenwoordig vooral beroemd om
zijn <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9-HPJAfyaKs" target="_blank">jazzfestival</a>. </div>
<div align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-4bn48y6TGkk/VQBkdX2xUOI/AAAAAAAADOg/_XpJ1_F0b9A/s1600/Marciac-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-4bn48y6TGkk/VQBkdX2xUOI/AAAAAAAADOg/_XpJ1_F0b9A/s1600/Marciac-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hZLpli69LKU" target="_blank"><b>Béarn</b></a> was <b>Morlaàs, </b>vanaf het eind van de 12e
eeuw de hoofdstad van het graafschap, de eerste belangrijke etappeplaats. Rond 1080 schonk burggraaf
Centulle V van Béarn de priorij een nieuwe kerk, de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0m5Ld0IuB1Y" target="_blank">Sainte-Foy</a></b>.
Het bouwwerk bezat een fraai Romaans portaal, dat helaas bij een
brand verloren ging. In de periode 1857 tot 1903 is het
gerestaureerd, onder auspiciën van de architect Viollet-le-Duc.
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KGlykgXNUKU" target="_blank">Lescar</a></b> was lange tijd de hoofdstad van Béarn. In de Romeinse era stond het bekend als <i>Beneharnum</i> (waarvan de naam Béarn
stamt). Het was vanaf de 6e eeuw een bisschopszetel. In 841 werd het
stadje door de Vikingen verwoest en het duurde tot de 10e eeuw voor
het weer enigszins uit de as herrees. Bisschop Guy
de Lons begon in 1125 met de bouw van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=TENlQMhYKiE" target="_blank">Cathédrale Notre-Dame-de-l'Assomption</a></b>. Deze fungeerde lange tijd als de
grafkapel van de koningen van Navarra, die in de 15e en 16e eeuw ook heersers over Béarn waren. Hun tombes hebben de godsdienstoorlogen
niet overleefd. De kerk is niet alleen gezegend met rijkversierde kapitelen, maar ook met een 13e eeuws <a href="http://images.mon64.com/items/standard/CDT64-tfinal-mosaique.jpg" target="_blank">mozaïek</a> met de afbeelding van een gehandicapte (!) jager.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Via <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BYOk1vrNxSU" target="_blank">Lacommande</a></b> (waar een 12e eeuwse <a href="http://www.coeurdebearn.com/decouvrir/visites-et-monuments-historiques/La-Commanderie-Lacommande" target="_blank">commanderij</a> en de Romaanse kerk <b>Saint-Blaise</b> te vinden zijn) bereikten de pelgrims <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=D67h-hGnpCY" target="_blank">Oloron-Sainte-Marie</a> </b>(<i>Illuro</i>), dat in de 1e eeuw door de Romeinen werd gesticht. </span>Vanaf de 6e eeuw was het een bisschopszetel. Daaruit ontwikkelden
zich in de 11e eeuw twee stadjes. Sainte-Marie, in 1050 gerenoveerd, was het religieuze
centrum. De hoger gelegen vesting
Oloron werd in 1080 gesticht door burggraaf Centulle V om het gebied
te herbevolken. Hier is de <b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Sainte-Croix_d%27Oloron" target="_blank">Sainte-Croix</a> </b>een bezienswaardigheid (eind 11e eeuw). Vanuit Oloron-Sainte-Marie trokken de <i>jacquets </i>de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=kU77-9Jn50A" target="_blank">Col du Somport</a></b> over.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In Lacommande konden de pelgrims ook een alternatieve route kiezen. Deze voerde hen langs <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fQ8Lyo_3IrI" style="font-weight: bold;" target="_blank">L'Hôpital-Saint-Blaise</a>. </span>De 12e eeuwse kerk van het <i>hospitium</i> is een van de weinige Romaanse godshuizen met duidelijke Moorse invloeden: de koepel heeft veel overeenkomsten met die van de moskee in Cordoba. Hetzelfde geldt voor de vensters met stenen 'kantwerk'.<b> </b>Vandaar liep het traject <span style="font-family: inherit;">naar
</span><b style="font-family: inherit;">Ostabat</b><span style="font-family: inherit;">, waar ze zich konden aansluiten bij de
bedevaartgangers die langs de drie andere routes waren gereisd. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-82221317330317816812015-03-06T00:22:00.001+01:002015-05-28T01:03:23.598+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 10.<br />
<b>ROMAANSE MONUMENTEN LANGS DE CAMINO DE SANTIAGO: DEEL 1.</b><br />
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">De legende van Sint Jacob
(Santiago).</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Volgens een legende, gepopulariseerd
door de invloedrijke monnik <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Beatus_van_Li%C3%A9bana" target="_blank">Beatus van Liébana</a>, zond Petrus na Jezus' dood de apostelen naar alle uithoeken van de bekende wereld om de blijde boodschap te verkondigen. <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/25/07-25-0044-jacobus.php" target="_blank">Jacobus Maior</a></b> (de Meerdere in het Nederlands)
kreeg de Romeinse provincie Hispania toebedeeld. Zijn inspanningen leverden
geen onverdeeld succes op en na enkele jaren ging hij terug naar
Jeruzalem, vergezeld door zeven discipelen. Daar werd hij op bevel
van koning Herodes Agrippa door onthoofding terechtgesteld, de eerste
van de apostelen die het martelaarschap onderging. Zijn discipelen
legden zijn stoffelijk overschot in een open boot en lieten die door het getij meevoeren. Na zeven dagen spoelden ze bij Iria Flavia (het huidige Padrón)
in Galicië aan wal en transformeerden een tempeltje op het land van
de rijke matrone Luparia tot een grafmonument voor de gestorvene.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Eeuwen later werd de kluizenaar Pelagus door
engelen opmerkzaam gemaakt op een 'vreemd licht'. Hij informeerde
bisschop Theodomir van Iria Flavia, die op onderzoek uitging en de
tombe aan de vergetelheid ontrukte. Koning Alfonso II de Kuise liet er
(rond 834) een klein heiligdom overheen bouwen, dat door zijn
opvolger Alfonso III in 899 werd uitgebreid tot een religieus complex met drie gebedshuizen en uiteindelijk uitgroeide tot het stadje <b>Santiago de Compostella</b>. De naam Compostella zou afgeleid zijn van
het Latijnse <i>campus stellae</i> (sterrenveld), maar aangezien er
op deze plek al in de eerste eeuw v.C. een necropool lag, is het
waarschijnlijker dat het een verbastering is van <i>compostum</i>
(begraafplaats).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Sint Jacobus zou vele wonderen hebben
verricht. Het meest inspirerend was zijn miraculeuze verschijning
tijdens de fictieve <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Clavijo" target="_blank">Slag bij Clavijo</a></b> in 844. Gezeten op een witte hengst en
met het zwaard in de hand stelde hij zich aan het hoofd van de in het
nauw gedreven christelijke troepen en voerde hen naar een
overwinning op de '<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Moren" target="_blank">Moren</a>' (een kongsi van Berbers en Arabieren). Hij
dankte er zijn bijnaam, <b>Santiago Matamoros</b> (Sint Jacobus de
Morendoder), aan. De verering van de heilige Jacobus en de
pelgrimsroute naar zijn graf zijn dan ook nauw verbonden met de
<i>Reconquista</i>, de herovering van het Iberisch Schiereiland op de
islamitische bezetters. </span><span style="font-family: inherit;">De
<i>hausse</i> in pelgrimages en de kruistochten vielen niet toevallig samen:
beide zijn een vorm van 'christelijk activisme'. Het afleggen van het
Spaanse traject van de <i>Camino</i> kan gezien worden als een geweldloze
kruistocht. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2ZkjdMWdcxc/VO0JicaDHfI/AAAAAAAAC4o/2WzM8IpP9Wg/s1600/Betanzos-Iglesia-de-Santiago-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-2ZkjdMWdcxc/VO0JicaDHfI/AAAAAAAAC4o/2WzM8IpP9Wg/s1600/Betanzos-Iglesia-de-Santiago-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=DxGlIPxBjKc" target="_blank">Betanzos</a>: Santiago Matamoros (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">De <a href="http://explorethemed.com/reconquista.asp" target="_blank">Reconquista</a>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf 711 overspoelden Moren het
Iberisch Schiereiland en dankzij het verraad van een deel van de
Visigotische aristocratie en de onverschilligheid van een deel van de
plattelandsbevolking (die het niet bijster veel kon schelen door wie ze
werden uitgebuit) kregen ze binnen zeven jaar vrijwel het gehele
gebied in handen. Op een klein hoekje in het noordwesten na, waar de
Visigotische edelman <b><a href="http://www.catholicnewsagency.com/cw/post.php?id=676" target="_blank">Pelayo</a></b> in 722 met zo'n 300 getrouwen en de hulp
van plaatselijke stammen de islamitische horden bij Covadonga tot
staan wist te brengen. De moslims stroomden in 720 ook de Pyreneeën
over. De eerste maal alleen om te plunderen, maar in 732 kwamen ze
met vileinere bedoelingen terug: niet alleen brandden ze Bordeaux plat, ze
hadden het ook gemunt op het klooster van Saint Martin in Tours,
toentertijd een van de invloedrijkste pelgrimsoorden. Ze werden echter
bij Poitiers gestuit door een leger onder bevel van de Merovingische
hofmeier <b><a href="http://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal-cultureel/71875-de-man-met-de-hamer-europas-grootste-islam-bestrijder.html" target="_blank">Karel Martel</a></b> (een overwinning die hem en zijn nazaten geen
windeieren zou leggen). Ze trokken zich daarna terug in
Zuid-Frankrijk, waar ze Arles en Avignon veroverden en zich in
Septimanië nestelden.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-WxWhinfN4L8/VO8pdNN4I6I/AAAAAAAAC44/fJPbTAMKDzs/s1600/Beeld-Pelayo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-WxWhinfN4L8/VO8pdNN4I6I/AAAAAAAAC44/fJPbTAMKDzs/s1600/Beeld-Pelayo-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cOYwhQ9sxTo" target="_blank">Covadonga</a>: standbeeld van Pelayo (JW)</i></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er zijn historici die beweren dat de
moslims niet echt verslagen werden, maar tot de conclusie kwamen dat
ze in deze koele en natte gebieden niets te zoeken hadden en niet
verder aandrongen. [Op dezelfde wijze kwamen de Ottomanen er in 1683
bij </span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Beleg_van_Wenen_%281683%29" style="font-family: inherit;" target="_blank">Wenen</a> plotseling <span style="font-family: inherit;">achter dat het Oostenrijkse klimaat hen toch te guur was.] Hoe
het ook zij, deze nederlagen bleken de opmaat voor een gestage
terugtocht.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"> </span><b style="font-family: inherit;">Al-Andalus</b><span style="font-family: inherit;">, zoals de Moren hun
verovering doopten, was lange tijd een bloeiend rijk, vooral nadat
het in 756 in handen was gevallen van de Omajjadische prins Abd
al-Rahman, die als enige was ontkomen aan het bloedbad dat de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Abbasid_Caliphate" target="_blank">Abbasiden</a> in Damascus onder zijn familieleden hadden aangericht. Onder
zijn leiding werd Al-Andalus een zelfstandig rijk. Hij centraliseerde
het bestuur, introduceerde innovaties in de landbouw (o.a. irrigatie
en nieuwe producten als rijst en suikerriet) en bevorderde het
handwerk.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er wordt door voorstanders van de
multiculturele samenleving vaak hoog opgegeven van de tolerantie
jegens andersdenkenden in het islamitische Andalusië. Het is waar,
de Omajjaden waren (in tegenstelling tot latere dynastieën) niet de meest fanatieke moslims. Ze beseften dat
het doden of verdrijven van de 'ongelovigen' economisch gezien zelfmoord was. De joden en christenen mochten hun bezittingen behouden
en hun godsdienst bedrijven, maar men moet wel heel naïef
zijn om niet te beseffen dat een bestaan als <i><a href="http://www.answering-islam.org/Dutch/d/dhimmikerkinmoslimwereld.htm" target="_blank">dhimmi</a></i>
allesbehalve benijdenswaardig was.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Dhimmi's</i> waren onmiskenbaar
tweederangsburgers. Ze mochten geen gebedshuizen bouwen of zelfs maar
repareren en iedere 'propaganda' voor hun geloof werd zwaar bestraft.
Ze moesten extra belasting (<i>jiziya</i>) betalen (uit dankbaarheid
voor de 'bescherming' die ze genoten). Ze mochten geen wapens dragen
en hun woord was niets waard tegenover dat van een moslim, zodat ze
machteloos stonden tegenover kwaadwillende aanhangers van het 'ware
geloof'. Ze mochten geen gezag uitoefenen over moslims, dus een
christelijke man mocht niet met een islamitische vrouw trouwen (het
omgekeerde was wel geoorloofd). Ze mochten zich op geen enkele wijze
verheffen boven moslims, of dat nu door kleding, behuizing of rijdier
was. Heel wat christenen, vooral op het platteland, gingen uit
praktische overwegingen dan ook tot de islam over. Ze werden <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Muladi" target="_blank"><i>Muwalladun</i> </a>(geadopteerden) genoemd. De stadsbewoners hielden
merendeels aan hun geloof vast, maar werden door de Arabische cultuur
dusdanig beïnvloed dat ze het etiket <i>Mozaraben</i> kregen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-9nYdJKJ7DI8/VO8vnccWJ7I/AAAAAAAAC5g/59LpXo3KgMY/s1600/Toledo-Mezquita-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-9nYdJKJ7DI8/VO8vnccWJ7I/AAAAAAAAC5g/59LpXo3KgMY/s1600/Toledo-Mezquita-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;">Toledo: <a href="http://www.laalcazaba.org/la-ermita-del-cristo-de-la-luz-o-la-mezquita-de-bib-al-mardum-toledo/" target="_blank">Mezquita</a> </span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Het islamitische paradijs werd verscheurd door etnische en religieuze tegenstellingen. Berbers
en Arabieren uit de randgebieden, die hadden geholpen bij de onderwerping van
de Visigoten, voelden zich achtergesteld. Eerstgenoemden kwamen in 739
in opstand en trokken zich terug in Noord-Afrika, daarmee bezittingen in het noorden van Al-Andalus grotendeels onbeschermd latend (waar
Pepijn de Korte van profiteerde door Narbonne en omgeving terug te
veroveren). De <i>M</i></span><i style="font-family: inherit;">uwalladun</i><span style="font-family: inherit;">,
die nooit voor vol werden aangezien, rebelleerden tussen 797
en 834 verscheidene malen. De Mozaraben hadden in het
midden van de 9e eeuw hun buik zo vol van de islamitische 'tolerantie', dat sommigen actief het martelaarschap zochten door het islamitische geloof en zijn profeet te
beledigen. De daaropvolgende repressie dreef een groot aantal Mozaraben naar het noorden, waar hun culturele contributie in vruchtbare grond viel. De tegenstellingen leidden uiteindelijk tot de ineenstorting van het Omajjadische kalifaat Córdoba in 1031 en de vorming van onafhankelijke islamitische vorstendommen (</span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Taifa" target="_blank">taifa's</a></i><span style="font-family: inherit;">). </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De christenen konden van deze
tegenstellingen aanvankelijk echter nauwelijks profiteren, omdat ze
zelf ook ernstig verdeeld waren. In het noorden van Spanje ontstonden
verschillende koninkrijken: León (later verenigd met <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=P1lk1vEIlLM" target="_blank">Castilië</a></b>), Pamplona, Navarra en Aragon, plus het Graafschap Barcelona en het steeds
zelfstandiger wordende Portugal. Soms werden ze door huwelijk of
erfenis tijdelijk verbonden, om vervolgens door het Germaanse
erfrechtsysteem weer uiteengereten te worden: als een koning meerdere
zonen had, werden zijn territoria onder allen verdeeld. Pas toen het
huwelijk van Isabella van Castilië en Ferdinand van Aragon (<i>Los
Reyes Católicos</i>) in 1469 de christelijke bezittingen definitief
verenigde, kon de <i>Reconquista</i> voltooid worden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dit neemt niet weg dat de tendens vanaf
de eerste gewonnen veldslag duidelijk was: ook zonder veel
daadwerkelijke hulp van de christenen ten noorden van de Pyreneeën
drongen de Spaanse vorsten hun Moorse tegenstanders steeds verder
naar het zuiden terug. Enkele <a href="http://www.islamicspain.tv/Andalusi-Society/Major-Battles.htm" target="_blank">veldslagen</a> waren daarbij van
doorslaggevend belang: met name de <b>Slag bij Las Navas de Tolosa</b> in 1212, toen
niet alleen alle Spaanse vorsten zich onder één vlag schaarden,
maar ook ridders uit de Frankische gebieden hun christelijke broeders te hulp
schoten; en de <b>Slag bij de Rio Salado</b> (1340), die de islamitische heersers deed beseffen dat ze ook met behulp van versterkingen uit Noord-Afrika het verloren gegane gebied niet zouden kunnen terugwinnen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9WDjxnAKfxs/VO9kbmKcCtI/AAAAAAAAC6Y/SFTgJRW4lZw/s1600/Cordoba-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-9WDjxnAKfxs/VO9kbmKcCtI/AAAAAAAAC6Y/SFTgJRW4lZw/s1600/Cordoba-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Tf5VGk3aLbk" target="_blank">Córdoba</a></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De </span><i style="font-family: inherit;">Reconquista</i><span style="font-family: inherit;"> begon met de bevrijding van het noordoosten door het leger van Karel de Grote, die er
de Spaanse Mark instelde (een gebied dat later uitdijde tot
Catalonië). Daarna vielen successievelijk alle belangrijke steden,
o.a. de eerste hoofdstad <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=gopnmLCLUQo" target="_blank">Toledo</a></b> (1085) en de latere hoofdstad
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.spainthenandnow.com/spanish-history/cordoba-historical-overview/default_41.aspx" target="_blank">Córdoba</a></b><span style="font-family: inherit;"> (1236), in handen van de christenen. Met name in de periode
1210 tot 1250 vond een grote verschuiving in het machtsevenwicht
plaats: daarna was alleen de uiterste zuidoostelijke hoek van het schiereiland nog in
islamitische handen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Natuurlijk waren er tegenslagen.
Grootvizier al-Mansur (de Zegevierende) ondernam in de periode 978
tot 1002 ruim 50 veldtochten, waarbij hij in 997 zelfs Santiago de
Compostella plunderde en brandschatte. [Vervolgens liet hij de
geroofde </span><a href="http://eaglefeather.honors.unt.edu/2010/article/57#.VOz00vmG_hB" style="font-family: inherit;" target="_blank">klokken</a><span style="font-family: inherit;"> van de kathedraal door christelijke krijgsgevangenen
naar Córdoba verslepen. Na de val van deze stad liet Ferdinand III
van Castilië de klokken door islamitische gevangen weer terugzeulen.] Daarna deden achtereenvolgens de Berberse Almoraviden
(aan het eind van de 11e eeuw) en Almohaden (vanaf 1147) het tij
tijdelijk keren, maar na de nederlaag van laatstgenoemden bij Las
Navas de Tolosa was het gedaan met de militaire macht van de moslims.
Toch hield het <a href="http://www.paleizen.nl/Paleizenbestanden/Spanje/Granada/Granada.htm" target="_blank"><b>Nasridische rijk</b></a>, met het luisterrijke </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0zHkAowMKrU" target="_blank">Granada</a></b><span style="font-family: inherit;"> als hoofdstad, het nog ruim 250 jaar vol, tot de laatste emir </span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Mohammed_Abu_Abdallah" style="font-family: inherit;" target="_blank">Boabdil</a><span style="font-family: inherit;"> in 1491 het veld
moest ruimen voor de overmacht van </span><i style="font-family: inherit;">Los Reyes Católicos. </i><span style="font-family: inherit;">Vanaf een heuvel wierp hij treurig een laatste blik, waarna
zijn moeder hem toebeet dat hij niet als een vrouw moest huilen om het verlies van een stad die hij als man niet had kunnen verdedigen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-McH8L5hSTGY/VO0CrmL_UTI/AAAAAAAAC4E/JuuU5FUzCa4/s1600/Granada-Alhambra-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-McH8L5hSTGY/VO0CrmL_UTI/AAAAAAAAC4E/JuuU5FUzCa4/s1600/Granada-Alhambra-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Granada: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alhambra" target="_blank">Alhambra</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-kHjVlv_4jmI/VO0EouxCfeI/AAAAAAAAC4Y/93K87wmtVaQ/s1600/Granada-Generalife-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-kHjVlv_4jmI/VO0EouxCfeI/AAAAAAAAC4Y/93K87wmtVaQ/s1600/Granada-Generalife-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Granada: <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Generalife" target="_blank">Generalife</a></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In de heroverde gebieden bleven
hier en daar plukjes moslims achter. Ze werden</span><b style="font-family: inherit;"> mudéjares</b><span style="font-family: inherit;">
genoemd (een verbastering van het Arabische woord </span><i style="font-family: inherit;">mudajjan</i><span style="font-family: inherit;"> =
temmen). Tot ver in de 15e eeuw leefden zij er zonder veel problemen,
in sommige gevallen bijna vier eeuwen lang. De ondervonden belemmeringen verschilden weinig van die waaronder de
christenen in islamitische gebieden gebukt gingen -behalve dat ze
niet bij tijd en wijle aan vervolging en onderdrukking door fanatici bloot stonden. Dezelfde 'objectieve' historici die hoog opgeven
van de 'tolerantie' jegens de 'mensen van het boek' door moslims,
jeremiëren echter constant over de 'discriminatie' waaronder moslims in de
christelijke bezittingen zuchtten. Pas na de triomf van Ferdinand en
Isabella, die over een katholiek rijk wilden regeren, werden de islamieten gedwongen zich te bekeren. De oprechtheid van de conversie van deze <i>m</i></span><i style="font-family: inherit;">oriscos </i><span style="font-family: inherit;">werd altijd gewantrouwd. Ze werden in de periode 1609-1614 gedwongen
Spanje te verlaten.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<b><span style="font-family: inherit;">De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=4YvtQyYzuBI" target="_blank">Camino de Santiago</a>.</span></b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Al spoedig na de ontdekking van het
graf van de apostel Jacobus begonnen de pelgrims uit het noorden van
Spanje toe te stromen en geleidelijk drong zijn roem als wonderdoener ook tot het buitenland door. Een blinde monnik uit
Reichenau zou rond 930 de eerste pelgrim van over de grens zijn
geweest. De eerste van wie de naam bekend werd was de bisschop van Le
Puy, Godescalc, die het heiligdom in 950 bezocht: de <i>Camino de Santiago</i> was geboren. De vloed bedevaartgangers groeide gestaag, tot Santiago de Compostella in de 12e eeuw zelfs Jeruzalem
en Rome als pelgrimsoord naar de kroon begon te steken.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Er bestond een
nauw verband tussen de opkomst van de Jacobsweg en de ontwikkeling
van de Romaanse architectuur. De noodzaak om grote aantallen pelgrims
te ontvangen leidde tot innovaties in de kerkbouw, zoals de
ontwikkeling van de kooromgang met straalkapellen. De noodzaak om
deze pelgrims bijbelkennis bij te brengen leidde tot het aanbrengen
van religieuze voorstellingen op kapitelen en timpanen. Bovendien
hadden bedevaarten een intensieve culturele uitwisseling tot gevolg.
Niet alleen tussen Frankrijk en Noordwest-Spanje of Italië en
Noordoost-Spanje, maar ook, via omwegen, tussen Frankrijk en het
Moorse zuiden. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<b style="font-family: inherit;"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Aimery_Picaud" target="_blank">Aimery Picaud</a></b><span style="font-family: inherit;">, een monnik uit de
abdij van Parthenay-le-Vieux, schreef aan het begin van de 12e eeuw
een 'reisgids' voor pelgrims die naar Compostella wilden: de </span><i style="font-family: inherit;">Iter
pro peregrinis ad Compostellam</i><span style="font-family: inherit;">. Hij identificeerde vier
belangrijke aanvoerroutes door Frankrijk. (1) De </span><a href="http://perso.ovh.net/~pelerinsh/uploads/tours.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b><i>Via Turonensis</i></b></a><span style="font-family: inherit;">. Deze begon in Parijs en voerde o.a.
langs Orleans, Tours, Bordeaux en Les Landes naar de Pyreneeën. (2)
De </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://www.harrynaarsantiago.nl/wp-content/uploads/kaartje-via-lemovicensis.jpg" target="_blank">Via Lemovicensis</a></b></i><span style="font-family: inherit;">. Deze begon in Vézelay en
passeerde o.a. Nevers, Limoges en Périgueux. (3) De </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://ekladata.com/N8yjnxYPN5Uj-v1ipyH4Oe7Ewdo.png" target="_blank">Via Podiensis</a></b></i><span style="font-family: inherit;">. Deze begon in Le Puy en liep via o.a. Conques,
Cahors en Moissac. Deze drie wegen kwamen bijeen in de buurt van Ostabat aan de
voet van de Pyreneeën. Vandaar trokken de pelgrims via
Saint-Jean-Pied-de-Port over de Puerto de Ibañeta naar Roncevalles en vervolgens langs Pamplona naar Puente la Reina.
(4) De </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://perso.ovh.net/~pelerinsh/uploads/arles.jpg" target="_blank">Via Tolosana</a></b></i><span style="font-family: inherit;">.
Deze begon in Arles en deed o.a. Saint-Gilles-du-Gard,
Saint-Guilhem-le-Désert en Toulouse aan, alvorens via de Col du
Somport de Pyreneeën door te steken. Daarna namen de pelgrims de
</span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://compostela.fr/wp-content/uploads/2012/12/camino-7.jpg" target="_blank">Camino Aragonés</a></b></i><span style="font-family: inherit;">
langs Jaca en Leyre, om zich in Puente la Reina bij de overige
</span><i style="font-family: inherit;">jacquets</i><span style="font-family: inherit;">
uit Frankrijk te voegen. Vandaar volgden ze de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://www.harrynaarsantiago.nl/wp-content/uploads/Camino-Frances1.gif" target="_blank">Camino Francés</a></b></i><span style="font-family: inherit;"> langs
o.a. Estella, Burgos, León en Astorga naar Santiago de Compostella. [De Franse routes staan sinds 1998 op de </span><a href="http://whc.unesco.org/en/list/868" style="font-family: inherit;" target="_blank">werelderfgoedlijst</a><span style="font-family: inherit;"> van de UNESCO.]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Deze
routes ontstonden niet aan de tekentafel. Bedevaartgangers waren
gebrand op 'maximering van genade' en trachtten tijdens hun tocht
zoveel mogelijk belangrijke pelgrimsoorden aan te doen. Al naar
gelang hun voorkeuren kozen ze een traject en op deze manier
kristalliseerden de hoofdroutes uit. </span><span style="font-family: inherit;">Er
waren echter tal van alternatieve wegen. Pelgrims uit Vézelay konden via Bourges trekken in plaats van via Nevers; bedevaartgangers uit Le
Puy konden na Conques de route door Rouergue kiezen; de uitzonderlijk vromen konden een omweg maken naar Rocamadour of andere
pelgrimsoorden die niet direct aan een officieel traject lagen. Gedurende de 10e
en het begin van de 11e eeuw werd nog vaak gekozen voor de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="https://theroadgoesforeveron.files.wordpress.com/2014/06/camino-del-norte.jpg" target="_blank">Camino del Norte</a></b></i><span style="font-family: inherit;"> langs de
Cantabrische kust in plaats van de route over de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tierra_de_Campos" target="_blank">Tierra de Campos</a></i><span style="font-family: inherit;"> (de
Castiliaanse hoogvlakte), waar men veel meer overlast ondervond van moslimbandieten. Naarmate de </span><i style="font-family: inherit;">Reconquista</i><span style="font-family: inherit;">
vorderde, kwamen er steeds meer bedevaartgangers uit het zuiden, die
via o.a. </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tsywJjkfiNc" style="font-family: inherit;" target="_blank">Sevilla</a><span style="font-family: inherit;">, </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=W9xsruP3ji0" style="font-family: inherit;" target="_blank">Mérida</a><span style="font-family: inherit;"> en </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=GasCgujW7qQ" style="font-family: inherit;" target="_blank">Salamanca</a><span style="font-family: inherit;"> over de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://www.rutadelaplata.com/UserFiles/1/Image/home/mapanuevo.jpg" target="_blank">Ruta de la Plata</a></b></i><span style="font-family: inherit;">
reisden om zich in Astorga bij de </span><i style="font-family: inherit;">Camino Francés</i><span style="font-family: inherit;"> te voegen. Ook via
Portugal stroomden zuidelijke pelgrims toe.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-h9E8p1n0clg/VO8xuxY2IxI/AAAAAAAAC5s/QVoVtx-EMYo/s1600/Settimo-Vitone-San-Lorenzo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-h9E8p1n0clg/VO8xuxY2IxI/AAAAAAAAC5s/QVoVtx-EMYo/s1600/Settimo-Vitone-San-Lorenzo-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=UO5f504QIrw" target="_blank">Via Francigena</a>: <a href="http://it.wikipedia.org/wiki/Pieve_di_San_Lorenzo_%28Settimo_Vittone%29" target="_blank">San Lorenzo</a> in Settimo Vittone</i></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Bedevaartgangers
uit andere Europese landen kozen in Frankrijk voor een van de vier
hoofdroutes. Engelse pelgrims begonnen hun bedevaart vaak bij de
Mont-Saint-Michel en voegden zich na Parthenay-le-Vieux bij de menigte
op de </span><i style="font-family: inherit;">Via Turonensis</i><span style="font-family: inherit;">.
Bedevaartgangers uit de Lage Landen en Scandinavië begonnen in
Parijs aan de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Turonensis</i><span style="font-family: inherit;">. Pelgrims
uit Noord-Duitsland trokken eerst via de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://pilgrim.peterrobins.co.uk/itineraries/kuenig.html" target="_blank">Niederstrasse</a></b></i><span style="font-family: inherit;">,
die o.a. Aken aandeed, naar Parijs. Hun collega's uit
Midden-Duitsland konden zich via o.a. Frankfurt en Trier bij de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Lemovicensis</i><span style="font-family: inherit;"> voegen.
</span><i style="font-family: inherit;">Jacquets</i><span style="font-family: inherit;">
uit Zuid-Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk namen bij het </span><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Einsiedeln" style="font-family: inherit;" target="_blank">Kloster Einsiedeln</a><span style="font-family: inherit;"> de </span><i style="font-family: inherit;"><b>Oberstrasse</b></i><span style="font-family: inherit;">,
die langs Genève naar Le Puy liep. Italiaanse pelgrims hadden
verschillende mogelijkheden. De meest toegewijde kozen ervoor de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://terre.it/upload/documenti/8/80/804/8042.png" target="_blank">Via Francigena</a></b></i><span style="font-family: inherit;"> in
omgekeerde richting te volgen (daarbij belangrijke steden als Lucca,
Parma en Turijn passerend), vervolgens de Col du Montgenèvre over de
Alpen te nemen, vandaar via de vallei van de Durance naar het zuiden
af te zakken en bij Arles de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Tolosana</i><span style="font-family: inherit;"> te nemen.
Anderen volgden de Ligurische kust en trokken vervolgens door het
binnenland van de Provence om zich in Arles eveneens op de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Tolosana</i><span style="font-family: inherit;"> te begeven. De meer gemakzuchtige bedevaartgangers staken per
boot over naar Barcelona en spoedden zich over de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://dongoc.free.fr/lepelerin/img/ebrocata.jpg" target="_blank">Camino Catalán</a></b></i><span style="font-family: inherit;"> en
vervolgens de </span><i style="font-family: inherit;"><b>Camino
del Ebro</b></i><span style="font-family: inherit;"> naar
Logroño.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-sqOx2Dnqm3A/VO8p70CZt_I/AAAAAAAAC5A/PuVfUn_D49w/s1600/Bamberg-Sankt-Jakob-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-sqOx2Dnqm3A/VO8p70CZt_I/AAAAAAAAC5A/PuVfUn_D49w/s1600/Bamberg-Sankt-Jakob-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Bamberg: Sankt Jakob</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Onderweg
bezochten de pelgrims zoveel mogelijk kerken waar relieken van
heiligen bewaard werden. In die zin was de route dus bezaaid met
pelgrimskerken, maar slechts vijf daarvan werden geschreven met een grote P.
Aan iedere route lag er één: de <b><a href="http://www.francebalade.com/tours/trstmartin.htm" target="_blank">Saint-Martin</a></b>
in <b>Tours</b>
aan de <i>Via Turonensis</i>;
de <b><a href="http://www.monestirs.cat/monst/annex/fran/llemos/martial.htm" target="_blank">Saint-Martial</a></b>
in <b>Limoges</b>
aan de <i>Via
Lemovicensis</i>; de
<b>Sainte-Foy</b>
in <b>Conques</b>
aan de <i>Via Podiensis</i>
(die dus eigenlijk de <i>Via
Conquiensis</i> had moeten
heten); de <b>Saint-Sernin</b>
in <b>Toulouse</b>
aan de <i>Via Tolosana</i>
en tenslotte de <b>kathedraal</b>
van <b>Santiago de
Compostella</b>. De beide
eerstgenoemde kerken werden tijdens de Franse Revolutie grotendeels
(Tours) of geheel (Limoges) verwoest.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Jacquets</i>
hadden tal van redenen om de lange, vermoeiende en niet zelden
gevaarlijke tocht te ondernemen. Soms uit spirituele overwegingen: ze
wilden 'naakt' de 'naakte' Christus volgen. Soms om vergeving van hun
zonden af te smeken. Soms om genezing van een slepende ziekte te
bewerkstelligen, dan wel om juist te danken voor een wonderbaarlijke genezing of
redding. Het voltooien van een pelgrimstocht werd door kerkelijke
rechtbanken als straf opgelegd aan zware zondaars (moordenaars moesten
het traject soms in ketenen afleggen). De Inquisitie stuurde
'berouwvolle' ketters op pad. Men kon ook ten behoeve van iemand
anders pelgrimeren. Steden zonden vertegenwoordigers om zich in tijden van gevaar in te dekken. Een erflater kon in zijn
testament laten vastleggen dat een of meer erfgenamen een
pelgrimstocht voor zijn zielenheil moesten ondernemen. De machtigen lieten
het zware werk over aan armoedzaaiers en betaalden 'professionele'
bedevaartgangers om voor hen vergiffenis te verkrijgen. Als de <i>jacquet</i> in Santiago de Compostela had gebiecht en ter communie was gegaan, kreeg hij een bewijs (<i>compostela</i>) dat hij de pelgrimage had voltooid.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Omdat
onderweg vele gevaren loerden, reisden de meeste pelgrims in groepen.
Een serieuze bedevaartganger ging te voet, maar de tocht te paard
afleggen leidde niet tot uitsluiting van de goddelijke genade. <i>Jacquets</i> waren te herkennen aan
de <b>jakobsschelp</b> (het symbool van Santiago) op hun hoed of kleding en aan hun staf,
die niet alleen het lopen vergemakkelijkte, maar die ook diende om
zich valse honden (en mensen) van het lijf te houden. Hun schamele bezittingen
droegen ze in een buidel en een kalebas completeerde de uitrusting.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ToXAt5BgGaE/VO8qeof1NNI/AAAAAAAAC5Q/2xZ_jg75qYU/s1600/Collonges-la-Rouge-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-ToXAt5BgGaE/VO8qeof1NNI/AAAAAAAAC5Q/2xZ_jg75qYU/s1600/Collonges-la-Rouge-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Collonges-la-Rouge (JW)</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Al
spoedig sprongen overal langs de route kerken, kloosters en gastenverblijven op. Sommige waren de vrucht van de inspanningen van enkelingen, zoals
Dominicus, die bij de later naar hem genoemde plaats Santo
Domingo de la Calzada
de weg onderhield en een brug, hospitium en kerk bouwde. Het versterken
van de infrastructuur werd krachtig bevorderd door de kloosterorde
van Cluny, die op haar beurt met grote bedragen ondersteund werd door
de koningen van Castilië en León. Vooral door Alfonso VI (1065-1109),
die was gehuwd met een nicht van abt Hugo van Semur. Tot de
voornaamste doelstellingen van Cluny behoorden de versterking van de
christelijke aanwezigheid op het Iberisch Schiereiland en het consolideren van de positie van de paus. Veel Spaanse kloosters namen de regels van Cluny over -zonder echter formeel tot de orde
toe te treden. Alfonso verving in 1080 de <a href="http://greatshroudofturinfaq.com/History/Greek-Byzantine/Pre-944AD/mozarabic-history.html" target="_blank">Mozarabische liturgie</a> (die was afgeleid van de Visigotische) door de katholieke eredienst en bracht daarmee de Spaanse kerk dichter bij Rome. </span>Via de <i>Camino de Santiago</i> drong de (sterk door Cluny beïnvloede) Franse Romaanse kunst en architectuur door in Noordwest-Spanje. <span style="font-family: inherit;"> </span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Om
de pelgrims te beschermen werden een aantal ridderordes
opgericht, die ook een belangrijke rol bij de <i>Reconquista</i>
zouden spelen: o.a. de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_Calatrava" target="_blank">Orde van Calatrava</a></b> (1158),
de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_Alc%C3%A1ntara" target="_blank">Orde van Alcántara</a></b>
(1166) en de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_Santiago" target="_blank">Orde van Santiago</a></b> (1171). De
beide eerste waren gebaseerd op de cisterciënzer beginselen, de
laatste op de augustijnse regels. De leden daarvan legden niet de gelofte
van kuisheid af en mochten dus trouwen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KdZausYMWEU/VO9fH21qWrI/AAAAAAAAC6E/8CSTqL3lplY/s1600/Bamberg-Sankt-Jakob-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-KdZausYMWEU/VO9fH21qWrI/AAAAAAAAC6E/8CSTqL3lplY/s1600/Bamberg-Sankt-Jakob-02.jpg" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Aan
het eind van de 15e eeuw begon de animo voor een pelgrimage naar het
graf van de apostel Jacobus duidelijk af te nemen en de Reformatie
gaf deze onderneming helemaal de nekslag. Des te opvallender is het
dus dat er in de tweede helft van de 20e eeuw een opleving
plaatsvond. Deze werd ondersteund door de Spaanse overheid, die de
oude paden (voor zover nog mogelijk) weer in begaanbare toestand
bracht en van bewegwijzering voorzag en de <b><a href="http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/culture/Routes/compostella_en.asp" target="_blank">Raad van Europa</a></b>, die de
route als een vorm van grensoverschrijdende culturele coöperatie
bewierookte. De motieven van de moderne pelgrims verschillen
aanmerkelijk van die van hun voorgangers. Spirituele doelstellingen
staan bij sommigen nog altijd voorop, maar klassiek katholieke
vroomheid is meestal ver te zoeken. Niet zelden wordt de tocht
ondernomen als een soort overgangsrite aan het begin van een nieuwe
levensfase (na een scheiding of pensionering). Sommige deelnemers
willen een sportieve prestatie leveren, of worden gedreven door
cultuurhistorische belangstelling.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wYwaxzZcsXE/VO9e3hyNPJI/AAAAAAAAC58/Tsx7zNzKkO4/s1600/Villafranca-del-Bierzo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-wYwaxzZcsXE/VO9e3hyNPJI/AAAAAAAAC58/Tsx7zNzKkO4/s1600/Villafranca-del-Bierzo-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Villafranca-del-Bierzo: refugio (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
tegenwoordig kunnen de tochtgangers terecht bij tal van onderkomens
die voor een habbekrats een maaltijd en een slaapplaats verschaffen
(</span><i style="font-family: inherit;">refugio's</i><span style="font-family: inherit;">).
De aanloop is zo groot dat men moet zorgen vroeg in de middag
voor de deur te staan -en men dus al bij het ochtendgloren op pad moet. Het
overgrote deel van de moderne pelgrims heeft geen zeeën van tijd
meer en begint het traject in Saint-Jean-Pied-de-Port of Roncevalles.
Tegenwoordig mag men de tocht ook op een stalen ros ondernemen, maar
de wandelaars zijn nog altijd in de meerderheid. Gemiddeld wordt ca.
30 km per dag afgelegd. Bijdetijdse bedevaartgangers houden hun
lotgevallen nauwgezet bij en doen de wereld kond via de sociale media
en het <a href="http://www.pbase.com/lillirod/camino_2007" target="_blank">internet</a>, zodat eventuele navolgers prima voorbereid aan het
avontuur kunnen beginnen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-vPc6jIkoSxo/VPDdI_NPlBI/AAAAAAAAC7c/0FWQ6_mi2AE/s1600/Parthenay-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-vPc6jIkoSxo/VPDdI_NPlBI/AAAAAAAAC7c/0FWQ6_mi2AE/s1600/Parthenay-01.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<b><span style="font-family: inherit;">Monumenten
langs de <a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-chemin-tours-via-turonensis-itineraire/133/" target="_blank">Via Turonensis</a>.</span></b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
pelgrims die voor de </span><i style="font-family: inherit;">Via
Turonensis</i><span style="font-family: inherit;"> hadden
gekozen, verzamelden zich in Parijs bij de
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.tombes-sepultures.com/crbst_779.html" target="_blank">Saint-Jacques-de-la-Boucherie</a></b><span style="font-family: inherit;">
(vernoemd naar de nabije </span><i style="font-family: inherit;">Grande
Boucherie</i><span style="font-family: inherit;"> waar tal van
slagers hun vak uitoefenden). Vanaf 1060 bevond zich op deze plek een kapel die in de eeuwen daarna steeds meer werd uitgebreid.
Tegenwoordig staat alleen de </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KulpHmcQzEE" style="font-family: inherit;" target="_blank">flamboyant Gotische toren</a><span style="font-family: inherit;"> nog overeind,
want het was een van de vele kerken die na de Franse Revolutie louter als steengroeve dienden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
volgende belangrijke etappeplaats was <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=863BuFpj-9o" target="_blank">Orleans</a></b>,
waar de bedevaartgangers o.a. de <b><a href="http://www.francethisway.com/places/orleans-cathedral.php" target="_blank">Cathédrale Sainte-Croix</a></b>
bezochten. De eerste kerk met die naam werd rond 330 gebouwd door de heilige
<a href="http://professor-moriarty.com/info/section/stained-glass/designers/france/lobin-studios-st-helen-holy-cross-orleans-cathedral" target="_blank"><b>Evortius</b></a> (Euverte in het Frans) ter ere van het stukje van het 'echte
kruis' dat door de heilige Helena, de moeder van keizer Constantijn,
uit Jeruzalem was meegebracht. De 11e eeuwse Romaanse kathedraal
bleek veel te ambitieus te zijn vormgegeven, stortte in en werd begin
13e eeuw vervangen door een Gotisch bouwwerk dat niet ieders
goedkeuring kon wegdragen (Marcel Proust vond de kerk het lelijkste gebouw
van Frankrijk).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=RIVuVMNy0sA" target="_blank">Blois</a></b> bezochten de <i>jacquets</i>
de <b><a href="http://www.bloischambord.co.uk/organize/heritage/monuments/250270-eglise-saint-nicolas" target="_blank">Saint-Nicholas</a></b>,
een kerk die eigenlijk de Saint-Laumer had moeten heten. Hij
maakte namelijk deel uit van een abdij gesticht door een groep met de relieken van de heilige Laumer beladen monniken, die op de vlucht waren geslagen voor
plunderende Vikingen. Het grootste deel van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SOwOx3t7oQI" target="_blank">huidige bouwwerk</a> stamt uit
de periode 1138-1189. Tijdens de Hugenotenoorlogen werd de kerk
geschonden en het klooster geheel verwoest.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende
een groot deel van de Middeleeuwen was de <b><a href="http://www.allcrusades.com/CASTLES/FRANCE/TOURS/MAPS/Basilique-St-Martin-plan.jpg" target="_blank">Saint-Martin</a></b>
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7UH6BzBPSTg" target="_blank">Tours</a></b>
een van de meest bezochte pelgrimsoorden van West-Europa. De kerk
herbergde de tombe van <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/11/11-11-0397-martinus.php" target="_blank">Sint Maarten</a> </b>(316-397), een menslievende Romeinse
legionair die de helft van zijn mantel aan een huiverende bedelaar
schonk (welke later Christus bleek te zijn), zich bekeerde en een van
de eerste bisschoppen van Tours werd. Vlak buiten de stad stichtte hij de <b><a href="http://touraine-insolite.clicforum.fr/t1052-L-Abbaye-de-Marmoutier.htm" target="_blank">Abbaye de Marmoutier</a></b>. Door de verering van de heilige Martinus werd de stad een van de belangrijkste <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Metropolitan_bishop" target="_blank">metropolen</a> van het christendom.
Alcuinus, een vooraanstaande adviseur van Karel de Grote, was van 796
tot 804 abt van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Basiliek_en_Abdij_van_Sint-Maarten_van_Tours" target="_blank"><b>Abbaye de Saint-Martin</b></a><i>. </i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IlNYoDtPkBU/VPCsJwrBXqI/AAAAAAAAC60/2BTk4aaaLog/s1600/Tours-Tour-de-l'Horloge-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-IlNYoDtPkBU/VPCsJwrBXqI/AAAAAAAAC60/2BTk4aaaLog/s1600/Tours-Tour-de-l'Horloge-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Tours: Tour de l' Horloge (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste basiliek dateert van 471 en ging in 853 tijdens een Viking-overval in vlammen op. De Romaanse opvolger werd ingewijd in 1014, maar bijna
volledig herbouwd tussen 1070 en 1100. Tijdens de Protestantse
beeldenstorm van 1562 werd de reliekschrijn van Sint Maarten in brand
gestoken. Slechts enkele beenderen bleven bewaard. De kerk overleefde
het, maar veel animo voor dure herstel-werkzaamheden bleek er niet
meer te zijn. Het gebouw verviel steeds meer en werd na de Franse
Revolutie afgebroken. Slechts twee torens resteren: de </span><i style="font-family: inherit;">Tour
Charlemagne</i><span style="font-family: inherit;">
en de </span><i style="font-family: inherit;">Tour de
l'Horloge</i><span style="font-family: inherit;">.
Eind 19e eeuw werd een nieuw gebedshuis gebouwd in </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/tours-basilica-st-martin" style="font-family: inherit;" target="_blank">Romano-Byzantijnse stijl</a><span style="font-family: inherit;">.</span><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mlkTI-UgqHo" target="_blank">Châtellerault</a></b> konden de pelgrims o.a. de <b><a href="http://lepremierjourdurestedenosvies.over-blog.com/2014/07/l-eglise-st-jacques-chatellerault-86.html" target="_blank">Saint-Jacques</a></b>
bezoeken, een 11e eeuwse kerk die was gebouwd op de ruïnes van een
vroegere, aan de heilige Jacobus gewijde priorij. De kerk is
tegenwoordig bekend om een 17e eeuws houten beeld van <a href="http://www.van-der-meulen.info/wordpress/wp-content/uploads/2013/01/san04-08.2.jpg" target="_blank">Jacobus als pelgrim</a>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Veel
Engelse <i>jacquets</i>
begonnen hun tocht bij de <b><a href="http://www.groupe-regards.com/mont-saint-michel/" target="_blank">Mont-Saint-Michel</a></b>. Volgens een legende verscheen in 708 de <a href="http://www.heiligen.net/heiligen/09/29/09-29-0000-michael.php" target="_blank"><b>aartsengel Michael</b></a> aan
bisschop Aubert van Avranches en gelastte hem een kerk te bouwen op
een <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/mont-st-michel" target="_blank">rotsachtig eilandje</a> voor de kust van Normandië. Aubert negeerde
deze opdracht, tot Michael een gat in zijn schedel brandde met zijn
vinger. Daarna liet de abdij niet lang meer op zich wachten. De door hun vrome entourage verwende monniken namen
het er veel te goed van en kregen van hertog Richard I van Normandië dan ook
de keus zich aan de benedictijnse regels te onderwerpen of te
vertrekken -op één na verlieten ze het eiland. De initiële kerk
van het benedictijnse klooster, <i>Notre-Dame-sous-Terre</i>,
dateert van 966. [Deze verdween door latere uitbreidingen geheel uit
het zicht en werd pas in de 19e eeuw herontdekt.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-eyskPTIXz3E/VPEP3U7he6I/AAAAAAAAC9E/nzVDCHcckEE/s1600/Mont-Saint-Michel-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-eyskPTIXz3E/VPEP3U7he6I/AAAAAAAAC9E/nzVDCHcckEE/s1600/Mont-Saint-Michel-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de 11e eeuw kreeg <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/William_of_Volpiano" target="_blank">Guglielmo van Volpiano</a>, een Italiaanse bouwmeester,
van hertog Richard II de opdracht een <a href="http://www.montsaintmichel.nl/" target="_blank">nieuwe kerk</a> te bouwen. Hij
besloot het transept bovenop de rots aan te leggen, waardoor een
aantal <a href="http://www.manuelcohen.com/reportages/mont_saint_michel/big/DMICHEL070053.jpg" target="_blank">crypten</a> geconstrueerd moest worden om de rest van het <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Mont-Saint-Michel_(Abtei)#mediaviewer/File:MtStMichel-PlanNiveau03-Eglise.png" target="_blank">bouwwerk</a>
te ondersteunen. Dat gebeurde blijkbaar niet al te kundig, want in
1103 stortten de drie westelijke traveeën van het schip in. Ze
werden in de periode 1115-1125 hersteld. In 1421 volgde het Romaanse
koor het slechte voorbeeld en het duurde tot 1523 voor het vervangen
was door een <a href="http://fc01.deviantart.net/fs71/i/2012/111/c/5/a_day_at_mont_saint_michel_by_kakobrutus-d4x3azv.jpg" target="_blank">Gotisch koor</a> (niet zo verwonderlijk aangezien men er pas na 25 jaar mee begon en de
werkzaamheden bijna een halve eeuw stillagen). Na een brand in 1776
werden de drie westelijke traveeën afgebroken en werd er een
Classicistische fa</span><span style="font-family: inherit;">ç</span><span style="font-family: inherit;">ade
toegevoegd. Het woongedeelte van de monniken werd </span><i style="font-family: inherit;">Merveille</i><span style="font-family: inherit;">
genoemd en tussen 1211 en 1225 aangelegd. Het bezat o.a. een
kloostergang met uitzicht op zee.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-jjZlZ-mIFkM/VWZKLStTjTI/AAAAAAAAERc/AmHU39VR6a8/s1600/Mont-Saint-Michel-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-jjZlZ-mIFkM/VWZKLStTjTI/AAAAAAAAERc/AmHU39VR6a8/s400/Mont-Saint-Michel-04.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-VwgTvGKpFyI/VWZKR_nbTqI/AAAAAAAAERk/6yiMyJCczPU/s1600/Mont-Saint-Michel-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-VwgTvGKpFyI/VWZKR_nbTqI/AAAAAAAAERk/6yiMyJCczPU/s400/Mont-Saint-Michel-05.jpg" width="266" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
de Franse revolutie werd het complex tot 1863 als gevangenis gebruikt
(met als bijnaam </span><i style="font-family: inherit;">Bastille
des Mers</i><span style="font-family: inherit;">).
Onder auspiciën van Viollet-le-Duc werd de <a href="https://www.flickr.com/photos/flore_frmoz/sets/72157606968073575" target="_blank">abdij</a> daarna
gerestaureerd door zijn student Édouard Corroyer. Sinds 1979 staan
eiland en baai op de <a href="http://whc.unesco.org/en/list/80" target="_blank">werelderfgoedlijst</a> van de UNESCO en worden overlopen door <a href="https://www.youtube.com/watch?v=3zq0axpbPns" target="_blank">toeristen</a>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vlak
voor ze zich bij de <i>Via
Turonensis</i>
aansloten, passeerden de Engelse pelgrims het plaatsje
<b><a href="http://www.francebalade.com/poitou/parthenay.htm#chateau" target="_blank">Parthenay-le-Vieux</a></b>.
Ook andere bedevaartgangers maakten gaarne een kleine omweg, om
bijvoorbeeld de <b>Prieuré
de <a href="http://jalladeauj.fr/sevres/page2/page2.html" target="_blank">Saint-Pierre</a></b>
te bezoeken (waar Aimery Picaud ooit monnik was). De priorij werd
gesticht op een stuk grond dat door Gédouin en Ebo, heren van
Parthenay, in 1092 werd geschonken aan de abdij van <a href="http://www.herodote.net/L_abbatiale_et_sa_Danse_macabre-article-228.php" target="_blank"><b>La Chaise-Dieu</b></a> in Auvergne en
waarop zich al een bescheiden godshuis bevond. Rond de eeuwwisseling
bouwden de monniken een nieuwe basiliek in de vorm van een Latijns
kruis met een door een koepel gedekte viering, die een imposante
achthoekige lantaarntoren droeg. De façade
kreeg de in deze contreien gebruikelijke indeling met drie arcaden
(waarvan twee blinde), die correspondeerden met de verschillende
beuken. De kloostergebouwen lagen ten noorden van de kerk. De gevel
van de kapittelzaal uit de Romaanse periode is bewaard gebleven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-UA5oOHaak5A/VPDwvC1l5iI/AAAAAAAAC7s/VUn-7K1hA7U/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-UA5oOHaak5A/VPDwvC1l5iI/AAAAAAAAC7s/VUn-7K1hA7U/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-B7aFO5e4GZ4/VPDzwyAsneI/AAAAAAAAC8I/Mc5pwXiIwes/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-B7aFO5e4GZ4/VPDzwyAsneI/AAAAAAAAC8I/Mc5pwXiIwes/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-IgMxTOwh4tQ/VPDw9PXm-FI/AAAAAAAAC78/JPTIGrtUWQQ/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-IgMxTOwh4tQ/VPDw9PXm-FI/AAAAAAAAC78/JPTIGrtUWQQ/s1600/Parthenay-Saint-Pierre-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Dankzij
de ligging aan een van de belangrijkste handelsroutes van de Poitou,
de vele langstrekkende pelgrims en het feit dat het door de Engelse
koningen als een belangrijk steunpunt in hun Franse bezittingen werd
gezien, was het middeleeuwse <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mg0z28F-KwU" target="_blank">Parthenay</a> een bloeiende gemeenschap. Het
geld voor de versterking van de stad aan het begin van de 13 eeuw
kwam van <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_zonder_Land" target="_blank">Jan zonder Land</a></b>, de manipulerende broer van Richard
Leeuwenhart. Uit deze periode stammen de muren, de <b>Porte
Saint Jacques</b>
(waardoor de pelgrims de stad binnenkwamen) en het door Hugues de
Parthenay herbouwde <b>kasteel</b>
(het eerste mottekasteel werd al in 1020 vermeld), dat in de 17e eeuw
op bevel van kardinaal Richelieu grotendeels werd gesloopt. Van de
12e eeuwse kapel van het kasteel, <b>Notre-Dame-de-la-Coudre</b>,
is alleen het portaal blijven staan, nadat de Hugenoten (die
Parthenay drie maal plunderden) hadden huisgehouden. In de hele oude stad, maar vooral in de <b>Rue de la Vau Saint Jacques</b> zijn nog veel 14e en 15e eeuwse huizen te vinden. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-24yu3MfmInI/VPENjAYFMII/AAAAAAAAC8Y/UJ70Yp7nkbM/s1600/Parthenay-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-24yu3MfmInI/VPENjAYFMII/AAAAAAAAC8Y/UJ70Yp7nkbM/s1600/Parthenay-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Z8vB5o4_K4U/VPENrquEenI/AAAAAAAAC8g/T1YK9SMgcKs/s1600/Parthenay-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-Z8vB5o4_K4U/VPENrquEenI/AAAAAAAAC8g/T1YK9SMgcKs/s1600/Parthenay-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ZDHBvqsdp3I/VPEN1D4qEAI/AAAAAAAAC8o/6ejkaoy0dEU/s1600/Parthenay-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-ZDHBvqsdp3I/VPEN1D4qEAI/AAAAAAAAC8o/6ejkaoy0dEU/s1600/Parthenay-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2ljJyzqks10/VPEN7P_qW5I/AAAAAAAAC8w/6x3Go0w7ZTg/s1600/Parthenay-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-2ljJyzqks10/VPEN7P_qW5I/AAAAAAAAC8w/6x3Go0w7ZTg/s1600/Parthenay-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-EHF2UqoM5pM/VPEOBKUw7dI/AAAAAAAAC84/S1BaO82rlm8/s1600/Parthenay-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-EHF2UqoM5pM/VPEOBKUw7dI/AAAAAAAAC84/S1BaO82rlm8/s1600/Parthenay-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=spejRW6BW5A" target="_blank">Poitiers</a></b>
was tijdens de Middeleeuwen aanzienlijk prominenter dan tegenwoordig,
met name nadat de Graven van Poitou tot Hertogen van Aquitaine
waren gepromoveerd. Door het huwelijk van Aliénor van Aquitaine met
Hendrik II Plantagenêt werd de regio een Engels kroondomein, tot de
stad in 1204 door Philips Augustus werd ingenomen. Passerende
<i>jacquets</i>
konden er verschillende fraaie kerken bezoeken, maar hun grootste
interesse zal uitgegaan zijn naar de <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/poitiers-st-hilaire-le-grand" target="_blank">Saint-Hilaire-le-Grand</a></b>. De toekomstige heilige <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hilary_of_Poitiers" target="_blank">Hilarius</a></b>
(315-367) werd in 350 bij acclamatie tot bisschop van Poitiers
gekozen </span>(ondanks het feit dat hij het nooit tot priester had gebracht) <span style="font-family: inherit;">en hij was de mentor van de later zo vereerde Martinus van
Tours. Hij groeide uit tot een van de grootste voorvechters van de
katholieke orthodoxie, die werd bedreigd door de naar Arianisme
neigende keizer Constantius II. Voor straf werd hij naar het
Midden-Oosten verbannen, maar was binnen vier jaar terug en ging nog vele polemieken aan.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
naar hem vernoemde kerk, opgericht boven zijn tombe, kreeg in de loop
der eeuwen heel wat barbarisme te verduren: vernielingen door de
Vandalen in 412, de Hunnen in 453, de Moren in 732 en de Vikingen in 863 en 865. Desalniettemin groeide het heiligdom al
snel uit tot zo'n geliefd pelgrimsoord dat de Graven van Poitou in
935 de leiding van het bijbehorende klooster op zich namen, een
functie die in 1204 overging op de Franse kroon. In het begin van de 11e eeuw groeide het complex uit zijn jas en in 1049 werd een <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/Saintonge/vienne/saint-hilaire-de-poitiers" target="_blank">nieuwe basiliek</a> ingewijd. De nauwe band met
het Vaticaan bleek uit het feit dat het klooster in 1074 door paus Gregorius VII onder de
speciale bescherming van de Heilige Stoel werd gesteld. In de periode
1060-1070 werd het schip overwelfd. Het flamboyant Gotische portaal
was een 15e eeuwse toevoeging. Zoals de meeste kerken in dit gebied
overleefde ook de <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/Saintonge/vienne/saint-hilaire-de-poitiers" target="_blank"><b>Saint-Hilaire</b></a> de godsdienstoorlogen niet
ongeschonden en werd na de Franse revolutie als steengroeve gebruikt. [<a href="http://monasterio.patrimoine-de-france.com/files/2012/09/110.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
alomtegenwoordige Prosper Mérimée stelde gelukkig bijtijds de
monumentale waarde van de ruïne vast. In de periode 1855-1875 werd
de <a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Poitiers/Poitiers-Saint-Hilaire-le-Grand.htm" target="_blank">kerk</a> compleet herbouwd door <b><a href="http://structurae.info/personnes/charles-joly-leterme" target="_blank">Charles Joly-Laterme</a></b>, waarbij het
Gotische noordportaal werd verwijderd en het schip met twee traveeën
werd ingekort. De huidige kerk is grotendeels teruggebracht naar de
toestand in de 11e en 12e eeuw. Het portaal is een 19e eeuwse
neo-Romaanse reconstructie. Behalve fraaie kapitelen bezit de kerk ook opmerkelijke fresco's uit de 11e eeuw. In 2007 ontstond een schandaal toen de
burgemeester van Poitiers toestemming gaf voor de bouw van
appartementen op de plaats van het voormalige klooster en een
ondergrondse parkeergarage die een oeroude necropool zou verwoesten.
Het gevaar kon maar gedeeltelijk worden afgewend -een bewijs dat de
cultuurbarbaren nog altijd onder ons zijn.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-YwJk75dwgI4/VPH0n4PzsrI/AAAAAAAAC-A/seq7RAj8xCM/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-YwJk75dwgI4/VPH0n4PzsrI/AAAAAAAAC-A/seq7RAj8xCM/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ZI7_B5rS74o/VPHwZ8ozr6I/AAAAAAAAC9c/RDWBjoA-02M/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-ZI7_B5rS74o/VPHwZ8ozr6I/AAAAAAAAC9c/RDWBjoA-02M/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nH80RlVF4Vg/VPHwg6zK5VI/AAAAAAAAC9k/xBaxnWXuJxs/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-nH80RlVF4Vg/VPHwg6zK5VI/AAAAAAAAC9k/xBaxnWXuJxs/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-uUAqfV-uDkY/VPHzy2oatZI/AAAAAAAAC94/bwHJDQ1kCrg/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-uUAqfV-uDkY/VPHzy2oatZI/AAAAAAAAC94/bwHJDQ1kCrg/s1600/Poitiers-Saint-Hilaire-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://vialucispress.wordpress.com/2012/03/17/sainte-radegonde-of-poitiers-and-her-church-dennis-aubrey/" target="_blank">Sainte-Radegonde</a></b>
is vernoemd naar de echtgenote en voormalige gevangene van de
Merovingische koning Clotaire I. Na de moord op haar broer ontvluchtte zij haar wrede wederhelft en maakte ze zich
verdienstelijk als diacones in Noyon. Weduwe geworden stichtte ze in Poitiers het
klooster <b>Sainte-Croix</b>,
waarvan ze ook <a href="http://www.heiligen.net/heiligen/08/13/08-13-0587-radegonde.php" target="_blank">abdis</a> werd.
Ze stierf in 587 en werd bijgezet in de grafkerk van de abdij,
destijds <i>Sainte-Marie-hors-les-Murs</i>
geheten (omdat volgens de Gallo-Romeinse traditie de doden buiten de
stadsmuren moesten worden begraven). De kerk werd in de loop der
eeuwen geregeld verbouwd, bestaat tegenwoordig uit een Romaanse
toren en koorsluiting met een 13e eeuws Gotisch schip en is nog altijd in het gelukkige bezit van een gedeeltelijk 13e eeuws <a href="http://1001patrimoines.com/2013/10/14/vitraux-de-sainte-radegonde-86-poitiers-2/" target="_blank">gebrandschilderd raam</a> met 16 episodes uit het leven van de heilige. Het koor werd in 1849 opnieuw gedecoreerd door <a href="https://vialucispress.wordpress.com/2013/08/25/painted-romanesque-dennis-aubrey/" target="_blank">Honoré Hivonnait</a>, die opdracht had gekregen de 13e eeuwse schilderingen te conserveren, maar deze in plaats daarvan herschiep in neo-Gotische stijl. Hierbij werden de originele kunstwerken vernield. Prosper Mérimée was furieus.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-9ZJjov4WciE/VPH9ceUAh1I/AAAAAAAAC-Q/-fql_LPMQVo/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-9ZJjov4WciE/VPH9ceUAh1I/AAAAAAAAC-Q/-fql_LPMQVo/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-b7cdxE32lA0/VPH9kzWBUsI/AAAAAAAAC-Y/gWARdVDG4d4/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-b7cdxE32lA0/VPH9kzWBUsI/AAAAAAAAC-Y/gWARdVDG4d4/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-SKf_NCrqUmw/VPIClnf1j7I/AAAAAAAAC-o/E65Wo6q-eOc/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-SKf_NCrqUmw/VPIClnf1j7I/AAAAAAAAC-o/E65Wo6q-eOc/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-0.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tegenwoordig
is de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vkktaNK8Vz4" target="_blank">Notre-Dame-la-Grande</a></b>
vanwege de prachtig versierde façade
het meest bewonderde bouwwerk van Poitiers. De kerk werd in de 10e
eeuw voor het eerst vermeld als de <i>Santa
Maria Maior</i>.
Na herbouw werd de<a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Poitiers/Poitiers-Notre-Dame-la-Grande.htm" target="_blank"> nieuwe basiliek</a> in 1089 ingewijd door paus Urbanus II. De crypte werd <i>a
posteriori</i>
onder het koor aangelegd. De daarin aangebrachte fresco's zijn deels
bewaard gebleven. In het tweede kwart van de 12e eeuw haalden de bouwmeesters de
solitaire klokkentoren neer en breidden de kerk met twee traveeën
naar het westen uit. Bij die gelegenheid lieten ze ook de nieuwe
gevel van een indrukwekkend geheel aan <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/Saintonge/vienne/poitiers-notre-dame-la-grande" target="_blank">beeldhouwwerken</a> voorzien. In
de 15e en 16e eeuw werd een aantal privékapellen van rijke
kooplieden toegevoegd. [<a href="http://www.medart.pitt.edu/image/france/Poitiers/Notre-Dame-De-La-Grande/Plans/df117pnd.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
gevel werd tijdens de godsdienstoorlogen zwaar beschadigd. Een 12e
eeuws kloostercomplex, dat zich ten noorden van de kerk bevond, werd
in 1857 afgebroken om ruimte te maken voor werkplaatsen. Vanaf 1851
vonden restauratiewerkzaamheden plaats onder leiding van Charles
Joly-Leterme. Hij liet de zuilen en gewelven beschilderen met
Romano-Byzantijnse motieven. Dit werd door tijdgenoten al fel bekritiseerd en de huidige liefhebbers van Romaanse architectuur zijn hiervan al helemaal niet gecharmeerd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wH8OoXdzpxg/VPISrxHi_4I/AAAAAAAAC-4/MTSxswDvcwI/s1600/Poitiers-Notre-Dame-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-wH8OoXdzpxg/VPISrxHi_4I/AAAAAAAAC-4/MTSxswDvcwI/s1600/Poitiers-Notre-Dame-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5fUoaV_7Jg8/VPIS0Mm8giI/AAAAAAAAC_A/oxzaWS3l-dU/s1600/Poitiers-Notre-Dame-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-5fUoaV_7Jg8/VPIS0Mm8giI/AAAAAAAAC_A/oxzaWS3l-dU/s1600/Poitiers-Notre-Dame-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-HYzIo7n7D4c/VPIS6OF1yrI/AAAAAAAAC_I/hM9QXTbtbZY/s1600/Poitiers-Notre-Dame-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-HYzIo7n7D4c/VPIS6OF1yrI/AAAAAAAAC_I/hM9QXTbtbZY/s1600/Poitiers-Notre-Dame-12.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Via de in 1025 gestichte <b><a href="http://www.diocese-poitiers.com.fr/index.php?option=com_content&view=article&id=614%3Aleglise-notre-dame-de-lusignan&catid=51&Itemid=265" target="_blank">Notre-Dame de Lusignan</a></b> en de eveneens aan de heilige Hilarius van Poitiers gewijde 12e eeuwse <a href="http://www.ageroman.org/parcours/deux-sevres/mellehilaire.htm" target="_blank">kerk</a> <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=szXmO9fpbK4" target="_blank">Saint-Hilaire de Melle</a></b> kwamen de pelgrims in <b>Aulnay</b> terecht, een belangrijk kruispunt van handelswegen in de Poitou.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Daar kregen kanunniken van de Cathédrale Saint-Pierre in Poitiers in 1122 een stuk grond met een kleine kapel erop toebedeeld, dat eerst aan het klooster
Saint-Cyprien in die stad had toebehoord. Ze lieten er de huidige kerk
<b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Pierre_d%27Aulnay" target="_blank">Saint-Pierre-de-la-Tour</a></b>
bouwen. Deze is ook tegenwoordig nog omringd door grafstenen en het
heeft er alle schijn van dat er al tijdens de Romeinse periode een necropool
lag. In het weiland ten zuiden hiervan zijn de resten van een tempel
aangetroffen, die ten tijde van de constructie van de kerk nog
zichtbaar moet zijn geweest.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
bouwwerk ontsnapte onberoerd aan de verwoestingen die werden
aangericht tijdens de Honderdjarige Oorlog en gedurende de
Hugenotenoorlogen werden alleen enkele beelden onthoofd. Toch waren
er in de loop der tijden geregeld herstelwerkzaamheden nodig. In de
15e eeuw, bijvoorbeeld, moest de westgevel door het toevoegen van
steunberen overeind gehouden worden. Dat de bisschoppen van Poitiers
goed voor hun dependance zorgden, wordt bewezen door het feit dat ze
in de periode 1756-1770 een ingrijpende restauratie lieten uitvoeren.
Ook vlak na de Franse Revolutie, toen het gebouw als parochiekerk
werd ingezet, moest er het een en ander gerenoveerd worden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=t5rPdG-uNqg" target="_blank">kerk</a> is een typisch voorbeeld van Romaanse stijl in de Poitou. Het is
een drieschepige basiliek in de vorm van een Latijns kruis, met een
spitstongewelf in het schip. De viering wordt gedekt door een koepel
en de oostkant van het transept heeft twee absidiolen. Er is geen
timpaan boven het hoofdportaal, maar de archivolten zijn rijk
versierd. Bij het beeldhouwwerk kan men de bijdragen van drie
verschillende ateliers herkennen. Het eerste atelier heeft o.a. de
versieringen aan de buitenkant van de absiden en het zuidportaal
gemaakt; het tweede o.a. de kapitelen in het schip en de derde de
sculpturen van de westelijke façade. [<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Pierre_d%27Aulnay#mediaviewer/File:Plan-Aulnay_final.jpg" target="_blank">grondplan</a>] </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-4N2EYAePXe4/VPJtdQTQDXI/AAAAAAAAC_Y/NIJeFuF421k/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-4N2EYAePXe4/VPJtdQTQDXI/AAAAAAAAC_Y/NIJeFuF421k/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8mw9__RbaAM/VPJtkVH1DrI/AAAAAAAAC_g/-qekvjYSpU4/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-8mw9__RbaAM/VPJtkVH1DrI/AAAAAAAAC_g/-qekvjYSpU4/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-M706TEQFmno/VPJtskSPMiI/AAAAAAAAC_o/tx2Q0qVPhXk/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-M706TEQFmno/VPJtskSPMiI/AAAAAAAAC_o/tx2Q0qVPhXk/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-SG53GZPk-jw/VPJt0NSP5LI/AAAAAAAAC_w/QQEb9VLdPUo/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-SG53GZPk-jw/VPJt0NSP5LI/AAAAAAAAC_w/QQEb9VLdPUo/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-wwVmqy-V_7E/VPJt7dImCaI/AAAAAAAAC_4/V1X5nw5MZtc/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-wwVmqy-V_7E/VPJt7dImCaI/AAAAAAAAC_4/V1X5nw5MZtc/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-07.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Net
als de meeste belangrijke etappeplaatsen langs de <i>Via
Turonensis</i>
was <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PSjoriFpbGw" target="_blank">Saintes</a></b>
(<i>Mediolanum
Santonum</i>,
in 20 v.C. door Agrippa gesticht en het eindpunt van de weg vanuit
Lyon door het <i>Massif
Central</i>)
reeds in de Romeinse tijd prominent. Anders dan de bij de meeste van
deze knooppunten zijn er een aantal <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WHPKfnYOPno" target="_blank">Romeinse monumenten</a> in herkenbare gestalte bewaard gebleven, zoals de <b><a href="http://www.loomji.fr/commune/photo/full.htm?id=2346" target="_blank">Boog van Germanicus</a></b>
en het <b>amfitheater</b>.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5cR27_nAllc/VPRsHv7VnTI/AAAAAAAADAI/ZBCUAA9P8YY/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-5cR27_nAllc/VPRsHv7VnTI/AAAAAAAADAI/ZBCUAA9P8YY/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><span style="font-family: inherit;">het Romeinse amfitheater en de Saint-Eutrope (JW)</span></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste kerk die de <i>jacquets</i>
tegenkwamen op hun weg door de stad was de <b><a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Saintes/Saintes-Abbaye-aux-Dames.htm" target="_blank">Abbaye-aux-Dames</a></b>.
Dit kloostercomplex werd in de 11e eeuw gesticht door graaf Geoffrey
van Anjou en zijn echtgenote, Agnes van Bourgondië, was er na zijn dood
abdis. Het werd een rijke gemeenschap, met name omdat de abdissen
afkomstig waren uit de belangrijkste adellijke families van
Frankrijk. Ook ontvingen tal van hooggeboren jongedames, waaronder de toekomstige Madame
de Montespan, er hun opleiding. De kerk werd ingewijd in 1047. Het
interieur was sober, met een eenbeukig langhuis, een groot transept
en slechts één absis, maar in de 12e eeuw werden een fraai
<a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/poitou/saintes-eglise-abbatiale-sainte-marie" target="_blank">gebeeldhouwde gevel</a> en een forse vieringtoren, met de in dit gebied veel voorkomende
conische torenspits, toegevoegd. De kerk overleefde de troebelen der
tijden min of meer intact, het klooster werd in de 17e eeuw
vernieuwd. Tegenwoordig is het een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WElyxq89hSE" target="_blank">muziekcentrum</a> gevestigd. [<a href="http://www.romanes.com//img/map/Saintonge-AbbayeDamesSaintes.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-eOuQKcKJBz0/VPRtrf5y-sI/AAAAAAAADAU/WvaU7xfK67Q/s1600/Saintes-Abbaye-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-eOuQKcKJBz0/VPRtrf5y-sI/AAAAAAAADAU/WvaU7xfK67Q/s1600/Saintes-Abbaye-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-w0VxzWOCYeQ/VPRt6OpnpHI/AAAAAAAADAc/msMpKKRLQCA/s1600/Saintes-Abbaye-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-w0VxzWOCYeQ/VPRt6OpnpHI/AAAAAAAADAc/msMpKKRLQCA/s1600/Saintes-Abbaye-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Saintes was voor pelgrims vooral de <b><a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Saintes/Saintes-Saint-Eutrope.htm" target="_blank">Saint-Eutrope</a></b>
van belang. Volgens een legende was <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/04/30/04-30-0250-eutropius.php" target="_blank">Eutropius</a></b>
de zoon van de heerser van Babylon. Als kind hoorde hij over de
wonderen van Christus, trok naar Galilea en bekeerde zich. Na te
hebben geassisteerd bij de oprichting van een christelijke gemeente
in Babylon, ging hij naar Rome en werd door Petrus ter bekering van
de heidenen naar Gallië gestuurd. In werkelijkheid was hij inderdaad
missionaris in de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saintonge" target="_blank">Saintonge</a> en de eerste bisschop van Saintes, maar
enige eeuwen later. Hij stierf aan het eind van de 4e eeuw en werd,
zoals gebruikelijk, buiten de muren van de stad begraven. Er werd daar een serie bescheiden oratoria opgericht, tot aan het eind
van de 11e eeuw een aantal Cluniacenzer monniken bij het grafmonument
neerstreken en er een klooster en een <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/poitou/saintes-basilique-st-eutrope" target="_blank">kerk</a> stichtten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
benedenkerk/crypte was een half ondergrondse, dus duistere ruimte en
bestond uit een schip met twee zijbeuken, een transept met twee
absidiolen en een koor met ambulatorium en drie straalkapellen. De
bovenkerk (door de ijverige paus Urbanus II in 1096 ingewijd) had
precies dezelfde plattegrond. Het gemeenschappelijke deel van het
schip bezat trappen waarmee men de onder- dan wel bovenkerk kon
bereiken. In de 15e eeuw liet Lodewijk XI, die meende door de heilige
Eutropius van waterzucht te zijn genezen, een enorme klokkentoren
toevoegen. De kerk overleefde zowel de brandstichting door Hugenoten
in 1568, als de Franse Revolutie min of meer intact om in 1803
door de toenmalige Préfect van de Saintonge, die de voorkeur gaf aan
de aanleg van een plein, van het schip van de bovenkerk beroofd te
worden. Het Romaanse koor en de <a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Saintes/Saintes-Saint-Eutrope-la-crypte.htm" target="_blank">crypte</a>, waarvan het <i>sanctuarium</i>
nog steeds onderdak biedt aan de sarcofaag van Eutropius, zijn tot op
heden in goede conditie. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Plan_de_la_Basilique_Saint-Eutrope_de_Saintes.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Times New Roman, serif;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-MovtHgMZ3Vs/VPRumrEeDFI/AAAAAAAADAk/Y25e3JY3O9c/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-MovtHgMZ3Vs/VPRumrEeDFI/AAAAAAAADAk/Y25e3JY3O9c/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ksGAyfgcgDs/VPRuuAs87ZI/AAAAAAAADAs/Sn5O-Baecy4/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-ksGAyfgcgDs/VPRuuAs87ZI/AAAAAAAADAs/Sn5O-Baecy4/s1600/Saintes-Saint-Eutrope-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
Saintes hadden de pelgrims twee mogelijkheden. (1) Ze trokken via
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=iA9aCo1DmnY" target="_blank">Pons</a> </b>(waar een 12e eeuws <a href="http://chapiteaux.free.fr./TXT_pons.html" target="_blank">hospitium</a> bewaard is gebleven)<b> </b>en <b>Blaye</b> (waar in de later door een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=1WNzErxyPIE" target="_blank">citadel</a> vervangen <b>Saint-Romain</b> de Merovingische koningen en de dappere Roland rustten)<b> </b>naar
<b>Bordeaux</b>,
waar ze o.a. de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YABRWeIZLHk" style="font-weight: bold;" target="_blank">Cathédrale Saint-André</a>, de <b><a href="http://www.bordeaux-tourism.co.uk/offre/fiche/abbatiale-sainte-croix/PCUAQU033V500MAZ" target="_blank">Abbaye Sainte-Croix</a> </b>en de<b> <a href="http://www.paysdecernes.org/IMAGES/2009/St-Seurin.pdf" target="_blank">Saint-Seurin</a> </b>met zijn Merovingische crypte bezochten. In de laatstgenoemde <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/bordeaux-abbatiale-sainte-croix" target="_blank">kerk</a> werd de ivoren hoorn gekoesterd waarmee Roland tijdens de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Roncevaux_Pass" target="_blank">Slag bij Roncevalles</a> vergeefs zijn opperbevelhebber Karel de Grote had gewaarschuwd. (2) Ze trokken naar <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VLC1lk2n6OE" target="_blank">Talmont</a></b> (waar de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=1-tZbhQdv40" target="_blank">Sainte-Radegonde</a></b> hen wachtte) en staken daar de Gironde over naar <b>Soulac-sur-Mer</b>,
waar ze een deel van de Engelse bedevaartgangers aantroffen, die
tot hier de boot genomen hadden. Daarna vervolgden ze hun weg langs
de Atlantische kust.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pAUnpABYO18" target="_blank">Notre-Dame-de-Fin-des-Terres</a> </b>in Soulac heeft een intrigerende geschiedenis. Hier zou <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/02/04/02-04-0100-veronica.php" target="_blank">Veronica</a></b>
bijgezet zijn, de vrouw die tijdens de kruisweg met een sjaal het gezicht van Jezus afwiste, waarna een afdruk van zijn gelaat op het doek
achterbleef. Volgens een legende ontvluchtte zij Jeruzalem in een
boot, samen met haar echtgenoot, de toekomstige heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/08/20/08-20-0100-amadour.php" target="_blank">Amadour</a></b>.
Ze werden door de voorzienigheid naar de kust van Médoc geleid en
Amadour reisde verder om de eenzaamheid in de Vallei van Alzou te
zoeken. Veronica trok zich terug in Soulac, waar ze een klein
oratorium stichtte dat gewijd was aan Maria. In werkelijkheid werd
dit in de 6e eeuw gebouwd door bisschop Léonce van Bordeaux en dijde het uit tot een benedictijns prioraat, verbonden met de
Sainte-Croix in Bordeaux. In
1079 begonnen de monniken met de bouw van een nieuwe <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/soulac-basilique" target="_blank">kerk</a>, om de
talrijke pelgrims beter te kunnen ontvangen. Deze werd in de 18e eeuw
onder opstuivend duinzand begraven en raakte in de vergetelheid. In 1859 werd begonnen met het uitgraven en restaureren van de kerk en
daarna werd deze opnieuw een geliefd pelgrimsoord.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-EujznU-sCrg/VPSQ7aQnReI/AAAAAAAADA8/3JajX3q-j4g/s1600/Soulac-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-EujznU-sCrg/VPSQ7aQnReI/AAAAAAAADA8/3JajX3q-j4g/s1600/Soulac-Notre-Dame-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Quf5ub1Fn5g/VPSRBg3Qa6I/AAAAAAAADBE/o4ATgl5SFJg/s1600/Soulac-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-Quf5ub1Fn5g/VPSRBg3Qa6I/AAAAAAAADBE/o4ATgl5SFJg/s1600/Soulac-Notre-Dame-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vanuit
Bordeaux wachtte de pelgrims een minstens drie dagen durende tocht
door <i>Les
Landes</i>.
Onderweg konden ze gastvrijheid vinden bij de <b><a href="http://www.360cities.net/image/gradignan-prieure-cayac-arcade" target="_blank">Priorij van Cayac</a></b>
bij <b><a href="http://www.ville-gradignan.fr/menu-principal/tourisme-histoire/les-sites-a-decouvrir/le-prieure-et-leglise-de-cayac/" target="_blank">Gradignan</a></b>,
in de 12e eeuw opgericht door de Johannieters. In <b>Belin-Béliet</b>
konden ze de 12e eeuwse <a href="http://www.france-voyage.com/villes-villages/belin-beliet-11276/eglise-saint-pierre-de-mons-19696.htm" target="_blank"><b>Saint-Pierre-de-Mons</b></a> bezoeken. Op het kerkhof zouden de gesneuvelde krijgers van Karel de
Grote zijn begraven. In <b><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/saint-paul-les-dax" target="_blank">Saint-Paul-les-Dax</a></b>
wachtte een volgende fraaie Romaanse kerk op vrome passanten. Via de
<b><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/arthous-abbaye" target="_blank">Abbaye d'Arthous</a></b>,
in 1167 gesticht door <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Premonstratenzers" target="_blank">premonstratenzer</a> monniken, en de benedictijner
abdij <b><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/aquitaine/sordes-saint-jean" target="_blank">Saint-Jean de Sorde</a></b>,
kwamen ze uiteindelijk in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=v0Lfb7Peyao" target="_blank">Sauveterre-de-Béarn</a></b>,
waar de pelgrims van de <i>Via
Lemovicensis</i>
zich bij hen voegden.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><span style="font-family: inherit;">Monumenten
langs de <a href="http://pelerins-compostelle.com/pelerinage-compostelle-chemin-vezelay-via-lemovicensis-itineraire" target="_blank">Via Lemovicensis</a>.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Met
name in de 12e eeuw stond </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=yWNdgteVv-c" target="_blank">Vézelay</a></b><span style="font-family: inherit;">
in het brandpunt van de christelijke geloofsbeleving. Hier riep
Bernhard van Clairveaux in 1146 met gepassioneerde toespraken op tot
de Tweede kruistocht. Hier verzamelden zich niet alleen de </span><i style="font-family: inherit;">jacquets</i><span style="font-family: inherit;">,
maar ook de Franse kruisridders. Hier bundelden Richard Leeuwenhart
en Philips Augustus hun krachten voor de Derde Kruistocht. De roem
van deze op zich bescheiden stad was mede te danken aan de invloed van de twee machtigste kloosterorden van het feodale tijdperk, Cluny
en Cîteaux, die vlak in de buurt waren ontstaan. Belangrijker was echter
het gegeven dat de abdij sinds een pauselijke bul van 1050 in het
bezit was van de enige echte stoffelijke resten van </span><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/22/07-22-0100-maria.php" target="_blank"><b>Maria Magdalena</b></a><span style="font-family: inherit;">,
de metgezellin van Jezus en de eerste die hem na de opstanding had aanschouwd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er
waren twee legenden om te verklaren hoe de relieken van Maria
Magdalena in Vézelay terecht waren gekomen. In beide versies speelde
de monnik Badilon een hoofdrol. Volgens de oudste legende bracht
Badilon de overblijfselen mee van een pelgrimstocht naar Jeruzalem en
schonk deze aan de abdij van Vézelay. In de 12e eeuw werd echter een
andere legende populair. Hierin was Maria Magdalena, tezamen met haar
zuster Martha, haar broer Lazarus, twee andere Maria's en hun
dienares Sara het Heilige Land ontvlucht en in de Provence aan land
gekomen -op een plek die later <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=b1ZDWXTc-Bg" target="_blank">Les Saintes-Maries-de-la-Mer</a></b>
zou gaan heten. Maria Magdalena trok zich terug in de grot
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=UZ1Rx327Orc" target="_blank">Sainte-Baume</a></b> en werd na haar overlijden bijgezet in de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SLQpwJ984y4" target="_blank">kerk</a> van het
naburige <b>Saint Maximin</b>. In de 9e eeuw groeide de angst dat haar
relieken door marauderende Saracenen zouden worden ontheiligd en werd
Badilon naar Vézelay gestuurd om ze in veiligheid te brengen. Of
toch niet? In 1279 beweerden monniken uit Saint Maximin de verborgen
tombe van Maria Magdalena, met haar overblijfselen, te hebben
teruggevonden en paus Bonifatius VIII erkende hun claim. Het deed aan
de stroom pelgrims naar Vézelay voorlopig niets af.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BQSds9wdIlw/VPXdqyqk0dI/AAAAAAAADBU/KEJzf7rKtJ4/s1600/Les-Saintes-Maries-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-BQSds9wdIlw/VPXdqyqk0dI/AAAAAAAADBU/KEJzf7rKtJ4/s1600/Les-Saintes-Maries-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Les-Saintes-Maries-de-la-Mer: de gefortificeerde kerk <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_de_Notre-Dame-de-la-Mer" target="_blank">Notra-Dame-de-la-Mer</a> (JW)</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-c8WRla73b-0/VPXdzu2d6gI/AAAAAAAADBc/66XUcL5XCbE/s1600/Les-Saintes-Maries-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-c8WRla73b-0/VPXdzu2d6gI/AAAAAAAADBc/66XUcL5XCbE/s1600/Les-Saintes-Maries-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Sara wordt vooral door <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-xwKaguAuHQ" target="_blank">Roma</a> vereerd (JW)</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste abdij van Vézelay werd rond 857 gesticht door <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Girart_de_Roussillon" target="_blank"><b>Girart de Rousillon</b></a>, graaf van Vienne en gouverneur van de Provence (plus hoofdfiguur in een beroemde <i>chanson de geste</i>). In eerste
instantie was deze voor vrouwen bestemd, maar na plundering van het
complex door Vikingen in 887 verhuisde men naar een nabijgelegen
heuvel en werd het nieuwe klooster door monniken betrokken. In 1055 werd de </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/vezelay-church" style="font-family: inherit;" target="_blank">abdij</a><span style="font-family: inherit;"> verbonden aan de Orde van Cluny. De
basiliek werd in 1120 door een uitslaande brand verwoest. Men begon
direct met de herbouw en in 1140 kon het nieuwe schip worden
ingewijd. Opmerkelijk waren vooral de gordelbogen van afwisselend
witte en rode stenen, die mogelijk Moorse invloeden verraden. Tussen
1140 en 1160 werd een grote voorhal toegevoegd, met daarin het
beroemde timpaan. Nadat het oorspronkelijke Romaanse koor was ingestort, werd tussen 1185 en 1190, tegelijk met een bescheiden dwarsbeuk, een Gotisch koor geconstrueerd. [</span><a href="http://www.medart.pitt.edu/image/france/france-t-to-z/vezelay/plans/df145vez.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">] (Foto 7 JW)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-aEPhhRNKGMQ/VWZGtcskvJI/AAAAAAAAEQs/YtTZCwy4Y2s/s1600/Vezelay-Sainte-Madelaine-21.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-aEPhhRNKGMQ/VWZGtcskvJI/AAAAAAAAEQs/YtTZCwy4Y2s/s400/Vezelay-Sainte-Madelaine-21.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-OdHJ8OwTGG0/VWZHDsykRxI/AAAAAAAAEQ8/Nbum1K7TdZA/s1600/Vezelay-Sainte-Madelaine-23.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-OdHJ8OwTGG0/VWZHDsykRxI/AAAAAAAAEQ8/Nbum1K7TdZA/s400/Vezelay-Sainte-Madelaine-23.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-kJotDYmYDfw/VWZI0nLZOqI/AAAAAAAAERQ/GioxzjOd5Wg/s1600/Vezelay-Sainte-Madelaine-24.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-kJotDYmYDfw/VWZI0nLZOqI/AAAAAAAAERQ/GioxzjOd5Wg/s400/Vezelay-Sainte-Madelaine-24.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-CvTNKkZ2kzU/VPXlqnvcjJI/AAAAAAAADBs/tqY1OfnOreg/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-CvTNKkZ2kzU/VPXlqnvcjJI/AAAAAAAADBs/tqY1OfnOreg/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ScWY7GoPf9A/VPXlxhsfcPI/AAAAAAAADB0/Az6SpHiQUAo/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-ScWY7GoPf9A/VPXlxhsfcPI/AAAAAAAADB0/Az6SpHiQUAo/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tfrbMqUeTDI/VPXl4zPGIpI/AAAAAAAADB8/4fIuLXv-G04/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-tfrbMqUeTDI/VPXl4zPGIpI/AAAAAAAADB8/4fIuLXv-G04/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-08.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-feqBePJiwfQ/VWZHOB9g9-I/AAAAAAAAERE/UXtZKFWWhtI/s1600/Vezelay-Sainte-Madelaine-25.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-feqBePJiwfQ/VWZHOB9g9-I/AAAAAAAAERE/UXtZKFWWhtI/s400/Vezelay-Sainte-Madelaine-25.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Veel
bedevaartgangers kwamen samen in het iets ten noorden van Vézelay
gelegen </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.radiocamino.net/vezelay/rocroi-reims-rp51/asquins" target="_blank">Asquins</a></b><span style="font-family: inherit;">,
waar een speciale</span><a href="http://sauvegardeartfrancais.fr/photos_realisations/Asquins-C10.pdf" style="font-family: inherit;" target="_blank"> <i>ecclesia peregrinorum</i></a><span style="font-family: inherit;">,
gewijd aan de heilige Jacobus en in 1132 geïnaugureerd, op hen wachtte. Er
was ook gelegenheid tot een langduriger verblijf: in 1135 trok Aimery
Picaud (echte naam Olivier d'Iscans) zich hier terug om zijn
'</span><a href="http://www.codexcalixtinusfacsimil.com/2012/07/the-english-version-of-book-v-codex.html" style="font-family: inherit;" target="_blank">reisgids</a><span style="font-family: inherit;">' te schrijven en de overige delen van de </span><i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Codex_Calixtinus" target="_blank">Codex Calixtinus</a></b></i><span style="font-family: inherit;">
te redigeren. Na Vézelay konden de pelgrims kiezen tussen twee
routes.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
noordelijke route ging eerst langs <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bO6p6ShW6gE" target="_blank">La-Charité-sur-Loire</a></b>,
waar de <i>jacquets</i>
gastvrijheid genoten in de <b><a href="http://www.art-roman.net/charite/charite.htm" target="_blank">Abbaye Notre-Dame</a></b>
(tegenwoordig de <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/charite.htm" target="_blank">Basilique Notre-Dame-et-Sainte-Croix</a></b>),
een van de vijf 'oudste dochters' van Cluny, waarvan de kerk in 1107
werd ingewijd door paus Paschalis II. In <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FDFDVMfXJGY" target="_blank">Bourges</a></b>
stond de Gotische kathedraal <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/bourges-cathedral" target="_blank">Saint-Étienne</a></b>
(bouw begonnen in 1195) op het programma. In <b>Déols</b>
bezochten ze de <b><a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Chateauroux/Deols-Abbaye-Notre-Dame.htm" target="_blank">Abbaye Notre-Dame</a></b>,
die eveneens tot de Cluny-familie behoorde (en waarvan alleen de
fundamenten zijn overgebleven) en de <b><a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Chateauroux/Deols-Saint-Etienne.htm" target="_blank">Saint-Étienne</a></b>,
die in de crypte de relieken herbergde van twee <a href="http://nominis.cef.fr/contenus/saint/10583/Saints-Leocade-et-Ludre.html" target="_blank">lokale heiligen</a>: Léocadius en
Ludrus (laatstgenoemde was vlak na zijn doop, met het
doopkleed nog aan, overleden).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
zuidelijke route passeerde o.a. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mtd64-fHgpk" target="_blank">Nevers</a></b>,
waar de kathedraal <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/neversCat.htm" target="_blank">Saint-Cyr-et-Sainte-Julitte</a></b>
(10e tot 16e eeuw) een mix van stijlen vertoonde (met als meest
opvallende aspect dat er nog altijd zowel een westelijk Romaans als
een oostelijk Gotisch koor te vinden is). In Saint-Amand-de-Montrond<b>
</b>had
de cisterciënzer <b><a href="http://www.abbayedenoirlac.com/abbaye-de-noirlac-visite-a-360--122.html" target="_blank">Abbaye de Noirlac</a> </b>een
hospitium (tegenwoordig een museum). Even voorbij La Châtre,
favoriete stad van George Sand, konden de pelgrims in de
<b><a href="http://peintures.murales.free.fr/fresques/France/Centre/Indre/Vicq/Vicq.htm" target="_blank">Saint-Martin-de-Nohant-Vic</a></b>
fraaie fresco's bewonderen. De basiliek van <b><a href="http://www.art-roman.net/neuvy/neuvy.htm" target="_blank">Saint-Jacques-le-Majeur</a></b>
in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pNZ13tjRuPg" target="_blank">Neuvy-Saint-Sépulcre</a></b>
was een kopie van de Heilig Grafkerk in Jeruzalem, geëntameerd door
Eudes de Déols, die een pelgrimstocht naar Jeruzalem had gemaakt. De
bouw begon in 1042 en bestond uit het koppelen van een nieuwe rotonde
aan een bestaand, gerenoveerd Romaans schip. In 1257 kreeg de kerk
van bisschop Eudes van Châteauroux twee druppels van het bloed van
Christus en een stukje van zijn graftombe cadeau.</span><span style="font-family: inherit;"> </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na
het samenkomen van beide routes passeerden de pelgrims o.a.
<b>Bénévent-l'Abbaye</b>,
waar ze de 12e eeuwse abdijkerk <b><a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=23021_1" target="_blank">Saint-Barthélémy</a></b>
met een bezoek vereerden. Daarna konden geïnteresseerden een
<a href="http://www.ultreia.cz/domain/ultreia/files/images/trasa/Via_lemovicensis.jpg" target="_blank">doorsteek</a> in zuidelijke richting maken, waarbij ze via
Brive-la-Gaillarde op de <i>Via
Podiensis</i>
aansloten.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Onderweg
kwamen ze daarbij o.a. langs het schilderachtige dorp
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0IaUkVzh9Ck" target="_blank">Collonges-la-Rouge</a></b>.
De <b><a href="http://patrimoine-de-france.com/correze/collonges-la-rouge/eglise-saint-pierre-ou-saint-sauveur-11.php" target="_blank">Saint-Pierre</a></b>
is hoofdzakelijk 12e eeuws, de qua kleur en stijl daarbij perfect
passende huizen minstens drie eeuwen jonger. Het dorp is ontstaan uit
een priorij die onder de <a href="http://www.ageroman.org/parcours/vienne/charroux.htm" target="_blank"><b>Abdij van Charroux</b></a> viel.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Z5-jQ3HBpiw/VPYt3CkLnSI/AAAAAAAADCM/xmh4XziVOW4/s1600/Collonges-la-Rouge-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-Z5-jQ3HBpiw/VPYt3CkLnSI/AAAAAAAADCM/xmh4XziVOW4/s1600/Collonges-la-Rouge-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-achTB5-sEMk/VPYt-6bdLCI/AAAAAAAADCU/HYL3OH18iuc/s1600/Collonges-la-Rouge-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-achTB5-sEMk/VPYt-6bdLCI/AAAAAAAADCU/HYL3OH18iuc/s1600/Collonges-la-Rouge-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IaIUe_yLvJQ/VPYuG-0e0hI/AAAAAAAADCc/Y3Gu3iDlG_w/s1600/Collonges-la-Rouge-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-IaIUe_yLvJQ/VPYuG-0e0hI/AAAAAAAADCc/Y3Gu3iDlG_w/s1600/Collonges-la-Rouge-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-lVEfb30Z_4k/VPYuOK9ySZI/AAAAAAAADCk/ZFoFNzQSMBg/s1600/Collonges-la-Rouge-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-lVEfb30Z_4k/VPYuOK9ySZI/AAAAAAAADCk/ZFoFNzQSMBg/s1600/Collonges-la-Rouge-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
voornaamste reden voor de meeste bedevaartgangers om voor deze route
te kiezen was echter het verlangen een bezoek te brengen aan
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mwjY2SFdl_E" target="_blank">Rocamadour</a>
(</b><span style="font-family: inherit;">letterlijk
'liefhebber van rotsen'). De plek is volgens een legende vernoemd
naar de heilige Amadour, die deze rots uitkoos om als kluizenaar te
leven en die wordt vereenzelvigd met de berouwvolle tollenaar Zacheus
uit de bijbel. In de 12e eeuw werd het lichaam van Amadour volledig
intact in een tombe in de bergwand aangetroffen, een wonder dat
drommen pelgrims lokte. Daar waren niet de minste onder, zoals
Lodewijk de Heilige en Hendrik II van Engeland, die door tussenkomst
van de heilige zou zijn genezen van een ernstige ziekte.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de <i><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/rocamadour-shrine" target="_blank">Cité Religieuse</a></i>
zijn zeven gebedshuizen te vinden, waarvan er drie een bezoek meer dan waard zijn. De <b><a href="http://www.rocamadour.biz/basilique-saint-sauveur.htm" target="_blank">Basilique Saint-Sauveur</a></b>
(11e -13e eeuw) heeft twee even brede beuken. De voornaamste
bezienswaardigheid is de crypte van Amadour (zijn lichaam is verloren
gegaan). De <b><a href="http://www.rocamadour.biz/Chapelle-Miracles-Rocamadour.htm" target="_blank">Chapelle Miraculeuse</a> </b>is het eigenlijke sanctuarium, want het zou door Amadour
hoogstpersoonlijk uit de rotsen zijn gehouwen. In 1476 werd het
origineel onder vallende rotsblokken verpletterd en in 1793 werd de gerenoveerde kapel vernield. Het tegenwoordige heiligdom werd in de 19e
eeuw gebouwd door de bisschop van Cahors. Boven het altaar bevindt
zich de <i><a href="http://p6.storage.canalblog.com/65/88/928353/84526581_o.jpg" target="_blank">Vierge Noire</a></i>,
een uit de 9e eeuw stammend beeld van Maria met het kind Jezus op
schoot. Het zwaard dat uit de rots steekt zou Durandal zijn, het
zwaard van Roland. Aan de andere kant van het pleintje is de Romaanse <b><a href="http://www.rocamadour.biz/chapelle-st-michel.htm" target="_blank">Chapelle Saint-Michel</a></b> te vinden, die nog enige 12e eeuwse fresco's bezit.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-hJpSDtKRVcY/VPY_GDZb9QI/AAAAAAAADC0/JzYuEG-3nXU/s1600/Rocamadour-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-hJpSDtKRVcY/VPY_GDZb9QI/AAAAAAAADC0/JzYuEG-3nXU/s1600/Rocamadour-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-VdhngAlCmZ0/VPY_NOFtCZI/AAAAAAAADC8/3F70sr1INbM/s1600/Rocamadour-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-VdhngAlCmZ0/VPY_NOFtCZI/AAAAAAAADC8/3F70sr1INbM/s1600/Rocamadour-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2aR_OEWjh9s/VPY_TkIF6OI/AAAAAAAADDE/j2XsDYZX3TY/s1600/Rocamadour-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-2aR_OEWjh9s/VPY_TkIF6OI/AAAAAAAADDE/j2XsDYZX3TY/s1600/Rocamadour-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-5AOiUaTAtL0/VPY_YiOoCTI/AAAAAAAADDM/pVS9i18zPQo/s1600/Rocamadour-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-5AOiUaTAtL0/VPY_YiOoCTI/AAAAAAAADDM/pVS9i18zPQo/s1600/Rocamadour-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Pelgrims
die de hoofdroute bleven volgen bereikten bij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4mKpUHyR_ZA" target="_blank">Saint-Léonard-de-Noblat</a></b>
(zeer geliefd bij Aimery Picaud) de volgende belangrijke
etappeplaats. De <b><a href="http://www.limousin-medieval.com/#!saint-leonard-de-noblat/cs8f" target="_blank">Collegiale Saint-Léonard</a></b>
was gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/06/11-06-0559-leonardus.php" target="_blank">Leonardus</a></b>,
een petekind van koning Clovis en een discipel van de heilige Remigius, die het hof had verlaten om zich als
kluizenaar in een woestenij te vestigen. Koningin Wisigarde,
die geloofde dankzij de tussenkomst van Leonardus het
kraambed te hebben overleefd, schonk hem een stuk bos bij <i>Nobiliacum</i>,
waar hij een kleine kapel genaamd <b>Notre-Dame-sous-les-Arbres</b>
stichtte. Door hem op wonderbaarlijke wijze bevrijde slaven en
gevangenen verschafte hij levensonderhoud op zijn domein. Hij stierf in 559 en
werd bijgezet in zijn kapel, die al snel een magneet voor pelgrims werd. Ook dit gebedshuis werd in de 9e eeuw door de Vikingen
gemaltraiteerd en door de gelovigen opnieuw opgetrokken. In 1023 besloot de heer van
Noblat, tevens bisschop van Limoges, een veel grotere kerk te bouwen,
die door zijn opvolgers pas in de loop van de 12e eeuw voltooid werd.
Bijzonder waren het ambulatorium met maar liefst zeven straalkapellen
en de 55 meter hoge <i>clocher-porche</i>.
In en rond de kerk hingen ketenen die daar waren achtergelaten door
de duizenden gevangenen die Leonardus had bevrijd. Sommige zijn er
nog steeds te bewonderen. </span><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
voornaamste verblijfsoord langs de <i>Via Lemovicensis</i> was uiteraard
<b>Limoges</b>, waar de relieken van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/06/30/06-30-0250-martialis.php" target="_blank">Martialis</a></b> werden vereerd. Hij
behoorde tot de eerste zeven missionarissen die vanuit Rome naar
Gallië waren gestuurd en hij werd tijdens de christenvervolgingen
van keizer Decius (rond 250) met twee van zijn metgezellen ter dood
gebracht. Volgelingen begroeven hem buiten de muren en bouwden een kerkje
boven zijn graftombe. Tijdens het Merovingische tijdperk werd zijn laatste
rustplaats een veelbezocht pelgrimsoord. In 848 werd er een
benedictijnse <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Martial_de_Limoges" target="_blank">abdij</a> gevestigd, die uitgroeide tot een van de voornaamste culturele centra in Frankrijk. De zangschool speelde een essentiële rol bij de
ontwikkeling van de primitieve <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Polyphonie" target="_blank">polyfonie</a>. Tijdens de Franse Revolutie werd het klooster opgeheven en daarna werden de gebouwen met de grond
gelijk gemaakt. Alleen de <a href="http://www.eveha.fr/sites/all/themes/corporateclean/mockup/downloads/public/depliant_crypte2013.pdf" target="_blank">crypte </a>bleef praktisch ongeschonden en werd
in 1960 opgegraven. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de Perigord konden de pelgrims een kleine omweg maken naar de <b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Pierre_de_Brant%C3%B4me" target="_blank">Abbaye de Brantôme</a></b>,
die volgens de legende in 769 gesticht was door Karel de Grote
<i>himself</i>.
Hier werden de overblijfselen bewaard van de heilige <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sicarius_of_Brant%C3%B4me" target="_blank">Sicarius</a></b>,
naar verluid een slaaf van Herodes die gedwongen had deelgenomen aan
het afslachten van de eerstgeborenen en zich daarna had bekeerd. Zijn
beenderen waren door de heilige Helena mee naar Rome genomen. Voor
hier een abdij werd gevestigd, leefden er al kluizenaars in de
natuurlijke grotten aan de oevers van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Z5lrOVCiea8" target="_blank">Dronne</a>. Deze grotten werden
door de latere monniken o.a. gebruikt als wasruimte en duiventil en
ze schuilden erin nadat in de 9e eeuw de abdijgebouwen door de
Vikingen verwoest waren. De abdijkerk (11e -13e eeuw) is grotendeels
Romaans (hij heeft de oudste <i>campanile</i>
van Frankrijk) met een Gotisch gewelf. In de <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EYRxgisTCsU" target="_blank">Grotte du Jugement Dernier</a> </i>bevinden
zich twee intrigerende bas-reliëfs uit de 15e eeuw. De huidige kloostergebouwen zijn drie eeuwen jonger. (Foto 2 JW) </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-kQHHBQNcvKg/VPcY7bsFsVI/AAAAAAAADDc/rf47aVVlUJI/s1600/Abbaye-de-Brantome-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-kQHHBQNcvKg/VPcY7bsFsVI/AAAAAAAADDc/rf47aVVlUJI/s1600/Abbaye-de-Brantome-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-A4ep66PND-c/VPcZBNNHLxI/AAAAAAAADDk/ELg8xNqU-Mo/s1600/Abbaye-de-Brantome-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-A4ep66PND-c/VPcZBNNHLxI/AAAAAAAADDk/ELg8xNqU-Mo/s1600/Abbaye-de-Brantome-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ihw6YEkMIPc/VPcZH-kcLTI/AAAAAAAADDs/9XsB8Oikaoo/s1600/Abbaye-de-Brantome-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-ihw6YEkMIPc/VPcZH-kcLTI/AAAAAAAADDs/9XsB8Oikaoo/s1600/Abbaye-de-Brantome-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-f47EJ93jERg/VPcZOIvmIRI/AAAAAAAADD0/UjNJAOtp37M/s1600/Abbaye-de-Brantome-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-f47EJ93jERg/VPcZOIvmIRI/AAAAAAAADD0/UjNJAOtp37M/s1600/Abbaye-de-Brantome-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De volgende belangrijke
stopplaats op de route was <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=86uthEN3yIw" target="_blank">Périgueux</a></b>. Voor de samenvoeging in
1251 bestond de stad uit twee delen: een heuvel, waarop eerst een
<i>oppidum</i> van de Gallische Petrocorii gevestigd was en later de
heilige <b><a href="https://books.google.nl/books?id=uXO3S5O9d6gC&pg=PA91&lpg=PA91&dq=de+heilige+frontus&source=bl&ots=qZ1KEXIuha&sig=1txSRbujopsoLtjUtc-z5uH42uQ&hl=nl&sa=X&ei=Bx33VNSVOor1UvrYgrgF&ved=0CC0Q6AEwAg#v=onepage&q=de%20heilige%20frontus&f=false" target="_blank">Frontus</a></b> in eenzaamheid zijn ziel bezat en een Romeinse
vestiging aan de voet daarvan, Vesona genaamd. Op de heuvel ontstond
in de 11e eeuw een klooster dat over de resten van Saint Front
waakte, die door tal van pelgrims werden bezocht. De oude kloosterkerk,
ingewijd in 1047, werd in de 12e eeuw 'vastgeplakt' aan een grote
nieuwe basiliek in de vorm van een Grieks kruis met vijf koepels. De
prachtige tombe voor de resten van de heilige, die in 1077 was
vervaardigd door de monnik Guinamond uit La Chaise-Dieu, werd tijdens
de godsdienstoorlogen vernield. De benedenstad herbergde ook een belangrijk godshuis: de <b><a href="http://www.art-roman.net/perigueux/perigueux.htm" target="_blank">Saint-Étienne-de-la-Cité</a></b>, tot 1669 de kathedraal van Périgueux -een positie die de kerk verloor nadat hij voor driekwart door de Hugenoten was vernield. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Q_-aaPMV4zw/VPclaQ4oJFI/AAAAAAAADEE/_cx92CjTf3k/s1600/Perigueux-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-Q_-aaPMV4zw/VPclaQ4oJFI/AAAAAAAADEE/_cx92CjTf3k/s1600/Perigueux-11.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-2MJqgKPniRM/VPclj9E2yVI/AAAAAAAADEM/I82TcU0yJ-Y/s1600/Perigueux-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-2MJqgKPniRM/VPclj9E2yVI/AAAAAAAADEM/I82TcU0yJ-Y/s1600/Perigueux-12.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Bdu30K5-_so/VPclptE5tGI/AAAAAAAADEU/jipf7T901vc/s1600/Perigueux-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Bdu30K5-_so/VPclptE5tGI/AAAAAAAADEU/jipf7T901vc/s1600/Perigueux-14.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ov6kYiFF7_s/VPclv5ZnBnI/AAAAAAAADEc/yWlDgLAiR4Q/s1600/Perigueux-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-ov6kYiFF7_s/VPclv5ZnBnI/AAAAAAAADEc/yWlDgLAiR4Q/s1600/Perigueux-13.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De tocht door de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OAxPust_4VU" target="_blank">Dordogne</a></b> ging verder naar <b>Bergerac</b>, dat in deze periode tot bloei kwam door de wijnhandel. De <b><a href="http://riviereesperance.canalblog.com/archives/2013/09/20/28050677.html" target="_blank">Saint-Jacques</a></b> werd voor het eerst vermeld in een pauselijke bul van 1088, maar van deze kerk bleef niet veel overeind staan na de belegering van de stad door de Engelsen in 1345. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een bezoek aan de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=w7eNlcPmBSc" target="_blank">Abbaye de Cadouin</a></b> lieten veel pelgrims zich niet ontgaan, want daar konden ze de 'heilige zweetdoek' bewonderen. </span><span style="font-family: inherit;">De abdij was aan het eind van de
11e eeuw gesticht door Géraud de Sales, een vroegere kanunnik die
heremiet geworden was. In 1119 sloot men zich aan bij de Orde van
Cîteaux en begon onverwijld met de bouw van een nieuwe kerk. Bij de
inwijding ontving het klooster de heilige zweetdoek, die door
kruisvaarders uit Antiochië was meegenomen. Hij werd bewaard in een
zilveren kistje dat met kettingen aan het gewelf van het koor was
bevestigd en trok horden vereerders, waaronder Richard Leeuwenhart en
Lodewijk de Heilige. Tijdens de Honderdjarige Oorlog werd het
Romaanse kloosterhof verwoest, maar men wist de doek in veiligheid te
brengen. Nadat in 1453 de vrede getekend was, keerde de relikwie
terug en bouwde men een nieuw kloosterhof in flamboyant Gotische
stijl. Tijdens de Franse Revolutie werd de <a href="http://www.romanes.com/Cadouin/" target="_blank">abdij</a> verkocht aan de
burgemeester van Cadouin en bleef voor afbraak gespaard. Bij
onderzoek in 1933 bleek de grootste schat niet alleen uit
de 11e eeuw te stammen, maar ook een spreuk ter ere van Allah te
verbergen. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In <i>Les Landes</i> vereerden
veel pelgrims de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=G7cWC4FJZCo&list=PLFH2dwgOe333hMDrjss6g-0S-ly9ap6qP" target="_blank">Abbaye de Saint-Sever</a></b> met een bezoek. <b>Severus</b>
was naar verluid een 'Scytische prins' uit de vijfde eeuw, die zijn troon opgaf
toen zijn onderdanen opnieuw tot heidense praktijken vervielen en als
kluizenaar ging leven. Hij werd door paus Siricius naar Gallië
gestuurd om het evangelie te prediken en maakte indruk op de lokale gouverneur Adrianus door met zijn gebeden een rivier te laten
ontspringen. Toen hij deze ook nog van een slepende ziekte genas,
bekeerde het garnizoen zich <i>en masse</i>. Helaas bleken
binnenvallende Vandalen minder onder de indruk van zijn mirakelen en
onthoofden hem. Waar zijn bloed de grond raakte borrelde een bron op. De
abdij werd aan het eind van de 10e eeuw gesticht door hertog
Guillaume Sanche van Gascogne. Een voormalig monnik van Cluny,
Grégoire de Montraner, verschafte de instelling een benijdenswaardige reputatie o.a. op het terrein van de illuminatie van manuscripten. In 1060 brandde het complex af en werd door Grégoire en zijn
opvolgers op grootse wijze herbouwd. Zo kreeg de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Saint-Sever" target="_blank">kerk</a> o.a. een getrapt koor
met zes absidiolen en fraai gedecoreerde kapitelen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Alvorens zich in Sauveterre-de-Béarn bij de volgers van de <i>Via Turonensis</i> aan te sluiten, kwamen de pelgrims door het pittoreske <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7kXSVJ698Pg" target="_blank">Orthez</a> </b>(de stad van de bibliofiele ridder en connaisseur van de <a href="http://classes.bnf.fr/phebus/livre/index.htm" target="_blank">jacht</a>, Gaston Phébus), dat een zo mogelijk nog indrukwekkender brug had dan Sauveterre-de-Béarn.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<br /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-54943377288387560912015-02-23T02:32:00.000+01:002015-02-24T01:37:33.784+01:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 9.<br />
<b>SECULIERE ROMAANSE ARCHITECTUUR.</b><br />
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>Beperkte overlevingskansen.</b><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerk in Ravenna die wordt gesierd door een mozaïek van het aanpalende paleis
van de Ostrogotische koning Theodorik verkeert na 1400 jaar nog altijd in
blakende welstand, van het paleis is geen zuil overeind gebleven. De paltskapel van Karel de Grote in Aken trekt elk jaar duizenden
belangstellenden, van de troonzaal is geen steen terug te vinden. De
Saint-Vorles in Châtillon-sur-Seine staat fier bovenop zijn heuvel,
van het kasteelcomplex waarvan deze kerk ooit deel uitmaakte resten alleen
nog ruïnes. Het is onmiskenbaar dat het religieuze erfgoed de
tand des tijds heel wat beter weerstaan heeft dan het seculiere.
Misschien omdat mensen zuiniger waren op hun kerken; misschien omdat deze niet doelbewust verwoest werden door de jaloerse rivalen van hun eigenaars; misschien omdat ze
minder onderhevig waren aan modegrillen. Helaas, seculiere gebouwen
uit de Romaanse periode moet men met een lantaarntje zoeken. </span><span style="font-family: inherit;">De
overlevende monumenten kunnen in drie categorieën worden
onderverdeeld: landelijke bouwwerken (voornamelijk kastelen),
stedelijke bouwwerken (stadshuizen en -torens, paleizen en ringmuren)
en utilitaire bouwwerken (voornamelijk bruggen). </span><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Werkelijke
architectonische innovaties deden zich pas aan het eind van het
Romaanse tijdperk voor. De Romeinen en hun navolgers kenden
rondbogen, maar geen spitsbogen. Ze kenden tongewelven en
kruisgewelven, maar geen spitstongewelven en kruisribgewelven. Wat
wij als 'echt Romaans' bestempelen zijn vernieuwingen in de
religieuze bouwkunst, die aan de seculiere architectuur vaak
ongemerkt voorbij zijn gegaan. Daar had men geen behoefte aan
ambulatoria omkranst door absidiolen, kapitelen met 'legendarische'
voorstellingen of enorme overwelfde ruimten. Bij seculiere
bouwwerken gaat het daarom voornamelijk om de periode waarin ze
geconstrueerd zijn, van duidelijke Romaanse kenmerken is slechts zelden
sprake. Als mensen werken met hetzelfde materiaal om hetzelfde doel
te bereiken, komen ze bovendien vaak tot overeenkomstige architectonische
oplossingen (vandaar dat de Romeinse baksteenarchitectuur ons vaak zo
'modern' voorkomt). Romeinse en Romaanse bruggen zijn nauwelijks van elkaar te onderscheiden</span><span style="font-family: inherit;">. Een
Karolingisch stenen huis zal er niet anders hebben uitgezien
als een Romaans stenen huis.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-lV-6aEt4uC0/VOKPZiYAeKI/AAAAAAAACtc/kbp5tGO3JNQ/s1600/Bobbio-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-lV-6aEt4uC0/VOKPZiYAeKI/AAAAAAAACtc/kbp5tGO3JNQ/s1600/Bobbio-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Bobbio: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=sxaa2Oa19rM" target="_blank">Ponte Gobbo</a>, 7e -17e eeuw</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;">Romaanse kastelen.</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
middeleeuwse kasteel zoals wij dat kennen (vaak uit films over
dappere strijders tegen onrecht als <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tMlhDyX_dN4" target="_blank">Ivanhoe</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LYS2ynKMKJg" target="_blank">Robin Hood</a>) is het
product van een eeuwenlange evolutie, die culmineerde in de 14e en
15e eeuw. Het ontwikkelingsproces duurde echter niet zo lang als weleens gedacht wordt. De Romeinen kenden weliswaar het <i>castellum</i>
(versterkte legerplaats), maar veel meer dan de naam heeft die niet aan het ontwerp bijgedragen. De Karolingers bouwden talloze paltsen, maar die waren,
ondanks hun omvang en belang, niet versterkt.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste kastelen ontstonden gedurende de 10e eeuw in West-Frankrijk en waren zeer eenvoudige
constructies, bestaande uit een natuurlijke of kunstmatig opgeworpen
heuvel (in het laatste geval leverde de uitgegraven aarde meteen een met water te vullen gracht op) met daarop een versterkt woonhuis of verdedigingstoren van hout en leem, die
werd omgeven door een wal met palissade en slechts toegankelijk was via een ophaalbrug: het <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Mottekasteel" target="_blank">mottekasteel</a></b>.
Aan de voet van de heuvel waren dikwijls woningen voor het personeel, werkplaatsen, schuren
e.d. gesitueerd, eveneens omgeven door een palissade. In het Engels wordt deze configuratie aangeduid als <i>bailey </i>en het
geheel als <i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KwF8ScdOgQ0" target="_blank">motte and bailey castle</a></b></i>. <b><a href="http://www.britannia.com/history/monarchs/mon22.html" target="_blank">Willem de Veroveraar</a></b> introduceerde de bouw ervan in Engeland tijdens de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LtGoBZ4D4_E" target="_blank">invasie</a> van 1066. </span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Mottekastelen waren goedkoop en snel aan te leggen, maar hout had zo zijn nadelen: het was brandgevaarlijk en lang niet zo sterk als steen. De houten verdedigingstoren groeide in de loop der tijden uit tot de stenen
<i>donjon </i>(Engels <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Keep" target="_blank">keep</a></i>),
waarin de kasteelheer ook zijn woonvertrekken had, en de palissade werd
vervangen door een stenen ringmuur. De eerste stenen donjon werd aan
het eind van de 10e eeuw in Langeais opgetrokken door <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Fulko_III._(Anjou)" target="_blank">Foulques Nerra</a></b>, Graaf van Anjou en voorvader van de Plantagenêts (een wrede despoot die zijn hellevaart probeerde af te kopen door het ondernemen van vier pelgrimstochten en het bouwen van twee kloosters). </span>De ingang van een donjon lag minstens vijf meter boven grondniveau: de toegangspoort kwam uit op een bovenverdieping. De onderste verdieping was overwelfd en alleen door een luik in het gewelf toegankelijk. De eerste etage was bestemd voor ontvangsten, terwijl de niveaus daarboven het woongedeelte vormden. De meeste verdiepingen bestonden uit slechts één grote zaal.<br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In de 11e eeuw was
de rechthoekige </span><span style="font-family: inherit;">donjon</span><span style="font-family: inherit;"> gebruikelijk, maar door de ontwikkeling
van efficiëntere belegeringswerktuigen ging men over tot de bouw van veelhoekige of ronde torens, die minder <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mLiapfC8XXU" target="_blank">kwetsbaar</a> waren. </span><span style="font-family: inherit;">Aan het eind van de
Romaanse periode werden de ringmuren voorzien van verdedigingstorens, waardoor de </span><span style="font-family: inherit;">donjon</span><span style="font-family: inherit;"> aan belang inboette en vaak vervangen werd door een tegen de muur aangebouwd laag woonhuis. </span><span style="font-family: inherit;">De Duitse versie van de donjon, de </span><i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ckNDI18YNpA" target="_blank">Bergfried</a></i><span style="font-family: inherit;">, had geen woonfunctie. </span><span style="font-family: inherit;">Een van de mooiste donjons met ringmuur is het complex van </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6Ag56ToSivM" target="_blank">Gisors</a></b><span style="font-family: inherit;"> in Normandië. [In later tijden werden donjons vaak als gevangenis gebruikt, daar komt het Engelse woord <i>dungeon</i> vandaan.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-aK7WU42DT-M/VOI4rBZ-H0I/AAAAAAAACsg/oxZVbLKqTfc/s1600/Beaugency-donjon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-aK7WU42DT-M/VOI4rBZ-H0I/AAAAAAAACsg/oxZVbLKqTfc/s1600/Beaugency-donjon-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://www.richesheures.net/epoque-6-15/chateau/45beaugency-historique.htm" target="_blank">Beaugency</a>: donjon, 11e eeuw</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-3NzcZDZlabw/VOI9ZT9m7vI/AAAAAAAACs8/w7bE_-HWOqg/s1600/Tours-de-Carbonnieres-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-3NzcZDZlabw/VOI9ZT9m7vI/AAAAAAAACs8/w7bE_-HWOqg/s1600/Tours-de-Carbonnieres-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://www.xaintrie-passions.com/les-tours-de-carbonni%C3%A8res/" target="_blank">Tours de Carbonnières</a>: verdedigingstoren en woontoren, 11e eeuw</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2ABlwzHf1F4/VOJmIUfIsSI/AAAAAAAACtM/NJapd6T0jis/s1600/Chaumont-en-Bassigny-donjon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-2ABlwzHf1F4/VOJmIUfIsSI/AAAAAAAACtM/NJapd6T0jis/s1600/Chaumont-en-Bassigny-donjon-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Chaumont-en-Bassigny: Tour Hautefeuille, 11e eeuw (JW)</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-dU1QP0b1jIo/VOI40vSDiUI/AAAAAAAACso/ly_fvzn9S7I/s1600/Semur-en-Brionnais-donjon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-dU1QP0b1jIo/VOI40vSDiUI/AAAAAAAACso/ly_fvzn9S7I/s1600/Semur-en-Brionnais-donjon-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/semurchateau.htm" target="_blank">Semur-en-Brionnais</a>: donjon, 11e eeuw & torens, 12e eeuw</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-vtMtUg5kxIk/VOI46TyHjHI/AAAAAAAACsw/vwsl_DgZY4s/s1600/Provins-Tour-Cesar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-vtMtUg5kxIk/VOI46TyHjHI/AAAAAAAACsw/vwsl_DgZY4s/s1600/Provins-Tour-Cesar.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=P1Rf3HuZ2vE" target="_blank">Provins</a>: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Tour_C%C3%A9sar_%28Provins%29" target="_blank">Tour César</a>, 12e eeuw</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door
de machtsstrijd tussen de diverse feodale heersers maakte de
kastelenbouw vooral in de 11e eeuw een snelle ontwikkeling door.
Moest Willem de Veroveraar zich bij zijn inval in Engeland nog
behelpen met simpele mottekastelen, nog geen 15 jaar later liet hij de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_NDEP1vryOo" target="_blank">White Tower</a></b> bouwen, het hart van het Londense
Tower-complex. Vooral in Frankrijk werden tijdens het Romaanse tijdperk
talloze kastelen uit de grond gestampt. Die k</span><span style="font-family: inherit;">astelen zijn te onderscheiden in <b>bergburchten</b> en
<b>laaglandburchten</b>. </span><br />
<br />
<span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=u2hSvPeA46M" target="_blank">Bergburchten</a>
lagen vaak op de meest onmogelijke (maar strategisch belangrijke)
plaatsen. Ze moesten zich aanpassen aan de gesteldheid van de
ondergrond en hadden dan ook vaak de vreemdste plattegronden.
[Iedereen die ooit het Katharenkasteel </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=YDAYmtgGQH4" target="_blank">Montségur</a></b><span style="font-family: inherit;"> heeft
bezocht, herinnert zich niet alleen de uiterst vermoeiende klim, maar
ook de benauwend smalle binnenruimte.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nRD1FSYf6gU/VOOrkJzigEI/AAAAAAAACts/UEwfcencWFY/s1600/Tours-de-Merle-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-nRD1FSYf6gU/VOOrkJzigEI/AAAAAAAACts/UEwfcencWFY/s1600/Tours-de-Merle-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=oswCBtS3nUM" target="_blank">Tours de Merle</a> (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Daarentegen
werden laaglandburchten steeds vaker volgens een vast patroon
gebouwd. <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Filips_II_van_Frankrijk" target="_blank">Filips II Augustus</a></b> </span><span style="font-family: inherit;">(koning van Frankrijk tussen 1180 en
1223) nam het initiatief om de militaire architectuur van de burchten
op zijn grondgebied te standaardiseren. De kastelen kregen een
rechthoekig grondplan. Ze werden voorzien van hoge gemetselde
</span><i style="font-family: inherit;">courtines</i><span style="font-family: inherit;"> (weermuren tussen twee torens) met een schuine basis
en aan de voet een droge gracht. De ronde hoektorens hadden naar
beneden gerichte schietgaten. Een ervan, de </span><i style="font-family: inherit;">tour maîtresse</i><span style="font-family: inherit;">,
was groter en hoger dan de andere en diende in geval van nood als
laatste toevluchtsoord. De twee torens bij de ingang vormden een
</span><i style="font-family: inherit;">châtelet </i><span style="font-family: inherit;">(extra
verdedigingswerk). In waterrijke streken kreeg het kasteel vaak de
gestalte van een </span><b style="font-family: inherit;">waterburcht</b><span style="font-family: inherit;">
en was aan alle kanten omgeven door hetzij zeer diepe en brede
grachten, hetzij natuurlijke waterpartijen. [Dankzij het feit dat hij de nodige kastelen -waaronder het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=RjGnxBzjDbc" target="_blank">Château Gaillard</a></b>- had weten te veroveren, wist Filips precies hoe men de kwetsbaarheid van verdedigingswerken kon verminderen.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de 16e eeuw waren de belegeringswerktuigen zo effectief
geworden, dat zelfs de dikste muren ze op den duur niet konden
weerstaan. Kastelen verloren daarmee hun defensieve functie. Een
argeloze reiziger kan makkelijk op het idee komen dat het overgrote
deel van de middeleeuwse kastelen een bergburcht was, maar die indruk is
misleidend. Nutteloos geworden bergburchten, voor zover ze tijdens de
talloze schermutselingen niet verwoest waren, werden vaak verlaten en
vervielen tot ruïnes. De meeste laaglandburchten werden daarentegen getransformeerd tot comfortabele woonverblijven, een slap aftreksel van de formidabele verdedigingswerken die ze eens waren.
[Het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mlapMU2SNCk" target="_blank">Château de Langeais</a></b>
is een van de uitzonderingen.] De latere bouwsels speelden alleen nog kasteeltje.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-13S2HcAGl6k/VOPrqk5JieI/AAAAAAAACvE/QrBxuGMVBgc/s1600/Chateau-de-Sully-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-13S2HcAGl6k/VOPrqk5JieI/AAAAAAAACvE/QrBxuGMVBgc/s1600/Chateau-de-Sully-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Château de Sully, eind 15e eeuw</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><i><br /></i></b>
<b style="font-family: inherit;"><i><br /></i></b>
<b style="font-family: inherit;"><i>Château de Chinon.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=m0NnAmOrpzA" target="_blank">Kasteel van Chinon</a></b> werd in de 10e eeuw gebouwd door graaf Theobald
van Blois. In de 11e eeuw kwam het in handen van de Graven van Anjou.
Koning Hendrik Plantagenêt van Engeland nam het kasteel in 1056
af van zijn broer Geoffrey, die tegen hem in opstand was gekomen.
Chinon werd zijn favoriete verblijfplaats en hij stierf er in 1189.
Het meeste van wat er nu nog te zien is, stamt uit deze periode. In
1205 werd het kasteel veroverd door Filips Augustus en bleef daarna
in Franse handen. <b><a href="http://www.absolutefacts.nl/opinie/koninklijk-huis/filips-4-de-schone-tegen-kerk-en-tempeliers.htm" target="_blank">Filips de Schone</a></b> (die op hun
rijkdommen uit was) verklaarde in 1307 alle Tempeliers tot ketters. Een aantal van hen,
o.a. grootmeester <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jacques_de_Molay" target="_blank">Jacques de Molay</a></b>, werd in Chinon opgesloten en liet daar <i>graffiti</i> achter. Het
was eveneens in Chinon dat <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Jeanne_d%27Arc#Van_Domr.C3.A9my_naar_Chinon_:_1428_-_februari_1429" target="_blank">Jeanne d'Arc</a></b> de Franse kroonprins Karel
VII overhaalde voor zijn troon te strijden. In de tweede helft van de
16e eeuw werd het kasteel gedegradeerd tot gevangenis. Daarna werden de gebouwen
overgeleverd aan de verloedering. Gedurende de 19e en 20e eeuw eeuw groeide de belangstelling voor dergelijke ruïnes en uiteindelijk werd Chinon </span><span style="font-family: inherit;">aan het begin van deze eeuw voor een bedrag van
14,5 miljoen euro gerestaureerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau_de_Chinon" target="_blank">kasteel</a> bestaat uit drie verschillende delen, die door een droge
gracht worden gescheiden. Van het meest oostelijke en oudste
gedeelte, het <b>Fort
Saint-Georges</b>, is heel
weinig overgebleven. In het middelste gedeelte, het <b>Château
du Milieu</b>, bevonden zich
de koninklijke verblijven. Het westelijke deel, het <b>Fort
du Coudray</b>, werd begin
13e eeuw toegevoegd door Filips Augustus. De ronde <i>Tour du
Coudray</i> bewaakte de brug tussen
het middelste en het westelijke segment. [<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2teau_de_Chinon#mediaviewer/File:Plan_of_Chateau_de_Chinon.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-CZ0gxuY7KQ0/VOPInn5_e_I/AAAAAAAACt8/ndoEl6FVXxQ/s1600/Chinon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-CZ0gxuY7KQ0/VOPInn5_e_I/AAAAAAAACt8/ndoEl6FVXxQ/s1600/Chinon-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IpSmkmuu-wI/VOPIvlRkxFI/AAAAAAAACuE/DV9LUgqmnJ4/s1600/Chinon-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-IpSmkmuu-wI/VOPIvlRkxFI/AAAAAAAACuE/DV9LUgqmnJ4/s1600/Chinon-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Ck13g8nbyYQ/VOPI23amatI/AAAAAAAACuM/voJZHlTaEFs/s1600/Chinon-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Ck13g8nbyYQ/VOPI23amatI/AAAAAAAACuM/voJZHlTaEFs/s1600/Chinon-05.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-6unJBxcVOFk/VOPI8qiFbRI/AAAAAAAACuU/sMFqow7d5Is/s1600/Chinon-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-6unJBxcVOFk/VOPI8qiFbRI/AAAAAAAACuU/sMFqow7d5Is/s1600/Chinon-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Tour du Coudray</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=J8hVs_qJ7kI" target="_blank">Castillo de Loarre</a>.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse militaire architectuur in Spanje is nauw verbonden met de Reconquista en de herbevolking van de bevrijde gebieden. De
eerste bouwfase van het <b><a href="http://www.castillodeloarre.es/vistas/01.aspx?id=5" target="_blank">Kasteel van Loarre</a></b> vond plaats gedurende de periode
1020-1035, onder auspiciën van koning Sancho Garcès III van Navarra,
die het omringende gebied had terugveroverd op de moslims. Uit dit tijdperk stammen twee torens (de <i>Torre del Homenaje</i>
en de <i>Torre de la Reina</i>),
de kapel en enige tussenmuren. De tweede bouwfase, tijdens de
regering van Pedro I van Aragon en Navarra, duurde van 1073 tot 1094.
Een groot deel van de gebouwen dateert uit deze periode, hoewel er
ook gedurende de 12e eeuw verder gewerkt werd. De ringmuur rond het
complex is van later datum (13e of 14e eeuw). De situering, bovenop
een rotspartij op 1000 meter hoogte, bepaalde de wat rommelige layout. Er zijn verscheidene
restauraties uitgevoerd, de laatste in de jaren 70 van de vorige
eeuw. [<a href="http://www.castillodeloarre.org/Loarre/Planta%20D.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-4E6aZzbLXSE/VOPhb_ytWXI/AAAAAAAACuk/nRQtuU5uKPc/s1600/Loarre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-4E6aZzbLXSE/VOPhb_ytWXI/AAAAAAAACuk/nRQtuU5uKPc/s1600/Loarre-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-WShqMsv6zzs/VOPhiYyrQTI/AAAAAAAACus/3gGc1d_UoQU/s1600/Loarre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-WShqMsv6zzs/VOPhiYyrQTI/AAAAAAAACus/3gGc1d_UoQU/s1600/Loarre-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-8dOIwnDZqzc/VOPhpaR51xI/AAAAAAAACu0/S7Bn0p2Lt40/s1600/Loarre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-8dOIwnDZqzc/VOPhpaR51xI/AAAAAAAACu0/S7Bn0p2Lt40/s1600/Loarre-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Torre de la Reina</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Op het Iberisch Schiereiland zijn nog meer goed bewaarde Romaanse kastelen te vinden. O.a. het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hN1qKd8L5I4" target="_blank">Castelo de Almourol</a></b> in Portugal en het niet ver van Loarre gelegen <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CVQDiDhogF0" target="_blank">Castillo de Montearagón</a></b>. Het kasteel van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Y07KnPp5uAw" target="_blank">Alquézar</a></b> (een omgebouwd Arabisch fort uit de 9e eeuw), biedt onderdak aan de 12e eeuwse <b><a href="http://www.romanicoaragones.com/1-Sobrarbe/99024-Alquezar.htm" target="_blank">Colegiata de Santa María la Mayor</a></b>.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-4ccoVagVMzY/VOSEq_F7X-I/AAAAAAAACvU/PS38OC4mrZE/s1600/Alquezar-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-4ccoVagVMzY/VOSEq_F7X-I/AAAAAAAACvU/PS38OC4mrZE/s1600/Alquezar-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Romaanse
stadsarchitectuur.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Middeleeuwse steden waren vaak voortzettingen van agglomeraties uit de Oudheid. In
Italië, bijvoorbeeld, is Venetië de enige tijdens de Middeleeuwen
ontstane grote stad, alle overige zijn in de Romeinse tijd gesticht.
De meeste van deze steden bereikten pas aan het eind van de
Middeleeuwen weer een vergelijkbare omvang. Steden die waren ontstaan
uit een Romeinse <i>colonia</i> (nederzetting voor militaire
veteranen) vertoonden in het centrum een kenmerkend
schaakbordpatroon met parallelle straten en een centraal plein. Nieuwe
steden ontwikkelden zich vaak bij grensposten, rond kloosters of
rond kastelen. Zo ontstonden prominente steden als Burgos en León op
strategische plaatsen langs de <i>Camino de Santiago</i>. In
Frankrijk ziet men vaak dat het middeleeuwse deel van een stad rond
een hooggelegen kasteel(ruïne) ligt, terwijl het modernere deel aan
de voet van de heuvel is gesitueerd.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<b style="font-family: inherit;"><i>Woonhuizen.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
het Romaanse tijdperk (en nog lang daarna) waren vrijwel alle
woonhuizen, ook die van de beter gesitueerden, van hout en leem. Ze
waren zo brandgevaarlijk dat vrijwel geen enkele de twintigste eeuw heeft
gehaald. Hun <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Fachwerkhaus" target="_blank">constructie</a> veranderde in de loop der eeuwen echter
nauwelijks en er zijn in Frankrijk nog concentraties 15e eeuwse
houten huizen die een indruk kunnen geven hoe de stadshuizen er waarschijnlijk
hebben uitgezien.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ltZvmHGl7bY/VOS-ruZKGnI/AAAAAAAACxU/gc1oeweVAkk/s1600/Tours-Place-Plumerau-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ltZvmHGl7bY/VOS-ruZKGnI/AAAAAAAACxU/gc1oeweVAkk/s1600/Tours-Place-Plumerau-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=c0vJw7qEC-o" target="_blank">Tours</a>: Place Plumereau</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Alleen
de rijken konden zich een stenen woonhuis veroorloven en degene die zijn overgebleven verdienen in vele gevallen dan ook eerder de kwalificatie
stadspaleis. Maar er zijn uitzonderingen. De meest opvallende is de
</span><i style="font-family: inherit;">bourg monastique</i><span style="font-family: inherit;"> in
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/clunymaisons.htm" target="_blank">Cluny</a></b><span style="font-family: inherit;">:
een wijk die tussen de 11e en de 14e eeuw ontstond rond de fameuze
abdij en die uiteindelijk zo'n 3000 inwoners telde. Daar zijn ruim stenen 200 woningen uit de Middeleeuwen bewaard gebleven, waarvan een aantal
uit de 12e eeuw.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-et5kgJFrn-I/VOZbznOLJXI/AAAAAAAACyw/_sEHUR74Gdc/s1600/Cluny-Romaans-huis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-et5kgJFrn-I/VOZbznOLJXI/AAAAAAAACyw/_sEHUR74Gdc/s1600/Cluny-Romaans-huis-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"> <i>Cluny: huis met Romaanse <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Claire-voie" target="_blank">claire-voie</a> en pilaster</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <a href="http://www.quermania.de/nordrhein-westfalen/bad-muenstereifel/bad-muenstereifel9.php" target="_blank">Romaanse woonhuis</a> van </span><b style="font-family: inherit;">Bad
Münstereifel</b><span style="font-family: inherit;"> (daterend
uit 1167) werd gebouwd voor een niet onbemiddelde kanunnik van het
plaatselijke stift. Het is het oudste uit natuursteen gebouwde huis
in het westen van Duitsland en een van de oudste volledig bewaarde
woonhuizen überhaupt. Er is tegenwoordig een klein museum gevestigd. Hoewel het voor de betreffende periode een
redelijk uit de kluiten gewassen bouwwerk is, een paleis kan men het niet noemen.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-d5pIaGRqgbw/VOTGlNsG2QI/AAAAAAAACxk/6VuVknCjAYs/s1600/Bad-Munstereifel-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-d5pIaGRqgbw/VOTGlNsG2QI/AAAAAAAACxk/6VuVknCjAYs/s1600/Bad-Munstereifel-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Dit geldt ook voor het <a href="http://www.zum.de/Faecher/G/BW/Landeskunde/rhein/elsass/staedte/rosheim/romanisches_haus.htm" target="_blank">Romaanse huis</a> van <b>Rosheim</b> (ca. 1152), eigenlijk een kleine woontoren. De ingang was oorspronkelijk op de eerste verdieping gesitueerd en kon met een verwijderbare houten trap bereikt worden. (Foto JW)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-U8GXrZKzZAA/VOUps0H2ugI/AAAAAAAACyQ/ki73Vch-dMg/s1600/Rosheim-Romaans-huis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-U8GXrZKzZAA/VOUps0H2ugI/AAAAAAAACyQ/ki73Vch-dMg/s1600/Rosheim-Romaans-huis-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
</span><a href="http://www.provins.org/histoire/monuments/la_maison_romane.htm" style="font-family: inherit;" target="_blank">Romaanse huis</a><span style="font-family: inherit;"> van </span><b style="font-family: inherit;">Provins</b><span style="font-family: inherit;">
stamt eveneens uit de 12e eeuw en is het oudste civiele monument van de stad. Omdat het gelegen is in het vroegere
Jodenkwartier, neemt men aan dat er ooit een synagoge of
een school in gevestigd was. Tegenwoordig biedt het onderdak aan het
</span><span style="font-family: inherit;">stadsmuseum</span><span style="font-family: inherit;">. (Foto JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ghao0JrsbKw/VOUncudNYXI/AAAAAAAACyE/xZY-eaRnXY0/s1600/Provins-Romaans-huis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ghao0JrsbKw/VOUncudNYXI/AAAAAAAACyE/xZY-eaRnXY0/s1600/Provins-Romaans-huis-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
snelgroeiende steden met ringmuren was ruimte vaak een schaars goed.
Bovendien verleende wonen in een hoogbouw status. In heel wat steden, vooral in Italië, verrezen daarom tijdens het Romaanse tijdperk woontorens,
bijvoorbeeld in </span><span style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=e55Wn0t8zvM" style="font-weight: bold;" target="_blank">Bologna</a> en</span><b style="font-family: inherit;"> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LO2470G0uF8" target="_blank">Albenga</a></b><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-STPc-FK3m08/VOY-C7UWd2I/AAAAAAAACyg/hy-uPbYiAmQ/s1600/Albenga-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-STPc-FK3m08/VOY-C7UWd2I/AAAAAAAACyg/hy-uPbYiAmQ/s1600/Albenga-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Albenga: kerk en torens 12e-13e eeuw (JW)</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
meer naar het noorden zijn enkele Romaanse woontorens te vinden. De
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Frankenturm_%28Trier%29" target="_blank">Frankenturm</a></b><span style="font-family: inherit;">
in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VLLUkhapZ8M" target="_blank">Trier</a></b><span style="font-family: inherit;">
(genoemd naar de 14e eeuwse bewoner Franco von Senheim) is in de 11e
eeuw gebouwd. Hij diende behalve als weertoren ook als onderkomen
voor medewerkers van de aartsbisschop. Oorspronkelijk waren er vijf
verdiepingen, maar in 1308 werd het bouwwerk in hoogte gehalveerd en van een
lessenaardak voorzien. De ingang lag op een hogere verdieping en kon
alleen via een houten trap worden bereikt. Inde jaren dertig werd de
toren herbouwd omdat de Nazi's er een tehuis voor jongeren wilden
vestigen. Vanaf 2006 vonden er opnieuw renovatiewerkzaamheden plaats.
Het gebouw kan tegenwoordig worden gehuurd voor feesten en partijen. (Foto JW)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-6PjLih9M97c/VOdbWIaIk9I/AAAAAAAAC0k/CHA64AbZoJk/s1600/Trier-Frankenturm-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-6PjLih9M97c/VOdbWIaIk9I/AAAAAAAAC0k/CHA64AbZoJk/s1600/Trier-Frankenturm-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NenFpFK3P38" target="_blank">San Gimignano</a>, het middeleeuwse Manhattan (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/550" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO
sinds 1990).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De geschiedenis van <a href="http://www.sangimignano.com/en/art-and-culture/town-history.asp" target="_blank">San Gimignano</a> gaat terug tot de oudheid. Volgens een legende werd de stad
gesticht door twee patricische broers uit Rome, die wegens
betrokkenheid bij een samenzwering moesten vluchten. Ze bouwden beide
een versterking, die samensmolten tot een stadje. De naam is ontleend
aan een heilig verklaarde bisschop van Modena, die volgens
overlevering tijdens een barbareninvasie op miraculeuze wijze op de
muren verscheen en de invallers op de vlucht joeg. Zeker is in ieder
geval dat het gebied al tijdens de Etruskische heerschappij bewoond
was.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Aan het eind van de 10e
eeuw was San Gimignano een bescheiden oord aan de <i>Via Francigena</i>
(de pelgrimsweg naar Rome). In de drie eeuwen daarna groeide het
sterk, niet in de laatste plaats omdat het een van de belangrijkste
etappeplaatsen langs de route werd. De 13.000 inwoners verdienden hun brood met
agrarische producten (o.a. saffraan en wol). In 1199 verklaarde de
stad zich tot vrije commune. Ondanks het feit dat de commune
verscheurd werd door <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Welfen#Welfen_en_Ghibellijnen" target="_blank">politieke tegenstellingen</a> (een van de leidende
families behoorde tot de Welfen, die de paus steunden, en de andere
tot de Ghibellijnen, die de kant van de keizer kozen), bloeide de
economie. De pestepidemie van 1348 kostte echter 2/3 van de bevolking
het leven en daarna ging het alleen nog maar bergafwaarts.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De kibbelende
aristocraten probeerden elkaar de loef af te steken door het bouwen
van woontorens. Ooit waren het er 72, daarvan zijn er nu nog 13 over.
Ze dateren merendeels uit de midden van de 12e tot het midden van de
13e eeuw. De oudste torens waren bepaald niet comfortabel: ze hadden
weliswaar dikke muren (lekker koel in de zomer), maar de kamers waren
piepklein (1 x 2 m). Later nam men het Pisaanse model over, waarbij
de leefruimte werd uitgebreid door het aanbrengen van grote balkons. Op
de begane grond waren werkplaatsen gesitueerd, met daarboven de
slaapkamers. De keuken was op de bovenste verdieping, zodat in geval
van brand de vluchtweg niet werd afgesneden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1nKMsbOp0LI/VOZsEMvzhPI/AAAAAAAACzA/vtvtaQp5NnE/s1600/San-Gemignano-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-1nKMsbOp0LI/VOZsEMvzhPI/AAAAAAAACzA/vtvtaQp5NnE/s1600/San-Gemignano-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-s50jAKsZZQE/VOZsLvjjUjI/AAAAAAAACzI/k0v402R0OnA/s1600/San-Gemignano-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-s50jAKsZZQE/VOZsLvjjUjI/AAAAAAAACzI/k0v402R0OnA/s1600/San-Gemignano-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-REgvRvF1vIk/VOZsRVZNkYI/AAAAAAAACzQ/JrBH0iiVBK8/s1600/San-Gemignano-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-REgvRvF1vIk/VOZsRVZNkYI/AAAAAAAACzQ/JrBH0iiVBK8/s1600/San-Gemignano-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Stadspaleizen.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een 'stadspaleis' kon het
stedelijke onderkomen van een vorst of edelman zijn, maar vaker was het de dienstwoning van een hoge geestelijke of het statussymbool
van een rijke handelaar. De decoratie concentreerde zich op de façade,
waarmee men goede sier wilde te maken. Vaak probeerde men een echt
paleis na te bootsen met een groot portaal op de benedenverdieping,
dubbele vensters met bogen en een rijke versiering van kapitelen,
timpanen en reliëfs. Het interieur was gewoonlijk een stuk functioneler. Een
voorbeeld is het voormalige <a href="http://www.nature-escapade.com/wp-content/uploads/2012/08/maison-romane-de-Saint-Antonin-Nature-Escapade.jpg" target="_blank">stadhuis</a> van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nVCvBLPJZjk" target="_blank">Saint-Antonin-Noble-Val</a></b>,
in 1125 gebouwd door Pons de Granolhet, een rijke burger die in de
adelstand was verheven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <i><b><a href="http://bindset.com/FR/bind/lyon-manecanterie" target="_blank">Manécanterie</a></b></i>
(koorschool) van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FTdL7kEHcDY" target="_blank">Lyon</a> </b>kreeg zijn educatieve bestemming pas
in de 15e eeuw, want het was oorspronkelijk de verblijfplaats van de
kanunniken van de Saint-Jean. Het gebouw dateert uit de 11e of 12e
eeuw. De rijk versierde façade
kreeg in de loop der tijden veel te verduren, niet alleen van
religieus geïnspireerde vandalen tijdens de Hugenotenoorlogen (die
slechts vier van de nisbeelden intact lieten), maar ook van
goedbedoelende architecten tijdens de 19e eeuw, die o.a. naar
willekeur vensters toevoegden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Hv05Lacqilw/VOdy3S_tWRI/AAAAAAAAC00/q8Tc8JYPCCs/s1600/Lyon-Romaans-huis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Hv05Lacqilw/VOdy3S_tWRI/AAAAAAAAC00/q8Tc8JYPCCs/s1600/Lyon-Romaans-huis-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9phuEAipZf0/VOd1L38ESzI/AAAAAAAAC1A/e5btKJHgpE8/s1600/Lyon-Romaans-huis-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-9phuEAipZf0/VOd1L38ESzI/AAAAAAAAC1A/e5btKJHgpE8/s1600/Lyon-Romaans-huis-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het <i><b><a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=89024_19" target="_blank">Palais Episcopal</a></b></i> van <b>Auxerre</b> (in de 11e eeuw in de schaduw
van de kathedraal Saint-Étienne gebouwd) is vooral bekend om de
prachtige galerij, die in de 12e eeuw werd aangelegd door bisschop
Hugues de Montaigu om van het uitzicht op de Yonne te kunnen genieten. Een vijftal pausen en meer dan 20 vorsten genoten gastvrijheid in het
gebouw. Na de Franse Revolutie trok de Préfecture er in, maar het
bouwwerk was toen al in zo'n slechte staat dat in de 19e eeuw serieus
werd overwogen tot afbraak over te gaan. Prosper Mérimée verzette
zich daar heftig tegen en hij kreeg steun van de beroemde architect
Viollet-le-Duc, die een assistent stuurde voor de restauratie.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-kUTfBMGbajA/VOeBgFQnfeI/AAAAAAAAC1Q/ni48_oLxJsg/s1600/Auxerre-Palais-Episcopal-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-kUTfBMGbajA/VOeBgFQnfeI/AAAAAAAAC1Q/ni48_oLxJsg/s1600/Auxerre-Palais-Episcopal-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Auxerre: Cathédrale Saint-Étienne en het Palais Episcopal (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br />
<br />
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kaiserpfalz_Goslar" target="_blank">Kaiserpfatz</a>, Goslar (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/623" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1992).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er waren natuurlijk ook
echte stadspaleizen. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=R59KNSYewFI" target="_blank">keizerpalts</a> in <b>Goslar</b> is het grootste, oudste
en best bewaarde seculiere Romaanse bouwwerk in Duitsland. Het was de
lievelingsverblijfplaats van de Saliërs. Het eerste bouwwerk werd van
1005 neergezet door Hendrik II, de laatste Ottoon. In de jaren 30
breidde Konrad II het complex uit, o.a. door de eerste steen te
leggen voor de Liebfrauenkirche. Zijn zoon Hendrik III voltooide het
geheel. Hij trok een bekwame bouwmeester aan, Benno, de latere
bisschop van Oznabrück, die in 1050 aan de slag ging. Uit deze fase
stammen het <i>Kaiserhaus</i> en de Stiftkerk Sankt Simon und
Judas. In de eerste helft van de 12e eeuw werd de dubbelkapel Sankt
Ulrich toegevoegd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het <i>Kaiserhaus</i>
bestond voornamelijk uit twee enorme zalen van 47 bij 15 meter, in het midden voorzien een rij zuilen die het houten plafond
ondersteunden. De bovenste, de 'zomerzaal', was waarschijnlijk
bedoeld voor vergaderingen van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Thing" target="_blank"><i>Thing</i></a> en daarom, zoals
voorgeschreven, naar buiten toe open. De onderste verdieping, de
'winterzaal' had heteluchtverwarming. Aan deze zalen grensde in het
noorden een twee verdiepingen tellend woongebouw. Via een galerij kon
de keizerlijke familie naar de Liebfrauenkirche. Hendrik V liet aan
de zuidkant een soortgelijke woonruimte bouwen. In 1132 stortte de
troonzaal in, maar werd direct weer hersteld.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kaiserpfalz_Goslar#mediaviewer/File:Dehio_47_Goslar_Dom.jpg" target="_blank">Stiftkerk</a> Simon en
Judas was een drieschepige basiliek met een dwarsbeuk, drie absiden
en een westwerk bestaande uit een narthex geflankeerd door twee
torens. Het was in die tijd de grootste kerk ten oosten van de Rijn
en het voorbeeld voor vele gebedshuizen in Noord-Duitsland. Rond 1150
werd het noordportaal uitgebreid met een voorhal, waarvan het fronton
voorzien was van twee rijen plastieken. Dit deel is als enige
overgebleven, want aan het begin van de 19e eeuw werd de kerk voor
afbraak verkocht.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In 1253 was Willem van
Holland de laatste Duitse koning die in de palts verbleef. Daarna
zette de teloorgang in. Een brand verwoestte in 1289 vele gebouwen. Het
jongere woonhuis werd daarna afgebroken. Het jaar daarop kwam het
complex in handen van het bestuur van Goslar, die wel emplooi voor de
gebouwen wist te vinden. De troonzaal werd een tijd als gerechtshof
gebruikt en degradeerde daarna, evenals het
woongebouw, tot opslagruimte. De Ulrichkapel fungeerde als gevangenis. De toren van de
Liebfrauenkirche stortte in 1672 in en de rest werd 50 jaar later als
bouwmateriaal verkocht. Toen in 1865 wederom muren van het <i>Kaiserhaus</i>
bezweken, overwoog de gemeenteraad van Goslar het complex af te
breken. Een keizerlijke adviescommissie adviseerde echter
restauratiewerken, die in de periode 1868-1879 ook daadwerkelijk
plaatsvonden. In de drang naar monumentalisme werden echter talrijke
bouwzonden begaan. De gerestaureerde troonzaal werd door Hermann
Wislicenus in de periode 1877-1897 met <a href="http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=a&s=tu&aid=6769" target="_blank">historische wandschilderingen</a> 'verfraaid' (men zal ze toentertijd ongetwijfeld prachtig hebben
gevonden, maar daar denken de meeste mensen tegenwoordig toch anders
over). [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Kaiserpfalz_Goslar_Architekturzeichnungen_1875.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 1 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-0VBiGD_c3eA/VOfFPJSmZNI/AAAAAAAAC1s/keJuiekhenk/s1600/Goslar-keizerpalts-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-0VBiGD_c3eA/VOfFPJSmZNI/AAAAAAAAC1s/keJuiekhenk/s1600/Goslar-keizerpalts-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yDp91wqvSIE/VOfFXcDPhHI/AAAAAAAAC10/jsnjPvEWNKM/s1600/Goslar-keizerpalts-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-yDp91wqvSIE/VOfFXcDPhHI/AAAAAAAAC10/jsnjPvEWNKM/s1600/Goslar-keizerpalts-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Stadsmuren.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vrijwel iedere
middeleeuwse stad die ook maar iets voorstelde was ommuurd. Soms
betrof het intact gebleven Romeinse muren (zoals bij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=wbb3izCU-es" target="_blank">Lugo</a></b>), maar
vaker tijdens het feodale tijdperk opgetrokken verdedigingswerken.
[Ik heb geen enkele verwijzing naar Karolingische stadsmuren
gevonden, hoewel men deze gezien de invallen van Vikingen en
Saracenen toch wel zou kunnen verwachten.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vrijwel al deze muren
zijn (grotendeels) weer verdwenen, ten prooi gevallen aan
stadsuitbreidingen en de behoeften van het verkeer. Er zijn twee
redenen waarom ringmuren soms nog fier overeind staan. (1) De stad
lag op een heuveltop waar geen ruimte voor verdere uitdijing was. Het
nieuwe deel werd dan aan de voet van de heuvel gesitueerd. (2) De
stad was in een soort Doornroosje-slaap verzonken omdat de producten
niet langer gewild waren, of de handelsroutes/grenzen/prioriteiten verlegd werden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het Toscaanse <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2jv99N93yoA" target="_blank">Monteriggioni</a></b>, bijvoorbeeld,<b> </b> is altijd een twistappel geweest, maar heeft dat zonder kleerscheuren overleefd. Het werd in het begin van de 12e eeuw voor het eerst vermeld en zowel de stad Siena als de bisschop van Volterra wierpen een begerig oog de het <a href="http://www.monteriggioni.info/" target="_blank">strategisch gelegen stadje</a>. Ondanks een verdrag met Florence om af te zien van fortificaties bouwde Siena in het tweede decennium van de 13e eeuw een ommuring, waardoor het stadje geregeld onder vuur kwam van Florence. Waarschijnlijk is het gered door een verraderlijke garnizoenscommandant die het in 1554 zonder slag of stoot overgaf aan imperiale troepen. De massieve muren met veertien torens zijn dan ook nog vrijwel intact. Ze laten de huidige, zeer bescheiden bevolking meer dan voldoende ruimte.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-TKztLVlW2ws/VOileUfqMMI/AAAAAAAAC2g/fUr-4XyQWwI/s1600/Monteriggioni-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-TKztLVlW2ws/VOileUfqMMI/AAAAAAAAC2g/fUr-4XyQWwI/s1600/Monteriggioni-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i>
<i><span style="font-family: inherit;">De muren van Provins, </span>(<a href="http://whc.unesco.org/en/list/873">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 2001).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een goed voorbeeld van
een ingedutte stad is <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EXoCLtJWUQI" target="_blank">Provins</a></b>. Al tijdens de Romeinse periode was er een militaire
versterking (<i>castrum</i>), waarvan in later tijden ook koning Clovis gebruikt
maakte. Gedurende de Karolingische era groeide Provins uit tot de 3e
agglomeratie van Frankrijk, na Parijs en Rouen. De <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Provins" target="_blank">stad</a> kon pochen op
een van de belangrijkste (jaar)markten van de regio en was de
favoriete verblijfplaats van de Graven van Champagne. Deze, en later
ook de Franse koningen, kenden de stad vele privileges toe, o.a. het slaan van een eigen munt, de <i>denier provinois</i>. Er was bovendien een nauwe verbinding met de <b><a href="http://www.provins.org/histoire/les_templiers_a_provins.htm" target="_blank">Tempeliers</a></b>. Een van de oprichters van
deze uit 1119 daterende orde was een ridder uit de Champagne en onder
de vroege begunstigers waren vele hoogwaardigheidsbekleders uit de
streek. De Tempeliers hadden drie vestigingen in Provins en bezaten
er uiteindelijk ruim 70 huizen plus talloze wijngaarden, molens,
bossen e.d. </span>Onder meer door de concurrentie van de Hanze-steden hielden de jaarmarkten in 1320 op. De bloeiperiode leverde tal van monumenten op, o.a. de <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/ile-de-france/prvins-st-quiriace" target="_blank">Collégiale Saint-Quiriace</a> en de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YHCQsQ4a1Ss" target="_blank">Grange aux Dimes</a>.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het originele <i>castrum</i>
was klein en de stad barstte al snel uit haar voegen. In de 10e eeuw
waren er 80.000 inwoners (meer dan vijf maal zoveel als
tegenwoordig). Aan het eind van de 12e eeuw bouwde men een houten
palissade om de bewoners te beschermen. Deze werd in de periode
1226-1314 vervangen door een stenen ringmuur van 1200 meter lang met
22 torens. Meer dan de helft is bewaard gebleven, alleen het gedeelte
bij de <i>ville basse</i> is afgebroken. [<a href="http://www.provins.org/pratique/images/ville-haute_800p.jpg" target="_blank">kaart</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HAK2JuYC8Ns/VOieuNKF1pI/AAAAAAAAC2E/z87Qz9Bn4dc/s1600/Provins-muren-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-HAK2JuYC8Ns/VOieuNKF1pI/AAAAAAAAC2E/z87Qz9Bn4dc/s1600/Provins-muren-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-FTSnhUKyAy0/VOie01LBHAI/AAAAAAAAC2M/epIoKb8QF7c/s1600/Provins-muren-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-FTSnhUKyAy0/VOie01LBHAI/AAAAAAAAC2M/epIoKb8QF7c/s1600/Provins-muren-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-9lLLSg8tedI/VOu0XDoX0-I/AAAAAAAAC3k/avsQbXfHGd8/s1600/Provins-Saint-Quiriace-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-9lLLSg8tedI/VOu0XDoX0-I/AAAAAAAAC3k/avsQbXfHGd8/s1600/Provins-Saint-Quiriace-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Saint-Quiriace</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;">De
<a href="http://www.coloursofspain.com/travelguidedetail/40/castilla_y_leon/history_vila_the_walls/" target="_blank">muren</a> van Avila (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/348" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1985).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende de laatste twee
decennia van de 11e eeuw, de hoogtijdagen van <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/El_Cid" target="_blank">El Cid</a></b>,
veroverden de christelijke legers verschillende belangrijke steden
ten zuiden van de Duero op de moslims (o.a. Avila, Salamanca, Segovia
en Toledo). Het bleven echter gevaarlijke tijden en de islamitische legers lanceerden geregeld tegenaanvallen, die niet altijd onsuccesvol
waren. De ingenomen steden moesten niet alleen opnieuw met christenen
bevolkt, maar ook serieus versterkt worden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Na de verovering in 1085 werd r<span style="font-family: inherit;">ond <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jZTm9huvTJ4" target="_blank">Avila</a> </b>direct een bescheiden omwalling aangelegd, maar de constructie van de huidige ringmuur vond pas in de tweede helft van de 12
eeuw plaats. Ofschoon men stenen uit Romeinse overblijfselen kon
benutten, bleef het een gigantische opgave deze muur met een lengte
van ruim 2500 meter, een hoogte van 12 meter, een gemiddelde dikte
van 3 meter en 88 weertorens te bouwen. In dezelfde periode
werden ook de andere Castiliaanse steden gefortificeerd, om te voorkomen
dat de moslims via passen in de <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sistema_Central" target="_blank">Sistema Central</a></i> het gebied
stiekem binnen zouden sluipen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De absis
van de kathedraal werd opgenomen in de omwalling als extra versteviging. Ook de achterkanten van de huizen van de notabelen maakten er deel van uit, waardoor ze de best beschermde inwoners waren. De
armen werden verbannen tot buiten de muren, of moesten zich behelpen
met hoekjes waar de zon nooit kwam. De <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/spain/avila-basilica-san-vicente" target="_blank">Basilica de San Vicente</a></b>
(vanaf 1175) was een laatkomer die eveneens genoegen moest nemen met een
plek buiten de muren. [<a href="https://img1.etsystatic.com/000/1/6312872/il_fullxfull.302581981.jpg" target="_blank">kaart</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vR_SJ5Iq42Q/VOi-el3lXjI/AAAAAAAAC2s/VtpzkbSYYHA/s1600/Avila-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-vR_SJ5Iq42Q/VOi-el3lXjI/AAAAAAAAC2s/VtpzkbSYYHA/s1600/Avila-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-xAO-Cyi08Jo/VOu5txI8eeI/AAAAAAAAC30/tni1MLhAzj0/s1600/Avila-San-Vicente-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-xAO-Cyi08Jo/VOu5txI8eeI/AAAAAAAAC30/tni1MLhAzj0/s1600/Avila-San-Vicente-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>San Vicente</i></div>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;">De
muren van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tDuuZUxqv5Q" target="_blank">Carcassonne</a> (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/345" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 2001).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Cit%C3%A9_de_Carcassonne" target="_blank">Carcassonne</a></b> heeft een
lange en woelige geschiedenis. Het was achtereenvolgens een <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Oppidum" target="_blank">oppidum</a></i>
van de Gallische Volques Tectosages (Carcasso, 330 v.C.) en een Romeinse
<i>colonia</i> (Julia Carcaso, 122 v.C.). Daarna viel het in handen
van de Visigoten (midden 5e eeuw), de Franken (508), de Bourgondiërs
(585), opnieuw de Visigoten (tot 713), de moslims van Al-Andalus
(725-752) en tenslotte weer de Franken. In de Karolingische periode
heersten de Graven van Carcassonne, die in de 11e eeuw werden
afgewisseld door de burggraven Trencavel. Zij waren vazallen van de Graaf van Toulouse en raakten daarom betrokken bij de kruistocht
tegen de door hem beschermde Katharen. De stad gaf zich in 1209 over
aan de bevelhebber, Simon de Montfort, die deze buit voor zichzelf
hield. De poging van de erfgenaam van de Trencavels de stad weer in
handen te krijgen liep spaak. Tijdens een nieuwe kruistocht in 1226
werd hij voorgoed verdreven en sindsdien was de stad onderdeel van de
koninklijke domeinen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Carcassonne wordt omgeven
door een dubbele omwalling, gebouwd van steen uit het plateau
waarop de bovenstad gesitueerd is. De eerste, ruim een kilometer lang
en 3 meter dik, dateert uit de Gallo-Romeinse periode en werd door latere heersers vervolmaakt. De verschillende bouwfasen zijn nog steeds zichtbaar. Van de oorspronkelijke 30 Gallo-Romeinse
torens zijn er 17 over, te herkennen aan hun typerende
hoefijzervorm. In de 13e eeuw gelastte de koning aan de buitenkant
een ca. 12 meter hoge tweede ringmuur aan te brengen. Deze had ronde
torens en was omgeven door een droge gracht. De ruimte tussen beide
ringmuren (<i>les</i> <i>lices</i> -het strijdtoneel- genaamd) bleef
kaal. Er werden vier poorten in de omwalling aangebracht, waarvan de
<i>Porte Narbonnaise</i> de grootste was. [<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Cit%C3%A9_de_Carcassonne#mediaviewer/File:Plan_cite_de_carcassonne.png" target="_blank">plattegrond</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De bevolking van de <i>Cité</i>
(bovenstad) van Carcassonne is altijd bescheiden geweest: op het
feodale hoogtepunt waren er niet meer dan 4000 burgers (inclusief de
buitenwijken). Vanaf de 17e eeuw werd de <i>Cité</i> geleidelijk
verlaten ten gunste van de benedenstad, die bloeide dankzij de
lakenindustrie. Aan het begin van de 20e eeuw telde de <i>Cité</i>
ternauwernood 700 inwoners. Niet alleen werd de bovenstad
verwaarloosd, er werden ook steeds meer woningen tussen de ringmuren
gebouwd. Een in geschiedenis liefhebberende notabele sloeg in 1835 alarm, toen hij
merkte dat lokale ondernemers stenen uit de muren roofden en
hij vond een willig oor bij monumenteninspecteur Prosper Mérimée. In 1853 gaf Napoleon
III toestemming voor een grondige restauratie, die al met al bijna 60
jaar in beslag zou nemen. Van 1855 tot zijn dood in 1879 stond het
project onder leiding van de architect <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Eug%C3%A8ne_Viollet-le-Duc" target="_blank">Eugène Viollet-le-Duc</a>, </b>die de 13e eeuwse configuratie herstelde.
Op zijn werk is de nodige kritiek gekomen, o.a. vanwege het feit dat
zijn esthetische voorkeuren meer in de richting van de Gotiek gingen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-oEj-45AJyCE/VOk2h1v9j-I/AAAAAAAAC3E/U4y0E__bvPo/s1600/Carcassonne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-oEj-45AJyCE/VOk2h1v9j-I/AAAAAAAAC3E/U4y0E__bvPo/s1600/Carcassonne-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-BgENR95V4dU/VOk2ryAGhWI/AAAAAAAAC3M/Xq_yw_U9gMs/s1600/Carcassonne-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-BgENR95V4dU/VOk2ryAGhWI/AAAAAAAAC3M/Xq_yw_U9gMs/s1600/Carcassonne-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-I2P4CajCJiQ/VOk220NOZ7I/AAAAAAAAC3U/0nhng_6wuVo/s1600/Carcassonne-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-I2P4CajCJiQ/VOk220NOZ7I/AAAAAAAAC3U/0nhng_6wuVo/s1600/Carcassonne-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><br /></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><br /></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;">Romaanse nutsvoorzieningen.</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <i><b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Domus_Municipalis" target="_blank">Domus Municipalis</a></b></i> in <a href="https://www.youtube.com/watch?v=17uhDZXYOEw" target="_blank"><b>Bragan</b><b>ç</b><b>a</b></a>
had een tweeledige functie. Onderin bevond zich een cisterne waarin
opgevangen regenwater werd bewaard en bovenin vergaderde het
stadsbestuur. Het gebouw stamt uit de eerste helft van de 12e eeuw.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-W2CtsNN0W5M/VOeDrCuWURI/AAAAAAAAC1c/byUA29RtIN0/s1600/Braganca-Domus-Municipalis-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-W2CtsNN0W5M/VOeDrCuWURI/AAAAAAAAC1c/byUA29RtIN0/s1600/Braganca-Domus-Municipalis-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-9tZtC-eTxHo/VOc7sCffvQI/AAAAAAAACzo/xi9AEfJq09o/s1600/Braganca-Domus-Municipalis-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-9tZtC-eTxHo/VOc7sCffvQI/AAAAAAAACzo/xi9AEfJq09o/s1600/Braganca-Domus-Municipalis-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Veel traditionele Franse
dorpen en stadjes hebben nog een overdekte markthal. Meestal dateren ze uit de 15e eeuw en later, al zien ze er zeer middeleeuws uit. De
markthal van </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=RCzUR_AQ9wg" target="_blank">Lagrasse</a></b><span style="font-family: inherit;"> stamt waarschijnlijk van kort na het
Romaanse tijdperk.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-hF3xvao4mUw/VOc_2OvDHwI/AAAAAAAACz0/MsznOmtNr6c/s1600/Lagrasse-markthal-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-hF3xvao4mUw/VOc_2OvDHwI/AAAAAAAACz0/MsznOmtNr6c/s1600/Lagrasse-markthal-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Van de talloze molens die in de Romaanse periode zijn geconstrueerd zijn er maar zeer weinige overgebleven. Een daarvan
is de 12e eeuwse graanmolen </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.auxilium34.org/saint-thibeacutery.html" target="_blank">Moulin du Concasseur</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=B0aWKSGsVos" target="_blank">Saint-Thibéry</a></b><span style="font-family: inherit;">. Hij behoorde toe aan het Bisdom Agde, maar mocht door
de inwoners gebruikt worden. Er tegenover bevinden zich de resten van
een Romeinse brug, die het gebruikers van de <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Via_Domitia" target="_blank">Via Domitia</a> mogelijk maakte </i>de Herault over te steken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-5IBEC4HcsZQ/VOdDQ3CQ3FI/AAAAAAAAC0A/q4PUI894_eg/s1600/Saint-Thibery-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-5IBEC4HcsZQ/VOdDQ3CQ3FI/AAAAAAAAC0A/q4PUI894_eg/s1600/Saint-Thibery-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-f9GgbqSoZJw/VOdDYNUlwTI/AAAAAAAAC0I/J4cI-VgJZsQ/s1600/Saint-Thibery-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-f9GgbqSoZJw/VOdDYNUlwTI/AAAAAAAAC0I/J4cI-VgJZsQ/s1600/Saint-Thibery-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<b style="font-family: inherit;"><i><br /></i></b>
<b style="font-family: inherit;"><i><br /></i></b><b style="font-family: inherit;"><i>Bruggen.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende
het Romaanse tijdperk namen zowel de bevolking als de economische
activiteit gestaag toe. Steden begonnen, voor het eerst sinds de
Romeinse era, weer te bloeien. De onderlinge handel tussen de steden
en de bevoorrading van de altijd hongerige stadsbevolking door producenten op het
platteland leidde tot een forse toename van het wegtransport. Door de
introductie van het hoefijzer kon men bovendien paarden intensiever
benutten. Om rivieren en andere obstakels over te steken waren
bruggen nodig. De aanleg daarvan werd vaak gefinancierd door het
heffen van tol. Deze bruggen werden zo solide gebouwd dat vele ervan
nog steeds gebruikt worden, al zijn ze voor het moderne
gemotoriseerde verkeer aan de smalle kant. Een van de meest indrukwekkende Romaanse bruggen is de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ngdx2TuvArU" target="_blank">Pont Valentré</a></b> in <b>Cahors</b>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-GUpODcCN6zc/VOS4O0j4doI/AAAAAAAACxE/Kwp8aQJhoWE/s1600/Albi-Pont-Vieux-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-GUpODcCN6zc/VOS4O0j4doI/AAAAAAAACxE/Kwp8aQJhoWE/s1600/Albi-Pont-Vieux-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=W35yQ-9jSAM" target="_blank">Albi</a>: <a href="http://structurae.info/ouvrages/pont-vieux-dalbi" target="_blank">Pont Vieux</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Gq1TtCvJAAQ/VOSXoeoCY9I/AAAAAAAACv0/9L4ybqbgH_4/s1600/Monesties-Pont-de-Candeze-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Gq1TtCvJAAQ/VOSXoeoCY9I/AAAAAAAACv0/9L4ybqbgH_4/s1600/Monesties-Pont-de-Candeze-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Monestiés: <a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=81170_2" target="_blank">Pont de Candèze</a></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-cr_mWtfIF0M/VOSX_-gp_ZI/AAAAAAAACv8/fXNxnzE0_fQ/s1600/Olargues-Pont-du-Diable-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-cr_mWtfIF0M/VOSX_-gp_ZI/AAAAAAAACv8/fXNxnzE0_fQ/s1600/Olargues-Pont-du-Diable-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Olargues: <a href="http://structurae.info/ouvrages/pont-du-diable-1100-1" target="_blank">Pont du Diable</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AbJeI2BgazE/VOSYQdm8r5I/AAAAAAAACwE/tXlVCvPdx4Q/s1600/Ponte-della-Maddalena-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-AbJeI2BgazE/VOSYQdm8r5I/AAAAAAAACwE/tXlVCvPdx4Q/s1600/Ponte-della-Maddalena-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Borgo a Mozzano: <a href="http://bellabagnidilucca.com/2012/02/19/ponte-della-maddalena-devils-bridge/" target="_blank">Ponte della Maddalena</a> (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De
<a href="http://www.avignon-pont.com/en/content/discover" target="_blank">Pont d'Avignon</a>.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
ironische is dat de meest bekende van alle Romaanse bruggen, de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tlArBdehDJU" target="_blank">Pont Saint-Bénézet d'Avignon</a></b>
(sinds 1995 samen met het pauselijk paleis op de <a href="http://whc.unesco.org/en/list/228" target="_blank">werelderfgoedlijst</a>
van de UNESCO), de woelige tijden juist niet overleefd heeft. Deze
brug over de Rhône (de enige verbinding tussen Lyon en de
Middellandse Zee) werd gebouwd tussen 1177 en 1185 en was
oorspronkelijk bijna 900 meter lang -een afstand die alleen
overspannen kon worden omdat er een eilandje in de rivier lag.
[Volgens de legende werd de bouw geïnitieerd door de herdersjongen
Bénézet, die van Jezus de opdracht kreeg de brug aan te leggen, deze met aalmoezen financierde en
die na zijn dood in een kapelletje op de voltooide constructie werd
bijgezet.] Tijdens het beleg van Avignon door koning Lodewijk VIII in
1226 werd de brug vernield, maar binnen acht jaar herbouwd. De overspanning
bleek kwetsbaar tijdens overstromingen en uiteindelijk gaf men de
brui aan verdere reparatie. In de 17e eeuw raakte het bouwwerk in verval
en uiteindelijk resteerden er van de 22 bogen nog maar enkele. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-kD6nEQ0OEeM/VOSiEGYEHEI/AAAAAAAACwU/67i0DAJ3eNQ/s1600/Avignon-Pont-Benezet-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-kD6nEQ0OEeM/VOSiEGYEHEI/AAAAAAAACwU/67i0DAJ3eNQ/s1600/Avignon-Pont-Benezet-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Zg1JmWn2hZI/VOSiMeVivlI/AAAAAAAACwc/NSncQVZsq9w/s1600/Avignon-Pont-Benezet-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Zg1JmWn2hZI/VOSiMeVivlI/AAAAAAAACwc/NSncQVZsq9w/s1600/Avignon-Pont-Benezet-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>De
toegangsbrug van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=43zhHdBdzhM" target="_blank">Besalú</a>.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://structurae.net/structures/besalu-bridge" target="_blank">brug</a> bestaat uit drie delen met in totaal acht bogen van
verschillende doorsnee. Omdat hij op de aanwezige rotsbedding steunt,
zijn de delen onder een hoek met elkaar verbonden. Aan het eind van
het westelijke deel is een verwijding (<i>creu grossa</i>)
en na het middelste deel een kleinere verwijding (<i>creu
petita</i>), zodat het verkeer
elkaar passeren kan. Aan de stadskant bevindt zich een poort. Dit is
het oudste deel van de brug en stamt uit de 12e eeuw. Tijdens
een vloed in 1315 werd de brug zwaar beschadigd en vervolgens herbouwd met een hexagonale weertoren in het midden. Toren en poort
werden in 1880 afgebroken om het transport van machines voor de
plaatselijke industrie mogelijk te maken. Tijdens de Spaanse
Burgeroorlog bliezen de combattanten twee bogen op. Daarna werd de
brug weer in oude luister hersteld. [Besalú heeft ook een aantal fraaie <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/o-espagne/catalogne-romane/besalu-sant-pere-et-sant-vicenc" target="_blank">Romaanse kerken</a>.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yp3to_1UZUM/VOSzESkBnQI/AAAAAAAACws/1dN8pzd-w50/s1600/Besalu-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-yp3to_1UZUM/VOSzESkBnQI/AAAAAAAACws/1dN8pzd-w50/s1600/Besalu-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--HwBjBYPvsY/VOSzLiOSyhI/AAAAAAAACw0/XvWDYRS5WnY/s1600/Besalu-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/--HwBjBYPvsY/VOSzLiOSyhI/AAAAAAAACw0/XvWDYRS5WnY/s1600/Besalu-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b>Meer weten?</b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Op You Tube zijn documentaires te vinden over <b>kasteelbouw</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=rVZ8EjZOOeo" target="_blank">Secrets of Castles and Fortresses</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=JGbPShUpjpg" target="_blank">Castle</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2G6ShZCPneo" target="_blank">Time Team Special: Dover Castle</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=sVoBCC2cJFU" target="_blank">The Art of Castle Building</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=R99znWctdXQ" target="_blank">Medieval Warfare Castles</a>); over <b>Robin Hood</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Jy1Zrv3CBts" target="_blank">Robin Hoods True Story</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tg1ts675WGk" target="_blank">The Real Robin Hood</a>); over de <b>Katharen</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=-paA2CvDPhg" target="_blank">Die Katharer</a>); over de <b>pest</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=4C2dLodeBj0" target="_blank">The Black Death</a>); over <b>koningen</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=PUXrFS7tm34" target="_blank">Les Rois de France: Philippe Auguste</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jnLe8AsWaCY" target="_blank">Kings in the Middle Ages</a>); over <b>huizenbouw</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=4B9WPT5gyNk" target="_blank">Time Team Special: The Ten Million Pound House</a>); over <b>stedenbouw</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=V10VqGUG7j8" target="_blank">The Building of the Beautiful Venice</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=u0lCR3VDlVM" target="_blank">Siena and Assisi: Italy's Grand Hill Towns</a>).</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-4407154038446297982015-02-11T02:12:00.000+01:002015-06-03T20:06:33.522+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 8.<br />
<b>ROMAANSE KUNST: DEEL 3.</b><br />
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Enkele
befaamde beeldhouwers.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Kunsthistorici
menen vaak op grond van bepaalde stijlkenmerken sculpturen aan
specifieke kunstenaars te kunnen toeschrijven. Het vinden van een label valt niet altijd mee: het overgrote deel van de beeldhouwers
deed zijn werk in volstrekte anonimiteit, of hen dat nu aanstond of
niet. Een kunstenaar met een herkenbaar oeuvre geeft men daarom vaak
een 'noodnaam', zoals bijvoorbeeld de <a href="http://www.romanicoaragones.com/0-Jacetania/09-Benitas1.htm" target="_blank"><b>Meester van de Doña Sancha</b></a> (naar de eigenaresse van de sarcofaag die hij heeft
gedecoreerd). Bij gelegenheid is een voornaam bekend omdat de
beeldhouwer die op een werk heeft aangebracht, maar dat zou ook
zomaar de naam van zijn baas of de opdrachtgever kunnen zijn.
Tenslotte is in sommige gevallen de volledige naam vastgelegd, al
geeft de 'achternaam' meestal alleen de plaats van herkomst aan.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De
Meester van Cabestany.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van deze begenadigde
beeldhouwer is vrijwel niets bekend. Vermoed wordt dat hij afkomstig is uit Toscane. Hij heeft zijn beste werk in de tweede helft van de
12e eeuw achtergelaten in de Roussillon, met een enkel uitstapje naar
Catalonië en Navarra. Er is wel gespeculeerd dat
hij een 'Albigenzer' zou zijn, die ten tijde van de kruistocht tegen
de 'ketters' in dit gebied actief was, maar dat lijkt me, gezien de
afkeer van de Katharen ten aanzien van de katholieke beeldencultus, een absurde veronderstelling.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Zijn naam en reputatie
dankt de Meester van Cabestany aan een timpaan dat in de jaren dertig
aan het licht kwam bij uitbreidingswerkzaamheden aan de kerk
<b><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/b-roussillon/cabestany-n-d-des-anges-et-centre-sculpture-romane-1" target="_blank">Notre-Dame-des-Anges</a></b> van het dorpje <b>Cabestany</b> bij
Perpignan. De kwaliteit en de originaliteit van het werk, alsmede het
ongewone thema (de hemelvaart van Maria) trokken de aandacht.
[Tegenwoordig hangt het timpaan in de kerk. Helaas was het bij ons bezoek net uitgeleend voor een tentoonstelling.] Nadere
onderzoeken brachten 121 werken (portalen, kapitelen en
sarcofagen) in dezelfde stijl in 14 kerken aan het licht. De figuren
worden gekenmerkt door een groot hoofd met een plat voorhoofd; een
lange, stevige neus; schuingeplaatste, amandelvormige ogen; te grote
handen met lange vingers en klassiek geplooide gewaden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/--h3YdHVswWo/VNIvlsu6HtI/AAAAAAAAChA/d3VWWCuLX24/s1600/Cabestany-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/--h3YdHVswWo/VNIvlsu6HtI/AAAAAAAAChA/d3VWWCuLX24/s1600/Cabestany-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Centre de Sculpture Romane: timpaan van Maria Hemelvaart </i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-buMv56tlPRI/VNIv7RceJNI/AAAAAAAAChI/459_R1jl9E4/s1600/Cabestany-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-buMv56tlPRI/VNIv7RceJNI/AAAAAAAAChI/459_R1jl9E4/s1600/Cabestany-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Centre de Sculpture Romane: Lam Gods </i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tegenwoordig is er een
<i><a href="http://www.maitre-de-cabestany.com/diaporama_lieux.php" target="_blank"><b>Centre de Sculpture Romane</b></a></i> in Cabestany. De daar
tentoongestelde werken zijn zonder uitzondering kopieën van sculpturen van de Meester van Cabestany. Originele plastieken zijn te bewonderen in o.a.: de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=yk0GkCL1jeo" target="_blank"><b>Abbaye de Saint-Hilaire</b> </a>(de sacrofaag van Saint Saturnin), de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qiGX8nOB_VQ" target="_blank">Abbaye de Saint-Papoul</a></b> (enkele kapitelen), de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Nr3dN_icEr0" target="_blank">Abbaye Sainte-Marie d' Orbieu</a></b> in <b>Lagrasse</b> (delen portaal), de <b><a href="http://arizmendi.ruquet.pagesperso-orange.fr/Rieux%20Minervois/rieux%20minervois%201.htm" target="_blank">Sainte-Marie</a></b> in
<b>Rieux-Minervois</b> (kapiteel met Maria), </span>de <b><a href="http://structurae.info/ouvrages/eglise-sainte-marie-le-boulou-1/photos" target="_blank">Sainte-Marie</a></b> in <b>Le Boulou</b> (portaal)<b>, </b><span style="font-family: inherit;">de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.lesphotosderobert.com/ArtRoman/Roussilon/intro/sculpteurs/cabestany/portail_monastir.html" target="_blank">Sainte-Marie</a></b><span style="font-family: inherit;">
in </span><b style="font-family: inherit;">Monastir del Camp</b><span style="font-family: inherit;"> (kapitelen in het portaal) en de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8wJoDPdqsBw" target="_blank">Abbazia Sant'Antimo</a> </b><span style="font-family: inherit;">(kapiteel van Daniël in de leeuwenkuil)</span><span style="font-family: inherit;">. [Dat Maria een favoriet onderwerp van de Meester van Cabestany was, mag
geen verwondering wekken gezien de vele aan Maria gewijde kerken die
hij met zijn werken verfraaide.]</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-On8SslCEbIc/VNz-ld_QQqI/AAAAAAAACrE/LHOuMSdA6_U/s1600/Abbaye-Saint-Hilaire-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-On8SslCEbIc/VNz-ld_QQqI/AAAAAAAACrE/LHOuMSdA6_U/s1600/Abbaye-Saint-Hilaire-01a.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye de Saint-Hilaire</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Cb7OcCC33Ko/VNz-tcGesPI/AAAAAAAACrM/Bx2j766I9Is/s1600/Lagrasse-Sainte-Marie-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Cb7OcCC33Ko/VNz-tcGesPI/AAAAAAAACrM/Bx2j766I9Is/s1600/Lagrasse-Sainte-Marie-02a.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye Sainte-Marie d' Orbieu</i></span></div>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Gislebertus.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gislebertus" target="_blank">kunstenaar</a> is een nog groter mysterie. Er zijn zelfs geen
andere sculpturen van hem bekend dan degene die hij in de periode
1120-1135 vervaardigde voor de <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/autun-cathedral" target="_blank">Saint-Lazare</a></b> in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BVa6oFw2KLE" target="_blank">Autun</a></b>, al is
het mogelijk dat hij (of een van zijn leerlingen) daarna in Vézelay
heeft gewerkt.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Voor de Saint-Lazare
schiep hij het timpaan van het westportaal en een aantal kapitelen
die vroeger het schip sierden en zich nu in de kapittelzaal bevinden.
De figuren zijn lang en bijna vleesloos. De hoofden zijn klein in
verhouding tot het lichaam, met volle wangen, een ronde kin en een
laag voorhoofd. De afgebeelde bijbelse scènes zijn vaak bijzonder dramatisch en moeten
een diepe indruk op de gelovigen hebben gemaakt -wat natuurlijk ook
de bedoeling was. Ze waren zeker niet ieders smaak, getuige het feit
dat de kannuniken van de kerk het timpaan in de 18e eeuw met een
dikke laag kalk lieten bedekken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-qfemodXIkqI/VNKbGXvStPI/AAAAAAAACho/plVOMY8HKTc/s1600/Autun-Saint-Lazare-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-qfemodXIkqI/VNKbGXvStPI/AAAAAAAACho/plVOMY8HKTc/s1600/Autun-Saint-Lazare-10.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>de zelfmoord van Lazarus</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-T2cssf3dGsg/VNKcuKVgJeI/AAAAAAAACiA/sz0oZQ48M50/s1600/Autun-Saint-Lazare-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-T2cssf3dGsg/VNKcuKVgJeI/AAAAAAAACiA/sz0oZQ48M50/s1600/Autun-Saint-Lazare-12.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>de vlucht naar Egypte</i>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
De meest befaamde sculptuur van Gislebertus is <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=61Ru-oQcwbQ" target="_blank">Eva</a></b>, ooit deel uitmakend van het noordportaal, dat in de 18e eeuw bij het vernieuwen van het koor is verwoest. De bijbehorende Adam ging bij die gelegenheid verloren. Een stuk steen met de afbeelding van Eva werd in 1766 gebruikt bij de <a href="http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/France/Burgundy%20Champagne/Autun/Musee%20Rolin/Musee_Rolin_Autun.htm" target="_blank">constructie van een huis</a>. Daar bleef het een eeuw verborgen tot het huis werd afgebroken. Het bevindt zich nu in het <i><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/autun-musee-rolin" target="_blank">Musée Rolin</a></i> in Autun. De wulps kronkelende Eva staat op het punt Adam met een appel in de ellende te storten en wordt weergegeven als de verdorvenheid in persoon. Als gelovigen zich hierdoor niet bewust werden van de gevaren van de vrouwelijke seksualiteit, dan waren ze wel erg hardleers.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Jx0hiRuty08/VW811cYYNqI/AAAAAAAAER0/s9jie2reZEU/s1600/Gislebertus-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-Jx0hiRuty08/VW811cYYNqI/AAAAAAAAER0/s9jie2reZEU/s400/Gislebertus-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Musée Rolin: Eva</i></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-OIAHgFqU-Rs/VW81_eKt9mI/AAAAAAAAER8/P8MXZt4Lyhw/s1600/Gislebertus-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-OIAHgFqU-Rs/VW81_eKt9mI/AAAAAAAAER8/P8MXZt4Lyhw/s400/Gislebertus-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Musée Rolin: de opstanding van Lazarus</i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nQ3X_XMAKhw/VW82L_IyxXI/AAAAAAAAESE/oRyQi6MsY9I/s1600/Gislebertus-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-nQ3X_XMAKhw/VW82L_IyxXI/AAAAAAAAESE/oRyQi6MsY9I/s400/Gislebertus-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Musée Rolin: de hemelvaart van Maria</i></div>
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Benedetto
Antelami.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Van de laat-Romaanse
beeldhouwers in Italië is <a href="http://www.visual-arts-cork.com/sculpture/benedetto-antelami.htm" target="_blank">Benedetto Antelami</a> (ca. 1150 - ca. 1230)
ongetwijfeld meest vermaarde. Over zijn leven is weinig bekend. Hij was naar verluid afkomstig uit Lombardije (de Valle d'Intelvi tussen de
meren van Como en Lugano) en behoorde mogelijk tot een groep
handwerkslieden die worden aangeduid als de <i><a href="http://it.wikipedia.org/wiki/Magistri_Antelami" target="_blank">Magistri Antelami</a></i>.
Zijn sculpturen weerspiegelen Noord-Italiaanse tradities die
teruggaan tot de Romeinse tijd. Hij genoot zijn opleiding echter in
de Provence: in het kloosterhof van de Saint-Trophime in Arles
bevindt zich tenminste één kapiteel van zijn hand. Zijn werk
getuigt van een individualiteit die zeldzaam was in deze periode.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Rond 1178 werkte hij in
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JyEOAGfVHrw" target="_blank">Duomo van Parma</a></b>, waarvoor hij een marmeren reliëf van de
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nSsi6-7TQGw" target="_blank">kruisafneming</a></b> vervaardigde. Het werk ligt weliswaar duidelijk
binnen de Romaanse traditie, maar vertoont ook klassieke invloeden,
die vooral in de gewaden zichtbaar zijn. De proporties van de figuren
kloppen niet helemaal (de handen en voeten zijn bijvoorbeeld te
groot), maar dat doet niets af aan de indringendheid van het
tafereel.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-LNfDJzGzhYU/VNK-De-z84I/AAAAAAAACiM/cmODAQ4GR5E/s1600/Parma-Duomo-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-LNfDJzGzhYU/VNK-De-z84I/AAAAAAAACiM/cmODAQ4GR5E/s1600/Parma-Duomo-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7w_KKG-BmjY/VNK-Lq8rpXI/AAAAAAAACiU/Sn3f3G2If1E/s1600/Parma-Duomo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-7w_KKG-BmjY/VNK-Lq8rpXI/AAAAAAAACiU/Sn3f3G2If1E/s1600/Parma-Duomo-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Antelami fungeerde daarna als
bouwopzichter bij de constructie van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qInfKcP7kkY" target="_blank">San Donnino</a></b> in <b>Fidenza</b>
en vervaardigde een deel van de sculpturen van de façade
(in ieder geval de twee losstaande beelden van David en Ezechiël).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-TZ7e_iaLi5c/VNK-cuV7uaI/AAAAAAAACic/V9ImZHCrIdY/s1600/Fidenza-San-Donnino-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-TZ7e_iaLi5c/VNK-cuV7uaI/AAAAAAAACic/V9ImZHCrIdY/s1600/Fidenza-San-Donnino-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In 1196 begon hij aan de
decoratie van het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=89iCcKiKbZM" target="_blank">Baptisterium van Parma</a> </b>(gelegen <a href="http://www.360cities.net/image/parma-baptistery-italy" target="_blank">naast de kathedraal</a>), een gebouw waarvoor hij ook het ontwerp maakte. In de periode 1196-1214 creëerde hij
onder meer de timpanen van de drie portalen en in het interieur
allegorische figuren die de maanden en de seizoenen representeren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Z0CUXOA4wKI/VNK-qmC-afI/AAAAAAAACik/sLKiDYDavvk/s1600/Parma-Battistero-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-Z0CUXOA4wKI/VNK-qmC-afI/AAAAAAAACik/sLKiDYDavvk/s1600/Parma-Battistero-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-afkPxeOXdlU/VNK-1n72qlI/AAAAAAAACis/hmozOfXpaMY/s1600/Parma-Battistero-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-afkPxeOXdlU/VNK-1n72qlI/AAAAAAAACis/hmozOfXpaMY/s1600/Parma-Battistero-02.jpg" width="400" /></a></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QZJoSxQwPKw/VNK-9GzPhcI/AAAAAAAACi0/UD8t2m4Pog8/s1600/Parma-Battistero-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-QZJoSxQwPKw/VNK-9GzPhcI/AAAAAAAACi0/UD8t2m4Pog8/s1600/Parma-Battistero-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.google.com/maps/d/embed?mid=zacqiMC3XCrY.kHSDwEcgZiJo" target="_blank">Romaanse wandschilderkunst</a>.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Romaanse kerken waren een
kleurig geheel. Niet alleen door de beschilderde beelden
(<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Polychrome" target="_blank">polychromeren</a> is een kunst op zich), maar ook door de vele fraaie
wandschilderingen. De Romaanse schilderwerken hebben nog veel meer
dan de sculpturen te lijden gehad van de tand des tijds. De
uitwasemingen van gelovigen, fakkels en kaarsen tastten de kleuren
sterk aan. Grote oppervlakken
verdwenen bij verbouwingen. Protestanten ergerden zich aan de
aanbidding van 'afgoden' en kalkten de door hen veroverde kerken
maagdelijk wit (vaak een geluk bij een ongeluk, want zo bleven de
schilderingen veel beter bewaard). Vanaf de Renaissance beschouwden machthebbers Romaanse schilderwerken vaak als 'primitief' of 'volks' en lieten ze overschilderen of zelfs verwijderen. Natuurlijk hadden de Romaanse kunstenaars hun beperkingen: van perspectief hadden ze geen benul; met het weergeven van beweging hadden ze de grootste moeite; bij 'groepsportretten' stonden de subjecten als bezemstelen naast elkaar. Maar dat maakt deze werken voor mij juist zo fascinerend.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van veel kerken is het moeilijk te zeggen of ze ooit schilderingen bezeten hebben en
zo ja, waar die dan zaten. De meest voor de hand liggende plaats voor
deze kunstwerken was de centrale absis, waar dan ook het vaakst
schilderwerken bewaard zijn gebleven. Ook in crypten zijn ze relatief
frequent te vinden, mede omdat verbouwingen daar nauwelijks
voorkwamen. In kerken met een drie- of meerdelige opstand was geen
plaats voor schilderingen in het middenschip, maar bij andere schenen
ze, tenminste in Frankrijk, al evenmin tot het normale repertoire te
behoren. Buiten de crypten waren plafondschilderingen uiterst zeldzaam. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook bij deze kunstvorm
waren er een aantal prominente thema's. (1) Christus als heerser. Het
<i>Majestas</i> <i>Domini </i>motief was ook in de schilderkunst het
meest geliefd. Het kwam vrijwel uitsluitend in het gewelf van de
centrale absis voor. Een variatie hierop was de afbeelding van
Christus als keizer, rijdend op een wit paard met een staf in de hand
(het <i>Adventus Imperator</i> thema). (2) Maria tronend op de 'Zetel
der Wijsheid' (<i>Sedes Sapientiae</i>) met de jonge Jezus op schoot.
(3) Het 'Hemelse Jeruzalem' -meestal afgebeeld als een muur met
arcaden of een middeleeuwse stad. De wanden van het middenschip (en een enkele maal het gewelf) boden
plaats aan reeksen bijbelverhalen en heiligenlegenden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-G-09QAzWaF4/VNNqa_hAjII/AAAAAAAACjE/UvewSM6-VDY/s1600/Auxerre-Saint-Etienne-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-G-09QAzWaF4/VNNqa_hAjII/AAAAAAAACjE/UvewSM6-VDY/s1600/Auxerre-Saint-Etienne-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Auxerre, crypte van de Saint-Etienne: adventus imperator</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er bestonden ongetwijfeld
zwervende schildermeesters die op verschillende plaatsen werken
achterlieten. Zo zijn er in Catalonië duidelijk
Italiaans-Byzantijnse invloeden te ontwaren. Kwaliteitsverschillen
doen vermoeden, dat sommige ervan zijn vervaardigd door experts die
na het vervullen van hun opdracht afreisden en de overige
schilderingen aan lokale kunstenaars overlieten. Het lijkt echter
waarschijnlijk dat veel schilderwerken, met name in abdijkerken, door
monniken zijn gemaakt. Per slot van rekening hadden velen van hen
ervaring met <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=9xV-WjR0ZNs" target="_blank">boekverluchting</a></b> (die grote invloed op de schilderkunst
heeft gehad) en was men (in tegenstelling tot wat gebruikelijk was bij de beeldhouwkunst) niet
jaren, zo niet decennia, bezig met het vervaardigen van de kunstwerken.
Integendeel, bij alle schilderwerken betrof het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-prAIz0urTE" target="_blank">fresco's</a>,</b> die
snel in vochtige kalk moesten worden aangebracht en waaraan later ook
niets meer veranderd kon worden. De ietwat naïeve onbeholpenheid die
uit veel van de taferelen spreekt is daarmee ook goed te verklaren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><i>Pre- en vroeg-Romaanse schilderingen.</i></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de vroeg-christelijke kerkversiering in Italië hadden fresco's een ondergeschikte rol, maar
in het Karolingische rijk werd de schilderkunst steeds belangrijker. Er
zijn helaas weinig schilderwerken bewaard gebleven -op de crypte van
de <b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/auxerre.htm" target="_blank">Saint-Germain</a></b> in <b>Auxerre,</b> de muren van de <b><a href="http://vimeo.com/112144480" target="_blank">Sankt Johann</a></b> in <b>Müstair</b> en een klein aantal andere voorbeelden na. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KJVS_UW5Rz4" target="_blank">Sankt Prokulus</a>, Naturns (Zuid-Tirol).</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <b>Sankt Prokulus</b> is een unieke <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Prokulus_%28Naturns%29" target="_blank">(pre-)Karolingische kerk</a>. Hij dateert uit de eerste helft van de 7e eeuw en is gebouwd op een plek waar eerst een huis stond dat door brand werd verwoest. Op de ruïne is daarna een begraafplaats ontstaan, die een eigen kapel kreeg. Toen in de 17e eeuw het gebied door de pest werd getroffen, stierf een kwart van de inwoners van Naturns. Ze werden in een massagraf naast de kerk bijgezet. Tegenwoordig is er in de naaste omgeving </span><span style="font-family: inherit;">een </span><a href="http://www.naturns.it/prokulus/prokulus-kirche-und-museum-naturns/" style="font-family: inherit;" target="_blank">museum</a><span style="font-family: inherit;"> gevestigd, dat zich wijdt aan de 1500 jarige geschiedenis van de menselijke bewoning van de streek en waar tevens Gotische fresco's uit de kerk te bewonderen zijn.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De belangrijkste fresco's in de Sankt Prokulus stammen uit de 8e eeuw en zijn voor- of vroeg-Karolingisch. Het zijn daarmee de oudste schilderingen in het Duitstalige cultuurgebied. Ze handelen over het leven van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/12/09/12-09-0320-proculus.php" target="_blank">Proculus</a></b>. Deze moest tijdens de christenvervolgingen van de Romeinse keizer Diocletianus de stad Verona, waar hij bisschop was, ontvluchten. Volgens de legende werd hij aan een touw over de muur naar beneden gelaten (fresco 'de schommelaar'). Rond 1400 werd de kerk verhoogd en bij die gelegenheid werd een rij nieuwe fresco's aangebracht. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-XUrdC1CgIUo/VNOGhdcPWII/AAAAAAAACjs/aLrtDH006hE/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-XUrdC1CgIUo/VNOGhdcPWII/AAAAAAAACjs/aLrtDH006hE/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-8VY1mSwufYw/VNOIAv2GyqI/AAAAAAAACkQ/r8Xt-y42BOk/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-08a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-8VY1mSwufYw/VNOIAv2GyqI/AAAAAAAACkQ/r8Xt-y42BOk/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-08a.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Po-HjTLvUJE/VNOGzeECTTI/AAAAAAAACj8/fkyoygcD_KY/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-Po-HjTLvUJE/VNOGzeECTTI/AAAAAAAACj8/fkyoygcD_KY/s1600/Naturns-Sankt-Prokulus-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Georg_%28Reichenau-Oberzell%29" target="_blank">Sankt Georg</a> en <a href="http://www.ebfr.de/html/reichenau_st_peter_und_paul_niederzell.html" target="_blank">Sankt Peter und Paul</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YXrVZtszSro" target="_blank">Kloostereiland Reichenau</a>
(<a href="http://whc.unesco.org/en/list/974" target="_blank">werelderfgoed</a> UNESCO sinds 2000).</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hatto (ca. 850-913),
aartsbisschop van Mainz en abt van het in 724 gestichtte klooster Reichenau, ontving in
896 van paus Formosus een aantal relieken van de heilige <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Joris_%28heilige%29" target="_blank">Georgius</a></b> en
verdeelde deze onder de kerken die hij bestuurde. Het door hem
gestichte godshuis <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=psU5jzYz5PQ" target="_blank">Sankt Georg</a></b> in <b>Oberzell</b> kreeg een deel van
het hoofd en kon zich daarom in een grote belangstelling van pelgrims
verheugen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Mogelijk verschafte dat
rond het jaar 1000 de middelen voor het aanbrengen van een opmerkelijke frescocyclus op de wanden van het middenschip. De fresco's hebben de wonderdaden van Christus tot
onderwerp. De scènes op de noordwand (de waterkant) handelen over
wonderen die met water te maken hebben, terwijl de scènes op de
zuidwand (de kerkhofkant) het opwekken van de doden betreffen. Tussen
de ramen zijn beeltenissen van de apostelen te vinden. De fresco's
werden bij een restauratie in 1880 onder een kalklaag ontdekt en zijn
in verrassend goede staat. [Volgens sommige deskundigen zijn de
schilderingen laat-Karolingisch i.p.v. Ottoons, maar die mening wordt
door slechts <a href="http://www.museumreichenau.de/uploads/media/Museumsflyer.pdf" target="_blank">weinigen</a> gedeeld.]
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-HZA2JwGuU_E/VNO9aL75pgI/AAAAAAAACkg/AqZYTDTcel4/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-HZA2JwGuU_E/VNO9aL75pgI/AAAAAAAACkg/AqZYTDTcel4/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-sQiK_aiHqkc/VNO9i5xi7vI/AAAAAAAACko/GeONJN68lR0/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-sQiK_aiHqkc/VNO9i5xi7vI/AAAAAAAACko/GeONJN68lR0/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-UkB5o_J4H1I/VNO9pS-vORI/AAAAAAAACk0/QPNvyn5wFMA/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-UkB5o_J4H1I/VNO9pS-vORI/AAAAAAAACk0/QPNvyn5wFMA/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De eerste aan Petrus
gewijde kerk stond al vóór 800 op het eiland Reichenau. De bouwheer
was de later zalig verklaarde bisschop Egino van Verona, die er ook
zijn laatste rustplaats vond. Het gebedshuis werd in 1080 afgebroken en
vervangen door een Romaanse nieuwbouw: de </span><b style="font-family: inherit;">Sankt Peter und Paul</b><span style="font-family: inherit;">.
Deze werd in de loop der jaren verscheidene malen gerenoveerd en het
interieur kreeg een barokke aankleding. Gelukkig bleef het uit het begin
van de 12e eeuw stammende fresco in de hoofdabsis behouden. Daar
is het vertrouwde </span><i style="font-family: inherit;">Majestas Domini</i><span style="font-family: inherit;"> motief te vinden: Christus
in een </span><i style="font-family: inherit;">mandorla</i><span style="font-family: inherit;">, omgeven door de symbolen van de vier
evangelisten en geflankeerd door Petrus en Paulus. Daaronder bevinden
zich twee zones met afbeeldingen van 12 apostelen en profeten.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-3QB-AuHRkCg/VNP1vNRbYqI/AAAAAAAAClU/1CO-eb8m8Y8/s1600/Niederzell-Sankt-Peter-und-Paul-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-3QB-AuHRkCg/VNP1vNRbYqI/AAAAAAAAClU/1CO-eb8m8Y8/s1600/Niederzell-Sankt-Peter-und-Paul-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-xBF5lLTb5B0/VNPyxZu0u2I/AAAAAAAAClI/Pd9tgTOJiks/s1600/Niederzell-Sankt-Peter-und-Paul-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-xBF5lLTb5B0/VNPyxZu0u2I/AAAAAAAAClI/Pd9tgTOJiks/s1600/Niederzell-Sankt-Peter-und-Paul-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><b><br /></b></i></div>
<div align="JUSTIFY" style="margin-bottom: 0cm;">
Het klooster Reichenau herbergde een befaamde schilderschool, waar monniken werden getraind in het illumineren van manuscripten. De invloed daarvan strekte zich ook uit tot de wandschilderkunst, niet alleen op Reichenau zelf maar in geheel Zuid-Duitsland. Een voorbeeld is de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Sylvesterkapelle_%28Goldbach%29#Wandgem.C3.A4lde" target="_blank"><b>Silvesterkapelle</b></a> in <b>Goldbach</b>, waar zowel de stijl als de thematiek van de Sankt Georg werden gekopieerd.<br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<b style="text-align: justify;"><i>Romaanse fresco's in Frankrijk.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">I<span style="font-family: inherit;">n Frankrijk zijn naar
het oordeel van kunsthistorici vier 'scholen' in de wandschilderkunst
te onderscheiden, waarbij moet worden opgemerkt dat het veronderstelde bestaan van een bepaalde stroming soms wordt gebaseerd op één of een beperkt aantal voorbeelden.
</span></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">(1) De <b>West-Franse stijl</b>. Deze wordt de 'naturalistische' stroming
genoemd en vertoont als enige geen Byzantijnse kenmerken. De
achtergrond is helder en er worden veel aardetinten gebruikt. Voorbeelden van deze stijl zijn te vinden in de <a href="http://www.berry-passion.com/berry_roman_brinay.htm" target="_blank"><b>Saint-Aignan</b></a> in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Wzw0fGIqUs8" target="_blank">Brinay </a></b>en de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2-BXAeU3tlw" target="_blank"><b>Saint-Martin</b></a> in <b>Lignières-de-Touraine</b>, evenals in het <b>Baptistère Saint-Jean</b> in <b>Poitiers</b>. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gpkzBEUnQ7U/VNVs4c-YZaI/AAAAAAAACm4/mMLWmEwBkPs/s1600/Poitiers-Saint-Jean-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-gpkzBEUnQ7U/VNVs4c-YZaI/AAAAAAAACm4/mMLWmEwBkPs/s1600/Poitiers-Saint-Jean-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-OmAcsvw2ewY/VNVtAz0hdgI/AAAAAAAACnA/kYoLh_IIjWU/s1600/Poitiers-Saint-Jean-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-OmAcsvw2ewY/VNVtAz0hdgI/AAAAAAAACnA/kYoLh_IIjWU/s1600/Poitiers-Saint-Jean-11.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De meest bekende exponent
van deze stijl is echter de vroegere abdijkerk </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/saint-savin-sur-gartempe" target="_blank">Saint-Savin</a></b><span style="font-family: inherit;"> in
</span><b style="font-family: inherit;">Saint-Savin-sur-Gartempe</b><span style="font-family: inherit;"> (</span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=B8nlOSsPGfM" style="font-family: inherit;" target="_blank">werelderfgoed</a><span style="font-family: inherit;"> van de UNESCO sinds
1983). Dit bouwwerk wordt wel de </span><b style="font-family: inherit;">Romaanse Sixtijnse Kapel </b><span style="font-family: inherit;">genoemd. De </span><span style="font-family: inherit;">kerk</span><span style="font-family: inherit;"> stamt oorspronkelijk uit het begin van de 9e eeuw en
werd opgericht ter ere van de heilige gebroeders Savianus en
Cyprianus, die in de vijfde eeuw wegens hun christelijke geloof
Macedonië moesten ontvluchten, elkaar op de oevers van de Gartempe
terugvonden en als martelaren onthoofd werden. In 1010 schonk gravin
Aumonde van Poitou en Aquitaine een groot bedrag voor het zielenheil
van haar familie. Daarvan werd in de periode 1060 tot 1115 de </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=9sPwsS4NYhc" style="font-family: inherit;" target="_blank">huidige kerk</a><span style="font-family: inherit;"> gebouwd en gedecoreerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Wat de kerk haar status
als werelderfgoed heeft opgeleverd, is de frescocyclus op het
tongewelf van het <a href="http://saintsavin.panoglobe.com/" target="_blank">middenschip</a>. Deze bestaat uit 36 scènes uit het
Oude Testament (Genesis en Exodus), die met uitzondering van het
zwaarbeschadigde begin uitzonderlijk goed bewaard zijn gebleven. De
scènes zijn niet volgens de bijbelse chronologie gerangschikt.
Daarom gaat men ervan uit dat er verscheidene meesters aan het werk
zijn geweest, die aan de slag gingen zodra een gewelfdeel gereed was.
De details van de schilderingen geven een goed beeld van het
dagelijks leven gedurende de Middeleeuwen. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">(2)
De <b>Bourgondische stijl</b>. Hier is sprake van duidelijke Byzantijnse
invloeden. De achtergrond is gewoonlijk blauw en de kleuren zijn
ingetogen. De meest uitgesproken representant is de <b><a href="http://www.art-roman.net/berze/berze.htm" target="_blank">Chapelle des Moines</a></b> in <b>Berzé-la-Ville</b>. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Deze werd als een soort
privé retraite-oord gebouwd door abt Hugo van Cluny -die wel wat rust kon gebruiken, want hij was maar liefst 60 jaar (van 1049 tot 1109)
abt van dit toentertijd grootste klooster van de christenheid.
De fresco's dateren vermoedelijk uit de periode 1110-1120. Aangenomen
wordt dat ze zijn uitgevoerd door kunstenaars (monniken?) uit het
klooster van Montecassino in Italië. </span><span style="font-family: inherit;">Centraal
in het koepelfresco staat een meer dan levensgrote, in purper geklede
Christus, die met zijn linkerhand Petrus een spreukband geeft
(symbolisch voor de wetsoverdracht van Petrus aan zijn kerk). Aan
weerszijden van Christus staan apostelen en vier andere
figuren: de abten Berno (stichter van Cluny) en Hugo en de heiligen
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/02/03/02-03-0316-blasius-sebaste.php" target="_blank">Blasius</a></b><span style="font-family: inherit;"> en </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/22/01-22-0304-vincentius-valencia.php" target="_blank">Vincentius</a></b><span style="font-family: inherit;">. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-arI9bGXJBkg/VNTPoVvFG9I/AAAAAAAAClk/xvNnfdedOxk/s1600/Berze-Chapelle-des-Moines-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-arI9bGXJBkg/VNTPoVvFG9I/AAAAAAAAClk/xvNnfdedOxk/s1600/Berze-Chapelle-des-Moines-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Andere fresco's in deze stijl zijn te vinden in de <b><a href="http://fresques-romanes.pagesperso-orange.fr/pages/introduction.html" target="_blank">Abbatiale</a></b> van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5X3dI9o9Lvc" target="_blank">Saint-Chef</a></b> en in de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4LXQ639T0N4" target="_blank">Saint-Julien</a></b> in <b><a href="http://www.art-roman.net/brioude/brioude2.htm" target="_blank">Brioude</a></b>. </div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">(3)
De <b>Auvergnese stijl</b>. Deze wordt gekenmerkt door een donkere
achtergrond en verraadt eveneens Byzantijnse invloeden, maar van
ietwat andere aard. De meest uitgesproken representant is het <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Andr%C3%A9_de_Lavaudieu#mediaviewer/File:Abbaye_de_Lavaudieu_-_Fresque_-_JPG1.jpg" target="_blank">fresco</a> in de refter van de <a href="http://www.archipicture.free.fr/france/auvergne/haute_loire/lavaudieu.html" target="_blank"><b>Abbaye Saint-André</b></a> in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5CKZbZP9xzQ" target="_blank">Lavaudieu</a></b>. </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">(4)
De <b>Catalaanse stijl</b>. Deze is voornamelijk te vinden in de
voorheen tot Catalonië behorende Roussillon. Exponenten van deze stroming zijn </span>de kathedraal van <b><a href="http://www.photosariege.com/album-1100223.html" target="_blank">Saint-Lizier</a></b><span style="font-family: inherit;"> en de
kapel van </span><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/b-roussillon/fenollar-saint-martin" style="font-family: inherit; font-weight: bold;" target="_blank">Saint-Martin-de-Fenollar</a><b> </b>(waar wij helaas geen foto's mochten maken)<span style="font-family: inherit;">.</span><span style="font-family: inherit;"> </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-D0NrykCQlrE/VNTpY1q--1I/AAAAAAAACl0/afRMc-mqTjM/s1600/Saint-Martin-de-Fenollar-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-D0NrykCQlrE/VNTpY1q--1I/AAAAAAAACl0/afRMc-mqTjM/s1600/Saint-Martin-de-Fenollar-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Onder
deze stijl zijn ook de fresco's van de <i>é</i></span><i style="font-family: inherit;">glise rupestre</i><span style="font-family: inherit;">
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ju5sOH4dXGo" target="_blank">Notre-Dame</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><b style="font-family: inherit;">Vals</b><span style="font-family: inherit;"> te rangschikken. Deze intrigerende
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Notre-Dame_de_Vals" target="_blank">kerk</a> heeft drie niveaus: de benedenkerk, stammend uit het eind van
het Karolingische tijdperk en in het bezit van Romaanse fresco's; de bovenkerk, verscheidene malen verbouwd, in het bijzonder in de 19e
eeuw; en de </span><b style="font-family: inherit;">Chapelle Saint-Michel</b><span style="font-family: inherit;"> uit de 12e eeuw, in de 14e
eeuw opgenomen in de </span><i style="font-family: inherit;">tour-donjon</i><span style="font-family: inherit;">. De <a href="http://vppyr.free.fr/pages_pat/vpp_pat11_vals_fresques.htm" target="_blank">fresco's</a> dateren uit het
eerste kwart van de 12e eeuw en vertonen invloeden van het atelier
van de <a href="http://www.spainisculture.com/fr/artistas_creadores/maestro_de_pedret.html" target="_blank">Meester van Pedret</a>. Ze zijn in de periode 2006-2009 (na ons
bezoek) voorbeeldig gerestaureerd. Over een lengte van drie traveeën
zijn episoden uit het leven van Christus weergegeven. (Foto's fresco's JW)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iYWLynloqUg/VNU1CwKRpgI/AAAAAAAACmo/aLsYEj9bFhM/s1600/Vals-Notre-Dame-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-iYWLynloqUg/VNU1CwKRpgI/AAAAAAAACmo/aLsYEj9bFhM/s1600/Vals-Notre-Dame-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-BcMG6zNjlPc/VNT0DPORJTI/AAAAAAAACmM/gY_FT-JzLv0/s1600/Vals-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-BcMG6zNjlPc/VNT0DPORJTI/AAAAAAAACmM/gY_FT-JzLv0/s1600/Vals-Notre-Dame-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-e9QEhu8oNlg/VNT0KXqx9zI/AAAAAAAACmU/aUkMc6wLMd8/s1600/Vals-Notre-Dame-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-e9QEhu8oNlg/VNT0KXqx9zI/AAAAAAAACmU/aUkMc6wLMd8/s1600/Vals-Notre-Dame-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Romaanse
fresco's in Noord-Spanje.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
aan het eind van de 12e eeuw meer dan de helft van het
Iberisch Schiereiland weer in christelijke handen was, zijn Romaanse
wandschilderingen uitsluitend in het noorden van Spanje (en dan nog
voornamelijk in Catalonië) te vinden. Het zijn <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KiVMSLo1ro8&list=PLE2D348515F9A4E08&index=1" target="_blank">kwalitatief hoogstaande werken</a>, maar veel zijn er niet meer in kerken te bewonderen. Aan het
begin van de 20e eeuw zijn de meeste Catalaanse fresco's verwijderd en
overgebracht naar een drietal musea: het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7_JJskfF6SA&index=1&list=PLlhj0EtkHAgD8wQjSL6VaEBwQkJWZj2wR" style="font-weight: bold;" target="_blank">Museu Nacional d' Art de Catalunya</a> in <b>Barcelona</b>, het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=DJ3DH8JzXZQ&list=PLGEoHwdAuoWcNRScl2TGxkFybaFRtVbSV" target="_blank">Museu Episcopal Vic</a></b> en het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=zXxvDK-COiM" target="_blank">Museu Diocesà de Solsona</a></b>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er
zijn twee stijlen te onderscheiden. (1) De <b>Mozarabische stijl</b>.
Kenmerkend daarvoor is: de vlakke weergave van de figuren, de
verlengde hoofden en de sterke kleuren in de achtergrond.
Representatief voor deze stijl zijn de fresco's van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=YRSoRnI-10I" target="_blank">Sant Sadurní d' Osormont</a></b> en het fresco van <a href="http://www.wga.hu/html_m/zgothic/mural/12c1/03catala.html" target="_blank">Davids gevecht met Goliath</a> uit de <b>Santa Maria de Taüll</b>.
(2) De <b>Italiaans-Byzantijnse stijl</b>. Deze stroming is vooral in het westen van Catalonië te vinden en vertoont sterke
Noord-Italiaanse invloeden. Als voorbeeld lijken de schilderingen in
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=xAIAsqcVHh0" target="_blank">San Pietro al Monte</a></b> in <b>Civate</b> bij het Comomeer te
hebben gefungeerd. Het atelier van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZXJMwIDx29Q" target="_blank">Meester van Pedret</a></b> werkte op deze manier. De Italiaanse vorm van de
Byzantijnse stijl was fijner en levendiger dan het origineel.
Daarentegen lijkt de schilder van de beroemde <i><a href="http://www.wga.hu/art/zgothic/mural/12c1/01catala.jpg" target="_blank">Majestas Domini</a></i> uit de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sant_Climent_de_Ta%C3%BCll" target="_blank">Sant Climent de Taüll</a> </b>Byzantijnser
dan Byzantijns te zijn geweest. De gelaatstrekken zijn maskerachtig en het gewaad zit
strak in de plooi.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-PQWlCyh7j6Q/VW8550cS69I/AAAAAAAAESY/Z7kAmJl4X7w/s1600/Taull-Santa-Maria-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-PQWlCyh7j6Q/VW8550cS69I/AAAAAAAAESY/Z7kAmJl4X7w/s400/Taull-Santa-Maria-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Santa María de Taüll: schildering in de absis (kopie)</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
Spanje heeft zijn 'Romaanse Sixtijnse Kapel': het <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KmqY7_WsOYY" target="_blank">Pantheon de los Reyes</a></b> in de San Isidoro te <b>León</b>. Het Pantheon werd in de
periode 1054-1067 gebouwd als graftombe voor de vorsten van Castilië
en León. De beroemde fresco's kwamen rond 1180 tot stand. De
kwaliteitsverschillen doen vermoeden dat hier meerdere schilders een bijdrage hebben geleverd. Afgebeeld zijn taferelen uit het Oude
Testament en de levens van Maria en Christus, maar ook allegorische
voorstellingen betreffende de maanden van het jaar en scènes uit het
dagelijks leven van boeren en jagers.</span><br />
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Romaanse
schilderingen in de Duitstalige gebieden. </b></i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Duitsland laat men het Romaanse tijdperk doorlopen tot het uitsterven van
de Staufische dynastie (1254). Veel van de Romaanse fresco's (waarvan
er behoorlijk wat bewaard zijn gebleven) stammen uit het eind van de
12e en begin van de 13e eeuw. Gedeeltelijk komt dit doordat de
inspiratie die de Ottoonse voorbeelden verschaften in de 11e eeuw
uitgeput raakte en er een artistiek vacuüm ontstond. Dat werd
gaandeweg door Italiaans-Byzantijnse invloeden opgevuld -wat niet
verhinderde dat het kenmerkende Duitse formalisme zichtbaar bleef.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er is in
de Duitstalige gebieden niet echt sprake van regionale stijlen,
met uitzondering van de laat-Romaanse 'zigzagstijl' in het Rijnland,
die kenmerkend is voor de fresco's in de gewelven van de <b><a href="http://marx-koeln.jimdo.com/die-fresken-das-%C3%B6stliche-gew%C3%B6lbe/" target="_blank">Sankt Maria in Lys</a></b> in <b>Keulen</b> (ca. 1250). Hierbij maken de
plooien van de gewaden aan de onderkant scherpe hoeken. Deze fresco's
signaliseren de overgang naar de Gotische schilderkunst. Andere
opmerkelijke fresco's zijn te vinden in: de <b><a href="http://kunst-marlies-blauth.blogspot.nl/2013/08/st-maria-zur-hohe-hohnekirche-soest.html" target="_blank">Sankt Maria zur Höhe</a></b> in <b>Soest</b>, het klooster <b><a href="http://www.kloster-knechtsteden.de/downloads/Fresko.pdf" target="_blank">Knechtsteden</a></b>
bij <b>Dormagen</b>; de 'Doppelkirche' <b><a href="http://romanische-schaetze.blogspot.nl/2012/05/deutschland-bonn-schwarzrheindorf.html" target="_blank">Sankt Maria und Sankt Clemens</a></b> in <b>Schwarzrheindorf</b> en de <a href="http://bilder.tibs.at/pics/27902.jpg" target="_blank">crypte</a> van het klooster <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mlyDUFSTxho" target="_blank">Marienberg</a> </b>in Zuid-Tirol (de hoogstgelegen benedictijner abdij van Europa).</span><span style="font-family: inherit;"> Het klooster van <b>Sankt Johann</b> in <b>Müstair</b> bezit naast de Karolingische fresco's op de muren ook prachtige 12e eeuwse Romaanse schilderingen in de absiden, met o.a. de <a href="http://static.panoramio.com/photos/large/64965671.jpg" target="_blank">steniging</a> van de heilige Stephanus. Ook de <i>Majestas Domini</i> ontbreekt niet. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-8p5RinUU_tE/VN5t-IrP5QI/AAAAAAAACr4/IaFQDPJ40mM/s1600/Mustair-Sankt-Johann-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-8p5RinUU_tE/VN5t-IrP5QI/AAAAAAAACr4/IaFQDPJ40mM/s1600/Mustair-Sankt-Johann-10.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">[In de Alpen zijn overigens opvallend veel </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BcuYVzdYp4M" style="font-family: inherit;" target="_blank">kerken met schilderingen</a><span style="font-family: inherit;">, waarvan een aanzienlijk deel uit de Romaanse periode stamt.]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tot
de meest opvallende exponenten van de Duitse schilderkunst behoren de
beschilderde houten plafonds. Het </span><a href="http://www.zillis-st-martin.ch/" style="font-family: inherit;" target="_blank">plafond</a><span style="font-family: inherit;"> van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.european-traveler.com/switzerland/see-painted-romanesque-ceiling-st-martins-church-zillis/" target="_blank">Sankt Martin</a></b><span style="font-family: inherit;">
in het Zwitserse </span><b style="font-family: inherit;">Zillis </b><span style="font-family: inherit;">(de 'Sixtijnse Kapel van de Alpen') </span><span style="font-family: inherit;">is in de periode 1130 - 1140
vervaardigd. Het telt 153 afbeeldingen en 43 omringende velden. Zij geven episoden uit de levens van Sint Maarten en Christus en het
passieverhaal weer. In de omlijstende velden zijn allegorische dierenfiguren
en rankenornamenten te zien. Het </span><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Michael_(Hildesheim)#Bemalte_Holzdecke" style="font-family: inherit;" target="_blank">plafond</a><span style="font-family: inherit;"> van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=rjyAVVB_sW4" target="_blank">Sankt Michael</a></b><span style="font-family: inherit;">
in </span><b style="font-family: inherit;">Hildesheim</b><span style="font-family: inherit;"> meet 27,6 bij 8,7 meter en bestaat uit maar
liefst 1300 gespleten eiken planken (want planken zagen kon men toen nog
niet). Het is tussen 1190 en 1220 ontstaan. Het plafond telt 8
hoofdvelden met als thema de Jesseboom (afstamming van Christus). In
het tweede veld is te zien dat een boom aan de dij van Jesse
ontspruit, die zich door de overige velden kronkelt. Verder zijn er
42 medaillons met de voorvaderen van Christus. </span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-GETc0cW6pcw/VNZdBUGuBVI/AAAAAAAACnQ/IbRs0Uc_4Fo/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-GETc0cW6pcw/VNZdBUGuBVI/AAAAAAAACnQ/IbRs0Uc_4Fo/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Romaanse
fresco's in Italië.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Italië bestonden drie centra van Romaanse schilderkunst:
Montecassino in het zuiden, Rome in het midden en Milaan in het noorden. In alle drie waren duidelijke Byzantijnse invloeden
waar te nemen, wat niet bepaald verbazingwekkend is gezien het feit dat
Byzantium eeuwenlang een groot deel van Italië bezet had gehouden,
de Byzantijnse mozaïeken in met name Ravenna een grote indruk bleven
maken en er intensieve (handels)contacten tussen Byzantium en
Italiaanse steden bestonden.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Abt
Desiderius van Montecassino trok bijvoorbeeld Byzantijnse
kunsternaars en ambachtslieden aan voor het verfraaien van de
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=SEmRcLjGcuI" target="_blank">Sant'Angelo in Formis</a></b>. Van daaruit breidden deze nieuwe
Byzantijnse invloeden zich verder uit naar o.a. Bourgondië. In Rome
is de <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-san-clemente" target="_blank">San Clemente</a></b> een ware schatkist van (Romaanse)
schilderwerken. Deze uit de 4e eeuw stammende kerk heeft een
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=R002FbNaD-E" target="_blank">onderkerk</a> waarin zich fresco's uit verschillende tijdperken bevinden:
een 'Byzantijnse' Madonna uit de 5e eeuw', een Karolingisch fresco van
de Hemelvaart uit de 9e eeuw in het middenschip en een Romaans fresco
over de legende van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/23/11-23-0097-clemens-paus.php" target="_blank">Clemens</a></b> in de voorhal. In Milaan zelf
zijn geen Romaanse schilderingen bewaard gebleven, maar in godshuizen
in kleinere steden in de omgeving wel, zoals de <b><a href="http://www.medioevo.org/artemedievale/Pages/Lombardia/Civate.html" target="_blank">San Pedro al Monte</a></b>
in <b>Civate</b> (met het beroemde fresco
van het <a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9d/Civate,_chiesa_di_san_pietro_al_monte,_scena_apocalittica_xi_secolo.jpg" target="_blank">Hemelse Jeruzalem</a>).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
baptisterium <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Baptisterium_Riva_San_Vitale" target="_blank">San Giovanni</a></b> in <b>Riva San Vitale</b> stamt uit
de 5e eeuw en is het oudste christelijke bouwwerk van Zwitserland.
Hoewel het gebouw vierkant lijkt, heeft het aan de binnenkant de
'normale' achthoekige vorm. In de loop de tijden is er heel wat aan
veranderd, zo dateert de absis uit de 9e eeuw en is de westelijke
ingang een latere toevoeging. Het gebouw kan bogen op fresco's uit de
12e eeuw. Merkwaardigerwijs is de <i>Majestas Domini</i> niet, zoals
gewoonlijk, te vinden in de hoofdabsis, maar in de nis aan de
linkerkant daarvan. Onder de beeltenis van Christus is een engel met
bazuin afgebeeld en kruipen zielen uit het graf. In de nis aan de
rechterkant is de geboorte van Jezus te zien, met de verkondiging aan
de herders, de droom van Jozef en Maria in een <i>mandorla</i>. De absis
zelf heeft nog slechts enkele fragmenten van een kruisiging uit een
latere periode.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-65-VdzbA_7g/VN5ux8JIRFI/AAAAAAAACsA/L8daNVfjV8A/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-65-VdzbA_7g/VN5ux8JIRFI/AAAAAAAACsA/L8daNVfjV8A/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-bX0Gb0zBUAw/VN5u8Zw6bBI/AAAAAAAACsI/i1krQlmnZB0/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-bX0Gb0zBUAw/VN5u8Zw6bBI/AAAAAAAACsI/i1krQlmnZB0/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9EaQygYJiyE/VN5vDcZTFhI/AAAAAAAACsU/bnGBsyXA2uY/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-9EaQygYJiyE/VN5vDcZTFhI/AAAAAAAACsU/bnGBsyXA2uY/s1600/Riva-San-Vitale-Bapt-03.jpg" width="400" /></a></div>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;">Romaanse
mozaïeken.</b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Romeinen waren grote liefhebbers van mozaïeken, zowel op vloeren als
op wanden. De Byzantijnen deden er op dat gebied gaarne nog een
schepje bovenop. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat de
vroeg-christelijke kerken in Italië dikwijls voorzien waren van de
prachtigste mozaïeken, die de eeuwen redelijk ongeschonden trotseerden. Dergelijke decoraties hebben echter één groot nadeel:
ze zijn <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fLODl-TGReY" target="_blank">zeer bewerkelijk</a>, dus duur. In de meeste kerken van later
datum bootste men de Byzantijnse stijl dan ook liever in fresco's na.
Er waren echter uitzonderingen. Soms pronkten ze met een eenzaam mozaïek in een absis, een enkele maal waren ze geheel gedecoreerd met mozaïeken.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=WRP5jAdAQVA" target="_blank">San Giusto</a>, Triest.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste kerk op deze heuvel werd gebouwd in de 6e eeuw, met
gebruikmaking van de resten van Romeinse monumenten. Kort na de
inwijding werd het gebouw verwoest tijdens de inval van de
Longobarden. Tussen de 9e en de 11e eeuw werden twee nieuwe
basilieken op de ruïnes geconstrueerd: de ene gewijd aan Maria en de
andere aan de heilige Justus (Giusto). In de 14e eeuw werden de
basilieken verenigd door van beide een zijbeuk af te breken. Van de
verwijderde stenen werden een nieuwe, assymmetrische façade
en een klokkentoren gebouwd.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tot
de kostbaarste kunstwerken in de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kathedrale_von_Triest" target="_blank">kerk</a> behoren de beide 'Byzantijnse'
mozaïeken, aan het begin van de 13e eeuw vervaardigd door
kunstenaars uit Veneto. In de linkerabsis is Maria te zien met het
kind Jezus op schoot en een aantal apostelen aan de voeten; in de
rechterabsis bevindt zich een afbeelding van Christus geflankeerd
door de heiligen <b><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienJ/Justus_von_Triest.html" target="_blank">Justus</a></b> en <b><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienS/Servulus5.html" target="_blank">Servulus</a></b>. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AhiJJO3Ct_k/VNo3RS1RUvI/AAAAAAAACqA/65iHR_fbO18/s1600/Triest-San-Giusto-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-AhiJJO3Ct_k/VNo3RS1RUvI/AAAAAAAACqA/65iHR_fbO18/s1600/Triest-San-Giusto-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-PAuLUnIogVg/VNod-cnlv_I/AAAAAAAACpI/6TZ_OXXCUTw/s1600/Triest-San-Giusto-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-PAuLUnIogVg/VNod-cnlv_I/AAAAAAAACpI/6TZ_OXXCUTw/s1600/Triest-San-Giusto-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-CfXlMpbwygc/VNojlD1ustI/AAAAAAAACpo/5pvwVC81yyU/s1600/Triest-San-Giusto-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-CfXlMpbwygc/VNojlD1ustI/AAAAAAAACpo/5pvwVC81yyU/s1600/Triest-San-Giusto-03a.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-YvQjBnk99ok/VNojq9m8x9I/AAAAAAAACpw/kGxFgx4qgHk/s1600/Triest-San-Giusto-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-YvQjBnk99ok/VNojq9m8x9I/AAAAAAAACpw/kGxFgx4qgHk/s1600/Triest-San-Giusto-04a.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=blhjkJE3_X8" target="_blank">San Marco</a>, Venetië.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest bekende schatkamer van de Italiaanse mozaïekkunst uit de Romaanse periode is de <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/venice-san-marco" target="_blank">San Marco</a></b>
in Venetië, die niet alleen qua aankleding uitermate
Byzantijns aandoet. De kerk is gebouwd in de vorm van een Grieks
kruis en wordt gedekt door vijf koepels. De huidige versie is de
derde op deze plaats en werd tussen 1063 en 1094 geconstrueerd om
evenals zijn voorgangers een laatste rustplaats te bieden aan de
overblijfselen van de evangelist <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/04/25/04-25-0068-marcus-evangelist.php" target="_blank">Marcus</a></b>.
Deze waren in 828 door Venetianen uit Alexandrië geroofd -ze verborgen, naar verluid, de stoffelijke resten onder een
laag varkensvlees om interventie van islamieten te voorkomen. [Zijn
symbool, de leeuw, werd ook het symbool van Venetië.] De narthex werd
in de periode 1231-1253 toegevoegd, heeft acht kleinere koepels en
'omvat' de westelijke arm van het kruis. Hij telt vijf portalen, die
op de verdieping erboven weerspiegeld worden in blinde arcaden. De
balustrade (<i>Loggia dei Cavalli</i>) biedt plaats aan de kopieën
van vier vergulde bronzen paarden (waarschijnlijk stammend uit de 2e
eeuw), die als buit van de Vierde Kruistocht door Venetiaanse
plunderaars uit Constantinopel zijn meegenomen. </span>De originelen staan in het <i>Museo Marciano</i> op de eerste verdieping van het gebouw. <span style="font-family: inherit;">Bij dezelfde gelegenheid
werd ook het beroemde altaarstuk </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://farm3.staticflickr.com/2768/4385140029_92ab1e38d0_o.jpg" target="_blank">Pala d'Oro</a></i><span style="font-family: inherit;"> geroofd, die nu in
de Clemenskapel te bewonderen is. </span><span style="font-family: inherit;">[</span><a href="https://classconnection.s3.amazonaws.com/153/flashcards/823153/jpg/plan3-ca1328294976484.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">grondplan</a><span style="font-family: inherit;">]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8cw-ugg7TP8/VNjax35-xnI/AAAAAAAACn4/FB0DY22t3PY/s1600/Venetie-San-Marco-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-8cw-ugg7TP8/VNjax35-xnI/AAAAAAAACn4/FB0DY22t3PY/s1600/Venetie-San-Marco-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-oVCOwW_-XqU/VNja5uhivII/AAAAAAAACoA/zhFdLGl4fGQ/s1600/Venetie-San-Marco-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-oVCOwW_-XqU/VNja5uhivII/AAAAAAAACoA/zhFdLGl4fGQ/s1600/Venetie-San-Marco-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-U7jALRvxOp0/VNjbCo1Af4I/AAAAAAAACoI/IpwnQom9wak/s1600/Venetie-San-Marco-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-U7jALRvxOp0/VNjbCo1Af4I/AAAAAAAACoI/IpwnQom9wak/s1600/Venetie-San-Marco-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de binnenruimte van de kerk staan vier machtige pijlers, die (met de
muren), de vijf koepels ondersteunen. Zowel het 'langhuis', als het transept hebben drie beuken. De marmeren vloer is enigszins
golvend, omdat de kerk op palen is gebouwd. De koepels en wanden zijn
bedekt met 4 vierkante kilometer door de gouden achtergrond letterlijk </span>schitterende <a href="http://www.wga.hu/html_m/zgothic/mosaics/6sanmarc/" target="_blank">mozaïeken</a><span style="font-family: inherit;">,
het resultaat van 600 jaar werk. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=_fAgls5bGXs" target="_blank">mooiste</a> stammen uit de 12e en 13e
eeuw en zijn vervaardigd door Venetiaanse kunstenaars die
geïnspireerd werden door Byzantijnse voorbeelden, maar een eigen
stijl ontwikkelden. Latere reconstructies zijn gemaakt naar ontwerpen van briljante schilders als Titiaan en Tintoretto.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
absis heeft een mozaïek van <i>Christus Pantocrator </i>(een 16e
eeuwse reproductie van een Byzantijns origineel). Daaronder bevinden
zich portretten van de vier heilige beschermers van Venetië:
Nicolaas, Petrus, Marcus en <a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienH/Hermagoras.html" target="_blank">Hermagoras</a>. Deze kunstwerken zijn
waarschijnlijk de oudste van de kerk. Het mozaïek in de centrale
koepel (de Hemelvaart) dateert uit het begin van de 13e eeuw. De westelijke koepel is gewijd aan Pinksteren. De afbeelding was waarschijnlijk de
eerste die (nog in de 12e eeuw) gereed kwam en verraadt zowel
Romaanse als Byzantijnse invloeden. In de oostelijke koepel (boven
het koor) worden de profeten gerepresenteerd. De dwarsbeuk biedt plaats aan taferelen uit het leven van Marcus. De mozaïeken aan de linkerkant
zijn in de 16e en 17e eeuw vernieuwd, die aan de rechterkant zijn nog
de originelen uit de 12e en 13e eeuw. De rechter transeptarm toont
o.a. de wonderbaarlijke herontdekking van de overblijfselen van de
heilige Marcus nadat de tweede basiliek door een brand was verwoest:
hij opent zelf een pilaar waarin zijn sarcofaag blijkt te zijn verborgen.
De narthex bevat mozaïeken uit de 13e eeuw, die verhalen uit Genesis
weergeven. (Foto's San Marco JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-NhG5cGcaS7w/VNjhyweKcoI/AAAAAAAACog/AGNQAEBiFLM/s1600/Venetie-San-Marco-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-NhG5cGcaS7w/VNjhyweKcoI/AAAAAAAACog/AGNQAEBiFLM/s1600/Venetie-San-Marco-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Normandische
kerken op Sicilië.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Sicilië
was een begerenswaardige bezitting (o.a. lange tijd een van de
grootste graanproducenten) en versleet in de Middeleeuwen dan ook
vele heersers. Het stond eeuwenlang onder bestuur van Byzantium, tot
in 902 het laatste Byzantijnse bolwerk, Traormina, werd veroverd door
Arabische moslims, die het eiland sinds 827 in handen probeerden te
krijgen. Deze werden in de periode 1061 - 1091 op hun beurt onderworpen
door Normandische invallers. De Normandiers waren rond het jaar 1000
door inheemse heersers naar Zuid-Italië gehaald om hen te helpen in
hun strijd tegen de Saracenen, maar werden al spoedig hun bazen de
baas. De Normandische veldheer Robert Guiscard verhief zijn broer
Roger in 1072 tot Graaf van Sicilië. Diens zoon <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Roger_II_of_Sicily" target="_blank">Roger II</a></b> (1095-1154)
werd in 1130 Koning van Sicilië en verenigde alle Normandische
bezittingen in Zuid-Italië onder één centraal gezag. Met de dood
van Frederik II van Hohenstaufen, een kleinzoon van Roger II, in 1250 eindigde de Normandische heerschappij in Sicilië.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Normandiers waren zeer tolerant. Het grootste deel van de bevolking
bestond uit Griekssprekende christenen (al was de hoftaal Frans) en
ook de moslims werd geen strobreed in de weg gelegd. Roger
II sprak uitstekend Arabisch en had islamitische soldaten en
wetenschappers in dienst. Er ontstond in Sicilië een unieke
Byzantijns-Arabisch-Normandische mengcultuur, die fascinerende
bouwwerken heeft opgeleverd. De grandioze mozaïeken waarmee ze
aangekleed werden, moeten zeker tot de Byzantijnse erfenis worden
gerekend. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In 1132 werd op bevel van Roger II begonnen met de bouw van de paleiskapel (<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8AHSFcMLlD4" target="_blank">Cappella Palatina</a></b>) van het <i>Palazzo Reale</i> in <b>Palermo</b>. Deze werd bovenop een oudere kapel (ca. 1080) opgetrokken (die voortaan
als crypte fungeerde) en kon reeds in 1140 ingewijd worden. Het betreft een aan Petrus en Paulus gewijde <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/palermo-cappella-palatina" target="_blank">drieschepige basiliek</a>, waarvan de zijbeuken van het middenschip gescheiden worden
door drie spitsbogen. De viering is gedekt door een koepel en het middenschip door een 'Arabisch' houten plafond met honingraatmotief. De oudste <a href="http://www.wga.hu/html_m/zgothic/mosaics/4palatin/" target="_blank">mozaïeken</a> (daterend uit de jaren
veertig) zijn te vinden in de absis (<i>Christus Pantocrator</i>), de koepel
en het transept. Ze zijn waarschijnlijk vervaardigd door Byzantijnse
artiesten. Aan de noordkant is een mozaïek te vinden van Johannes de
Doper in de woestijn met daaronder de vijf Griekse kerkvaders. De
mozaïeken in het langhuis zijn wat grover van aard en zijn enige
decennia later vervaardigd door lokale handwerkslieden. Ze hebben
Latijnse i.p.v. Griekse opschriften. Er zijn twee verhalencyclussen:
(1) een oudtestamentische cyclus die op de zuidmuur van het
middenschip begint met het scheppingsverhaal en aan de overzijde
eindigt met scènes uit het leven van Jacob; (2) een cyclus gewijd
aan de wederwaardigheden van de apostelen Petrus en Paulus op de muren van de
beide zijbeuken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
kathedraal <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pqHzfsofzdI" target="_blank">Santa Maria Nuova</a></b> in <b>Monreale</b> ontstond in
een recordtijd (1172 - 1176), op initiatief van Rogers kleinzoon
Willem II. Deze <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Monreale" target="_blank">drieschepige basiliek</a> heeft twee weertorens, waarvan
de linker onvoltooid is gebleven. In de 18e eeuw werd een
classicistische porticus toegevoegd, die het aanzien behoorlijk
bederft. De onderste delen van de wanden zijn bekleed met marmer, de
bovenste delen met <a href="http://www.wga.hu/html_m/zgothic/mosaics/5monreal/" target="_blank">mozaïeken</a> die in totaal meer dan 6.340 vierkante
meter beslaan. Ze zijn in een periode van slechts drie jaar (1179 -
1182) vervaardigd door Byzantijnse en inheemse kunstenaars. De
hoofdabsis is gereserveerd voor Christus als Wereldheerser. Hij wordt
in de noordabsis geflankeerd door Paulus en in de zuidabsis door
Petrus. Het middenschip en de westelijke wand zijn de ondergrond voor
twee rijen mozaïeken met scenes uit Genesis. De muren van de
zijbeuken verhalen de wonderen van Christus, terwijl het transept
scènes uit zijn leven toont, van de verkondiging tot de uitstorting
van de Heilige Geest met Pinksteren.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b>Romaans houtsnijwerk.</b></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Y3wLQiogueM/VNqhEAliW1I/AAAAAAAACqg/hvk3DCLJvvE/s1600/Saulieu-Musee-Pompon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-Y3wLQiogueM/VNqhEAliW1I/AAAAAAAACqg/hvk3DCLJvvE/s1600/Saulieu-Musee-Pompon-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saulieu, Musée Pompon</i></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
Romaanse kerken kwamen twee soorten houten beelden veel voor: de
</span><i style="font-family: inherit;">Majestat</i><span style="font-family: inherit;"> en de </span><i style="font-family: inherit;">Sedes Sapientiae</i><span style="font-family: inherit;">. </span><span style="font-family: inherit;">Een
'Majestat' is een weergave van Christus aan het kruis. In
tegenstelling tot later tijden beeldden de kunstenaars in de Romaanse
periode Christus bij voorkeur af als 'leider' (</span><i style="font-family: inherit;">Christus regnans</i><span style="font-family: inherit;">)
en niet als 'lijder' (</span><i style="font-family: inherit;">Christus patiens</i><span style="font-family: inherit;">). Christus aan het
kruis werd levend en getooid in een lange tuniek weergegeven, als
symbool voor de overwinning op de dood. Andere kenmerken van
dergelijke Romaanse crucifixen zijn de vlakke weergave (hoogstens in
half-reliëf) en het vaak uitbundige kleurgebruik. Gewoonlijk waren op de
achterkant een </span><i style="font-family: inherit;">Agnus Dei</i><span style="font-family: inherit;"> en de symbolen van de evangelisten
aangebracht, wat de indruk wekt dat ze in processies werden
meegedragen. Ze waren vooral in Catalonië en de Roussillon in
vrijwel iedere kerk aanwezig. Een bekend voorbeeld is de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Xpz_sw55xHc" target="_blank">Battló Majestat</a></b><span style="font-family: inherit;">. </span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-turw_dv-zVs/VN36Kullc1I/AAAAAAAACro/oACjLxc6vfY/s1600/Museu-Episcopal-Vic-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-turw_dv-zVs/VN36Kullc1I/AAAAAAAACro/oACjLxc6vfY/s1600/Museu-Episcopal-Vic-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Museu Episcopal Vic</i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-TjgUdN75mVU/VW823K68n3I/AAAAAAAAESM/ZB7SUtPqjjU/s1600/Museu-Episcopal-Vic-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-TjgUdN75mVU/VW823K68n3I/AAAAAAAAESM/ZB7SUtPqjjU/s400/Museu-Episcopal-Vic-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Museu Episcopal Vic (JW)</i></span></div>
</div>
</div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Een
'Sedes Sapientiae' is een </span><a href="http://www.nieuwsbronnen.com/veronakapel/mariabeelden.html" style="font-family: inherit;" target="_blank">beeld</a><span style="font-family: inherit;"> van een gekroonde Maria, gezeten op
een troon, met het kind Jezus (dat er vaak opvallend volwassen
uitziet en de hand in een zegenend gebaar opsteekt) op haar schoot. Er is geen enkele interactie tussen Maria en
het kind, beiden kijken strak vooruit. Het thema is ontleend aan de
Byzantijnse kunst. Na de 8e eeuw verspreidde het zich vanuit Rome over heel West-Europa en het bleef tot de 13e eeuw de belangrijkste Mariatypering. Er zijn tal van beroemde voorbeelden: o.a. de
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ubZOUxbQACs" target="_blank">Zwarte Madonna</a></b><span style="font-family: inherit;"> van </span><b style="font-family: inherit;">Montserrat </b><span style="font-family: inherit;">en de </span><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7f/Abbaye_St_Philibert-Tournus-Notre_Dame_La_Brune.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank"><b>Notre-Dame-la-Brune</b></a><i style="font-family: inherit;"> </i><span style="font-family: inherit;">van </span><b style="font-family: inherit;">Tournus</b><i style="font-family: inherit;"> </i><span style="font-family: inherit;">(door
roet van kaarsen e.d. zijn veel van deze beelden behoorlijk donker
geworden, maar er bestaat grote weerstand tegen reiniging). </span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-M3JbZWXhcFs/VNp28zJwYcI/AAAAAAAACqQ/C5kNA9IwPCs/s1600/Abbaye-du-Thoronet-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-M3JbZWXhcFs/VNp28zJwYcI/AAAAAAAACqQ/C5kNA9IwPCs/s1600/Abbaye-du-Thoronet-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Abbaye du Thoronet (JW)</i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In het noorden van Spanje waren houten beeldengroepen van de kruisafname zeer geliefd. Ze zijn slechts zelden in hun geheel bewaard gebleven. Soms zijn delen ervan in verschillende musea terecht gekomen.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-DlO2C1fdY_U/VW88RdOttKI/AAAAAAAAESk/vCuc1MMmXtQ/s1600/Santa-Eulalia-d%2527Erill-la-Vall-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-DlO2C1fdY_U/VW88RdOttKI/AAAAAAAAESk/vCuc1MMmXtQ/s400/Santa-Eulalia-d%2527Erill-la-Vall-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Museu Episcopal Vic: deel kruisafname uit de Santa Eulalia d' Erill la Vall (JW)</i></span></div>
</div>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;">Romaans
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=WInb5RgsahI" target="_blank">gebrandschilderd glas</a>.</b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Grote
gebrandschilderde ramen zijn een typisch kenmerk van Gotische kerken.
Dat wil niet zeggen dat ze bij hun Romaanse voorgangers in het geheel
niet voorkwamen, maar slechts in bescheiden aantallen. De ramen in
Romaanse kerken waren klein en diepliggend en men had ieder sprankje
wit licht in het interieur hard nodig. Dus als ze al te vinden waren,
dan was dat voornamelijk in het koor. Aangezien er weinig
kunstvoorwerpen zo kwetsbaar zijn als gebrandschilderde ramen (ze
vormen een onweerstaanbare verleiding voor elke vandaal), hebben er
maar <a href="http://www.wga.hu/html_m/zgothic/stained/12c/index.html" target="_blank">enkele</a> overleefd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
oudst bekende stukje gebrandschilderd glas uit de Romaanse periode is
de <i><b><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Christ_de_Wissembourg#mediaviewer/File:Christ_de_Wissembourg.JPG" target="_blank">Christ de Wissembourg</a></b></i>, een fragment met een
doorsnede van ternauwernood 25 cm met een afbeelding van het <a href="http://www.musees.strasbourg.eu/index.php?page=Vitraux" target="_blank">hoofd van Christus</a> (ca. 1060),
afkomstig uit de <b>Saint-Pierre-et-Saint-Paul</b> in <b>Wissembourg</b>.
Het fragment werd aan het eind van de 19e eeuw op de zolder van de
abdijkerk gevonden en in de jaren vijftig 'verfraaid' met stukjes
gekleurd glas. Het is nu opgeborgen in een museum. Dat is
eveneens het geval met de vijf ramen met beeltenissen van profeten
uit de <a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/augsburg-cathedral" style="font-weight: bold;" target="_blank">Dom van Augsburg</a>, die het nu met kopieën moet doen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het magnifieke raam met een afbeelding van de kruisiging van Christus dat in het bezit is van de
kathedraal <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/poitiers-cathedral" target="_blank">Saint-Pierre</a></b> in <b>Poitiers</b> (ca. 1170) verkeert nog
steeds <i>in situ</i>. Er wordt beweerd dat het is geschonken door koning Hendrik II Plantagenêt en koningin Aliénor van Engeland in hoogst eigen persoon. Onderin zijn de executies van Petrus (door omgekeerde kruisiging) en Paulus (door onthoofding, aangezien hij een Romeins staatsburger was) te zien.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-kLDHMvpkkpk/VNoGk4SRd5I/AAAAAAAACow/a9rQEwZLFUw/s1600/Poitiers-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-kLDHMvpkkpk/VNoGk4SRd5I/AAAAAAAACow/a9rQEwZLFUw/s1600/Poitiers-Saint-Pierre-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<b>Meer weten? </b><br />
<br />
Over de Romaanse kunst zijn er op You Tube niet verschrikkelijk veel documentaires te vinden, meestal betreft het kunstuitingen van iets later datum: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LGLD_Bv43vw" target="_blank">Illuminations, Treasures of the Middle Ages</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hn3o_T3IiNI" target="_blank">The Hidden Masters of the Middle Ages: The Limbourg Brothers</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zUlK0neLq8A" target="_blank">Glories of Medieval Art: The Cloisters</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=68cC4AO0Bgw" target="_blank">Stil Epochen 4: Frühes Mittelalter und Romanik</a>. In het Spaans: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ypIH5eWsmAo" target="_blank">Arte Románico-Cristiano y Europeo</a>.<br />
<br />
Een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=baQ9JVvd5xg&list=PLAjrswY6TkLBYSL5qhajnunenfB3Y0Dm2&index=1" target="_blank">reeks colleges over Middeleeuwse kunst</a> door <b>dr. Vida Hull</b> van de <b>East Tennessee State University</b> is eveneens voorhanden. Het <b>Metropolitan Museum</b> in <b>New York</b> organiseert zondagse lezingen, o.a. over <b>The Cloisters</b>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ksC-IJDZbv0" target="_blank">deel 1</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZSnBihpW2iA" target="_blank">deel 2</a>.<br />
<br />
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-81265580070580894742015-01-30T00:13:00.000+01:002015-06-20T01:20:17.706+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 7.<br />
<b>ROMAANSE KUNST: DEEL 2.</b><br />
<br />
<br />
<b style="font-family: inherit;">Timpanen.</b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De ontwikkeling van de Romaanse gevelversiering in Frankrijk begint in de kloosters van de Roussillon. Hoewel Saint-Génis-des-Fontaines met de eerste versierde latei en Arles-sur-Tech met het eerste versierde timpaan kunnen pronken, is het in <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Andr%C3%A9-de-Sor%C3%A8de" target="_blank">Saint-André-de-Sorède</a></b> dat men de eerste coherente geveldecoratie kan bewonderen. Daar is op de latei een soortgelijke voorstelling als in Saint-Génis te zien (al doet de veel levendiger weergave een later tijdstip onderkennen) en het timpaan vertoont een Grieks (!) kruis met in het midden het Christusembleem. Het geheel wordt geflankeerd door sculpturen van twee leeuwen. Het kozijn van het venster erboven vertoont decoraties die sterk gelijken op die van de marmeren altaartafel in het interieur. Van wanneer dit alles stamt is onduidelijk. De kerk is het enig overgebleven onderdeel van een abdij die rond 800 gesticht werd, maar van de daarop volgende 300 jaar is zo goed als niets bekend. Als men de constructie van het geheel rond het midden van de 11e eeuw dateert, zal men er echter niet ver naast zitten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BKgQLqqF50w/VMDpnsV1-dI/AAAAAAAACOg/LxUI6bhGvHE/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-BKgQLqqF50w/VMDpnsV1-dI/AAAAAAAACOg/LxUI6bhGvHE/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7oeaJYk__Rw/VMDpxLJzZeI/AAAAAAAACOk/YAlVd8DZW5Y/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-7oeaJYk__Rw/VMDpxLJzZeI/AAAAAAAACOk/YAlVd8DZW5Y/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
in de tweede helft van de 11e eeuw gebouwde abdij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qxxbnSAzUEw" target="_blank">Saint-Fortunat</a></b>
in <b>Charlieu</b> viel na de Franse Revolutie ten prooi aan de
slopershamer. Alleen de westelijke ingang en de in de eerste helft
van de 12e eeuw toegevoegde narthex met zijn twee noordelijke
portalen bleven gespaard. In het westelijke timpaan van de abdijkerk
verschijnt Christus rond 1090 voor het eerst als <i>Majestas Domini</i>,
zinnebeeld van de 'triomferende kerk'<i>. </i>Hij zit op een troon in
een door twee engelen vastgehouden <i>mandorla</i>. Op de latei zijn
de apostelen afgebeeld. Het timpaan van de grootste van de noordelijke
portalen heeft eenzelfde thema, maar in een totaal andere stijl. Bij
het oudere voorbeeld is het reliëf vlak en zijn de figuren statisch.
De achtergrond van het boogveld en de archivolten zijn niet
gedecoreerd. In het jongere timpaan is het reliëf veel dieper en
vertonen de figuren een grotere levendigheid -tot en met het
nieuwsgierig naar beneden kijkende lam toe. Ze verdwijnen bijna in de overmaat aan versieringen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-NZyr7NxvHUA/VMEOHqfVxqI/AAAAAAAACO0/eG1BaPdIPo0/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-NZyr7NxvHUA/VMEOHqfVxqI/AAAAAAAACO0/eG1BaPdIPo0/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-C64g4ENReFI/VMEOhez78RI/AAAAAAAACPE/wHEX6xgaO_g/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-C64g4ENReFI/VMEOhez78RI/AAAAAAAACPE/wHEX6xgaO_g/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-cx7wMQzN5_U/VMEOUcMMC1I/AAAAAAAACO8/kQimHgwCA5I/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-cx7wMQzN5_U/VMEOUcMMC1I/AAAAAAAACO8/kQimHgwCA5I/s1600/Charlieu-Saint-Fortunat-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <i>Majestas Domini</i> motief is terug te vinden op veel vroege timpanen (eventueel aangevuld
met de symbolen van de vier evangelisten). Ook op het timpaan van
Cluny III, hetwelk veel meer invloed op de rest van Romaans Europa
zal hebben gehad dan het boogveld dat de primeur had. De uitbundige stijl van
het jongere portaal, die ook te vinden is in de timpanen van o.a.
</span><b style="font-family: inherit;">Saint-Julien-de-Jonzy </b><span style="font-family: inherit;">en <b>Semur-en-Brionnais</b> wordt wel de '<b>R</b></span><b style="font-family: inherit;">omaanse Barok</b><span style="font-family: inherit;">'
genoemd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HaS94VviDjM/VMEOzCnxmUI/AAAAAAAACPM/KaBA0Oev3no/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-HaS94VviDjM/VMEOzCnxmUI/AAAAAAAACPM/KaBA0Oev3no/s1600/Saint-Julien-de-Jonzy-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Saint-Julien-de-Jonzy, <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/jonzy-saint-julien" target="_blank">Saint-Julien</a></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zLBRmTG4-dU/VMEPacaT2NI/AAAAAAAACPU/qv_MSVRoJgQ/s1600/Semur-en-Brionnais-Saint-Hilaire-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-zLBRmTG4-dU/VMEPacaT2NI/AAAAAAAACPU/qv_MSVRoJgQ/s1600/Semur-en-Brionnais-Saint-Hilaire-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Semur-en-Brionnais, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Hilaire_de_Semur-en-Brionnais" target="_blank">Saint-Hilaire</a></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-oVwoNLq1XYo/VMEPtCPT_uI/AAAAAAAACPY/YlupduayTPU/s1600/Bourg-Argental-Saint-Andre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-oVwoNLq1XYo/VMEPtCPT_uI/AAAAAAAACPY/YlupduayTPU/s1600/Bourg-Argental-Saint-Andre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Bourg-Argental, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Saint-Andr%C3%A9_de_Bourg-Argental" target="_blank">Saint-André</a></i>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-PPsZEnsYpTc/VMEnyX03wvI/AAAAAAAACP4/exTUnlnWzI4/s1600/Maguelonne-Saints-Pierre-et.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-PPsZEnsYpTc/VMEnyX03wvI/AAAAAAAACP4/exTUnlnWzI4/s1600/Maguelonne-Saints-Pierre-et.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=c3g3BwoX9aA" target="_blank">Maguelone</a>, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Pierre-et-St-Paul_de_Maguelone" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a></i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Een 'primitieve' weergave van de majestueuze Christus is te vinden in het portaal van het 12e eeuwse Romaanse kerkje <b><a href="http://portugalromanico.net/2009/11/07/sao-salvador-de-bravaes/" target="_blank">Sao Salvador</a></b> in <b>Bravaes</b>, Portugal, waar ook de 'pilaarheiligen' uit de steentijd lijken te stammen. (Foto's JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KPkkROGAwHw/VME-za3VshI/AAAAAAAACQI/T0gRDd7NIL8/s1600/Bravaes-Sao-Salvador-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-KPkkROGAwHw/VME-za3VshI/AAAAAAAACQI/T0gRDd7NIL8/s1600/Bravaes-Sao-Salvador-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-sBuXkYDJvm4/VMkxi8XkXjI/AAAAAAAACds/yuH6hLzTBBw/s1600/Bravaes-Sao-Salvador-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-sBuXkYDJvm4/VMkxi8XkXjI/AAAAAAAACds/yuH6hLzTBBw/s1600/Bravaes-Sao-Salvador-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<span style="font-family: inherit;">Natuurlijk
waren er tal van andere motieven op timpanen vertegenwoordigd. Veel kerken hadden een boogveld dat gewijd was aan hun 'eigen' beschermheilige (Sint Joris, Sint Maarten, e.d.). Bijzonder is het timpaan van de <b>Saint-Pierre</b> in <b>Aulnay</b>, dat een '<a href="http://www.kerkramen.nl/oirschot/petrusbanden/kruisiging.html" target="_blank">omgekeerde kruisiging</a>' laat zien -naar de legende dat Petrus verzocht had hem op deze manier te executeren omdat hij zich niet waardig achtte op dezelfde wijze te sterven als Christus.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-H0vmcfdulhI/VMFA5x-FyoI/AAAAAAAACQU/qRrCIi6J0Zs/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-H0vmcfdulhI/VMFA5x-FyoI/AAAAAAAACQU/qRrCIi6J0Zs/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Aulnay, <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/aulnay-de-saintonge-church" target="_blank">Saint-Pierre</a> </i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-rugpYZx_MYw/VMFBZRGOO_I/AAAAAAAACQc/qwGDmeEeM4A/s1600/Ydes-Saint-Georges-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-rugpYZx_MYw/VMFBZRGOO_I/AAAAAAAACQc/qwGDmeEeM4A/s1600/Ydes-Saint-Georges-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Ydes-Bourg, <a href="http://www.ydes.fr/?eglise" target="_blank">Saint-Georges</a> </i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-oY97tYMTzHE/VMFD2QfYyUI/AAAAAAAACQo/gbKelDc9bFs/s1600/Corneilla-de-Conflent-Sainte-Marie-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-oY97tYMTzHE/VMFD2QfYyUI/AAAAAAAACQo/gbKelDc9bFs/s1600/Corneilla-de-Conflent-Sainte-Marie-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Corneilla-de-Conflent, <a href="http://www.edelo.net/roman/images/catalan66/corneilla/cadre.htm" target="_blank">Sainte-Marie</a> </i></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-MkTzRdzyrp4/VMJE0XRtB3I/AAAAAAAACSc/g1dyXWZyhaI/s1600/Hildesheim-Sankt-Godehard-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-MkTzRdzyrp4/VMJE0XRtB3I/AAAAAAAACSc/g1dyXWZyhaI/s1600/Hildesheim-Sankt-Godehard-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Hildesheim, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Basilika_St._Godehard_(Hildesheim)" target="_blank">Sankt Godehard</a></i></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Scenes uit het leven van Christus (zoals de vlucht naar Egypte) werden ook veelvuldig aangebracht op timpanen. Afbeeldingen van de kruisiging/kruisafneming waren redelijk zeldzaam, maar ontbraken niet.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-HVfIyS4NWeQ/VMFUmXRhr4I/AAAAAAAACQ4/bwRG2cJF68k/s1600/Bois-Sainte-Marie-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-HVfIyS4NWeQ/VMFUmXRhr4I/AAAAAAAACQ4/bwRG2cJF68k/s1600/Bois-Sainte-Marie-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"> <i>Bois-Sainte-Marie, <a href="http://www.art-roman.net/boisstemarie/boisstemarie.htm" target="_blank">Notre-Dame-de-la-Nativité</a></i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-o6biTquM_xI/VMFZCr3Ur4I/AAAAAAAACRE/DGne0KkhpYc/s1600/Condrieu-Saint-Etienne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-o6biTquM_xI/VMFZCr3Ur4I/AAAAAAAACRE/DGne0KkhpYc/s1600/Condrieu-Saint-Etienne-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Condrieu, <a href="http://www.pilat-patrimoines.fr/Eglise/Eglise-Saint-Etienne-Condrieu.html" target="_blank">Saint-Etienne</a></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-uJ9E1bQiIok/VMFaJU6N7AI/AAAAAAAACRM/lTLy5BjKWqw/s1600/Ribe-Maria-Kirke-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-uJ9E1bQiIok/VMFaJU6N7AI/AAAAAAAACRM/lTLy5BjKWqw/s1600/Ribe-Maria-Kirke-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Ribe, Maria Kirke</i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-MsPDbB9b9uM/VMKUTWcgJdI/AAAAAAAACTg/Qr4OnrfOnK8/s1600/Verona-San-Zeno-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-MsPDbB9b9uM/VMKUTWcgJdI/AAAAAAAACTg/Qr4OnrfOnK8/s1600/Verona-San-Zeno-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Verona, <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Basilica_of_San_Zeno,_Verona" target="_blank">San Zeno</a> (JW)</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
De <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Hyj-zSF3HC0" target="_blank">Santo Domingo</a></b> in <b>Soria</b> heeft een wel heel bijzonder timpaan. Christus als kind op schoot bij Maria is een bekend thema, maar Christus op schoot bij (een sprekend op Karel de Grote lijkende) God is andere koek. Het opperwezen wordt slechts zelden afgebeeld in de romaanse iconografie.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-pIgT5bbia-4/VMFypgZTSvI/AAAAAAAACRc/WGKCfe-K-ug/s1600/Soria-Santo-Domingo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-pIgT5bbia-4/VMFypgZTSvI/AAAAAAAACRc/WGKCfe-K-ug/s1600/Soria-Santo-Domingo-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
sommige delen van West-Frankrijk, met name in de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saintonge" target="_blank">Saintonge</a>, speelt
het timpaan een veel minder belangrijke rol. Daar ontbreekt het vaak
in de (hoofd)portalen, die in plaats daarvan rijk versierde
archivolten hebben. Bij de <b>Saint-Pierre</b> in <b>Aulnay</b> wordt
het binnenste archivolt gesierd door dieren en ranken terwijl de
archivolten daarboven respectievelijk 24 profeten en apostelen, de 24
Oudsten van de Apocalyps (in verband met het vullen van de boog
uitgebreid tot 31) en fabelwezens & monsters weergeven. In de
buitenste rand lopen de dieren met de boog mee (tangentiaal in plaats
van radiaal).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-vf-abHTP3k4/VMjVBa9i1rI/AAAAAAAACa0/MUCcYohN-4U/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-vf-abHTP3k4/VMjVBa9i1rI/AAAAAAAACa0/MUCcYohN-4U/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bij
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=06jpElm5mtw" target="_blank">Abbaye-aux-Dames</a></b> in <b>Saintes </b>(tegenwoordig een muziekcentrum)<b> </b>overwegen
de dieren- en rankenfriezen, maar vertonen sommige archivolten
een bijbels verhaal (de kindermoord in Jeruzalem), of christelijke
symbolen (engelen met de hand van God, de emblemen van de
evangelisten). (Foto JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-36Y7CaTsUWc/VMjVOmO894I/AAAAAAAACa8/afgPa9PcAbY/s1600/Saintes-Abbaye-des-Dames-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-36Y7CaTsUWc/VMjVOmO894I/AAAAAAAACa8/afgPa9PcAbY/s1600/Saintes-Abbaye-des-Dames-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hoe kleurrijk de meeste archivolten er tijdens de Romaanse era waarschijnlijk uit hebben gezien wordt gedemonstreerd door de <b><a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Loches/Loches-Collegiale-Saint-Ours.htm" target="_blank">Saint-Ours</a></b> in <b>Loches</b>, waar een deel van de oude <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Polychrome" target="_blank">polychromie </a>bewaard is gebleven.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-DrQrDkcTjjY/VMqfbxFjkoI/AAAAAAAACfM/7DHof6AsgP8/s1600/Loches-Saint-Ours-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-DrQrDkcTjjY/VMqfbxFjkoI/AAAAAAAACfM/7DHof6AsgP8/s1600/Loches-Saint-Ours-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;">De belangrijkste portalen.</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qlNTI1Cs2qw" target="_blank">Saint-Sernin</a></b> in <b>Toulouse</b> had in meerdere opzichten een
voortrekkersrol: niet alleen was het na Cluny III het <a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/toulouse" target="_blank">grootste sacrale bouwwerk</a> van Romaans Frankrijk en was het een van de
belangrijkste etappeplaatsen op de weg naar Santiago de Compostela, de twee portalen aan de zuidkant vormden ook een keerpunt in de
ontwikkeling van de Romaanse beeldhouwkunst. De <b>Porte des Comtes</b>
(rond 1100) pionierde een uitgewerkt beeldprogramma. De <b><a href="http://www.gegeloccitan-photo.fr/article-la-porte-miegeville-basilique-saint-sernin-toulouse-103705225.html" target="_blank">Porte de Miègeville</a></b> (van het Latijnse <i>media villae</i>) was in 1118
het eerste volledig gedecoreerde portaal. Dit werd al spoedig een modeverschijnsel dat in de periode 1120-1130 de belangrijkste
pelgrimskerken in zijn ban kreeg. Het creëren van indrukwekkende portalen zou uitgroeien tot een centraal element van de Romaanse kunst. Veel van de portalen die in kunsthistorische werken beschreven staan behoren tot kerken die aan een (alternatieve) aanvoerroute van de <i>Camino de Santiago</i> lagen, culminerend in het portaal van de kathedraal van Santiago de Compostela zelf. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door
de portalen dieper te maken ontstond op de portaalwangen ruimte voor
het aanbrengen van sculpturen. Portretten van profeten en apostelen
en scènes uit het leven van Christus kregen daarbij de voorkeur. </span>Door de uitvinding van de <i style="font-family: inherit;">trumeau </i>werd het mogelijk zwaardere timpanen aan te brengen (met een straal van drie meter en meer). Dergelijke timpanen bestonden uit meerdere delen, die soms op duidelijk zichtbare wijze met elkaar verbonden werden.<br />
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-v3TbTlw_SBM/VMKNMq9eRoI/AAAAAAAACTU/yZkBJXY6jdw/s1600/Ydes-Saint-Georges-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-v3TbTlw_SBM/VMKNMq9eRoI/AAAAAAAACTU/yZkBJXY6jdw/s1600/Ydes-Saint-Georges-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Ydes-Bourg, Saint-Georges: de Annunciatie </i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=lzLq2mMZoZM" target="_blank">portaal</a> van de <a href="http://www.bluffton.edu/~sullivanm/france/moissac/stpierre/intro.html" target="_blank">Saint-Pierre</a>, Moissac.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://tourisme.moissac.fr/web/FR/61-le-tympan.php" target="_blank">timpaan</a> in het zuidportaal van de Saint-Pierre in Moissac was de
eerste van de grote portalen aan een belangrijke route naar Santiago de
Compostella (de <b>Via Podiensis</b>). Het kwam rond 1130 gereed. Het thema is het <b><a href="http://www.vrijezending.nl/gemeente-tijdperken/patmos" target="_blank">Visioen van Johannes</a></b> uit de Openbaring. In het midden zit de gekroonde
Christus op zijn troon, omgeven door de symbolen van de evangelisten
en engelen. Hij wordt verder omringd door de 24 Oudsten van de
Apocalyps: 10 aan weerszijden en de 14 overigen onder de 'glazen
zee' uit het visioen. Op de latei zijn vurige raderen aangebracht die
het hellevuur symboliseren. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-C3Z7ytXrJQE/VMKIj382WZI/AAAAAAAACSs/H3QUx-mWFek/s1600/Moissac-Saint-Pierre-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-C3Z7ytXrJQE/VMKIj382WZI/AAAAAAAACSs/H3QUx-mWFek/s1600/Moissac-Saint-Pierre-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QU_kmCg8vLI/VMKIuHo4lsI/AAAAAAAACS0/06Zu4ZiclUk/s1600/Moissac-Saint-Pierre-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-QU_kmCg8vLI/VMKIuHo4lsI/AAAAAAAACS0/06Zu4ZiclUk/s1600/Moissac-Saint-Pierre-14.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
deurposten (met unieke gekartelde randen) zijn voorzien van
reliëfsculpturen van Jesaja (rechts) en Petrus (links). De middendam heeft vervlochten leeuwen aan de voorkant plus een afbeelding van
Paulus aan de linkerkant en een van Jeremia aan de rechterkant. De
portaalwangen zijn voorzien van dubbele arcaden met verhalende
taferelen. Links: </span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gelijkenis_van_de_rijke_man_en_Lazarus" style="font-family: inherit;" target="_blank">Lazarus en de rijke man</a><span style="font-family: inherit;"> plus de Verdoeming van
</span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdzonde" style="font-family: inherit;" target="_blank">Avaritia en Luxuria</a><span style="font-family: inherit;">; rechts scènes uit het leven van Christus. (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-zuYuGdD17oM/VMKI5Wqb6UI/AAAAAAAACS8/YOFoVDQ5oWY/s1600/Moissac-Saint-Pierre-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-zuYuGdD17oM/VMKI5Wqb6UI/AAAAAAAACS8/YOFoVDQ5oWY/s1600/Moissac-Saint-Pierre-11.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-rocAlMfX3ic/VMKJHglLR-I/AAAAAAAACTE/cZcgqUBskus/s1600/Moissac-Saint-Pierre-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-rocAlMfX3ic/VMKJHglLR-I/AAAAAAAACTE/cZcgqUBskus/s1600/Moissac-Saint-Pierre-12.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ocQynGVjDQI/VMKJSPYpzKI/AAAAAAAACTM/0dpvlR4oe_E/s1600/Moissac-Saint-Pierre-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-ocQynGVjDQI/VMKJSPYpzKI/AAAAAAAACTM/0dpvlR4oe_E/s1600/Moissac-Saint-Pierre-13.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Paulus</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><br /></b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Het
portaal van de <a href="http://www.art-roman.net/conques/conques.htm" target="_blank">Sainte-Foy</a>, Conques.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
tegenwoordig nietige <a href="https://www.youtube.com/watch?v=M1v4ZOnTlnA" target="_blank">Conques</a> was een van de voornaamste
etappeplaatsen van de <b>Via Podiensis</b>.
De <a href="https://sites.google.com/site/sudromanes/midi-pyrenees/conques-abbaye-sainte-foy" target="_blank">kerk</a> is dan ook navenant indrukwekkend, met name het timpaan (naar
mijn mening het mooiste van Frankrijk). Het meet 6,73 m bij 3,63 m en
telt meer dan 120 figuren. De kerk is gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/10/06/10-06-0304-foy.php" target="_blank">Fides</a></b> (Foy<b>)</b>,
die als jong meisje rond 304 de marteldood stierf.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
thema van het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-cX2EAmPzo8" target="_blank">timpaan</a> is het <b>Laatste Oordeel</b>.
Christus is afgebeeld als strenge rechter. Achter zijn door een
aureool omgeven troon staat een kruis. Daaronder vindt
de weging van de zielen plaats. De rechter bovenarm van Christus is
horizontaal gestrekt, zijn onderarm wijst omhoog. Hij geeft daarmee
de 'coördinaten' van het paradijs aan. Daarnaast zijn Maria, Jozef
en verschillende heiligen (Karel de Grote incluis)
afgebeeld. Eronder stellen arcaden het Hemelse Jeruzalem voor.
Abraham zit pontificaal in het midden, geflankeerd door een aantal
paren heiligen. Op het 'dak' erboven strekt de hand van God zich uit
naar de heilige Foy. De linkerarm van Christus wijst gestrekt naar
beneden: daarmee worden de zondaars naar de hel verwezen. In de zone
eronder steekt de geopende muil van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Leviathan_%28mythisch_wezen%29" target="_blank">Leviathan</a> door de hellepoort en
verslindt de verdoemden. De grijnzende duivel houdt in de hel een tweede
gericht, waarbij hij iedere booswicht een bij zijn zonde passende
straf toedeelt. Elke zondaar staat model voor een bepaalde
hoofdzonde: de ridder voor hoogmoed; een monnik met een vrouw voor
ontucht, etc. Het timpaan steunt op een zeer brede middendam en wordt beschut door een op een fronton gelijkend afdakje, dat tegen de voor het overige ongedecoreerde gevel rust.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-pA4_nxtVZLI/VMaTrvwzQDI/AAAAAAAACW0/jLMVghlF1v4/s1600/Conques-Sainte-Foy-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-pA4_nxtVZLI/VMaTrvwzQDI/AAAAAAAACW0/jLMVghlF1v4/s1600/Conques-Sainte-Foy-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=e3akeeuj1tk" target="_blank">portaal</a> van de Saint-Trophime, Arles.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Dit
portaal, daterend uit het midden van de 12e eeuw, is duidelijk
geïnspireerd door de Romeinse monumenten van het nabijgelegen
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VYWUpTyrqo8" target="_blank">Glanum</a></b> (bij Saint-Rémy-de-Provence), maar er zijn ook Bourgondische invloeden te ontwaren. Het is voor de verder
geheel onversierde gevel geplaatst. Na een geslaagde restauratie in
de jaren negentig verkeert het portaal, dat <i>so wie so</i>
opmerkelijk goed bewaard was gebleven, weer in een onberispelijke
staat.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
thema is het <b>Laatste</b> <b>Oordeel</b>. Op het timpaan is het
bekende <i>Majestas Domini</i> motief aangebracht (dit keer zonder
engelen). Het wordt aangevuld met een <a href="http://www.art-roman.net/arles/arles2.htm" target="_blank">doorlopend fries</a> daaronder. Op
de latei staan afbeeldingen van de apostelen met aan de linkerkant
daarvan degenen die zijn uitverkoren om het hemelrijk te betreden en
ter rechterzijde de verdoemden die de hellemond worden ingedreven. In
de zone daaronder zijn <a href="http://www.art-roman.net/arles/arles4.htm" target="_blank">beeltenissen van apostelen</a> aangebracht. Aan de
voorkant: links Petrus en Johannes; rechts Paulus en Andreas. In de
nissen in de portaalwangen: links Jacobus Maior en Bathelomeus;
rechts Jacobus Minor en Philippus. Op de hoeken tussen de beide paren
apostelen is links een afbeelding van Saint-Trophime te vinden,
terwijl rechts de steniging van Stephanus wordt weergegeven. Verder
zijn er nog tal van gebeurtenissen uit de <a href="http://www.art-roman.net/arles/arles3.htm" target="_blank">jeugd van Christus</a> weergegeven en worden de zuilen gedragen door leeuwen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-MMFQ39X9JXA/VMQbGrrTY6I/AAAAAAAACUQ/clSPpE7sLPU/s1600/Arles-Saint-Trophime-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-MMFQ39X9JXA/VMQbGrrTY6I/AAAAAAAACUQ/clSPpE7sLPU/s1600/Arles-Saint-Trophime-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-7yG99kkwFDw/VMQbQoatCrI/AAAAAAAACUY/y8awinIvOyE/s1600/Arles-Saint-Trophime-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-7yG99kkwFDw/VMQbQoatCrI/AAAAAAAACUY/y8awinIvOyE/s1600/Arles-Saint-Trophime-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gFgzvT6CI4w/VMQbajWuKgI/AAAAAAAACUg/Y4rvFsnsYAw/s1600/Arles-Saint-Trophime-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-gFgzvT6CI4w/VMQbajWuKgI/AAAAAAAACUg/Y4rvFsnsYAw/s1600/Arles-Saint-Trophime-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Fwrhfn55iPo/VMQbh4ky47I/AAAAAAAACUo/tqlhIeBJJSY/s1600/Arles-Saint-Trophime-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-Fwrhfn55iPo/VMQbh4ky47I/AAAAAAAACUo/tqlhIeBJJSY/s1600/Arles-Saint-Trophime-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Het
portaal van de <a href="http://www.bluffton.edu/~sullivanm/france/saintgilles/stgilles/saintgilles.html" target="_blank">Saint-Gilles</a>, Saint-Gilles-du-Gard.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Saint-Gilles-du-Gard werden niet alleen de relikwieën van de heilige
<b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/09/01/09-01-0723-aegidius.php" target="_blank">Aegidius</a></b> vereerd, maar het was ook een belangrijke
havenplaats, die aan het begin van de 13e eeuw maar liefst 40.000
inwoners telde. In de nabijheid van de door pelgrims die over de <b>Via
Tolosana</b> trokken drukbezochte kerk <b>Saint-Gilles</b> werd in 1208 de
pauselijke legaat Pierre de Castelnau, die de Provençaalse
adel tot een strengere aanpak van de Kathaarse ketters moest
aanzetten, vermoord.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://www.art-roman.net/stgilles/stgilles.htm" target="_blank">façade</a> van de kerk bestaat uit
drie door tussenwanden met elkaar verbonden portalen, afgekeken van
Romeinse triomfpoorten. De tussenwanden doen
sterk denken aan de achtergrond van een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tP-RIhs5uu8" target="_blank">Romeins theater</a>. Het geheel
kan gedateerd worden in het tweede kwart van de 12e eeuw, al moet het
niet uitgesloten worden dat sommige elementen later in de eeuw zijn
toegevoegd. Veel van de beeldhouwwerken zijn ernstig door mens en
milieu aangetast.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-x9jo9puK9Bo/VMbgkjtzI_I/AAAAAAAACXE/rPTfjPBfxnU/s1600/Orange-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-x9jo9puK9Bo/VMbgkjtzI_I/AAAAAAAACXE/rPTfjPBfxnU/s1600/Orange-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Orange: Romeinse triomfpoort</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-m-QWPAMa7mE/VMbgxeXsXMI/AAAAAAAACXM/6aF_WvlP-_U/s1600/Merida-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-m-QWPAMa7mE/VMbgxeXsXMI/AAAAAAAACXM/6aF_WvlP-_U/s1600/Merida-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Mérida: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Zzh_MKNhdc8" target="_blank">Romeins theater</a></i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
belangrijkste element is een doorlopend fries, dat in de zijportalen
een niveau lager ligt dan bij de tussenwanden en het hoofdportaal.
Het toont de eerste volledig uitgewerkte passiecyclus. Deze begint in
het linker zijportaal met de voorbereidingen voor de intocht in
Jeruzalem. De intocht zelf is op de architraaf te zien, op de linker
tussenwand gevolgd door de betaling van Judas en de reiniging van de
tempel. Het hoofdportaal biedt respectievelijk op de
linker portaalwang de voorspelling van Petrus, op de architraaf de
voetwassing en het avondmaal en op de rechter portaalwang de Judaskus
en de arrestatie van Jezus. De rechter tussenwand is het decor voor
de lafhartigheid van Pilatus, de geseling en de kruisweg. De
kruisiging zelf is afgebeeld op het timpaan van het rechter portaal,
met daaronder de gebeurtenissen na de dood van Jezus.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Niet
tot het passieverhaal behorende scènes als de opwekking van Lazarus
en de voetzalving door Maria Magdalena zijn waarschijnlijk toegevoegd
om deze Provençaalse heiligen
bij het geheel te betrekken. Het timpaan in het hoofdportaal (een
<i>Majestas Domini</i>) stamt uit de 17e eeuw en vervangt
vermoedelijk een soortgelijke voorstelling die door Hugenoten is
verwoest. Op het timpaan aan de linkerkant is een tronende Maria te
zien.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
tussenwanden en de portaalwangen van het hoofdportaal worden gesierd
door beeltenissen van de twaalf apostelen: linkerwand: Mattheus,
Barthelomeus, Thomas en Jacobus Minor; linkerkant van het portaal:
Jacobus Maior en Paulus; rechterkant van het portaal: Johannes en
Petrus. De beeltenissen op de rechter tussenwand zijn te zeer
gedegradeerd om te identificeren. Her en der zijn nog andere bijbelse
verhalen uitgebeeld, zoals de aartsengel Michael die een draak doodt
en David die Goliath overwint.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-j8SVablNO78/VMbh23WEWXI/AAAAAAAACXY/99MKUuXvROg/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-j8SVablNO78/VMbh23WEWXI/AAAAAAAACXY/99MKUuXvROg/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-J-UX1TLy2EY/VMbkqJu1SiI/AAAAAAAACYE/JLPHSJJ-RCw/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-J-UX1TLy2EY/VMbkqJu1SiI/AAAAAAAACYE/JLPHSJJ-RCw/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ACtmyrAXFgQ/VMbiISyQRrI/AAAAAAAACXo/9_vu_5YVv6g/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-ACtmyrAXFgQ/VMbiISyQRrI/AAAAAAAACXo/9_vu_5YVv6g/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-F6wPES28Gs8/VMbmYa71gLI/AAAAAAAACYM/P_gbEw5-YJo/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-F6wPES28Gs8/VMbmYa71gLI/AAAAAAAACYM/P_gbEw5-YJo/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-07.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-pbSQtYyDE7g/VMbiQdTQ2zI/AAAAAAAACXw/ANwFeybV49A/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-pbSQtYyDE7g/VMbiQdTQ2zI/AAAAAAAACXw/ANwFeybV49A/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5FMT67CjvWU/VMbiVhhMCeI/AAAAAAAACX4/HfitO2ObAZ8/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-5FMT67CjvWU/VMbiVhhMCeI/AAAAAAAACX4/HfitO2ObAZ8/s1600/Saint-Gilles-du-Gard-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b><i>Het
<a href="http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=19019_2" target="_blank">portaal</a> van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CjaX-_Sogl8" target="_blank">Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a>, Beaulieu-sur-Dordogne.</i></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Voor deze <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/limousin/beaulieu" target="_blank">kerk</a> lieten veel pelgrims de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Via_Lemovicensis" target="_blank">Via Lemovicensis</a></b> even links liggen. Net
als bij de Saint-Pierre in Moissac is ook hier het zuidportaal het
belangrijkste. Het timpaan (ca. 5.80 m breed en 4,30 m hoog) ontstond
in de periode 1130-1140, iets later dan zijn tegenhanger in Moissac. Het is mogelijk
van de hand van dezelfde beeldhouwers. Het thema is de gebeurtenis
die voorafgaat aan het 'jongste gericht', nl. de <b>Wederkomst van
Christus</b>. Wederom is Jezus als heerser in het centrum
afgebeeld, maar hij wordt alleen geflankeerd door twee hoornblazende
engelen. Zijn gespreide armen verwijzen naar de kruisdood. Twee
engelen achter hem houden het kruis vast en een derde toont de
spijkers waarmee hij aan het kruis werd vastgenageld. De levenden en
de uit hun graven opgestane doden verzamelen zich rond de
rechterstroon. De in tweeën gedeelde latei biedt plaats aan monsters
uit de hel. </span><span style="font-family: inherit;">De
portaalwangen zijn sterk aangetast door erosie en menselijke
invloeden. Aan de linkerkant zijn Petrus en een afbeelding van </span><span style="font-family: inherit;">Daniel
in de leeuwenkuil</span><span style="font-family: inherit;"> te vinden, rechts zijn Paulus en de Verzoeking van Christus weergegeven. (Foto's 2 & 3 JW) </span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-LpptlWQcRVg/VMRCxcrQHFI/AAAAAAAACU4/CRIAkqnTAGc/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-LpptlWQcRVg/VMRCxcrQHFI/AAAAAAAACU4/CRIAkqnTAGc/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ZMox-76u-dw/VMRC6WnCSzI/AAAAAAAACVA/q9gfCFj5Xw0/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-ZMox-76u-dw/VMRC6WnCSzI/AAAAAAAACVA/q9gfCFj5Xw0/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-GSqckHeoy8w/VMRDDYv05eI/AAAAAAAACVI/7EkSLaZ1upk/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-GSqckHeoy8w/VMRDDYv05eI/AAAAAAAACVI/7EkSLaZ1upk/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-tmSslVa1ubc/VMRDLBqJ2PI/AAAAAAAACVQ/Vk_yIT5feDs/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-tmSslVa1ubc/VMRDLBqJ2PI/AAAAAAAACVQ/Vk_yIT5feDs/s1600/Beaulieu-Saint-Pierre-06.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Daniël in de leeuwenkuil</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Het
portaal van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pqclRHgsrAU" target="_blank">Saint-Lazare</a>, Autun.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Bisschop
Etienne de Bâgé begon in 1120 met de constructie van het <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/autun-saint-lazare" target="_blank">bouwwerk</a>,
die tot 1146 duurde. Hij werd sterk beïnvloed door de architectuur
van Cluny III. De <a href="http://cathedrale.autun-art-et-histoire.fr/" target="_blank">kerk</a> is in het gelukkige bezit van de relieken van <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lazarus_%28persoon%29" target="_blank">Lazarus</a></b>, die volgens de legende samen met zijn zuster Maria
Magdalena in de Provence terecht was gekomen, waar hij de eerste
bisschop van Marseille werd. Veel pelgrims die over de <b>Via Lemovicensis</b> naar Santiago de Compostela trokken maakten een omweg langs zijn overblijfselen. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het <a href="http://www.art-roman.net/autun/autun.htm" target="_blank">timpaan</a> dateert uit de periode
1130-1135. Het is een van de zeer weinige timpanen die gesigneerd is
door de maker: op een rand in het midden staat: GISLEBERTVS HOC FECIT
(Gislebertus heeft dit gemaakt). In de 18e eeuw besloten kanunniken dat het werk het aanzien niet waard was en bedekten het met een dikke laag pleister, waardoor het perfect bewaard is gebleven, </span><span style="font-family: inherit;">Het
thema is het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=PATkTJhAUhM" target="_blank">Laatste Oordeel</a></b><span style="font-family: inherit;">. In het centrum is Christus
afgebeeld, omgeven door engelen. In de bovenste zone wordt hij als
rechter geassisteerd door Maria (links) en twee apostelen (rechts). Daaronder is links Petrus afgebeeld met de sleutel van het Hemelse
Jeruzalem. Uitverkorenen wringen zich moeizaam door de ingang naar
binnen. Rechts zijn de aartsengel Michael en de (valsspelende) duivel bezig met het
wegen van de zielen. Op de architraaf scheidt een engel de verlosten
van de verdoemden. De zondaars begeven zich aan de rechterkant angstig op weg naar
de hellemond; aan de andere kant reppen de geredden (waaronder twee
pelgrims) zich opgelucht richting de hemelpoort. Op de </span><i style="font-family: inherit;">trumeau </i><span style="font-family: inherit;">(19e eeuw) prijken Lazarus en zijn zusters.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-HEsK-yVPFDk/VMZ0PVlOjFI/AAAAAAAACWM/c2QbNRzZ3-o/s1600/Autun-Saint-Lazare-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-HEsK-yVPFDk/VMZ0PVlOjFI/AAAAAAAACWM/c2QbNRzZ3-o/s1600/Autun-Saint-Lazare-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-XdvlzlxwgFY/VMZ0X3JY5wI/AAAAAAAACWU/d-JXroKw9_E/s1600/Autun-Saint-Lazare-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-XdvlzlxwgFY/VMZ0X3JY5wI/AAAAAAAACWU/d-JXroKw9_E/s1600/Autun-Saint-Lazare-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AnCaTYBVCrA/VMZ0etN3ykI/AAAAAAAACWc/9CaiDsUxOrM/s1600/Autun-Saint-Lazare-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-AnCaTYBVCrA/VMZ0etN3ykI/AAAAAAAACWc/9CaiDsUxOrM/s1600/Autun-Saint-Lazare-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZK4Q1g9GIaU/VMZ0mpmI4NI/AAAAAAAACWk/vItU7SknlYo/s1600/Autun-Saint-Lazare-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZK4Q1g9GIaU/VMZ0mpmI4NI/AAAAAAAACWk/vItU7SknlYo/s1600/Autun-Saint-Lazare-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<b style="font-family: inherit;"><i>Het
portaal van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=wIKnGyAizUA" target="_blank">Sainte-Marie-Madeleine</a>, Vézelay.</i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vézelay
was de verzamelplaats van pelgrims die de <b>Via Lemovicensis</b>
naar Santiago de Compostela namen. Tevens congregeerden hier in
1146 de ridders die gehoor hadden gegeven aan de oproep van Bernardus
van Clairvaux om deel te nemen aan de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tweede_Kruistocht" target="_blank">Tweede Kruistocht</a>. De nartex van de <a href="https://sites.google.com/site/artromanfrance/bourgogne/vezelay-basilique" target="_blank">kerk</a> (en dus waarschijnlijk ook het beroemde timpaan)
dateert uit de periode 1140-1150.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Dnxm4UQPDTo" target="_blank">timpaan</a> heeft een sterk afwijkend thema, nl. <b>de uitbreiding van de
apostolische missie tot aan de 'uiteinden van de aarde'</b>. In het
midden troont Christus in een <i>mandorla</i> met de knieën naar links
gedraaid. Onder zijn uitgestrekte armen zitten aan beide zijden
apostelen met hun boeken in de handen. Ze ontvangen de Heilige Geest,
die door aan de vingers van Christus ontspruitende stralen wordt
gesymboliseerd. Er omheen worden in radiaal gerangschikte cassettes de
te bekeren volkeren gepresenteerd, die deels zijn ontleend aan
Hellenistische beschrijvingen van menselijke gedrochten. Op de latei
trekt onder aanvoering van Petrus en Paulus een stoet van dergelijke
wezens (grootorigen uit Scythië, pygmeeën en giganten) langs. Op de<i>
trumeau</i> is Johannes de Doper afgebeeld. </span>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1OzkxsoxImM/VMZaTe9AnVI/AAAAAAAACVg/WPJ_5ygxYpE/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-1OzkxsoxImM/VMZaTe9AnVI/AAAAAAAACVg/WPJ_5ygxYpE/s1600/Vezelay-Sainte-Madeleine-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DpVCyufk5z0" target="_blank">Pórtico de la Gloria</a>, Santiago de Compostela.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de 18e eeuw kreeg de kathedraal van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=EGcx64VI6JY" target="_blank">Santiago de Compostela</a> een
monstrueuze barokke voorgevel. Gelukkig liet men het 12e eeuwse hoofdportaal, de <i>Pórtico de la Gloria</i>, met rust en werd deze door het
wangedrocht nog beschermd ook (overigens niet tegen de handen van de pelgrims, die sommige delen behoorlijk glad geschuurd hebben). Dit
in tegenstelling tot de andere portalen, waarvan alleen de <b><a href="http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/Spain/Camino_de_Santiago/Compostela/Cathedral/Puerta_Platerias.htm" target="_blank"><i>Puerta de las Platerías</i></a></b> is overgebleven.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=dZhaXOdRF3g" target="_blank"><b><i>Pórtico de la Gloria</i></b></a> is het levenswerk van <b>Meester Matteo</b>, die
vanaf 1168 een hoge lijfrente kreeg van koning Fernando II, waarmee
hij niet alleen in zijn eigen levensonderhoud moest voorzien, maar
ook de kosten van het vervaardigen van het portaal moest dekken. Toen
de nieuwe kerk in 1211 werd ingewijd, was ook het portaal eindelijk
klaar.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<i>Pórtico de la Gloria</i> bestaat uit drie portalen, waarvan alleen het middelste een timpaan heeft. Deze wordt gedragen door een middendam
met daarop een halfzuil die de stamboom van Jezus weergeeft en
daarboven <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/James,_son_of_Zebedee" target="_blank">Santiago</a></b> (Jacobus Maior, waaraan de kerk is gewijd). Ook op
het timpaan wordt hij (dit keer zittend) afgebeeld, met een rol in
zijn hand waarop de spreuk <i>misit me dominus</i> (de heer heeft mij
gezonden). Centraal staat Christus, omgeven door
de evangelisten en hun symbolen. Hij houdt zijn handen met de
stigmata omhoog en een opening in zijn gewaad laat de wond in zijn
zij zien. Aan weerszijden worden de <i>arma Christi</i>
(passievoorwerpen) weergegeven. Daarboven zweven de verlosten. Het
archivolt toont de 24 Oudsten van de Apocalyps. De zijportalen hebben
alleen versierde archivolten. Linkerportaal: Christus te midden van
de uitverkorenen; rechterportaal: Christus te midden van de
verdoemden. De <i>Portico de la Gloria</i> laat een verschuiving zien in de
perceptie van Christus: van opperste rechter naar verlosser. (Foto 2 JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-UJriWle2eQ0/VMux0trEVfI/AAAAAAAACf0/1AQivq6NnwI/s1600/Santiago-de-Compostela-Portico-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-UJriWle2eQ0/VMux0trEVfI/AAAAAAAACf0/1AQivq6NnwI/s1600/Santiago-de-Compostela-Portico-02.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-T_obl8fSFE8/VMeZvJW7fxI/AAAAAAAACYc/wKEpP69Mwe8/s1600/Santiago-de-Compostela-Portico-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-T_obl8fSFE8/VMeZvJW7fxI/AAAAAAAACYc/wKEpP69Mwe8/s1600/Santiago-de-Compostela-Portico-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b><i>Duitse portalen.</i></b>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Indrukwekkende Romaanse portalen zijn in Duitsland niet dik gezaaid. Twee zijn er vermeldenswaard: het portaal van de <i><a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/regensburg-schottenkirche-st-jakob" style="font-weight: bold;" target="_blank">Schottenkirche</a> </i><b>Sankt Jacob</b> in <b>Regensburg</b> en de <i><b><a href="http://www.brunnenturmfigur.de/index.php?cat=Portal%20und%20Kapitell&page=Freiberg" target="_blank">Goldene Pforte</a></b></i> van de <b>Dom van Freiberg</b>.</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
Een heel ander soort portaal, een in de vrije natuur, is te vinden op de<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=aFyrB0mJvhs" target="_blank">Externsteine</a></b> bij <b>Horn</b>. <span style="font-family: inherit;">De
stenen vormden ooit het heiligdom van een oude heidense cultus. Het
Benedictijner klooster Abdinghof bij Paderborn verwierf in 1093 het
eigendomsrecht over deze plek, omdat abt Gumpert er een nederzetting
wilde stichten. Dat ging niet door, dus besloot bisschop Heinrich von
Werl van Paderborn uiteindelijk een nabootsing van de heilige
plaatsen van Jeruzalem in de rotsen te laten uithouwen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Achter het reliëf bevindt zich een op een grot gelijkende kapel, die in 1115 is ingewijd. Dezelfde datering wordt aangehouden voor het reliëf. Het diende vermoedelijk als decor voor de passiespelen tijdens de paasviering. Op de afbeelding tillen Jozef van Arimathea en Nicodemus het lichaam van Jezus van het kruis, terwijl aan de linkerkant Maria door smart wordt overmand. Boven het kruis maakt een bebaarde figuur (God?) een zegenend gebaar in haar richting. Rechts staat de apostel Johannes met een boek. Onderaan knielen Adam en Eva, die door een slang in een wurggreep worden gehouden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-hotOuh_yqog/VMewzCDdH3I/AAAAAAAACYs/Y0Ipt-pLVlM/s1600/Externsteine-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-hotOuh_yqog/VMewzCDdH3I/AAAAAAAACYs/Y0Ipt-pLVlM/s1600/Externsteine-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-owBcue18Lus/VMew86EjewI/AAAAAAAACY0/9RFKL9MZmqM/s1600/Externsteine-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-owBcue18Lus/VMew86EjewI/AAAAAAAACY0/9RFKL9MZmqM/s1600/Externsteine-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><i>Italiaanse portalen.</i></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b><i><br /></i></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse portalen in Italië waren duidelijk geïnspireerd door het
Romeinse erfgoed. Het model voor de ontwikkelingen rond 1100 was de
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4xBSYLxTr0M" target="_blank">Duomo van Modena</a></b>, ontworpen door de bouwmeester van het bisdom,
<a href="http://whc.unesco.org/en/list/827" target="_blank">Lanfranco</a>, en van sculpturen voorzien door de hooggeprezen
<b><a href="http://www.wga.hu/bio_m/w/wiligelm/biograph.html" target="_blank">Wiligelmus</a></b>, die hier zijn voornaamste werken produceerde. De beide
leeuwen die de zuilen van het portaal torsen zijn waarschijnlijk
<i>spolia</i> die in Romeinse ruïnes zijn 'gevonden'. Het portaal
van Modena kreeg mede daardoor veel weg van de ingang van een
Romeinse tempel, een voorbeeld dat in een groot gebied navolging
vond.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een
typerend exemplaar is het portaal van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=HdRHEKBuFvQ" target="_blank"><b>Duomo van</b> <b>Verona</b></a>
(waarvan de bouw van 1120 tot 1187 duurde). <b>Nicholaus</b>, een leerling van
Wiligelmus die ook het portaal van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=iqZhOqYQ25U" target="_blank">San Zeno</a></b> maakte, was hier actief. Het zuidportaal vertoont Lombardische invloeden. (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-XTFuHc3-TnU/VMgEq0DgK7I/AAAAAAAACZ8/6ye5Yy_MC1k/s1600/Verona-San-Zeno-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-XTFuHc3-TnU/VMgEq0DgK7I/AAAAAAAACZ8/6ye5Yy_MC1k/s1600/Verona-San-Zeno-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-aewLi92sJHs/VMgE8P_XmxI/AAAAAAAACaM/Pr6-sxbK9mg/s1600/Verona-San-Zeno-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-aewLi92sJHs/VMgE8P_XmxI/AAAAAAAACaM/Pr6-sxbK9mg/s1600/Verona-San-Zeno-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://www.medioevo.org/artemedievale/pages/emiliaromagna/DuomoFidenzaFacciata.html" target="_blank">portaal</a> van de </span><b style="font-family: inherit;">Duomo van Fidenza</b><span style="font-family: inherit;">, gewijd aan San Donnino, is het
product van een van de bekendste romaanse beeldhouwers van Italië,
</span><b style="font-family: inherit;">Benedetto Antelami</b><span style="font-family: inherit;">, en zijn
atelier. Er zijn ook hier drie portalen, waarvan alleen de beide
zijportalen een bescheiden timpaan bezitten. Het belangrijkste
horizontale element is het fries dat van de halfzuil naast het
linkerportaal tot de halfzuil naast het rechterportaal loopt. Het beeldt het leven, het martelaarschap en de wonderen van de heilige
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Domninus_of_Fidenza" target="_blank">Domninus</a> </b><span style="font-family: inherit;">uit</span><span style="font-family: inherit;">. De
sculpturen van David (links) en Ezechiël (rechts) zijn vrijwel zeker
van de hand van Antelami zelf en behoren tot de zeldzame vrijstaande
beelden uit het romaanse tijdperk.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-sLlhfD_2jE8/VMf8Wj2wYzI/AAAAAAAACZE/QwVAhMzM5pA/s1600/Fidenza-San-Donnino-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-sLlhfD_2jE8/VMf8Wj2wYzI/AAAAAAAACZE/QwVAhMzM5pA/s1600/Fidenza-San-Donnino-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-LVlV9HT_u38/VMf8i8g8lVI/AAAAAAAACZM/NBimLwM-8-Y/s1600/Fidenza-San-Donnino-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-LVlV9HT_u38/VMf8i8g8lVI/AAAAAAAACZM/NBimLwM-8-Y/s1600/Fidenza-San-Donnino-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-54FciLDXy48/VMf8qUDDp9I/AAAAAAAACZU/8aQa_7RROb8/s1600/Fidenza-San-Donnino-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-54FciLDXy48/VMf8qUDDp9I/AAAAAAAACZU/8aQa_7RROb8/s1600/Fidenza-San-Donnino-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er
bestaat een sterke wederzijdse beïnvloeding tussen Zuid-Frankrijk en
Noord-Italië. In de portalen van de Saint-Gilles in
Saint-Gilles-du-Gard en de Saint-Trophime in Arles duiken leeuwen op,
maar deze kunnen heel goed direct aan Romeinse voorbeelden ontleend
zijn. Duidelijker is de situatie in het aan de voet van de Alpen
gelegen <b>Embrun</b>, waar de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=19WFhtCRki4" target="_blank">Notre-Dame-du-Réal</a></b><span style="font-family: inherit;"> een perfecte kopie
van kerken in Italië lijkt. De </span><i style="font-family: inherit;">maestri campionesi</i><span style="font-family: inherit;">, een groep
beeldhouwers uit Campione aan het meer van Lugano, werden op hun
beurt door Zuid-Franse sculpturen beïnvloed. </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Anselmo_da_Campione" target="_blank">Anselmo da Campione</a></b><span style="font-family: inherit;">, de bekendste vroege '</span><i style="font-family: inherit;">campionese</i><span style="font-family: inherit;">' kreeg zijn
opleiding in Arles en werkte rond 1170 in Modena, waar hij o.a. de
reliëfs in de crypte vervaardigde.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-REo6cGO6zkk/VMf82dfG1kI/AAAAAAAACZc/SSjRFVttIDU/s1600/Embrun-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-REo6cGO6zkk/VMf82dfG1kI/AAAAAAAACZc/SSjRFVttIDU/s1600/Embrun-Notre-Dame-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-nhTd7F6cIQs/VMf9JXecpMI/AAAAAAAACZs/O20l01VF0ZA/s1600/Embrun-Notre-Dame-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-nhTd7F6cIQs/VMf9JXecpMI/AAAAAAAACZs/O20l01VF0ZA/s1600/Embrun-Notre-Dame-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Geveldecoraties.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Zelfs
als de portalen niet veel voorstellen, hebben de meeste romaanse
kerken wel een bescheiden decoratie op gevels en muren. <i>Modillons</i>
(sculpturen op de consoles van [dak]randen) behoren tot de oudste
vormen van versiering. Kunstenaars konden kiezen uit <a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/thematique-des-modillons" target="_blank">tal van onderwerpen</a>: dieren,
acrobaten, maskers, monsters, etc.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Mng5hf74Qxo/VMg4lQLPcZI/AAAAAAAACac/-ATNAFMQjtk/s1600/Laon-Chapelle-Templiers-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-Mng5hf74Qxo/VMg4lQLPcZI/AAAAAAAACac/-ATNAFMQjtk/s1600/Laon-Chapelle-Templiers-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Laon, <a href="http://www.templiers.org/laon.php" target="_blank">Chapelle des Templiers</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Friezen
maken vaak deel uit van een portaal, maar dat is niet altijd het
geval. Soms treft men ze aan op verder volstrekt kale gevels -zo hoog dat men dringend een verrekijker nodig heeft.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-4FRCzynZS5c/VMg43PocPAI/AAAAAAAACak/lai-ysh9SmI/s1600/Andlau-Sainte-Richarde-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-4FRCzynZS5c/VMg43PocPAI/AAAAAAAACak/lai-ysh9SmI/s1600/Andlau-Sainte-Richarde-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Andlau, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Andlau" target="_blank">Sainte-Richarde</a></i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf
het begin van het Romaanse tijdperk werden er (marmeren) reliëfplaquettes
in de muren opgenomen, vaak op tamelijk willekeurige wijze. Het
betrof in veel gevallen vermoedelijk overblijfselen van (het
interieur van) oudere bouwwerken.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-k4zwITBfqbY/VMjaLcsxTSI/AAAAAAAACbM/V5AC9ltJRKw/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-k4zwITBfqbY/VMjaLcsxTSI/AAAAAAAACbM/V5AC9ltJRKw/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Génis-des-Fontaines</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><b><i>Italiaanse gevels.</i></b></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
Italië groeide dit uit tot een ware kunstvorm. Een van de fraaiste
voorbeelden biedt de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/spoleto-san-pietro" target="_blank">San Pietro</a></b><span style="font-family: inherit;"> in </span><b style="font-family: inherit;">Spoleto</b><span style="font-family: inherit;">, die dateert
uit het eind van de 12e eeuw. De reliëfsculpturen, in rechthoekige
cassettes op de gevel aangebracht (in totaal 16), zijn rond 1200 ontstaan. Er zijn bijbelse scènes bij, taferelen uit het dagelijks leven en meer
symbolische afbeeldingen. Aan beide zijden van het portaal zijn vijf
cassettes aangebracht in een verticale band. Aan de linkerkant ziet men respectievelijk: de berouwvolle zondaar
die door Petrus van zijn ketenen wordt verlost (tot woede van de
duivel); de niet-berouwvolle zondaar die door demonen wordt gekweld;
de houthakker die een leeuw te slim af is; een man die voor een leeuw
knielt; een leeuw die een soldaat verslindt. De leeuw representeert
vaak God, die hier de rouwmoedigen vergeeft en de obstinaten in het
ongeluk stort. Aan de rechterkant zijn te zien: de voetwassing; de
roeping van Petrus en Andreas; twee fabels met wolven en een leeuw
(in dit geval de katholieke kerk representerend) die tegen een draak
strijdt.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GqGptPFPcWw/VMjnfq4j64I/AAAAAAAACbc/PFRI-bEry-g/s1600/Spoleto-San-Pietro-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-GqGptPFPcWw/VMjnfq4j64I/AAAAAAAACbc/PFRI-bEry-g/s1600/Spoleto-San-Pietro-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ANB6aDH2aE8/VMjnnPvpcRI/AAAAAAAACbk/u_zNtAc9iYI/s1600/Spoleto-San-Pietro-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-ANB6aDH2aE8/VMjnnPvpcRI/AAAAAAAACbk/u_zNtAc9iYI/s1600/Spoleto-San-Pietro-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-aIoYAciHkPg/VMjnynax7oI/AAAAAAAACbs/6VzQ3Y3bSDs/s1600/Spoleto-San-Pietro-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-aIoYAciHkPg/VMjnynax7oI/AAAAAAAACbs/6VzQ3Y3bSDs/s1600/Spoleto-San-Pietro-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/--aDh8V7HiAk/VMjr7dUN56I/AAAAAAAACcA/qjtGG6JKlGU/s1600/Spoleto-San-Pietro-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/--aDh8V7HiAk/VMjr7dUN56I/AAAAAAAACcA/qjtGG6JKlGU/s1600/Spoleto-San-Pietro-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-P0XZvXQ86zg/VMjn95aWXTI/AAAAAAAACb0/63B-1-FjsZY/s1600/Spoleto-San-Pietro-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-P0XZvXQ86zg/VMjn95aWXTI/AAAAAAAACb0/63B-1-FjsZY/s1600/Spoleto-San-Pietro-04.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
panelen over het leven van Sint Maarten in de </span><i style="font-family: inherit;">portico</i><span style="font-family: inherit;"> van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/lucca-cathedral-san-martino" target="_blank">Duomo San Martino</a></b><span style="font-family: inherit;"> in het <a href="http://www.hvweb.net/en/360photos/tuscany/lucca/cathedral-stmartin-square-sunset/flash/" target="_blank">centrum</a> van </span><b style="font-family: inherit;">Lucca </b><span style="font-family: inherit;">behoren tot de
mooiste van Italië. Ze zijn het werk van </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://books.google.nl/books?id=FtlMAgAAQBAJ&pg=RA2-PA247&lpg=RA2-PA247&dq=guidetto+da+como&source=bl&ots=zZPYIS1hee&sig=gvAqeAA5_zrKahm5trPWP6afxqc&hl=nl&sa=X&ei=IvPIVMv3KMGvPM3_gcgF&ved=0CFcQ6AEwBw#v=onepage&q=guidetto%20da%20como&f=false" target="_blank">Guidetto da Como</a></b><span style="font-family: inherit;">,
die in 1204 de gevel voltooide. [Zijn ruiterbeeld van Sint Maarten is in 1950 vervangen door een betonnen exemplaar: de gelovigen hadden namelijk de gewoonte het op feestdagen met een mantel en hoed van kostbare stoffen te bedekken en richtten daarmee onbedoeld schade aan.]</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2awhQ4AbFug/VMj-Ve25aAI/AAAAAAAACco/JscEv4i0CsQ/s1600/Lucca-Duomo-San-Martino-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-2awhQ4AbFug/VMj-Ve25aAI/AAAAAAAACco/JscEv4i0CsQ/s1600/Lucca-Duomo-San-Martino-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9DfbN-WufVE/VMj21iTti9I/AAAAAAAACcQ/twT13jeinmQ/s1600/Lucca-Duomo-San-Martino-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-9DfbN-WufVE/VMj21iTti9I/AAAAAAAACcQ/twT13jeinmQ/s1600/Lucca-Duomo-San-Martino-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Toscane ontwikkelde men een grote voorkeur voor gevels met marmeren
dwerggalerijen, al dan niet gesmukt met incrustaties en beeldjes. De façade van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=X3S9dw_yd10" target="_blank">San Michele in Foro</a> </b>in <b>Lucca</b> is een van de fraaiste exemplaren. De
<a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/lucca-san-michele-in-foro" target="_blank">kerk</a> vervangt een oudere versie die in de 8e eeuw op de plaats van
het <a href="http://www.hvweb.net/en/360photos/tuscany/lucca/san-michele-in-foro-church/flash/" target="_blank">oude Romeinse forum</a> werd aangelegd. In 1070 gelaste paus
Alexander II de herbouw. De gevel stamt uit het begin van de 13e
eeuw. Bovenop staat een vier meter hoog beeld van de aartsengel
Michael.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-9z4BizObnTY/VMq8nHmuk-I/AAAAAAAACfc/V2ba34Vtdm8/s1600/Lucca-San-Michele-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-9z4BizObnTY/VMq8nHmuk-I/AAAAAAAACfc/V2ba34Vtdm8/s1600/Lucca-San-Michele-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Lucca
is een stad met <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ee8W7bo2ZL4" target="_blank">talloze kerken</a>. Een van de meest bezochte is de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/lucca-san-frediano" target="_blank">San Frediano</a>, </b><span style="font-family: inherit;">die vooral bekend is om zijn kunstig bewerkte 12e eeuwse
doopvont, de </span><i style="font-family: inherit;">fonte lustrale</i><span style="font-family: inherit;">, gemaakt door <b>Meester Roberto</b>. De naar het gelijknamige <a href="http://www.hvweb.net/en/360photos/tuscany/lucca/san-frediano-church/flash/" target="_blank">plein</a> gekeerde gevel heeft een fraai mozaïek van Christus, die wordt geflankeerd door engelen
en een rij apostelen onder de voeten heeft.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-EqEFOnZsZLY/VM0jL8TL5aI/AAAAAAAACgQ/jviILRg3Esc/s1600/Lucca-San-Frediano-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-EqEFOnZsZLY/VM0jL8TL5aI/AAAAAAAACgQ/jviILRg3Esc/s1600/Lucca-San-Frediano-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoe
mooi de Italiaanse gevels vaak ook zijn, voor de sculpturale toppers
van het Romaanse tijdperk moet men in het land van de </span><i style="font-family: inherit;">Jacquards </i><span style="font-family: inherit;">wezen</span><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De
façade van de
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=aOCLIpymP6M" target="_blank">Notre-Dame-la-Grande</a>, Poitiers.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Notre-Dame_la_Grande,_Poitiers" target="_blank">kerk</a> heeft een minder lange geschiedenis dan vele andere: er werd pas
in de 10e eeuw voor het eerst melding van gemaakt. In de tweede helft
van de 11e eeuw vond de herbouw plaats, maar het duurde nog tot 1150
voor ook de gevel gecompleteerd was. Dat werd ook hoog tijd, want als
belangrijke etappeplaats aan de <b><a href="http://www.nieuwsbronnen.com/tenbunderen/bedevaarten/compostelarouteparijstours.html" target="_blank">Via Turonensis</a> </b>kreeg de stad
steeds grotere stromen pelgrims te verwerken, die ook de relieken van
de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/01/13/01-13-0368-hilarius.php" target="_blank">Hilarius</a></b> met een bezoek wilden vereren. Tijdens de
plundering van Poitiers door de Hugenoten in 1562 sloegen vandalen de
hoofden van alle figuren die zij als 'ketters' beschouwden af. Van
1992 tot 1995 vond een restauratie plaats, waarbij de sculpturen in
een laboratorium werden gereinigd en later werden teruggeplaatst. In
het Romaanse tijdperk was de gevel fleurig beschilderd en bij
gelegenheid probeert men door een <a href="http://www.tourisme-vienne.com/en/activite/737/polychromies-de-notre-dame-la-grande" target="_blank">lichtprojectie</a> de oude tijden te
doen herleven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
façade heeft drie horizontale
geledingen met in het centrum het portaal, het grote venster
daarboven en de <i>mandorla</i> met Christus plus de symbolen van de
evangelisten. In de middelste zone bevinden zich de beeltenissen van
de twaalf apostelen: vier staand en acht zittend. De beide andere
staande figuren zijn de heilige Hilarius en de heilige Martinus. In
de onderste zone worden boven het linker pseudo-portaal achtereenvolgens de zondeval, koning Nebukadnezar, de vier profeten
uit het Oude Testament, de annunciatie en de Jesseboom (stamboom van
Jezus) afgebeeld. Boven het rechter pseudo-portaal zijn de visitatie,
de geboorte en wassing van Jezus en de zittende Jozef te zien.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-RQQcDsdkD1w/VMmIPFfqL9I/AAAAAAAACeg/dbwGIcUtqB0/s1600/Poitiers-Notre-Dame-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-RQQcDsdkD1w/VMmIPFfqL9I/AAAAAAAACeg/dbwGIcUtqB0/s1600/Poitiers-Notre-Dame-01a.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-jDabt8KFznk/VMq9FtkLpYI/AAAAAAAACfk/XjIr8AxksHY/s1600/Poitiers-Notre-Dame-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-jDabt8KFznk/VMq9FtkLpYI/AAAAAAAACfk/XjIr8AxksHY/s1600/Poitiers-Notre-Dame-03.jpg" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-xOUbOBx2xf0/VMmHBS_oG1I/AAAAAAAACeM/D2KmvtoimuA/s1600/Poitiers-Notre-Dame-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-xOUbOBx2xf0/VMmHBS_oG1I/AAAAAAAACeM/D2KmvtoimuA/s1600/Poitiers-Notre-Dame-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-R_w4w4r1UWY/VMmHPAoPh6I/AAAAAAAACeU/al8UtsAD4kQ/s1600/Poitiers-Notre-Dame-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-R_w4w4r1UWY/VMmHPAoPh6I/AAAAAAAACeU/al8UtsAD4kQ/s1600/Poitiers-Notre-Dame-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De
façade van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=lxLV_HJmJBg" target="_blank">Santa Maria</a>,
Ripoll.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
beeldprogramma van de uit het midden van de 12e eeuw daterende façade
van deze <a href="http://www.earthxplorer.com/blog/photo-tour-monastery-of-santa-maria-de-ripoll-spain.html" target="_blank">kerk</a> is veelomvattend. Tegenwoordig worden de sculpturen
door een glazen voorzetwand tegen verdere aantasting beschermd, maar daarvoor was al aanzienlijke schade aangericht, o.a. door een brand in 1835.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
portaal heeft geen timpaan, maar (net als kerken in West-Frankrijk) een
reeks versierde archivolten. In dit geval zijn het er zeven, die
rusten op halfzuilen in de portaalwangen. De buitenste twee zijn met
palmetten, bloemmotieven en dieren gesmukt. Het derde archivolt
wordt door zuilbeelden van Petrus en Paulus gedragen en toont scènes
uit het leven van de beide heiligen. Een volgende boog is gewijd aan de
verhalen van Jona en David. De binnenste arcade toont de emblemen van
de maanden met op het hoogste punt een door engelen omgeven <i>Majestas
Domini</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
gevel is onderverdeeld in zes zones met figuren. In het centrum van
de bovenste zone, die doorloopt boven het portaal, bevindt zich
Christus, begeleid door engelen en de symbolen van de evangelisten
Marcus en Johannes. Aan weerszijden daarvan duiken de Oudsten van de
Apocalyps op. In de zone daarna worden de symbolen van Lucas en
Mattheus omringd door een verzameling heiligen. Daaronder zijn in twee
lagen bijbelverhalen uitgebeeld, waarvan de compositie is beïnvloed
door Catalaanse miniaturen. Dan volgt een zone die aan beide zijden
van het portaal wordt onderverdeeld door vijf blinde arcaden. Aan de
linkerkant vindt men de beeltenissen van David en zijn musici,
terwijl rechts Christus zijn zegen geeft aan graaf Oliba Cabreta, de
vader van abt Oliba. De onderste band is het domein van demonen,
monsters en andere omineuze figuren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-VoCfs8jQN_0/VMkn-3yZPWI/AAAAAAAACc4/dhu8dxLyy1I/s1600/Ripoll-Santa-Maria-15.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-VoCfs8jQN_0/VMkn-3yZPWI/AAAAAAAACc4/dhu8dxLyy1I/s1600/Ripoll-Santa-Maria-15.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-vvZ1BtWl6ro/VMkoJA638UI/AAAAAAAACdA/WANLuYn-L9c/s1600/Ripoll-Santa-Maria-12.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-vvZ1BtWl6ro/VMkoJA638UI/AAAAAAAACdA/WANLuYn-L9c/s1600/Ripoll-Santa-Maria-12.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-htQLGIsfnjg/VMkoWsELHQI/AAAAAAAACdI/h1iZXkPbLRM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-13.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-htQLGIsfnjg/VMkoWsELHQI/AAAAAAAACdI/h1iZXkPbLRM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-13.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mQBmArIM7aE/VMkoh9SP0UI/AAAAAAAACdQ/SET4vvPF9z4/s1600/Ripoll-Santa-Maria-14.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-mQBmArIM7aE/VMkoh9SP0UI/AAAAAAAACdQ/SET4vvPF9z4/s1600/Ripoll-Santa-Maria-14.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-18099696430109041532015-01-22T22:46:00.000+01:002015-06-20T01:32:27.699+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 6.<br />
<b>ROMAANSE KUNST: DEEL 1.</b><br />
<br />
<br />
<b>Bijbels in steen.</b><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door
de enorme toename van de bouwactiviteiten tijdens de Romaanse era
ontstond er een grote vraag naar vakbekwame steenhouwers, metselaars
en timmerlieden. Hoewel het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Guild" target="_blank">gildesysteem</a> nog niet geheel was
uitgekristalliseerd, leerden jongeren het vak door jarenlange oefening in
de praktijk onder toezicht van een meester. Daarna trok de gezel van
project naar project, waarbij hij niet alleen zijn technische
vaardigheden aanscherpte, maar ook nieuwe ideeën opdeed. Bij grote
projecten werd gewerkt in ateliers, met soms tientallen medewerkers
die onder leiding stonden van een volleerde vakman. Een bekwame meester kon
zich opwerken tot opzichter over de gehele bouw, of zelfs architect.
Sommige groepen vaklieden verwierven een grote faam en waren daarom
veelgevraagd, zoals de vroeg-Romaanse <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Comacine_masters" target="_blank"><i>maestri</i> <i>comacini</i></a>
uit Lombardije, die niet alleen
uitzwermden over Zuid-Frankrijk en Catalonië, maar zich (onder
auspiciën van de keizers van het Heilige Roomse Rijk) ook ten
noorden van de Alpen lieten gelden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse beeldhouwkunst was onlosmakelijk verbonden met de
architectuur. Anders dan tijdens de Oudheid werd er zo goed als geen
vrijstaand werk gemaakt. Aan het begin van het Romaanse tijdperk
overheerste nog het bas-reliëf. Dat vond zijn inspiratie eerder in
de metaalbewerking, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=iWlnBQBgWjs" target="_blank">boekverluchting</a>, ivoorsnijkunst e.d. dan in de
klassieke sculpturen. Later werden het half- en het haut-reliëf
steeds belangrijker, maar de beide oudtestamentische figuren in het portaal van de
<b>Duomo van Fidenza</b> bleven de enige geheel vrijstaande werken uit het
romaanse tijdperk.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-SCYOyGulvgw/VL0hQQNgwLI/AAAAAAAACDE/pDYv2VijAsI/s1600/Fidenza-San-Donnino-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-SCYOyGulvgw/VL0hQQNgwLI/AAAAAAAACDE/pDYv2VijAsI/s1600/Fidenza-San-Donnino-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Fidenza, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zHfMvW1Ki5s" target="_blank">Duomo San Donnino</a>: David</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse kunst is doortrokken van een religieuze symboliek, die de
moderne mens nauwelijks meer kan bevatten. De angst voor de dood was
alomtegenwoordig, vooral de angst voor een plotselinge dood, want dan
had men niet meer de kans boete te doen voor begane zonden. Zolang er
leven was, was er echter ook hoop. De weg naar de hemel liep door de
kerk. Aan de oostzijde, de kant van de dageraad, was de verlossing te
vinden. De zuilen die de overspanning torsten, leken niet alleen
uiterlijk op bomen. Hun kapitelen reikten naar het hemelse gewelf en
symbolisch vormden ze dan ook een brug tussen het aardse en het
hemelse. Hun versiering evolueerde naar vermaning. Niet alleen de
bijbelse voorstellingen dienden ter lering: ook de afgebeelde
fabeldieren, hoe monsterlijk ze er ook uitzagen, hadden een diepere
betekenis. Middeleeuwers dachten in associaties: in de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Physiologus" target="_blank">Physiologus</a></b><span style="font-family: inherit;">
(vermoedelijk reeds ontstaan in de 3e eeuw) werden eigenschappen van
dieren gekoppeld aan uitingen van een voorbeeldig christelijk leven.
De timpanen waren de belangrijkste dragers van stichtelijke
boodschappen en toonden niet voor niets zo vaak het Laatste Oordeel:
de gelovigen werden bij het betreden van de kerk telkens opnieuw aan
hun sterfelijkheid en de noodzaak tot boetedoening herinnerd.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-9YOr3P8PczE/VL0cQ17k4PI/AAAAAAAACC0/u48yuQLKWbg/s1600/Semur-en-Brionnais-Saint-Hilaire-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-9YOr3P8PczE/VL0cQ17k4PI/AAAAAAAACC0/u48yuQLKWbg/s1600/Semur-en-Brionnais-Saint-Hilaire-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Semur-en-Brionnais, <a href="http://www.romanes.org/Semur-en-Brionnais//index.html" target="_blank">Saint-Hilaire</a>, timpaan: de paus sterft op het toilet en duivels voeren zijn ziel naar de hel</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
kunstenaars die de beeldhouwwerken schiepen, deden dit niet in de
laatste plaats ter meerdere glorie van God. Het was echter
voornamelijk hun maatschappelijke positie die hen lange tijd hun werk
in de anonimiteit deed verrichten. Aanvankelijk waren het gewone
steenhouwers die zich aan dergelijke veeleisende opdrachten waagden,
daarvan getuigt ook de onbeholpenheid van het vroege werk. Pas aan
het begin van de 12e eeuw was er sprake van specialisatie.
Steenhouwers werden per afgewerkte
steen betaald, dus zij brachten daarop altijd hun signatuur aan, maar wel op
een plaats die na verwerking niet in het oog sprong. Sommige
kapitelen (en zelfs een enkel timpaan) vertonen echter duidelijk
zichtbare signaturen. Op een kapiteel in de </span><i style="font-family: inherit;">tour-porche</i><span style="font-family: inherit;">
van Saint-Benoît-sur-Loire is bijvoorbeeld VNBERTVS ME FECIT
(Unbertus heeft me gemaakt) te lezen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-4kfKWsGmRXA/VL0YKyMevJI/AAAAAAAACCo/komI_m8ru4o/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-4kfKWsGmRXA/VL0YKyMevJI/AAAAAAAACCo/komI_m8ru4o/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Benoît-sur-Loire, Abbaye de Fleury: VUNBERTVS ME FECIT (JW)</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Hoogstwaarschijnlijk
betreft het hier niet de signatuur van de maker, maar van de
opdrachtgever. Een beeldhouwer, hoe getalenteerd ook, bleef in de Romaanse standenmaatschappij een eenvoudige </span><i style="font-family: inherit;">laboradore</i><span style="font-family: inherit;">,
terwijl de opdrachtgever een edelman of hoge geestelijke was, die er
alle belang bij had kond te doen van zijn prestigeverhogende
schenking. Eerst aan het eind van het Romaanse tijdperk (en dan
vooral in Noord-Italië, waar door de opkomende stadstaten het
individualisme en de trots op het eigen kunnen zich steeds
duidelijker manifesteerden) kwamen er opschriften die onmiskenbaar
van de kunstenaar zelf stamden, of werd deze met een vleiende
opdracht geëerd, zoals meester <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wiligelmo" target="_blank">Wiligelmus</a> in Modena. Zelfs in zulke
gevallen is het niet duidelijk, of het werk volledig door de vermelde
zelf is uitgevoerd of (mede) door aangestelden uit zijn atelier. In
hoeverre de Romaanse beeldhouwer zichzelf een 'kunstenaar' waande
blijft de vraag, want individuele expressie stond nooit voorop.
Sommigen ontwikkelden echter duidelijk een eigen stijl.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Romaanse beeldhouwwerken hebben in de loop der tijden heel wat te verduren gekregen. Zandstenen exemplaren in de buitenlucht hadden sterk te lijden van erosie. Andere werden het slachtoffer van branden of oorlogshandelingen. Niet weinige werden opzettelijk beschadigd tijdens revoluties of godsdienstoorlogen, waarbij de vandalen het vooral op de hoofden hadden gemunt. Bovendien werden ze in de afgelopen eeuwen niet altijd op waarde geschat en werden ze versjacherd of belandden ze op de vuilnisbelt. Gelukkig zijn veel bedreigde sculpturen in musea in veiligheid gebracht. Soms waren het de schamele resten van vernielde bouwwerken (zoals in Cluny), soms waren het aangetaste originelen die gered en ter plekke door kopieën vervangen werden.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-n31nfM1HK60/VL-WKyBPzkI/AAAAAAAACJ8/6vdIJxnOalo/s1600/Dijon-Musee-Benigne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-n31nfM1HK60/VL-WKyBPzkI/AAAAAAAACJ8/6vdIJxnOalo/s1600/Dijon-Musee-Benigne-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Dijon, <a href="http://www.dijon.fr/les-musees!0-35/musee-archeologique!1-38/" target="_blank">Musée Archéologique</a>: kapitelen in het dormitorium van de vroegere Abbaye Saint-Benigne</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tzyGtTLiOuw/VMI9tQV9F9I/AAAAAAAACSU/_wnmJJ8-umw/s1600/Dijon-Musee-Benigne-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-tzyGtTLiOuw/VMI9tQV9F9I/AAAAAAAACSU/_wnmJJ8-umw/s1600/Dijon-Musee-Benigne-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Dijon, Musée Archéologique: gered timpaan (JW)</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;"><a href="https://sites.google.com/site/modillonsetpeinturesromanes/-thematiques-des-chapiteaux" target="_blank">Kapitelen</a>. </b></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Versierde
kapitelen waren al in de Oudheid gemeengoed. Het 'Corinthische' acanthusbladmotief bleef gedurende de hele Romaanse periode populair.
Het werd in toenemende mate aangevuld door <a href="http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=1657" target="_blank">palmetten</a> en andere
bloem-, blad- en rankmotieven.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9e568sM_FSQ/VMmQ5ImrQSI/AAAAAAAACe8/iGoCgvrUgF8/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-9e568sM_FSQ/VMmQ5ImrQSI/AAAAAAAACe8/iGoCgvrUgF8/s1600/Iguerande-Saint-Marcel-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Iguerande, <a href="http://www.romanes.com//Iguerande//index.html" target="_blank">Saint-Marcel</a></i></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-mVMAXy2hx6o/VL7AjdZTu_I/AAAAAAAACG8/aWA1-XLvGR8/s1600/Avallon-Saint-Lazare-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-mVMAXy2hx6o/VL7AjdZTu_I/AAAAAAAACG8/aWA1-XLvGR8/s1600/Avallon-Saint-Lazare-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Avallon, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2qbOvZE3274" target="_blank">Saint-Lazare</a></i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-sO16ZrqgSQA/VMAjJmkoEGI/AAAAAAAACNo/kjnJsSWwvsc/s1600/Todi-Duomo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-sO16ZrqgSQA/VMAjJmkoEGI/AAAAAAAACNo/kjnJsSWwvsc/s1600/Todi-Duomo-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Todi, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=bsOr52UMC8o" target="_blank">Concattedrale della Santissima Annunziata</a></i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<span style="font-family: inherit;">Er
was in de Romaanse periode een progressie in onderwerpen te ontwaren,
maar dat betekende niet dat de oude thema's werden afgedankt. In de
11e eeuw werden steeds vaker motieven uit </span><i style="font-family: inherit;">bestiaria</i><span style="font-family: inherit;">
gebruikt -fabeldieren, monsters en vreemde menselijke wezens. De laat-twaalfde-eeuwse kapitelen van superieure kwaliteit in de
kruisgangen van sommige Pyreneese kloosters (Saint-Michel-de-Cuxa, Saint-Martin-du-Canigou, Saint-Génis-des-Fontaines en de </span><b style="font-family: inherit;">Prieuré
de Serrabone</b><span style="font-family: inherit;">) werden nog steeds gedomineerd door dit soort voorstellingen. Een zekere mate van humor was sommige beeldhouwers niet te ontzeggen, zoals de
musicerende dieren van </span><b style="font-family: inherit;">Baugy </b><span style="font-family: inherit;">getuigen</span><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-xssZFFcuH9M/VL7PM-ec0vI/AAAAAAAACHo/QXfO0rDrOLo/s1600/Chiostro-di-Voltorre-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-xssZFFcuH9M/VL7PM-ec0vI/AAAAAAAACHo/QXfO0rDrOLo/s1600/Chiostro-di-Voltorre-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qCRqmgrfZzs" target="_blank">Chiostro di Voltorre</a></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-E_NLg1NLKMM/VL7NZQKsFNI/AAAAAAAACHM/csFVByr9qCc/s1600/Abbaye-Santa-Maria-de-Villa.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-E_NLg1NLKMM/VL7NZQKsFNI/AAAAAAAACHM/csFVByr9qCc/s1600/Abbaye-Santa-Maria-de-Villa.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.prieureduvilar.free.fr/" target="_blank">Prieuré Santa-Maria-del-Vilar</a></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Q3S1TawL2GM/VL7OGvyYg_I/AAAAAAAACHU/FDP3_aIqOJ0/s1600/Annepont-Saint-Andre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-Q3S1TawL2GM/VL7OGvyYg_I/AAAAAAAACHU/FDP3_aIqOJ0/s1600/Annepont-Saint-Andre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Annepont, <a href="http://www.eglises-en-charente-maritime.fr/annepont_eglise_saint-andre.html" target="_blank">Saint-André</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-_qIwnezcNBo/VL7O3Y9jyoI/AAAAAAAACHg/bDcQCtqSzAI/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-_qIwnezcNBo/VL7O3Y9jyoI/AAAAAAAACHg/bDcQCtqSzAI/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Martin-du-Canigou</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2fFnD1w7dZM/VNbGFQzcv6I/AAAAAAAACng/-1w73k2PcpI/s1600/Baugy-Saint-Pons-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-2fFnD1w7dZM/VNbGFQzcv6I/AAAAAAAACng/-1w73k2PcpI/s1600/Baugy-Saint-Pons-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Baugy, <a href="http://photos.eglises.perso.sfr.fr/Bourgogne/71/Baugy/baugy.htm" target="_blank">Saint-Pons</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-GWywnC1dmo0/VMA09_D0_SI/AAAAAAAACOM/-k6NcmDILb4/s1600/Anzy-le-Duc-Saint-Trinite-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-GWywnC1dmo0/VMA09_D0_SI/AAAAAAAACOM/-k6NcmDILb4/s1600/Anzy-le-Duc-Saint-Trinite-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Anzy-le-Duc, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CG2SinbKiGQ" target="_blank">Sainte-Trinité</a>: satyrs</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-wG5O6u79oOc/VMEWCgXAmtI/AAAAAAAACPo/E6OPsip9JiI/s1600/Airvault-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-wG5O6u79oOc/VMEWCgXAmtI/AAAAAAAACPo/E6OPsip9JiI/s1600/Airvault-Saint-Pierre-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Airvault, <a href="http://decouverte.inventaire.poitou-charentes.fr/monuments-romans/airvault.html" target="_blank">Saint-Pierre</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De twaalfde eeuw zag de opkomst van geschiedkundige en religieuze thema's. Kapitelen
die reële historische gebeurtenissen (of legenden naar aanleiding daarvan)
verhaalden waren zeldzaam gedurende de Romaanse era. Bijbelse thema's
genoten meer populariteit. Deze konden zowel betrekking hebben op het
Oude Testament (Het Offer van Abraham en Daniël in de Leeuwenkuil
waren bijzonder in trek) als op de meer christelijke motieven van het
Nieuwe Testament. Over het algemeen was er in de uitvoering een
tendens te ontwaren van statisch en gestileerd naar levendig en meer
emotioneel geladen. Dit geldt uiteraard het meest voor aangrijpende
verhalen uit de Bijbel, maar in hoeverre deze echt ontroering wisten
te wekken, was in hoge mate afhankelijk van de bekwaamheid van de
beeldhouwer. </span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-_g3x_p6Nq80/VL7d97qy0_I/AAAAAAAACIs/jL96w1K316o/s1600/Estella-Palacio-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-_g3x_p6Nq80/VL7d97qy0_I/AAAAAAAACIs/jL96w1K316o/s1600/Estella-Palacio-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Estella, Palacio de los Reyes de Navarra, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=wCmh1qWpmf8" target="_blank">Roland contra Ferragut</a> (JW)</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-eAY8kgyV650/VL_6LhqFVGI/AAAAAAAACMo/lwEC8JAYs_U/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-eAY8kgyV650/VL_6LhqFVGI/AAAAAAAACMo/lwEC8JAYs_U/s1600/Saulieu-Saint-Andoche-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i><a href="http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/France/Burgundy%20Champagne/Saulieu/Saulieu.htm" target="_blank">Saulieu</a>, Saint-Andoche: Bileam en zijn ezel worden tegengehouden door een engel</i></div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-IJlVz-MExNM/VMAZtW2IJqI/AAAAAAAACNQ/_9Ir6BbiJ_U/s1600/Chalons-en-Champagne-Notre-Dame-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-IJlVz-MExNM/VMAZtW2IJqI/AAAAAAAACNQ/_9Ir6BbiJ_U/s1600/Chalons-en-Champagne-Notre-Dame-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Châlons-en-Champagne, Museum <a href="https://www.youtube.com/watch?v=akoX517gRNU" target="_blank">Notre-Dame en Vaux</a></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-uiSMq2rxGFQ/VMOHJTj70UI/AAAAAAAACUA/Q0p6-cTgcS4/s1600/Cluny-Palais-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-uiSMq2rxGFQ/VMOHJTj70UI/AAAAAAAACUA/Q0p6-cTgcS4/s1600/Cluny-Palais-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Fxy2JBzB-KY" target="_blank">Cluny</a>, Abdijmuseum</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
</div>
</div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-_2lMNQV7gD8/VNJK2SUgXFI/AAAAAAAAChY/HV-LS1z3gCk/s1600/San-Juan-de-la-Pena-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-_2lMNQV7gD8/VNJK2SUgXFI/AAAAAAAAChY/HV-LS1z3gCk/s1600/San-Juan-de-la-Pena-02.jpg" width="300" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=voAQ2ZN7670" target="_blank"><span style="text-align: justify;">San Juan de la Pe</span><span style="text-align: justify;">ñ</span><span style="text-align: justify;">a</span></a></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-SBAlr5Kz414/VNbGZXc222I/AAAAAAAACno/n2jX-4S60Q0/s1600/Perelada-Sant-Domenec-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-SBAlr5Kz414/VNbGZXc222I/AAAAAAAACno/n2jX-4S60Q0/s1600/Perelada-Sant-Domenec-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Perelada, <a href="http://www.artmedieval.net/sant%20domenech%20peralada.htm" target="_blank">Convent de Sant Domènec</a></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
In Duitsland bleek de middeleeuwse voorkeur voor kleur duurzamer dan elders. De gewoonlijk kubusvormige kapitelen vertoonden meestal abstracte of gestileerde ornamenten. Het stadium van de bijbelse of historische taferelen werd er zelden bereikt.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-QglcD5bNZCM/VL7RRRG-vjI/AAAAAAAACII/LLTlLxYA7Qs/s1600/Bacharach-Sankt-Peter-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-QglcD5bNZCM/VL7RRRG-vjI/AAAAAAAACII/LLTlLxYA7Qs/s1600/Bacharach-Sankt-Peter-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Bacharach, <a href="http://www.regionalgeschichte.net/mittelrhein/bacharach/kulturdenkmaeler/st-peter.html" target="_blank">Sankt Peter</a></i><br />
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-SgcztUB4tAk/VL_zGZt9FOI/AAAAAAAACMY/5LKv_Ed5XyE/s1600/Maria-Laach-Klosterkirche-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-SgcztUB4tAk/VL_zGZt9FOI/AAAAAAAACMY/5LKv_Ed5XyE/s1600/Maria-Laach-Klosterkirche-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Maria Laach, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=JDD0ZeVnkrU" target="_blank">Klosterkirche</a></i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-UGWPnxTbYok/VMmOyXIpVbI/AAAAAAAACew/Tb5P9lfpkP0/s1600/Kloster-Paulinzella-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-UGWPnxTbYok/VMmOyXIpVbI/AAAAAAAACew/Tb5P9lfpkP0/s1600/Kloster-Paulinzella-03.jpg" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.thueringerschloesser.de/de/schloesser-burgen-gaerten/kloster-paulinzella-mit-jagdschloss.html" target="_blank">Kloster Paulinzella</a></i></span></div>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit;">Ambulatoria, kruisgangen en tribunes.</b><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Gedecoreerde
kapitelen werden, behalve in kruisgangen, toegepast in het portaal en
het schip van een kerk (meestal als versiering van halfzuilen en
consoles) en in ambulatoria en crypten. Vooral in het (vaak duistere)
schip zaten de decoraties normaliter te hoog om door de gelovigen
naar behoren bewonderd te kunnen worden, laat staan dat men de lessen
die erin verscholen zaten ter harte zou kunnen nemen, maar in kooromgangen</span><span style="font-family: inherit;">, crypten en portalen bevonden ze zich min of meer op ooghoogte. Een van de fraaiste ambulatoria is die van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=iVHEoYW0fWc" target="_blank">Saint-Nectaire</a></b><span style="font-family: inherit;">, die bovendien een fascinerend geheim heeft.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-uctI0ei-SrA/VL7rBdRJ6TI/AAAAAAAACI8/cXCSvfcoZvE/s1600/Saint-Nectaire-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-uctI0ei-SrA/VL7rBdRJ6TI/AAAAAAAACI8/cXCSvfcoZvE/s1600/Saint-Nectaire-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i>Orcival, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Notre-Dame_d%E2%80%99Orcival" target="_blank">Notre-Dame</a></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Uh5cUgOuJJo/VL7rYdVsRDI/AAAAAAAACJE/IOWAlbS_nbQ/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-Uh5cUgOuJJo/VL7rYdVsRDI/AAAAAAAACJE/IOWAlbS_nbQ/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-0.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Poitiers, <a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Poitiers/Poitiers-Sainte-Radegonde.htm" target="_blank">Sainte-Radegonde</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Ook de kapitelen in de kloosterhoven, die veel hoogtepunten van de Romaanse beeldhouwkunst herbergden, waren benaderbaar, maar helaas voor de gelovigen was deze aanblik alleen aan geestelijken voorbehouden. De decoratie van kruisgangen bestond niet alleen uit versierde kapitelen, maar ook uit pijlerreliëfs. Soms had een kloosterhof louter hoekpijlers, in andere werden bovendien de zuilen in de galerijen afgewisseld door pijlers. </span><span style="font-family: inherit;">Kloosters van de Cisterciënzer orde waren wars van opsmuk: de kerken waren gespeend van enige versiering en de kapitelen van de kloosterhoven, indien aanwezig, waren bijzonder <i>basic</i>. De monniken konden zich in de meeste kloosters verpozen in een fraaie tuin, niet zelden voorzien van een waterbron. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-8yhZjKB42pE/VL-aEbakeTI/AAAAAAAACKI/AmJLDhztGX0/s1600/Aix-en-Provence-Saint-Sauveur-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-8yhZjKB42pE/VL-aEbakeTI/AAAAAAAACKI/AmJLDhztGX0/s1600/Aix-en-Provence-Saint-Sauveur-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Aix-en-Provence, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=W_cvuVUZJes" target="_blank">Saint-Sauveur</a>: Petrus (deel van pijlerreliëf)</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-_HUYlbWu5_k/VL748YBa9uI/AAAAAAAACJU/qwmDmGDYQqs/s1600/Frejus-Saint-Leonce-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-_HUYlbWu5_k/VL748YBa9uI/AAAAAAAACJU/qwmDmGDYQqs/s1600/Frejus-Saint-Leonce-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Fréjus, Saint-Léonce</i></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yDwJydEDPNI/VMGbVjJ3HEI/AAAAAAAACRo/XXNVhg8jHf0/s1600/Vienne-Saint-Andre-le-Bas-0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-yDwJydEDPNI/VMGbVjJ3HEI/AAAAAAAACRo/XXNVhg8jHf0/s1600/Vienne-Saint-Andre-le-Bas-0.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Vienne, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Saint-Andr%C3%A9-le-Bas_de_Vienne" target="_blank">Saint-André-le-Bas</a></i></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-z3OUZz9wGkk/VL76T8iSfQI/AAAAAAAACJg/CBMGwcnACIo/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-z3OUZz9wGkk/VL76T8iSfQI/AAAAAAAACJg/CBMGwcnACIo/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Génis-des-Fontaines</i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-wFsmuQcloJI/VL78bKqA9lI/AAAAAAAACJs/gXsim3CNImU/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-wFsmuQcloJI/VL78bKqA9lI/AAAAAAAACJs/gXsim3CNImU/s1600/Abbaye-de-Fontevraud-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=RMlbin7228c" target="_blank">Abbaye de Fontevraud</a></i></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-lgZhTJI7M1M/VMI6F5JxXXI/AAAAAAAACSA/C8r6mtQqquU/s1600/Abbaye-de-Senanque-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-lgZhTJI7M1M/VMI6F5JxXXI/AAAAAAAACSA/C8r6mtQqquU/s1600/Abbaye-de-Senanque-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/senanque-abbey" target="_blank">Abbaye Notre-Dame de Sénanque</a></i></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In Italië speelde het gefigureerde kapiteel een ondergeschikte rol (al
is er bijvoorbeeld in het kloosterhof van de </span><b style="font-family: inherit;">Sant'Orso</b><span style="font-family: inherit;"> in
Aosta wel iets degelijks te vinden). Hier koos men vaak voor een
ander soort decoratie, zoals die van het kloosterhof van de </span><b style="font-family: inherit;">San
Giovanni in Laterano</b><span style="font-family: inherit;"> in Rome: gedraaide en met mozaïeken
versierde zuilen van de hand van vader en zoon </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.wga.hu/bio_m/v/vassalet/biograph.html" target="_blank">Vassaletto</a></b><span style="font-family: inherit;">. </span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-urJwVZ6MBJs/VL7ZBAXoBKI/AAAAAAAACIY/l3tn98DjDw4/s1600/Aosta-Sant'Orso-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-urJwVZ6MBJs/VL7ZBAXoBKI/AAAAAAAACIY/l3tn98DjDw4/s1600/Aosta-Sant'Orso-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i> Aosta, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mhvz9fDzw6w" target="_blank">Sant'Orso</a></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-CRFX6-k4_g4/VL7ZiEI7-5I/AAAAAAAACIk/y_JM1lsQx6o/s1600/Rome-San-Giovanni-in-Laterano-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-CRFX6-k4_g4/VL7ZiEI7-5I/AAAAAAAACIk/y_JM1lsQx6o/s1600/Rome-San-Giovanni-in-Laterano-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Rome, <a href="http://www.romeartlover.it/Cloister.html" target="_blank">San Giovanni in Laterano</a>: kruisgang met zuilen van de Vassaletto's (JW)</i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=wzTSoAnx36Y" target="_blank">kloosterhof</a> van de Abbaye Saint-Pierre, Moissac.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Pierre_de_Moissac" target="_blank">abdij</a> zou in 506 zijn
gesticht door de Frankische koning Clovis, na zijn overwinning op de Visigoten. Volgens de
legende zou hij vanaf een heuvel zijn speer hebben geworpen om de
plaats te bepalen. Helaas kwam die precies in een moeras terecht. In
werkelijkheid is het gewoon een van de vele kloosters die in de 7e
eeuw werden opgericht door Merovingische vorsten (in dit geval
vermoedelijk Dagobert), op aansporing van de heilige <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Didier_of_Cahors" target="_blank"><b>Desiderius</b></a>,
vermaard vanwege zijn kunstzinnigheid en zijn soberheid. Ook daarna
kon de instelling zich verheugen in de gunst van koningen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het feit dat het klooster was
gelegen aan een belangrijke doorgangsroute leidde ertoe dat het om de
haverklap overvallen werd. Om te beginnen tweemaal door de moslims
van Al-Andalus, de laatste keer na hun nederlaag bij Poitiers in 732.
Een eeuw later waren het de Vikingen die de abdij plunderden en in de
10e eeuw kwamen de Magyaren aan de beurt. Daarmee hield de rampspoed
echter niet op: in 1030 stortte het dak in en in 1042 trof een grote
brand de stad, die dankzij de laksheid van de monniken ook in de
abdij kon huishouden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In 1047 werd het complex aan de Abdij van Cluny verbonden en verkozen als belangrijke
etappeplaats langs de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Via_Podiensis" target="_blank">Via Podiensis</a></b>, een aanvoeroute van de <i>Camino de Santiago</i>. Dit leidde tot een
spirituele en artistieke renaissance, uitmondend in twee van de meest
indrukwekkende kunstwerken van het Romaanse tijdperk: het portaal en
het kloosterhof.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Abbaye Saint-Pierre is ook nu nog in het trotse bezit van het oudste
en fraaiste gefigureerde <a href="http://tourisme.moissac.fr/web/FR/60-cloitre.php" target="_blank">kloosterhof</a> van Frankrijk. Het werd tussen
1059 en 1131 vervaardigd (inwijding in 1100) en is met 10 marmeren
pijlerreliëfs en 76 versierde kapitelen het grootste nog bestaande
exemplaar. Bovendien was het de eerste kruisgang met bijbelse scenes
op de kapitelen. Er zijn taferelen uit zowel het Oude als het Nieuwe Testament te bewonderen. Ze staan niet meer in de originele
opeenvolging, want na de verwoestingen die in 1212 werden aangericht
door de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Albigenzische_Kruistochten" target="_blank">Albigenzische Kruistochten</a>, werden ze in willekeurige
volgorde opnieuw geplaatst. De hoekpijlers worden gesierd door reliëfs van
Petrus, Paulus en Jacobus de Meerdere. De Saint-Pierre had de primeur van deze vorm van decoratie, die zich van hieruit verbreidde over Zuid-Frankrijk en Noord-Spanje. De kapittelzaal, het
<i>scriptorium</i>, de <i>chauffoir</i> en de kapellen van Sainte Marthe en
Saint Ferreol zijn eveneens bewaard gebleven. (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-nmlIjBtzCYw/VL--evZ0kzI/AAAAAAAACLQ/aPUUIQk3OzA/s1600/Moissac-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-nmlIjBtzCYw/VL--evZ0kzI/AAAAAAAACLQ/aPUUIQk3OzA/s1600/Moissac-Saint-Pierre-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-NeqyS2FpSX4/VL--Tnd7YeI/AAAAAAAACLE/pJmrH0XeaMI/s1600/Moissac-Saint-Pierre-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-NeqyS2FpSX4/VL--Tnd7YeI/AAAAAAAACLE/pJmrH0XeaMI/s1600/Moissac-Saint-Pierre-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-TnfDZ8aP1so/VL-5kNedyYI/AAAAAAAACKs/1mvkeZc02E4/s1600/Moissac-Saint-Pierre-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-TnfDZ8aP1so/VL-5kNedyYI/AAAAAAAACKs/1mvkeZc02E4/s1600/Moissac-Saint-Pierre-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-pJYjNS1s7F8/VL-5w8TgWdI/AAAAAAAACKw/uR1Uc8Su7so/s1600/Moissac-Saint-Pierre-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-pJYjNS1s7F8/VL-5w8TgWdI/AAAAAAAACKw/uR1Uc8Su7so/s1600/Moissac-Saint-Pierre-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-BEp1qBrwSR0/VL-55FqPLsI/AAAAAAAACK4/Qsec8XU0fXw/s1600/Moissac-Saint-Pierre-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-BEp1qBrwSR0/VL-55FqPLsI/AAAAAAAACK4/Qsec8XU0fXw/s1600/Moissac-Saint-Pierre-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=3DKvsfeQa-E" target="_blank">kloosterhof</a> van de Abbaye Saint-Trophime, Arles.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Arles
was het beginpunt van de <b><a href="http://viatolosana.free.fr/vt_accueil.htm" target="_blank">Via Tolosana</a></b>, de meest zuidelijke van
de Franse aanvoerroutes naar de <i>Camino de Santiago</i>. Het was
bovendien de tweede stad van de Provence, van 933 tot 1033 de
hoofdstad van het <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Arles" target="_blank">Koninkrijk Arelat</a></b> en na het ophouden van de
aanvallen van de Saracenen zeer welvarend geworden. De
<b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/arles-st-trophime" target="_blank">Saint-Trophime</a></b>, ofschoon niet bijzonder groot, kreeg dus een
aansprekende aankleding. Met de bouw van de kerk werd aan het eind
van de 11e eeuw begonnen. Het complex behoort, tezamen met de
Romeinse monumenten van Arles, sinds 1981 tot het <a href="http://whc.unesco.org/en/list/164" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
kloosterhof is een van de rijkst gedecoreerde van de Provence. De
noord- en oostvleugels zijn puur Romaans, de andere Gotisch. De
dubbele zuilen hebben elk een eigen kapiteel, waarbij de figuren en
verdere decoraties strikt gescheiden zijn. De noordgalerij dateert
uit de periode 1150-1170. De kapitelen vertellen het passieverhaal,
aangevuld met oudtestamentische gebeurtenissen. De oostgalerij stamt
uit het eind van de 12e eeuw. De kapitelen verhalen de jeugd van
Christus. Uit de decoraties blijken de intensieve relaties met de Romaanse beeldhouwkunst van Noord-Italië. Een van de kapitelen,
handelend over de Droom van de Drie Koningen, wordt beschouwd als een
vroeg werk van de beroemde Italiaanse beeldhouwer Benedetto Antelami. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-0OwgCShw3Zk/VMOE4eT1eUI/AAAAAAAACTw/bGGv0gxI95I/s1600/Arles-Saint-Trophime-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-0OwgCShw3Zk/VMOE4eT1eUI/AAAAAAAACTw/bGGv0gxI95I/s1600/Arles-Saint-Trophime-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ceHUyMfvaRg/VMOFApkOqkI/AAAAAAAACT4/e6XlekgZb5Q/s1600/Arles-Saint-Trophime-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-ceHUyMfvaRg/VMOFApkOqkI/AAAAAAAACT4/e6XlekgZb5Q/s1600/Arles-Saint-Trophime-02.jpg" width="266" /></a></div>
<br /></div>
<b style="font-family: inherit;"><i><br /></i></b><span style="font-family: inherit;"><i><b>Het kloosterhof van de Cathedrale <a href="https://www.youtube.com/watch?v=OazhJ1hqEmU" target="_blank">Sainte-Eulalie-et-Sainte-Julie</a>, Elne.</b></i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het kloosterhof van de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Ste-Eulalie-et-Ste-Julie_d%E2%80%99Elne" target="_blank">kathedraal</a> van Elne is een van de weinige die niet alleen geheel bewaard is gebleven, maar ook nauwelijks is gerestaureerd. Het complex was niet bestemd voor monniken, maar voor de kanunniken die de bisschop ondersteunden bij het bestuur van het diocees en is (waarschijnlijk vanwege de zomerse hitte) ten noorden van de kathedraal gesitueerd. Er was vroeger een bovenverdieping, die echter wegens bouwvalligheid aan het begin van de 19e eeuw is afgebroken. Een aantal kapitelen en zuilen daarvan zijn terechtgekomen in het kasteelhof van Villevêque.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
De galerijen bestaan uit drie rechthoekige pijlers, telkens afgewisseld door twee dubbele zuilen. De kapitelen daarvan vertonen, net als in de andere kruisgangen van dit gebied, dierfiguren en palmetten. <span style="font-family: inherit;">Van de vier galerijen is de zuidgalerij (daterend uit het eind van de 12e eeuw) de enige die onvervalst Romaans genoemd kan worden. Het beeldhouwwerk is een van de laatste uitingen van de hoogstaande 12e eeuwse beeldhouwkunst in de Roussillon. De pijlers hebben reliëfs met scenes uit het leven van Petrus en Paulus. Eén pijler vertoont een scene die niet direct bijbels te duiden is: een koning met een aantal ridders. In de westgalerij (midden 13e eeuw, dus naar zuidelijke begrippen nog volop Romaans) werden deze voorstellingen met slechts subtiele verschillen gekopieerd. In de noordgalerij, kort nadien voltooid, aapte men westelijke reliëfs nogmaals na, met bedroevend resultaat.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Na het aanbrengen van het kruisribgewelf in de zuidgalerij (die het oorspronkelijke houten plafond verving) werden er onder de boogaanzetten reliëfs aangebracht die de hemelvaart van Christus weergaven. Deze cyclus voltooide een serie Gotische werken die op de pijlers van de oostgalerij (begin 14e eeuw) was aangevangen met de kinderjaren en de dood van Christus. (Op de foto's: de westgalerij, twee plaquettes van de zuidgalerij, w.o. Saulus voor Damascus).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-v8tPLTp2o8o/VYSlADjYD_I/AAAAAAAAESw/NACe6psW_T8/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-20.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-v8tPLTp2o8o/VYSlADjYD_I/AAAAAAAAESw/NACe6psW_T8/s400/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-20.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
</div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2WEwxQCsVcA/VL5QzB7uiSI/AAAAAAAACFc/cCu9y_s9IyA/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-2WEwxQCsVcA/VL5QzB7uiSI/AAAAAAAACFc/cCu9y_s9IyA/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-tzVoKzxUHcc/VL5Q-9H6QKI/AAAAAAAACFk/qjxOWB5ES1Y/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-tzVoKzxUHcc/VL5Q-9H6QKI/AAAAAAAACFk/qjxOWB5ES1Y/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/--vWUiRcAVAM/VL5RHQYHX3I/AAAAAAAACFs/Dc95jGKkt6g/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/--vWUiRcAVAM/VL5RHQYHX3I/AAAAAAAACFs/Dc95jGKkt6g/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-11.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-n4tWGXdCeYg/VL5RN5FGLEI/AAAAAAAACF0/LxR0MIJyXWA/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-n4tWGXdCeYg/VL5RN5FGLEI/AAAAAAAACF0/LxR0MIJyXWA/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-08.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-h-GhdivjJ88/VYSlUTX3wWI/AAAAAAAAES4/7w6PnXkH_b0/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-h-GhdivjJ88/VYSlUTX3wWI/AAAAAAAAES4/7w6PnXkH_b0/s400/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-10.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i><i style="font-family: inherit;"><b>Prieuré
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=kOF3KOA68Ds" target="_blank">Sainte-Marie de Serrabone</a>.</b></i><br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Prieur%C3%A9_de_Serrabone" target="_blank">prioraat Serrabone</a> (Catalaans: goede berg) werd in 1089 gesticht. Van
de gebouwen resten alleen nog de aan de zuidwand van de kerk
grenzende kruisgang en de kerk zelf. De kerk is beroemd vanwege de <b>(koor)tribune </b>die dateert uit de periode 1130-1150 en bestaat uit
een twee traveeën en drie arcaden beslaand platform, dat wordt
gedragen door (dubbele) zuilen met dierfiguren van hoge kwaliteit. De
voorzijde wordt gesierd door bloemen en ranken met daartussen de
symbolen van de evangelisten en het Lam Gods. Het geheel is vervaardigd uit wit-roze marmer en stond aanvankelijk aan de
westzijde van de kerk, maar is in later eeuwen verplaatst naar het
midden. Er is een dusdanig grote overeenkomst met de figuren in het
kloosterhof van Saint-Michel-de-Cuxa, dat het vermoeden bestaat dat
óf de kapitelen door (twee) beeldhouwers uit Cuxa zijn vervaardigd,
óf de gehele tribune daar is gemaakt en in delen naar Serrabone is
gebracht. Ook in de kruisgang zijn fraaie kapitelen te vinden.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-lP6eoCv_r1I/VL1SfNXKWZI/AAAAAAAACDU/6I00SYrITqo/s1600/Prieure-de-Serrabone-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-lP6eoCv_r1I/VL1SfNXKWZI/AAAAAAAACDU/6I00SYrITqo/s1600/Prieure-de-Serrabone-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1Hc1gKsc-Ws/VL1Sqay4ESI/AAAAAAAACDc/WvoTma6AxXI/s1600/Prieure-de-Serrabone-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-1Hc1gKsc-Ws/VL1Sqay4ESI/AAAAAAAACDc/WvoTma6AxXI/s1600/Prieure-de-Serrabone-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-UqJvFny6Mnw/VL1SyS2G4UI/AAAAAAAACDk/lAQ06i9ieHM/s1600/Prieure-de-Serrabone-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-UqJvFny6Mnw/VL1SyS2G4UI/AAAAAAAACDk/lAQ06i9ieHM/s1600/Prieure-de-Serrabone-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iswiVVV3cSg/VL1TSNabc9I/AAAAAAAACD0/oKWIMVpxiv0/s1600/Prieure-de-Serrabone-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-iswiVVV3cSg/VL1TSNabc9I/AAAAAAAACD0/oKWIMVpxiv0/s1600/Prieure-de-Serrabone-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-rwd0nKfiPCU/VYSl8xvKP-I/AAAAAAAAETA/5PYo0y6gxvg/s1600/Prieure-de-Serrabone-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-rwd0nKfiPCU/VYSl8xvKP-I/AAAAAAAAETA/5PYo0y6gxvg/s400/Prieure-de-Serrabone-10.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2X2v6Cuv86M" target="_blank">San Juan de Duero</a>, Soria. </b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
</span><span style="font-family: inherit;">San Juan</span><b style="font-family: inherit;"> </b><span style="font-family: inherit;">in Soria heeft een soortgelijke inbouw, zij het wat bescheidener. Het betreft hier twee kleine tribune-achtige
kapellen aan beide zijden van het langhuis, die vermoedelijk werden
toegevoegd om het aantal altaren te vergroten. De <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_San_Juan_de_Duero_(Soria)" target="_blank">kerk</a> behoorde tot
een hospitaalcomplex van de Johannieters en werd in 1152 ingewijd. De
kapel links wordt bekroond door een halve bol en laat de vervolging
van Johannes de Doper zien, culminerend in zijn onthoofding; de kapel
rechts heeft een kegelbedekking en de kapitelen verhalen over o.a. de
geboorte van Christus, de vlucht naar Egypte en de hemelvaart van
Maria. De San Juan heeft ook een interessant <a href="https://www.youtube.com/watch?v=h5jtxcdlxVY" target="_blank">kloosterhof</a>, dat gedeeltelijk uit normale rondbogen met versierde kapitelen en gedeeltelijk uit Arabisch aandoende vervlochten bogen bestaat. [<a href="https://www.youtube.com/watch?v=gM32IS0n3go" target="_blank">Visita Virtual</a>] [De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=mVPBQfb-NdI" target="_blank"><b>Concatedral San Pedro</b></a> in <b>Soria</b> heeft eveneens interessante Romaanse kruisgangen.]</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-gFdZyGK-9L8/VL5N2UQ1xOI/AAAAAAAACE4/2GB2j6eE2cM/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-gFdZyGK-9L8/VL5N2UQ1xOI/AAAAAAAACE4/2GB2j6eE2cM/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2r0qCj8_exU/VL5N_VT4ZGI/AAAAAAAACFA/Fk8BCF-wSzI/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-2r0qCj8_exU/VL5N_VT4ZGI/AAAAAAAACFA/Fk8BCF-wSzI/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-B8cANFtxa7k/VL5OJ7Gs8GI/AAAAAAAACFI/f9jjAHACjuQ/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-B8cANFtxa7k/VL5OJ7Gs8GI/AAAAAAAACFI/f9jjAHACjuQ/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-02.jpg" width="400" /></a></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-v6krqczWVno/VL5V8shs_TI/AAAAAAAACGE/m0onFqLKPzg/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-v6krqczWVno/VL5V8shs_TI/AAAAAAAACGE/m0onFqLKPzg/s1600/Soria-San-Juan-de-Duero-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Het kloosterhof
van het Monasterio <a href="https://www.youtube.com/watch?v=MEOpf16lQZw" target="_blank">Santo Domingo de Silos</a>.</b></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Dit
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Abbey_of_Santo_Domingo_de_Silos" target="_blank">complex</a>, gelegen ten zuidoosten van Burgos, bezit het meest
indrukwekkende kloosterhof van Noord-Spanje. Het eerste klooster werd
in het Visigotische tijdperk gesticht en stond in de 10e eeuw bekend
als San Sebastian de Silos. Het geheel kreeg zijn huidige vorm en
naam toen de later heilig verklaarde <b><a href="http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/12/20/12-20-1073-dominicus.php" target="_blank">Dominicus van Silos</a></b>
(1000-1073) van koning Ferdinand de Grote van Castilië en León de
opdracht kreeg het vervallen complex te renoveren. Zijn opvolger, abt
Fortunius, begon met de constructie van het kloosterhof, dat in 1088
werd ingewijd. Na de voltooiing van de noord- en oostvleugels in het
begin van de 12e eeuw lag het werk door de enorme toestroom van
pelgrims naar het graf van Dominicus en door politieke en economische
problemen enige decennia stil. De zuidelijke en westelijke galerijen
hebben dan ook een duidelijk afwijkende stijl en werden vermoedelijk
door een ander atelier vervaardigd. In deze periode werd ook een
tweede verdieping op het geheel geplaatst.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Alle
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=kYsCRcOrF0Q" target="_blank">vleugels</a> hebben (14 à 16) zuilenparen die een kapiteel delen. De in
artistiek opzicht meest aansprekende kapitelen zijn te vinden in de
oudste galerijen. Ze hebben vegetale en bestiarische motieven.
Belangrijker zijn de reliëfs met bijbelse taferelen op de
hoekpijlers van de zuidelijke kruisgang. De cyclus handelt over de
dood en opstanding van Christus en begint op de noordzijde van de
noordoostelijke pijler met de kruisafneming (een thema dat in de Romaanse periode de voorkeur kreeg boven de kruisiging zelf). Aan de
westzijde van dezelfde pijler wordt de ongelovige Thomas ten tonele
gevoerd, die een vinger in de wond in Jezus' zij steekt om zich ervan
te vergewissen dat hij het echt is. Hij zet daarmee als
'onderzoekende geest' een eerste schrede op het pad van de wetenschap
-wat de wereldlijke invloed van de groeiende steden verraad. De
cyclus eindigt met de uitstorting van de Heilige Geest. (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-KyUJTRU2jDM/VL6Bs7GtwnI/AAAAAAAACGU/sGKcIZBe2eE/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-KyUJTRU2jDM/VL6Bs7GtwnI/AAAAAAAACGU/sGKcIZBe2eE/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1elp6x2xqec/VL6B35qki9I/AAAAAAAACGc/FskP-oH2Gr4/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-1elp6x2xqec/VL6B35qki9I/AAAAAAAACGc/FskP-oH2Gr4/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-FYygBIC_AKk/VL6CGTzkgJI/AAAAAAAACGs/tAdILxy43EU/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-FYygBIC_AKk/VL6CGTzkgJI/AAAAAAAACGs/tAdILxy43EU/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-M1nJh-b8aJ4/VL6B-TyIkGI/AAAAAAAACGk/97GBCkIbjL0/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-M1nJh-b8aJ4/VL6B-TyIkGI/AAAAAAAACGk/97GBCkIbjL0/s1600/Santo-Domingo-de-Silos-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Het
kloosterhof van het Monasterio <a href="https://www.youtube.com/watch?v=gMYprPh5T7c" target="_blank">Santa Maria de Ripoll</a>.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Santa_Maria_de_Ripoll" target="_blank">klooster</a>, gelegen in het dal van de Ripoll, werd in 879 gesticht door
Wilfred de Harige, gedeeltelijk om migranten naar dit deel van zijn
territorium te lokken, gedeeltelijk ten behoeve van zijn zoon Ranulf,
die er de eerste abt werd. Een andere nazaat, Oliba, transformeerde
het klooster tot een spiritueel en cultureel centrum van belang, met
o.a. een fameus <i>scriptorium</i>. Het behield zijn vooraanstaande positie
tot de 14e eeuw, toen het zwaartepunt van het geestelijk leven meer
in de kuststreek kwam te liggen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
abdijkerk is een schepping van abt Oliba. In 1032 werd begonnen met
de constructie van een vijfschepige basiliek naar het voorbeeld van de
oude Sint Pieter in Rome. Het transept telde maar liefst zeven
absidiolen. De ingang werd van een <i>porticus</i> voorzien,
geflankeerd door twee klokkentorens naar Lombardisch model. De kerk
werd een voorbeeld voor heel christelijk Spanje: daarna was de
Mozarabische invloed definitief op zijn retour. In 1428 verwoestte
een aardbeving een groot deel van het complex, dat in Gotische stijl
werd herbouwd. Bij een ingrijpende restaurering in de 19e eeuw werd
het aantal beuken teruggebracht van vijf naar drie en verloor de kerk
veel van zijn unieke kenmerken.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Met
de aanleg van de onderste verdieping van het kloosterhof werd in 1180
begonnen, maar deze was eerst aan het begin van de 14e eeuw gereed.
De bovenste verdieping is van veel later datum. Op de laat-Romaanse
kapitelen zijn scenes uit de klassieke mythologie en het dagelijks
leven aangebracht. (Foto's 1 & 2 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-gcrGxo7Qncc/VL_povx5qGI/AAAAAAAACLc/xQMfg4d-O48/s1600/Ripoll-Santa-Maria-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-gcrGxo7Qncc/VL_povx5qGI/AAAAAAAACLc/xQMfg4d-O48/s1600/Ripoll-Santa-Maria-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-7OPLdt35Bf0/VL_xVGQM5YI/AAAAAAAACMM/IC6froSZoRM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-7OPLdt35Bf0/VL_xVGQM5YI/AAAAAAAACMM/IC6froSZoRM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-c4q3sb4MAlU/VL_p3Dm6f-I/AAAAAAAACLs/ye7LtKmfWxE/s1600/Ripoll-Santa-Maria-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-c4q3sb4MAlU/VL_p3Dm6f-I/AAAAAAAACLs/ye7LtKmfWxE/s1600/Ripoll-Santa-Maria-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-qAZOYZjg8CQ/VL_qB-du3lI/AAAAAAAACL0/KAH3sASlPw0/s1600/Ripoll-Santa-Maria-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-qAZOYZjg8CQ/VL_qB-du3lI/AAAAAAAACL0/KAH3sASlPw0/s1600/Ripoll-Santa-Maria-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-qVzJcWVvR6k/VL_qIfkJUoI/AAAAAAAACL8/D6Y63livIKM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-qVzJcWVvR6k/VL_qIfkJUoI/AAAAAAAACL8/D6Y63livIKM/s1600/Ripoll-Santa-Maria-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b style="font-family: inherit;"><br /></b>
<br />
<b style="font-family: inherit;"><br /></b></div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-16295989433219969482015-01-12T17:47:00.001+01:002015-05-28T00:32:38.959+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 5.<br />
<b>ARCHITECTONISCHE ONTWIKKELINGEN GEDURENDE DE ELFDE EN TWAALFDE EEUW: DEEL 2.</b><br />
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Iconische
Franse kerken.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Frankrijk
telt een aantal kerken die op vele gebieden baanbrekende oplossingen
voor de bouwkundige problemen van de Romaanse tijd lieten zien: twee
voorbeelden die direct in gedachten springen, zijn de abdijkerk van
de <b>Abbaye de Fleury</b> in <b>Saint-Benoît-sur-Loire</b> en de
<b>Saint-Philibert</b> in <b>Tournus</b>. Bij een aantal kloosters in de
Pyreneeën werd al eerder pioniersarbeid verricht. Architecten in
Normandië kwamen met vele innovaties, die in de 'Normandische'
architectuur in Engeland geperfectioneerd werden. Tenslotte verdienen de
hoogst originele koepelkerken van de Perigord speciale aandacht.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De vooruitstrevende kloosters van Catalonië.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Rond
het jaar 1000 speelde Catalonië (destijds bekend als het Graafschap
Barcelona, waartoe tot 1659 ook de tegenwoordig Franse Roussillon
behoorde) een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Romaanse
stijl, waarmee men door de intensieve (handels)contacten met
Noord-Italië in een vroeg stadium in aanraking was gekomen. De
centrale figuur hierbij was <b><a href="http://www.caminsoliba.cat/bisbe&idioma=fra" target="_blank">Oliba van Besalú</a></b>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hij
kwam in 971 ter wereld als de derde zoon van graaf Oliba Cabreta van
Cerdanya en was een achterkleinzoon van Wilfred de Harige (Guifré el Pelos), de
stichter van het Graafschap Barcelona. In 988 trad zijn vader in een
klooster in en verdeelde zijn titels en landgoederen onder zijn
zonen. Oliba werd graaf van Berga en Ripoll. In 1002 stond hij zijn
bezittingen af aan zijn broers en werd monnik in de abdij van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NB0eCrCuMP4" target="_blank">Santa Maria de Ripoll</a></b> (gesticht door zijn voorvader Wilfred). Zes jaar
later werd hij tot abt van dit klooster verkozen en hij kreeg in 1009
tevens <b>Sant Miquel de Cuixà</b> onder zijn hoede. Daar bleef het
niet bij: in 1018 werd hij benoemd tot bisschop van Vic; hij stichtte
de beroemde abdij <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-UF_CHflRY8" target="_blank">Santa Maria de Montserrat</a></b> (1025) en
hervormde andere kloosters, zoals <b>Sant Marti del Canigó</b>. [Zijn zuster Ingilberga was van 996 tot 1017 abdis van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=GrnvnZT95_c" target="_blank">Sant Joan de les Abadesses</a></b>.]</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Y6M8JFgUGIg/VK3JG8TTsqI/AAAAAAAAB7c/YGoVia6FAHs/s1600/Sant-Joan-de-les-Abadesses-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-Y6M8JFgUGIg/VK3JG8TTsqI/AAAAAAAAB7c/YGoVia6FAHs/s1600/Sant-Joan-de-les-Abadesses-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Sant Joan de les Abadesses, door Wilfred de Harige gesticht voor de educatie van zijn dochter Emma</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
1011 ondernam abt Oliba een reis naar Rome om paus Sergius IV te
verzoeken de Catalaanse kloosters onder rechtstreeks pauselijk gezag
te stellen. Tijdens deze en verdere reizen kwam hij in contact met de Romaanse architectuur in Rome en Lombardije en werd daar zeer door geïnspireerd. Deze invloeden komen duidelijk naar voren in de kerk van
Ripoll, die door hem in 1032 werd ingewijd. Ook de nieuwbouw van de
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dYMBHmWz50c" target="_blank">kathedraal van Vic</a></b> staat op zijn conto. Ook op andere gebieden was
hij een drijvende kracht. Het <i>scriptorium</i> van Ripoll stond
bekend om de grote productie van boeken. Oliba maakte zich bijzonder
verdienstelijk door belangrijke werken uit het Arabisch in het Latijn
te laten vertalen. Hij stierf in 1046 in Sant
Miquel de Cuixà.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Michel-de-Cuxa" target="_blank">Saint-Michel-de-Cuxa</a>
(Sant Miquel de Cuixà)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
840 stichtte een ondernemende groep monniken op een afgelegen plek
het klooster Saint-André-d' Eixalada. Later sloot een kleine
gemeenschap uit Urgell, aangevoerd door de priester Protagius, zich
bij hen aan. In de herfst van 878 werden de gebouwen door een
overstroming van de rivier de Têt weggespoeld. Daarop vestigde de
gemeenschap zich op een stuk land in Cuxa aan de voet van de Mont Canigou,
dat aan Protagius toebehoorde. Men trof daar een kerkje aan dat was
gewijd aan de heilige Germanus van Auxerre en dat 25 jaar tevoren was
gebouwd door Sunifred, de graaf van Cerdanya. Protagius werd als
eerste abt van het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=q_8GgFUm2SI" target="_blank">nieuwe klooster</a> uitverkoren. Cuxa bezat ook een
klein oratorium ter ere van Sint Michael, die langzamerhand de plaats
van Germanus innam als enige schutspatroon van het klooster.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
sanctuarium werd al spoedig te klein en in 956 begon abt Pons met de
herbouw van de kloosterkerk. De werkzaamheden werden voortgezet door
zijn opvolger Garin en in 975 voltooid. Van deze pre-Romaanse kerk
zijn nog grote delen behouden gebleven. Het was een drieschepige
basiliek in de vorm van een Latijns kruis met het koor op het
noordoosten. De door tongewelven bedekte zijbeuken waren smal en
werden door hoefijzervormige (Visigotische of Mozarabische invloeden?) bogen gescheiden van het met een houten plafond gedekte middenschip. Het transept had lage
tongewelven. </span><span style="font-family: inherit;">De crypte van het klooster had een bijzondere
constructie: de Mariakapel werd gedragen door slechts één </span><a href="http://p6.storage.canalblog.com/64/65/137895/42841633.jpg" style="font-family: inherit;" target="_blank">enorme pijler</a><span style="font-family: inherit;">. [<a href="http://p8.storage.canalblog.com/81/43/137895/26414012.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Rond
het millennium was Cuxa uitgegroeid tot een belangrijke abdij met een
viertal dochters. Abt Garin stond in contact met vooraanstaande
wetenschappers, zoals Gerbert, de latere paus Sylvester II. Ook
verleidde hij dignitarissen als de Doge van Venetië, Pietro Orseolo,
en de latere heilige <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Romuald" target="_blank">Romuald </a>tot een verblijf in het klooster. Een
van de pelgrimswegen naar Santiago de Compostela kwam vlak langs Cuxa en vele pelgrims zullen een kleine omweg gemaakt hebben,
maar in tegenstelling tot de meeste andere aanvankelijk afgelegen
kloosters is er rond Saint-Michel-de-Cuxa nooit een dorp ontstaan.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Onder
abt Oliba werd de kerk opnieuw uitgebreid. Hij vergrootte het koor
door het aanleggen van een rechthoekige kooromgang met kapellen en
bouwde een aantal oratoria bij de zuidwestfaçade.
In 1040 liet hij ook een groot baldakijn boven het altaar oprichten.
Wanneer de beide klokkentorens gebouwd werden, is niet precies
bekend, maar bij de dood van Oliba in 1046 stonden ze er. De
kruisgang werd pas zo'n 75 jaar na het voltooien van de bijgebouwen
(dus aan het begin van de 12e eeuw) aangelegd. Deze luidde de geboorte
in van de Romaanse sculptuur in de Roussillon. Aan het eind van de
14e eeuw werd het houten plafond van het koor vervangen door kruisribgewelven.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
Cuxa viel ten offer aan de Franse Revolutie. In 1793 werden de
laatste monniken door revolutionairen met geweld verdreven en het
klooster werd verkwanseld als <i>bien national</i>. In 1840
besloot de toenmalige bezitter op de plaats van de kruisgang een
waterbassin aan te leggen. Pogingen om de arcaden te verkopen aan het Bisdom Narbonne mislukten en daarom werd een deel verpatst aan een
thermaalbad in Prades. De rest werd gesloopt en kwam bij
particulieren in de omgeving terecht. De kerk raakte snel in verval:
in 1835 stortte het dak in en vier jaar later sneuvelde de noordtoren
in een storm.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Rond 1907 ontdekte de in geldnood verkerende
Amerikaanse beeldhouwer <b><a href="https://www.philamuseum.org/pma_archives/ead.php?c=GGB&p=hn" target="_blank">George Grey Barnard</a></b> dat er handel zat in
kloosterresten. Hij kocht her en der delen van kruisgangen op en wist
o.a. 63 kapitelen, 16 zuilen en 9 arcaden van Cuxa te verzamelen. Die
belandden uiteindelijk door tussenkomst van John D. Rockefeller in
het <a href="http://www.metmuseum.org/visit/visit-the-cloisters" target="_blank"><b>Cloisters Museum</b></a>
in New York.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
de twintigste eeuw vestigden zich opnieuw monniken in Cuxa: van
1919 tot 1965 bewoonden Cisterciënzers het klooster, daarna
Benedictijnen uit Montserrat, die er tot op heden zijn gebleven. In
1950 begon men met de restauratie van het complex, die in twee fasen
plaatsvond en in 1970 was voltooid.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-jpaH8yx_rhE/VKyBR_oXuEI/AAAAAAAAB5U/3Huz12VPX3I/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-jpaH8yx_rhE/VKyBR_oXuEI/AAAAAAAAB5U/3Huz12VPX3I/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-dvUPE4tnLbA/VKx6VvqoL-I/AAAAAAAAB4k/6RPU1woFl-s/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-dvUPE4tnLbA/VKx6VvqoL-I/AAAAAAAAB4k/6RPU1woFl-s/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-8s4-wFS5EC8/VKx9Z3G8s4I/AAAAAAAAB5I/uRWaDvQqnl0/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-8s4-wFS5EC8/VKx9Z3G8s4I/AAAAAAAAB5I/uRWaDvQqnl0/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-YSZetCaYDBc/VKyCQafn5VI/AAAAAAAAB5c/X1hNcFIUr9I/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-YSZetCaYDBc/VKyCQafn5VI/AAAAAAAAB5c/X1hNcFIUr9I/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-09.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-0IXUYtGK-8o/VKx7JDy1cjI/AAAAAAAAB48/IN5KuOX5nko/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-0IXUYtGK-8o/VKx7JDy1cjI/AAAAAAAAB48/IN5KuOX5nko/s1600/Saint-Michel-de-Cuxa-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Martin_du_Canigou" target="_blank">Saint-Martin-du-Canigou</a>
(Sant Marti del Canigó).</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
997 werd op een <a href="http://static.panoramio.com/photos/large/1264332.jpg" target="_blank">helling</a> van de Mont Canigou begonnen met de bouw van
een aan Sint Maarten gewijd oratorium. Graaf Wilfred van
Cerdanya stichtte hier in 1001 een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=HckE8RcFMOo" target="_blank">klooster</a> dat hij ondersteunde door
de schenking van verschillende bezittingen in de Roussillon en
Conflent. In 1009 werd het oratorium ingewijd door zijn jongere broer
Oliba, destijds bisschop van Elne, die ook de controle over het
klooster kreeg. Door de inspanningen van Oliba konden de
monniken in 1014 zelf een abt kiezen, hun medemonnik Sclua, die tot
1044 in het ambt bleef en de bouwheer werd van de nieuwe kerk. In
1035 gaf graaf Wilfred (in navolging van zijn vader) het wereldse
leven op en trok zich terug in het door hem gestichte klooster. Daar
stierf hij in 1049. Vier van zijn zoons zouden het tot bisschop
schoppen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Abt
Sclua, die in Cuxa was opgeleid, bouwde met de abdijkerk van Canigou
de eerste volledig overwelfde kerk van het avondland. De tegen de
noordelijke zijmuur aangebouwde <i>campanile</i> was de eerste buiten
Italië. Hij verlengde het bestaande drieschepige Maartensoratorium
met zeven korte traveeën, die gedragen werden door primitieve
kruispijlers, waardoor een geheel overwelfde, schaars verlichte
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Martin_du_Canigou#mediaviewer/File:F10_51_Abbaye_Saint-Martin_du_Canigou.0159.JPG" target="_blank">hallenkerk</a> ontstond. Daarboven kwam een volgens hetzelfde grondplan
gebouwde, maar hogere <a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Saint-Martin-du-Canigou-PM_45711.jpg#mediaviewer/File:Saint-Martin-du-Canigou-PM_45711.jpg" target="_blank">bovenkerk</a> met drie halfronde absiden. De
werkzaamheden waren in ieder geval vóór 1026 voltooid. [<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abbaye_Saint-Martin_du_Canigou#mediaviewer/File:Abbaye_Saint-Martin_du_Canigou,_Grundriss_Oberkirche,_Handskizze.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Sinds 1012 was de abdij in het bezit van de relieken van de heilige <b><a href="https://www.heiligenlexikon.de/BiographienG/Gauderich_von_Languedoc.html" target="_blank">Gauderich</a> </b>(gekocht van het diocees Toulouse), die stromen pelgrims trokken. Bovendien was het complex gesticht in een tijd dat veel christenen in de Pyreneeën toevlucht zochten voor de zegevierende islamieten. Toen de moslims in de loop van de 11e eeuw echter steeds verder teruggedrongen werden, trokken de meeste onvrijwillige bergbewoners weer naar het laagland. Een aardbeving en wanbeheer richtten veel schade aan. In 1781 werd het klooster opgeheven en aan het eind van de 19e eeuw was het weinig meer dan een schilderachtige ruïne. Deze werd in 1902 aangekocht door de bisschop van Perpignan en men begon direct met de restaurering. Het duurde echter nog vijftig jaar voor er weer benedictijner monniken in het complex huisden.<br />
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoe
de kruisgang er oorspronkelijk uitgezien heeft is moeilijk te
achterhalen, want hij verkeerde in een zeer slechte staat. De
zuidelijke galerij was zelfs geheel verdwenen. Oorspronkelijk waren
er twee niveaus. Het onderste niveau dateerde uit het begin van de
11e eeuw en was verstoken van enige decoratie. De bovenste verdieping
werd aan het eind van de 12e eeuw toegevoegd en had een houten dak in
plaats van een gewelf. Hier waren fraaie marmeren zuilen opgesteld
met versierde kapitelen uit twee distincte perioden. Deze raakten na de Franse revolutie
verspreid en moesten teruggehaald worden uit plaatsen als Casteil en
Vernet-les-Bains, waar ze o.a. tuinen opfleurden. Ze werden ingebouwd
in de nieuw opgetrokken zuidelijke galerij.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-pAsGh-HSiZo/VKwkGKxTBPI/AAAAAAAAB3M/T8Yitk_J8DQ/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-pAsGh-HSiZo/VKwkGKxTBPI/AAAAAAAAB3M/T8Yitk_J8DQ/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-sCHAwQtQOug/VKwkhVx8GgI/AAAAAAAAB3c/Ak8wlga-qHc/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-sCHAwQtQOug/VKwkhVx8GgI/AAAAAAAAB3c/Ak8wlga-qHc/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-05.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-2iGVRyRgKlg/VKwkW8L_czI/AAAAAAAAB3Y/TyCANDrWYrE/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-2iGVRyRgKlg/VKwkW8L_czI/AAAAAAAAB3Y/TyCANDrWYrE/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-02.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-2Co9P4E_sEw/VKwzbC9XSmI/AAAAAAAAB30/VJZ1iYyQ-so/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-2Co9P4E_sEw/VKwzbC9XSmI/AAAAAAAAB30/VJZ1iYyQ-so/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-08.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-qFlcslJokrU/VNFFfkHX60I/AAAAAAAACgw/YJhN0OfQ9gM/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-15.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-qFlcslJokrU/VNFFfkHX60I/AAAAAAAACgw/YJhN0OfQ9gM/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-15.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-eoJdSTfAEzw/VKwzqs-BGRI/AAAAAAAAB4A/GQm9Np6OGQM/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-eoJdSTfAEzw/VKwzqs-BGRI/AAAAAAAAB4A/GQm9Np6OGQM/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-07.jpg" width="300" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-LOYVmoEE8s8/VKxXcQvDBMI/AAAAAAAAB4U/UZixO1KCnW8/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-LOYVmoEE8s8/VKxXcQvDBMI/AAAAAAAAB4U/UZixO1KCnW8/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-10.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sant_Pere_de_Rodes" target="_blank">Sant Pere de Rodes</a> (San Pedro de Roda).</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Sant
Pere de Rodes is een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZJg-WRYKBVU" target="_blank">voormalig benedictijner klooster</a> gelegen in het
natuurpark Cap de Creus in Catalonië. Volgens een legende zouden
monniken uit Rome, aan het begin van de zesde eeuw op de vlucht voor
Germaanse woestelingen, de relieken van de heilige Petrus in deze
streek in veiligheid gebracht hebben. In opdracht van paus Bonifatius
IV stichtten ze er een klooster. Vanaf 945 is er in documenten sprake
van een zelfstandige instelling onder leiding van een abt.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
gebouwencomplex omvat een centrale kern, bestaande uit de kerk en
de eigenlijke kloostergebouwen (daterend uit de 10e-12e eeuw), dat
wordt omgeven door een aantal bijgebouwen uit de 16e-18e eeuw. Ze
worden verbonden door binnenhoven op verschillende niveaus. De
kloosterkerk werd in 1022 in gebruik genomen. Het is een drieschepige
basiliek met een uitspringend transept. Het middenschip heeft een
tongewelf met gordelbogen, die worden ondersteund door op elkaar
geplaatste zuiltjes (veelal <i>spolia</i>). Mogelijk heeft de
bouwmeester kennis gehad van de architectuur van Al-Andalus, waar
deze constructiewijze eveneens voorkomt. De muren worden bovendien geschoord door halve tongewelven in de zijbeuken. In de kooromgang, een van de
eerste die werd aangelegd, ontbreken de straalkapellen. Wel zijn er
absidiolen aangebracht in de transeptarmen. De klokkentoren (12e
eeuw) heeft Lombardische kenmerken. De tweede toren, iets jonger, had
een verdedigende functie. De kruisgang heeft twee verdiepingen en is
sober op het sombere af. In de 12 eeuw kreeg de kerk een monumentale
gevel met marmeren decoraties van de <a href="http://www.wga.hu/html_m/m/master/cabestan/" target="_blank"><b>Meester van Cabestany</b></a>, een veelgevraagde beeldhouwer in dit
tijdsgewricht. Deze kunstwerken zijn verloren gegaan, op enkele
stukken na die zich in het <a href="http://barcelona.de/en/barcelona-museum-frederic-mares.html" target="_blank"><b>Museu Marès</b></a> in Barcelona bevinden. [<a href="http://www.arasca.net/places/europe/spain/port_selva/images/sant_pere_map.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
de 11e en 12e eeuw kende het klooster een grote bloei, niet in de
laatste plaats omdat het gelegen was aan de <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Camino_Catal%C3%A1n" target="_blank">Camino Catalán</a></i>
(het deel van de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela dat door
Catalonië liep en o.a. werd gebruikt door Italiaanse pelgrims die
zichzelf de weg door Zuid-Frankrijk wilden besparen). Na eeuwen
kwakkelen zette het verval in de 17e eeuw echt in. Het klooster werd
verscheidene malen geplunderd. In 1700 roofde de graaf van Noailles
de beroemde <b><a href="https://books.google.nl/books?id=WdXQnaME1gMC&pg=PA308&lpg=PA308&dq=bible+of+roda&source=bl&ots=hJFBM1FN_L&sig=pWzP_riBet7BnqxW7j12QCtSSy8&hl=nl&sa=X&ei=KICtVPCgGsW-Pb6zgIAF&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=bible%20of%20roda&f=false" target="_blank">Bijbel van Rodes</a></b> (vervaardigd in het <i>scriptorium</i>
van Ripoll en nu deel uitmakend van de collectie van de <i>Bibliotheque
Nationale</i> in Parijs). De monniken gaven de ongelijke strijd
tenslotte op en verlieten het klooster in 1793. Het vervallen complex
kreeg in 1930 de status van nationaal monument en vijf jaar later
werd begonnen met het herstel. Door de Spaanse burgeroorlog werden de
werkzaamheden echter stilgelegd en pas in 1960 hervat.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-n2RK_EQbNyM/VK21H1XsbaI/AAAAAAAAB6c/gZKm-8d3GH4/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-n2RK_EQbNyM/VK21H1XsbaI/AAAAAAAAB6c/gZKm-8d3GH4/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-aN6ysSMMJLA/VK21SY5fIgI/AAAAAAAAB6k/DeS2goGwRCU/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-aN6ysSMMJLA/VK21SY5fIgI/AAAAAAAAB6k/DeS2goGwRCU/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-jskwqlkV7Zc/VK21ax-qg7I/AAAAAAAAB6s/N2QOFsHysl8/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-jskwqlkV7Zc/VK21ax-qg7I/AAAAAAAAB6s/N2QOFsHysl8/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Lv6QrtsvJ58/VK21jzw2d_I/AAAAAAAAB60/5ZOxy3PXuKc/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-Lv6QrtsvJ58/VK21jzw2d_I/AAAAAAAAB60/5ZOxy3PXuKc/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1Wa1N0hrods/VK21rNqAGII/AAAAAAAAB68/RoeM-VGLps8/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-1Wa1N0hrods/VK21rNqAGII/AAAAAAAAB68/RoeM-VGLps8/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-08.jpg" width="400" /></a></div>
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><b><br /></b></i><i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><b>De pioniers van Centraal-Frankrijk.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In sommige
delen van Frankrijk was men meer geneigd tot bouwkundige experimenten
dan in andere. Tot de progressieve gebieden behoorden o.a. Bourgondië
en het Loire-dal. Daar zijn dan ook tal van kerken met (voor het Romaanse tijdgewricht) 'nieuwerwetse' elementen te vinden.</span><br />
<br />
<br />
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/saint-benoit-sur-loire-abbey-fleury" target="_blank">Abbaye de Fleury</a>, Saint-Benoît-sur-Loire.</i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tussen 630 en 650 stichtte een groep monniken uit Orleans een van de eerste
abdijen in Frankrijk die de regels van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/11/07-11-0547-benedictus.php" target="_blank">Benedictus van Nursia</a></b> volgden: Fleury in het latere Saint-Benoît-sur-Loire. Het door Benedictus in Montecassino gebouwde
klooster (waar hij in 547 zijn laatste rustplaats vond) werd in 580
door de Longobarden verwoest. De overlevende monniken begroeven zijn
stoffelijke resten in de ruïne. In 672 trok een groep monniken van
Fleury naar Montecassino en brachten de relieken van Benedictus en
zijn zuster Scholastica naar Frankrijk. Ze werden al spoedig
veelvuldig door pelgrims bezocht. Tijdens de regering van Karel de
Grote stichtte de toenmalige abt Theodulf
een kloosterschool, die grote faam verwierf. Naast theologie
werden er de '<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeven_vrije_kunsten" target="_blank">zeven vrije kunsten</a>' onderwezen. De bibliotheek bezat
een van de meest uitgebreide manuscriptenverzamelingen in het Westen. Een
monnik van Fleury, Helgaud, schreef een hagiografie gewijd aan het leven van koning Robert de Vrome (<i>Epitoma
vitae Roberti regis</i>), voor tal van gebeurtenissen in dit
tijdsgewricht (972-1031) de enige schriftelijke bron.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
1020 begon abt Gauzlin met de bouw van de gecombineerde voorhal en
klokkentoren, die ca. 15 jaar later gereed was. Deze <i>tour-porche</i>
symboliseerde het Hemelse Jeruzalem. Er waren oorspronkelijk drie
niveaus, maar koning Frans I liet voor straf de bovenste verdieping
afbreken. Het leistenen dak, het lantaarntorentje en de klokkenstoel
dateren uit de 17e eeuw. De voorhal bestaat uit drie beuken
van drie traveeën, door vier zware pijlers in gelijke vlakken verdeeld en bedekt met
kruisgewelven. Het grondplan ziet er echter uit of het getekend is door een dronkenlap: de traveeën zijn allesbehalve vierkant en de arcaden staan bepaald niet loodrecht op elkaar. De kapitelen zijn niet alleen versierd met fraaie
acanthusbladeren, maar ook met bijbelse voorstellingen die tot de
oudste van Frankrijk behoren. Opvallend is dat enige van de kapitelen
de signatuur van de kunstenaar (?) dragen. 'Hugo' was mogelijk een monnik
die ook als bouwmeester fungeerde.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
crypte, het koor (met hetzelfde grondplan) en het transept waren de
geesteskinderen van abt Guillaume. De bouw begon in 1067 en duurde
tot 1108. De kooromgang met tongewelven en de straalkapellen waren
rond 1090 gereed. Met de constructie van het nieuwe schip werd in
1150 aangevangen. Het is in essentie Romaans, maar bedekt met Gotische kruisribgewelven. De kapitelen in het schip, daterend van
het eind van de 12e eeuw en met overwegend bijbelse taferelen, zijn
van hoge kwaliteit. Onder het hoofdaltaar ligt een marmeren vloer,
die uit een vroegere kerk (4e of 5e eeuw) stamt. Het Gotisch
aandoende noordportaal, in vroeger tijden de ingang voor de
gelovigen, toont Christus als leraar, omgeven door de vier evangelisten. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KTPFMWZIUvM" target="_blank">voltooide kerk</a> werd in 1218
ingewijd. [<a href="http://theudericus.pagesperso-orange.fr/Donnery/Saint_Benoit_sur_Loire/Saint_Benoit_sur_Loire_Plan.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de Hugenotenoorlogen in de 16e eeuw werd de kerkschat (met toestemming van de naar de protestanten overgelopen abt) geplunderd en
de waardevolle manuscripten raakten verspreid over een groot deel van
Europa. Tijdens de Franse Revolutie werden alle kloostergebouwen
vernield en de kerk werd omgedoopt tot parochiekerk. Daarmee was het
gordijn echter niet definitief gevallen: nog voor het einde van de
Tweede Wereldoorlog vestigde zich weer een bescheiden gemeenschap van
monniken in Fleury. (Foto's kapitelen JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-3MmhoU2o42U/VK7N2vtV_dI/AAAAAAAAB7s/8MCBBtPxHHE/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-3MmhoU2o42U/VK7N2vtV_dI/AAAAAAAAB7s/8MCBBtPxHHE/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5d2-tsdjoLc/VK7OBZac1EI/AAAAAAAAB70/zREYIWtJepU/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-5d2-tsdjoLc/VK7OBZac1EI/AAAAAAAAB70/zREYIWtJepU/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-02a.jpg" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mVsIp8P4MFU/VK7OKzM2lfI/AAAAAAAAB78/3vZhfYneI7w/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-mVsIp8P4MFU/VK7OKzM2lfI/AAAAAAAAB78/3vZhfYneI7w/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-R8DiplgGOHU/VK7OSBryfII/AAAAAAAAB8E/dGOy9aMzZJc/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-R8DiplgGOHU/VK7OSBryfII/AAAAAAAAB8E/dGOy9aMzZJc/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-06.jpg" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AU3yzuJFonU/VK7OcGi4J7I/AAAAAAAAB8M/Js10WQ7FOLE/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-10.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-AU3yzuJFonU/VK7OcGi4J7I/AAAAAAAAB8M/Js10WQ7FOLE/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-10.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-3Mnpn2rT_w0/VK7Oos-JPWI/AAAAAAAAB8U/AsXyAQiADxg/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-3Mnpn2rT_w0/VK7Oos-JPWI/AAAAAAAAB8U/AsXyAQiADxg/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-09.jpg" width="400" /></a></div>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Vorles_de_Ch%C3%A2tillon-sur-Seine" target="_blank">Saint-Vorles</a>,
Châtillon-sur-Seine.</i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tegen
het einde van de 5e eeuw bouwde de heilige Deodatus een klein, aan Maria gewijd oratorium op de plaats van het latere
Châtillon. Daar omheen ontstond een dorp, dat echter onversterkt was
en in de 8e eeuw door de van alle kanten belaagde bewoners werd
verlaten. Ze vestigden zich op een heuvel in de buurt en bouwden er
een <i>castellum</i>, waaraan het oord later zijn naam ontleende.
Toen in 868 de overblijfselen van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/06/16/06-16-0591-vorles-marcenay.php" target="_blank">Verulus</a></b> (530-591) naar
Châtillon werden overgebracht, was dit aanleiding voor herbouw van
het oratorium, dat daarna onder toezicht werd gesteld van priesters
van de kathedraal van Langres. Deze kerk is nu, enigszins gewijzigd,
als crypte onder de noordelijke transeptarm van de Saint-Vorles aan
te treffen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de jaren 980 tot 1016 werd op aansporing van Bruno de Roucy, de
bisschop van Langres, begonnen met de bouw van een veel grotere,
vroeg-Romaanse kerk, die er ondanks alle om- en aanbouwen nog vrijwel
ongeschonden staat. Het was een drieschepige basiliek met een
'westwerkachtige' façade (die
echter slechts één middentoren kreeg), een ver uitspringend
transept en een getrapt koor met vijf absiden. De Saint-Vorles was
een van de eerste kerken waar men experimenteerde met de toepassing
van tongewelven voor grotere overspanningen (hoewel nog niet in het
middenschip, dat een traditioneel houten plafond had). Het
vieringkwadrant werd door een koepel bedekt (een van de eerste van Frankrijk en mogelijk omdat de
doorsnede slechts 4,50 meter bedroeg). De bouwmeesters van de Saint-Vorles waren ook pioniers in het gebruik van halfzuilen voor het ondersteunen van de
gordelbogen in de zijbeuken. De tongewelven van de dwarsbeuk en het
koor en de kruisgewelven van de zijbeuken verkeren nog altijd in de originele staat, evenals de nartex en de kapel daarboven. </span><span style="font-family: inherit;">Het
gebeente van de heilige Vorles, aanvankelijk opgeborgen in een stenen
sarcofaag, kreeg een plaats onder het hoogaltaar. [<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Vorles_de_Ch%C3%A2tillon-sur-Seine#mediaviewer/File:St-Vorles_de_Ch%C3%A2tillon._Grundriss.02.jpg" target="_blank">grondplan</a>] </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In dezelfde periode
werd een kanunikkenconvent gebouwd, waarin het </span><i style="font-family: inherit;">Collège Notre-Dame</i><span style="font-family: inherit;">
werd gevestigd, dat als educatieve instelling grote faam verwierf. De
latere heilige Bernardus van Clairvaux was er leerling. Hij was vaak
in de Maria-kapel in de crypte te vinden, waar zij hem in visioenen
verschenen zou zijn.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerk werd onderdeel van de in de 12e eeuw op de heuvel gebouwde
burcht, de belangrijkste vesting van de Hertogen van Bourgondië.
Deze werd aan het eind van de 16e eeuw op verzoek van de burgerij,
die de steeds weer oplaaiende strijd om de burcht beu was, met de grond gelijk gemaakt. In later eeuwen werden de twee absidiolen van de
noordelijke transeptarm afgebroken en vervangen door twee ouderwets
aandoende rechthoekige kapellen. De absidiolen van de zuidelijke
transeptarm moesten er in de 17e eeuw aan geloven. Tevens kreeg het
middenschip toen het huidige kruisribgewelf. Tijdens de 20e eeuw is
de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=P4R9SIyOPxg" target="_blank">Saint-Vorles</a> maar liefst drie maal gerenoveerd: tussen 1927 en
1934, tussen 1959 en 1974 en in de negentiger jaren. Daarbij zijn de
binnenwanden geheel wit geschilderd -wat allesbehalve authentiek is.
Er zijn hier en daar nog schamele resten van fresco's te vinden, maar
die waren blijkbaar niet meer te restaureren. (Foto 2 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-JcTPQRjb_iY/VLBllcHjcvI/AAAAAAAAB-c/c1mSDXLBpMk/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-JcTPQRjb_iY/VLBllcHjcvI/AAAAAAAAB-c/c1mSDXLBpMk/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iGf6Yvzi80Y/VLBluOmjU6I/AAAAAAAAB-k/wNsHBJrEGHY/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-iGf6Yvzi80Y/VLBluOmjU6I/AAAAAAAAB-k/wNsHBJrEGHY/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AReFfx1d97E/VLBl2MduFpI/AAAAAAAAB-s/HmG7n-b07ew/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-AReFfx1d97E/VLBl2MduFpI/AAAAAAAAB-s/HmG7n-b07ew/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/--FtdlfaHzLE/VLBl8_dMccI/AAAAAAAAB-0/2BGDX1Jdqw0/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/--FtdlfaHzLE/VLBl8_dMccI/AAAAAAAAB-0/2BGDX1Jdqw0/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-G2nKUJqS6B4/VLBmE6zTgEI/AAAAAAAAB-8/eUwj46N1aWs/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-G2nKUJqS6B4/VLBmE6zTgEI/AAAAAAAAB-8/eUwj46N1aWs/s1600/Chatillon-Saint-Vorles-07.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/tournus-abbey-st-philibert" target="_blank">Saint-Philibert</a>, Tournus.</i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De bouwgeschiedenis van dit voormalige benedictijner klooster is intrigerend. In den beginne was er een bescheiden kloosterkerk, gewijd aan de heilige Valerius. Op de vlucht voor plunderende Vikingen streken monniken uit <b>Saint-Philibert-de-Grandlieu </b>daar, met toestemming van Karel de Kale, neer. Ze brachten de relieken van de heilige Philibert en plannen voor de nieuwbouw van hun eigen abdijkerk mee. Rond 875 bouwden zij een drieschepige basiliek met een 'Karolingische' crypte, die was voorzien van een halfrond ambulatorium waarop vijf kleine, rechthoekige kapellen uitmondden. Het middendeel had dikke muren en was in drieën verdeeld door twee rijen slanke zuiltjes.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Nadat de gemeenschap opnieuw aan verderf zaaiende plunderaars ten prooi was gevallen, begon men in 950 aan het bouwen van een nieuw, smaller koor, met in grote lijnen dezelfde plattegrond als de onderliggende crypte. Deze kooromgang werd het basismodel voor de Romaanse architectuur in Frankrijk, behalve wat de archaïsche vorm van de absidiolen betreft. In 1007 werd het complex getroffen door een verwoestende brand, maar twaalf jaar later werd niettemin de (provisorisch?) herbouwde kerk ingewijd. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Vóór 1030 werd echter al begonnen met de constructie van een nieuw schip, waarvan de breedte werd aangepast aan de dimensies van het in 950 gerenoveerde koor, maar dat een stuk langer moest worden dan het oude schip. Toen men na drie traveeën echter was aangekomen ter hoogte van de oude westgevel, besloot men het schip toch breder te maken. Het reeds voltooide gedeelte werd een aparte voorhal van 7,40 meter hoog. Deze kreeg enorme ronde pijlers waardoor men het middendeel kon voorzien van een primitief kruisgewelf. De beide zijbeuken hadden merkwaardigerwijs minder vooruitstrevende transversale tongewelven. In het reeds bestaande bredere schip werden vijf paren, eveneens ronde, pijlers gemetseld, bekroond door kleine halfzuilen waarop de gordelbogen van het tongewelf rustten. De zijbeuken kregen kruisgewelven. De bogen van de tussenliggende arcaden zijn niet zuiver rond: de onderste delen zijn recht, terwijl de top is afgeplat, een profiel dat uniek is in de Romaanse architectuur. Het schip en de onderste deel van de voorhal werden tussen 1050 en 1060 voltooid.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In een later stadium werd er bovenop de <i><a href="https://vialucispress.files.wordpress.com/2013/01/img_0428.jpg?w=549" target="_blank">avant-nef</a> </i>een tweede verdieping geplaatst (nu de Chapelle Saint-Michel). De zijbeuken daarvan hebben halve tongewelven. Het middendeel is 12,50 meter hoog, wordt gedekt door een tongewelf (een van de oudste die bewaard is gebleven in Bourgondië) en is voorzien van twee grote lichtbeukvensters per travee. In de triomfboog (bijgenaamd <a href="http://www.art-roman.net/tournus/tournus.htm" target="_blank">Arc de Gerlannus</a>) zijn een aantal vroeg-Romaanse kapitelen te vinden, die nog sterk op hun Karolingische voorgangers lijken. Ze zijn meer gegraveerd dan gebeeldhouwd. Het is mogelijk een bewijs dat de Karolingische 'bipolaire' liturgie, waarin de westkapel een belangrijke rol speelde, hier nog lang in ere werd gehouden. De hoge voorhal met twee 'torens' (waarvan er een werd uitgebouwd tot klokkentoren) geeft de westelijke façade een 'westwerkachtige' allure. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Waarschijnlijk moest het oorspronkelijke tongewelf van het middenschip van de kerk wegens scheuren in de muren weer worden afgebroken. Tussen 1070 en 1080 werd het vervangen door dwarsgeplaatste tongewelven -een oplossing die in technisch opzicht alleszins voldeed, maar in esthetisch opzicht klaarblijkelijk niet, want deze vond in slechts in één andere kerk (<b><a href="http://vialucispress.wordpress.com/2012/04/16/eglise-mont-saint-vincent-dennis-aubrey/" target="_blank">Mont Saint-Vincent</a></b>) navolging.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In het met tongewelven gedekte ambulatorium van de <a href="http://www.patrimoine-histoire.fr/Patrimoine/Tournus/Tournus-Saint-Philibert.htm" target="_blank">huidige kerk</a> werd recentelijk een prachtige Romaanse mozaïekvloer ontdekt, die de sterrenbeelden en de verdeling van werkzaamheden over het jaar afbeeldt. In de meest oostelijke (rechthoekige) straalkapel worden in een glazen reliekschrijn de overblijfselen van Saint-Philibert bewaard. Opmerkelijk zijn de kapitelen in het vieringkwadrant, met o.a. agrarische thema's. De kapitelen van het ambulatorium moeten het met acanthusbladeren doen. Van het kloosterhof (11e eeuw) is alleen het aan de kerk grenzende deel overgebleven. [<a href="http://www.medart.pitt.edu/_medart/image/france/france-t-to-z/tournus/df118tor.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=MTAkKCL_43Q" target="_blank">kerk</a> werd in 1844 als nationaal monument geclassificeerd, wat helaas betekende dat er door ambitieuze onbenullen ingrijpende restauraties mochten worden uitgevoerd. Met name <b><a href="http://archiwebture.citechaillot.fr/fonds/FRAPN02_VENAN" target="_blank">André Ventre</a></b> ging in de periode 1908 tot 1915 als een barbaar tekeer. Hij liet o.a. het nog resterende pleisterwerk van pilaren en binnenmuren bikken en houten steunbalken en gordelbogen uit de zijbeuken slopen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Er zijn zonder enige twijfel ideeën uitgewisseld tussen de architecten van Tournus en de bouwers van de gelijktijdig opgetrokken Saint-Martin in Chapaize, maar wie precies wie beïnvloed heeft, is niet meer te achterhalen. Pas vijftig jaar later slaagden de architecten van Cluny III er in een werkelijk breed middenschip te overwelven -met een spitstongewelf. (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-btwTnpbFjZ8/VWZDC1J_EZI/AAAAAAAAEPw/qVZqbOCCUAg/s1600/Tournus-Saint-Philibert-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-btwTnpbFjZ8/VWZDC1J_EZI/AAAAAAAAEPw/qVZqbOCCUAg/s400/Tournus-Saint-Philibert-01.jpg" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-SpsOinMGyc4/VWZDKsfZBLI/AAAAAAAAEP4/voNahqfVKHY/s1600/Tournus-Saint-Philibert-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-SpsOinMGyc4/VWZDKsfZBLI/AAAAAAAAEP4/voNahqfVKHY/s400/Tournus-Saint-Philibert-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-cE4Fb29LXo8/VWZDPYMqTII/AAAAAAAAEQA/GMqSgCIFNFw/s1600/Tournus-Saint-Philibert-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-cE4Fb29LXo8/VWZDPYMqTII/AAAAAAAAEQA/GMqSgCIFNFw/s400/Tournus-Saint-Philibert-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-j1cSCgURloo/VWZDXeCYxJI/AAAAAAAAEQI/jhMepxBTzKg/s1600/Tournus-Saint-Philibert-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-j1cSCgURloo/VWZDXeCYxJI/AAAAAAAAEQI/jhMepxBTzKg/s400/Tournus-Saint-Philibert-04.jpg" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-IFiBRunHceI/VWZDekf0lWI/AAAAAAAAEQQ/NHloi5BpZQI/s1600/Tournus-Saint-Philibert-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-IFiBRunHceI/VWZDekf0lWI/AAAAAAAAEQQ/NHloi5BpZQI/s400/Tournus-Saint-Philibert-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--MF0Q2CGNrA/VWZDsYMJeeI/AAAAAAAAEQg/zLEvmeyrq3Q/s1600/Tournus-Saint-Philibert-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/--MF0Q2CGNrA/VWZDsYMJeeI/AAAAAAAAEQg/zLEvmeyrq3Q/s400/Tournus-Saint-Philibert-08.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Martin_de_Chapaize" target="_blank">Saint-Martin</a>,
Chapaize.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
de 10e eeuw stichtten benedictijner monniken een bescheiden hermitage
op een plaats die ze Campasia noemden (van het Latijnse <i>campus</i>),
gelegen nabij de kruising van twee oude Romeinse wegen. Rond 1030
werden er een kerk en kloostergebouwen neergezet door monniken van
het klooster van <b>Saint-Pierre</b> uit <b>Chalon-sur-Saône</b>, die er
een priorij vestigden. Het <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St-Martin_de_Chapaize#mediaviewer/File:St-Martin_de_Chapaize.Grundriss.4.jpg" target="_blank">grondplan</a> van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zfJs6vfjIQw" target="_blank">kerk</a> en de vorm van de
pijlers vertoonden duidelijke verwantschap met de Saint-Philibert in het nabijgelegen Tournus.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Van
het oudste gebouw zijn nog de zuidelijke zijbeuk, het grootste deel
van het schip en delen van de noordelijke zijbeuk bewaard gebleven.
De façade en de toren met zijn
koepelgewelf werden enige decennia later toegevoegd. De toren is 35
meter hoog en vertoont duidelijke Lombardische invloeden. Een brand
in 1100 richtte slechts beperkte schade aan, het instorten van het
tongewelf van het middenschip had ingrijpender gevolgen. Het werd (na
1125) vervangen door een spitstongewelf. Ook werden toen steunberen
tegen de buitenmuren van het (niet uitspringende) transept gebouwd.
Ook het koor met de drie halfronde absiden dateert uit het begin van
de 12e eeuw.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
Hugenotenoorlogen zorgden in de 16e eeuw voor veel problemen bij het
moederklooster, waardoor de monniken van Chapaize gedwongen waren hun
onderkomen te verlaten. De bezittingen kwamen in handen van nazaten
van de vroegere landheren, de Heren van Uxelles, en later onder beheer van andere particuliere eigenaren. Tijdens de Franse Revolutie was er
aan de kloostergebouwen al weinig meer te verpesten. De kerk werd parochiekerk en is aan
het eind van de vorige eeuw zorgvuldig in de oude glorie hersteld.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KsAMkdVfuhA/VK1hr1SohCI/AAAAAAAAB5s/JOtFTqs3bxo/s1600/Chapaize-Saint-Martin-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-KsAMkdVfuhA/VK1hr1SohCI/AAAAAAAAB5s/JOtFTqs3bxo/s1600/Chapaize-Saint-Martin-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-e98XQlTCAE4/VK1h6922ByI/AAAAAAAAB50/modQSUaV0xw/s1600/Chapaize-Saint-Martin-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-e98XQlTCAE4/VK1h6922ByI/AAAAAAAAB50/modQSUaV0xw/s1600/Chapaize-Saint-Martin-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-A19WyeZ28aU/VK1iB_E1mUI/AAAAAAAAB58/ns_CAxef110/s1600/Chapaize-Saint-Martin-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-A19WyeZ28aU/VK1iB_E1mUI/AAAAAAAAB58/ns_CAxef110/s1600/Chapaize-Saint-Martin-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-e-amOOs-IXU/VK1iJ5ys4rI/AAAAAAAAB6E/hKhbWD0RoPU/s1600/Chapaize-Saint-Martin-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-e-amOOs-IXU/VK1iJ5ys4rI/AAAAAAAAB6E/hKhbWD0RoPU/s1600/Chapaize-Saint-Martin-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-xg5CbDQ7rH0/VK1iRfViWSI/AAAAAAAAB6M/yv8VMLyRh_M/s1600/Chapaize-Saint-Martin-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-xg5CbDQ7rH0/VK1iRfViWSI/AAAAAAAAB6M/yv8VMLyRh_M/s1600/Chapaize-Saint-Martin-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Sacr%C3%A9-C%C5%93ur_de_Paray-le-Monial" target="_blank">Basilique du Sacré-Coeur</a>, Paray-le-Monial.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
973 stichtte graaf Lambert van Chalon in het gebied van het huidige Paray-le-Monial een klein
klooster. Zijn zoon Hugo, de bisschop van Auxerre, stelde het in 999
onder het beheer van de kloosterorde van Cluny. De bouw van de
vroeg-Romaanse eerste kloosterkerk was al een eind gevorderd en
deze kon dan ook in 1004 worden ingewijd. Het was een drieschepige
basiliek in de vorm van een Latijns kruis met een getrapt koor
voorzien van vijf absiden, waarvan er twee in de transeptarmen
geïncorporeerd waren. De bedekking van het middenschip was van hout.
Nog in de eerste helft van de 11e eeuw werd het langhuis uitgebreid
door de bouw van een 'Karolingisch' westwerk met twee torens en een
voorhal met twee verdiepingen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Door
het steeds populairder worden van de pelgrimage naar Santiago de
Compostela (door Cluny ijverig ondersteund) was al spoedig een
grotere kerk nodig. De toenmalige abt Hugo van Semur gaf dan ook in
1090 opdracht voor de bouw van een nieuw bedehuis, dat in 1119 gereed was. Hij was ook de
bouwheer van de derde en grootste abdijkerk van Cluny, die vrijwel
geheel verdwenen is. Gelukkig is Paray een 'Cluny in zakformaat' en
kan men zich hier nog een beeld vormen van de kerk die lange tijd de
grootste van de christenheid was.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=7vENqHsHMr8" target="_blank">huidige kerk</a> is een eveneens drieschepige basiliek, voorzien van een
ver uitspringende dwarsbeuk met twee absiden en een kooromgang met
drie absidiolen. De kerk maakt een gedrongen indruk. Het langhuis
telt slechts drie traveeën. Men had het oorspronkelijk twee maal zo
lang gepland, maar besloot (mogelijk wegens geldgebrek, want Cluny
III bleek schrikbarend duur) het oude westwerk in stand te houden. Het middenschip heeft een spitstongewelf plus een driedelige opstand met spitsbogen en een blind <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Triforium" target="_blank">triforium</a></i>. De
benedenverdieping van de nartex wordt door twee pijlers in zes min of meer
vierkante traveeën verdeeld, die door kruisgewelven worden bedekt.
De bovenverdieping heeft hetzelfde grondplan, maar is hoger en
voorzien van tongewelven. De vieringtoren is een 19e eeuwse
neo-Romaanse reconstructie en vervangt de oorspronkelijke gotische
toren. Aan de zuidzijde van de kerk liggen de kloostergebouwen, die
in de 18e eeuw ingrijpend vernieuwd zijn. Recentelijk is de kerk
zorgvuldig gerestaureerd, waarbij de muren een wit-geel kleurengamma
(terug)gekregen hebben. De koorabsis wordt gesierd door een 14e eeuws fresco
van de tronende Christus in een hoekige <i>mandorla</i>, omgeven door de
symbolen van de vier evangelisten. In de kerk zijn maar liefst 365 kapitelen te vinden, de meeste met vegetale versieringen. [<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Sacr%C3%A9-C%C5%93ur_de_Paray-le-Monial#mediaviewer/File:Paray-le-Monial_I,_II_u._III.1.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-4FJxLvEjjek/VLGy0fodxoI/AAAAAAAACA0/_0hlmOVB-lo/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-4FJxLvEjjek/VLGy0fodxoI/AAAAAAAACA0/_0hlmOVB-lo/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-08.jpg" width="400" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<span style="font-family: inherit;">
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-xn9AL7951Zw/VK_ZrNg2tgI/AAAAAAAAB8s/KtJChR6L2Mw/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-xn9AL7951Zw/VK_ZrNg2tgI/AAAAAAAAB8s/KtJChR6L2Mw/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yYQCXVEyXbM/VK_Z0HkpgRI/AAAAAAAAB80/LWp26o_h85w/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://2.bp.blogspot.com/-yYQCXVEyXbM/VK_Z0HkpgRI/AAAAAAAAB80/LWp26o_h85w/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SKd5oNyvnHk/VK_Z-0uDwMI/AAAAAAAAB88/qnkVvpjeW8E/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-SKd5oNyvnHk/VK_Z-0uDwMI/AAAAAAAAB88/qnkVvpjeW8E/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-XIWOcKV4ggg/VK_aGdnJ2aI/AAAAAAAAB9E/2snXBHefkPg/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://1.bp.blogspot.com/-XIWOcKV4ggg/VK_aGdnJ2aI/AAAAAAAAB9E/2snXBHefkPg/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-t4Y3U7vHwJM/VK_aQIJt8GI/AAAAAAAAB9M/Y2grD6hfhtE/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-t4Y3U7vHwJM/VK_aQIJt8GI/AAAAAAAAB9M/Y2grD6hfhtE/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--FwqUF4xsCw/VK_aXUP6LjI/AAAAAAAAB9U/kq5VFlOPevE/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/--FwqUF4xsCw/VK_aXUP6LjI/AAAAAAAAB9U/kq5VFlOPevE/s1600/Paray-le-Monial-Sacre-Coeur-07.jpg" width="400" /></a></div>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;"><br /></b>
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Basilique_Saint-Remi_de_Reims" target="_blank">Saint-Remi</a>,
Reims (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/601" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1991).</i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Met
een lengte van 122 meter evenaart de <b>Saint-Remi</b> in <b>Reims</b> menige
gotische kathedraal. Ofschoon in essentie romaans, oogt het gebouw
bovendien behoorlijk gotisch. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerk is gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/10/01/10-01-0553-remigius.php" target="_blank">Remigius</a></b>, die rond 500 de Frankische
koning Clovis doopte. Hij stierf in 533, 96 jaar oud, en wenste
bijgezet te worden in een kleine kapel, waarin de heilige
Christophorus vereerd werd. De tombe groeide spoedig uit tot
pelgrimsoord. Welgestelde begunstigers betaalden geestelijken om het
lichaam te bewaken en de kapel werd uitgebouwd tot een heuse kerk.
Rond 760 stichtte abt Jean Turpin (die als de soldaat Turpin zijn
opwachting maakt in het <a href="http://www.beleven.org/verhaal/het_roelandslied" target="_blank">Roelandslied</a>) de Abbaye Saint-Remi. Er
ontstond een benedictijnse gemeenschap die het tot de Franse
Revolutie volhield.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
het midden van de 9e eeuw vergrootte bisschop Hincmar het bouwwerk en
wijdde de Karolingische abdijkerk in. Tijdens het Karolingische tijdperk werden regelmatig personen van koninklijke bloede in de
basiliek bijgezet. Deze werd na de millenniumwisseling vervangen door
een vroeg-Romaanse versie, geïnitieerd door de toenmalige abt
Airard -een prestigeproject. Het was een drieschepige basiliek, voorzien van een driedelige opstand met tribunes. Het transept had eveneens twee (zij het wat smallere) zijbeuken en tribunes, zodat pelgrims onbelemmerd door de gehele kerk konden circuleren. Van dit bouwwerk resteren nog elf traveeën in het schip en het transept. De oorspronkelijke bedekking was van hout. De
basiliek werd in 1049 ingezegend door paus Leo IX, tijdens het Concilie van Reims.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
1162 besloot abt Jean van Celles ingrijpende vernieuwingen door te
voeren. De Romaanse voorhal werd afgebroken en het schip werd met
twee Gotische traveeën verlengd. Een nieuwe gevel verbond de twee
gespaard gebleven romaanse torens. Een Gotisch koor, dieper, voorzien van schitterende gebrandschilderde ramen en
afgesloten door een ambulatorium met drie straalkapellen (die de vijf overgebleven absidiolen in het transept aanvulden) verving het Romaanse koor. Zijn opvolger Simon voltooide in 1181 de
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=ETHFtokw4EM" target="_blank">transformatie</a>: hij versterkte en 'vergotiseerde' de Romaanse muren
van het schip en overdekte het geheel met kruisribgewelven. [<a href="http://www.pitt.edu/~medart/image/france/france-n-to-r/Reims/s-remi/df119rsr.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
1764 richtte een brand grote schade aan en vernietigde de
bibliotheek. De architect Louis Duroché leidde de
herstelwerkzaamheden. De kloostergebouwen dateren merendeels uit de
(vroege) 18e eeuw. Er is nu een museum in gevestigd. Ook de
Franse Revolutie bracht veel <i>malheur</i>: de tombe van Saint-Remi
in het koor is een 19e eeuwse reconstructie. De basiliek overleefde
de troebelen als parochiekerk. (Foto 1 JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-oxPqV3u6_A0/VLAU6sFXU3I/AAAAAAAAB9k/xcN8q8TCPZo/s1600/Reims-Saint-Remi-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-oxPqV3u6_A0/VLAU6sFXU3I/AAAAAAAAB9k/xcN8q8TCPZo/s1600/Reims-Saint-Remi-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ncGNTXOVyWQ/VLAVGWVxLNI/AAAAAAAAB9s/66RRCcbcBP4/s1600/Reims-Saint-Remi-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-ncGNTXOVyWQ/VLAVGWVxLNI/AAAAAAAAB9s/66RRCcbcBP4/s1600/Reims-Saint-Remi-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-hvoozvkeS6s/VLAVOaloONI/AAAAAAAAB90/zYsdkRUqn9c/s1600/Reims-Saint-Remi-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://4.bp.blogspot.com/-hvoozvkeS6s/VLAVOaloONI/AAAAAAAAB90/zYsdkRUqn9c/s1600/Reims-Saint-Remi-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Jfqr1p6jfx0/VLAVavRHpvI/AAAAAAAAB98/c2RTQEgQ154/s1600/Reims-Saint-Remi-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-Jfqr1p6jfx0/VLAVavRHpvI/AAAAAAAAB98/c2RTQEgQ154/s1600/Reims-Saint-Remi-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-mTfQYGOT66U/VLAVjt9mvaI/AAAAAAAAB-E/4-JcgIuxg1Q/s1600/Reims-Saint-Remi-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-mTfQYGOT66U/VLAVjt9mvaI/AAAAAAAAB-E/4-JcgIuxg1Q/s1600/Reims-Saint-Remi-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-B9l3o5FP2L4/VLAVqkD7dAI/AAAAAAAAB-M/9okE8WJd_bE/s1600/Reims-Saint-Remi-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-B9l3o5FP2L4/VLAVqkD7dAI/AAAAAAAAB-M/9okE8WJd_bE/s1600/Reims-Saint-Remi-09.jpg" width="400" /></a></div>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;"><br /></b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>De
buitenbeentjes van West-Frankrijk.</b></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span>
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span>
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Jumi%C3%A8ges" target="_blank">Abbaye Notre-Dame de Jumièges</a>.</i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
abdij werd rond 654 gesticht door<b> Filibertus</b> (Saint Philibert,
zoon van een Frankische edelman, wiens stoffelijke resten
uiteindelijk in de naar hem genoemde kerk in Tournus zijn komen te
rusten) op een stuk land geschonken door de Merovingische koning
Chlodwig II en zijn gemalin. Door verdere schenkingen bezat het
klooster uiteindelijk landerijen van de Schelde tot de Loire. [Door
zijn contacten met de opkomende Karolingers viel Filibertus in
ongenade en bracht een tijd in ballingschap door. Later stichtte hij
nog andere kloosters, o.a. in <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Noirmoutier" target="_blank">Noirmoutier</a>.] De relatie van Jumièges met de Karolingers bleef innig: in 788 zette Karel de
Grote de door hem afgezette hertog Tassilo van Beieren gevangen in de
abdij. Ook Jumièges werd door de dood en verderf zaaiende Vikingen
niet gespaard: in 841 werd het complex platgebrand, waarna de
monniken zich lange tijd niet lieten blikken. Enigen vertrokken naar
het klooster van <b><a href="http://www.swissinfo.ch/ger/kloster-st--gallen--buecher-als-medizin-fuer-den-geist/149342" target="_blank">Sankt Gallen</a></b>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
herbouw van de abdij werd op instigatie van hertog Willem I van
Normandië ondernomen door monniken uit Poitiers. In 934 waren de
werkzaamheden zo ver gevorderd dat er 12 novicen opgenomen konden
worden. Daarna groeide de abdij enorm: op een gegeven moment waren er
bijna 1000 monniken. Abt Robert Champart (die in 1051 aartsbisschop
van Canterbury zou worden) liet de gebouwen vanaf 1040 opnieuw
optrekken en de abdijkerk werd in 1067 ingewijd door de bisschop van
Rouen, in tegenwoordigheid van <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/William_the_Conqueror" target="_blank">Willem de Veroveraar</a></b>. Het koor
werd in de periode 1267 tot 1270 hernieuwd, waarbij tevens het
transept werd vergotiseerd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Onder
de patronage van de hertogen van Normandië werd Jumièges een
centrum van geleerdheid. In de 11e eeuw gold het als voorbeeld voor
alle kloosters in de regio. Vele abten ontvingen de bisschopsstaf.
Tijdens de godsdienstoorlogen namen de monniken, die vernomen hadden
dat de Hugenoten Rouen hadden verwoest, bijtijds de benen. Na de
woelingen keerden er slechts 17 monniken terug. In 1649 werd Jumièges
overgenomen door de Mauristen, een benedictijnse congregatie die
grote waarde hechtte aan educatie en die de abdij iets van haar oude
luister teruggaf. De plunderingen tijdens de Franse Revolutie werden
de eerbiedwaardige instelling echter fataal: daarna restten er louter <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cPuu9DLkYYI" target="_blank">ruïnes</a>. [<a href="http://abbaye.jumieges.pagesperso-orange.fr/Plan%20de%20l'Abbaye.htm" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Normandiërs prefereerden licht boven steen en aan de overblijfselen
van Jumièges is dan ook goed te zien dat het nog een houten zadeldak
bezat. De door twee torens geflankeerde façade
was de oudste van dit type in Normandië. Hij had drie verdiepingen:
een kleine voorhal, een tribune die uitkeek op het schip (geen
kapel!) en een zolder onder het dakbeschot. Het middenschip was hoog
(25 m) en tamelijk smal (11,50 m). De zijbeuken en tribunes hadden
kruisribgewelven, wat de tribunes betreft een première. De hoogte van de
tribunes was een stuk geringer dan die van de zijbeuken. Het transept
had een driedelige opstand zonder tribunes, maar met een doorgang
<i>intra muros</i>. De
pijlers in het schip alterneerden tussen simpele ronde pijlers en
composietpijlers met tot boven de tribunes doorgetrokken halfzuilen.
In het midden van de 11e eeuw was en bleef dit een zeldzaamheid. De
kapitelen waren gebaseerd op versieringen in Angelsaksische manuscripten. Ook
in andere opzichten (bijvoorbeeld de grote vierkante vieringtoren)
kwam de specifiek Normandische stijl het eerst in Jumièges naar
voren. Jumièges werd het model voor de '<i><a href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/418340/Norman-style" target="_blank">Norman architecture</a></i>' in Engeland, die
vervolmaakt werd in de kathedralen van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=34moa66Xo7U" target="_blank"><b>Durham</b></a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=T7zSf54WsmE" target="_blank"><b>Ely</b></a>,
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=f1gVklutouE" target="_blank"><b>Peterborough</b></a>,e.a. (Foto's 3 & 4 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-_6z89z3ZwzM/VLGrH8sjJVI/AAAAAAAACAE/_DWtH_aOqss/s1600/Abbaye-de-Jumieges-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-_6z89z3ZwzM/VLGrH8sjJVI/AAAAAAAACAE/_DWtH_aOqss/s1600/Abbaye-de-Jumieges-01.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-H8amecdl7sw/VLGrPMJeb4I/AAAAAAAACAM/AtFsWJq8EY0/s1600/Abbaye-de-Jumieges-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-H8amecdl7sw/VLGrPMJeb4I/AAAAAAAACAM/AtFsWJq8EY0/s1600/Abbaye-de-Jumieges-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-dSe88c_ybN8/VLGrhKHRhlI/AAAAAAAACAc/U2TGFR2eNu0/s1600/Abbaye-de-Jumieges-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-dSe88c_ybN8/VLGrhKHRhlI/AAAAAAAACAc/U2TGFR2eNu0/s1600/Abbaye-de-Jumieges-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-VFVV2SAa8Zk/VLGrn_kjQpI/AAAAAAAACAk/4F3B8rrbk1A/s1600/Abbaye-de-Jumieges-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-VFVV2SAa8Zk/VLGrn_kjQpI/AAAAAAAACAk/4F3B8rrbk1A/s1600/Abbaye-de-Jumieges-04.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7z1a3HvgTPI/VLGrXaRwx5I/AAAAAAAACAU/ex3MWLbW-0c/s1600/Abbaye-de-Jumieges-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-7z1a3HvgTPI/VLGrXaRwx5I/AAAAAAAACAU/ex3MWLbW-0c/s1600/Abbaye-de-Jumieges-02.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span>
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Cath%C3%A9drale_Saint-Front" target="_blank">Saint-Front</a>,
Périgueux.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Zelfs
in de koepelrijke Périgord is de <b>Saint-Front</b> een unieke
verschijning. Het is een van de zeldzame romaanse koepelkerken in de
vorm van een Grieks kruis en daarmee een 'tweelingbroertje' van de
Byzantijns aandoende <b>San</b> <b>Marco</b> in Venetië -minus de
mozaïeken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tussen
500 en 536 werd er op de flank van een heuvel in het gebied van het
huidige Périgueux een kerkje gebouwd, dat in 732 bij een
Viking-invasie werd verwoest. In 976 gaf bisschop Frotaire opdracht
voor de bouw van een abdij op deze plek, waarvan de kerk in 1047 werd
ingewijd. Het koor was overwelfd en herbergde de overblijfselen van
de heilige <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Fronto_von_P%C3%A9rigueux" target="_blank">Frontus</a></b> (Saint Front), in de tweede eeuw de eerste
bisschop van de Gallische voorganger van Périgueux. Hij was volgens
de legende door Petrus zelf uitverkoren en als missionaris naar de
Dordogne gestuurd. De kerk werd een belangrijk tussenstation op de
weg naar Santiago de Compostella en werd dan ook aan het eind van de
11e eeuw vergroot door de toevoeging van een aparte koepelkerk om
meer pelgrims te kunnen ontvangen. De beide gebouwen deelden het
altaar (bij het nieuwe godshuis lag het koor dus op het westen).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een
enorme brand richtte in 1120 een ravage aan in zowel het dorp als de
abdij. De koepelkerk werd hersteld en in de periode 1170 tot 1180
afgebouwd. In de veertiende eeuw werd de kerk naar het oosten
uitgebreid door een kapel die aan de heilige Antonius werd
opgedragen. Tijdens de godsdienstoorlogen in de 16e eeuw werd de kerk
geplunderd door Hugenoten, die er vandoor gingen met de relieken van
de aanbeden Frontus en een groot deel van het meubilair vernielden. De
rivaliserende Saint-Etienne was er nog erger aan toe, dus na zes jaar
leeg gestaan te hebben verving de Saint-Front deze als bisschopszetel
en mocht in het vervolg als kathedraal door het leven.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
in 1840 te zijn geclassificeerd als <i>Monument National</i> werd de
Saint-Front tussen 1852 en 1895 gerestaureerd (of liever gezegd
herbouwd) door <b><a href="http://vialucispress.wordpress.com/2014/09/28/paul-abadie-and-the-restoration-of-the-cathedrale-saint-pierre-dangouleme-dennis-aubrey/" target="_blank">Paul Abadie</a></b>, de toekomstige architect van de
Sacré-Coeur in Parijs. Hij had nogal eigenzinnige ideeën over hoe
een Romaanse kerk eruit diende te zien en zag er geen been in de
'fouten' van de oorspronkelijke bouwmeesters te corrigeren. Hij gaf
de koepels, die voordien van verschillende grootte waren geweest,
allemaal dezelfde doorsnede en voegde tal van oriëntaals aandoende
torentjes toe. Bovendien brak hij een aantal kapellen af die de
kruisvorm verstoorden. De 12e eeuwse klokkentoren is zowat het enige
wat er van de oorspronkelijke <i>sky line</i> is overgebleven.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kloostergang dateert uit het tijdperk van de vroeg-Romaanse kerk, maar is
naderhand verscheidene malen ingrijpend verbouwd. In de 14e en 15e
eeuw werden de gewelven en arcaden vergotiseerd. Na een restauratie
aan het begin van de twintigste eeuw, 'vervolmaakte' de architect
<b>Henri Rapine</b> (<i>what's in a name</i>), die het nota bene tot <i>Chef des Monuments Historiques</i> schopte, deze door de bouw van
een neo-Romaanse kapittelzaal met een dak van gewapend beton!</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=4LX3kjGUMsM" target="_blank">huidige kerk</a> heeft de vorm van een Grieks kruis, met een bescheiden
voorhal en een koepelgewelf in elke arm plus het vieringkwadrant. Het gewicht ervan wordt gedragen door vierkanten met op elke hoek een pijler. De weinige (half)zuilen hebben Corinthische
kapitelen. Van de oude kerk is nog een klein deel (met Merovingische
en Karolingische resten) bewaard gebleven, aan de buitenkant van de
westelijke koepel. [<a href="http://www.medart.pitt.edu/image/France/perigueux/Plans/df100per-s.JPG" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's 1 & 2 JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-dFwzgSJ8UUE/VLFeeGYwA5I/AAAAAAAAB_U/acLnzL54O7Y/s1600/Perigueux-Saint-Front-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="http://3.bp.blogspot.com/-dFwzgSJ8UUE/VLFeeGYwA5I/AAAAAAAAB_U/acLnzL54O7Y/s1600/Perigueux-Saint-Front-04.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-R6jzewwxI1w/VLFe40CprWI/AAAAAAAAB_c/FL6bXz0Y0Yc/s1600/Perigueux-Saint-Front-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://1.bp.blogspot.com/-R6jzewwxI1w/VLFe40CprWI/AAAAAAAAB_c/FL6bXz0Y0Yc/s1600/Perigueux-Saint-Front-05.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AyQD3eKFmzE/VLFfA20AGHI/AAAAAAAAB_k/As7Qg6erGkU/s1600/Perigueux-Saint-Front-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-AyQD3eKFmzE/VLFfA20AGHI/AAAAAAAAB_k/As7Qg6erGkU/s1600/Perigueux-Saint-Front-09.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-8USmHORFvdQ/VLFfKuA2A1I/AAAAAAAAB_s/3tUXiglRNuo/s1600/Perigueux-Saint-Front-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-8USmHORFvdQ/VLFfKuA2A1I/AAAAAAAAB_s/3tUXiglRNuo/s1600/Perigueux-Saint-Front-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-QyHzGDEej9o/VLFfTlX4jOI/AAAAAAAAB_0/li-7gwdwpqc/s1600/Perigueux-Saint-Front-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-QyHzGDEej9o/VLFfTlX4jOI/AAAAAAAAB_0/li-7gwdwpqc/s1600/Perigueux-Saint-Front-07.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;">Het
begin van de Gotiek.</b><br />
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
eerste Gotische bouwwerk was de abdijkerk van Saint-Denis van abt <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Suger_van_St._Denis" target="_blank">Suger</a>
(waaraan ca. 1140 werd begonnen). De grondslag was een nieuwe
theologie die God identificeerde met licht. Spitsbogen waren niet
onbekend in de Romaanse architectuur, maar de <b>Gotische spitsbogen</b>
waren nog een stuk spitser. In plaats van spitstongewelven paste men
<b>kruisribgewelven</b> toe (ook in het middenschip), met zes tot
acht ribben. De tussenliggende vlakken werden opgevuld met licht
materiaal. In de Romaanse architectuur werden steunberen (voor zover
aanwezig) tegen de buitenmuur gebouwd. De Gotische steunberen werden
een eind van de buitenmuur geplaatst (in het Engels noemt men ze dan
ook <b>flying butresses</b>) en tussen muur en steunbeer werden
<b>luchtbogen</b> aangebracht. Door dit alles kon het middenschip
veel hoger worden en konden er veel grotere
ramen (in het begin vaak lange en smalle <b>lancetvensters</b>)
geconstrueerd worden. Deze werden voorzien van <b>gebrandschilderd
glas</b>. Kenmerkend was ook het <b>stenen maaswerk</b> in ramen en
afscheidingen. Het meest opvallend waren de <b>roosvensters</b>, die
meestal werden aangebracht in de westgevels. De buitenkant van het
gebouw werd vaak overdadig gedecoreerd: de gebeeldhouwde timpanen en archivolten
bleven en omdat de deuren doorgaans dieper lagen, werden ook de
portaalwangen rijkelijk voorzien van beeldhouwwerk. Daarnaast werden talloze
<i>pinakels</i>, <i>gargoyles</i> (waterspuwers) en andere, dikwijls
behoorlijk frivole, versieringen aangebracht.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-eW2CsOvbDZo/VK28vu_jIzI/AAAAAAAAB7M/zgFSmQfpJOI/s1600/Saint-Jouin-de-Marnes-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://4.bp.blogspot.com/-eW2CsOvbDZo/VK28vu_jIzI/AAAAAAAAB7M/zgFSmQfpJOI/s1600/Saint-Jouin-de-Marnes-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.ageroman.org/parcours/Deux-Sevres/saintjouin.htm" target="_blank">Saint-Jouin-de-Marnes</a>: een vroege toepassing van luchtbogen</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-fyxV9iy9f2g/VMuzabBXicI/AAAAAAAACgA/xj6K6UvcxVw/s1600/Batalha-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-fyxV9iy9f2g/VMuzabBXicI/AAAAAAAACgA/xj6K6UvcxVw/s1600/Batalha-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dNLFMxjfspM" target="_blank">Mosteiro da Batalha</a>: een maaswerk van steen (JW)</i></div>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kathedrale_von_Laon" target="_blank">Cathedrale Notre-Dame</a>, Laon.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dit
bouwwerk is een van de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=38iqpNVQKFw" target="_blank">eerste Gotische kathedralen</a>. De bouw duurde
zo'n 80 jaar (1155-1235). Er zijn nog vele niet-Gotische elementen.
Luchtbogen en 'vliegende steunberen' ontbreken en de vierdelige
opstand met tribunes (die nog in de originele staat verkeert) zou in
de latere Gotiek snel verdwijnen (de verticale elementen kregen
prioriteit en men had geen behoefte meer aan tribunes, daarom werd de
driedelige opstand met blinde arcaden de norm). Het gebouw heeft weliswaar veel ramen
(drie rijen), maar ze zijn klein en gebrandschilderd glas
ontbreekt, behalve in het koor. Dat geldt niet voor de roosvensters:
dit element werd hier voor het eerst toegepast en de kathedraal bezit
er maar liefst vier -aan het eind van elke kruisarm een. Om dit te
verwezenlijken werd het eerste, nog halfronde koor (met kooromgang
en straalkapellen) na veertig jaar afgebroken en vervangen door een
rechthoekig 'Engels' koor. Het tekort aan kapellen werd in de 14e
eeuw ondervangen door niet minder dan 27 kapellen in te bouwen in de
zijmuren. Het middenschip is bedekt door een zesdelig kruisribgewelf.
In deze kathedraal ziet men de terugkeer van zuilen in het langhuis
(er waren immers geen pijlers meer nodig om het loodzware gewicht van
een (spits)tongewelf te dragen). De kerk heeft tegenwoordig vijf
torens (er waren er zeven voorzien), waaronder twee westtorens en een
'lantaarntoren' die de viering van licht voorziet. De twee westtorens
hebben een grappige bijzonderheid: vanuit elke opening bovenin kijkt
een os nieuwsgierig naar buiten. [<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kathedrale_von_Laon#mediaviewer/File:Plan.cathedrale.Laon.png" target="_blank">grondplan</a>] (Foto 2 JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-qTP9Fk3ekqA/VKseLYTofKI/AAAAAAAAB1s/S5ha2Kv5Kvg/s1600/Laon-kathedraal-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-qTP9Fk3ekqA/VKseLYTofKI/AAAAAAAAB1s/S5ha2Kv5Kvg/s1600/Laon-kathedraal-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-EAxR8uQVnN8/VKseWWiySAI/AAAAAAAAB10/RPz3z2hZMI0/s1600/Laon-kathedraal-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://1.bp.blogspot.com/-EAxR8uQVnN8/VKseWWiySAI/AAAAAAAAB10/RPz3z2hZMI0/s1600/Laon-kathedraal-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1Bfxj6RSEmI/VKseheDDwVI/AAAAAAAAB18/ce3OZ1Pp1xQ/s1600/Laon-kathedraal-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://3.bp.blogspot.com/-1Bfxj6RSEmI/VKseheDDwVI/AAAAAAAAB18/ce3OZ1Pp1xQ/s1600/Laon-kathedraal-03.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mFvQYlSJw-U/VKsex0lF3HI/AAAAAAAAB2E/ai1JIJ9fA1A/s1600/Laon-kathedraal-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://2.bp.blogspot.com/-mFvQYlSJw-U/VKsex0lF3HI/AAAAAAAAB2E/ai1JIJ9fA1A/s1600/Laon-kathedraal-08.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-k9pvcS-2aDI/VKse6bZR4gI/AAAAAAAAB2M/V6OLI3MyxTc/s1600/Laon-kathedraal-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="http://2.bp.blogspot.com/-k9pvcS-2aDI/VKse6bZR4gI/AAAAAAAAB2M/V6OLI3MyxTc/s1600/Laon-kathedraal-04.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-EIbypbWPaMM/VKsfG6-q8MI/AAAAAAAAB2U/gqmrlkKX22g/s1600/Laon-kathedraal-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://4.bp.blogspot.com/-EIbypbWPaMM/VKsfG6-q8MI/AAAAAAAAB2U/gqmrlkKX22g/s1600/Laon-kathedraal-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-QrLkiiossWs/VKsfWWq-KEI/AAAAAAAAB2c/rdbpkxtMMj8/s1600/Laon-kathedraal-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="http://3.bp.blogspot.com/-QrLkiiossWs/VKsfWWq-KEI/AAAAAAAAB2c/rdbpkxtMMj8/s1600/Laon-kathedraal-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b>Meer weten?</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Duitsers zijn erg geïnteresseerd in hun eigen geschiedenis, dus er zijn tal van documentaires over de <b>Ottoonse en Salische periode</b> te vinden op You Tube: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-lmonuMVsh4" target="_blank">Die Deutschen 01: Otto und das Reich</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=irJJ5W_vKfQ" target="_blank">Die Deutschen 02: Heinrich und der Pabst</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DYpPAqks00Q" target="_blank">Der erste Sachse of dem Königsthron: Heinrich I</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=6jg6DZ2wOeA" target="_blank">Kaiser Otto I: Kampf um die Krone</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=JC9oqXOsXZ4" target="_blank">Kaiser Otto III: Erneuerer des Reiches</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=J6UwH5lAMys" target="_blank">Heinrich II: Ein Herrscher an der Jahrtausendwende</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KViEmvoEYqE" target="_blank">Kaiserin Theophanu: Die Mächtigste Frau des Abendlandes</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5qplikEk15I" target="_blank">Kaiserin Adelheid: Die Mächtigste Frau der Ottonen</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=GhE4VPuCfYE" target="_blank">Heinrich IV: Tyran auf dem Thron</a>. Verder zijn er documentaires over de <b>Franse koningen</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=s67rfYzW4TY&list=PLsQqQ_t2NxUWoheqeZp_mGLc--HmbSXgc" target="_blank">Les Rois de France</a>); over de <b>kruistochten</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=FG7Oep4dk4c" target="_blank">The Crusades: Crescent & the Cross</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CiYNdexDwYw" target="_blank">The Third Crusade: Saladin & Richard the Lionheart</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=y7NpOZOFvvQ" target="_blank">De Kinderkruistocht</a>); over <b>ridderorden</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=8bHJ_Wh4_lY" target="_blank">The Knights Templar</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=rctTEmjh2x4" target="_blank">Order of the Knights of Malta</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=6v_35bwgOpY">Die Tempelritter</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cvaU0egWgYo">Die Deutschen Ordensritter</a>); over <b>kerkbouw</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=nhkw7udPDns" target="_blank">A White Garment of Churches</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zH3lymFaTwU" target="_blank">Building the Greatest Cathedrals</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oBfF_RJ12p8" target="_blank">Les Cathedrales Dévoilées</a>; Churches, How to Read them: (1) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WGHPHBKPahI" target="_blank">Dark Beginnings</a>; (2) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Vw20ZieQpQg" target="_blank">Medieval Life</a>; (3) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tsUM2YshVrs" target="_blank">Medieval Death</a>); over <b>relieken</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=2Labi5pUHck" target="_blank">Treasures of Heaven</a>); over de <b>Normandiërs</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=0PfoYkgoBZQ" target="_blank">Kings and Queens of England: Normans</a>; The Normans: (1) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=R7SX3ulV_tk" target="_blank">Men from the North</a>; (2) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=aZ0Ny0jTiGc" target="_blank">Conquest</a>; (3) <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SSnXsYdJ9uo" target="_blank">Normans of the South</a>); over het <b>leven in de Middeleeuwen</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=zvQp_hCPKjI&list=PLj2leWh0oQffv254SkuYnrCjSkks2sLvF&index=1" target="_blank">Medieval Lives: Birth, Marriage and Death</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=t4tTUXdK7-0" target="_blank">The Worst Jobs in History: Medieval</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2-Z1eb4TRqs&index=1&list=PLRPW3IFnQj1wt1J9L2yNw3uEuu3jYpLhq" target="_blank">Medieval Lives</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=DZ30b1gF3mQ" target="_blank">Von Bauern und Edelmännern</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=59HEdwtN8Vo" target="_blank">Das Mittelalter Experiment</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=kuqWWfecj14&index=1&list=PLt3SIJndpDVe89TYfgqmCvxfSf8qejFDf" target="_blank">Europa im Mittelalter</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=sWI7nPOabL8" target="_blank">Die Ritter</a>).</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
You Tube biedt ook een keur aan <b>Middeleeuwse muziek</b>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=MjlTLTcM12Y" target="_blank">Trouvères & Troubadours</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=TuN_c4L0GWk" target="_blank">La tragédie Cathare</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=m2LKN0FPFYQ" target="_blank">Thibault de Champagne: le chansonnier du roi</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ijqNBpOU5Vs" target="_blank">Trovadores occitanos</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=GgQAEwLU4js" target="_blank">Medieval Songs of Love and Loss</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=uqEEKp-bGyE" target="_blank">Estampies Royales</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Dehwp_dRlYQ" target="_blank">Hildegard von Bingen: Voice of the Living Light</a>. </div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-91132256797322895372015-01-04T18:15:00.001+01:002015-04-15T16:35:33.398+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 4. <br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>ARCHITECTONISCHE ONTWIKKELINGEN GEDURENDE DE ELFDE EN TWAALFDE EEUW: DEEL 1.</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Maatschappelijke
achtergronden.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het Romaanse tijdperk wordt gekenmerkt door een intense bouwkundige
activiteit. In hoeverre de opluchting over het feit dat de wereld aan
het eind van het eerste millennium niet vergaan was daarbij een rol
gespeeld heeft, vragen historici zich tegenwoordig af, maar dat de
grotere maatschappelijke harmonie een essentiële factor was, wordt
door niemand betwijfeld. Er was een einde gekomen aan de rooftochten
van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vikingen" target="_blank">Vikingen</a> in het noorden en het westen, de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saracen" target="_blank">Saracenen</a> in het
zuiden en de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hongaren" target="_blank">Magyaren</a> in het oosten van Europa. De beide delen van
het vroegere rijk van Karel de Grote kregen stabiele dynastieën aan
het hoofd: in Frankrijk kwamen met Hugo Capet in 987 de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Huis_Capet" target="_blank">Capetingers</a></b>
aan de macht (die het tot 1328 volhielden), terwijl in Duitsland de
<b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Liudolfingen" target="_blank">Liudolfingers</a></b> (meestal Ottonen genoemd) de troon bestegen
(919-1024), gevolgd door de <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Salier" target="_blank">Saliers</a></b> (1024-1125). [Het
oostelijke deel van het huidige Frankrijk -het Hertogdom Lotharingen,
het Graafschap Bourgondië en het Graafschap Provence- behoorde in deze periode trouwens tot het <a href="http://duitslandinstituut.nl/naslagwerk/10/heilige-roomse-rijk-der-duitse-natie" target="_blank">Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie</a>.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Feodalisme.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse era was ook de era </span><span style="font-family: inherit;">van het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Feodalisme" target="_blank">feodalisme</a></b><span style="font-family: inherit;">. De wortels
daarvan werden al in het Karolingische tijdperk gelegd. De zwakke opvolgers van Karel de Grote, die niet de beschikking hadden over een
staand leger, werden voor de verdediging van hun territorium (met
name de grensgebieden) steeds afhankelijker van mannen die aan hen de
eed van trouw hadden afgelegd (</span><b style="font-family: inherit;">vazallen</b><span style="font-family: inherit;">). Omdat er geen
middelen waren om hen met geld te belonen, kregen ze het
vruchtgebruik over grote delen van het koninklijke grondgebied
(</span><b style="font-family: inherit;">lenen</b><span style="font-family: inherit;">). Daarnaast werden ze gepaaid met titels als </span><b style="font-family: inherit;">hertog</b><span style="font-family: inherit;">
(</span><i style="font-family: inherit;">duc</i><span style="font-family: inherit;">, van het
Latijnse </span><i style="font-family: inherit;">dux</i><span style="font-family: inherit;">, oorspronkelijk een aanvoerder van de
grenstroepen) en </span><b style="font-family: inherit;">graaf </b><span style="font-family: inherit;">(</span><i style="font-family: inherit;">conte</i><span style="font-family: inherit;">, van het Latijnse </span><i style="font-family: inherit;">comes</i><span style="font-family: inherit;">
-metgezel- een benaming die werd gegeven aan vertrouwelingen van het
hof). Vooraanstaande leenmannen hadden zelf ook weer vazallen en zo
ontstond een hele piramide van onderlinge afhankelijkheden. Als een
leenman stierf, kon de koning in principe zijn leen aan een ander
toewijzen, maar het werd al gauw gebruikelijk om een zoon van de
overledene daarmee te begunstigen. In 877 maakte Karel de Kale titels
en landgoederen erfelijk. Ambitieuze leenmannen wisten steeds meer
macht te veroveren, zodat bijvoorbeeld de Franse koning op het laatst
alleen nog gezag uitoefende over de kroondomeinen rond het Île-de-France. In
Duitsland was de heerser weinig meer dan een </span><i style="font-family: inherit;">primus inter pares</i><span style="font-family: inherit;">.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
feodale maatschappij kende drie <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Standenmaatschappij" target="_blank">standen</a></b>:
de <i>oratores</i> (zij die bidden), de <i>bellatores</i> (zij die
strijden) en de <i>laboratores</i> (zij die werken), oftewel
geestelijken, ridders en boeren. Leenmannen beconcurreerden elkaar om
het verkrijgen van macht, rijkdom en prestige en dat leidde vaak tot
onderling gekrakeel, waarvan de boeren de dupe werden. Iedereen was
echter verzekerd van een zekere mate van bescherming en een minimaal
bestaansniveau. Het bouwbedrijf profiteerde in ieder geval van deze
situatie: niet alleen probeerden de kemphanen elkaar de loef af te
steken door het bouwen van steeds ingenieuzer ontworpen kastelen,
maar beducht als ze waren voor hun zielenheil stampten ze ook de
fraaiste kerken en kloosters uit de grond. Echt nadelig voor de
maatschappelijke ontwikkeling kan het feodale systeem in ieder geval
niet geweest zijn, want gedurende de 11e en 12e eeuw namen zowel de
bevolking als de welvaart sterk toe.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Middeleeuwse
ridders waren over het algemeen rabauwen, maar ze werden getemd door
een tweetal beschavende invloeden. (1) <b>Hoofse idealen</b>: een
echte ridder was een beschermer van de zwakken en een bestrijder van
onrecht. Bovendien gaf hij zich niet over aan lage lusten, maar
wijdde zich op platonische wijze aan de minnedienst en vereerde een
qua maatschappelijke status ver boven hem verheven en daardoor
onbereikbare dame. Deze idealen werden gepropageerd in door
<i>troubadours</i> en andere 'speelmannen' vertolkte <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Chanson_de_geste" target="_blank"><i>chan</i><i>s</i></a><i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Chanson_de_geste" target="_blank">ons de geste</a> </i>(zoals <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Orde_van_de_Ronde_Tafel" target="_blank">De Ridders van de Ronde Tafel</a>) en minneliederen. (2) <b>Christelijke
idealen</b>: ridders stelden
zich in dienst van God door zich te wijden aan de bescherming van
pelgrims en het terugveroveren van de door moslims bezette delen van
het Heilige Land. Zij verenigden zich daartoe in ridderordes als de
<b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tempeliers" target="_blank">Tempeliers</a></b>
(1118) en de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Orde_van_Malta" target="_blank">Hospitaalridders</a>
</b>(1113). De leden legden
een gelofte van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid af en werden als
het ware 'monniken in wapenrusting'. Dergelijke orden vergaarden
grote rijkdommen en werden door wereldlijke heersers gewantrouwd
vanwege hun geheime rituelen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Vrije
boeren vormden in de feodale maatschappij een kleine minderheid. Het
overgrote deel van de agrarische bevolking bewerkte het land van een
leenheer en was hem in ruil daarvoor een deel van de opbrengst en
herendiensten verschuldigd. Het stond hen niet vrij een andere
'begunstiger' te zoeken. Men spreekt dan ook van <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Horigheid" target="_blank">horigen</a></b>.
Zij konden, in tegenstelling tot <b>lijfeigenen</b>
(die weinig meer dan slaven waren), bezit hebben en dat vererven.
Bovendien moest hun heer voor veiligheid en rechtszekerheid zorgen en
mocht hij, zolang hij de middelen had, zijn ondergeschikten niet
laten verkommeren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
Frankrijk slaagde de koning er sinds het eind van de 12e eeuw in
zijn macht geleidelijk te vergroten, geholpen door het feit dat door
toegenomen nijverheid en handelscontacten de welvaart van het
platteland naar de steden begon te verschuiven. Door het verlenen van
privileges aan de steden versterkte de koning zijn positie. In Italië
maakte de opkomst van de stadsstaten een vroegtijdig einde aan het
feodale tijdperk. Dat het feodalisme tot absurde situaties kon
leiden, is evident. Zo had de Franse koning Lodewijk VII (1137-1180) weinig in
te brengen tegen de machinaties van zijn belangrijkste vazal Hendrik II
Plantagenêt (o.a. Graaf van Anjou en sinds 1154 Koning van Engeland),
vooral na diens huwelijk met zijn verstoten echtgenote, de rijke erfgename Aliénor van Aquitaine, waardoor Hendriks domeinen in Frankrijk groter werden dan die van de koning zelf. Dat een koning leenman van een andere (in feite zwakkere) koning was, leidde tot tal van onenigheden, die uiteindelijk uitmondden in de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Honderdjarige_Oorlog" target="_blank"><b>Honderdjarige Oorlog</b></a> (1337-1453).</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-HXPwsEurKFQ/VLz4gs6x9OI/AAAAAAAACCM/Pdf-_DXUfJM/s1600/Cherweix-Cubas-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-HXPwsEurKFQ/VLz4gs6x9OI/AAAAAAAACCM/Pdf-_DXUfJM/s1600/Cherweix-Cubas-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Cherweix-Cubas: laterne des morts</i></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Religiositeit.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In de Middeleeuwen was de dood altijd nabij. De kindersterfte was enorm. Epidemieën decimeerden keer op keer de bevolking. De gemiddelde levensverwachting was slechts 35 jaar. Het
belang dat het geloof had voor de Middeleeuwer valt dan ook nauwelijks te
overschatten. Mensen waren doodsbang om in een staat van zonde te
sterven en een eeuwigheid in de hel te moeten roosteren. Aangezien
het vrijwel onmogelijk was om zich tijdens de levenstijd niet aan
(doods)zonden schuldig te maken, moest men vergeving verdienen door
het verrichten van goede werken.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest voor de hand liggende mogelijkheid daartoe was het bijdragen
(door arbeid of geld) aan de <b>bouw
van kerken en kloosters</b>.
Het aantal kloosters nam gedurende het Romaanse tijdperk enorm toe, vooral de
dochterondernemingen van de twee belangrijkste Franse kloosterorden,
Cluny en Citeaux. Ook het aantal monniken was nooit groter dan in
deze periode. Velen van hen waren van adel. Menige ridder die zich
door zijn gewelddadige bestaan zwaar met zonden had belast, trok zich
op hoge leeftijd terug in een klooster om boete te doen. Populaire
kloosters wisten door schenkingen en legaten een grote welstand te
bereiken. Vooraanstaande abten (en een enkele abdis) oefenden een
verreikende invloed uit, ook bij wereldse kwesties. <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bernardus_van_Clairvaux" target="_blank">Bernardus van Clairvaux</a></b>
(1090-1153) was een drijvende kracht achter de herovering van
Palestina; <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hildegard_van_Bingen" target="_blank">Hildegard van Bingen</a></b> (1098-1179) werkte
met haar vermaningen zelfs pausen op de zenuwen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een
andere manier om vergeving van zonden te bewerkstelligen was het
ondernemen van een <b>pelgrimstocht</b>. Er waren talloze kleine
pelgrimages naar heiligdommen in de eigen omgeving mogelijk, maar wie
echt bevreesd was voor de hellevaart ondernam een serieuze trektocht die maanden (soms zelfs jaren) vergde. De belangrijkste
pelgrimsroutes in het 'Romaanse' Europa waren die naar het heilige graf in <b>Jeruzalem</b>, het graf van Petrus in <b>Rome</b> (<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Via_Francigena" target="_blank">Via Francigena</a></i>)
en het graf van Jacobus de Meerdere in <b>Santiago de Compostella</b>
(<i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pelgrimsroute_naar_Santiago_de_Compostella" target="_blank">Camino de Santiago</a></i>).</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-EEMGmId6B48/VKKeKo7oiVI/AAAAAAAABwk/hCkqXIIWKDQ/s1600/Camino-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-EEMGmId6B48/VKKeKo7oiVI/AAAAAAAABwk/hCkqXIIWKDQ/s1600/Camino-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>De Camino is tegenwoordig wederom populair, ook bij de wat luiere liefhebbers van de Romaanse architectuur.</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Een
pelgrimage naar Jeruzalem werd in de 11e eeuw steeds bezwaarlijker. In de eeuwen na het ontstaan van de islam werden
de christenen in het Midden-Oosten steeds verder in het nauw gedreven
(in 614 viel bijvoorbeeld Jeruzalem ten prooi aan de Arabieren). In
Noord-Afrika en op het Iberisch Schiereiland werden grote gebieden
die vroeger aan christenen toebehoorden door moslims bezet. De
oorspronkelijke bewoners werden 'getolereerd', maar ze moesten zich
economische uitbuiting en talloze vernederingen in het dagelijks
leven laten welgevallen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
mag dan ook geen verwondering wekken, dat er uiteindelijk een
tegenbeweging op gang kwam. De druppels die de emmer deden overlopen
waren de verwoesting van de Heilig Grafkerk door de kalief van Caïro
in 1009 en de bezetting van Palestina door de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Seltsjoeken" target="_blank">Seltsjoekse Turken</a>, die
het de pelgrims moeilijk, zo niet onmogelijk, maakten om Jeruzalem
nog te bereiken. Na de nederlaag van de Byzantijnen tegen de Seltsjoeken tijdens de Slag bij Manzikert in 1071 kwamen er steeds meer verzoeken
om hulp. Paus Urbanus II besloot uiteindelijk daar gehoor aan te
geven en riep in 1095 op tot de <b>Eerste
Kruistocht</b>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruistocht" target="_blank">kruistochten</a> werden gezien als een 'rechtvaardige oorlog'. Degenen
die er aan deelnamen kregen een volle <b>aflaat</b> (kwijtschelding van alle
gebiechte zonden). Het was eigenlijk de bedoeling dat alleen ridders
het kruis zouden opnemen, maar bij de eerste kruistocht trokken
talloze non-combattanten mee. De latere ondernemingen vonden minder
weerklank bij het volk. De deelnemende ridders waren vaak jongere
zonen die op deze manier hun fortuin hoopten te maken, maar ook
koningen gaven aan de oproep gehoor.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-CblFiFTJCZU/VKKjonBTRTI/AAAAAAAABw0/YP3Z4wYdF6c/s1600/Aigues-Mortes-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-CblFiFTJCZU/VKKjonBTRTI/AAAAAAAABw0/YP3Z4wYdF6c/s1600/Aigues-Mortes-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>De muren van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Vu7WbAbJwF4" target="_blank">Aïgues Mortes</a>, door koning<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_IX_van_Frankrijk" target="_blank"> Lodewijk de Heilige</a> rond 1250 aangelegd als haven om troepen te verschepen naar het Heilige Land.</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Er
waren in totaal negen kruistochten, gedurende de periode 1095-1271.
Uiteindelijk werd geen van de doelstellingen verwezenlijkt. Wel
slaagden de kruisvaarders er in 1099 in Jeruzalem te veroveren,
waarbij duizenden joden en moslims gedood werden, maar de stad ging
binnen een eeuw weer verloren. Ook van de hulp aan de Byzantijnen
kwam niet veel terecht. Integendeel, tijdens de Vierde Kruistocht
(1202-1204) werd Byzantium door een horde losgeslagen kruisvaarders
ingenomen en geplunderd. De stad bleef tot 1261 in westerse handen.
Daarna was het Byzantijnse Rijk zo verzwakt dat het nauwelijks twee
eeuwen later ten onder ging in de strijd tegen de Ottomanen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Binnen
Europa werden er (door de Duitse Orde) kruistochten georganiseerd
tegen Slavische heidenen in het het huidige Polen en door de 'Honden
van de Heer' (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dominicanen" target="_blank">Dominicanen</a>) tegen de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Katharen" target="_blank">Kathaarse</a> 'ketters' in
Zuid-Frankrijk. Sommigen rekenen de <b>Reconquista</b> op het
Iberisch Schiereiland ook tot de kruistochten, maar dat is onzin. Pas
in de 12e eeuw kregen de tegenstrevers van de islamitische bezetters
in bescheiden mate hulp van christenen van boven de Pyreneeën. De
bewering dat Karel de Grote tegen de Saracenen gevochten heeft berust op
al dan niet bewuste geschiedvervalsing. Karel mengde zich (zonder
succes) in een interne strijd tussen islamitische heersers en op de
terugweg werd zijn achterhoede, uit wraak voor het plunderen van
Pamplona, vernietigd door Baskische guerrilla's, een tragedie die is
vereeuwigd in het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Roelantslied" target="_blank">Roelantslied</a>.</span><br />
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>De
Investituurstrijd.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de Middeleeuwen was er geen sprake van een scheiding tussen kerk en
staat. Geestelijken probeerden zoveel mogelijk wereldlijke macht uit
te oefenen (wat de vorst-bisschoppen in de Duitstalige gebieden nog
lange tijd met overgave zouden doen) en vorsten staken hun neus in
kerkelijke kwesties. De vraag kwam dus op bij wie de ultieme macht
lag: bij de keizer (die de paus beschermde), of de paus (die de
keizer zalfde). In de praktijk spitste de kwestie zich toe op de vraag
wie het recht had bisschoppen te benoemen. Voor Karel de Grote was
het antwoord duidelijk: hij beschouwde zichzelf als de door God
uitverkoren heerser. Hij verhief vertrouwelingen tot bisschop en
zette hen in bij het bestuur van zijn rijk. Hetzelfde gold voor abten
van belangrijke kloosters. Belaagd als hij werd door rivaliserende
families in Rome, moest de paus zich hierin wel schikken.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
Karels opvolgers bemoeiden zich intensief met de benoeming van hoge
geestelijken. De Salier Hendrik III maakte het wel erg bont. Hij
zette drie pausen af en plantte een vertrouweling op de troon van
Petrus. Bij zijn dood was zijn opvolger <b>Hendrik IV</b> nog maar zes
jaar oud en toen deze eindelijk volwassen genoeg was om te regeren,
bleken de panelen enigszins verschoven te zijn. Na de nodige
schermutselingen (de paus mengde zich in de Saksische oorlogen en
Hendrik schoof eigenmachtig de bisschop van Milaan naar voren) organiseerde
de koning in 1075 een bijeenkomst van bisschoppen waarin hij paus
<b>Gregorius VII</b> liet afzetten. Deze liet zich echter niet ringeloren.
Hij had dan ook een machtig wapen: <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Excommunicatie" target="_blank">excommunicatie</a></b>. Dit
betekende in de visie van de Middeleeuwers niet alleen dat Hendrik
regelrecht naar de hel zou gaan, maar tevens dat hij een
maatschappelijke paria werd. De Duitse vorsten trokken hun steun aan
Hendrik schielijk in en deze had geen andere keus dan zich als
smekeling naar het kasteel van Canossa te begeven, waar de paus
logeerde. Deze liet hem eerst drie dagen als boeteling gekleed
blootsvoets in het voorhof wachten voor hij de excommunicatie ophief.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Daarmee
was de strijd nog niet voorbij: opeenvolgende pausen benoemden een
reeks Duitse tegenkoningen en Hendrik IV benoemde een tegenpaus
(Clemens III), die hem in 1084 tot keizer kroonde. In het <b><a href="http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/de-investituurstrijd-en-het-concordaat-van-worms/" target="_blank">Concordaat van Worms</a></b> (1122) werd de kwestie door hun opvolgers uiteindelijk
in der minne geschikt. De kerkelijke en wereldlijke taken van de
bisschoppen werden gescheiden: de paus benoemde de bisschoppen en de
keizer bepaalde of hij hen ook wereldlijke macht schonk.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<span style="font-family: inherit;"><b>Dateringsproblemen.</b></span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse kerkelijke architectuur is het resultaat van een eeuwenlange
evolutie vanaf de val van het West-Romeinse Rijk. Sommige elementen
komen gedurende de gehele periode voor: de rondboog, de tweedelige
opstand en het ambulatorium bijvoorbeeld. Over wat een 'typisch Romaanse kerk' constitueert, kan geen enkel misverstand bestaan. Gedurende
het Romaanse tijdperk is er sprake van drie baanbrekende innovaties:
(1) kooromgang met (halfronde) straalkapellen; (2) (door een
tongewelf) overwelfd middenschip; (3) kapitelen en gevels met
bijbelse voorstellingen. Het 'volledige programma' vindt men
voornamelijk in Frankrijk en de door de Franse architectuur sterk
beïnvloedde delen van Noord-Spanje (met name langs de <i>Camino
de Santiago</i>) -en dan alleen nog in de grote
(pelgrims)kerken. Veel godshuizen in Duitsland en Italië vertoonden
deze kenmerken slechts ten dele of zelfs in het geheel niet. Dit
leidt ertoe dat deskundigen het lang niet altijd eens zijn over de
datering van de Romaanse era.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
probleem komt het duidelijkst naar voren bij de <b>Ottoonse</b>
bouwstijl in Duitsland. Er is een vloeiende overgang tussen de
Karolingische en de Ottoonse architectuur. Deze 'omarmt' bovendien
het millennium en wordt daarom door sommigen tot de <b>pre-Romaanse</b> en
door anderen tot de <b>vroeg-Romaanse</b> bouwkunst gerekend. Dat levert een
kloof van bijna een eeuw op tussen de verschillende dateringen
(waarbij beginpunt van de Romaanse era soms halverwege de 10e en soms
halverwege de 11e eeuw wordt gesitueerd). Degenen die veel waarde
hechten aan de ontwikkeling van ambulatoria (waarbij ze over het
hoofd zien dat deze zich in de pre-Romaanse periode tot crypten en
een enkele centraalbouw beperkten) willen het Romaanse tijdperk zelfs
nog vroeger laten beginnen. Het jaar 1000 is echter alleen al om
symbolische redenen het beste startpunt. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Niet zelden laten historici
de Romaanse periode formeel doorlopen tot 1250. Inderdaad is aan het
begin van de 13e eeuw in bijvoorbeeld Zuid-Frankrijk en Noord-Italië
de Romaanse stijl nog lang niet afgeschreven, maar veel ontwikkeling
zit er niet meer in. Bovendien bestaat er ook nog zoiets als de Romanogotiek, die het toeschrijven van een 13e eeuws bouwwerk aan een bepaalde
stroming moeilijker maakt. Een
verdere complicatie is dat Romaanse kerken in later eeuwen soms
ingrijpend werden 'vergotiseerd'. In de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nk0RqaPrWS8" target="_blank">Saint-Remi</a> </b>in <b>Reims</b>
werden bijvoorbeeld de rondbogen van de tribunes opgevuld door een zuiltje met twee boogjes erboven en werden er blinde spitsbogen op de muur
aangebracht.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b>De
Ottoonse architectuur in Duitsland, een twijfelgeval.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Liudolfingische dynastie (genoemd naar graaf Liudolf, die in 866
overleed) heerste tussen 919 en 1024 over het Heilige Roomse Rijk. De eerste koning
uit dit geslacht was <b>Heinrich der Vogler</b> (Hendrik de Vogelaar),
Hertog van Saksen, die in 919 door de Frankische en Saksische edelen
werd verkozen. Zijn belangrijkste verdienste was de verdediging van zijn domein tegen de steeds weer binnenvallende Magyaren. De periode van
de Ottoonse architectuur begon met de troonsbestijging van zijn
(tweede) zoon <b>Otto I</b> in 936. Deze herstelde de integriteit van de oostelijke helft van
het rijk van Karel de Grote door Noord-Italië onder zijn bestuur te
brengen en werd in 962 door paus Johannes XII tot keizer gekroond. In
een briljant staaltje van huwelijkspolitiek, waarmee zijn dynastie enorm aan prestige won, wist hij zijn zoon <b>Otto II</b> (keizer van
973 tot 983) te koppelen aan de Byzantijnse prinses Theophanu. Bij de
dood van Otto II was zijn zoon <b>Otto III</b> slechts drie jaar oud. Hij werd
niettemin direct tot koning verheven, tot 991 onder het regentschap
van zijn moeder. Vijf jaar later werd hij tot keizer gekroond. Hij
stierf reeds in 1002 en had geen nazaten. Zijn achterneef <b>Hendrik </b>was de laatste koning uit het geslacht der Liudolfingers. Deze liet
bij zijn dood in 1024 al evenmin een mannelijke erfgenaam na, maar
werd op grond van zijn activiteiten ten bate van de katholieke
kerk in 1146 wel <a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/13/07-13-1024-henricus.php" target="_blank">heilig</a> verklaard.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><i>Culturele continuïteit: de stichtingsdata van de laat-Karolingische <b>Sankt Georg</b> in <b>Oberzell</b> op het kloostereiland <a href="https://www.youtube.com/watch?v=KAcepf8tQ-c" target="_blank">Reichenau</a> en de Romaanse <a href="https://www.youtube.com/watch?v=rWY_KGmOdZ0" target="_blank"><b>Sankt Aegidius</b></a> in <b>Mittelheim</b> in de Rheingau liggen twee eeuwen uit elkaar, maar de overeenkomsten, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant zijn onmiskenbaar. </i>(Foto's Aegidius JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-1WeS62up20c/VKKniDNRQgI/AAAAAAAABxA/Zx3YrnmXpkE/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-1WeS62up20c/VKKniDNRQgI/AAAAAAAABxA/Zx3YrnmXpkE/s1600/Oberzell-Sankt-Georg-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-BbMDP9lMZJk/VKKnsDcoBtI/AAAAAAAABxI/zFWmLr6bUPg/s1600/Mittelheim-Sankt-Aegidius-0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-BbMDP9lMZJk/VKKnsDcoBtI/AAAAAAAABxI/zFWmLr6bUPg/s1600/Mittelheim-Sankt-Aegidius-0.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-6KqcS6St18o/VKgXXc2HwwI/AAAAAAAABxY/l-fWIHPNUGA/s1600/Mittelheim-Sankt-Aegidius-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-6KqcS6St18o/VKgXXc2HwwI/AAAAAAAABxY/l-fWIHPNUGA/s1600/Mittelheim-Sankt-Aegidius-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Ottoonse kerkarchitectuur bouwde in vele opzichten voort op de
Karolingische traditie. Er werd veel aandacht besteed aan de
westwerken, die werden voorzien van twee traptorens en een massieve
voorhal, dan wel van een tweede transept en koor. Een nieuw element
was de versiering met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Liseen" target="_blank">lisenen </a>(vermoedelijk door Lombardische
invloeden). Ottoonse godshuizen waren zonder uitzondering
drieschepige basilieken. Het middenschip werd gedekt door een vlak
houten plafond, in sommige gevallen voorzien van fraaie
schilderingen. Daarentegen waren de wanden van het middenschip (die
in de grootste kerken een driedelige opstand hadden) vlak en wit -op
één opvallende uitzondering na. Gebruik van het gebonden stelsel was de norm. Het middenschip telde drie vierkante traveeën,
de viering één. De traveeën werden geaccentueerd door de pijlers
van de arcadenboog, die werden afgewisseld door zuilen.</span><br />
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Stiftskirche_St._Cyriakus_(Gernrode)" target="_blank">Sankt Cyriakus</a>, Gernrode.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf
961 liet markgraaf Gero op het terrein van zijn burcht Geronisroth
een vrouwenklooster aanleggen. Hij stierf al in 965 en werd bijgezet
in de nog onvoltooide <a href="https://www.youtube.com/watch?v=VUHW2q4ktsM" target="_blank">kloosterkerk</a>. De bouw was vóór het millennium
voltooid. Het grootste deel van de huidige kerk, waaronder het <a href="https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/45/1d/68/451d68621d4cff2e445cbfb3b2982668.jpg" target="_blank">middenschip</a> en het oostelijke koor, stamt uit de beginperiode. Het
westelijke koor, dat de voorheen rechte westwand verving, werd rond
1130 toegevoegd en de beide westtorens kregen toen een extra
verdieping. Keizerin Theophanu, de echtgenote van Otto II, bezocht
het klooster regelmatig (sommige deskundigen menen Byzantijnse
invloeden in de <a href="http://wgue.smugmug.com/Orte/Sachsen-Anhalt/Gernrode-Druebeck/i-nJxQPvc/0/X2/Gernrode_Druebeck_09-X2.jpg?" target="_blank">gaanderijen</a> op te merken, als eerste voorbeeld ten
noorden van de Alpen) en één van haar dochters werd er abdis. In
1521 sloot de toenmalige abdis Elisabeth von Weida zich bij de
Reformatie aan en werd de Sankt Cyriakus de allereerste protestantse
kerk wereldwijd. Nog geen eeuw later werd het klooster opgeheven, de
kerk parochiekerk en de rijke Ottoonse aankleding verwijderd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Van
1858 tot 1866 werd het vervallen godshuis gerestaureerd door de
Pruisische <i>Konservator der Denkmäler</i> Ferdinand von Quast, die
de nog voorhanden zijnde originele delen gelukkig in ere hield en
zelfs latere veranderingen terugdraaide. Alleen wat het schilderwerk
betrof liet hij zijn fantasie de vrije loop. Na verdere restauraties
aan het begin van de 20e eeuw geeft het bouwwerk aan de buitenkant de
situatie van 1130 weer en aan de binnenkant is het een historisch
verantwoorde, zij het gestripte, Ottoonse kerk.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-GMHlMroYBo4/VKgYEuQuvWI/AAAAAAAABxg/QtPqGDKHZb0/s1600/Gernrode-Sankt-Cyriacus-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-GMHlMroYBo4/VKgYEuQuvWI/AAAAAAAABxg/QtPqGDKHZb0/s1600/Gernrode-Sankt-Cyriacus-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-kNtKUcPw_5A/VKgYLMDCW_I/AAAAAAAABxo/O9NwF2Dt__w/s1600/Gernrode-Sankt-Cyriacus-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-kNtKUcPw_5A/VKgYLMDCW_I/AAAAAAAABxo/O9NwF2Dt__w/s1600/Gernrode-Sankt-Cyriacus-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/St._Michael_%28Hildesheim%29" target="_blank">Sankt Michael</a>, Hildesheim (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/187" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1985).</i></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Bisschop
<b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/11/20/11-20-1022-bernward.php" target="_blank">Bernward</a></b> van Hildesheim stichtte aan het eind van de 10e eeuw een benedictijner klooster op een heuvel ten noorden van het Domkwartier,
dat hij per testament al zijn bezittingen naliet. In 1010 werd het
fundament voor de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=8sJkmfLNQPg" target="_blank">huidige kerk</a> gelegd. De westelijke crypte, door
Bernward als zijn graftombe uitverkoren, werd in 1015 ingewijd en
opgedragen aan de 'dodenbegeleider' Sint Michael. Toen Bernward in
1022 stierf, was de kerk pas deels voltooid: de inwijding geschiedde
in 1033 door zijn opvolger Godehard. Bernward werd in 1192 heilig
verklaard.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/hildesheim-michaelskirche" target="_blank">Sankt Michael</a></b> is een drieschepige basiliek met een dubbelkoor en twee
vieringtorens. Hij is gebouwd volgens de regels van het gebonden
systeem, met het vieringkwadrant als maatgevende eenheid. De
arcadenbogen zijn geconstrueerd volgens het Saksische stelsel. De
zuilen zijn getooid met <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Teerlingkapiteel" target="_blank">teerlingkapitelen</a></i>. Twee door Bernward bestelde bronzen kunstwerken, de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=__pl88NO9Jw" target="_blank">Bernwarddeuren</a>
en de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oHP83hweLic" target="_blank">Christuszuil</a>, waren oorspronkelijk voor de Sankt Michael
bestemd, maar kwamen uiteindelijk in de <a href="http://www.sacred-destinations.com/germany/hildesheim-cathedral" target="_blank">Dom</a> terecht (de deuren al in
1035, de zuil in de 17e eeuw). Tijdens de restauratie van de Dom werd
de zuil (die 28 taferelen uit het openbare leven van Christus
vertoont) tijdelijk weer op zijn oude plek gezet. Een ander beroemd
kunstwerk van de kerk is het beschilderde houten plafond uit de
periode 1190 tot 1220, die de Jesseboom (afstamming van Christus)
weergeeft. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Sankt Michael door
geallieerde bommen ernstig beschadigd, maar gelukkig had men het
plafond tijdig verwijderd en in veiligheid gebracht. Na de oorlog
werd de kerk hersteld en tussen 2005 en 2010 is het interieur
zorgvuldig gerestaureerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-IS0dyY6xjEs/VKlNRWqksPI/AAAAAAAAB0c/uuukDudEXSU/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-IS0dyY6xjEs/VKlNRWqksPI/AAAAAAAAB0c/uuukDudEXSU/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-04.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ztrg5o4xfZ0/VKlNbzTMmDI/AAAAAAAAB0k/-Fsjp6vgqVY/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ztrg5o4xfZ0/VKlNbzTMmDI/AAAAAAAAB0k/-Fsjp6vgqVY/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-agzbBbKcZpU/VNETFXILAmI/AAAAAAAACgg/rsM0HeTLrEQ/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-agzbBbKcZpU/VNETFXILAmI/AAAAAAAACgg/rsM0HeTLrEQ/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-UUa43cerm7U/VKlNwJjDpoI/AAAAAAAAB08/jd86LGvG8BY/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-UUa43cerm7U/VKlNwJjDpoI/AAAAAAAAB08/jd86LGvG8BY/s1600/Hildesheim-Sankt-Michael-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Frankrijk,
de wieg van de romaanse bouwkunst.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><b>De
ontwikkeling van de kooromgang met straalkapellen.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Architecturale
vernieuwingen zijn vaak het antwoord op in de praktijk ondervonden
problemen. Drukbeklante pelgrimskerken stonden voor de vraag hoe ze
horden bezoekers konden ontvangen zonder dat de normale gang van
zaken (zoals de dagelijkse mis) verstoord werd. Ook had men vaak
meerdere kapellen nodig voor gelijktijdige religieuze plechtigheden.
In Romaanse kerken stond het altaar vrijwel altijd in een absis, dus
meer absiden betekende meer mogelijkheden voor plaatsing van een
altaar. In 'typisch Romaanse' kleine kerken mondde iedere beuk uit in
een absis, waarbij de middelste gewoonlijk hoger en groter was dan de
beide andere. In het Karolingische tijdperk waren absiden dikwijls
rechthoekig van vorm (soms ook hoefijzervormig of veelhoekig), maar
in de Romaanse era was een absis meestal halfrond en werd gedekt door
een halve koepel of kegel.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-UBGgLsBxAk4/VKgaTuFMJOI/AAAAAAAABx0/5ZzxRWXvYb8/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-UBGgLsBxAk4/VKgaTuFMJOI/AAAAAAAABx0/5ZzxRWXvYb8/s1600/Saint-Andre-de-Sorede-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i><a href="http://www.christianjuliaphotos.fr/L-enigme-de-l-abbaye-Saint-Andre.html" target="_blank">Saint-André-de-Sorède</a>, absiden (JW)</i><br />
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
kerken uit later tijden werden er vaak kapellen in de zijwand van het
schip of een zijbeuk geconstrueerd, maar in de Romaanse periode
gebeurde dat niet of nauwelijks. Wel kon men het aantal kapellen
vergroten door de <b>oostwand van het transept</b> van absiden te
voorzien. Een andere optie was de constructie van een zogenaamd
<b>getrapt koor</b>. Daarbij lagen de absiden niet op één lijn,
maar versprongen in oostwaartse richting. Bij een driebeukige kerk
waren er maximaal vijf: de twee buitenste in het transept en de
overigen in het verlengde van de drie beuken. In een vijfbeukige kerk
kon men in principe zeven absiden accommoderen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest efficiënte oplossing bleek echter de <b>kooromgang met
straalkapellen</b>. Via twee trappen konden pelgrims aan de ene kant
de crypte betreden om de relieken van een heilige te bezoeken en deze
aan de andere kant weer verlaten. Daarna konden ze een kapel opzoeken
om andere religieuze verplichtingen te vervullen. In sommige kerken
had men aan het begin van de 11e eeuw een crypte met een dergelijke
opzet (ontleend aan Karolingische voorgangers), die gekopieerd werd
in het grondplan van het koor, welke echter in later eeuwen vervangen
is door een 'modernere' versie. Een representant is de crypte van de Gotische kathedraal <b>Saint-Etienne d'Auxerre</b>
(1025-1035). De <b>Sant Pere de Rodes </b>biedt een vroeg
voorbeeld (ca. 1020) van een kooromgang, echter nog zonder straalkapellen. Een van de oudste origineel romaanse kooromgangen (geconstrueerd tussen 1008 en 1028) is te vinden in de <b>Saint-Philibert de Tournus </b>en wordt gecompleteerd door 'ouderwetse' rechthoekige straalkapellen. Ook hier had de kooromgang zijn pedant in de plattegrond van
de crypte.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-AASOSkrDgMg/VKgbswovhgI/AAAAAAAAByA/kuUFghaaAd0/s1600/Auxerre-Saint-Etienne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-AASOSkrDgMg/VKgbswovhgI/AAAAAAAAByA/kuUFghaaAd0/s1600/Auxerre-Saint-Etienne-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Auxerre, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=WWN1OyLilWw" target="_blank">Saint-Etienne</a>, Romaanse crypte</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De
overwelving van het middenschip.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Met
het verlies van de benodigde kennis voor het maken van beton,
verdween voorlopig ook de mogelijkheid tot het construeren van grote
gewelven en koepels. Natuurlijk bleef men ook in de eeuwen na de val
van het Romeinse Rijk gewelven toepassen, maar die overspanden
slechts bescheiden ruimten. In de Karolingische tijd beperkten ze
zich hoofdzakelijk tot crypten en voorhallen, die werden geschraagd
door een 'woud' aan zuilen. In de Romaanse era werden steeds vaker
ook gangen en andere ruimten overwelfd: de kooromgang (in sommige
gevallen ook het koor zelf), de zijbeuken en in later tijden ook de
viering. Het middenschip behield echter tot halverwege de 11e eeuw in
de meerderheid van de bouwwerken een houten plafond.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
drang om ook het middenschip met een gewelf te bedekken werd echter
steeds sterker. Niet alleen vergrootte een houten plafond het
brandgevaar aanzienlijk, een stenen overspanning had ook een diepe
symbolische betekenis: de soliditeit van steen weerspiegelt de
eeuwigheid en de ronde vorm het hemelse gewelf. Zeker in de
beginperiode stonden de bouwmeesters voor een moeilijke keuze: degelijkheid of licht. Vooral in Noordwest-Frankrijk gaf men nog lange
tijd de voorkeur aan het laatste: men prefereerde een houten dak,
zodat men grotere ramen kon aanbrengen. In veel belangrijke kerken
werden de houten dakconstructies overigens in later eeuwen toch nog
door een stenen gewelf vervangen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-AmIwVTR7-h4/VKgnf8JkweI/AAAAAAAABzU/_AqafFM4DXE/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-AmIwVTR7-h4/VKgnf8JkweI/AAAAAAAABzU/_AqafFM4DXE/s1600/Saint-Martin-du-Canigou-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=f6-NAN4JRZc" target="_blank">Saint-Martin-du-Canigou</a>: bovenkerk</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een
stenen dak is veel zwaarder dan een houten. Evenals in crypten levert
dat in heel kleine gebedshuizen weinig problemen op. In sommige
kerken pionierden de bouwmeesters dan ook al vroeg met overwelving.
Een voorbeeld is de Abdij van <b>Saint-Martin-du-Canigou</b>. Hier bouwde men
al vóór het millennium een door tongewelven bedekte dubbelkerk, bestaande uit een driebeukige onderkerk (feitelijk een bovengrondse
crypte), gewijd aan Maria, en een volgens dezelfde plattegrond
gebouwde bovenkerk, gewijd aan Sint Maarten. Het middenschip was
in beide gevallen slechts 3,20 meter breed en respectievelijk 3 en
6,10 meter hoog. Het koor en transept van de <b>Saint-Vorles </b>in
<b>Châtillon-sur-Seine</b>, een van de eerste grotere kerken waar deze
bedekt werden met tongewelven, waren slechts 4,50 meter breed.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-gYNcDOO7J9c/VKgeC7uk6DI/AAAAAAAAByM/lNHZc8fEGJg/s1600/Chapaize-Saint-Martin-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-gYNcDOO7J9c/VKgeC7uk6DI/AAAAAAAAByM/lNHZc8fEGJg/s1600/Chapaize-Saint-Martin-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Chapaize, <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/chapaize.htm" target="_blank">Saint-Martin</a>: pijler</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Om
een gewelf te kunnen dragen moest het 'geraamte' van de kerk
verstevigd worden. Een voor de hand liggende methode was de
constructie van extra stevige pijlers (zoals bijvoorbeeld bij de
</span><b style="font-family: inherit;">Saint-Martin de Chapaize</b><span style="font-family: inherit;">). Ook plaatste men forse steunberen
tegen de buitenmuur aan. Bij middenformaat (zaal)kerken was dat
meestal wel voldoende. Bij grotere kerken moest men echter
verdergaande maatregelen nemen. Omdat het aanbrengen van vensters een
buitenmuur verzwakt, besloten sommige architecten de lichtbeuk geheel
weg te laten: men bouwde een </span><b style="font-family: inherit;">pseudobasiliek</b><span style="font-family: inherit;"> (waarbij het
middenschip slechts iets hoger was dan de zijbeuken), of een
</span><b style="font-family: inherit;">hallenkerk</b><span style="font-family: inherit;"> (waarbij het middenschip even hoog was als de
zijbeuken). Het middenschip ontving zijn licht dan indirect via ramen
in de zijbeuken en eventueel via grotere ramen in de koorsluiting
(het meest overvloedig als deze recht was en de absis ontbrak) of
een </span><b style="font-family: inherit;">lantaarntoren</b><span style="font-family: inherit;">. De indirecte lichtval kon worden vergroot
door </span><b style="font-family: inherit;">hoge arcaden</b><span style="font-family: inherit;">, die vrijwel tot de rand van het gewelf
reikten. Als men de lichtbeuk in stand hield, waren de ramen klein en
werden naar binnen toe wijder.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-2sKM0IBsGbw/VKgxQ9z0DcI/AAAAAAAABz8/53npe5zyw2o/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-2sKM0IBsGbw/VKgxQ9z0DcI/AAAAAAAABz8/53npe5zyw2o/s1600/Aulnay-Saint-Pierre-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Aulnay, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7r7QPpKMIRc" target="_blank">Saint-Pierre</a>: hoge arcaden voor veel zijlicht</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
overwelven van het middenschip bleef geruime tijd problemen
opleveren. Menig gewelf is tijdens de bouw ingestort, of er
ontstonden scheuren in de muren waardoor men het weer moest afbreken.
De meest opvallende tragedie is de collaps (in 1125) van het bijna voltooide
tongewelf van het middenschip van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=LZICn_PlCFg" target="_blank">Cluny III</a> (</b>gebouwd tussen 1080 en 1130).
Een van de vroegste pogingen tot overwelving van het middenschip vond
plaats bij de <b>Saint-Philibert de Tournus</b> (vanaf 1066). Ook
daarbij gingen vele zaken mis en uiteindelijk besloot men tot een
noodoplossing: het middenschip werd per travee bedekt met een
<b>dwarsgeplaatst</b> <b>tongewelf</b>. Deze techniek was esthetisch
minder geslaagd en vond dan ook weinig of geen navolging.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Al
tamelijk snel ontdekte men de voordelen van het toepassen van
<b>gordelbogen</b>. Die moesten uiteraard ondersteund worden.
Pijlers, die een integraal deel uitmaakten van de wand, konden dat
niet. Daarom ontwikkelde men de <b>composietpijler</b>: een pijler
met minimaal aan de kant van het middenschip en de kant van de
zijbeuk een <b>halfzuil</b>, maar vaak ook een groter aantal. Als het
gordelbogen in een zijbeuk betrof, werden er tevens halfzuilen tegen
de buitenmuur geplaatst, of men gebruikte <b>kraagstenen</b>. Indien
er een lichtbeuk aanwezig was, moest de steunzuil verlengd worden.
Soms gebeurde dat door er een tweede zuil bovenop te plaatsen (zoals
bij de <b>Sant Pere de Rodes</b>).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SP0A-hOrToE/VKggtLil1kI/AAAAAAAAByY/Y_amOVHZXQE/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-SP0A-hOrToE/VKggtLil1kI/AAAAAAAAByY/Y_amOVHZXQE/s1600/Sant-Pere-de-Rodes-07.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EKthv8keiO8" target="_blank">Sant Pere de Rodes</a>, middenschip</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
ontwikkeling van de <b>spitsboog</b> en het <b>spitstongewelf </b>representeerde een grote technische vooruitgang (de eerste zonder
Romeins precedent). Hierbij waren de zijdelingse krachten minder
sterk, waardoor het gevaar van instorten verminderde en er een
grotere lichtinval mogelijk werd. Niet voor niets werd het ingestorte
tongewelf van Cluny III vervangen door een spitstongewelf, een
voorbeeld dat spoedig school maakte. In Cisterciënzer kerken paste
men vanaf ca. 1140 niets anders meer toe. Het <b>kruisgewelf</b>,
waarbij de krachten per travee op vier punten werden opgevangen, was
een volgende stap voorwaarts. Kruisribgewelven, waarbij het veel
lichtere gewicht van het gewelf werd gedragen door (minimaal) vier
gemetselde ribben, terwijl de ruimten daartussen waren opgevuld met
poreuzer materiaal, werden in de romaanse periode nauwelijks
toegepast. Er was één opvallende uitzondering: in Normandië ging
men aan het begin van de 12e eeuw vrijwel zonder tussenstadium over
van houten plafonds op kruisribgewelven. De kerk van <b><a href="http://www.lessay.fr/abbatiale-lessay-monument.htm" target="_blank">Lessay</a></b>
(ca. 1095) had de première. Niet veel later deed de gotiek zijn
intrede. [In kloosters waar naar een uiterste eenvoud werd gestreefd,
bleef het simpele tongewelf gewild.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Driebeukige
kerken hadden één groot voordeel: het gewelf van de zijbeuken gaf
tegenwicht aan de zijwaartse krachten die het gewelf van het
middenschip uitoefende. Dit voordeel was het grootst bij dwarse
tongewelven en kruisgewelven. Echter, bij lage zijbeuken werd de
tegendruk eigenlijk op de verkeerde plaats uitgeoefend. Hoe hoger het
middenschip, hoe groter de ruimte die ontstond tussen de arcadenbogen
en de ramen. In vroegchristelijke basilieken werd deze ruimte
opgevuld door mozaïeken, maar in hun Romaanse opvolgers was dit zelden het
geval. Ook schilderingen op de wanden van het middenschip waren
zeldzaam. Een geniale manier om deze ruimte te gebruiken was door het
aanbrengen van <b>tribunes</b> (het creëren van een <b>driedelige
opstand</b>). De eerste verschenen al rond het millennium in
Noord-Frankrijk, maar pas vanaf 1040 werden ze vaker toegepast, o.a.
bij de <b>Saint-Remi </b>in <b>Reims</b>. Door de toevoeging van tribunes werd een breder middenschip mogelijk.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-xqqVGPOLC-o/VKgqEgUco5I/AAAAAAAABzg/TK48Frqgeq4/s1600/Reims-Saint-Remi-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-xqqVGPOLC-o/VKgqEgUco5I/AAAAAAAABzg/TK48Frqgeq4/s1600/Reims-Saint-Remi-02.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Reims, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2AEm3AWYVYg" target="_blank">Saint-Remi</a>: vergotiseerde tribunes</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tribunes dienden niet alleen de circulatie in de kerk, men kon er tijdens de
mis ook het koor stallen (voor zover ik weet, werden in katholieke
kerken geen vrouwen naar de tribune verbannen, zoals bij synagogen gebeurde). Veel belangrijker was
echter het feit dat ook de gewelven van de tribunes voor tegenwicht
zorgen en, als men de lichtbeuk wegliet, ook nog precies op de juiste
plaats: vlak onder de rand van het gewelf. Deze oplossing werd dan
ook gekozen door de architecten van alle grote pelgrimskerken, inclusief de kathedraal
van Santiago de Compostella. </span>Een middenschip, tribune of zijbeuk met dwarsgeplaatste tongewelven of kruisribgewelven heeft een essentieel pluspunt: men kan vensters aanbrengen onder de boog die tegen de buitenmuur steunt zonder dat dit de muur merkbaar verzwakt. <span style="font-family: inherit;">[Overigens was het belang van een
circulatiemogelijkheid zo groot dat men in sommige kerken met heel
dikke muren doorgangen in de muren zelf aanbracht.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vaak
liepen in een kerk de zijbeuken in technisch opzicht vooruit op het
middenschip: de zijbeuken waren overwelfd, terwijl het middenschip
een houten dak had; de zijbeuken hadden kruisgewelven, terwijl het
middenschip zich met een tongewelf moest behelpen; de zijbeuken
hadden een kruisribgewelf, terwijl het middenschip het zonder ribben
moest doen, etc. </span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Een
bijzonder probleem ondervonden de grote zaalkerken (vooral populair
in de Perigord en de Provence), die zonder de ondersteuning van
beukgewelven overeind moesten zien te blijven. In de Perigord koos
men in de 12e eeuw voor een op Byzantijnse leest geschoeide
oplossing: de toepassing van <b>koepels</b>. De meest iconische kerk
van dit type is de <b>Saint-Front</b> in <b>Perigeux</b>, geïnspireerd op
de Venetiaanse San Marco, die een plattegrond heeft in de vorm van
een Grieks kruis met een koepel in elke arm. Er waren echter ook
kerken met de gestalte van een Latijns kruis waarbij het middenschip
uit een aantal door koepels gedekte traveeën bestond (vier in het
geval van de abdijkerk van<b>
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=T7X1cZY-hQU" target="_blank">Fontevraud</a>)</b>. Deze koepels rustten op <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pendentief" target="_blank">pendentieven</a></b>,<b> </b>die het
gewicht ervan in verticale richting verdeelden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Vt_BUSW-0bA/VKgiFW-evnI/AAAAAAAAByk/YNtloER1bK0/s1600/Abbaye-de-Boschaud-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Vt_BUSW-0bA/VKgiFW-evnI/AAAAAAAAByk/YNtloER1bK0/s1600/Abbaye-de-Boschaud-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CnY4h0PiS1c" target="_blank">Abbaye de Boschaud</a>: koepel op pendentieven</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>De introductie van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=wf4xIDZ0md8" target="_blank">figuratieve voorstellingen</a>.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende
de eeuwen na de val van het Romeinse Rijk bleef de Corinthische zuil
met een versiering van acanthusbladeren een populaire verschijning.
Niet verwonderlijk, want de meeste zuilen die in deze periode werden
verwerkt waren van Romeinse oorsprong, zgn. <i>spolia</i>, geroofd
uit Romeinse monumenten. Als materiaal voor het maken van zuilen
prefereerde men namelijk marmer en porfier, dat gepolijst kon worden,
en steengroeven die een dergelijke grondstof leverden kwamen in
noordelijke streken niet of nauwelijks voor. Voor prestigieuze
bouwprojecten (zoals de Paltskapel van Karel de Grote) ondernamen
bouwheren zelfs expedities naar Italië om zuilen weg te halen. Als
het niet anders kon, nam men genoegen met zuilen van minderwaardig
materiaal, maar die hadden nooit de dimensies van hun Romeinse
voorbeelden. Ze werden wel versierd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-pQltE5WW7Z4/VKgsEaGLR5I/AAAAAAAABzs/1Sk3sK912jI/s1600/Vaison-la-Romaine-Saint-Nazareth-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-pQltE5WW7Z4/VKgsEaGLR5I/AAAAAAAABzs/1Sk3sK912jI/s1600/Vaison-la-Romaine-Saint-Nazareth-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7cb-RyHKmsw" target="_blank">Vaison-la-Romaine</a>, Saint-Nazareth: geroofde zuilen als fundering</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende
het Karolingische tijdperk ontwikkelden de steenhouwers een eigen
visie op het traditionele motief van acanthusbladeren, dat de
kapitelen van Corinthische zuilen opsmukte. Ze kregen een meer
abstract uiterlijk. Ook aan het begin van de Romaanse periode was de
versiering met acanthusbladeren nog dominant. Geleidelijk werden
andere vegetale motieven toegevoegd, vooral gestileerde ranken. Een
volgende stap was de weergave van dieren, bij voorkeur ontleend aan de in
deze periode zeer geliefde <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestiarium" target="_blank">bestiaria</a></i>. Leeuwen en vogels
genoten de voorkeur. Vaak kregen ze monsterlijke trekken. Dat geldt
ook voor de 'menselijke' figuren. Een populair thema was
bijvoorbeeld de fee <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Melusine" target="_blank">Melusine</a>.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-iW8XPkFnWro/VKiVYARsjeI/AAAAAAAAB0M/5OecnuOCU0I/s1600/Elne-Sainte-Eulalie-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-iW8XPkFnWro/VKiVYARsjeI/AAAAAAAAB0M/5OecnuOCU0I/s1600/Elne-Sainte-Eulalie-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Elne, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5Vs_BtDQRM4" target="_blank">Sainte-Eulalie-et-Sainte-Julie</a>: watergeest</i></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
weergave van (bijbelse) personen was een voor de hand liggende
evolutie. Hoewel het aanbrengen van historische motieven op Romeinse
sarcofagen, plaquettes en triomfbogen gebruikelijk was, kwamen ze op
kapitelen niet voor, dus hier was sprake van een echte Romaanse
innovatie. De meeste Middeleeuwers konden niet lezen en het weergeven
van bijbelse thema's in kerken had een belangrijke educatieve
functie. Dat kon door middel van schilderingen, maar de fraaiste Romaanse kerken werden 'bijbels in steen'.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
is moeilijk te zeggen wanneer en waar precies de eerste van
dergelijke kapitelen verschenen, maar de zeven kapitelen met bijbelse
taferelen in de voorhal van de voormalige kloosterkerk van de <b>Abbaye de Fleury</b> in het tegenwoordige <b>Saint-Benoît-sur-Loire</b> (daterend
uit de periode 1020-1035) behoorden zeker tot de pioniers. Ze waren
gegroepeerd in (drie) thema's (wat daarna gedurende decennia niet meer
voorkwam): de apocalyps, de jeugd van Christus en het leven van Sint
Maarten. Pas na 1100 werd de afbeelding van bijbelse taferelen gemeengoed, ook al bleven de meer ornamentele versieringen met
acanthus- en andere bladeren ook toen nog in de meerderheid.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-WvyaG-L8tvI/VLz6Ua9f6xI/AAAAAAAACCY/M11Carsn8Go/s1600/Aix-Saint-Sauveur-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-WvyaG-L8tvI/VLz6Ua9f6xI/AAAAAAAACCY/M11Carsn8Go/s1600/Aix-Saint-Sauveur-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Aix-en-Provence, Saint-Sauveur: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=W_cvuVUZJes" target="_blank">kloosterhof</a></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
meer seculiere gebouwen van een klooster (refter, scriptorium,
kapittelzaal, etc.) werden door een kloosterhof met elkaar en de kerk
verbonden. Gewoonlijk was deze tegen de zuidwand van de kerk gebouwd
(in het zuiden ook wel tegen de noordwand vanwege de hitte). Van de
11e eeuwse kruisgangen zijn er slechts weinig gespaard gebleven. Het gedeeltelijk bewaarde kloosterhof van de </span><b style="font-family: inherit;">Saint-Philibert </b><span style="font-family: inherit;">in <b>Tournus</b> stamt uit het midden van de 11e eeuw, die van
</span><b style="font-family: inherit;">Saint-Guilhem-le-Désert</b><span style="font-family: inherit;"> uit de periode 1060-1070. In dit
tijdperk overheersten de kapitelen met vegetale motieven nog. Het kloosterhof van de </span><b style="font-family: inherit;">Abbaye de Saint-Pierre</b><span style="font-family: inherit;"> in <b>Moissac</b> is het oudste exemplaar met bijbelse taferelen dat in zijn geheel bewaard
is gebleven.</span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-s0B5IhIesrM/VKgmBfXZ02I/AAAAAAAABzE/kJl8mTYO0QM/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-s0B5IhIesrM/VKgmBfXZ02I/AAAAAAAABzE/kJl8mTYO0QM/s1600/Saint-Genis-des-Fontaines-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ISFJhhiXEjs" target="_blank">Saint-Génis-des-Fontaines</a>: latei</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
latei van de kloosterkerk van de <b>Abbaye de
Saint-Génis-des-Fontaines</b>, die men bij wijze van uitzondering
zeer nauwkeurig kan dateren (hij is geplaatst tussen 24 oktober 1019
en 24 oktober 1020), pronkt met de oudst bekende religieuze
afbeelding uit de Romaanse tijd. Deze toont Christus in een <i>mandorla</i>
(amandelvormige omhulling), die wordt vastgehouden door twee engelen. Hij wordt beide zijden geflankeerd door drie somber kijkende apostelen. De afbeelding lijkt meer
gegraveerd dan gebeeldhouwd. Iets later werd een soortgelijke
voorstelling aangebracht op de latei van de nabijgelegen kerk van
<b>Saint-André-de-Sorède</b>. Het timpaan van de eveneens naburige
kerk van de <b>Abbaye de Sainte-Marie</b> in <b>Arles-sur-Tech</b> vertoont een
primitief kruis (ca. 1045). Dergelijke voorstellingen bleven echter
nog geruime tijd nieuwlichterijen die nergens navolging
vonden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-a0IBs4OseSE/VKgmauERnxI/AAAAAAAABzM/LKJM7o3Xy3g/s1600/Arles-sur-Tech-Sainte-Marie-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-a0IBs4OseSE/VKgmauERnxI/AAAAAAAABzM/LKJM7o3Xy3g/s1600/Arles-sur-Tech-Sainte-Marie-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Arles-sur-Tech, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Abtei_Sainte-Marie_(Arles-sur-Tech)" target="_blank">Sainte-Marie</a>: timpaan</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf
het midden van de 11e eeuw groeide de drang tot het verfraaien van
het portaal. De ingang kwam iets dieper te liggen en in de daardoor
ontstane 'portaalwangen' plaatste men halfzuiltjes met versierde
kapitelen. Het eerste versierde <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Charlieu#mediaviewer/File:Abbaye_de_Charlieu_-_tympan_ouest.jpg" target="_blank">timpaan</a> verscheen in het westportaal van de <b>Abbaye de Saint-Fortunat</b> in Charlieu en dateert uit het
begin van de 12e eeuw. Ook hier is weer een afbeelding van Christus
in een <i>mandorla </i>met twee engelen te zien. Daarna was duidelijk
het hek van de dam: binnen twee decennia leefden kunstenaars zich uit
in het scheppen van de meest indrukwekkende timpanen: de iconische
exemplaren van Moissac, Vezelay, Conques, Autun, Beaulieu e.d. stammen merendeels uit de periode 1120-1130. Het meest populaire thema was het <b>Laatste
Oordeel</b>, waarbij de kwellingen van de verdoemden uitermate plastisch werden weergegeven.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><b>Andere
ontwikkelingen.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Romeinen hadden een rijke traditie wat betreft de bouw van
monumentale panden in baksteen. In gebieden waar de geschikte
grondstof aanwezig was, bleef deze traditie bestaan. De meeste delen
van Frankrijk behoorden daar niet toe, dus bakstenen werden maar
beperkt toegepast. In meerderheid waren het stenen die de bouwheren
roofden uit Romeinse overblijfselen (bijvoorbeeld <i><a href="http://www.joostdevree.nl/shtmls/opus.shtml" target="_blank">opus reticulatum</a></i>, kleine vierkante steentjes die in een ruitvormig
patroon werden geplaatst). Romaanse kerken en kloosters, met
uitzondering van de meest prestigieuze projecten, werden
geconstrueerd uit materiaal dat in de naaste omgeving te vinden was (inclusief kiezelstenen). Aan het begin van de 11e eeuw was dat in de meerderheid van de
gevallen breuksteen, in de vorm van lamellen die met veel mortel aan
elkaar werden geplakt. Soms werd er een (visgraat)patroon
aangebracht. Muren werden ook levendiger gemaakt door een afwisseling
van <b>breuksteen</b> en <b>baksteen</b>. Versieringen als <b>lisenen </b>(verticale banden) en <b>blinde arcaden</b> komen vooral bij
dergelijke muren voor.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/--UyBB2Eoj2M/VKgjxL7tylI/AAAAAAAAByw/4V3SXh3Ipzg/s1600/Moissac-Saint-Martin-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/--UyBB2Eoj2M/VKgjxL7tylI/AAAAAAAAByw/4V3SXh3Ipzg/s1600/Moissac-Saint-Martin-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Moissac, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=k-m1uj0h8Bc" target="_blank">Saint-Martin</a>: in de romaanse periode herbouwde kerk met muren van verschillende soorten kleine stenen</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
toepassing van gehouwen stenen beperkte zich tot het skelet van het
gebouw: hoeken, pilaren, de omlijsting van ramen. Door de toenemende
ervaring van steenbewerkers en technologische vooruitgang (o.a. de
uitvinding van een speciale steenhouwershamer, die het makkelijker
maakte perfect aansluitende oppervlakken te creëren, en verbeteringen
in de hijswerktuigen) werd het bouwen met steenblokken in het laatste
kwart van de 11e eeuw steeds meer de norm. Ook in dit opzicht was de
architect van de abdijkerk van Fleury een pionier.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
een van de eerste en meest invloedrijke 'bipolaire' kerkgebouwen de
abdijkerk van <b>Saint-Riquier </b>in West-Frankrijk was, heeft deze
opzet alleen school gemaakt in het oostelijke deel van het
Karolingische Rijk. Noch het dubbelkoor, noch het massieve westwerk à la Corvey kon zich in Frankrijk in veel populariteit verheugen. De
enige kerk die in de buurt kwam was de <b>Saint-Philibert</b> in
<b>Tournus</b>, al bedierf de afgeknotte zuidtoren het aanzicht behoorlijk.
De twee verdiepingen tellende voorhal is zo groot, dat men in
Frankrijk spreekt van een <i>avant-nef </i>(voorschip, gebouwd vanaf
1035). De middenbeuk heeft het eerste grote gewelf dat in de Romaanse
tijd geconstrueerd is. Iets dergelijk is ook te vinden bij de
<b>Sainte-Marie-Madeleine</b> in <b>Vezelay</b>.</span></div>
<br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
Franse variant van het westwerk is de <i>tour-porche</i>
(gecombineerde voorhal en klokkentoren). Het archetype is de
<i>tour-porche </i>van de abdijkerk van <b>Fleury</b> (ca. 1020).
Zijn schepper, abt Gauzlin, volgens geruchten een halfbroer van
koning Robert de Vrome (996-1031), hoopte dat het een model voor de
kerkbouw in heel Frankrijk zou worden. Die hoop bleek echter vergeefs,
hoewel enige kerken in de omgeving (zoals die van <b><a href="http://lafrancedesclochers.clicforum.com/t703-Meung-sur-Loire-45130.htm" target="_blank">Meung-sur-Loire</a></b>)
soortgelijke constructies vertonen. Op de bovenste verdieping was
meestal een kapel gewijd aan Sint Michael of Christus zelf.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-AecKWROu3oA/VKlzmhWCbDI/AAAAAAAAB1c/bO3ka1YCetw/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-AecKWROu3oA/VKlzmhWCbDI/AAAAAAAAB1c/bO3ka1YCetw/s1600/Saint-Benoit-sur-Loire-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Benoît-sur-Loire, Abbaye de Fleury: tour-porche (JW)</i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Vanaf
de tweede helft van de 12e eeuw verdwenen de <i>avant-nef</i>
en <i>tour-porche </i>met
hun Karolingische associaties uit
beeld. Ze werden vervangen door de <i>fa</i><i>ç</i><i>ade
harmonique</i>, een bredere gevel met
twee spiegelbeeldige zijtorens. Een bijzondere vorm was de <i>fa</i><i>ç</i><i>ade
frontispiece </i>(ornamentale
façade),
die vooral in West-Frankrijk populair werd. Eerst weerspiegelden deze
nog de indeling van het interieur, door steunberen in de gestalte van
halfzuilen en vensters die correspondeerden met de drie beuken, maar
spoedig werd dit losgekoppeld en kreeg het geheel een louter
decoratieve functie. In de Poitou zijn vaak over de gehele </span>façade beeldhouwwerken te vinden. <span style="font-family: inherit;">Een van de </span><span style="font-family: inherit;">fraaiste voorbeelden is
de gevel van de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.dailymotion.com/video/xrs0jj_monuments-romans-de-la-region-poitou-charentes-angouleme-cathedrale-saint-pierre_creation#from=embediframe" target="_blank">Cathedrale Saint-Pierre</a></b><span style="font-family: inherit;"> in <b>Angoulème</b>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-twm56Etzr84/VKlh4O3SBJI/AAAAAAAAB1M/w6Fb7JAZQCM/s1600/Saint-Jouin-de-Marnes-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-twm56Etzr84/VKlh4O3SBJI/AAAAAAAAB1M/w6Fb7JAZQCM/s1600/Saint-Jouin-de-Marnes-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="text-align: center;">
<i><a href="http://decouverte.inventaire.poitou-charentes.fr/monuments-romans/saint-jouin-de-marnes.html" target="_blank">Saint-Jouin-de-Marnes</a>: <span style="text-align: justify;">façade</span> die het interieur weerspiegelt</i></div>
<br />
<br /></div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-26222406559803389622014-12-16T21:04:00.001+01:002016-05-24T14:14:57.238+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 3.<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>VAN ROMEINS NAAR ROMAANS: DEEL 2</b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Het
christendom in de knel.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Nadat
de Visigoten door de Franken grotendeels tot achter de Pyreneeën
waren gedreven (ze behielden slechts <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Septimani%C3%AB" target="_blank">Septimanië</a>), stichtten ze op
het Iberisch Schiereiland een <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Westgotenreich" target="_blank">koninkrijk</a> met Toledo als hoofdstad. De
Visigotische aristocratie hield zich consequent afzijdig van de
Hispano-Romeinse onderdanen: er waren twee verschillende
rechtsstelsels van kracht en een tijdlang werden gemengde huwelijken
zelfs verboden. De Visigoten hingen bovendien het Arianisme aan, wat
de kloof nog dieper maakte. In een poging deze te overbruggen en in
het besef dat het Arianisme gedoemd was een minderheidsgeloof te
blijven, bekeerde koning <b>Rekkared</b> zich in 587 tot het katholicisme.
De tegenstellingen bleven echter bestaan en toen er ook nog
onenigheid over de erfopvolging ontstond tussen troonpretendenten was
het Visigotische rijk tot ondergang gedoemd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Na
de dood van koning Wittiza in 710 werd niet zijn oudste zoon <b>Agila</b>,
maar de Hertog van Baetica, <b>Roderik</b>, door de Visigotische adel tot
koning uitgeroepen. De terzijde geschoven erfgenaam riep naar verluid
de islamitische gouverneur van Noord-Afrika, Musa ibn Nusair, te hulp
om zijn troon terug te winnen. Deze stuurde in 711 <b>Tariq
ibn Ziyad</b> (naar wie Gibraltar
-<i>Djebel Tariq</i>-
is genoemd) met een leger van in totaal 25.000 man naar de overkant. Hoewel de
Visigoten numeriek in de meerderheid waren, werden zij verslagen,
niet in de laatste plaats omdat twee ooms van Agila overliepen naar
de vijand. Roderik sneuvelde tijdens deze <a href="https://www.youtube.com/watch?v=u42lg86-EjQ" target="_blank">Slag van Guadalete</a>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Uiteraard
wilden de veroveraars het schiereiland niet onderwerpen om een
ongelovige Visigoot op het pluche te planten, maar ter meerdere glorie
van Allah. Ze trokken als een stoomwals verder en Toledo viel zonder enig verzet in hun
handen. Zeven jaar later hadden de moslims vrijwel het gehele
schiereiland veroverd, met uitzondering van het onherbergzame
noordwesten. De Visigotische edelman <b>Pelayo</b>
bracht het moslimleger in 718 bij Covadonga tot staan en stichtte het
Koninkrijk Asturië, met eerst Cangas de Onis en later Oviedo als hoofdstad. De naar deze regio
gevluchte Visigoten vermengden zich met de oorspronkelijke bewoners,
de Asturiers en Cantabriërs. Het Koninkrijk Asturië bloeide tot de
dood van koning Alfonso III (910). Het was geleidelijk uitgebreid met
zuidelijker gelegen gebieden rond de stad León en delen van Castilië en het
hof verhuisde dan ook naar León, dat de hoofdstad werd van het
nieuwe Koninkrijk León (na 1230 Castilië en León).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
islamitische regime in Al-Andalus was aanvankelijk tamelijk mild. Het
kon de Joden en Christenen moeilijk ontgaan dat ze als
tweederangsburgers (</span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dhimmi" target="_blank">dhimmi's</a></i><span style="font-family: inherit;">)
golden, maar ze werden grotendeels met rust gelaten. Niet alleen
betaalden ze extra belasting (</span><i style="font-family: inherit;">jizyah</i><span style="font-family: inherit;">),
ze waren ook economisch gezien van groot nut. De <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Omajjaden" target="_blank">Omajjadische opperheren</a> in Damascus waren bovendien niet echt fanatiek. Op het
platteland bekeerden velen zich uit praktische overwegingen tot de
islam. De meeste stedelingen hielden weliswaar vast aan hun geloof,
maar raakten in de ban van de Arabische cultuur. Wetenschappers
vertaalden tal van werken uit het Arabisch in het Latijn. Op deze
manier werden ze een doorgeefluik voor kennis uit het Arabische
cultuurgebied (kennis die overigens oorspronkelijk vaak stamde uit
andere beschavingen, zoals die van Griekenland, Perzië en India).
Van deze gearabiseerde christenen, de zgn. </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mozarabs" target="_blank">Mozaraben</a></b><span style="font-family: inherit;">,
vluchtten er in later jaren velen naar het noorden, verdreven door de
rooftochten van de krijgszuchtige grootvizier Al-Mansur en de
onderdrukking van de 'ongelovigen' door de fundamentalistische
Berberdynastieën van de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Almoravid_dynasty" target="_blank">Almoraviden</a> en de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Almohad_Caliphate" target="_blank">Almohaden</a>.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-tnxqinHT_yk/VJAnftVhnXI/AAAAAAAABvI/bmeF438vNNU/s1600/Covadonga-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://4.bp.blogspot.com/-tnxqinHT_yk/VJAnftVhnXI/AAAAAAAABvI/bmeF438vNNU/s1600/Covadonga-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Covadonga, monument (JW)</i></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Vknoc1iuIIE/VI9pAGfu1WI/AAAAAAAABuA/vinX96tpgHU/s1600/Cangas-pelgrimsbrug.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-Vknoc1iuIIE/VI9pAGfu1WI/AAAAAAAABuA/vinX96tpgHU/s1600/Cangas-pelgrimsbrug.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Cangas de Onis: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=59678F9fGZs" target="_blank">pelgrimsbrug</a> met Asturisch kruis (La Victoria)</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Het
Iberisch Schiereiland: architectuur in tijden van oorlog.</b></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><b><br /></b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Visigotische
monumenten.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
christenen in Al-Andalus behielden hun kerken, maar deze mochten (op
een enkele <a href="https://www.youtube.com/watch?v=PCyDflv26yo" target="_blank">uitzondering</a> na) niet worden gerepareerd, noch mochten er
nieuwe worden gebouwd. De weinige resterende Visigotische monumenten
bevinden dan ook meestal in gebieden die lange tijd een soort
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Liste_westgotischer_Architekturdenkm%C3%A4ler_in_Spanien" target="_blank">niemandsland</a> tussen de islamitische en christelijke bezittingen
vormden (zoals de omgeving van Zamora), of in gebieden die spoedig herwonnen werden (zoals Catalonië). Ze hebben veel kenmerken
gemeen. Ze zijn alle klein en verdeeld in 'hokjes' die het mogelijk
maakten de bescheiden ruimten te overwelven (meestal met ruw
gemetselde bakstenen). Het zijn in oorsprong overwegend basilieken,
gebouwd uit grote gehouwen stenen en voorzien van een <b>rechthoekige
absis</b>, waarboven soms een aparte ruimte werd aangebracht (waarvan
de functie niet geheel duidelijk is). De Visigoten gelden als de
uitvinders van de <b>hoefijzerboog</b> (die minder gekromd is dan de
Arabische versie). De meeste versieringen zijn friezen met
<b>geometrische motieven</b>, die zijn ontleend aan de
edelsmeedkunst. Gestileerde plant- en diermotieven komen eveneens
voor. De kapitelen zijn gewoonlijk <b>Corintisch</b>. [<a href="https://www.youtube.com/watch?v=rooduMZzMmc" target="_blank">Visigotische muziek</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een
typerend voorbeeld van de Visigotische kerkbouw is <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NYgSYip7ZHw" target="_blank">Santa Comba de Bande</a></b> (bij <b>Orense</b>), zij het dat deze qua opzet de vorm van een
Grieks kruis heeft. Deze kerk behoorde tot een 7e eeuws
kloostercomplex en was gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/12/31/12-31-0273-columba.php" target="_blank">Columba van Sens</a></b>, die
stierf bij de christenvervolgingen van keizer Aurelianus (270-275).
Dit klooster werd tijdens de door koning Alfons III in 872 bevolen
herbevolking van het verlaten gebied rond Chaves (Portugal) opnieuw
in gebruik genomen. Bij restaureringswerkzaamheden in 1932 bleek dat
er aan beide kanten van het schip vierkante aanbouwen hadden gestaan.
Aan de westkant hadden mogelijk reizigers onderdak gevonden, terwijl
aan de oostkant naar alle waarschijnlijkheid monniken waren
ondergebracht. [<a href="https://arteyarquitectura.files.wordpress.com/2011/03/bande_planta1.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest opvallende van de Visigotische kerken, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5hC6VMppzOA" target="_blank">San Pedro de la Nave</a></b>
(bij <b>Zamora</b>), maakte oorspronkelijk eveneens deel uit van een
klooster. De kerk werd tijdens de regeringsperiode van koning <b>Egica</b>
(687-702) gebouwd en is daarmee een van de laatste uitingen van de
Visigotische architectuur. Het is een drieschepige basiliek met een
hoog transept, die oorspronkelijk door aanbouwen meer de vorm van een Grieks kruis had. In het met een toren gekroonde vieringkwadrant zijn
een tweetal unieke kapitelen met bijbelse voorstellingen bewaard
gebleven: de ene laat Abraham zien, die op het punt staat zijn zoon
Isaac te offeren als de hand van God hem tegenhoudt; de andere toont
Daniël in de leeuwenkuil. [Indien deze voorstellingen werkelijk uit
de Visigotische periode stammen, hebben ze eeuwenlang geen navolging
gehad.] De beide andere kapitelen zijn verfraaid met afbeeldingen van
vogels die naar druiven pikken. [<a href="http://www.spanisharts.com/arquitectura/imagenes/prerromanico/sanpedrodelanave_planta.gif" target="_blank">grondplan</a>]</span><br />
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Asturische
monumenten.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
meeste Asturische overblijfselen bevinden zich in de omgeving van de
vroegere hoofdstad <b>Oviedo</b>. Op enkele uitzonderingen na stammen ze uit
de regeringsperiode van <b>Ramiro I</b> (842-850). Ze vertonen
duidelijke Visigotische invloeden, maar worden gekenmerkt door de
terugkeer van de rondboog en (bij sommige bouwwerken) de toepassing
van breuksteenmetselwerk. [Rapportage <a href="https://www.youtube.com/watch?v=t3eOd5I0RxE" target="_blank">Prerrománico Asturiano</a>] De volgende Asturische monumenten behoren
sinds 1985/1988 tot het <a href="http://www.spainisculture.com/en/propuestas_culturales/arte_prerromanico_asturiano_vanguardia_arquitectonica_de_su_tiempo.html" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO:
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=U5jqWG97oUs" target="_blank">San Julián de los Prados</a> (Santullano).</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/San_Juli%C3%A1n_de_los_Prados" target="_blank">kerk</a> werd gebouwd tijdens de regeringsperiode van koning <b>Alfonso
II de Kuise</b> (791-842). Het is een drieschepige pijlerbasiliek,
met een transept dat twee meter <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zipGJhP2RR8" target="_blank">hoger</a> is dan het schip. Verschillende
bijgebouwen gaven de kerk ooit een bijna vierkant grondplan. De
beuken monden uit in drie rechthoekige absiden, die met een tongewelf
uit bakstenen gedekt zijn. Het langhuis heeft een eikenhouten dak. De
hergebruikte zuilen stammen uit de Romeinse tijd. San Julián is
vooral bekend om de opzienbarende fresco's (daterend uit de periode
812 tot 842), die oorspronkelijk alle wanden en gewelven sierden.
Mensen zijn nergens afgebeeld: de voorstellingen betreffen louter
gebouwen. [<a href="http://www.jdiezarnal.com/santullanoplano01.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=HPekL4vzEs0" target="_blank">Camara Santa</a>.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
voormalige <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1mara_Santa" target="_blank">paleiskapel</a> van het grote regeringscomplex van <b>Alfonso II</b>
in Oviedo is als enige bouwelement overgebleven van de
oorspronkelijke constructie en is nu onderdeel van de kathedraal. De
onderste verdieping was gewijd aan de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/12/09/12-09-0303-leocadia.php" target="_blank">Leocadia</a></b>. De door de
Visigoten uit Toledo meegenomen relieken werden op de bovenste
verdieping ondergebracht. Hetzelfde was het geval met later verworven
kostbaarheden, zoals het <b>Engelenkruis</b>, in 808 op aanwijzing
van Alfonso vervaardigd (hij leverde ook de nodige
edelstenen). Volgens de legende was het vervaardigd en aan Alfonso
gegeven door engelen die zich als pelgrims voordeden. Honderd jaar
later doneerde Alfonso III het <b>Victoriakruis</b> (symbool van
Asturië), naar verluid het originele kruis dat was meegedragen
tijdens de Slag bij Covadonga, nu bedekt met bladgoud en juwelen. Bij
de bouw werd geëxperimenteerd met het gebruik van tongewelven in
elkaar overlappende ruimten. [<a href="http://www.artehistoria.com/v2/jpg/AUC18189.jpg" target="_blank">grondplan</a>] [<a href="https://www.youtube.com/watch?v=C1EpTpooUbA" target="_blank">Rapportage</a> over wat er kan gebeuren als
men een restauratie door idioten laat uitvoeren.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.360cities.net/image/santa-maria-del-naranco-mirador-e-1#-2.43,-10.45,70.0" target="_blank">Santa Maria del Naranco</a>. </i>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Dit
gebouw was het vroegere zomerpaleis van <b>Ramiro I</b> en werd in de 12e
eeuw getransformeerd tot een <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Santa_Mar%C3%ADa_del_Naranco" target="_blank">kerk</a> gewijd aan Maria. Het onderste deel
is een crypte met twee zijruimten. De bovenste verdieping bestaat uit
een zaal die bedekt wordt door een lang tongewelf met gordelbogen
(hetgeen in deze tijd heel wat opzien baarde) en twee halfopen
'<i>miradores</i>'. De decoratieve elementen zijn ontleend aan de
edelsmeedkunst en de textielbewerking. De zuilen hebben een
touwachtige versiering. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1f/Planta_de_Santa_Mar%C3%ADa_del_Naranco.gif" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ofQPNYfvq3o/VJAbazzvk6I/AAAAAAAABug/D766UgZlVCM/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-ofQPNYfvq3o/VJAbazzvk6I/AAAAAAAABug/D766UgZlVCM/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-NJr3fg77MQg/VJAbhldWKoI/AAAAAAAABuo/te13V6EOh20/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://1.bp.blogspot.com/-NJr3fg77MQg/VJAbhldWKoI/AAAAAAAABuo/te13V6EOh20/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-iZ1D14cRW-M/VJAbpZwvHHI/AAAAAAAABuw/l1gNVjkvlyc/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://4.bp.blogspot.com/-iZ1D14cRW-M/VJAbpZwvHHI/AAAAAAAABuw/l1gNVjkvlyc/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-kiXJICjrbbs/VJAbvZEBIKI/AAAAAAAABu4/GYBe3rigTpw/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-kiXJICjrbbs/VJAbvZEBIKI/AAAAAAAABu4/GYBe3rigTpw/s1600/Santa-Maria-del-Naranco-06.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4bfiHvcBYIc" target="_blank">San Miguel de Lillo</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
kerk werd rond 848 gebouwd door <b>Ramiro I</b> en zijn echtgenote Paterna en
was oorspronkelijk gewijd aan Maria, tot de Maria-cultus werd
verplaatst naar de Santa Maria del Naranco. Ook de altaarsteen ging
mee en is nu te vinden in de oostelijke <i>mirador</i>. Het was
oorspronkelijk een drieschepige <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/San_Miguel_de_Lillo" target="_blank">basiliek</a>, waarvan na een
aardverschuiving alleen de westelijke voorhal, het portaal en het
eerste travee van het schip zijn overgebleven. Van de ramen bezitten
er nog vier de oorspronkelijke <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Transenna" target="_blank">transenne</a> </i>(marmeren
'kantwerk'). [<a href="http://api.ning.com/files/4tlnT8FmtnTnoesUuneesG4s7W10QCQIlEONAIQyBmqn6j5cojKGcucVRopmw2ysY7ukzf*fYaVen*FOyqfXiJFOZd-wFv3j/SanMiguel.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-RniFVuq2evo/VJAaogFdkBI/AAAAAAAABuQ/HBhB6P1KBvQ/s1600/San-Miquel-de-Lillo-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-RniFVuq2evo/VJAaogFdkBI/AAAAAAAABuQ/HBhB6P1KBvQ/s1600/San-Miquel-de-Lillo-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-LDv_zDpwGIs/VJAazIscAXI/AAAAAAAABuY/1rJyihH-Qbo/s1600/San-Miquel-de-Lillo-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-LDv_zDpwGIs/VJAazIscAXI/AAAAAAAABuY/1rJyihH-Qbo/s1600/San-Miquel-de-Lillo-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Uw3gB-24kk4" target="_blank">Santa Christina de Lena</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Aan
de vroegere Romeinse weg naar de Cantabrische kust en op de resten
van een Romeinse villa staat een <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Santa_Cristina_de_Lena" target="_blank">kerkje</a> gewijd aan de martelares
<b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/24/07-24-0300-christina-bolsena.php" target="_blank">Christina van Bolsena</a></b>. Het dateert uit de tijd van <b>Ramiro I </b>of zijn
zoon <b>Ordoňo I</b> (850-866). Er is geen echt transept, maar twee kleine zijabsidiolen. Het
langhuis heeft, in tegenstelling tot de meeste andere kerken uit deze
periode, slechts één beuk en onderscheidt zich bovendien door het
feit dat het koor door een arcade met drie rondbogen en een <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Doksaal" target="_blank">doksaal</a></i>
(waarschijnlijk uit de 7e eeuw) is afgescheiden van het gedeelte waar
leken mochten komen. [<a href="https://farm4.staticflickr.com/3631/3355297017_06a5746676.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-RZysGIi-zeA/VJAt3INiQOI/AAAAAAAABvU/BSvcd8Yku2o/s1600/Santa-Christina-de-Lena-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-RZysGIi-zeA/VJAt3INiQOI/AAAAAAAABvU/BSvcd8Yku2o/s1600/Santa-Christina-de-Lena-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-T0xybbGS8Dg/VJAt-SprB9I/AAAAAAAABvc/4TKuVP9RUQE/s1600/Santa-Christina-de-Lena-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-T0xybbGS8Dg/VJAt-SprB9I/AAAAAAAABvc/4TKuVP9RUQE/s1600/Santa-Christina-de-Lena-03.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b style="font-family: inherit;"><br /></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EgoeAJcD5jc" target="_blank">San Salvador de Valdedios</a> (El Conventin).</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/San_Salvador_de_Valdedi%C3%B3s" target="_blank">pijlerbasiliek</a> is ingewijd in 892, tijdens de regering van <b>Alfonso
III</b>. De drie beuken eindigen alle in een rechthoekige absis. De buitenkant bestaat uit deels grote breukstenen, deels uit gehouwen
stenen. Binnen is de originele vloer van <i><a href="http://www.signinum.com/en/history.html" target="_blank">opus signium</a> </i>bewaard
gebleven. Er is een aparte hal tegen de zuidelijke zijbeuk gebouwd.
Twee van de vier ramen daarvan bezitten nog de oorspronkelijke
<i>transenne</i>. Bij een restauratie werden onder de barokke
wandschilderingen pre-Romaanse fresco's met geometrische motieven
aangetroffen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-h1vMvKTYChk/VJBXU2otvWI/AAAAAAAABwU/UfHWmqvITHU/s1600/Valdedios-San-Salvador.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://4.bp.blogspot.com/-h1vMvKTYChk/VJBXU2otvWI/AAAAAAAABwU/UfHWmqvITHU/s1600/Valdedios-San-Salvador.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Vm8AgWp6ZKI/VLg9YV-Pw2I/AAAAAAAACBU/sck2rny0cR8/s1600/Valdedios-San-Salvador-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-Vm8AgWp6ZKI/VLg9YV-Pw2I/AAAAAAAACBU/sck2rny0cR8/s1600/Valdedios-San-Salvador-02a.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-KoAR3mxoZIk/VLg9gOH58bI/AAAAAAAACBc/aIeN9iv9ieE/s1600/Valdedios-San-Salvador-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-KoAR3mxoZIk/VLg9gOH58bI/AAAAAAAACBc/aIeN9iv9ieE/s1600/Valdedios-San-Salvador-04a.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<b style="font-family: inherit;">Het
rijk van de Karolingers.</b></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
Franken waren laatkomers op het Gallische toneel (pas aan het eind
van de 5e eeuw wisten ze hun invloed uit te breiden over België en
Noord-Frankrijk), maar ontpopten zich weldra als de meest succesvolle
van de Germaanse indringers. Nadat ze in 507 met behulp van de
Bourgondiërs de Visigoten hadden verslagen, waren de Frankische
heersers uit het geslacht der <b>Merovingers</b> heer en meester in
'Francië'. Koning <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Clovis_I" target="_blank">Clovis</a></b> liet zich rond 498 katholiek dopen
in een (naar bleek succesvolle) poging om de relatie met zijn
Gallo-Romeinse onderdanen te verbeteren en de sympathie van de paus
te verwerven. De latere Merovingische koningen waren zwakke heersers, die naar de pijpen van de adel, met name de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hofmeier" target="_blank">hofmeiers</a></b>,
dansten. Nadat hofmeier <b>Karel Martel</b> in 732 bij Poitiers de opmars van de islamitische horden had gestuit, was het gedaan met de
macht van de Merovingers. Zijn zoon <b>Pepijn de Korte</b> besteeg in
751 als eerste uit het geslacht der <b>Karolingers</b> de troon.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Diens
zoon <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=j4PI8dEWTGE" target="_blank">Karel de Grote</a></b> (768-814) had één hoofddoel: <i>Renovatio
Imperii Romanorum</i> (het herstel van het Romeinse Rijk). Hij ging voortvarend te werk: hij
breidde zijn grondgebied naar het oosten uit door het land van de
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bajuwaren" target="_blank">Bajuwaren</a> (Beieren) in te lijven en de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Saksen_%28volk%29" target="_blank">Saksen</a> te verslaan (die daarna
met geweld tot het christendom bekeerd werden, want Karel was een zeloot) en naar het zuiden door een eind te maken aan het
koninkrijk van de Longobarden in Noord-Italië. In 800 werd hij door
paus Leo III, die voor bescherming van hem afhankelijk was, in Rome
tot keizer gekroond. Hij was de eerste keizer in het westen na het
afzetten van Romulus Augustulus (de keizerstroon was naar de mening
van de paus vacant geworden, omdat deze in het Oost-Romeinse Rijk
door een <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Irene_of_Athens" target="_blank">vrouw</a> was ingepikt).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Zoals
de meeste andere vorsten reisde Karel aanvankelijk met zijn hele
gevolg van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Palts_%28verblijfplaats%29" target="_blank">palts</a> naar palts om zijn rijk te besturen (een vorm van
'belasting in natura'), maar door de enorme gebiedsuitbreiding werd
dit ondoenlijk. Uiteindelijk vestigde hij zich permanent in Aken
(bekend om zijn thermale baden, waar Karel graag in zwom). Om de
eenheid van zijn uitgestrekte rijk te vergroten leunde hij zwaar op
zijn 'dienstadel'. Het bestuur van het rijk kwam in handen van
graven, die vooral in de grensgebieden (<b>marken</b>,
met als belangrijkste de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanse_Mark" target="_blank">Spaanse Mark</a></b>) als markgraven (markiezen)
verregaande voorrechten genoten. Door titels en lenen toe te delen
aan vooraanstaande families verzekerde Karel zich van hun loyaliteit.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de regering van Karel en zijn zoon <b>Lodewijk de Vrome</b>
(814-840) heerste er ware bouwhausse, die 27 kathedralen, meer dan
400 kloosters en bijna 100 paleizen opleverde. Karel was zelf
behoorlijk erudiet, maar werd dit vermoedelijk pas door een serieuze
inspanning op latere leeftijd. Hij beschouwde onderwijs (in de eerste
plaats bedoeld voor de ambtenaren en de clerus) als een onontbeerlijk middel om de eenheid van het rijk te bevorderen. Wetenschappers en
kunstenaars uit heel Europa (waaronder de geleerde Britse monnik
<b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Alcuinus" target="_blank">Alcuinus</a></b>) werden naar
het hof gehaald en kloosters werden omgevormd tot centra van cultuur
en educatie. De <i>scriptoria</i>
produceerden duizenden boeken, ten behoeve waarvan een eigen
lettertype, de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Karolingische_minuskel" target="_blank">Karolingische minuskel</a>, werd ontworpen. Men spreekt
daarom van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pyDPJENZOs0" target="_blank">Karolingische Renaissance</a></b>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
op bestuurlijk gebied was het streven naar eenheid onmiskenbaar. De
kerk speelde een belangrijke rol bij de unificatie van het rijk. Het
aantal bisdommen werd sterk uitgebreid, waarbij de bisschoppen door
Karel zelf benoemd werden (een opmaat voor de latere
investituurstrijd). Met behulp van de vrome hervormer Benedictus
van Aniane werden in de
kloosters de <i>Regula
Benedicti</i> consequent
doorgevoerd. Er kwam een uniforme wetgeving en zendgraven (meestal
een wereldlijke en een geestelijke afgevaardigde) werden naar alle
uithoeken van het rijk gestuurd om de verordeningen van Karel te
implementeren. Hij hervormde ook het geldwezen, waarbij de zilveren
<i>denarius</i>
de maatstaf werd (Karel legde zelfs vast hoeveel <i>denari</i>
er uit een pond zilver moesten komen).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Vanwege
de gewoonte van de Salische Franken het bezit van een vader onder
alle zonen te verdelen was het door de 'Vader van Europa' opgebouwde
imperium geen lang leven beschoren. Hoewel hij de oudste zoon was,
had Karel zelf tot 771 de macht moeten delen met zijn broer Karloman. Na de dood van Lodewijk de Vrome werd het keizerrijk bij het <b>Verdrag
van Verdun</b> (843) opgesplitst onder zijn overlevende zonen: <b>Karel
de Kale</b> kreeg West-Francië, <b>Lodewijk de Duitser</b>
Oost-Francië en de oudste zoon <b>Lotharius </b>de keizerskroon en
het Middenrijk (Frisia, Lotharingen, de Provence en Italië).
Eerstgenoemden slaagden erin de erfgenamen van Lotharius buitenspel te zetten en verdeelden het Middenrijk onderling.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Karolingische
monumenten.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er
zijn slechts weinig bouwwerken uit het Karolingische tijdperk bewaard
gebleven, vermoedelijk een van de redenen dat ze zo massaal op de
Werelderfgoedlijst van de UNESCO prijken. Ze vertonen zowel
klassiek-Romeinse als Byzantijnse invloeden. Van de architectonische
vernieuwingen is de introductie van het <b>dubbelkoor</b> de meest
opvallende. Belangrijke Karolingische kloostercomplexen telden vaak
meerdere kerken, elk gewijd aan een andere heilige. Van daaruit was
het niet zo'n grote stap meerdere heiligen in één kerk te vereren
door aan de westkant een tweede altaar en eventueel een tweede crypte
te situeren. Dubbelkoren zijn in later tijden tot Oost-Francië
beperkt gebleven. Het <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Saint-Riquier" target="_blank">Klooster van Saint-Riquier</a></b> in Centula
(waar Angilbert, de minnaar van Karels dochter Bertrada, lekenabt
was) wijdde in 799 het eerste <b>westwerk</b> in, dat spoedig
navolging vond in o.a. Corvey.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
het Karolingische tijdperk speelde de verering van relieken van
heiligen en martelaren een belangrijke rol in het religieuze leven:
ze trokken pelgrims aan en leverden giften op. Kerken en kloosters
beconcurreerden elkaar hevig om het bezit ervan en sommige
geestelijken schuwden zelfs diefstal en oplichting niet om ze in
handen te krijgen. Het verdelen van overblijfselen over zoveel
mogelijk locaties werd een beproefd middel om de opbrengsten te
maximaliseren. Vóór de 10e eeuw werd de lichamelijke integriteit van heiligen nog enigszins gerespecteerd en concentreerde men zich op kleding en gebruiksvoorwerpen (al werd er soms een schedel van de rest van het gebeente gesepareerd), daarna was zelfs een botsplinter al heilig genoeg. De overblijfselen werden stuksgewijs in kostbare reliekschrijnen
opgeborgen.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Heiligenverering
vond meestal plaats in crypten. In Karolingische kerken was de crypte
niet zelden een overwelfde ruimte op de begane grond en was het
altaar gesitueerd op een verdieping daarboven. Ook waren er crypten
die buiten de koorsluiting lagen. In de loop van het Karolingische
tijdperk werd het ontwerp van de crypten steeds ingenieuzer. De
crypte van de Abdij van Saint-Germain in Auxerre behoorde tot de
meest complexe verschijningsvormen, de zgn. <b>hallencrypte</b>.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=v5gL4zBSvjo" target="_blank">Paltskapel</a>
van Karel de Grote, Aken (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/3" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1978).</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
belangrijkste Karolingische monument is Karels <b><a href="http://www.wernernolte.de/index.php/architektur-des-mittelalters/sakralarchitektur/karolingisch/die-pfalzkapelle-karls-des-grossen" target="_blank">Paltskapel</a></b>,<b>
</b>die tegenwoordig onderdeel is van de Dom van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=wwxjC5-wGPk" target="_blank"><b>Aken</b></a>. Bouwmeester
<b>Odo van Metz</b> werd geïnspireerd door de San Vitale in Ravenna.
De kapel is als enig onderdeel overgebleven van een indrukwekkend
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Aachener_K%C3%B6nigspfalz" target="_blank">paleiscomplex</a> (met verder o.a. een gigantische aula), waarvan de bouw
in 790 begon. De kapel werd in 805 ingewijd. Het gebouw is van buiten
zestienhoekig (!) en van binnen een door een koepel gedekte
octagonaal met een driedelige opstand en een ambulatorium. Van de
originele aankleding is helaas weinig bewaard gebleven, op de zuilen
(Romeinse <i>spolia</i>), het bronzen hekwerk van de tribune en de
stenen troon van Karel na.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Tijdens
de Franse bezetting van het Rijnland (1794) werden de zuilen
uitgebroken en naar Parijs versleept. In 1815 kwamen ze terug (op
acht na die in het Louvre achterbleven). Op aanwijzing van koning
Friedrich Wilhelm IV van Pruisen werden ze in het midden van de 19e
eeuw opnieuw ingebouwd. Een Berlijnse onderneming maakte de
ontbrekende zuilen na. Het koepelmozaïek met Christus als
<i>Pantocrator</i>, omgeven door de symbolen van de vier evangelisten
en de 24 Oudsten van de Apocalyps, is volgens het originele ontwerp
in de jaren 1880/81 door Venetiaanse kunstenaars uitgevoerd. De
mozaïeken in de octagoon (met o.a. een beeltenis van Otto von
Bismarck) en de marmeren bekleding werden rond de eeuwwisseling
aangebracht. [<a href="https://quadralectics.files.wordpress.com/2013/09/250.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
de centraalbouw nooit echt populair werd in West-Europa, bood de
Paltskapel inspiratie voor het ontwerp van een aantal kerken, o.a. de
abdijkerk van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=xAMnwyq7z58" target="_blank">Ottmarsheim</a></b> in de Elzas.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7RBYi8U9R-o" target="_blank">Kloster Corvey, Höxter</a> (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/1447" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 2014).</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Corvey" target="_blank">klooster</a> werd in 815
opgericht onder de naam <i>Nova Corbeia </i>als dochter van het
klooster Corbie (<i>Corbeia Aurea, </i>gelegen aan de Somme), om bij
te dragen aan de verdere christianisering van de Saksische
territoria. Het stond lange tijd onder leiding van twee achterneven
van Karel de Grote: Adalhard en Wala. Met de bouw van de drieschepige
basiliek werd in 830 begonnen. Het westwerk kwam tot stand in de
jaren 873 tot 885 en is, op de bovenste verdiepingen van de twee
zijtorens (die de originele middentoren vervingen) na, nog in
authentieke staat. Het omvat onder meer een voorhal met twee
verdiepingen, waarvan de onderste is voorzien van kruisgewelven. Er
zijn resten van fresco's uit de 9e eeuw te vinden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Gedurende de 9e en 10e
eeuw was Corvey een van de belangrijkste culturele centra van
Noord-Europa. Het klooster zond onder meer een stroom missionarissen
uit om de Noord-Europeanen te bekeren. De belangrijkste was <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/02/03/02-03-0865-ansgar.php" target="_blank">Ansgar</a></b>,
de 'apostel van Scandinavië'. De monnik <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Widukind_van_Corvey" target="_blank">Widukind</a> (mogelijk
afstammend van de gelijknamige Saksische hertog, een van de
hardnekkigste tegenstanders van Karel de Grote) was de
geschiedschrijver van de Saksen. Door schenkingen van koningen en de
Saksische adel werd Corvey een van de rijkste kloosters in het
noordelijke deel van het Heilige Roomse Rijk. Het bezat o.a.
Westerwolde in Groningen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-yPC1caLnx3w/VIzRhDm4PZI/AAAAAAAABr8/kcL7Id_I6Wc/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-yPC1caLnx3w/VIzRhDm4PZI/AAAAAAAABr8/kcL7Id_I6Wc/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-01.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-TNE4gFAZTy4/VIzRriHfW2I/AAAAAAAABsE/yi5o145f1s8/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-TNE4gFAZTy4/VIzRriHfW2I/AAAAAAAABsE/yi5o145f1s8/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-02.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yBzIV9QZei8/VIzR1Pqc78I/AAAAAAAABsM/u0WYer03Dsg/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-yBzIV9QZei8/VIzR1Pqc78I/AAAAAAAABsM/u0WYer03Dsg/s1600/Hoxter-Kloster-Corvey-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Einhardsbasilika.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Einhard </b>(ca.770-840) was een Frankische geleerde, een vertrouweling van Karel
de Grote en de schrijver van diens biografie (<i><a href="http://legacy.fordham.edu/halsall/basis/einhard.asp" target="_blank"><b>Vita Karoli Magni</b></a></i>). Hij stamde uit een adellijke familie en werd opgeleid in de <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kloster_Fulda" target="_blank">Abdij van Fulda</a> (een van de meest vooraanstaande centra van educatie in deze
periode). Daarna werd hij naar het hof gestuurd, waar hij Alcuinus als hoofd van de Akense hofschool opvolgde. Hij vergezelde Karel op
zijn reizen en werd in 806 zijn gezant in Rome. Na de dood van Karel
diende hij diens opvolger Lodewijk de Vrome als secretaris. </span><span style="font-family: inherit;">Hoewel
hij nooit tot priester werd gewijd, was hij lekenabt van
verschillende kloosters, waaronder de Sint Servaas in Maastricht. Hij
was bouwheer (en mogelijk zelfs ontwerper) van verscheidene
bouwwerken, waaronder de paltsen van Aken en </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=I5194nF-CaI" target="_blank">Ingelheim</a></b><span style="font-family: inherit;"> en de
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Einhardsbasilika_%28Steinbach%29" target="_blank"><b>Einhardsbasilika</b></a> in het door hem als leen ontvangen <b>Michelstadt</b>
(voltooid in 827).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
gebouw was een drieschepige basiliek met een nauwelijks uitstekend
transept en drie absiden (ook wel geïnterpreteerd als een koor met
twee 'nevenkoren'). Om aan relikwieën voor zijn kerk te komen zond
hij zijn <i>notarius</i> Ratleik naar Rome, waar deze overblijfselen
van de heiligen Marcellinus en Petrus uit de catacomben stal. Einhard kreeg al spoedig de indruk dat deze zich niet thuis voelden in zijn
basiliek en hij bracht ze daarom over naar het door hem gestichte
klooster in <a href="http://www.geschichte-untermain.de/f_einhardweg.html" target="_blank">Seligenstadt</a> -waarmee de Einhardsbasilika pelgrimskerk af
was. In Einhards testament werd de mark Michelstadt vermaakt aan het
klooster van Lorsch, die er in 1073 een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Proosdij_%28sticht%29" target="_blank">proosdij</a> stichtte. Daarna was
het o.a. een nonnenklooster, een hospitium en een houtopslagplaats.
In de 19e eeuw vielen historici de overeenkomsten met de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=T7lgaoJ58Sg" target="_blank">Torhalle</a> </b>in Lorsch op en werd het gebouw herkend als Karolingisch monument.
Van 2006 tot 2010 is er een ingrijpende restauratie uitgevoerd. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/Einhardsbasilika,_Steinbach,_Germany_(modificat).jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-_JFRCkPSJu4/VIzQjkvTwSI/AAAAAAAABrc/6aaCHXivrCY/s1600/Steinbach-Einhardsbasilika-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-_JFRCkPSJu4/VIzQjkvTwSI/AAAAAAAABrc/6aaCHXivrCY/s1600/Steinbach-Einhardsbasilika-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gQSqomonQIc/VIzQscscWrI/AAAAAAAABrk/f2kSSDn86Zk/s1600/Steinbach-Einhardsbasilika-.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://2.bp.blogspot.com/-gQSqomonQIc/VIzQscscWrI/AAAAAAAABrk/f2kSSDn86Zk/s1600/Steinbach-Einhardsbasilika-.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_b199rBRK3o" target="_blank">Kloster Sankt Johann</a>, Mustair (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/269" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO sinds 1983).</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Benediktinerinnenkloster_St._Johann" target="_blank">klooster</a> is gesticht
door Karel de Grote zelf, een jaar na zijn overwinning op de
Longobarden (775), en ingericht door de bisschop van Chur. Het diende
als steunpunt bij de bewaken van de doorgaande wegen, hospitium en
bestuurscentrum. Aanvankelijk was het bestemd voor monniken, maar in
de 12e eeuw werden er Benedictinessen gevestigd (die er nog steeds
zijn).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De basiliek is befaamd om
de 135 Karolingische fresco's (vervaardigd rond 800), die opvallend
goed bewaard zijn gebleven. In de 13e eeuw werden ze overgeschilderd
en aan het eind van de 15e eeuw werden ze bedekt met een dikke laag
kalk. In de periode 1947 tot 1951 zijn ze opnieuw aan het licht
gebracht. De pilaar tussen de middelste en zuidelijke absiden is
getooid met een bijna levensgroot beeld van Karel de Grote.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1l2PP0H7f0o/VIzQ949JEaI/AAAAAAAABrs/ca-ITMhTbsM/s1600/Mustair-Sankt-Johann-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://3.bp.blogspot.com/-1l2PP0H7f0o/VIzQ949JEaI/AAAAAAAABrs/ca-ITMhTbsM/s1600/Mustair-Sankt-Johann-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Ucy33ywA4u8/VIzRIaJ5SmI/AAAAAAAABr0/vMMiXECD4P8/s1600/Mustair-Sankt-Johann-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://1.bp.blogspot.com/-Ucy33ywA4u8/VIzRIaJ5SmI/AAAAAAAABr0/vMMiXECD4P8/s1600/Mustair-Sankt-Johann-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Abbaye
Saint-Germain, Auxerre.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/07/31/07-31-0448-germanus.php" target="_blank">Germanus</a></b>
(ca. 378-448) stamde uit een voorname Gallo-Romeinse familie en was,
na een militaire carrière, van 418 tot 448 bisschop van Auxerre. De heilige Patrick, schutspatroon van Ierland, was een van zijn
leerlingen. Germanus bouwde een kleine kapel (<i>oratorium</i>) op
een stuk land buiten de stadsmuren, dat door zijn familie was
geschonken. Ondanks het feit dat hij stierf in het verre Ravenna,
werd zijn stoffelijk overschot hierin bijgezet.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
grafkapel van Germanus werd door de Merovingische koningin <b>Clotilde</b>
uitgebouwd tot een basiliek, die als abdijkerk fungeerde voor het
door haar opgerichte <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Sint-Germanus_van_Auxerre" target="_blank">klooster</a>. Deze werd door graaf <b>Conrad</b>,
een zwager van Lodewijk de Vrome, uit dankbaarheid voor de genezing
van een dreigende blindheid, op veel grootsere wijze herbouwd. De
werkzaamheden begonnen in 841 en werden met de inwijding van de beide
crypten in 865 voltooid. In later tijden werd het klooster nog veelvuldig verbouwd. Het grootste deel van het tegenwoordige complex is Gotisch en dient als museum.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-V6bHzrxjLmI/VI7eRmTx9wI/AAAAAAAABtU/QTL35AVD3wY/s1600/Auxere-Saint-Germain-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-V6bHzrxjLmI/VI7eRmTx9wI/AAAAAAAABtU/QTL35AVD3wY/s1600/Auxere-Saint-Germain-05.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-h6NZaTeMb6k/VI7WuVKs3wI/AAAAAAAABsk/JZENgOx-s8o/s1600/Auxere-Saint-Germain-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://2.bp.blogspot.com/-h6NZaTeMb6k/VI7WuVKs3wI/AAAAAAAABsk/JZENgOx-s8o/s1600/Auxere-Saint-Germain-04.jpg" width="266" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
ruim 100 meter lange <a href="http://www.ina.fr/video/DXC9801062943" target="_blank">Karolingische crypte</a> van de <a href="http://www.auxerre.culture.gouv.fr/en/index.htm" target="_blank"><b>Saint-Germain</b></a> is zelfs in veel
latere tijden in complexiteit nauwelijks overtroffen. Naast de
graftombe van Germanus bevat hij vier kapellen, gewijd aan de
heiligen Stefanus, Benedictus, Martinus en Laurentius. De muren zijn
nog altijd gesmukt met figuratieve wandschilderingen (die daarmee een
<i>come back</i> maakten in het Westen). De mooiste zijn te vinden in de
kapel van <b><a href="http://www.heiligen.net/cgi-bin/search/proxy.pl?terms=%2Bstephanus&url=http://heiligen.net%2Fheiligen%2F12%2F26%2F12-26-0036-stefanus.php" target="_blank">Stefanus</a></b> (Saint-Etienne) en tonen de steniging van deze
heilige, de eerste in een lange reeks christelijke martelaren. Het
meest opmerkelijke onderdeel van de crypte was echter de <b>rotonde</b>
in de oostelijke vleugel, die drie verdiepingen telde: op de bovenste
etage was het koor gesitueerd, in de onderste werd de heilige
Clemens, een vroege opvolger van Petrus als bisschop van Rome,
vereerd. Dergelijke rotondes (met name de verdwenen rotonde van de
<b><a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/dijon.htm" target="_blank">Saint-Benigne</a></b> in Dijon) waren de voorlopers van de
kooromgangen met ambulatorium zoals die zich ontwikkelden in het
Romaanse tijdperk.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Kx1Rhdr9JV4/VI7XAALUqbI/AAAAAAAABss/UTRi2tH2FDA/s1600/Auxere-Saint-Germain-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://1.bp.blogspot.com/-Kx1Rhdr9JV4/VI7XAALUqbI/AAAAAAAABss/UTRi2tH2FDA/s1600/Auxere-Saint-Germain-02.jpg" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-HXa_Zk3P5yY/VI7XHMIwA3I/AAAAAAAABs0/oxiTxcuEnJg/s1600/Auxere-Saint-Germain-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://3.bp.blogspot.com/-HXa_Zk3P5yY/VI7XHMIwA3I/AAAAAAAABs0/oxiTxcuEnJg/s1600/Auxere-Saint-Germain-01.jpg" width="300" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><br /></b></i></span>
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Het
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=JmyCH4sPm6U" target="_blank">oratorium</a> van Germigny-des-Prés.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Dit <a href="https://www.google.com/maps/views/view/112616290975897058511/gphoto/5932790524862698834?gl=us&heading=239&pitch=135&fovy=75" target="_blank">kerkje</a> was de
huiskapel van de villa die de Visigoot <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Theodulf_of_Orl%C3%A9ans" target="_blank">Theodulf</a> </b>tussen 803 en
806 door Odo van Metz liet bouwen. De in Spanje geboren Theodulf was lange tijd een vertrouweling en raadgever van Karel de Grote. Hij
werd later benoemd tot abt van Fleury (in het huidige
Saint-Benoît-sur-Loire) en bisschop van Orleans.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Kirche_von_Germigny-des-Pr%C3%A9s" target="_blank">kapel</a> werd
geconstrueerd als centraalbouw in de vorm van een Grieks kruis met
een centrale koepel. Hij liep zware schade op tijdens de rooftochten
van de Vikingen in het gebied van de Loire. Het buitenverblijf van
Theodulf brandde zelfs tot de grond toe af. De schade werd pas in de
15e eeuw hersteld, waarbij de westelijke absis werd uitgebouwd tot
schip.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In 1820 ontdekte men dat
onder dikke pleisterlagen een 9e eeuws mozaïek verscholen zat. De
overige mozaïeken waren bij vroegere verbouwingen en opknapbeurten
verloren gegaan. Op het mozaïek zijn o.a. de Ark des Verbonds en de
hand van God afgebeeld. Theodulf had niet veel op met de Byzantijnse
beeldcultus, maar de overwegend blauwe en gouden tinten doen erg
denken aan de mozaïeken van Ravenna. [<a href="http://p6.storage.canalblog.com/63/20/137895/93554214_o.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-QBprivCqcj4/VIzOhaTLLxI/AAAAAAAABrA/kTjWunWG_jM/s1600/Germigny-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-QBprivCqcj4/VIzOhaTLLxI/AAAAAAAABrA/kTjWunWG_jM/s1600/Germigny-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-TY0kD2PRvTY/VIzOrTXJfzI/AAAAAAAABrI/jBT14WdrlXk/s1600/Germigny-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://4.bp.blogspot.com/-TY0kD2PRvTY/VIzOrTXJfzI/AAAAAAAABrI/jBT14WdrlXk/s1600/Germigny-02.jpg" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-bAnXNDOKHY0/VIzO1DIuk6I/AAAAAAAABrQ/NbueZ2g5BLA/s1600/Germigny-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://4.bp.blogspot.com/-bAnXNDOKHY0/VIzO1DIuk6I/AAAAAAAABrQ/NbueZ2g5BLA/s1600/Germigny-03.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Abbaye
Saint-Pierre, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=bWf-d2hyuTg" target="_blank">Flavigny-sur-Ozerain</a>.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Flavigny_Abbey" target="_blank">klooster</a> werd in 719 gesticht door <b>Wideratus</b>, een rijke Bourgondische landeigenaar en werd al spoedig een factor van belang
(het <i>scriptorium</i> was vermaard). Daarom mocht het klooster zich
verheugen in de protectie van de Karolingische heersers. Karel de
Kale benoemde in 860 <b>Egil van Prüm</b> tot abt. Hij haalde de relieken
van de heilige <b><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/09/07/09-07-0286-regina.php" target="_blank">Regina</a></b> (Reine) weg uit de naar haar genoemde stad
Alise-Sainte-Reine (het voormalige Alesia, waar Julius Caesar het
verenigde Gallische leger van Vercingetorix in de pan hakte) en bracht ze onder in de nog steeds bestaande crypte. De abdijkerk, ingewijd
in 768, trok daarom horden pelgrims, maar kon vanaf de 12e eeuw de
concurrentie met Vezelay en Autun niet meer volhouden. Tijdens de
Franse Revolutie werd het klooster onteigend en in 1791 als<i> <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Nationaal_goed" target="_blank"><b>bien national</b></a> </i>verkocht aan een fabrikant van anijssnoepjes, <i><a href="http://www.anis-flavigny.com/pdf/p1.pdf" target="_blank"><b>Anis de Flavigny</b></a></i>, die er nog altijd gevestigd is.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-M8GHpzIZCc8/VIzNxNk8CJI/AAAAAAAABqw/9ZAO1GcjriM/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-M8GHpzIZCc8/VIzNxNk8CJI/AAAAAAAABqw/9ZAO1GcjriM/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-vmvhia8U7HU/VIzN7DVGALI/AAAAAAAABq4/Xo_FD52diqY/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-vmvhia8U7HU/VIzN7DVGALI/AAAAAAAABq4/Xo_FD52diqY/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-05.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-eem3XjfuRhA/VI7XzBd_wgI/AAAAAAAABtA/z6UuD9K4r_w/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://2.bp.blogspot.com/-eem3XjfuRhA/VI7XzBd_wgI/AAAAAAAABtA/z6UuD9K4r_w/s1600/Flavigny-Saint-Pierre-06.jpg" width="266" /></a></div>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><br /></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ctFiBZ5BuWQ" target="_blank">Abbaye Saint-Philbert-de-Grandlieu</a>.</b></i><br />
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<span style="font-family: inherit;">Dit
</span><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Abbaye_de_Saint-Philbert-de-Grand-Lieu" style="font-family: inherit;" target="_blank">klooster</a><span style="font-family: inherit;"> werd rond 815 gebouwd op een terrein (Déas) dat was
gedoneerd aan de (later heiligverklaarde) monnik </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.heiligen.net/heiligen/08/20/08-20-0684-filibert.php" target="_blank">Phil(i)bert</a></b><span style="font-family: inherit;">. Het was een dochteronderneming van de </span><span style="font-family: inherit;">Abdij van
Noirmoutier </span><span style="font-family: inherit;">en fungeerde als schuilplaats voor de monniken
tijdens de Viking-raids waarvan dit klooster regelmatig het
slachtoffer was. In 847 bleef ook Déas niet verschoond van het
geweld van de Vikingen, die kerk en klooster in brand staken. De
resterende monniken verhuisden naar Tournus, van waaruit in de 11e
eeuw op dezelfde plek een proosdij werd gesticht. Deze werd tijdens
de Hugenotenoorlogen zwaar beschadigd en tijdens de Franse Revolutie
als <i>b</i></span><i style="font-family: inherit;">ien national </i><span style="font-family: inherit;">verkocht. Gedurende de Vendée-opstand
fungeerde het gebouw als hooischuur en munitieopslagplaats en daarna
was het een overdekte markt. Niettemin zijn er heel wat elementen uit
de Karolingische periode die alle ellende overleefd hebben. In de kerk is een </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3wPwVcYas4E" style="font-family: inherit;" target="_blank">necropool</a><span style="font-family: inherit;"> gevonden met een dertigtal skeletten uit de Karolingische periode.</span><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Italië:
architectonische continuïteit.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
Italië bleef de klassieke basilikale opzet (vooral door de
voorkeuren van geldschieters) onverminderd populair tot ver in het
Romaanse tijdperk. Dat kan men constateren in onder meer de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=V1FEOn_SAAA" target="_blank">Santa Maria in Cosmedin</a></b> (ca. 770) en de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=6FL81EVJTUE" target="_blank">Santa Prassede</a> </b>(800) in Rome.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Interessanter
nog is de Lombardische kerk <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KSGYtskxvK4" target="_blank">Santa Maria in Valle</a></b> in <b>Cividale</b> (Friuli). Deze is waarschijnlijk gebouwd op initiatief van <b>Astolfo</b>, Hertog van Friuli en Koning van de Longobarden van 749 tot 756, en
fungeerde als 'paleiskapel' van de <i>gastaldaga</i> (residentie van
de koninklijke rentmeester). Later werd dit complex getransformeerd
tot een klooster gewijd aan Maria. De grootste bezienswaardigheid
zijn de zes bijna levensgrote figuren van stucwerk bij de ingang, die
vermoedelijk heiligen voorstellen. Ze vormen een Longobardische variant op klassieke voorbeelden, die echter ook Byzantijnse invloeden
openbaart, met name wat de gewaden betreft. [De kerk behoort met een
aantal andere Longobardische monumenten sinds 2011 tot het
<a href="http://whc.unesco.org/en/list/1318" target="_blank">werelderfgoed</a> van de UNESCO.]</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Getuige
van een millennium: de basiliek van Aquileia (<a href="http://whc.unesco.org/en/list/825" target="_blank">werelderfgoed</a> van de
UNESCO sinds 1998).</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
meeste kerkgebouwen bezitten bouwelementen uit verschillende
perioden. Vrijwel nergens is dit gegeven zo pregnant aanwezig als in
de basiliek <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Basilika_von_Aquileia" target="_blank">Santa Maria Assunta</a> </b>in <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-gkrzuWQixI" target="_blank">Aquileia</a>. Daardoor is het
vrijwel onmogelijk om dit gebouw aan één bepaald tijdperk toe te
rekenen: het reflecteert alle ontwikkelingen van de vroegchristelijke
tot de Romaanse architectuur.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="http://www.hellenicaworld.com/Travel/Literature/FHamiltonJackson/en/TheShoresOfTheAdriatic.html#Page_23" target="_blank">Aquileia</a></b>
werd in 181 v.C. door de Romeinen gesticht als een zgn. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Colonia_%28Romeinse_term%29" target="_blank">Latijnse kolonie</a> om te fungeren als buitenpost tegen de invallen van Germaanse
en Illyrische barbaren. In 90 v.C. kreeg het de status van <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Municipium" target="_blank">municipium</a></i>
en de bewoners mochten zich daarna Romeinse burgers noemen. Door de
strategische ligging werd de stad zeer welvarend en kon pronken met
vele schitterende gebouwen (waaronder zelfs enige keizerlijke
residenties).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Kort
na 313 bouwde bisschop <b>Theodorus</b> er een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xlYzwi1tN0I" target="_blank">basilica</a>, een
hoefijzervormig complex bestaande uit drie hallen, dat reeds in 345
te klein bleek. Het bouwwerk werd verwoest in 452, toen Attila en
zijn Hunnen de stad plunderden, en werd nooit meer herbouwd. De
overlevenden moesten zich behelpen met de beschadigde zuidelijke hal,
die uiteindelijk in de 9e eeuw met financiële steun van Karel de
Grote werd gerestaureerd. Door invallen van de Magyaren en een
aardbeving werd de basiliek pas in 1031 voltooid en is daarom in
essentie Romaans (met enkele Gotische trekjes door
reconstructiewerkzaamheden na een aardbeving in 1348).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerk is op zich al fraai genoeg, maar de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ihgQINyf7WI" target="_blank">bezienswaardigheden</a> die de
status van werelderfgoed rechtvaardigen stammen uit vroegere
perioden. Het meest opvallende element is de grote mozaïekvloer uit
de zuidhal van het eerste complex, die te voorschijn kwam toen de 11e
eeuwse terracottavloer in 1909 werd verwijderd (waarmee het gebouw
als kerk onbruikbaar werd). Afgebeeld zijn o.a. engelen die naar zielen vissen. Een
crypte met fresco's uit de 6e en 7e eeuw bood oorspronkelijk onderdak
aan de relicten van martelaren. In een andere crypte zijn de
fundamenten van de twee verwoeste hallen en mozaïekvloeren die ooit
een Romeinse villa uit de 1e eeuw sierden te bewonderen. De
westelijke ingang wordt door een overdekte gang verbonden met het
baptisterium uit de 9e eeuw. Het gebouw zelf is achthoekig, zoals
gebruikelijk, maar het doopvont, dat het Christusmonogram
symboliseert, heeft een unieke hexagonale vorm. [<a href="http://www.digilibraries.com/html_ebooks/123547/30548/www.digilibraries.com@3@0@5@4@30548@30548-h@images@p046.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-fz7QG6I5kSg/VIzMegMfIfI/AAAAAAAABqE/j9KtoFFOA5c/s1600/Aquileia-Basilica-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-fz7QG6I5kSg/VIzMegMfIfI/AAAAAAAABqE/j9KtoFFOA5c/s1600/Aquileia-Basilica-02.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-DLHsNDEElJA/VIzMtt1NdrI/AAAAAAAABqM/ftWY7WR6-B4/s1600/Aquileia-Basilica-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-DLHsNDEElJA/VIzMtt1NdrI/AAAAAAAABqM/ftWY7WR6-B4/s1600/Aquileia-Basilica-01.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-pY5lw4eND-M/VIzM1x3EWFI/AAAAAAAABqU/05wfUAv6aDU/s1600/Aquileia-Basilica-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://4.bp.blogspot.com/-pY5lw4eND-M/VIzM1x3EWFI/AAAAAAAABqU/05wfUAv6aDU/s1600/Aquileia-Basilica-04.jpg" width="300" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-eIOii5V5ICA/VJA31d-2-EI/AAAAAAAABv4/IZx061hGLTE/s1600/Aquileia-Basilica-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://3.bp.blogspot.com/-eIOii5V5ICA/VJA31d-2-EI/AAAAAAAABv4/IZx061hGLTE/s1600/Aquileia-Basilica-09.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-WmLZSjSLf1o/VIzM9-UuoLI/AAAAAAAABqc/5I9U5XwSfgE/s1600/Aquileia-Basilica-06.jpg" imageanchor="1"><img border="0" height="300" src="https://2.bp.blogspot.com/-WmLZSjSLf1o/VIzM9-UuoLI/AAAAAAAABqc/5I9U5XwSfgE/s1600/Aquileia-Basilica-06.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/--ll2RYeH2xE/VIzNFmXnNfI/AAAAAAAABqk/JjDVSI5qyQI/s1600/Aquileia-Basilica-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://4.bp.blogspot.com/--ll2RYeH2xE/VIzNFmXnNfI/AAAAAAAABqk/JjDVSI5qyQI/s1600/Aquileia-Basilica-07.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<br />
<b>Meer weten?</b><br />
<br />
Op You Tube zijn een groot aantal documentaires te vinden over de Late Oudheid en de Vroege Middeleeuwen: over het <b>Romeinse Rijk</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=WG_lHq5GHtM&list=PLskL8uu7zHrBXI5LEQIVMCAsq7LKpCgOC" target="_blank">Rome: Rise and Fall of an Empire</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=h61BZ-O9Wuo" target="_blank">The Story of the Roman Empire</a>); over de '<b>barbaren</b>' (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=rHEosX_qxWk&list=PLwsLQIwOZxBU4ImNm0IYahls1a-6i8Iiy" target="_blank">Germanic Tribes</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=EcuVJUKZvx4" target="_blank">The Goths</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YgAZt65tjHo" target="_blank">The Vandals</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=1-l6u-7I9X0" target="_blank">The Franks</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5teZY13KW2w" target="_blank">The Lombards</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=SQYigCUcZjg" target="_blank">The Huns</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Wl96VLPCAqw&list=PLF2F57B247198C1C9" target="_blank">Terry Jones' Barbarians</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=AdnZTJ97L9U" target="_blank">Das Geheimnis der Merowinger</a>); over de '<b>duistere Middeleeuwen</b>' (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=gGr52OF4S58" target="_blank">After the Fall of the Romans</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=6Pv6QnZ7xDc" target="_blank">The Dark Ages</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=OUCY8dMW6DE" target="_blank">Europa im dunklen Zeitalter</a>); over het <b>begin van het christendom</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=x4b2VPz3R4w" target="_blank">The First Christians</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jdyJTdf-0CA" target="_blank">How Christianity Conquered the Roman Empire</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=LKOoPcHxPhU" target="_blank">History of Christianity's First Thousand Years</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=h_Q4cKwNKek&list=PLIiLqk8xb6kNf-qgThDto9qJPpFrPnewM" target="_blank">Art of Eternity</a>); over <b>Karel de Grote</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=k6_t2zR4NAc" target="_blank">Karl des Grosse</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-VPMmfu2Jlc" target="_blank">Geheimnisse der Geschichte: Karl der Grosse</a>; <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9cfJs8BOyy8" target="_blank">Karl der Grosse und die Sachsen</a>); over de <b>Byzantijnen</b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=aWljhb1DEQ8" target="_blank">Byzantium, the Lost Empire</a>).<br />
<br />
Taaiere kost, maar zeker zo interessant is een reeks van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZC8JcWVRFp8&index=1&list=PL77A337915A76F660" target="_blank">22 colleges</a> over deze onderwerpen van professor <b>Paul Freedman</b> van de Yale University. [Er is tevens een serie van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=qd3MJPHaotQ&list=PLBCB3059E45654BCE" target="_blank">24 colleges</a> over Romeinse architectuur van professor <b>Diana Kleiner</b>.]<br />
<br />
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-61415235560208692942014-12-08T14:00:00.000+01:002015-02-07T13:45:02.721+01:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 2.<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>VAN ROMEINS NAAR ROMAANS: DEEL 1.</b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>De
opkomst van het christendom.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
de eerste twee eeuwen na de dood van Jezus kreeg het christendom
slechts moeizaam voet aan de grond in het Romeinse Rijk, ondanks het
feit dat de tijdgeest er meer dan rijp voor scheen te zijn. Voor de
talloze met brood en spelen zoetgehouden armen was de hoop in het
hiernamaals hun gram te kunnen halen onweerstaanbaar. Had een kameel
immers niet méér kans door het oog van een naald te kruipen, dan
een rijke om in de hemel te komen? Daar kwam de praktische steun in
het dagelijks leven door diakenen nog bij. Bovendien hadden vele
intellectuelen hun buik meer dan vol van de kinderachtige, oversekste
en twistzieke Romeinse goden. De christenen werden door de overheid
echter beschouwd als een gevaarlijke, staatsondermijnende sekte,
aangezien ze weigerden deel te nemen aan de voor de sociale cohesie
zo essentiële keizercultus en nalieten offers te brengen aan de Romeinse
goden. Ze werden daarom bij vlagen fanatiek vervolgd. Nero (54-68)
gooide hen kraaiend van plezier <a href="http://historianet.nl/personen/gelovigen/christenen-voor-leeuwen-gegooid" target="_blank">voor de leeuwen</a> en ook latere keizers
als Decius en Diocletianus lieten zich niet onbetuigd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste christelijke gemeenschappen ontwikkelden zich in handelssteden
(de havenstad Classis schijnt in </span><span style="font-family: inherit;">het jaar 44 de Italiaanse primeur te hebben
gehad). Ze konden zich niet openlijk manifesteren en hielden hun
religieuze bijeenkomsten veelal in privéwoningen. Dit alles
veranderde door toedoen van een ambitieuze pretendent voor de
keizerskroon, </span><b style="font-family: inherit;">Constantijn</b><span style="font-family: inherit;"> (later door dankbare christenen </span><b style="font-family: inherit;">de
Grote</b><span style="font-family: inherit;"> gedoopt). Aan de vooravond van de Slag bij de Milvische
Brug, waar hij de confrontatie zocht met zijn rivaal Maxentius, zag
hij in een droom het Christusmonogram en liet het op de schilden van
zijn soldaten aanbrengen. Hij overwon en de vluchtende Maxentius
verdronk in de Tiber. Voor de aanvankelijke '<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sol_Invictus" target="_blank">zonaanbidder</a>'
Constantijn bewees dit de superioriteit van de christelijke god
afdoende.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-eAtsnbJKRDA/VIIiCLaEB5I/AAAAAAAABiE/i4aJ-AVhuv0/s1600/beeld-Constantijn-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-eAtsnbJKRDA/VIIiCLaEB5I/AAAAAAAABiE/i4aJ-AVhuv0/s1600/beeld-Constantijn-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Constantijn_de_Grote" target="_blank">Constantijn de Grote</a></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
313 gaven Constantijn en zijn zwager en medekeizer <b>Licinius</b> in het
<b>Edict van Milaan</b>
godsdienstvrijheid aan de christenen. Constantijn liet vele kerken
bouwen (o.a. de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=7JrtcvNUK6Y" target="_blank">Heilige Grafkerk</a> in Jeruzalem en de eerste Sint
Pieterskerk in Rome) en bemoeide zich intensief met de theologie
(o.a. door tijdens het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Concilie_van_Nicea" target="_blank"><b>Concilie van Nicea</b></a> in 325 de 'orthodoxe'
opvatting over de goddelijke aard van Jezus algemeen verbindend te
verklaren). Hoewel hij een allesbehalve vroom leven leidde (hij
vermoordde een groot deel van zijn familie, inclusief zijn zwager en
neefje, zijn populaire oudste zoon Crispus en zijn tweede echtgenote
Fausta) en zich pas op zijn sterfbed liet dopen, namen de christenen
snel in aantal toe -mede omdat omarming van het christelijke geloof
bepaald geen nadeel bleek als men een betrekking in overheidsdienst
ambieerde. Toen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Theodosius_I" target="_blank"><b>Theodosius I</b></a> in 380 het christendom tot
staatsgodsdienst verhief en de heidense eredienst verbood, was er al
bijna geen heiden meer te bekennen.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
het verleden zagen sommige historici, zoals <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_History_of_the_Decline_and_Fall_of_the_Roman_Empire" target="_blank">Edward Gibbon</a></b>, het
christendom als een van de belangrijkste oorzaken van de neergang van
het Romeinse Rijk. Niet dat deze bij uitstek feminiene godsdienst de
Romeinen onvermijdelijk tot slappelingen degradeerde, maar christianisering was
zonder enige twijfel één van de ontwikkelingen die de mentaliteit die
Rome groot had gemaakt ondermijnde -en het waren inderdaad de
christelijke keizers die veel Romeins grondgebied definitief verspeelden.
Er waren echter tal van contribuerende factoren, waaronder een fikse
economische crisis in de 3e eeuw en onophoudelijke invallen van
'barbaren'.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b><a href="http://pidere.blogspot.nl/2008/01/de-ondergang-van-het-romeinse-rijk.html" target="_blank">De ondergang van het Romeinse Rijk</a>.</b></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
Romeinse Rijk behaalde zijn grootste omvang tijdens het bewind van de
alom bewonderde keizer <b>Trajanus</b> (98-117). De Romeinen zouden echter
spoedig ervaren dat het heel wat makkelijker is een wereldrijk te
veroveren dan het te behouden. Reeds zijn opvolger <b>Hadrianus</b>
(117-138) moest al zijn krachten wijden aan de consolidatie van het
imperium. Hij trok zich terug uit Perzië en bouwde in het noorden
van Brittannia een muur dwars door het land om de Picten buiten de
grenzen te houden. In Midden-Europa werd de honderden kilometers
lange <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Limes_(Grenzwall)" target="_blank">limes</a></i> geconstrueerd. Romeinse keizers zagen zich in
toenemende mate gedwongen huurlingen (o.a. Germaanse <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Foederati" target="_blank">foederati</a>)</i>
in te zetten bij de grensbewaking. Germaanse krijgsheren gingen een
steeds belangrijker rol in het Romeinse leger en de Romeinse politiek
spelen, tot er in later tijden vrijwel alleen nog Germanen het slagveld betraden (die zonder scrupules van zijde wisselden)
en de keizers weinig meer dan marionetten waren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
het besef dat het territorium te ver uitgebreid was om door één
heerser bestierd te worden voerde keizer <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Diocletianus" target="_blank">Diocletianus</a></b>
(284-311) ingrijpende structurele hervormingen door. Hij stelde een<i>
tetrarchie </i>(viermanschap)<i>
</i>in, waarbij het imperium werd opgedeeld in een westelijke
helft met als hoofdstad Milaan en een oostelijke helft met (in latere
jaren) als hoofdstad Constantinopel, het vroegere Byzantium. De beide delen waren weer opgesplitst in kleinere administratieve eenheden
(<i>diocesen</i>) en stonden onder leiding van een keizer (<i>augustus</i>)
en een onderkeizer (<i>caesar</i>), die veel nadrukkelijker
bewierrookt werden dan hun voorgangers. Lang duurde de scheiding in
eerste instantie niet: <b>Constantijn I</b> (306-337), de zoon van de
westelijke <i>caesar</i> Constantius Chlorus, slaagde er in zijn
concurrenten één voor één uit te schakelen en het imperium
kortstondig weer te herenigen. Aan het eind van de vierde eeuw viel
het Romeinse Rijk definitief uiteen toen <b>Theodosius I</b> (379-395) na
zijn dood het grondgebied verdeelde onder zijn zonen <b>Arcadius</b>
(oostelijke helft) en <b>Honorius</b> (westelijke helft).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Nauwelijks
een decennium later (406) doorbraken de Germaanse Sueven en Vandalen
en de Iraanse Alanen de <i>limes</i> en kwamen na drie jaar van
verwoestende omzwervingen in Gallië op het Iberisch Schiereiland
terecht. De <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vandalen" target="_blank">Vandalen</a></b> trokken verder naar Noord-Afrika, waar ze de
Romeinen van hun voornaamste 'broodmand' beroofden. Van daaruit
maakten ze hen nog geruime tijd het leven zuur (o.a. door Rome te
plunderen), tot ze door de Byzantijnen op de knieën werden gebracht.
De Sueven etableerden zich in het noordoosten van het Iberisch
Schiereiland en wisten zich daar tot het eind van de 6e eeuw te
handhaven. De Alanen verdwenen in de nevelen van de geschiedenis.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
doodklap voor het westelijke deel van het rijk werd onbedoeld door de
Hunnen uitgedeeld. Zij behaalden rond 375 een reeks overwinningen op
de bij de Zwarte Zee gevestigde Germaanse Goten, die richting Italië
werden gedreven. De <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Visigoten" target="_blank">Visigoten</a></b> (Westgoten) vielen er in 401
binnen. Het jaar daarop verplaatste keizer Honorius zijn hoofdstad
naar het door moerassen omgeven Ravenna. Daardoor was hij niet
overmatig bezorgd toen de Visigoten onder Alarik Rome bedreigden en
weigerde hij op hun op zich niet onredelijke eisen in te gaan, waarop
de stad wederom geplunderd werd. Na de dood van Alarik trokken zijn
manschappen onder bevel van zijn zwager Athaulf (met als
oorlogsbuit o.a. Galla Placidia, de halfzuster van Honorius) naar
Zuid-Frankrijk, waar ze in 418 met toestemming van de wijzer geworden
keizer een vazallenrijk stichtten met Tolosa (Toulouse) als
hoofdstad. Niet alleen stelden ze orde op zaken op het Iberisch
Schiereiland, maar ze hielpen tijdens de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_op_de_Catalaunische_velden" target="_blank">Slag op de Catalaunische Velden</a> (451) de Romeinen ook de steeds verder naar het westen oprukkende Hunnen te verslaan. Die richtten hun aandacht daarna op Italië.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
476 zette de Germaanse usurpator Odoaker de laatste Romeinse keizer
Romulus Augustulus af, het officiële einde van het westelijke rijk.
Hij werd zelf verraderlijk vermoord door Theodorik, de 'koning' van
de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Ostrogoten" target="_blank">Ostrogoten</a> </b>(Oostgoten),
die als nieuwe heerser Ravenna verrijkte met vele prachtige
bouwwerken, waaronder een aantal nog steeds bestaande (Ariaanse)
kerken. [De Goten waren door de 4e eeuwse bisschop <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Wulfila" target="_blank">Wulfila</a> bekeerd
tot het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Arius_(theoloog)" target="_blank">Arianisme</a>, dat het dogma van de
heilige drievuldigheid niet accepteerde. Hij ontwikkelde zelfs een
eigen alfabet om delen van de bijbel in het Gotisch te vertalen.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
Oost-Romeinse keizer <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Justinianus_I" target="_blank">Justinianus I</a></b> (527-565) begon in 533 met de
herovering van de verloren gegane delen van het vroegere rijk. Als
eersten kwamen de Vandalen aan de beurt, die weinig tegenstand konden
bieden aan het geweld van zijn veldheer Belisarius. Daarna waren de
Ostrogoten de klos. Ravenna viel in 540, maar het duurde nog bijna
vijftien jaar voor heel Italië in Byzantijnse handen was. Van een
herstel van de glorie van het oude Rome was echter geen sprake: de
oorlog verwoestte meer Romeinse monumenten dan alle invallen van
'barbaren' voordien. Nog geen twee decennia later werden de
Byzantijnen uit Noord-Italië verdreven door de Germaanse
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Longobarden" target="_blank"><b>Longobarden</b></a>, die er tot 774 heersten.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
tijdperk van de '<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Volksverhuizing" target="_blank">Grote Volksverhuizing</a>' werd lange tijd gezien als
een inktzwarte periode in de Europese geschiedenis, een periode van
chaos en verval. Tegenwoordig zijn historici meer geneigd de nadruk
te leggen op de culturele continuïteit. De binnenvallende Germanen
wilden de Romeinse beschaving niet vernietigen. Integendeel, ze
wilden er deel aan hebben. Zelfs de Vandalen in Noord-Afrika waren
ondanks hun afschrikwekkende reputatie binnen de kortste keren
nauwelijks meer van echte Romeinen te onderscheiden. Niettemin wordt
de ontwrichting die de ondergang van het Romeinse imperium teweeg
bracht tegenwoordig soms te veel gebagatelliseerd.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
Romeinse Rijk was een verstedelijkte samenleving. Rome zelf telde op
het hoogtepunt van haar macht meer dan een miljoen inwoners en
verreweg de meeste Romeinen woonden in stadjes en steden met enkele
duizenden tot enkele tienduizenden inwoners. Het platteland was
schaars bevolkt. Zelfstandige kleine boeren waren er nauwelijks: de
landbouwproductie vond plaats op grote <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Latifundium" target="_blank">latifundia</a>,</i> die bewerkt
werden door slaven (het meeste voedsel werd overigens geïmporteerd).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
de geplaagde steden aanvankelijk van de economische crisis en de
barbaarse overvallen konden herstellen, gingen ze uiteindelijk toch
ten onder. Aan het begin van de Middeleeuwen telde Rome nog slechts
enkele tienduizenden inwoners. De meeste steden in Gallië waren
gekrompen tot nauwelijks een kwart van hun oorspronkelijke omvang. Er
was ook een einde gekomen aan de traditie dat een groot deel van de
openbare gebouwen als markthallen, basilica's, thermen en theaters
door rijke en belangrijke privépersonen werden gefinancierd: als er
al gebouwd werd, dan betrof het voornamelijk kerken en kloosters.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ook
in andere opzichten verloor het leven veel van zijn glans: in de
nieuwe Germaanse koninkrijkjes zaten de burgers te bibberen in hun
niet langer centraal verwarmde woningen, theaters en baden werden
wegens 'zedenbederf' gesloten en het handelsverkeer stortte in
elkaar. Veel kennis ging verloren: o.a. het recept voor het maken van
het oersterke en waterdichte Romeinse <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Romeins_beton" target="_blank">beton</a> (<i>opus caementicum</i>)
door menging van kalk met het vulkanische pozzolaan. Deze Romeinse
innovatie maakte het bouwen van enorme gewelven en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=305niNDG8c4" target="_blank">koepels</a> mogelijk,
die pas in de 17e eeuw werden geëvenaard. Het is dan ook geen wonder
dat er een verlangen ontstond het illustere Romeinse verleden te
laten herleven.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-zmBJfyELNfE/VIIi3TFAjaI/AAAAAAAABiM/lYWHx_ydwyc/s1600/Rome-Basilica-Maxentius-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-zmBJfyELNfE/VIIi3TFAjaI/AAAAAAAABiM/lYWHx_ydwyc/s1600/Rome-Basilica-Maxentius-01a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Rome, de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=tZQJgqBcyw4" target="_blank">Basilica van Maxentius en Constantijn</a>, een voorbeeld van Romeinse koepelbouw</i></span><br />
<div style="text-align: left;">
<i><span style="font-family: inherit;"><br /></span></i></div>
<div style="text-align: left;">
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;"><br /></b>
<b style="font-family: inherit; text-align: justify;">De
vroegchristelijke basilieken van Italië.</b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
eerste christelijke basilieken werden aan het begin van de 4e eeuw
gebouwd en in de navolgende 600 jaren veranderden ze in essentie
slechts weinig. Een dergelijke basiliek had drie beuken, waarvan de
middelste eindigde in een absis. Torens ontbraken, evenals exterieure
versieringen. Het interieur was daarentegen rijkelijk gedecoreerd,
vooral met mozaïeken. Ze werden gedekt door een vlak houten plafond
of een open <a href="http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=1783" target="_blank">zadeldak</a> met gebint. Het transept ontbrak meestal, of stak nauwelijks uit. Enkele van de mooiste nog bestaande
voorbeelden zijn geconcentreerd in de volgende steden:</span><br />
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Rome.</b></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Er
zijn meer dan 900 kerken in Rome, waarvan een groot deel stamt uit de
eerste drie eeuwen na de christelijke triomf over het heidendom. De
meest bekende zijn de vier <i>basilicae maiores</i>.
Hoewel de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=56kx6OMFL8I" target="_blank">San Giovanni in Laterano</a></b> (ca. 325) als
officiële zetel van de Bisschop van Rome (de paus) formeel het
hoogst in de hiërarchie staat, is de oude Sint Pieter (<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Old_St._Peter%27s_Basilica" target="_blank">San Pietro in Vaticano</a></b>, bouw
begonnen omstreeks 320) de meest bekende. De beide andere zijn de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=NeM6Cb7ci7Y" target="_blank">San Paolo fuori le Mura</a></b> (ca.
386) en de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=S2P4I_hFnFI" target="_blank">Santa Maria Maggiore</a></b> (ca. 430). Op de
Sint Pieter na hebben ze min of meer hun oude plattegrond behouden, al
hebben Renaissance en Barok zowel waar het de gevels als de
interieurs betreft flink huisgehouden en heeft de San Giovanni er een fraaie kruisgang bij gekregen. Het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=NBazyjlCYWg" target="_blank">baptisterium</a> werd het voorbeeld voor de meeste andere in West-Europa. De <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-san-paolo-fuori-le-mura" target="_blank">San Paolo</a> heeft, als een
van de weinige basilieken uit deze periode, nog een origineel <i>atrium
</i>(open voorhof).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-p5NZFrCo1Yw/VIWTcjkvdwI/AAAAAAAABpA/tt7ZpaxWfWY/s1600/Rome-San-Giovanni-in%2BLaterano-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-p5NZFrCo1Yw/VIWTcjkvdwI/AAAAAAAABpA/tt7ZpaxWfWY/s1600/Rome-San-Giovanni-in%2BLaterano-02a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Rome, <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-san-giovanni-laterano" target="_blank">San Giovanni in Laterano</a> (JW)</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-JpOlI8eJ4Gg/VIWTpKQ2uwI/AAAAAAAABpI/7avot1XjhIQ/s1600/Rome-San-Giovanni-in-Laterano-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-JpOlI8eJ4Gg/VIWTpKQ2uwI/AAAAAAAABpI/7avot1XjhIQ/s1600/Rome-San-Giovanni-in-Laterano-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Rome, San Giovanni in Laterano (JW)</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-YhgSXHV1rF0/VIWT1NgOLFI/AAAAAAAABpQ/bIdindnfZ6I/s1600/Santa-Maria-Maggiore-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-YhgSXHV1rF0/VIWT1NgOLFI/AAAAAAAABpQ/bIdindnfZ6I/s1600/Santa-Maria-Maggiore-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<i>Rome, <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-santa-maria-maggiore" target="_blank">Santa Maria Maggiore</a></i><br />
<i><br /></i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-gLUVUNKaGEY/VIWUAPcdlgI/AAAAAAAABpY/JSuKiXeXoZE/s1600/Santa-Maria-Maggiore-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-gLUVUNKaGEY/VIWUAPcdlgI/AAAAAAAABpY/JSuKiXeXoZE/s1600/Santa-Maria-Maggiore-02a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<i>Rome, Santa Maria Maggiore (JW)</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=a5AqQtlm4MY" target="_blank">oude Sint Pieter</a></b> was een vijfschepige basiliek met een enorm
<i>atrium</i> en was tot de bouw van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=UJiv626VfvE" target="_blank"><b>Cluny III</b></a> (de derde abdijkerk van de fameuze <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_van_Cluny" target="_blank">Abdij van Cluny</a>) de grootste kerk van de
christenheid. Hoe hij er ongeveer uit moet hebben gezien weet men uit
oude gravures. De vervallen kerk
werd in 1506 gesloopt en vervangen door de nieuwe versie, die (door
tal van veranderingen in het ontwerp) pas in 1626 werd gewijd. De
nieuwe Sint Pieter was recordhouder tot 1989, toen het
eerbiedwaardige gebouw in omvang voorbijgestreefd werd door een protserige
Afrikaanse kopie.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=o0rGricyNkc" target="_blank">Santa Sabina</a></b>, gebouwd tussen 422 en 432, is de oudste <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-santa-sabina" target="_blank">basiliek</a>
die de originele architectuur heeft weten te bewaren. De kerk is
gewijd aan de Romeinse matrone Sabina, die omstreeks 125 vanwege haar
bekering tot het christendom werd onthoofd en later heilig is
verklaard. Volgens een legende stond haar huis op de plaats waar
later de kerk werd gebouwd. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=i9XIGHTCex8" target="_blank">houten deur</a> met bijbelse taferelen in
het portaal is de oudste bewaard gebleven kerkdeur.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-6MWvT3Sl5pc/VLg_uiw72YI/AAAAAAAACBw/IWp0CjIs90c/s1600/Rome-Pantheon-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-6MWvT3Sl5pc/VLg_uiw72YI/AAAAAAAACBw/IWp0CjIs90c/s1600/Rome-Pantheon-03.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i>Rome, Pantheon: <a href="http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=396" target="_blank">koepel</a> met oculus</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><br /></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-if-G1gdUx8A/VLg_1iHQA9I/AAAAAAAACB4/YnokCENblsU/s1600/Rome-Pantheon-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-if-G1gdUx8A/VLg_1iHQA9I/AAAAAAAACB4/YnokCENblsU/s1600/Rome-Pantheon-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Rome, <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-pantheon" target="_blank">Sancta Maria ad Martyres</a></i></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een
aantal kerken huizen in omgebouwde Romeinse monumenten, die mede
daardoor uitstekend bewaard zijn gebleven. Het </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KaY8zqYfQI0" target="_blank">Pantheon</a></b><span style="font-family: inherit;"> werd
door keizer Hadrianus omstreeks 120 gebouwd als 'tempel voor alle
goden'. Vanaf 609 is het bouwwerk in gebruik als katholieke kerk (<i>Sancta Maria ad Martyres</i>) en er is ook een aantal beroemdheden bijgezet. Een nog
indrukwekkender voorbeeld is de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=qWf5O7gCqSI" target="_blank">Santa Maria degli Angeli</a></b><span style="font-family: inherit;">,
oorspronkelijk het </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tepidarium" target="_blank">tepidarium</a></i><span style="font-family: inherit;"> van de Thermen van Diocletianus
en vanaf 1561 door o.a. Michelangelo </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-santa-maria-degli-angeli" style="font-family: inherit;" target="_blank">verbouwd</a><span style="font-family: inherit;">. De kruisgewelven,
zuilen, ramen en marmeren bekleding zijn nog origineel Romeins. De
</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4IlpKALsRnk" target="_blank">Santa Costanza</a></b><span style="font-family: inherit;"> (een centraalbouw) was oorspronkelijk een
mausoleum voor twee dochters van keizer Constantijn I: Constantia,
overleden in 354, en Helena, overleden in 360. In 1254 werd het
gebouw door Paus Alexander IV bestempeld tot </span><a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-santa-costanza" style="font-family: inherit;" target="_blank">kerk</a><span style="font-family: inherit;"> en gewijd aan de
heilige Constantia. De centrale ruimte, waar tegenwoordig het altaar
staat, wordt omgeven door 12 paar zuilen (die de apostelen
representeren) en een ambulatorium. De kerk is bekend om de fraaie </span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Santa_Costanza" style="font-family: inherit;" target="_blank">mozaïeken</a><span style="font-family: inherit;">, met name de zeldzame seculiere paleismozaïeken</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-wlxrZUn_B6k/VI8V-GmJfbI/AAAAAAAABtw/njql-TnDmV0/s1600/Rome-Mamertijnse-gevangenis.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-wlxrZUn_B6k/VI8V-GmJfbI/AAAAAAAABtw/njql-TnDmV0/s1600/Rome-Mamertijnse-gevangenis.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Rome, <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/rome-mamertine-prison" target="_blank">Mamertijnse gevangenis</a>: altaar gewijd aan Petrus</i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><i><b><br /></b></i></span>
<span style="font-family: inherit;"><i><b><br /></b></i></span>
<span style="font-family: inherit;"><i><b>Grado.</b></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kleine havenplaats Grado aan de Adriatische Kust is in het gelukkige
bezit van <a href="https://www.youtube.com/watch?v=D9d_aHnxxG4" target="_blank">twee ongeschonden vroegchristelijke basilieken</a>, die nog zusterlijk bij elkaar staan ook. </span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
voormalige kathedraal <b><a href="http://www.medioevo.org/artemedievale/Pages/FriuliVeneziaGiulia/SantEufemiaaGrado.html" target="_blank">Sant'Eufemia</a></b> is in zijn huidige vorm ca.
580 gereedgekomen en is gewijd aan de heilige Eufemia van Chalcedon,
die tijdens de christenvervolgingen van Diocletianus (na volgens de
legende o.a. aan haar haren opgehangen en een week lang tussen stenen
geplet te zijn) voor de wilde dieren werd geworpen. De kerk is in het
bezit van een baptisterium en prachtige mozaïeken uit de 6e eeuw.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-Fr1WPjOIhGk/VIIm2YJiz-I/AAAAAAAABjw/s8_YRVP0FhA/s1600/Grado-Sant'Eufemia-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Fr1WPjOIhGk/VIIm2YJiz-I/AAAAAAAABjw/s8_YRVP0FhA/s1600/Grado-Sant'Eufemia-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-7G3K4WgG4d4/VIInUpEP9VI/AAAAAAAABkA/i0QEmPPtzl4/s1600/Grado-Sant'Eufemia-05a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-7G3K4WgG4d4/VIInUpEP9VI/AAAAAAAABkA/i0QEmPPtzl4/s1600/Grado-Sant'Eufemia-05a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-5COXeHmQYwM/VIIndbVVW_I/AAAAAAAABkI/NgrUocUwWRY/s1600/Grado-Sant'Eufemia-06a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-5COXeHmQYwM/VIIndbVVW_I/AAAAAAAABkI/NgrUocUwWRY/s1600/Grado-Sant'Eufemia-06a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-K8x_TasVO5E/VIInCAfT_XI/AAAAAAAABj4/ZsKbI_ZzRWM/s1600/Grado-Sant'Eufemia-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-K8x_TasVO5E/VIInCAfT_XI/AAAAAAAABj4/ZsKbI_ZzRWM/s1600/Grado-Sant'Eufemia-02a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-TcMhFk0ARFE/VITyZJ8ee0I/AAAAAAAABow/Lg0eSMvHYdo/s1600/Grado-Sant'Eufemia-04b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-TcMhFk0ARFE/VITyZJ8ee0I/AAAAAAAABow/Lg0eSMvHYdo/s1600/Grado-Sant'Eufemia-04b.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kleinere </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.italiamedievale.org/sito_acim/contributi/basilica_grado.html" target="_blank">Santa Maria delle Grazie</a></b><span style="font-family: inherit;"> stamt uit dezelfde periode
en pronkt met mozaïeken uit een vroegere kerk.</span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-aC3vlq4l6e8/VIIoM8nhdJI/AAAAAAAABkY/kFQOWmGLTbY/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-aC3vlq4l6e8/VIIoM8nhdJI/AAAAAAAABkY/kFQOWmGLTbY/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-02a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Owq4TpWrCk0/VIIoZLYVg3I/AAAAAAAABkg/nAkXSEhuvO4/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Owq4TpWrCk0/VIIoZLYVg3I/AAAAAAAABkg/nAkXSEhuvO4/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-03a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-mXcIdnVUdaM/VIIoqO6Ic5I/AAAAAAAABko/1yDCaOJ4NaI/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-mXcIdnVUdaM/VIIoqO6Ic5I/AAAAAAAABko/1yDCaOJ4NaI/s1600/Grado-Santa-Maria-delle-Grazie-04.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b><br /></b></i>
<i style="font-family: inherit;"><b>Ravenna.</b></i><br />
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Tegenwoordig
ligt Ravenna ruim 10 km landinwaarts, maar in de Romeinse tijd was de
zee niet ver. Keizer Augustus richtte in het nabije Classis (het
huidige Classe) een haven in voor de vloot die het oostelijke deel
van de Middellandse Zee moest bewaken. Zijn navolger Claudius liet
een deel van de moerassen die Ravenna omringden droogleggen, maar het
gebied bleef voldoende ontoegankelijk om het een veilig
toevluchtsoord te maken voor de door barbaren belaagde keizer Honorius. Zijn
halfzuster <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Galla_Placidia" target="_blank">Galla Placidia</a></b> (na de moord op haar Visigotische
echtgenoot niet geheel vrijwillig hertrouwd met de Romeinse
legeraanvoerder en latere keizer Constantius III) heerste er van 425
tot 437 als regentes voor haar minderjarige zoon Valentianus III. Zij
maakte van Ravenna een centrum van kunst en cultuur. Na haar
overlijden in 450 werd ze in Rome (niet in het aan haar
toegeschreven mausoleum) te ruste gelegd. De Ostrogotische heerser
<b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Theodorik_de_Grote" target="_blank">Theodorik</a></b> was een nijvere bouwheer, o.a. verantwoordelijk voor de
beide aan de Heilige <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Apollinaris_of_Ravenna" target="_blank"><b>Apollinaris</b></a> gewijde basilieken en het Ariaanse
baptisterium. Van zijn paleis is niets overgebleven, maar zijn
mausoleum heeft de eeuwen getrotseerd. In 540 viel Ravenna ten prooi aan de Byzantijnen, die haar ondanks de dreiging van de Longobarden
tot 752 in handen wisten te houden. Daarna was het snel met de welvaart van
de stad gedaan, een omstandigheid die zeker heeft bijgedragen tot het
behoud van de monumenten. Sinds 1996 behoren de vroegchristelijke
gebouwen van Ravenna tot het werelderfgoed van de <a href="http://whc.unesco.org/en/list/788" target="_blank">UNESCO</a>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
godshuizen van Ravenna zijn vooral befaamd vanwege de vele <a href="https://www.youtube.com/watch?v=EHojpC5YxYQ" target="_blank">mozaïeken</a>,
waarin duidelijk de overgang van de klassiek-Romeinse naar de
Byzantijnse stijl is te herkennen. Op de klassieke mozaïeken worden
mens en natuur realistisch, zij het soms enigszins geïdealiseerd,
afgebeeld. Christus wordt weergegeven als een baardeloze jongeman en er is veel aandacht voor het perspectief. De Byzantijnse mozaïeken zijn
veel gestileerder. Personen komen frontaal en en streng kijkend voor
het voetlicht. De bebaarde Christus (vaak als <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Christ_Pantocrator" target="_blank">pantocrator</a></i>
weergegeven) boezemt ontzag in.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=It3i-dKusIM" target="_blank">San Vitale</a>.</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest iconische van de vroegchristelijke monumenten in Ravenna is de
<a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/ravenna-san-vitale" target="_blank"><b>San Vitale</b></a> (ca. 547). De
kerk werd gesticht door bisschop Ecclesius en voltooid met giften van
de Byzantijnse keizer Justinianus en zijn echtgenote Theodora. Het
betreft een centraalbouw, bestaande uit een rotonde die door acht
hoge bogen is gescheiden van het ambulatorium. Het koor en de absis
zijn versierd met mozaïeken uit verschillende perioden, waarvan de
jongste (die Justinianus en Theodora verbeelden) duidelijke
Byzantijnse invloeden verraden. De baardeloze Christus is afgebeeld
op een blauwe wereldbol. [<a href="https://diffusive.files.wordpress.com/2009/11/s-vitale-ravenna-547-lowden-127.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's mozaïeken JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-9BEe2OdT_LU/VITno6mzunI/AAAAAAAABn0/Z2d46_c-v5I/s1600/Ravenna-San-Vitale-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-9BEe2OdT_LU/VITno6mzunI/AAAAAAAABn0/Z2d46_c-v5I/s1600/Ravenna-San-Vitale-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-TD6ao8Suvv4/VITn2x0S6vI/AAAAAAAABn8/PYU6VQthQ8M/s1600/Ravenna-San-Vitale-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-TD6ao8Suvv4/VITn2x0S6vI/AAAAAAAABn8/PYU6VQthQ8M/s1600/Ravenna-San-Vitale-02a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-i9nTalMYIKQ/VITn_wWB9oI/AAAAAAAABoE/zBP2zjoLTA8/s1600/Ravenna-San-Vitale-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-i9nTalMYIKQ/VITn_wWB9oI/AAAAAAAABoE/zBP2zjoLTA8/s1600/Ravenna-San-Vitale-03a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-lAE6LxBQEbw/VIToJv5vxoI/AAAAAAAABoM/EAMmRzcjmz0/s1600/Ravenna-San-Vitale-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-lAE6LxBQEbw/VIToJv5vxoI/AAAAAAAABoM/EAMmRzcjmz0/s1600/Ravenna-San-Vitale-04a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=a11G3XVT1xI" target="_blank">Sant'Apollinare Nuovo</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
kerk uit het begin van de 6e eeuw is een typische vroegchristelijke
<a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/ravenna-st-apollinare-nuovo" target="_blank">basiliek</a>. Het was de paleiskerk van Theodorik. Er is geen
absismozaïek (die werd tijdens 16e eeuwse renovaties verwijderd),
maar de zijwanden zijn voorzien van maar liefst drie rijen mozaïeken.
De bovenste rij vertoont in de klassieke stijl scenes uit het leven
van Christus en tussen de ramen zijn in dezelfde trant heiligen en
profeten weergegeven. De onderste mozaïeken verraden Byzantijnse
invloeden -niet verwonderlijk aangezien ze ruim 50 jaar jonger zijn.
Aan de linkerkant is een rij van 22 maagden afgebeeld die,
voorafgegaan door de Drie Koningen, vanuit Classe op weg zijn naar
Maria met het kind Jezus op schoot; aan de rechterkant is een
processie van 26 martelaren te zien die zich vanuit Ravenna naar de
op zijn troon zittende Christus reppen. Na de dood van Theodorik was
het Arianisme spoedig uit de gratie. Rond 560 werd het gebouw een
katholieke kerk die gewijd was aan de heilige Martinus van Tours. In
het mozaïekportret van het paleis van Theodorik zijn bij die
gelegenheid de afgebeelde dignitarissen weggecensureerd en vervangen
door gordijnen, maar op sommige pilaren is nog een hand waar te
nemen. Uit angst voor aanvallen van piraten werden de relieken van
Appolinaris in de 9e eeuw uit Classe weggehaald en werd de kerk aan
deze heilige opgedragen. Het ietwat detonerende cassettenplafond
stamt uit de 17e eeuw. [<a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/St_Apollinare_Nuovo_-_plan.jpg" target="_blank">grondplan</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-tS-YjIUCQ4w/VITfJLkXseI/AAAAAAAABnU/jQS5aYasofU/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-tS-YjIUCQ4w/VITfJLkXseI/AAAAAAAABnU/jQS5aYasofU/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Ydhuqe4KBRE/VITfWLGr-pI/AAAAAAAABnc/lLYy_oqOzRY/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-05a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Ydhuqe4KBRE/VITfWLGr-pI/AAAAAAAABnc/lLYy_oqOzRY/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-05a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-rhyQBO11oo8/VITff8RpG4I/AAAAAAAABnk/lHS3ZYVe_O4/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-rhyQBO11oo8/VITff8RpG4I/AAAAAAAABnk/lHS3ZYVe_O4/s1600/Ravenna-Sant'Apollinare-04a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div style="text-align: left;">
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=yvnr0wnmoGY" target="_blank">Mausoleum van Galla Placidia</a>.</i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
dit <a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/ravenna-galla-placidia" target="_blank">bouwwerk</a> tijdens tijdens de regering van Galla Placidia werd
voltooid, betreft het vrijwel zeker geen mausoleum. Het is
vermoedelijk een kapel gewijd aan de heilige <a href="http://www.heiligen.net/heiligen/08/10/08-10-0258-laurentius.php" target="_blank">Laurentius</a>. Het gebouw
is rijk versierd: het onderste gedeelte is bekleed met geel marmer en
de rest met schitterende mozaïeken, waarop o.a. Laurentius het
rooster waarop hij aan zijn eind zal komen aanschouwt en Christus als een goede herder zijn schapen hoedt. [<a href="http://historyofarchitecture.weebly.com/uploads/4/1/8/6/4186116/6903307.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-i2WN47A-MXE/VITSSkMcohI/AAAAAAAABms/dPT5z7Xo-DY/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-i2WN47A-MXE/VITSSkMcohI/AAAAAAAABms/dPT5z7Xo-DY/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-03a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-7r2ji1gs65c/VITSeKjli1I/AAAAAAAABm0/j-zgN8J1d58/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-7r2ji1gs65c/VITSeKjli1I/AAAAAAAABm0/j-zgN8J1d58/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-02a.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-68C31f1O6Cg/VITS88DULmI/AAAAAAAABnE/z_-DO1l3bjw/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-68C31f1O6Cg/VITS88DULmI/AAAAAAAABnE/z_-DO1l3bjw/s1600/Ravenna-Galla-Placidia-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div style="text-align: left;">
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=LjMFEKfh5Fw&src_vid=Lprw-mfy8Ag&feature=iv&annotation_id=annotation_595038" target="_blank">Battistero Neoniano</a> (Baptisterium van de Orthodoxen).</i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
<a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/ravenna-battistero-neoniano" target="_blank">doopkapel</a> werd aan het begin van de 5e eeuw gebouwd door bisschop
Orso en van mozaïeken voorzien door diens opvolger Neone. Het
bouwwerk (dat tegenwoordig ruim 3 meter onder het straatniveau ligt)
is achthoekig van vorm. De mozaïeken dateren uit de periode 451 tot
475. Het koepelmozaïek geeft, in overwegend blauwe tinten, de doop
van Jezus weer. Die is hier afgebeeld als een wat oudere, bebaarde
man. Hij staat tot zijn middel in de Jordaan, wordt besprenkeld door
een in luipaardvel geklede Johannes de Doper en wordt omgeven door
een krans van apostelen. Op een ander mozaïek zijn de vier
evangelisten en hun zinnebeelden te zien. De bogen die de koepel
ondersteunen zijn gedecoreerd met mozaïeken van acanthusbladeren en
stucwerk met bijbelse scenes. Het inlegwerk van marmer is afkomstig
uit een Romeins thermencomplex. (Foto's mozaïeken JW)</span></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-3M3mPl74OQY/VISoEprMecI/AAAAAAAABmE/guQ-dayWrJc/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-3M3mPl74OQY/VISoEprMecI/AAAAAAAABmE/guQ-dayWrJc/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-01a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vlqfsIW071I/VISoOtOV3RI/AAAAAAAABmM/8niKyNe3Lmw/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-vlqfsIW071I/VISoOtOV3RI/AAAAAAAABmM/8niKyNe3Lmw/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-02a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/--0k9Sm1ZwGU/VISoaFy31FI/AAAAAAAABmU/cy6nLZGPJ2c/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/--0k9Sm1ZwGU/VISoaFy31FI/AAAAAAAABmU/cy6nLZGPJ2c/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-03a.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ytRVc2NAAi8/VISokmKGDZI/AAAAAAAABmc/64XvsNy-NnE/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ytRVc2NAAi8/VISokmKGDZI/AAAAAAAABmc/64XvsNy-NnE/s1600/Ravenna-Bapt-Neoniano-04a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<i style="font-family: inherit; text-align: justify;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Z1Kpf3Aava0" target="_blank">Battistero degli Ariani</a> (Baptisterium van de Arianen).</i></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Toen
Theodorik aan de macht kwam, kregen ook de Arianen een eigen
<a href="http://www.sacred-destinations.com/italy/ravenna-arian-baptistery" target="_blank">doopkapel</a>, die werd <a href="https://www.youtube.com/watch?v=FUvGX58lcDw" target="_blank">gesitueerd</a> naast de Ariaansche kathedraal, de
tegenwoordige <b><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Spirito_Santo_(Ravenna)" target="_blank">Spirito Santo</a></b>. Van de mozaïeken is alleen die
in de koepel overgebleven (op de grond vond men bij de restauratie
maar liefst 170 kg mozaïeksteentjes). De voorstelling vertoont
dezelfde elementen als het koepelmozaïek van het Battistero
Neoniano, alleen is Jezus hier een baardeloze jongeman en is de
hoofdkleur goud. Na het uitbannen van het Arianisme in 565 werd het
gebouw omgetoverd tot het katholieke <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Oratorium_(Kirchenbau)" target="_blank">oratorium</a></i> Santa Maria. In
de loop der eeuwen werd het overwoekerd door andere constructies en
het kwam pas weer in volle glorie tevoorschijn nadat deze door
bombardementen tijdens WO II verwoest waren.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-dhlktM1K0lo/VITuAz_qNmI/AAAAAAAABoc/5COVlvaPfTM/s1600/Ravenna-Bapt-Ariani-01b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-dhlktM1K0lo/VITuAz_qNmI/AAAAAAAABoc/5COVlvaPfTM/s1600/Ravenna-Bapt-Ariani-01b.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-CK6LZfXThIk/VIShoeh0OHI/AAAAAAAABl0/VSZ-Y-J3gQc/s1600/Ravenna-Bapt-Ariani-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-CK6LZfXThIk/VIShoeh0OHI/AAAAAAAABl0/VSZ-Y-J3gQc/s1600/Ravenna-Bapt-Ariani-02a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<i style="font-family: inherit;"><a href="http://www.turismo.ra.it/eng/Discover-the-area/Art-and-culture/Unesco-world-heritage/Mausoleum-of-Theoderic" target="_blank">Mausoleum van Theodorik</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Theodorik
stierf in 526 en werd bijgezet in het door hemzelf gebouwde
mausoleum. Het meest opvallende onderdeel daarvan is de koepel: het
is een massieve steen van een meter dik en elf meter doorsnee, die
300 ton weegt. Het mausoleum heeft twee verdiepingen en is gebouwd
met behulp van de Romeinse <i><a href="http://www.wisegeek.com/what-is-opus-quadratum.htm" target="_blank">opus quadratum</a></i> techniek, die al 4
eeuwen was afgedankt. De kruisvormige onderste ruimte diende
vermoedelijk als grafkapel. De porfieren urn van Theodorik stond op
de verdieping daarboven. Zijn stoffelijke resten werden verwijderd
tijdens de Byzantijnse overheersing. Het gebouw werd toen
getransformeerd tot een katholiek <i>oratorium</i>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-VP7H6URkqfM/VIIl5rB9V3I/AAAAAAAABjo/yBJABYgUXEg/s1600/Ravenna-Mausoleum-Theodorik-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-VP7H6URkqfM/VIIl5rB9V3I/AAAAAAAABjo/yBJABYgUXEg/s1600/Ravenna-Mausoleum-Theodorik-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=w801MAnwlZ0" target="_blank">San Francisco</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze basiliek stamt weliswaar oorspronkelijk uit dezelfde periode, maar er is
zoveel aan verbouwd dat hij niet tot de schatten van de mensheid
wordt gerekend (het grootste deel is romaans). De permanent onder
water staande crypte met 6e eeuwse mozaïeken op de vloer kan toch
echter op zijn minst bijzonder genoemd worden.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-U-MlU46PDWk/VITuSf3Hb_I/AAAAAAAABok/kYvScszUco8/s1600/Ravenna-San-Francisco-01b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-U-MlU46PDWk/VITuSf3Hb_I/AAAAAAAABok/kYvScszUco8/s1600/Ravenna-San-Francisco-01b.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<i style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=HjwELgIh_qc" target="_blank">Sant'Apollinare in Classe</a>.</i></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Deze
<a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Sant%E2%80%99Apollinare_in_Classe" target="_blank">basiliek</a> is iets ouder dan zijn naamgenoot in Ravenna en was
aanvankelijk in het trotse bezit van de relieken van de heilige. Op
de zijwanden vindt men 18e eeuwse geschilderde medaillons met
portretten van de bisschoppen van Ravenna. Het mozaïek in de absis
is gelukkig bewaard gebleven. Het geeft de transfiguratie van
Christus weer (die gerepresenteerd wordt door een gouden kruis).
Apollinaris heeft een prominente plaats pal daaronder gekregen. [<a href="http://arts.muohio.edu/faculty/benson/ecbasoutsiderome/49SApollClassePLAN.jpg" target="_blank">grondplan</a>] (Foto's mozaïeken JW)</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-FVQkWyQy0rM/VISZZT5F-YI/AAAAAAAABk4/naLNAd6pg6E/s1600/Classe-Sant'Apollinare-01a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-FVQkWyQy0rM/VISZZT5F-YI/AAAAAAAABk4/naLNAd6pg6E/s1600/Classe-Sant'Apollinare-01a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-0GY-bjL1GN0/VISZlh_MZJI/AAAAAAAABlA/ktwhWdHiFZs/s1600/Classe-Sant'Apollinare-04a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-0GY-bjL1GN0/VISZlh_MZJI/AAAAAAAABlA/ktwhWdHiFZs/s1600/Classe-Sant'Apollinare-04a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-09DtG3uSGEc/VISZxBESrkI/AAAAAAAABlI/R0keAD80xOY/s1600/Classe-Sant'Apollinare-03a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-09DtG3uSGEc/VISZxBESrkI/AAAAAAAABlI/R0keAD80xOY/s1600/Classe-Sant'Apollinare-03a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-RtQxW_4mow4/VISZ82MpMWI/AAAAAAAABlQ/wFmvXs2VJOM/s1600/Classe-Sant'Apollinare-02a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-RtQxW_4mow4/VISZ82MpMWI/AAAAAAAABlQ/wFmvXs2VJOM/s1600/Classe-Sant'Apollinare-02a.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<b style="font-family: inherit;">Baptisteria.</b><br />
<b style="font-family: inherit;"><br /></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
Frankrijk zijn, in tegenstelling tot Italië, weinig
vroegchristelijke bouwwerken bewaard gebleven. Een van de zeldzame
uitzonderingen is de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Peter%27s_church,_Vienne_(Is%C3%A8re)" target="_blank">Saint-Pierre</a></b> in <b>Vienne</b>, die uit de 5e
eeuw dateert. Het was oorspronkelijk de grafkapel van een kerkhof dat
was aangelegd te midden van de ruïnes van een voormalige woonwijk.
Tot de 12e eeuw werden de bisschoppen van Vienne er bijgezet, te
beginnen met de vermoedelijke bouwheer, bisschop Mamertus (overleden
in 475). In de 6e eeuw vestigde een gemeenschap van monniken onder
leiding van de heremiet Leonianus zich op het terrein. Het schip en de
boogdecoraties op de muren stammen uit de begintijd. In de
Karolingische periode werden de ramen gewijzigd en in de 11e eeuw
werden hoge boogarcaden toegevoegd, waardoor twee smalle zijbeuken
ontstonden. De voorhal met toren, waarin delen van de Karolingische
afscheiding tussen koor en schip zijn verwerkt, stamt uit de 12e
eeuw. Sinds 1872 is het gebouw een <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lapidarium" target="_blank">lapidarium</a></i>, waarvan de
collectie tot op heden praktisch ongewijzigd is gebleven.</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-WwGukqYxPLU/VIIjW4a89bI/AAAAAAAABiU/OFKK8lwRH9o/s1600/Vienne-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-WwGukqYxPLU/VIIjW4a89bI/AAAAAAAABiU/OFKK8lwRH9o/s1600/Vienne-Saint-Pierre-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-BE99Ekt_nDo/VIIjeiFd_6I/AAAAAAAABic/S8BxibfO_M8/s1600/Vienne-Saint-Pierre-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-BE99Ekt_nDo/VIIjeiFd_6I/AAAAAAAABic/S8BxibfO_M8/s1600/Vienne-Saint-Pierre-02.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">De
meeste uit deze periode resterende bouwwerken zijn </span><b style="font-family: inherit;">doopkapellen</b><span style="font-family: inherit;">.
In vroeger tijden had iedere bisschopszetel zo'n baptisterium. Deze
waren minder aan de mode en de noodzaak tot uitbreiding onderhevig
dan kerkgebouwen. Met name in Zuid-Frankrijk zijn er verscheidene
bewaard gebleven, o.a. in Fréjus, Aix-en-Provence en </span><a href="http://www.tourisme-venasque.com/fr/2.cfm?p=280-visite-de-venasque-tourisme-en-provence-village-pittoresque-luberon-et-ventoux" style="font-family: inherit;" target="_blank">Venasque</a><span style="font-family: inherit;">. Ook
in Albenga, aan de Italiaanse Rivièra, is een dergelijk monument te
vinden. Al deze kapellen stammen uit de vijfde eeuw, zijn achthoekig
van vorm en hebben een eveneens octagonale </span><i style="font-family: inherit;">piscina </i><span style="font-family: inherit;">(doopvont:
dopen geschiedde tot de 10e eeuw door onderdompeling), die zowel graftombe als baarmoeder symboliseert. Het getal acht representeert de zeven dagen van de week plus de Dag des Oordeels. De zuilen met
Korinthische kapitelen waren vrijwel zonder uitzondering afkomstig
uit Romeinse tempels. Sommige kapellen hebben een ambulatorium, maar de meeste zijn daarvoor te klein. De verschillende baptisteria hebben uiteraard
alle hun eigenaardigheden.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://monumentshistoriques.free.fr/cathedrales/aix/aix.html" target="_blank">baptisterium</a> bij de <b><a href="http://www.sacred-destinations.com/france/aix-cathedral" target="_blank">Saint-Sauveur</a></b> in <b>Aix-en-Provence</b> is
pontificaal boven op het forum van het vroegere <i>Aquae Sextiae</i>
neergepoot (ongebruikelijk omdat kerken in deze periode gewoonlijk
vlak bij de stadsmuren werden gebouwd). De koepel is in de 16e eeuw
toegevoegd. (Foto JW)</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-7HfxU-5pnJs/VIIjyDzR-mI/AAAAAAAABik/WVLxI9B_ZHo/s1600/Aix-Saint-Sauveur-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-7HfxU-5pnJs/VIIjyDzR-mI/AAAAAAAABik/WVLxI9B_ZHo/s1600/Aix-Saint-Sauveur-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Van
het <a href="http://monumentshistoriques.free.fr/cathedrales/frejus/frejus.html" target="_blank">baptisterium</a> bij de </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://structurae.info/ouvrages/cathedrale-saint-leonce" target="_blank">Saint-Léonce</a></b><span style="font-family: inherit;"> in <b>Fréjus</b> zijn alleen
het onderste deel van de muren en het doopvont origineel. In de 13e eeuw werd het geheel
omgeven door een nieuwe muur en werd het doopvont afgedekt. Aan het
begin van de 20e eeuw werden de oude structuren herontdekt en
gerestaureerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-56fHWW0DhSQ/VIIkBzSBqOI/AAAAAAAABis/Ch5c9YVGFPQ/s1600/Frejus-Saint-Leonce-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-56fHWW0DhSQ/VIIkBzSBqOI/AAAAAAAABis/Ch5c9YVGFPQ/s1600/Frejus-Saint-Leonce-01.jpg" height="400" width="300" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-CZ6S1ctajBA/VIIkNvfJq6I/AAAAAAAABi0/1YzgMhu07TM/s1600/Frejus-Saint-Leonce-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-CZ6S1ctajBA/VIIkNvfJq6I/AAAAAAAABi0/1YzgMhu07TM/s1600/Frejus-Saint-Leonce-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">Het
<a href="http://www.360cities.net/image/albenga-baptistery-liguria-italy#436.47,-81.42,70.0" target="_blank">baptisterium</a> van de <b><a href="http://www.websavona.it/arte/arte_paleocristiana/battistero_albenga.htm" target="_blank">San Michele Arcangelo</a></b> in <b>Albenga</b> heeft mozaïekdecoraties uit de 5e en 6e
eeuw. Het is in de 19e eeuw gerenoveerd, waarbij het originele
gewelf, dat bestond uit <i>tubi fittili</i> (met cement gevulde
aardewerk buizen), totaal vernield werd. </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zXXdXWW7C8c/VI8SyUgKruI/AAAAAAAABtk/YgufSOdql-Q/s1600/Albenga-bapt-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-zXXdXWW7C8c/VI8SyUgKruI/AAAAAAAABtk/YgufSOdql-Q/s1600/Albenga-bapt-03.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-o7i1E6hwh44/VIIkecphXOI/AAAAAAAABi8/nEhDfYvkbrw/s1600/Albenga-bapt-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-o7i1E6hwh44/VIIkecphXOI/AAAAAAAABi8/nEhDfYvkbrw/s1600/Albenga-bapt-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-GGFGPtEtkAo/VIIkoBok3fI/AAAAAAAABjE/J_5mSXR6sMk/s1600/Albenga-bapt-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-GGFGPtEtkAo/VIIkoBok3fI/AAAAAAAABjE/J_5mSXR6sMk/s1600/Albenga-bapt-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Het
meest unieke baptisterium (</span><b style="font-family: inherit;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2AoMvLfSMwQ" target="_blank">Saint-Jean</a></b><span style="font-family: inherit;">) staat een stuk
noordelijker: in <b>Poitiers</b>. Het centrale gedeelte dateert uit 360 en
is daarmee het <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/poitiers-baptistery" target="_blank">oudste christelijke bouwwerk</a> in Frankrijk überhaupt.
De eerste doopkapel werd bij de inval van de Visigoten zwaar
beschadigd en tijdens het Merovingische tijdperk vernieuwd. Daarbij
werden twee zijabsidiolen en een absis toegevoegd. De buitenmuren
vertonen nog altijd de afwisseling van steen en baksteen die typerend
is voor Merovingische bouwwerken. In de 10e eeuw werd het inmiddels
vervallen bouwwerk opgeknapt en in gebruik genomen als kerk. De
fresco's, waaronder een ruiterportret van keizer Constantijn, werden
in de 12e en 14e eeuw toegevoegd. Tegenwoordig is in het gebouw een
klein museum gevestigd met o.a. sarcofaagdeksels daterend uit de 5e
tot de 7e eeuw.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-1nD1VXevRXc/VIIk4eQSTeI/AAAAAAAABjM/y2S6Gace8nQ/s1600/Poitiers-Saint-Jean-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-1nD1VXevRXc/VIIk4eQSTeI/AAAAAAAABjM/y2S6Gace8nQ/s1600/Poitiers-Saint-Jean-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-_zqPL1U86Vk/VIIlB02whzI/AAAAAAAABjU/bSGFB3R8ua0/s1600/Poitiers-Saint-Jean-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-_zqPL1U86Vk/VIIlB02whzI/AAAAAAAABjU/bSGFB3R8ua0/s1600/Poitiers-Saint-Jean-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-6Zzd5IF_IgI/VIIlI-4YelI/AAAAAAAABjc/JUb1H1JFTEM/s1600/Poitiers-Saint-Jean-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-6Zzd5IF_IgI/VIIlI-4YelI/AAAAAAAABjc/JUb1H1JFTEM/s1600/Poitiers-Saint-Jean-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
</div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-72235318529056196912014-11-28T17:52:00.001+01:002015-04-27T20:19:01.173+02:00ROMAANSE ARCHITECTUUR VOOR BEGINNERS 1.<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<b><span style="font-family: inherit;">INLEIDING.</span></b><br />
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<b><span style="font-family: inherit;"><br /></span></b>
<b><span style="font-family: inherit;">Wat
verstaat men onder Romaans?</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De Romaanse architectuur was in de periode 1000-1250 dominant in
West-Europa. Het gaat hierbij echter niet alleen om een afgegrensd
tijdperk, maar (met name in de religieuze bouwkunst) ook om
specifieke stijlkenmerken. In Duitsland en Lombardije waren de eerste
aanzetten waar te nemen vanaf de tweede helft van de 10e eeuw. In
Noord-Frankrijk kwam vanaf 1140 de gotiek op, terwijl in
Zuid-Frankrijk en Italië de Romaanse stijl gedurende het grootste
deel van de 13e eeuw de voorkeur bleef genieten.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
term Romaans [<i>roman(e)</i>] is in 1818 'uitgevonden' door de
Normandische geleerde <b>Charles de Greville</b>. Voordien werd deze
bouwstijl door deskundigen onder één noemer met de als barbaars
gekwalificeerde gotiek gegroepeerd. In het Engels wordt de term <i>Roman</i>
gereserveerd voor Romeins, dus daar spreekt men van <i>Romanesque</i>
('Romeinsachtig'), wat precies weergeeft hoe men aan het begin van de
19e eeuw tegen de Romaanse architectuur aankeek: als een slap
aftreksel van de glorieuze Romeinse bouwkunst.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Hoewel
de eerste innovaties die men nu tot de Romaanse stijl rekent in
Lombardije waren te vinden, betroffen deze uitsluitend oppervlakkige
versieringen van het exterieur van kerkgebouwen (zoals boogfriezen),
die dan ook dikwijls 'Lombardische banden' worden genoemd, en de
toevoeging van een losstaande of tegen de zuidwand aangebouwde
klokkentoren (<i>campanile</i>). Structurele ontwikkelingen kwamen
vrijwel uitsluitend uit Frankrijk en dat land wordt dan ook aangeduid
als de 'wieg van de Romaanse architectuur'. Men treft er verreweg de
meeste Romaanse overblijfselen aan en de terminologie om de
stijlkenmerken te beschrijven stamt grotendeels uit het Frans. Verder
zijn Romaanse monumenten ruim vertegenwoordigd in Noord-Spanje,
Noord- en Midden-Italië, Midden- en Zuid-Duitsland en Engeland
(waarnaar de Romaanse stijl met de Normandiërs was meegelift). In
Scandinavië, Polen, Tsjechië, Oostenrijk en Zwitserland zijn ze
slechts sporadisch aanwezig. Dat geldt ook voor Nederland, waar men
vaker de overgangsvorm tussen Romaans en Gotisch (Romanogotisch)
aantreft.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-mVCWQXgGJhI/VLg-PZrWmtI/AAAAAAAACBk/oV5ZNaC4P8o/s1600/Ribe-Maria-Kirke-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-mVCWQXgGJhI/VLg-PZrWmtI/AAAAAAAACBk/oV5ZNaC4P8o/s1600/Ribe-Maria-Kirke-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Ribe, <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Dom_zu_Ribe" target="_blank">Maria Kirke</a>, een van de weinige romaanse bouwwerken in Scandinavië</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">Romaanse
bouwwerken zijn in principe uiterst solide, maar vele hebben in de
loop der eeuwen fors te lijden gehad van oorlogshandelingen (zoals de
</span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hugenotenoorlogen" style="font-family: inherit;" target="_blank">Hugenotenoorlogen</a><span style="font-family: inherit;"> in Frankrijk), branden, aardbevingen, politieke
omwentelingen (zoals de Franse Revolutie en de introductie van het
Anglicanisme door </span><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_VIII_van_Engeland" style="font-family: inherit;" target="_blank">Hendrik VIII</a><span style="font-family: inherit;">), de noodzaak meer gelovigen te
accommoderen en -niet in de laatste plaats- de menselijke drang tot
zelfverheffing en vernieuwing (zoals bewezen wordt door de
desastreuze activiteiten van megalomane abten in Frankrijk en de
'barokkiseringsgolf' in Duitsland ). Veel in onbruik geraakte of
gedeeltelijk verwoeste bouwwerken zijn door de omwonenden als schuur
of steengroeve gebruikt.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1_TxnJQ5PIQ/VHhzTLmSSiI/AAAAAAAABcE/oisphENpb10/s1600/Klein-Mariazell-Wallfahrtskirche%2B01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-1_TxnJQ5PIQ/VHhzTLmSSiI/AAAAAAAABcE/oisphENpb10/s1600/Klein-Mariazell-Wallfahrtskirche%2B01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Klein Mariazell, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=erd1URdXxnM" target="_blank">Wallfahrtskirche</a>: gebarokkiseerde romaanse kerk</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
de tweede helft van de 19e eeuw groeide de belangstelling voor de
Middeleeuwen en deed men verwoede pogingen om te redden wat er nog
restte. De Franse schrijver <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Prosper_M%C3%A9rim%C3%A9e" target="_blank">Prosper Mérimée</a></b> heeft zich als
inspecteur van historische monumenten zeer verdienstelijk gemaakt op
dit terrein, evenals een aantal Duitse vorsten, met keizer <b>Wilhelm
II </b>voorop. Helaas leidde dit door toedoen van overmatig
romantische architecten vaak tot te ingrijpende, om niet te zeggen
fantasievolle, restauraties.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
hoogtepunten van de religieuze architectuur zijn beter bewaard
gebleven dan hun seculiere tegenhangers. In het Romaanse tijdperk
waren de meeste huizen van hout en de talloze branden zorgden er wel
voor dat daarvan naar mijn weten geen enkele de eeuwen overleefd
heeft. Wel is er hier en daar nog een eenzaam stenen huis te vinden.
Ook hebben enkele bruggen, donjons
en ringmuren de tand des tijds doorstaan. De bewaard gebleven
religieuze architectuur valt uiteen in een aantal categorieën:
afgelegen kloosters, kleine dorpskerken in conservatieve landstreken
en grote (pelgrims)kerken, die geen uitbreiding behoefden en
nauwelijks voor verbetering vatbaar waren.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><b>Principes
van de kerkelijke architectuur.</b>
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
kerkelijke architectuur kent twee hoofdvormen: (1) de <b>centraalbouw</b>,
in de vorm van een cirkel, vierkant, veelhoek of <a href="http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?id=1543" target="_blank">Grieks kruis</a>,
afgeleid van het Romeinse <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mausoleum" target="_blank">mausoleum</a></i> en (2) de <b>langhuisbouw</b>, in de vorm van een rechthoek of
<a href="http://www.architectenweb.nl/aweb/archipedia/archipedia.asp?ID=11585" target="_blank">Latijns kruis</a>, gebaseerd op de Romeinse <i>basilica</i> (gebouw voor
economische, juridische en bestuurlijke activiteiten).</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-G1B7XKaUrws/VIt1GgEixPI/AAAAAAAABpo/LBxbXLpwcIg/s1600/Trier-basilica-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-G1B7XKaUrws/VIt1GgEixPI/AAAAAAAABpo/LBxbXLpwcIg/s1600/Trier-basilica-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-5lmaw5QP3WY/VHhzy-sFtJI/AAAAAAAABcM/Nj_XRG5a2OY/s1600/Trier-Basilica-van-Constantijn%2B01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-5lmaw5QP3WY/VHhzy-sFtJI/AAAAAAAABcM/Nj_XRG5a2OY/s1600/Trier-Basilica-van-Constantijn%2B01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Trier, '<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Basilica_van_Constantijn" target="_blank">Basilica van Constantijn</a>' (eigenlijk een Aula Palatina)</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
centraalbouw beheerste het Byzantijnse cultuurgebied en kwam in
West-Europa veel voor gedurende de vroege Middeleeuwen, maar was in
het Romaanse tijdperk alleen nog in zwang voor doop- en grafkapellen.
Bij langhuisbouw was het (midden)schip van de kerk altijd oost-west
georiënteerd. Een kerkgebouw symboliseerde de weg naar verlossing en
eeuwige zaligheid. In het oostelijke deel ('de dageraad') stond het
hoogaltaar, aan de westkant ('het paradijs') was het hoofdportaal
gesitueerd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">De
meest eenvoudige Romaanse kerk (de <b>zaalkerk</b>) bestond slechts
uit één rechthoekige ruimte, al dan niet voorzien van een halfronde
of hoekige uitbouw, de <b>absis</b>. De Romeinse <i>basilica</i>
telde drie beuken, waarvan de middelste hoger was dan de beide
zijbeuken en voorzien was van ramen (de <b>lichtbeuk</b>). Alleen het
middendeel werd afgesloten door een absis. De Romaanse<b>
basiliek</b> had dezelfde grondvorm, met dien verstande dat ook de
zijbeuken vaak eindigden in een absis. Als zijbeuken en middenschip
(vrijwel) even hoog zijn, spreekt men van een <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hallenkerk" target="_blank">hallenkerk</a></b>. In
dit soort kerken komt het licht via ramen in de buitenmuren van de
zijbeuken binnen, wat overigens ook bij basilieken voor additioneel
licht kan zorgen. Het Latijnse kruis kwam tot stand door het
toevoegen van een dwarsbeuk (<b>transept</b>), die ook weer meerdere
beuken kon tellen en die bij kleinere kerken dikwijls lager was dan
het middenschip. De plaats waar beide armen elkaar kruisten (de
<b>viering</b> of <b>kruising</b>) werd vaak getooid met een vieringtoren of -koepel.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-rUALSzvXwEY/VHhwk6MEAlI/AAAAAAAABbo/IS3fRYEERYg/s1600/Saint-Cydroine-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-rUALSzvXwEY/VHhwk6MEAlI/AAAAAAAABbo/IS3fRYEERYg/s1600/Saint-Cydroine-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://cydroine.free.fr/Saint-Cydroine/Germany.html" target="_blank">Saint-Cydroine</a>: voorbeeld van een zaalkerk</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-3rhQKCjtL9U/VHhw1s8GfKI/AAAAAAAABbw/sqp-GAicBS0/s1600/Saint-Point-Saint-Donat-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-3rhQKCjtL9U/VHhw1s8GfKI/AAAAAAAABbw/sqp-GAicBS0/s1600/Saint-Point-Saint-Donat-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Saint-Point, église <a href="http://www.bourgogneromane.com/edifices/stpoint.htm" target="_blank">Saint-Donat</a>: laag transept en vieringtoren</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Het
gedeelte van het middenschip na de viering kon verlengd worden met
een <b>koor</b> (waar soms inderdaad koorbanken stonden). In Spaanse
kerken werd het koor soms voor de viering gesitueerd. Vele kerken
hadden onder het koor een <b>crypte</b>, vaak het restant van een
grafmonument voor een heilige of een oudere kerk. Soms was daarvan
nog zoveel bewaard gebleven dat het koor hoger lag dan de rest van de
kerk. In de crypte werden de relieken van één of meer heiligen
vereerd. Als de beide zijbeuken werden doorgetrokken tot achter het
koor ontstond een kooromgang (<b>ambulatorium</b>). Aan de buitenkant
werden vaak kleine absiden (<b>absidiolen</b> of <b>straalkapellen</b>)
gebouwd, waar extra altaren of de graftombes van
hoogwaardigheidsbekleders een plaats vonden. Het gehele complex wordt
aangeduid met de Franse term <b>chevet</b> (<b>koorsluiting</b>).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-1M6GGGWPczg/VHhu69FzvCI/AAAAAAAABbY/MmGha9umdDk/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-1M6GGGWPczg/VHhu69FzvCI/AAAAAAAABbY/MmGha9umdDk/s1600/Poitiers-Sainte-Radegonde-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Poitiers, <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/poitiers-ste-radegonde" target="_blank">Sainte-Radegonde</a>: verhoogd koor met ambulatorium en crypte</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-4MbxiG8c4ZM/VHhvucjlXKI/AAAAAAAABbg/fPaKEQVxP9s/s1600/Abbaye-de-Boscodon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-4MbxiG8c4ZM/VHhvucjlXKI/AAAAAAAABbg/fPaKEQVxP9s/s1600/Abbaye-de-Boscodon-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=u_nzLRpr8cw" target="_blank">Abbaye de Boscodon</a>: chevet</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Bij
grote kerken was er vaak geen sprake van een simpel portaal, maar van
een heel complex. Dit bestond uit één tot drie, vaak uitbundig
versierde, portalen, waarvan de deuren waren afgedekt door een
hardstenen <b>latei</b> (ook wel <b>architraaf</b> genoemd), die
het gewicht van de muur erboven moest dragen. Als er dubbele deuren
waren, werden deze gescheiden door een<b> trumeau </b>(<b>middendam</b> in het Nederlands). Boven de deur
omsloot een halfcirkelvormig <b>archivolt </b>het
<b>timpaan</b>. In sommige
gevallen was het portaal opgenomen in een overdekte voorhal
(<b>narthex</b>). De gevel
werd geflankeerd door twee torens. In het Duitstalige cultuurgebied was vaak sprake van een <b>westwerk</b>: een monumentaal geheel van een door torens geflankeerde hoge voorhal met meerdere verdiepingen. Sommige Duitse kerken hadden ook
aan de westkant een transept met koor. De hoofdingang was dan aan de zuidzijde
gesitueerd. Italiaanse kerken hadden vaak een zgn. <b>schermfa</b><b>ç</b><b>ade</b>
zonder torens. De koppen van mensen en fabeldieren die dikwijls de
(dak)randen sierden heten <b>modillons</b>.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-z306WjIMm-U/VHhrDZDif7I/AAAAAAAABaY/HKER02AO_bA/s1600/Parthenay-le-Vieux-Saint-Pierre-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-z306WjIMm-U/VHhrDZDif7I/AAAAAAAABaY/HKER02AO_bA/s1600/Parthenay-le-Vieux-Saint-Pierre-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Parthenay-le-Vieux, <a href="http://decouverte.inventaire.poitou-charentes.fr/monuments-romans/parthenay-saint-pierre.html" target="_blank">Saint-Pierre</a>: archivolten en modillons</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1rwE-uwMttU/VMZkASf2sNI/AAAAAAAACV8/4895XbDWl0Y/s1600/Montceaux-Saint-Pierre-et-Saint-Paul-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-1rwE-uwMttU/VMZkASf2sNI/AAAAAAAACV8/4895XbDWl0Y/s1600/Montceaux-Saint-Pierre-et-Saint-Paul-02.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Montceaux-l'Etoile,<a href="http://www.art-roman.net/montceaux/montceaux.htm" target="_blank"> Saint-Pierre-et-Saint-Paul</a>: timpaan</i></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ejpiyogFieU/VT59BGqXnDI/AAAAAAAAEGs/KBNTMvHixLs/s1600/Maria-Laach-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ejpiyogFieU/VT59BGqXnDI/AAAAAAAAEGs/KBNTMvHixLs/s1600/Maria-Laach-05.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Maria Laach, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=oEt0xGlPa7A" target="_blank">Klosterkirche</a>: westwerk met narthex</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-Mk8RoIcuRpA/VT55Ccv7HuI/AAAAAAAAEGg/-SGB-hS-5pw/s1600/Lucca-San-Martino-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-Mk8RoIcuRpA/VT55Ccv7HuI/AAAAAAAAEGg/-SGB-hS-5pw/s1600/Lucca-San-Martino-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Lucca: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Uh_jsdAeuv8" target="_blank">San Martino</a>, schermfaçade
met dwerggalerijen</i></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span>
<span style="font-family: inherit;">In
de pre-Romaanse periode bestond de afscheiding tussen middenschip en
zijbeuken uit door bogen verbonden </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zuil_(bouwkunde)" target="_blank">zuilen</a></b><span style="font-family: inherit;">
(niet zelden </span><i style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spolia" target="_blank">spolia</a></i><span style="font-family: inherit;">,
gestolen uit Romeinse bouwwerken). Deze waren rond van vorm en
getooid met versierde </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kapiteel" target="_blank">kapitelen</a></b><span style="font-family: inherit;">.
In het Romaanse tijdperk overheersten gemetselde </span><b style="font-family: inherit;">pijlers</b><span style="font-family: inherit;">,
die veel meer gewicht konden torsen en een integraal deel van de wand
uitmaakten. Zij waren rond, rechthoekig of kruisvormig. Pijlers
hadden zelf geen kapitelen, maar vaak waren er versierde </span><b style="font-family: inherit;">halfzuilen</b><span style="font-family: inherit;">
tegenaan gemetseld. Zuilen waren hoofdzakelijk in crypten en
kooromgangen aan te treffen. In Duitsland gaf men vaak de voorkeur
aan een </span><b style="font-family: inherit;">alternerend stelsel</b><span style="font-family: inherit;">,
dat in twee variëteiten voorkwam: (1) het </span><b style="font-family: inherit;">Rijnlandse stelsel</b><span style="font-family: inherit;">
(pijler-zuil-pijler) en (2) het </span><b style="font-family: inherit;">Saksische stelsel</b><span style="font-family: inherit;">
(pijler-zuil-zuil-pijler).</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-EMaxijAyUEc/VHhxSXT56DI/AAAAAAAABb4/HjbBgOfxtZ4/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-EMaxijAyUEc/VHhxSXT56DI/AAAAAAAABb4/HjbBgOfxtZ4/s1600/Elne-Saintes-Eulalie-et-Julie-01.jpg" height="320" width="320" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Elne, <a href="http://www.edelo.net/roman/images/catalan66/elne/texte.htm#" target="_blank">Sainte-Eulalie-et-Sainte-Julie</a>: kapiteel versierd met een bijbelse voorstelling</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-ikvNmqUhjP4/VHhqI_6EJGI/AAAAAAAABaQ/VSOF_zoMqMc/s1600/Hildesheim-Sankt-Godehard-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-ikvNmqUhjP4/VHhqI_6EJGI/AAAAAAAABaQ/VSOF_zoMqMc/s1600/Hildesheim-Sankt-Godehard-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Hildesheim, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CweDoQyzBOQ" target="_blank">Sankt Godehard</a>: voorbeeld van het Saksische stelsel</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
het begin van het Romaanse tijdperk werd de halfcirkelvormige
Romeinse <b>rondboog</b> nog
algemeen gebruikt. De daarbij behorende gewelfvorm was het eveneens
reeds bij de Romeinen populaire <b>tongewelf</b>
(in feite een uitgerekte rondboog). Als men twee tongewelven onder
een hoek van 90 graden kruist, ontstaat een <b>kruisgewelf</b>
(dat vaak werd toegepast in zijbeuken). Omdat stenen gewelven veel
wegen, moesten de muren behoorlijk dik zijn om de zijwaartse krachten
op te vangen en konden er slechts kleine ramen in aangebracht worden.
Romaanse kerken zijn dan ook meestal behoorlijk donker. Vaak werden er ook
<b>steunberen</b> tegen de
buitenmuren aangebracht. Bij spitsbogen leunen de twee helften tegen
elkaar en verstevigen elkaar daarmee. De door de muren uitgeoefende
krachten worden in sterkere mate direct naar beneden geleid en de
muren kunnen daardoor hoger worden. Het bijbehorende gewelf is het
<b>spitstongewelf</b>. Hoe
breder het middenschip, des te zwaarder het gewelf en des te groter
de kans op instorten. Ter versteviging werden daarom <b>gordelbogen</b>
aangebracht, die op halfzuilen of op <b>consoles</b>
(<b>kraagstenen</b>) op de wand rustten. Het gewelfdeel tussen twee
gordelbogen wordt <b>travee</b>
genoemd. Een dwarsgeplaatste arcade tussen koor en viering heet
<b>triomfboog</b>.
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-C5p76BHrYB0/VHhtSMMGZRI/AAAAAAAABa8/KG44LEnvbrk/s1600/Ripoll-Santa-Maria-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-C5p76BHrYB0/VHhtSMMGZRI/AAAAAAAABa8/KG44LEnvbrk/s1600/Ripoll-Santa-Maria-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Ripoll, <a href="http://www.lescalacostabrava.nl/ripoll-santamaria.html" target="_blank">Santa Maria</a>: tongewelf (gerestaureerd)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-MROv-2PS698/VHhtnKDdBiI/AAAAAAAABbE/l1kulMoLcKA/s1600/Abbaye-de-Silvacane-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-MROv-2PS698/VHhtnKDdBiI/AAAAAAAABbE/l1kulMoLcKA/s1600/Abbaye-de-Silvacane-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i><a href="http://www.abbaye-silvacane.com/abbaye-cistercienne-silvacane/fr/architecture-abbaye/" target="_blank">Abbaye de Silvacane</a>: spitstongewelf met gordelbogen op kraagstenen (JW)</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-fU8aP4d4gbo/VHht8iQndUI/AAAAAAAABbM/ntX4-YF6TQM/s1600/Lucca-San-Pietro-Somaldi-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-fU8aP4d4gbo/VHht8iQndUI/AAAAAAAABbM/ntX4-YF6TQM/s1600/Lucca-San-Pietro-Somaldi-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Lucca, <a href="http://www.360cities.net/image/piazza-san-pietro-somaldi-lucca-toskana-italien" target="_blank">San Pietro Somaldi</a>: kruisgewelf</i></span><br />
<span style="font-family: inherit;"><i><br /></i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;">In
de meest harmonische ontwerpen is het transept even breed en een
zijbeuk half zo breed als het middenschip. Ieder travee in het
middenschip correspondeert met twee traveeën in de zijbeuken. Dit is
het zgn. <b>gebonden stelsel</b>. Er zijn twee varianten, afhankelijk
van het aantal pijlers in het schip: (a) de traveeën in het
middenschip zijn vierkant en die in de zijbeuken rechthoekig (in dit
geval is het vieringkwadrant de maatgevende eenheid); (b) de traveeën
in het middenschip zijn rechthoekig en die in de zijbeuken vierkant.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
</div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Aanvankelijk
hadden de zijmuren van een basiliek een tweedelige geleding
(<b>opstand</b>): een arcade
met rondbogen en een rij vensters. Al snel ontdekten bouwmeesters echter
dat men door de buitenmuren van de zijbeuken hoger door te trekken
een gaanderij (<b>tribune</b>)
boven de zijbeuken kon aanbrengen (driedelige opstand). Enkele van de
grootste kerken kregen zelfs een vierdelige opstand: boven de
gaanderij werd nog een reeks <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Arcade_%28architectuur%29" target="_blank">blinde arcaden</a></b> aangebracht. [Meer terminologische uitleg: <a href="http://lexicoronmaansinbourgogne.blogspot.nl/search/label/%23%20Inleiding" target="_blank">Lexicon Romaanse Architectuur</a>; <a href="http://www.nieuwsbronnen.com/veronakapel/woordenschat.html" target="_blank">Verklarende Woordenlijst</a>]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-naZrxQCP-8k/VHhpKRRwugI/AAAAAAAABaI/9jzqyV-0muM/s1600/Vignory-Saint-Etienne-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-naZrxQCP-8k/VHhpKRRwugI/AAAAAAAABaI/9jzqyV-0muM/s1600/Vignory-Saint-Etienne-01.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Vignory, <a href="http://www.paradoxplace.com/Photo%20Pages/France/Burgundy%20Champagne/Vignory/Vignory.htm" target="_blank">Saint-Etienne</a>: wanden met een driedelige opstand</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Ons
idee van hoe een Romaanse kerk eruit hoort te zien is 'versteend'.
Vaak is er weinig meer te zien van de vroegere opsmuk. Al wat rest is
het naakte metselwerk. Toch waren de kerken vroeger een en al kleur:
de wanden, zowel binnen als buiten, waren gepleisterd en dikwijls
voorzien van fresco's, de kapitelen waren beschilderd.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-R_Jd0KlapJY/VHhoU1R-_OI/AAAAAAAABaA/BNklmOh1SXE/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-R_Jd0KlapJY/VHhoU1R-_OI/AAAAAAAABaA/BNklmOh1SXE/s1600/Sinzig-Sankt-Peter-01.jpg" height="300" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Sinzig, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Y1DHx_JoW_I" target="_blank">Sankt Peter</a>: interieur met authentieke kleuren</i></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Romaanse
kerken zijn er in alle mogelijke vormen en maten, maar uit het
bovenstaande valt de volgende typering te destilleren: de 'ultieme' Romaanse kerk is een driebeukige pijlerbasiliek in de vorm van een
Latijns kruis, gedekt door een tongewelf, voorzien van een
vieringtoren, een kooromgang met straalkapellen en een gevel met
een gebeeldhouwd timpaan en twee torens. De meeste pelgrimskerken
zijn van dit type.</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-y55BtdJ-N2I/VHhnZpgoR2I/AAAAAAAABZ4/wG6HY-0aVvE/s1600/Romaanse-basiliek-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-y55BtdJ-N2I/VHhnZpgoR2I/AAAAAAAABZ4/wG6HY-0aVvE/s1600/Romaanse-basiliek-01.jpg" height="311" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Over
deze serie.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">'Het verleden is een vreemd land', wordt er wel eens beweerd en als voormalige beoefenaar van de antropologie word ik natuurlijk geboeid door exotische oorden -waartoe ik ook de middeleeuwse samenlevingen reken. Ik
ben bovendien weliswaar een overtuigde atheïst, maar zeer geïnteresseerd in
architectuur -hoe ouder, hoe beter (bij de gotiek begin ik aan
belangstelling in te boeten). Ik ben dus tijdens mijn vakanties (noodgedwongen) veelvuldig in kerken aan te treffen. Ofschoon ik door osmose veel van het christelijke gedachtegoed heb meegekregen, moet ik toegeven dat een deel van de symboliek me ontgaat. In dat opzicht is het christendom voor mij inderdaad een ander land. De foto's bij deze
serie zijn gedurende de afgelopen 25 jaar tijdens trektochten door
West-Europa gemaakt door mijzelf en mijn reisgenoot (JW).
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">In
1989 bestond het internet nauwelijks. Tenminste, ik had er nog nooit
van gehoord, laat staan dat ik van plan was iets met mijn hobby's op
het internet te doen. Veel van mijn foto's zijn dan ook typische
vakantiekiekjes, met alle euvels van dien. Pas nadat ik mijn eerste
digitale camera had gekocht (in 2003) kwam langzamerhand het idee op
om een selectie op het internet te 'publiceren' als illustraties bij verhandelingen over mijn andere interessegebieden. Helaas waren de
omstandigheden waarin de foto's tot stand kwamen meestal niet bepaald
gunstig: tegenlicht, drukte, duisternis, object gesloten of in de steigers,
fotoverbod, gebrek aan fotorolletjes (die daarnaast nogal wisselend van kwaliteit waren), etc. Bovendien ondervond ik al spoedig dat zelfgebrande CD's slechts een kort leven beschoren is: al mijn foto's van het eerste niet-analoge jaar zijn verloren gegaan. Als mijn eigen illustratiemateriaal tekortschiet, biedt het internet tegenwoordig
gelukkig waardevolle alternatieven: van video's op You Tube tot 360°
panorama's. Van de meeste in de volgende hoofdstukken besproken
kerken is op het internet additioneel materiaal te vinden. [Dat het fotograferen van Romaanse monumenten voor velen een populair tijdverdrijf is, wordt bewezen door de talrijke inzendingen bij de fotowedstrijden van <b><a href="http://www.romanicodigital.com/" target="_blank">Rómanico Digital</a></b>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=sMJS9T-57n0" target="_blank">2012</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=BWhpoXUCKsg" target="_blank">2013</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xqES8VmpF08" target="_blank">2014</a>. De website <b><a href="http://www.romanic.eu/" target="_blank">Romanic</a></b> biedt meer dan 25.000 foto's van Romaanse monumenten.]</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span style="font-family: inherit;">Middeleeuwse
bouwpraktijken.</span></b></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;"><br />
</span></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: inherit;">Een
goede indruk van de wijze waarop in de Middeleeuwen grotere gebouwen
werden opgetrokken krijgt men in </span><b style="font-family: inherit;"><a href="http://www.guedelon.fr/nl/" target="_blank">Guédelon</a></b><span style="font-family: inherit;">. Daar is een groep
experimentele archeologen en vaklieden sinds 1998 bezig met de bouw
van een kasteel uit het begin van de 13e eeuw, volgens de methoden
die in deze periode gebruikelijk waren en met materialen uit de
omgeving. Guédelon speelt de hoofdrol in de BBC-serie <b>Secrets of the Castle</b> (</span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=L5IMeODLND8" style="font-family: inherit;" target="_blank">1</a><span style="font-family: inherit;">, </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=1hQwFfT6AfY" style="font-family: inherit;" target="_blank">2</a><span style="font-family: inherit;">, </span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=koz8xoN6gb4" style="font-family: inherit;" target="_blank">3</a><span style="font-family: inherit;">,<a href="https://www.youtube.com/watch?v=aXSCIQskvXg" target="_blank">4</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=CvVNzjP4jj8" target="_blank">5</a></span><span style="font-family: inherit;">).</span><br />
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ZRzMMi5eDOg/VHhi75m_G8I/AAAAAAAABYs/jngJr4LVu54/s1600/Guedelon-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ZRzMMi5eDOg/VHhi75m_G8I/AAAAAAAABYs/jngJr4LVu54/s1600/Guedelon-01.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-lOZVr_9W_-A/VHhjYbv3bYI/AAAAAAAABY0/S4PlCCh662E/s1600/Guedelon-07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-lOZVr_9W_-A/VHhjYbv3bYI/AAAAAAAABY0/S4PlCCh662E/s1600/Guedelon-07.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-M8k5Hvkc6eY/VHhjp2D98gI/AAAAAAAABY8/UbdgRpMVLVM/s1600/Guedelon-05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-M8k5Hvkc6eY/VHhjp2D98gI/AAAAAAAABY8/UbdgRpMVLVM/s1600/Guedelon-05.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-OGe3BxdDigA/VHhj6RR-MwI/AAAAAAAABZE/oBCoWF8MSZc/s1600/Guedelon-06.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-OGe3BxdDigA/VHhj6RR-MwI/AAAAAAAABZE/oBCoWF8MSZc/s1600/Guedelon-06.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-ehHhcllWSXw/VHhkF99aK_I/AAAAAAAABZM/yigDJIVSsFw/s1600/Guedelon-03.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ehHhcllWSXw/VHhkF99aK_I/AAAAAAAABZM/yigDJIVSsFw/s1600/Guedelon-03.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-f6TkbvUE88k/VHhkcS16vmI/AAAAAAAABZU/KmbtUL7usA8/s1600/Guedelon-08.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-f6TkbvUE88k/VHhkcS16vmI/AAAAAAAABZU/KmbtUL7usA8/s1600/Guedelon-08.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-K-26MrVTokA/VHhkmwBgsbI/AAAAAAAABZc/SVeq7nS5ZHA/s1600/Guedelon-04.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-K-26MrVTokA/VHhkmwBgsbI/AAAAAAAABZc/SVeq7nS5ZHA/s1600/Guedelon-04.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-k09VJnlzl-k/VHhkzms0HYI/AAAAAAAABZk/XVabOWaKA0Q/s1600/Guedelon-09.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-k09VJnlzl-k/VHhkzms0HYI/AAAAAAAABZk/XVabOWaKA0Q/s1600/Guedelon-09.jpg" height="400" width="266" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/--Hk1CnIZJvo/VHhk8-EHpPI/AAAAAAAABZs/3Fh1pXAtwJU/s1600/Guedelon-02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/--Hk1CnIZJvo/VHhk8-EHpPI/AAAAAAAABZs/3Fh1pXAtwJU/s1600/Guedelon-02.jpg" height="266" width="400" /></a></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-49000773395628486802012-07-29T18:48:00.000+02:002014-05-22T02:08:07.165+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 10.<br />
<div class="MsoNormal">
BAROKPARELS</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tot slot voor de gevorderden nog enkele van de pareltjes die
uit de troebele YouTube-wateren op te duiken zijn. [Het woord barok komt
overigens van <i>barroco</i>, wat grillig
gevormde parel betekent.]</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Claudio Monteverdi</span></u></b><span lang="EN-GB">:<b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=VQZ0oh0Ai3s&feature=related">Italie Baroque</a></b>:
<i><a href="http://www.ensembleallegri.com/directeur-artistique.php">Allegri</a></i> o.l.v. <i>Jean-Marie Puissant</i></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LR6YALcavhE">Selva Morale e Spirituale</a></b>: <i><a href="http://www.elyma.net/">Ensemble Elyma</a></i> o.l.v. <i>Gabriel Garrido</i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=XHRjvK9syQc">Lamento della ninfa</a></b>: <i>Anna Prohaska</i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=1AOt8u-FGZ0">Amor Sacro, Amor Profano</a></b>: <i>Marin Baroque</i></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=S99FCAFNgaA">Vespro della Beata Virgine</a></b>: <i>English Baroque Soloists</i> o.l.v. <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/John_Eliot_Gardiner">John Eliot Gardiner</a></i></span><br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Henry Purcell</span></u></b><span lang="EN-GB">: <b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=RadMI-4EpGU">The Fairy Queen</a></b>: <i>Umculo Baroque Orchestra</i> o.l.v. <i>Warwick Stengards</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jZHyiwzJuV8">Abdelazer</a></b>: <i>La Spagna </i>o.l.v. <i>Antonio Ferreira</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=ne2y011Xw5o">Hommage à Henry Purcell</a></b>: <i>Ensemble La Fenice</i> o.l.v. <i>Jean Tubéry</i><br />
<i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=bkbGs0Dou08">Orpheus Britannicus</a></b>: <i>Rachel Elliot </i>(sopraan)<br />
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=SbAYUPg2JRY">Suite Diocletian</a></b>: <i>Croatian Baroque Ensemble</i> o.l.v. <i>Laurence Cummings</i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Antonio Vivaldi</span></u></b><span lang="EN-GB">: <b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB"><b>- <a href="http://www.youtube.com/watch?v=i6nddGHeIIY">Arie e concerti</a></b>: </span><span lang="EN-GB"><i>Il Giardino Armonico</i> o.l.v. <i>Giovanni
Antonini </i>met <i><a href="http://www.contraltocorner.com/sonia-prina.html">Sonia Prina</a></i> (alt)</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=7cdTyCNgbiA">Cello concerten</a></b>: <i>Christophe Coin (</i>cello) met <i>Il
Giardino Armonico</i> o.l.v. <i>Giovanni
Antonini</i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=FV7Dk4DZWe8">Motetten</a></b>: <i><a href="http://imgartists.com/artist/sandrine_piau">Sandrine Piau</a></i> (sopraan) met <i><a href="http://www.amarillis.fr/">Ensemble Amarillis</a></i></span><br />
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_tYWPwmpxaI">Beatus Vir</a></b>: <i>Concerto Italiano</i> o.l.v. <i>Rinaldo Alessandrini</i></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mna0P5cA34o&feature=BFa&list=PL578D32AF219754C0">Playlist</a></b> (alleen audio) met complete
opera’s (La Silvia; Giustino; La fida ninfa; Arsilda, </span><st1:city><st1:place><span lang="EN-GB">regina</span></st1:place></st1:city><span lang="EN-GB"> di Ponto; Agrippo) en serenata’s
(La gloria; La Senna festeggiante; Andromeda liberata)</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Johann Sebastian Bach</span></u></b><span lang="EN-GB">:<i><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="EN-GB">- Motetten </span></b><span lang="EN-GB">BWV <a href="http://www.youtube.com/watch?v=lc14Jv1eTUE">225</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=tqubzmSF2Qg&feature=relmfu">226</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=a4SKrGYMp7A">227</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=mJospfuv5po&feature=relmfu">229</a>: <i><a href="http://www.vocalconsort-berlin.de/index_eng.html">Vocalconsort Berlin</a></i> o.l.v. <i>Daniel
Reuss</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=C_PinoZvY5Q&feature=relmfu">Cantates BWV 4 & 80</a></b>: <i><a href="http://www.gesualdoconsort.nl/">Gesualdo Consort</a> / <a href="http://www.musica-amphion.nl/">Musica Amphion</a></i> o.l.v. <i>Pieter-Jan Belder</i> met <i>Dorothee Mields</i> (sopraan), <i><a href="http://www.terrywey.com/">Terry Wey</a></i> (countertenor), <i>Charles Daniels</i> (tenor), <i><a href="http://www.harryvanderkamp.nl/">Harry van der Kamp</a></i> (bas)</span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5JVaiMVYUq4">Oster-Oratorium</a></b>: <i><a href="http://www.collegiumvocale.com/en">Collegium Vocale Gent</a> o.l.v. Philippe Herreweghe</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=YZEUjDoji3Y&feature=fvwrel">Bach by Segovia</a></b></span><span lang="EN-GB">: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9s_Segovia">Andrés Segovia</a> </i>(gitaar)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=2kHXLd-aqpM&feature=related">Richter plays Bach</a></b>: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sviatoslav_Richter">Sviatoslav Richter</a> </i>(piano)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=IQWoUBuhdNc&list=PL5920A5B38A100F9E">Vioolconcerten</a></b>: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nigel_Kennedy">Nigel Kennedy</a></i> (viool) met het <i>Irish
Chamber Orchestra</i></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=2gnxgxaNa8I&sns=fb">Une cantate imaginaire</a></b>: <i>Ensemble Orfeo 55</i> o.l.v. <i>Nathalie Stutzmann</i> (alt)</span><br />
-<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=ELShZDVjoFw">Partita No. 6 in E-mineur</a></b>:<i style="font-weight: bold;"> </i><i>Murray Perahia</i><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=AgDMxs4aHZU">Orgelwerken</a></b>: <i>Hans-André Stamm</i></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LpnFE6K6lws">Das wohtemperierte Klavier I</a></b>: <i>Andrei Gavrilov</i> en <i>Joanna McGregor</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Georg Friedrich Händel</span></u></b><span lang="EN-GB">:<b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB"><b>Oratoriums</b>:</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=CzdzFBUR7HA">La resurrezione</a></b> (1708): <i>Collegium (Vocale) 1704</i> o.l.v. <i>Vaclav Luks </i>met o.a. <i>Katerina Knezikova</i> (sopraan), <i>Mariana Rewerski</i> (alt)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=DD0f6kkXrKo&feature=related">Athalia</a></b> (1733): <i>Orchestre de la Xème Académie Baroque Européenne d’Ambronay</i> o.l.v. <i><a href="http://www.gabrieli.com/aboutus/paul-mccreesh-biog.html">Paul McCreesh</a> </i>met <i>Blandine Staskiewitcz</i> (Athalia), <i><a href="http://guillondamien.free.fr/Bienvenue.html">Damien Guillon</a></i> (Joad) <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=hWPNRbBL7h8">Samson</a></b> (1743): <i>The English Concert</i> o.l.v. <i>Harry
Bicket </i>met <i><a href="http://www.markpadmore.com/">Mark Padmore</a></i>
(Samson), <i>Susan Gritton</i> (Delilah) <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=chigJq0YCM0">Susanna</a></b> (1749): <i>Les Arts Florissants</i> o.l.v. <i>William
Christie </i>met <i><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Karthauser-Sophie.htm">Sophie Karthäuser</a></i>
(Susanna), <i>Max Emanuel Cencic</i>
(Joacim) <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=HULyNRpxfy0&feature=related">Solomon</a></b> (1749); <i>Radio Kamer Filharmonie</i>, o.l.v. <i><a href="http://www.kennethmontgomery.net/">Kenneth Montgomery</a> </i>met <i>Paula Murrihy</i>
(Solomon), <i><a href="http://www.sherezadepanthaki.com/">Sherezade Panthaki</a></i> (Queen
of Sheba)<o:p></o:p></span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">- <b>Messiah</b> (1741); in een groot aantal uitvoeringen te vinden o.a. van: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=AZTZRtRFkvk">The Academy of Ancient Music</a> </b>o.l.v. <i>Stephen Cleobury</i> met <i>Ailish Tynan</i>, <i>Alice Coote</i>, <i>Allan Clayton</i> en <i>Matthew Rose</i>; <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=fdlyoEpCV9k">The Academy of Ancient Music</a> </b>o.l.v. <i>Christopher Hogwood</i> met o.a. <i>Emma Kirkby </i>en <i>Carolyn Watkinson</i></span><br />
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="EN-GB">Concerten</span></b><span lang="EN-GB">:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LYqFmgx2jJk">Faramondo</a></b> (1738), concertuitvoering: <i><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Barocchisti.htm">I Barocchisti</a></i> o.l.v. <i>Diego Fasolis </i>met <i>Max Emanuel Cencic</i> (Faramondo), <i>Philippe
Jaroussky</i> (Adolfo)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=sO9XGaBY9Hc">A Handel Celebration</a></b>, BBC Proms: <i><a href="http://www.thesixteen.com/">The Sixteen</a></i> o.l.v. <i>Harry Christophers </i>met <i>Carolyn
Sampson</i> (sopraan)</div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4fZZXCgEn-o">Te Deum</a></b>: <i>The English Concert</i> o.l.v. <i>Howard Arman</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=19wO-YqrjeI">Villazón singt Händel</a></b>: <i><a href="http://www.gabrieli.com/">Gabrieli Players</a></i> o.l.v. <i>Paul McCreesh </i>met <i>Rolando Villazón</i> (tenor)<br />
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=QDMX-PZYEMQ&list=PL67D200CC764756EB&index=11">Organ Concertos</a></b>: <i>Münchener Bach-Orchester</i> o.l.v. <i>Karl Richter</i> (orgel)<br />
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jz4ZVusFsTo">Dixit Dominus</a></b>: <i>UNT Collegium Singers</i><br />
<i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cfZVMXlvDaY">Arias and Concertoes</a></b>: <i>Venice Baroque Orchestra</i> o.l.v. <i>Andrea Marcon</i> met <i>Magdalena Kozena </i>(mezzosopraan)</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Franse componisten</span></u></b><span lang="EN-GB">:<b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=5N5ODpeSKlc">Bellérophon</a></b>,
concertuitvoering; <i>Les Talens Lyriques</i>
o.l.v. <i>Christophe Rousset </i>met: <i>Cyril Auvity</i> (Bellérophon), <i>Ingrid Perruche</i> (Sténobée)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=q13B1dfUqk8">Ballet des Arts</a></b>
(alleen audio);<i> <a href="http://www.simphonie-du-marais.org/">La Simphonie du Marais</a></i>
o.l.v. <i>Hugo Reyne</i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b style="font-style: italic;">Jean-Baptiste Lully</b><i>: </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dZreKW8DtN4">Echos des Fêtes de la Cour</a></b>; <i>Capricio Stravagante</i> o.l.v. <i>Skip Sempé</i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b style="font-style: italic;">Jean-Baptiste Lully</b>:<i> </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ycaXERvWA2U">Du Bourgeois Gentilhomme à Cadmus & Hermione</a></b>;<i> Le Poème Harmonique </i>o.l.v. <i>Vincent Dumestre</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Marc-Antoine Charpentier</i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=wGtY9MVOSAw">Te Deum</a></b>; <i>Le Poème Harmonique</i> o.l.v. <i>Vincent Dumestre</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Marc-Antoine
Charpentier</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=NCfhn0IZ6L8&feature=related">Messe et motets pour la Vièrge</a></b>; <i>Le Concert des
Nations</i> o.l.v. <i>Jordi Savall</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Philippe
Rameau</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=M5IJL21Msxw&feature=fvwrel">BBC Proms 2007</a></b>; <i>The English Baroque Soloists</i> and <i>Monteverdi Choir</i> o.l.v. <i>John Eliot Gardiner</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Philippe
Rameau</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=v1ItcF7PWRM">La Orquesta de Louis XV</a></b>;
<i>Le Concert des Nations</i> o.l.v. <i>Jordi Savall<o:p></o:p></i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><i style="font-weight: bold;">Jean-Philippe Rameau</i>:<i style="font-weight: bold;"> </i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-rwab2gZV0g"><b>Operafragmenten</b></a>; <i>Les Musiciens du Louvre</i> o.l.v. <i>Marc Minkowski</i> met o.a.: <a href="http://magalileger.fr/"><i>Magali Léger</i></a> (sopraan), <i>Sylvie Brunet</i> (mezzosopraan) en <i><a href="http://www.francoisleroux.net/index_en.php">François Le Roux</a></i> (bariton)</span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Andr%C3%A9_Campra">André Campra</a></i></b>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zHTnPlDuE64" style="font-weight: bold;">Requiem</a>; <i>Les Talens Lyriques</i> o.l.v. <i>Christophe Rousset</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Andere componisten</span></u></b><span lang="EN-GB">:<b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i>Giovanni
Battista Pergolesi</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=NsUeywPFEgQ">La serva padrona</a></b> (1733, komisch intermezzo); <i>I
Barocchisti</i> o.l.v. <i>Diego Fasolis</i>
met <i>Furio Zanasi</i> (Uberto), <i>Sonya Yoncheva</i> (Serpina)<br />
- <b><i>Giovanni Baptista Pergolesi</i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4wP2dSq9NVY">Septem verba a Christo</a></b>; <i>Akademie für Alte Musik Berlin</i> o.l.v. <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Jacobs">René Jacobs</a></i><br />
- <b><i>Giovanni Baptista Pergolesi</i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=EGSvjxwE4Nk">Salve Regina</a></b>; <i>Accademia degli Astrusi</i> o.l.v. <i>Frederico Ferri</i> met <i>Sara Mingardo</i> (alt) </div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Heinrich
Ignaz Franz von Biber</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=BC2oaSAToRE&feature=related">Battalia</a></b>;
<i>Ensemble Matheus</i> o.l.v. <i>Jean-Christophe Spinosi</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Arcangelo
Corelli</i></b>: <b>Concerti grossi (</b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=5qL5GsHK5MQ"><b>1</b></a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=9uKB1pT7L_Y"><b>3</b></a>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=8JpDSAYUuXo">8</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=jyQMR8mYI_A">9</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=b_Kp38w59OE">10</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cs7tgG5qj34">11</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=54-d5RrGx-w">12</a>)</b>; <i><a href="http://www.solistiveneti.it/home.php?lang=Eng&home=S">I Solisti Veneti</a></i> o.l.v. <i>Claudio Scimone <o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Alessandro
Scarlatti</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=UDoM8fQRw2g&feature=related">Sedecia, re di Gerusalemme</a></b> (1705, oratorium); <i><a href="http://www.royaumont.com/fondation_abbaye/biographies_in_english.1118.0.html">Il Seminario Musicale</a></i> o.l.v. <i>Gérard
Lesne </i>met <i>Gérard Lesne</i>
(Sedecia), <i>Philippe Jaroussky</i>
(Ismaële) <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tomaso_Albinoni">Tomaso Albinoni</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=PEzuXJ0rOJM&feature=related">Adagio</a></b>; <i>Franz Liszt Chamber Orchestra</i></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Dismas_Zelenka">Jan Dismas Zelenka</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=nwI5nPDwp1M&feature=related">Te Deum</a></b>; <i>Collegium 1704</i> o.l.v. <i>Vaclav
Luks</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i>Domenico Scarlatti</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=cU4DcgnetGo">Sonatas</a></b>; <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Horowitz">Vladimir Horowitz</a> </i>(piano)<br />
- <b><i>Domenico Scarlatti</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=GJLgBnfnl1Q">Salve Regina in La maggiore</a></b>; <i>Carlos Mena</i> (countertenor) en <i>Ensemble 415</i> o.l.v. <i>Chiara Banchini</i></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i>Domenico Scarlatti</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=kfZDTffi-Lk">Ottavia restituta al trono</a></b>
(concertuitvoering); <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cappella_della_Piet%C3%A0_de'_Turchini">La Capella de Turchini</a></i> o.l.v. <i>Antonio Florio</i>
met <i>Yolanda Auyanet</i> (Ottavia), <i>Filippo Mineccia</i> (Nerone)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Sammartini">Giuseppe Sammartini</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=c9c-_HLQB6w">Concerto in f-majeur</a></b>;
<i>Finnish Baroque Orchestra</i> o.l.v. <i>Georg Kallweit</i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB">- <i style="font-weight: bold;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Luigi_Rossi">Luigi Rossi</a></i>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=upiG_yFYpvk">La Lyra d'Orfeo</a></b>; <i>L'Arpeggiata</i> o.l.v. <i>Christina Pluhar</i> met <i>Véronique Gens</i> (sopraan)</span><br />
<span lang="EN-GB">- <i><b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Antonio_Caldara">Antonio Caldara</a></b></i>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=3VIKbL7VjOA">Airs oubliés</a></b>; <i>Philippe Jarousky</i> (countertenor) met Concerto Köln</span><br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u><span lang="EN-GB">Meerdere componisten</span></u></b><span lang="EN-GB">:<b style="font-style: italic;"><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=FPPRyQhRiwA&feature=related">Sacrificium</a></b>: <i>Cecilia Bartoli</i> (mezzosopraan) met <i>Il Giardino Armonico</i> o.l.v. <i>Giovanni
Antonini<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Sf0PMjw1IP4">Live in Italy</a></b></span><span lang="EN-GB">: <i>Cecilia
Bartoli</i> (mezzosopraan) met<i> <a href="http://www.sonatori.net/">Sonatori de la Gioiosa Marca</a></i> o.l.v. <i>Jean Yves
Thibaudet<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b>La Suite Fran</b></span><b><span lang="EN-GB">ç</span></b><b><span lang="EN-GB">aise [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=MoVhEGrLXx0&feature=related">I</a> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=XG0QRNo9AI0&feature=relmfu">II</a>]</span></b><span lang="EN-GB">: <i>Le Concert des Nations</i> o.l.v. <i>Jordi
Savall</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=CqLgUZEioa8">La Tempesta di Mare</a></b>: <i><a href="http://www.venicebaroqueorchestra.it/cms/">Venice Baroque Orchestra</a></i> o.l.v. <i>Luca Mares</i> met <i><a href="http://www.simone-kermes.de/">Simone Kermes</a></i> (sopraan)</div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=KFRMwgQLHLk">Icônes du Seicento</a></b>: <i>L’Arpeggiata </i>o.l.v. <i>Christina Pluhar</i> met <i>Philippe
Jaroussky</i> (countertenor)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <a href="http://www.youtube.com/watch?v=3wd99I4f7qw"><b>Farinelli, Carestini</b>:<b> castrats et rivaux</b></a>: <i>Philippe Jaroussky</i> (countertenor) met <i>Ensemble Artaserse</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=IWRdAc16svs&feature=related">Abendmuzik</a></b>: <i>UNT Baroque Orchestra and Collegium Singers</i></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=rB2pOGaaHAY&feature=related">Folias de Espana</a></b>: <i>Hesperion XXI</i> o.l.v. <i>Jordi
Savall</i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="EN-GB">-</span></i><span lang="EN-GB"> <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=dkPp4pDWGQI&feature=BFa&list=UUhBkcANRpGpTgLSB-4VmBxA">Concertos</a></b>: <i>Ensemble L’Aura Soave</i> o.l.v. <i>Diego Cantalupi<o:p></o:p></i></span><br />
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=cm-BMPuGjeY">From the Library of Congress</a></b>: <i>The English Concert</i> o.l.v. <i>Harry Bicket</i> met <i>Alice Coote </i>(mezzosopraan)<br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=0CufiBOh6mc&feature=plcp">Danse Baroque</a></b>: <i>Les Folies Françoises</i> o.l.v. <i>Patrick Cohën-Akenine</i> met <i>La Compagnie de Danse L' Eventail</i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=P-2VcpkOmbM">Kingdom of Naples Street Music</a></b>: <i>Ensemble Accordone</i></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=T4VPDkAds2k&feature=relmfu">Cantates van Buxtehude, Bruhns, Böhm en Bach</a></b>: <i>La Divina Armonia</i> o.l.v. <i>Lorenzo Ghielmi</i> met het <i>Collegium Vocale der Salzburger Bachgesellschaft</i></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=awpeNHveTiw">Lettere Amorose</a></b>: <i>Magdalena Kozena</i> (mezzosopraan) met <i>Private Musike</i> o.l.v. <i>Pierre Pitzl</i></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=QEtPcYhDzLU">La virtuosité dans la musique baroque</a></b>: koor en orkest van het <i>Palais Royal</i> o.l.v. <i>Jean -Philippe Sarcos</i> met <i>Matthias Vidal</i> (tenor)</span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=fZ2sWZtwySs&list=PLehXK6buX21rM62vUA_I1J64mfymsoDgR">La musique baroque Française</a></b>: <i>Les Arts Florissants</i> o.l.v. <i>William Christie</i></span><br />
-<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Xb35XydtCjg">Musiques pour Sainte Cecile</a></b>: <i>Les Musiciens du Louvre - Grenoble</i> o.l.v. <i>Mark Minkowski</i> met o.a. <i><a href="http://www.askonasholt.co.uk/artists/singers/soprano/lucy-crowe">Lucy Crowe</a></i> (sopraan) en <i><a href="http://imgartists.com/artist/richard_croft">Richard Croft</a></i> (tenor)<br />
- <a href="http://www.youtube.com/watch?v=3zo1lVfnMVI"><b>Händel en Purcell - live concert</b></a>: <i><a href="http://www.combattimentoconsort.com/">Combattimento Consort</a></i> o.l.v. <i>Jan Willem de Vriend</i><br />
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=XLEESwF6tlE">De L'Orfeo de Rossi à Psyche de Lully</a></b>: <i>Les Folies Françoises</i> o.l.v. <i>Patrick Cohën-Akenine</i> met o.a. <i><a href="http://www.letnislavnosti.cz/en/letni-slavnosti/cv/cv-2012/cv-ana-quintans/">Ana Quintans</a></i> (sopraan)<br />
- <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=AqHeDnuuW_I">Francoeur, Lully, Destouches en Rameau</a></b>: <i>Le Concert Spirituel</i> o.l.v. <i>Hervé Niquet</i> met <i>Anna Maria Panzarella</i> (sopraan)<br />
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=fBi5HHjMiBc">Baroque Soiree</a></b>: <i><a href="http://www.florilegiummusicum.nl/">Ensemble Florilegium Musicum</a> </i><br />
- <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=b2epczzJug4">Anges et Demons</a></b>: <i>Simone Kermes</i> (sopraan) met <i>Le Musiche Nove</i> o.l.v. <i>Claudio Osele</i><br />
<i>- </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=DwNNxzze9CU">Ferveur et Extase</a></b>: <i><a href="http://www.stephaniedoustrac.com/">Stéphanie d'Oustrac</a></i> (mezzosopraan) met <i>Ensemble Amarillis</i><br />
<i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=diIiprtmmbg">La Bella Noeva</a></b>: <i>Ensemble Accordone</i><br />
<i>- </i><b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=KqO39HHGI8s">Mediterraneo</a></b>: <i>L'Arpeggiata</i> o.l.v. <i>Christina Pluhar</i><br />
<br />
<span lang="EN-GB"><i><br /></i></span></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-83191271640910438812012-07-28T17:34:00.000+02:002014-05-24T23:29:42.286+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 9.<br />
<div class="MsoNormal">
INSPIRATIEBRONNEN</div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u>Stabat Mater<o:p></o:p></u></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Stabat_Mater">Stabat mater dolorosa</a></b>
(‘de moeder stond diepbedroefd’) is een 13e-eeuws liturgisch dichtstuk waarvan
de auteur anoniem is. Het is o.a. toegeschreven aan Paus <i>Innocentius III</i>, de Franciscaner monnik <i>Jacopone da Todi, John Pecham</i> en <i>Giovanni di Fidanza</i> (1221-1274), die door deskundigen als de meest
waarschijnlijke kandidaat wordt gezien. Dit poëem beschrijft het leed van Maria
bij het aanschouwen van haar gekruisigde zoon en bestaat uit 20 strofen van
drie regels (ook wel weergegeven als 10 strofen van zes regels). Aan het eind
van de 14e eeuw was het gedicht al welbekend en bestonden er verschillende
vertalingen van. In 1521 werd het opgenomen in het <i>Missale Romanum</i>, maar het <b>Concilie
van Trente</b> verwijderde het weer. In 1727 voegde Paus <i>Benedictus XIII</i> het dichtstuk toe aan de misgezangen voor het <b>Feest van Onze-Lieve-vrouw-van-de-Smarten</b>
(15 september).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De tekst is door een groot aantal componisten op muziek
gezet, waaronder een aantal uit de Barok. Een muzikaal deel kan één of meerdere
strofen bestrijken en wordt genoemd naar de eerste regel van de eerste strofe
(bijvoorbeeld <i>Quis est homo</i>). Tot de
meer recente componisten die het Stabat Mater hebben getoonzet behoren <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ViJHqoZqdO0">Gioacchino Rossini</a></b> (1792-1868), <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=7oaUpcQ7p6Y&feature=related">Antonin Dvorak</a></b> (1841-1904) en <a href="http://www.youtube.com/watch?v=quemnTLY3fE&feature=related"><b>Fran</b><b>çois Poulenc</b></a>
(1899-1963). </div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
Onder de barokcomponisten die zich aan deze tranentrekker
gewaagd hebben treft men o.a. aan:</div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Giovanni_Felice_Sances">Giovanni Felice Sances</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=nNIFIMRZrsM&feature=related">Stabat Mater</a></b>;
<i>L’Arpeggiata</i> o.l.v. <i>Christina Pluhar</i> met <i>Philippe Jaroussky </i>(countertenor)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Marc-Antoine_Charpentier">Marc-Antoine Charpentier</a></i></b>: <b>Stabat Mater pour
des religieuses [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=QYlEo0hbPEM">I</a> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=lXQtIwXYX7Q">II</a>]</b>; <i>Le Concert des
Nations</i> o.l.v. <i>Jordi Savall<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
-<b> <i>Antonio Vivaldi</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=iTheu-0YFDk">Stabat Mater</a></b>; <i>Ensemble 415 </i>o.l.v. <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Chiara_Banchini">Chiara Banchini</a> </i>met <i><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Mena-Carlos.htm">Carlos Mena</a></i> (countertenor)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vivaldi gebruikte slechts de helft van de tekst en de
compositie maakt enigszins de indruk van haastwerk, maar is wat mij betreft de
meest indrukwekkende. <span lang="EN-GB">[<a href="http://www.youtube.com/watch?v=6pqRL2SP730&feature=relmfu"><b>Extrait</b></a> door <i>Orfeo 55</i> met <i>Nathalie
Stutzmann</i>]<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Domenico_Scarlatti">Domenico Scarlatti</a></i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=oNRgxhBY9Jc">Stabat Mater</a></b>; <i>koor en orkest van Le Palais Royal </i></span><span lang="EN-GB">o.l.v. <i>Jean-Philippe Sarcos</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Giovanni_Battista_Pergolesi">Giovanni Battista Pergolesi</a></i></b>: <b>Stabat Mater</b>; in vele versies op You Tube te vinden, o.a. van: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=S-FKk_J91LU">Voices of Music</a> </b>met <i>Dominique
Labelle</i> (sopraan) en <i>Meg Bragle</i>
(mezzosopraan); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=9mrVZHPikqM&feature=related">Les Talens Lyriques</a></b> o.l.v. <i>Christophe Rousset</i> met <i>Sabina Puertolas</i> (sopraan) en <i>Vivica Genaux </i>(mezzosopraan); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=y1QSbc-yMzM&feature=related">Concerto Köln</a> </b>o.l.v. <i>Peter Dijkstra</i> met <i>Johannette Zomer</i> (sopraan) en <i>Maarten Engeltjes</i> (countertenor); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=qseL48TGIHI">Staatskapelle Dresden</a></b> o.l.v. <i>Bertrand de Billy</i> met <i>Anna Netrebko</i> (sopraan) en <i>Marianna Pizzolato</i> (mezzosopraan); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=9LcFNh4aUIk">Akademie für Alte Musik Berlin</a></b> o.l.v. <i>René Jacobs</i> met <i>Sophie Karthäuser</i> (sopraan) en <i>Christophe Dumaux</i> (countertenor); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0qX_K6WzkII">Le Banquet Celeste</a></b> o.l.v. <i>Damien Guillon</i> met <i>Céline Scheen</i> (sopraan) en <i>Damien Guillon</i> (countertenor); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jHvXstuVqG4">Berliner Barock Solisten</a></b> o.l.v. <i>Bernhard Forck</i> met <i>Sandrine Piau</i> (sopraan) en <i>Bernarda Finck</i> (mezzosopraan)<o:p></o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dit is de meest bekende toonzetting, die ook tegenwoordig nog
veelvuldig op het concertpodium wordt uitgevoerd. Het was het laatste werk van
Pergolesi, die het op zijn sterfbed voltooide (hij overleed aan tuberculose,
slechts 26 jaar oud). Dat barokcomponisten er geen been in zagen het werk van collega's te 'recyclen' wordt bewezen door Bachs transcriptie <a href="http://www.youtube.com/watch?v=9TPU5tBxzS0">Tilge, Höchster, meine Sünden</a>.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u>Folia<o:p></o:p></u></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De <b><a href="http://www.folias.nl/">folia</a> </b>(Italiaans:
<b>follia</b>, Frans: <b>folie d’ Espagne</b>) was een dans afkomstig van het Iberisch
Schiereiland. Deze werd in een 15e-eeuwse bron voor het eerst vermeld, maar was
waarschijnlijk veel ouder. Het ging om een soort vruchtbaarheidsrite, waarbij
als vrouw verklede mannen op de schouders in het rond werden gedragen en die
meestal nogal wild eindigde (vandaar de naam). Er waren verschillende muzikale
thema’s mee verbonden, maar één daarvan kreeg de overhand en werd een <a href="http://lelutindecouves.blogspot.nl/2010/09/les-folies-despagne-1.html">oerthema</a>
in de westerse muziek. [<a href="http://www.folias.nl/geo/htmleuropa.html">Verbreiding</a>] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het uit 16 maten bestaande akkoordenschema werd vermoedelijk
voor het eerst gestandaardiseerd door <i>Jean-Baptiste
Lully</i> in 1672. In latere folia’s werd het thema als begin en eind gebruikt
met daartussen een aantal variaties (in het geval van <i>Antonio Salieri</i> niet minder dan 26). Meer dan 150 componisten
hebben zich door de folia laten inspireren. De variaties van <i>Arcangelo Corelli</i> werden het meest
vermaard en vormden de basis voor latere composities van <i>Francesco Geminiani</i> en <i>Sergei
Rachmaninoff</i>. De folia was ook de inspiratiebron voor andere melodieën,
zoals de <i>Sarabande</i> van <i>Georg Friedrich Händel</i>.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i>Composities gebaseerd op de folia:<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://www.answers.com/topic/antonio-mart-n-y-coll">Antonio Martin y Coll</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=1uf2z-5FnI8&feature=related">Diferencias sobre las folias</a></b></span><i><span lang="EN-GB">;</span></i><span lang="EN-GB"> <i>Hesperion
XXI</i> o.l.v. <i>Jordi Savall</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://www.answers.com/topic/andrea-falconieri-1">Andrea Falconieri</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=NYRO31eg67o">La Follia</a></b>; <i>La Ritirata<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=JfmywfEwbM0&feature=related">Folies d’Espagne</a></b>; <i>Baroque Dance</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Arcangelo
Corelli</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=-vyEb9VoSSk&feature=relmfu">La Follia</a></b>; <i>Accademia degli Astrusi</i>, o.l.v. <i>Frederico Ferri</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Marin_Marais">Marin Marais</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=zm6gwzOzI-o">La Follia</a></b>; <i><a href="http://www.interpretiveneziani.com/en/">Interpreti Veneziani</a></i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alessandro_Scarlatti">Alessandro Scarlatti</a></i></b>: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=yDKYrk34OZY" style="font-weight: bold;">Variazioni sulla “Follia di Spagna”</a>: <i>Beatrice Martin</i> (clavecimbel)<b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Antonio
Vivaldi</i></b>: <a href="http://www.youtube.com/watch?v=iGQWHafmIFo"><b>Sonata in d-mineur</b> "<b>La Follia"</b></a>; <i>New York Baroque Incorporated</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Johann
Sebastian Bach</i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nqr-rbeDsbI">Follia</a> </b>uit
de<b> Boeren Cantate</b> (BWV 212) [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=XiZNuXLDcxc">complete cantate</a>]<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Georg
Friedrich Händel</i></b>: <b>Sarabande</b>;
muziek uit de film <a href="http://www.youtube.com/watch?v=SoKwy-uGQfI">Barry Lyndon</a>; <a href="http://www.youtube.com/watch?v=ln5Qclt5Jag">oorspronkelijke stuk</a><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Francesco_Geminiani">Francesco Geminiani</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=jEuTZKtOAj0">Concerto grosso No. 12 “La Follia”</a></b>; <i><a href="http://fibo.fi/">Finnish Baroque Orchestra</a> </i>o.l.v.<i> George Kallweit</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Domenico_Gallo">Domenico Gallo</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=sdxZu6mfgiw">Folia</a></b>; <i>Le Musiche Nove</i> o.l.v. <i>Claudio Osele</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Antonio_Salieri">Antonio Salieri</a></i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ig2SzfWwLI4">Variazioni sull’aria La Follia di Spagna</a> </b>(alleen
audio)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Franz_Liszt">Franz Liszt</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=meblVNUvdug&feature=fvwrel">Rhapsodie Espagnolle</a></b>;
<i>Sophia Agranovich </i>(piano)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sergei_Rachmaninoff">Sergei Rachmaninoff</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=b5zoeifc6kU&feature=related">Variations on a Theme of Corelli</a></b><i>;</i> <i>Karl Bäckström </i>(piano)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u>Ciaccona<o:p></o:p></u></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook de <b>ciaccona</b>
(Frans: <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Chaconne">chaconne</a></b>) en de nauw daarmee
verwante <b><a href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/445625/passacaglia">passacaglia</a></b> (Frans: <b>passacaille</b>) vonden hun oorsprong op
het Iberisch Schiereiland, in een 16e-eeuwse dans die mogelijk afkomstig was
uit Hispano-Amerika. [Ze zijn zo nauw verwant dat niemand begrijpelijk kan maken
wat nu eigenlijk het verschil is.] Aanvankelijk had de ‘<i>chacona</i>’ de vorm van een <i>rasgueado</i>
(een tussenstukje in een door instrumenten begeleide dans). De eerste
uitgeschreven ciaccona’s zijn te
vinden in Italië aan het begin van de 17e eeuw. Het genre werd rond 1620
geherdefinieerd door de Italiaanse componist <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=n7Fzolqv8m8">Girolamo Frescobaldi</a></b> (1583-1643). Kenmerkend was de onderliggende
baslijn, waarop door de andere instrumenten (of vocalisten) geïmproviseerd/gevarieerd werd. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Aan het begin van de 18e eeuw had de ciaccona als statige dans een veel langzamer tempo gekregen. De baslijn verdween
naar de achtergrond (of zelfs helemaal) en de improvisaties (van de componist,
niet de musici) kregen meer nadruk. Niet zelden werden deze geschreven voor een
solo-instrument, zoals de beroemde chaconne van Bach voor viool (BWV 1004), die
ook veelvuldig is getranscribeerd naar een ander instrument.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i>Composities gebaseerd op de ciaccona/passacaglia:<o:p></o:p></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tarquinio_Merula">Tarquinio Merula</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=xlFN8qskDA4&feature=related">Ciaccona</a></b>; <i>Il Giardino Armonico</i> o.l.v. <i>Giovanni Antonini<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alessandro_Piccinini">Alessandro Piccinini</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=-axPu3qNEXA&feature=related">Ciaccona in Partite Variate</a></b>; <i>Luteduo</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Claudio
Monteverdi</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=pqgO-J_zjY0">Zefiro Torna</a></b>; <i>Voices of Music</i> met <i>Thomas Cooley</i> en <i>Christopher
LeCluyse</i> (tenor)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Sch%C3%BCtz">Heinrich Schütz</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=7LwOw8DS2PM">Es steh Gott auf</a></b>; <i>Spiritus Collective</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Johannes_Hieronymus_Kapsberger">Johannes Hieronymus Kapsberger</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=GFJnJsPgss8&feature=related">Ciaccona</a></b>; <i>Jan Grüter</i>, luit<br />
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Stefano_Landi">Stefano Landi</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=wpAxBZSXW28&feature=related">Passacaglia della vita</a></b>; <i>L'Arpeggiata</i> o.l.v. <i>Christina Pluhar</i> met <i><a href="http://www.accordone.it/#/HOME">Marco Beasley</a></i></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Antonio_Bertali">Antonio Bertali</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=t8p9rolham8&feature=related">Ciaccona</a></b>; <i>L’Arpeggiata</i> o.l.v. <i>Christina
Pluhar</i><o:p></o:p><br />
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Biagio_Marini">Biagio Marini</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=RdZTh5VpTpg">Passacaglia à quarto</a></b>; <i>La Caravaggia</i></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Maurizio_Cazzati">Mauricio Cazzati</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=lZVsLwQCnak&feature=related">Ciaccona</a></b>; <i><a href="http://www.mvcremona.it/ensemblelaurasoaveENG.htm">Ensemble L'Aura Soave</a></i> o.l.v. <i>Diego
Cantalupi<b><o:p></o:p></b></i></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="EN-GB">- <i><a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Samuel_Capricornus">Samuel Capricornus</a></i></span></b><span lang="EN-GB">: <a href="http://www.youtube.com/watch?v=XhPu2JuxQ2Q" style="font-weight: bold;">Ciaccona</a>;<b> </b><i><a href="http://www.inegal.cz/pbs/?sLang=en">Prague Baroque Soloists</a></i> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mJkoQjyy8YQ&feature=related">Chaconne</a> </b>uit<b> Phaeton</b>; <i>Tafelmusik</i> o.l.v. <i>Jeanne
Lamon<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=WaK0wYF5AEI">Chaconne de L’ Amour Médecin</a></b>; <i>La Belle Danse</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=IqJZPzi_Odw&feature=related">Chaconne</a> </b>uit<b> Cadmus et Hermione</b>; <i><a href="http://www.lepoemeharmonique.fr/#/en">Le Poème Harmonique</a></i> o.l.v. <i>Vincent Dumestre<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=8aXVvi8awdo">Chaconne des Scaramouches, Trivelins et Arlequins</a></b>; <i>Collegium Musicum
Bednarska<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste
Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=bUH9XZYp7H8&feature=related">Passacaille</a> </b>uit<b> Armide</b>; <i><a href="http://www.lestalenslyriques.com/">Les Talens Lyriques</a></i> o.l.v. <i>Christophe
Rousset</i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jean-Baptiste Lully</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=UUhA7r-7mdc&feature=related">Passacaille "Les plaisirs ont choisi pour asile"</a></b>; <i>Les Arts Florissants</i> o.l.v. <i>William Christie</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Dieterich_Buxtehude">Dietrich Buxtehude</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=3574_DY545c&feature=related">Chaconne</a></b>; <i>Orquesta Sinfonica Juvenil de Caracas</i>
o.l.v. <i>Dietrich Paredes</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Ignaz_Franz_Biber">Heinrich Ignaz Franz von Biber</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=F3SmHZ0UeXo&feature=related">Passacaglia</a></b>;
<i>Inger Hoy </i>(viool)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Johann_Pachelbel">Johann Pachelbel</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=G_2WfX4CSu8&feature=related">Chaconne in f-mineur</a></b>;
<i>Holger Gehring </i>(orgel)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Arcangelo
Corelli</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=7qJlPehZbVQ&feature=relmfu">Ciaccona</a></b>; <i>Accademia degli Astrusi</i> o.l.v. <i>Frederico Ferri<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Robert_de_Vis%C3%A9e">Robert de Visée</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LO_jpR04Hfo&feature=related">Chaconne in g-majeur</a></b>; <i>Xavier Diaz-Latorre </i>(luit)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Henry
Purcell</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=YO9_LZsMYKM&feature=related">Chaconne in d-mineur</a> </b>uit<b> Diocletian</b>;
<i>Musica Historica, </i>Budapest<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="EN-GB">- <b>Henry
Purcell</b></span></i><span lang="EN-GB">: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=2erR33VgT9E">Chaconne in g-mineur</a></b>; <i>Brodsky Quartet</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Henry
Purcell</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=aG5R-H3v-pw">Pavan & Chacony</a></b>;
<i>L’Armonia Sonora</i> o.l.v. <i><a href="http://www.mienekevandervelden.com/">Mieneke van der Velden</a></i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB"><i>- </i><b style="font-style: italic;">Henry Purcell</b>:<i> </i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Vbb40NvGszw">Passacaglia</a></b> uit <b>The Fairy Queen</b>; <i>Nova Silesia Baroque Orchestra</i> o.l.v. <i>Alfredo Bernardini</i> </span><br />
<span lang="EN-GB">- <i><b>Henry Purcell</b></i>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=-hiiMX80ogo">Passacaglia</a></b> uit <b>King Arthur</b> (How Happy the Lover); <i>Concentus Musicus Wien</i> o.l.v. <i>Nikolaus Harnoncourt </i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Marin
Marais</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=m38UpEULQt4&feature=relmfu">Chaconne</a></b>; <i>Interpreti Veneziani</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Marin
Marais</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LSMuzDRV5NI">Chaconne</a></b>; <i>Cheatham / Léonard / Sempé</i><o:p></o:p></span><br />
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tomaso_Antonio_Vitali">Tomaso Antonio Vitali</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=uJrdw6tOMLk">Chaconne</a></b>; <i>David en Julie Coucheron</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Johann
Sebastian Bach</i></b>: <b>Chaconne</b> uit
de <b>Partita No. 2</b>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=tPWQjjOxjMs&feature=related">Viktoria Mullova</a> </i>(viool) / <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=o5Aako5pqUw">Vadim Chaimovich</a> </i>(piano) / <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=JNEnzNHTkd8&feature=related">John Feeley</a> </i>(gitaar)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Johann
Sebastian Bach</i></b>: <b>Passacaglia und Fuge in c-moll</b>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=F51uHpH3yQk&feature=fvwrel">Hans-André Stamm</a> </i>(orgel) / <a href="http://www.youtube.com/watch?v=U9rjNPp2YlM">trombone octet</a><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Georg
Friedrich Händel</i></b>: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dZawzc8HJio">Passacaglia</a></b>;
<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Itzhak_Perlman">Itzhak Perlman</a></i> en <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Pinchas_Zukerman">Pinchas Zukerman</a> </i>(viool) [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=-ypaN5OPmj0">moderne versie</a>]<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Georg
Friedrich Händel</i></b>: <b>Chaconne in
g-majeur</b>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Eu1CDegcHk4">Aleksandar Serdar</a> </i>(piano) / <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=9SHK9nGwmrI">Vox Orchestra Dominatus</a> </i>o.l.v. <i>Natalie Galstyan</i> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Sylvius_Leopold_Weiss">Sylvius Leopold Weiss</a></i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=eNO8hCAlwik">Ciaccona in g-mineur</a></b>: <i>Daniel Sadzewicz </i>(fluit)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-GB">- <b><i>Jacques
Morel</i></b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=4tL2SBZspRg">Chaconne en trio</a></b>; <i>Custos Viol Consort<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><u>Humor</u><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Echte lachebekjes waren de barokcomponisten niet, maar
gelukkig zijn er een aantal vertolkers die wel van een lolletje houden.</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
-<b> <i>Malena Ernman</i></b> is zo gek als een deur
(anders had ze nooit aan het <a href="http://www.youtube.com/watch?v=OPOvkgiEW8Y">Songfestival</a> meegedaan). Ze trakteert haar publiek
regelmatig op een humoristische uitspatting, zoals de keer dat haar <a href="http://www.youtube.com/watch?v=aMtfcP6f8eA">jurk</a>
dreigde af te zakken, of de keer dat ze het aan de stok kreeg met een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=ThII8TRKvBQ">bij</a>.</div>
<div class="MsoNormal">
-<b> <i>Sarah Connolly</i></b> in <a href="http://www.youtube.com/watch?v=rB5Nbp_gmgQ">vol ornaat</a> zien is
de moeite waard, evenals het bijwonen van haar <a href="http://www.youtube.com/watch?v=KAA6AwWnjt0">persconferentie</a>.</div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i>Philippe Jaroussky</i></b> wordt op zijn
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=p5mFambl-1g&feature=related">nummer</a> gezet door een collega en blijkt over een verrassend diepe <a href="http://www.youtube.com/watch?v=-rnVcBaGxJk">bariton</a> te
beschikken.</div>
<div class="MsoNormal">
- <b><i>Pagagnini</i></b><i> w</i>eet wel raad met de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=4er9XjsrBtw">Canon van Pachelbel</a>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-11316546293953629572012-07-19T15:21:00.000+02:002014-05-28T00:30:03.632+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 8.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
BAROKOPERA’S OP YOU TUBE.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Opera is een kind van de Barok, het mooiste kind zullen
velen zeggen. Het woord <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Opera">opera</a> betekent in het Italiaans ‘werk’ en het zal voor
de pioniers ook zonder twijfel noeste arbeid zijn geweest om muziek, toneel en
(soms) dans op een acceptabele wijze te integreren. De eerste opera’s
ontstonden onder de auspiciën van een gezelschap Florentijnse humanisten
genaamd <b>Camerata de’ Bardi</b>. Zij
hadden de Griekse drama’s bestudeerd en waren tot de conclusie gekomen dat deze
geheel gezongen werden. <b>Claudio
Monteverdi</b> komt de eer toe de schepper te zijn van de eerste opera die niet
alleen bewaard bleef, maar ook nog steeds wordt opgevoerd: <b>L’Orfeo</b> (1607). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Aanvankelijk combineerden opera’s ernstige en komische
momenten, maar vooral onder invloed van de dichter en librettist <i>Pietro Trapassi</i> (<b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Metastasio">Metastasio</a></b>) vond er een splitsing plaats tussen de serieuze opera (<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Opera_seria">opera seria</a></i>) en de komische opera (<i>opera buffa</i>). De bloeitijd van de <i>opera seria</i> viel in de jaren 1710 tot
1770. Deze vorm van opera beleefde niet alleen triomfen in Italië, maar ook in
de Duitstalige landen en –dankzij Händel- in Engeland. De Fransen waren, zoals
altijd, tegen de draad in en prefereerden hun eigen variant en Spanje was veel
te serieus voor de <i>opera seria</i>.
[<a href="https://www.youtube.com/watch?v=F26kAeMLt1w">Documentaire</a> over het ontstaan van de Italiaanse opera van Antonio Pappano.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De <i>opera seria</i> was
het vermaak van de elite. De opvoeringen vonden vaak plaats aan het hof en zij
handelden over onderwerpen die de adel aanspraken, zoals de wijsheid van
koningen. Händels opera’s waren in zoverre verschillend dat ze ook bedoeld
waren voor ‘gewonere mensen’, in dit geval welvarende kooplieden. De voertaal
in de <i>opera seria</i> was altijd
Italiaans, dat mede door de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Grand_Tour">Grand Tour</a> ook in Noord-Europa door de elite werd
verstaan. De thema’s waren ontleend aan de geschiedenis (vooral de klassieke
oudheid en de Middeleeuwen), mythen en legenden. Drie van de onderstaande
opera’s (Orlando furioso, Ariodante en Alcina)) zijn gebaseerd op het epische
gedicht <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Orlando_Furioso">Orlando furioso</a></b> van <i>Ludovico Ariosto</i>, een van de langste
gedichten uit de Europese literatuur. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De geschiedenis speelt zich af tegen de achtergrond van de
strijd van Karel de Grote tegen islamitische invallers op het Iberisch
Schiereiland. Van de vele verhaallijnen spraken er twee het meest aan. (1) De
paladijn Orlando wordt bekoord door de heidense prinses Angelica. Zij wil
echter niets van hem weten omdat zij verliefd is op de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Saracenen">Saraceen</a> Medoro en hij
wordt gek van frustratie. (2) De vrouwelijke christelijke krijger Bradamante houdt van de Saraceen Ruggiero, die echter in de klauwen valt van de
tovenares Alcina. Dit geeft meteen aan waar het in barokopera’s vrijwel zonder
uitzondering om gaat, namelijk een hartverscheurend liefdesverhaal. Er zijn
altijd twee jonge geliefden, van wie er minstens één begeerd wordt door een
ander (vaak ook beide). Zij moeten vele beproevingen doorstaan, maar
uiteindelijk loopt het (i.t.t. latere opera’s) altijd goed af en krijgen ze
elkaar.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Barokopera’s zijn simpel van opzet. De ouverture wordt
gevolgd door een reeks recitatieven (die het verhaal vertellen) afgewisseld met
<i>da capo</i> aria’s (die de emoties van de
personages uitdrukken). De recitatieven zijn meestal <i>secco</i> (droog, d.w.z. ze worden alleen begeleid door <i>basso continuo</i>). Er is een beperkt
aantal duetten tussen de hoofdpersonen, maar ensemble- en koorzang zijn
zeldzaam. Voor het aanschouwen van een barokopera moest men de tijd nemen, want
ze duurden meestal 4 à 5 uur. Het publiek hield er dan ook niet voortdurend de
aandacht bij: men liep rond, praatte met vrienden, at wat en deed zelfs
spelletjes. Een luid muzikaal intro vestigde de aandacht op belangrijke aria’s.
Er werd veel waarde gehecht aan vocale virtuositeit, waarin vooral de castraten
uitblonken. Op de acteerkwaliteiten van de uitvoerenden werd geen groot beroep
gedaan: ze stonden als pilaren op het toneel –prachtig uitgedoste pilaren, dat
wel. Voor het spektakel zorgden de speciale effecten, waarbij overdaad niet
geschuwd werd, tot en met het laten rondlopen van wilde dieren toe. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Georg Friedrich
Händel</b> behoorde [met <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Johann_Adolph_Hasse">Johann Adolph Hasse</a></b> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Kvmw4r1ywX8&list=PLJhWRN8rcqiNNBPrJIZVe2dc1feTAhdP5">enkele aria's</a>) en <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nicola_Porpora" style="font-weight: bold;">Nicola Porpora</a> (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=UHG6adnkWm8&list=PL0dYx2N3BTuQ8QAf_X3aK0RIljEkq8v3H">enkele aria's</a>)] tot de
belangrijkste operacomponisten van de Barok en is de enige wiens werken weer op
grote schaal opgevoerd worden. Hij schreef <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_operas_by_Handel">42 opera’s</a>, op 6 na alle in
Engeland. Toen de belangstelling voor de Italiaanse opera’s afnam, schakelde
hij zonder probleem over op Engelstalige oratoriums met overwegend bijbelse
thema’s. Daarvoor moest hij o.a. leren koorstukken te componeren. Sommige van
deze oratoriums, bijvoorbeeld Semele, onderscheiden zich alleen wat de taal
betreft van zijn opera’s en kunnen zonder enig probleem geënsceneerd worden. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Wolfgang Amadeus
Mozart</b> behoort officieel niet tot de barokcomponisten, maar sommige van
zijn opera’s vertonen nog alle kenmerken van de <i>opera seria</i>. Dat een van zijn vroege opera’s (<i>Idomeneo</i>) daartoe behoort,
zal niemand verbazen, maar merkwaardigerwijze gaat dit ook op voor zijn laatste
pennenvrucht (<i>La clemenza di Tito</i>),
die tussen de bedrijven van <i>Die
Zauberflöte</i> door gecomponeerd werd. Deze opera werd op bestelling
geschreven voor de troonsbestijging van Leopold II als Koning van Bohemen. De
impresario had alvast een vooraanstaande castraat geëngageerd voor een van de
hoofdrollen. De hoofdpersoon was een vergevingsgezinde heerser. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Op You Tube zijn een aantal complete barokopera’s te
vinden. Als er van een opera meerdere versies voorhanden zijn, heb ik me bij de
keuze laten leiden door de volgende overwegingen: (1) bekende hoofdrolspelers;
(2) ondertiteling in een taal die ik beheers en (3) zo weinig mogelijk
countertenoren. Helaas verdwijnen juist bij dit hoofdstuk links als sneeuw voor de zon aangezien operaliefhebbers nogal eens verbannen worden wegens het met voeten treden van auteursrechten. Ik moet me dan behelpen met <i>playlists</i> en andere alternatieven. Op sommige van deze opera’s hebben modernistische regisseurs
zich uitgeleefd en dat is te zien. Wat mij betreft zijn er slechts twee juiste
(d.w.z. historisch verantwoorde) manieren om een barokopera te op de planken te
brengen: men conformeert de enscenering aan de tijd waarin het verhaal speelt,
óf men recreëert de manier waarop deze opera tijdens de Barok werd opgevoerd. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Claudio Monteverdi</u>:<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(1) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=0mD16EVxNOM&feature=related">L’Orfeo</a></b> (1607) <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Teatre del
Liceu, </i>Barcelona, 2002; dirigent: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jordi_Savall">Jordi Savall</a></i>; orkest: <i>Le Concert des Nations</i>; regisseur: <i>Gilbert Deflo</i>;
hoofdrolpelers: <i>Furio Zanasi</i> (Orfeo),
<i>Arianna Savall</i> (Euridice), <i>Montserrat Figueras</i> (La Musica).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/L'Orfeo">libretto</a> is gebaseerd op de bekende Griekse mythe over
de dichter en zanger <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Orpheus_en_Eurydice">Orpheus</a>, die toestemming krijgt zijn overleden vrouw
Euridice uit de onderwereld terug te halen, maar haar opnieuw verliest als hij
zich niet beheersen kan en omkijkt of ze hem nog wel volgt.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Deze traditionele opvoering is helemaal mijn smaak en de
muziek (vooral het aan de Renaissance herinnerende intro en de <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ritornello">ritornello’s</a></i>) is fantastisch. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(2) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=HzGhZpcYbJI">L’incoronazione di Poppea</a> </b>(1643)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">Locatie: <i>Opéra de Lille, </i>Lille, 2012 dirigent: <i>Emmanuelle Haïm</i>; orkest: <i>Le Concert d' Astrée</i>;
regisseur: <i>Jean-François Sivadier</i>; hoofdrolspelers: <i><a href="http://cencic.net/">Max Emanuel Cencic</a></i> (Nerone) en <i>Sonya Yoncheva</i> (Poppea).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/L'incoronazione_di_Poppea">libretto</a> is gebaseerd op historische gebeurtenissen: de Romeinse
keizer <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Nero">Nero</a> laat zich verleiden door de ambitieuze Poppea en vindt een
voorwendsel om zijn vrouw Octavia te verstoten. Zijn oude mentor Seneca, die
dit probeert te verhinderen, wordt gedwongen zelfmoord te plegen. Nero en zijn
geliefde trouwen. Dit is een van de weinige barokopera’s waarin <a href="http://www.guardian.co.uk/music/2008/may/16/filmandmusic1.filmandmusic177">immoreel gedrag</a>
beloond wordt en de schurken zegevieren. In werkelijkheid heeft de intrigante
weinig plezier van haar triomf beleefd: in een vlaag van woede schopte Nero de
zwangere Poppea zo hard in haar buik dat ze aan de gevolgen overleed. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u><span lang="EN-GB">Henry Purcell</span></u></b><b><span lang="EN-GB">:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(1) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=30Idh9ySHa8">Dido and Aeneas</a></b> (1688)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">BBC-productie, 1995; dirigent: <i>Richard Hickox</i>; orkest: <i><a href="http://www.allmusic.com/artist/collegium-musicum-90-mn0002188879">Collegium Musicum 90</a></i>; regisseur: <i>Peter Maniura</i>; hoofdrolspelers: <i>Maria Ewing</i> (Dido) en <i>Karl Daymond</i> (Aeneas).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Dido_and_Aeneas">libretto</a> is gebaseerd op een verhaal van Vergilius. De
held Aeneas (zoon van de godin Venus en een sterveling) vlucht na de val van
Troje naar het westen en komt in Carthago terecht, waar de pas weduwe geworden
koningin Dido verliefd op hem wordt. Aeneas laat zich wijs maken dat de goden
willen dat hij vertrekt en hijst het zeil. De ontroostbare Dido pleegt
zelfmoord.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dit slechts één uur durende stuk <a href="http://www.operatoday.com/content/2010/01/dido_and_aeneas.php">muziektheater</a> is de enige
‘doorgecomponeerde’ opera van Purcell. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(2) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=55ddoYtAR1o&list=PLC0DDFE1CB26C31D4">King Arthur</a> </b>(1691)<b> </b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Opéra
National de Montpellier</i>, 2009; dirigent: <i>Hervé Niquet</i>; orkest: <a href="http://www.concertspirituel.com/"><i>Le</i> <i>Concert Spirituel</i></a>; regisseurs: <i>Corinne</i> en <i>Gilles Bénizio</i>; hoofdrolspeler: <i><a href="http://www.helensykesartists.co.uk/artists/joao-fernandes.html">Joao Fernandes</a></i> (King Arthur). [Helaas zijn er momenteel nog slechts enkele scenes van deze zeer amusante productie op You Tube te vinden en moet men het verder doen met een Duits ondertitelde <a href="http://www.youtube.com/watch?v=YKzyZ4SwBLA">Tsjechische versie</a>.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Evenals het overige muziektheater van Purcell is dit een
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/King_Arthur_(opera)">semi-opera</a> met een flinke hoeveelheid gesproken tekst.<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Georg Friedrich
Händel</u></b>:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(1) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=lVs7hQPSLPM&feature=BFa&list=PLD734CA4DE81146C2">Rinaldo</a></b>
(1711)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Prinzregententheater,
</i>München<i>,</i> 2003; dirigent: <i><a href="http://www.englishconcert.co.uk/biographies/detail.php?ID=1277">Harry Bicket</a></i>; orkest: <i>Bayerisches Staatsorchester</i>; regisseur: <i><a href="http://www.telegraph.co.uk/culture/music/opera/7415406/David-Alden-interview.html">David Alden</a></i>;
hoofdrolspelers: <i>David Daniels</i>
(Rinaldo), <i>Deborah York</i> (Almirena), <i>David Walker</i> (Goffredo).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Rinaldo_(opera)">libretto</a> is gebaseerd op een historische gebeurtenis
(met magische uitwassen): de verovering van Jeruzalem door <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Godfrey_of_Bouillon">Godfried van Bouillon</a> (Goffredo) in 1099. Rinaldo is verloofd met de dochter van Goffredo,
maar zij wordt door kwade machten ontvoerd. Uiteindelijk worden de vijanden
niet alleen verslagen, maar bekeren zich zelfs tot het christendom.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Toen ik met deze serie begon, stonden er twee volledige
versies van Rinaldo op You Tube. Die zijn inmiddels beide verdwenen
(vanwege schending van auteursrechten), dus heeft men het tijden moeten met de bovenstaande <i>playlist </i>van deze productie van
beeldenstormer Alden, compleet met Spaanse ondertitels. Kleurrijk is het allemaal wel. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Van mijn favoriete versie (op de planken gebracht door regisseuse <i>Louise Moaty</i>, dirigent <i>Vaclav Luks </i>met zijn orkest Collegium 1704 en een vrijwel geheel
Tsjechische cast) zijn nog slechts <a href="https://www.youtube.com/watch?v=dOeCWR_S0TE&list=PL61AC9F6C8BABBDDF">enkele delen</a> van de eerste acte te vinden. [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=-B-H9qlsdHA">Introductie</a> tot de Glyndebourne-uitvoering]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(2) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=orfVtWfHs2Q&list=PLNPKm2zLqnNQI0ULMm6_xtiLV7HxzvwXP">Giulio Cesare in Egitto</a> </b>(1724)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">Locatie: <i>Glyndebourne, </i>2005; dirigent: <i>Emmanuelle Haïm</i>; orkest: <i><a href="http://www.oae.co.uk/">Orchestra of the Age of Enlightment</a></i>;
regisseur: <i><a href="http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/interviews/david-mcvicar-im-good-because-i-care-so-much-1784901.html">David McVicar</a></i>;
hoofdrolspelers: <i>Sarah Connolly</i>
(Caesar), <i><a href="http://www.danielledeniese.com/index.php/en/">Danielle de Niese</a></i>
(Cleopatra), <i>Angelika Kirchschlager</i>
(Sesto), <i>Christophe Dumaux</i> (Tolomeo).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Giulio_Cesare">libretto</a> is gebaseerd op historische gebeurtenissen, die
redelijk getrouw worden verhaald. Na zijn nederlaag tegen Julius Caesar vlucht
de Romeinse veldheer Pompeius naar Egypte, waar farao Ptolemeus XIII hem laat
vermoorden om bij Caesar in het gevlei te komen -die daar bepaald niet blij mee
is. Caesar laat zich verleiden door <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cleopatra_VII">Cleopatra</a> (die door haar broer van haar
kroon beroofd dreigt te worden) en verslaat Ptolemeus (die in de opera door
Sextus, de zoon van Pompeius, wordt gedood). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De handeling is naar het einde van de 19e eeuw
getransfereerd, waarbij de Romeinse soldaten zijn getransformeerd tot <i>Redcoats</i>. Het geheel wordt met enige ook
voor die periode anachronistische Bollywood-effecten gelardeerd. Gelukkig ziet
het er allemaal fraai uit en ontbreekt ook de humor niet.<br />
[Alternatieven: 1. delen van de uitvoering van <i><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=fATgIJpXVFs&list=PLA5DAE62878D84449">Concerto Copenhagen</a></b></i> o.l.v. <i>Lars Ulrik Mortensen</i> met <i>Andreas Scholl</i> als Cesar en <i>Inger Dam-Jensen</i> als Cleopatra; 2. de uitvoering in Salzburg 2012 van <i><b>Il Giardino Armonico</b></i> o.l.v. <i>Giovanni Antonini</i> met <i>Andreas Scholl</i> als Cesar en <i>Cecilia Bartoli</i> als Cleopatra (<a href="http://www.youtube.com/watch?v=-tP0oqkLEQg"><b>I</b></a>,<b> <a href="http://www.youtube.com/watch?v=WjdBPSZy8rU">II</a></b> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=D0OnD38vs9g"><b>III</b></a>).] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(3) <b>Tamerlano (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=Qaqhnx0rsGM">I</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=d7C6PjrJ30A">II</a>)</b>
(1724)<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Goethe-Theater,
</i>Bad Lauchstädt<i>,</i> 2001: dirigent: <i><a href="http://www.trevorpinnock.com/">Trevor Pinnock</a></i>; orkest: <i>The English Concert</i>;
regisseur: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jonathan_Miller">Jonathan Miller</a></i>;
hoofdrolspelers: <i>Monica Bacelli</i>
(Tamerlano), <i>Elizabeth Norberg</i>-<i>Schulz</i> (Asteria), <i>Graham Pushee</i> (Andronico). <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tamerlano">libretto</a> is gebaseerd op een historische gebeurtenis: de
gevangenname van de Ottomaanse sultan Beyazit I door de Turks-Mongoolse
slachter <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Timur">Timur Lenk</a> (Tamerlano) in 1402. De rest is pure fantasie: Tamerlano
begeert Beyazits dochter Asteria, die echter verliefd is op de Griekse generaal
Andronico. Uiteindelijk legt Tamerlano zich bij het onvermijdelijke neer en
schenkt Beyazit, die zich voor zijn dochter wilde opofferen, het leven. [In
werkelijkheid stierf Beyazit nog hetzelfde jaar in gevangschap.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bij deze opera kiest de regisseur voor het nabootsen van de
18e-eeuwse aanpak, hoewel hij behoorlijk gehandicapt is door een heel klein
podium.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(4) <b>Ariodante (<a href="https://www.youtube.com/watch?v=c9k6JxOi9qI">I</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=RpoMNobv0hI">II</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=YXJFGGsLJNY">III</a>) </b>(1735)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Gran Teatre del Liceu, </i>2006; dirigent: <i>Harry Bicket</i>; orkest: <i>Orquestra del Liceu</i>;
regisseur: <i>Xavi Bové</i>;
hoofdrolspelers: <i><a href="http://www.kasarova.com/">Vessalina Kasarova</a> </i>(Ariodante), <i>Ophelia Sala </i>(Ginevra), <i>Sara Mingardo</i> (Polinesso).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ariodante">libretto</a> is gebaseerd op een minder bekende verhaallijn
uit <b>Orlando furioso</b>. De ridder
Ariodante is verloofd met de Schotse koningsdochter Ginevra. Zijn jaloerse
rivaal Polinesso maakt hem wijs dat Ginevra hem bedriegt. Ariodante wil
zelfmoord plegen, maar wordt daarvan weerhouden. Zijn broer Lurcanio doodt de
snoodaard in een duel en alles komt weer goed.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(5) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ueMAOcTiu74">Alcina</a></b> (1735)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Staatsoper, </i>Stuttgart, 1999; dirigent: <i><a href="http://www.guardian.co.uk/music/2012/may/03/alan-hacker">Alan Hacker</a></i>; regisseurs: <i>Jossi Wieler</i>
en <i>Sergio Morabito</i>; hoofdrolspelers: <i><a href="http://www.sfgate.com/entertainment/article/Soprano-makes-good-in-Europe-returns-a-star-2769439.php">Catherine Naglestad</a></i> (Alcina), <i><a href="http://imgartists.com/artist/alice_coote">Alice Coote</a></i> (Ruggiero), <i>Helene Schneidermann </i>(Bradamante). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alcina">libretto</a> van deze opera is gebaseerd op <b>Orlando furioso</b>. De ridder Ruggiero is
in de ban geraakt van de tovenares Alcina, die de gewoonte heeft afgedankte
minnaars in dieren en voorwerpen te veranderen. Zijn verloofde Bradamante komt
hem als man verkleed opzoeken (dus Alcina’s zuster wordt prompt verliefd op
haar) met in haar kielzog Ruggiero’s mentor, die de ban weet te verbreken.
Alcina is echter geobsedeerd door Ruggiero en als hij haar verlaat, verliest
zij haar macht en sterft.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het decor van deze opera is een van lelijkste die ik ooit
gezien heb. De handelingen spelen zich af in een oersaai, vroeg 19e-eeuws
interieur. Bovendien loopt Catherine Naglestad de hele opera in verschillende
stadia van ontkleding rond. De zin daarvan ontgaat me te ener male. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(6) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=0WacaTwplqk">Semele</a></b> (1744)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Opernhaus</i>, Zürich, 2007; dirigent: <i>William Christie</i>; orkest: <i><a href="http://www.lascintilla.ch/">La Scintilla</a></i>; regisseur: <i><a href="http://www.inspiredminds.de/detail.php?id=42">Robert Carsen</a></i>; hoofdrolspelers: <i>Cecilia Bartoli </i>(Semele), C<i>harles Workman </i>(Jupiter).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Semele_(Handel)">libretto</a> is gebaseerd op een mythe. De oppergod <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jupiter_(mythology)">Jupiter</a>
is verliefd op de koningsdochter Semele en neemt haar mee naar het godenrijk.
Zijn jaloerse gade Juno stookt (in de gedaante van haar zuster Ino) Semele op
om van Jupiter te eisen dat ze hem in zijn ware gedaante mag aanschouwen.
Jupiter geeft tegen zijn zin toe en zijn stralen verbranden Semele, die haar
fout te laat in de gaten heeft. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Men beschouwde Semele lange tijd als een oratorium omdat er
in het Engels gezongen wordt, maar het is een <i>bona fide</i> opera, een van de weinige Händel-werken met humor (vooral
het duo Juno/Iris is hilarisch).<br />
<br />
(7) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_IHzJwFOtBI">Hercules</a></b> (1745)<br />
Locatie: <i>Opéra Garnier</i>, Parijs, 2004; dirigent: <i>William Christie</i>; orkest: <i>Les Arts Florissants</i>; regisseur: <i>Luc Bondy</i>; hoofdrolspelers: <i>William Shimmell</i> (Hercules), <i><a href="http://www.joycedidonato.com/">Joyce DiDonato</a></i> (Dejanira), <i><a href="http://www.malenaernman.com/">Malena Ernman</a> </i>(Lichas).<br />
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hercules_(music_drama)">libretto</a> is gebaseerd op <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Women_of_Trachis">Vrouwen van Trachis</a></b> van Sophocles en het negende boek van de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Metamorfosen_(Ovidius)">Metamorfosen</a></b> van Ovidius. Hercules keert terug van een oorlogsexpeditie met de mooie prinses Iole als zijn gevangene. Zijn jaloerse vrouw Dejanira weigert te geloven dat hij haar niet bedrogen heeft en laat hem door Lichas een mantel schenken die doordrenkt is met een dodelijk gif. Hercules sterft (zoals het orakel aan het begin van de opera voorspeld had) en Dejanira wordt gek. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(8) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=x6IBUhHVcM8">Theodora</a></b> (1750)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">Locatie: <i>Glyndebourne</i>, 1996; dirigent: <i>William Christie</i>; orkest: <i>Orchestra of the Age of Enlightment</i>;
regisseur: <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=lj36wYCroJs">Peter Sellars</a></i>;
hoofdrolspelers: <i>Dawn Upshaw</i>
(Theodora), <i>David Daniels</i> (Didymus), <i>Frode Olsen</i> (Valens).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Theodora_(Handel)">libretto</a> is gebaseerd op een christelijke <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Theodora_and_Didymus">legende</a>. De
christin Theodora weigert offers te brengen voor het welzijn van de Romeinse
keizer en wordt door gouverneur Valens veroordeeld om in een bordeel opgesloten
te worden. Haar geliefde, de bekeerde Romeinse soldaat Didymus, zoekt haar in
de gevangenis op en geeft haar zijn kleding, zodat zij kan ontsnappen. Gekweld
door schuldgevoelens geeft Theodora zich aan bij Valens en wordt samen met
Didymus ter dood veroordeeld.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De hand van de beruchte Amerikaanse operaregisseur <b>Peter Sellars</b> is hier duidelijk te herkennen. Het libretto is uiteraard in
maatschappijkritische zin aangepast (Valens is een ultrarechtse Amerikaanse
politicus die minderheden vervolgt) en de enscenering is minimalistisch.
Kenmerkend voor Sellars is het ingewikkelde patroon van gestileerde bewegingen
die de zangers uit moeten voeren. Dat beperkt hem behoorlijk in de keuze van
zijn personeel: gerenommeerde operazangers zijn hier niet voor te porren.
Gelukkig heeft Sellars bij deze gelegenheid niet zulke heiligschennis gepleegd
als bij zijn spraakmakende opvoeringen van drie <a href="http://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft887008cv&chunk.id=d0e4821&toc.id=&brand=ucpress">Mozart-Da Ponte</a> opera’s.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Antonio Vivaldi</u>:<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(1) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=P9p3Vp_M3uc&list=PLA33C11CB805D0971&index=1">Ercole sul Termodonte</a></b>
(1723)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>49e Festival
van Spoleto</i>, 2006; dirigent: <i><a href="http://gfhandel.org/interviews/curtis.htm">Alan Curtis</a></i>; orkest: <i><a href="http://www.ilcomplessobarocco.com/home.php?action=home&lingua=eng">Il Complesso Barocco</a></i>;
regisseur: <i><a href="http://www.johnpascoe.com/">John Pascoe</a></i>;
hoofdrolspelers: <i><a href="http://www.zacharystains.com/">Zachary Stains</a></i>
(Ercole), <i>Laura Cherici</i> (Martesia), <i>Mary-Ellen Nesi</i> (Antiope).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ercole_su'l_Termodonte">libretto</a> is gebaseerd op de legende van <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Labours_of_Hercules"><b>De Twaalf Werken van Hercules</b></a>. Hercules
heeft in een woedeaanval zijn kinderen gedood en moet voor straf twaalf
onmogelijke opdrachten vervullen. Als negende werk moet hij naar Thermodon gaan
en het zwaard van de Amazonenkoningin Antiope stelen. Bij een overval op haar
kamp neemt Antiope Hercules’ kompaan Theseus gevangen en wil hem doden. Haar
dochter Martesia valt echter als een blok voor hem. Na enige schermutselingen beveelt
de godin Diana huwelijken tussen Martesia en Telamon, een andere reisgenoot van
Hercules, en Antiope’s zuster Hippolyte en Theseus. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In deze opera kan men niet alleen ‘genieten’ van de blote
borsten van vrijwel de gehele vrouwelijke cast, maar ook van een welgevormde
Zachary Stains die slechts gekleed gaat in een namaak leeuwenhuid. <span lang="EN-GB">Wat het volgende ironische
<a href="http://commandopera.com/2009/11/10/the-case-of-mr-stains/">commentaar</a> opriep: “<i>There have been some
Victorian addled minds who look to Mr. Stains superb portrayal as Hercules as
far too risque (translation, he’s male) to countenance. It would be so if he
did not own the heroic physique he works so assiduously at. The fact that a
male tenor of his calibre can offer the whole deal to audiences can and should
only be viewed by management as a thrilling prospect.</i>” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(2) </span><a href="http://www.youtube.com/watch?v=srfVc72gH6I"><st1:city><st1:place><b><span lang="EN-GB">Orlando</span></b></st1:place></st1:city><b><span lang="EN-GB"> furioso</span></b></a><span lang="EN-GB"> (1727)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">Locatie: <i>Théâtre des Champs-Elysées</i>, Parijs, 2011;
dirigent: <i>Jean-Christophe Spinosi</i>;
orkest: <i><a href="http://www.ensemble-matheus.fr/">Ensemble Matheus</a></i>; regisseur: <i>Pierre Audi</i>; hoofdrolspelers: <i>Marie-Nicole Lemieux</i> (Orlando), <i>Jennifer Larmore</i> (Alcina), <i>Philippe Jaroussky</i> (Ruggiero). [Nog slechts enkele aria's op You Tube te vinden; alternatief is de opvoering van de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=are48l5MaN4&list=PL84764F8408E0ACF7">Opera van San Francisco</a> met <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Marilyn_Horne">Marilyn Horne</a></i> als Orlando en <i><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Gall-Jeffrey.htm">Jeffrey Gall</a></i> als Ruggiero.]<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Orlando_furioso_(Vivaldi)">libretto</a> is gebaseerd op het gelijknamige gedicht. In
deze versie helpt Alcina Angelica en Medoro om aan de jaloerse Orlando te
ontkomen, zodat ze kunnen trouwen. In zijn woede vernielt de onwetende Orlando
de bron van haar toverkrachten. Alcina tracht hem te doden, maar wordt
weerhouden door Bradamante en Ruggiero. Orlando krijgt zijn verstand weer terug
en vergeeft Angelica en Medoro.<br />
<br />
<b><u><span lang="EN-GB"><br /></span></u></b>
<b><u><span lang="EN-GB">Jean-Philippe Rameau</span></u></b><b><span lang="EN-GB">:</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
(1) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=s_KDx_0oxo0">Hippolyte et Aricie</a></b> (1733)<br />
Locatie: <i>Opéra Garnier</i>, Parijs, 2012: dirigent <i>Emmanuelle Haïm</i>; orkest: <i>Le Concert d'Astrée</i>; regisseur: <i><a href="http://filmjournal.net/keris9/2012/07/13/hippolyte-et-aricie/">Ivan Alexandre</a></i>; hoofdrolspelers: <i>Topi Lehtipuu</i> (Hippolyte), <i>Anna-Catherine Gillet</i> (Aricie), <i>Sarah Connolly </i>(Phèdre).<br />
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hippolyte_et_Aricie">libretto</a> is gebaseerd op de tragedie Phèdre van <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Racine">Racine</a>. Phaedra, de vrouw van de Atheense koning Theseus, begeert haar stiefzoon Hippolytus, die echter verliefd is op Aricia. Hij wijst de avances van Phaedra af. Die probeert zichzelf te doden, maar wordt door Hippolytus tegengehouden. Theseus ziet de scene en denkt dat Hippolytus zijn vrouw probeerde te verkrachten. Hij vervloekt zijn zoon, die schijnbaar door een zeemonster wordt gedood. Phaedra bekent schuld en pleegt zelfmoord. Door tussenkomst van de godin Diana leven Hippolytus en Aricia nog lang en gelukkig.<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(2) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=eTsBgsPrdLQ">Les Indes galantes</a> </b>(1735)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">Locatie: <i>Opéra Garnier, </i>Parijs, 2004; dirigent: <i>William Christie</i>; orkest: <i>Les Arts Florissants</i>; regisseur: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Andrei_%C5%9Eerban">Andrei Serban</a></i>; hoofdrolspelers: <i>Danielle de Niese</i> (Hebé), <i>Joao Fernandes</i> (Bellone), <i>Paul Agnew</i> (Valère), <i><a href="http://www.patriciapetibon.com/">Patricia Petibon</a></i> (Zima). <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dat de Franse opera’s aanmerkelijk afwijken van de <i>opera seria </i>blijkt uit dit kakelbonte <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Les_Indes_galantes">spektakelstuk</a> bestaande uit een proloog en 4 aktes die allen een liefdes-geschiedenis
in een exotische ambiance tot onderwerp hebben.<br />
<br />
(3) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=lS6I7iBxxzo">Castor et Pollux</a></b> (1737)<br />
Locatie: <i>Het Muziektheater</i>, Amsterdam; dirigent: <i>Christophe Rousset</i>; orkest: <i>Les Talens Lyriques</i>; regisseur: <i>Pierre Audi</i>; hoofdrolspelers: <i>Finnur Bjarnason</i> (Castor), <i>Henk Neven</i> (Pollux), <i><a href="http://veroniquegens.com/">Véronique Gens</a></i> (Phébé).<br />
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Castor_et_Pollux">libretto</a> is gebaseerd op een mythe. De tweelingbroers Castor (sterfelijk) en Pollux (onsterfelijk) zijn beiden verliefd op prinses Télaïre. Zij beantwoordt echter alleen de liefde van Castor. Deze wordt gedood in een gevecht. Hun vader Jupiter is bereid om Castor weer tot leven te wekken als Pollux zijn plaats in de onderwereld inneemt. In de overtuiging dat Télaïre toch nooit van hem zal houden, stemt Pollux hiermee in. Na vele verwikkelingen besluit Jupiter Castor toch onsterfelijkheid te verlenen en Pollux uit de onderwereld terug te halen. Jammer genoeg heeft de arme Phébé, die verliefd was op Pollux, inmiddels uit wanhoop zelfmoord gepleegd.<br />
<br />
(4) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=pBQhCi678Ao">Platée</a></b> (1745)<br />
Locatie: <i>Opéra National du Rhin</i>, Strassbourg, 2010; dirigent: <i>Christophe Rousset</i>; orkest: <i>Les Talens Lyriques</i>; regisseur: <i>Mariame Clément</i>; hoofdrolspelers: <i>Emiliano Gonzalez Toro </i>(Platée), <i>Judith van Wanroij </i>(Juno).<br />
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Plat%C3%A9e">libretto</a> is gebaseerd op een mythe. Om zijn vrouw Juno van haar jaloezie te genezen besluit Jupiter om net te doen of hij is gevallen voor de charmes van de oerlelijke waternimf Platée, die in de waan verkeert dat iedereen die bij haar in de buurt komt hopeloos verliefd op haar wordt. Juno overvalt hen tijdens de 'huwelijksceremonie' en realiseert zich dat ze voor de gek is gehouden. De vernederde Platée (die nog zo gewaarschuwd was) kruipt terug in haar vijver. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Wolfgang Amadeus
Mozart</u>: <o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(1) <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=-PKLsjD7pUU">Idomeneo, Re di Creta</a></b> (1780)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Metropolitan
Opera, </i>New York, 1982; dirigent: <i><a href="http://www.metoperafamily.org/metopera/about/aboutus_template.aspx?id=10028">James Levine</a></i>; orkest: <i>Metropolitan Opera Orchestra</i>; producent: <i>Jean-Pierre
Ponelle</i>; hoofdrolspelers:<i> Luciano
Pavarotti</i> (Idomeneo), <i>Ileana Cotrubas</i>
(Alia), <i><a href="http://www.fredericavonstade.com/">Frederica von Stade</a></i>
(Idamante). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Idomeneo">libretto</a> is gebaseerd op een Griekse legende. Op de
terugtocht van de Trojaanse oorlog lijdt Koning Idomeneo vlak bij Kreta
schipbreuk. Hij belooft dat als hij het overleeft hij de eerste persoon die hij
tegenkomt aan Poseidon zal offeren. Laat dat nu net zijn eigen zoon Idamante
zijn. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(2) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=kYrRSFp-Wf4">La clemenza di Tito</a> </b>(1791)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Locatie: <i>Salzburger
Festspiele</i>, 2003; dirigent: <i>Nikolaus
Harnoncourt</i>; orkest: <i>Wiener
Philharmoniker</i>; regisseur: <i><a href="http://www.martinkusej.de/">Martin Kusej</a></i>; hoofdrolspelers: <i>Michael
Schade</i> (Tito), <i><a href="http://dorothea-roschmann.operratic.pl/">Dorothea Röschmann</a></i>
(Vitellia), <i>Vesselina Kasarova</i>
(Sesto). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/La_clemenza_di_Tito">libretto</a> maakt gebruik van historische personages.
Vitellia, de dochter van de vermoorde Romeinse keizer Vitellius, wil keizerin
worden en wacht op een huwelijksaanzoek van keizer <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Titus">Titus Flavius Vespasianus</a> (Tito).
Als deze zijn joodse maîtresse Berenice op bezoek krijgt, zet ze haar
bewonderaar Sextus (Sesto) aan een moordaanslag op Titus te plegen. Deze steekt het
Capitolium in brand en rijgt iemand aan zijn mes. Het slachtoffer overleeft de
aanslag en blijkt bovendien een dubbelganger te zijn. Gekweld door
schuldgevoelens smeekt Sextus zijn oude vriend Titus om vergeving, maar verraadt
Vitellia niet. Zij beseft dat Sextus echt van haar houdt en biecht haar aandeel
in de samenzwering aan Titus op, die iedereen grootmoedig vergeeft.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Deze opera speelt zich af in een in aanbouw zijnd flatgebouw
en de hoofdpersonen lopen een groot deel van de tijd in kamerjas of ondergoed
rond, maar de vocale prestaties vergoeden veel. [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=kCAncKmROi4">Uitleg</a> door <i>Elina Garança</i>] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<br />
<b><u>Georg Friedrich Händel, Henry Purcell, Jean-Philippe Rameau, Antonio Vivaldi, e.a</u>:</b><br />
<br />
(1) <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=oXnUV5389Z4&list=PLAE235E79419C208D">The Enchanted Island</a> </b>(2011)<br />
Locatie: <i>Metropolitan Opera</i>, New York, 2011; dirigent: <i>William Christie</i>; orkest: <i>Metropolitan Opera Orchestra</i>; regisseur: <i>Phelim McDermot</i>; hoofdrolspelers: <i>David Daniels</i> (Prospero), <i>Joyce DiDonato</i> (Sycorax), <i>Danielle de Niese</i> (Ariel), <i><a href="http://www.placidodomingo.com/index.php?id_kunden=196">Placido Domingo</a></i> (Neptune).<br />
Het <a href="http://www.nytimes.com/2011/12/25/arts/music/the-enchanted-island-a-baroque-mash-up-at-the-met.html?_r=1&pagewanted=all">libretto</a>, geschreven door Jeremy Sams, is gebaseerd op <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/The_Tempest">The Tempest</a> en <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/A_Midsummer_Night's_Dream">A Midsummer Night's Dream</a> van William Shakespeare. De muziek is een pastiche, samengesteld uit de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/The_Enchanted_Island">werken</a> van bekende barokcomponisten, waarbij de aria's in het Engels zijn vertaald.<br />
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-39442998245175860782012-07-16T13:57:00.000+02:002014-05-24T23:04:28.455+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 7.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
WIE MOET DE BROEK AAN IN DE BAROKOPERA?</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wil een vrouw die geen sopraan is enige bevrediging op het
operapodium beleven, dan ontkomt ze er niet aan om een broek aan te trekken.
‘<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Breeches_role">Broekenrollen</a>’ (mannenrollen die door vrouwen gespeeld worden, voor mezzosopranen
en alten vrijwel de enige hoofdrollen die beschikbaar zijn) bestaan er in twee
soorten: (1) rollen die speciaal voor vrouwen geschreven zijn en (2) rollen die
oorspronkelijk voor castraten bestemd waren en die door vrouwen overgenomen
zijn.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De eerste soort is het meest duidelijk te herkennen in
opera’s van de late 18e en de 19e eeuw. Castraten waren van het toneel
verdwenen, dus als er in een opera een vrouw in travestie rondliep, gebeurde
dit omdat de componist het voorschreef. Het gaat hierbij vooral om rollen van
jonge mannen, adolescenten zelfs: zoals <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=1nRObrCLKNs&feature=related">Cherubino</a></i>
in <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=fef03047ZX8">Le Nozze di Figaro</a></b>, <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=WtTnCeuYkgI&feature=related">Prins Orlowsky</a></i> in <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=D1zJPaOfaUw">Die Fledermaus</a></b>, <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=8dPOllpcv0Y&feature=related">Romeo</a></i> in <b>I Capuleti e I Montecchi </b>(<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=JHW2ujnaoLs">I</a> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=28t-t2i0TiY&feature=relmfu">II</a></b>), <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=G3nmm5l0-Ys&feature=related">Octavian</a></i> in <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=3D7abQTy71I&feature=related">Der Rosenkavalier</a>, </b><i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=iMx6qCXj07Y">Le Prince Charmant</a></i><b> </b>in<b> <a href="https://www.youtube.com/watch?v=JRzOj2Ddp68">Cendrillon</a></b>, <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Bq-EzVKxJV4">De Componist</a></i> in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=VugbX5UgrLY">Ariadne auf Naxos</a></b>. Sommige componisten, zoals <i>Richard Strauss</i> (zelf getrouwd met een sopraan), waren dol op
vrouwenstemmen. In andere gevallen waren er meer praktische overwegingen: voor
het adequaat vervullen van deze rollen (die een hoog stemgeluid voorschreven)
waren heel wat trainingsjaren nodig en er konden dus geen jongenssopranen
ingezet worden. Uitzonderingen waren <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=L493JdivDuA&feature=relmfu">Orfeo</a>
</i>in <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=EENw_ptgGcg">Orfeo ed Euridice</a> </b>en <i>Tancredi</i> in de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=71cN6nFnYdk"><b>gelijknamige opera</b></a>: dit
waren volwassen mannen en deze rollen werden dan ook dikwijls gezongen door een
alt. Een alternatieve versie was de rol van een vrouw die het grootste deel van
de opera als man verkleed acteerde (meestal om een geliefde te bespioneren of
te redden) en op wie dan –verrassing- een andere vrouw verliefd werd, zoals <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=opSkW3pKbU8">Leonore</a></i> in <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=PPZXKQXukoE">Fidelio</a></b>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wie de castratenrollen in barokopera’s moesten overnemen
toen er geen castraten meer voorhanden waren, vormde aanvankelijk geen groot
probleem, want deze opera’s werden in de 19e eeuw niet of nauwelijks opgevoerd.
Bovendien zag men er tot diep in de 20e eeuw geen been in om andermans werk
door rigoureuze ingrepen aan de eigen smaak aan te passen. Dus toen begin 20e
eeuw de eerste Händel-opera’s weer onder het stof vandaan werden gehaald,
draaide men er de hand niet voor om castratenrollen naar het tenorbereik te
transponeren. Dit bracht echter problemen met zich mee: als men bijvoorbeeld in
<b>Idomeneo </b>van zoon <i>Idamante</i> een tenor maakt, dan moet men
eigenlijk vader <i>Idomeneo</i> naar bariton
of bas verlagen. Daarmee gaat men onmiskenbaar tegen de bedoelingen van de
componist in. Omdat men door 19e-eeuwse opera’s met broekenrollen vertrouwd was
geraakt, lag het dus voor de hand om dergelijke personages door verklede
vrouwen te laten spelen –tot de opkomst van de countertenoren, die door velen
als de ideale vertolkers worden gezien. Maar is dat wel zo? [Er zijn overigens
ook vrouwenrollen die door mannen worden gezongen, voor een komisch (<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=1dJr4arxGmg&feature=related">Nutrice</a></i> in <b>L’incoronazione di Poppea</b>), of extra griezelig (de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=27H957RODiw">heks</a> in <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=n2mX9UBC6sY">Hänsel und Gretel</a></b>) effect. De
countertenor <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=HAFqaoHlXEg&feature=related">Dominique Visse</a></b> heeft
een patent op dergelijke rollen.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tot niet zo heel lang geleden hadden dirigenten het voor het
zeggen bij de opvoering van opera’s en gaven vocale kwaliteiten de doorslag bij
de keuze van hoofdrolspelers. Daardoor kregen de toeschouwers jonge
liefdesparen voorgeschoteld die bestonden uit vierkante sopranen en dikbuikige
tenoren. Het (meestal deskundige) publiek stoorde zich daar niet aan: men kwam
voor de muziek en besefte heel goed dat opera de ultieme <i>make belief</i> is. [Per slot van rekening: wie is er in het echt wel
eens een persoon tegengekomen die zijn mond alleen opent om te zingen?]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Die tijden zijn echter voorbij. In een (grotendeels
vergeefse) poging om meer en vooral jonger publiek te lokken zijn veel
intendanten van operahuizen ertoe overgegaan de vrije hand te geven aan creatievelingen
(film/toneelregisseurs en zelfs beeldende kunstenaars) die pretenderen een
opera te kunnen ‘actualiseren’. <b>Regieoper</b>
begon zijn verwoestende werk. Een groot deel van dit nieuwe slag regisseurs
heeft geen enkele interesse in het fenomeen opera zelf. Dat is slechts een
vehikel om hun eigen zieleroerselen aan de mensheid te slijten. Ze vermaken
zich met het door het slijk halen van de rijke westerse culturele erfenis, het
spuien van maatschappijkritiek en het shockeren van het publiek –bij voorkeur
door het koketteren met seksuele aberraties. Ze arriveren op repetities zonder
een flauwe notie te hebben van wat ze willen gaan doen en zonder de opera zelfs
maar één keer aangehoord te hebben. De uitvoerders zijn slechts stukken op hun
schaakbord en dat ze ook in de gelegenheid gesteld moeten worden om te zingen
is vooral lastig. Door het actualiseren van de handelingen op het podium slaan de teksten die worden gezongen vaak nergens meer op. Zo staat een hoofdpersoon bijvoorbeeld met een pistool te zwaaien terwijl hij zingt dat hij zijn vijand wil doorsteken, of klaagt hij dat hij in het pikkedonker gevangen zit terwijl hij in het licht van schijnwerpers baadt. Dergelijke discrepanties zijn voor de regie-genieën geen punt: ze gaan ervan uit dat het publiek toch niets verstaat -en in ieder geval niets begrijpt.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Een groot deel van het publiek walgt van deze voorstellingen
(al komen er soms horden sensatiezoekers op af), een groot deel van de critici
(vooral in Angelsaksische landen) eveneens. Die schuwen niet dit soort
producties als <b>Eurotrash</b> te
kwalificeren. <span lang="EN-GB">Zo schreef <a href="http://www.nytimes.com/1996/04/03/style/03iht-berlin.t_0.html"><i>Paul Moor</i></a> over een moderne enscenering van
Verdi’s <b>Il Trovatore (<a href="http://www.youtube.com/watch?v=htdeM-eYUUs">I</a> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=rk_EG4wnS-E">II</a>)</b>: “<i>Visually and dramatically, outrage succeeds
carefully premeditated outrage. If you enjoy egregiously immature brattishness,
you’ll love this production. </i></span><i>Forget
about realism, or any semblance of it</i>.” Operazangers (en zelfs dirigenten) klagen
steen en been -maar ook weer niet te luid, want ze willen niet bekend komen te staan
als ‘moeilijk om mee te werken’. De Finse sopraan <i><a href="http://www.nytimes.com/2000/10/13/movies/a-soprano-takes-a-dramatic-turn.html?src=pm">Karita Mattila</a></i> moest tijdens een productie van <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=8OUrafVroho">Cosi fan tutte</a> </b>voor een van haar belangrijkste aria’s het podium op
lopen met “<i>two men like dogs on leashes,
both scantily clad in leather and chains, crawling on all fours</i>”. Voor haar
een van de ergste ervaringen in lange tijd: “<i>I was so depressed, I felt like a beaten dog after every performance</i>.“
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De twee brutaalste vertegenwoordigers van dit genre zijn <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Hans_Neuenfels">Hans Neuenfels</a></b> (verantwoordelijk voor
bovenstaande aanfluitingen) en <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Calixto_Bieito">Calixto Bieito</a></b>, waarover commentator <a href="http://www.city-journal.org/html/17_3_urbanities-regietheater.html"><i>Heather MacDonald</i></a> schreef: “<i>Mozart’s
lighthearted opera The Abduction from the Seraglio does not call for a
prostitute’s nipples to be sliced off and presented to the lead soprano. </i><i><span lang="EN-GB">Nor does it include masturbation, urination as foreplay, or forced oral
sex. Europe’s new breed of opera directors, however, know better than Mozart
what an opera should contain</span></i><span lang="EN-GB">.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Neuenfels kreeg ‘<a href="http://www.nytimes.com/2006/09/26/world/europe/26iht-germany.2943303.html">wereldfaam</a>’ toen zijn enscenering van <b>Idomeneo </b>in Berlijn werd afgelast
wegens dreiging met aanslagen door moslims. Hij had het namelijk nodig gevonden
om de hoofdpersoon met de afgehakte hoofden van Jezus, Boeddha en Mohammed te
laten slepen (om duidelijk te maken hoezeer <b>hij </b>religie veracht). Nu is het natuurlijk onacceptabel dat moslims
westerlingen, hoe idioot ze zich ook gedragen, in eigen land trachten te
muilkorven, maar het gesol met de hoofden had geen enkele functie binnen het
verhaal en had geen enkel ander doel dan het bevredigen van de sensatiezucht
van de regisseur zelf.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Al is de drang tot nestbevuiling van de <i>Eurotrashers</i> vooral gericht op het standaardrepertoire, ook
barokopera’s ontkomen niet aan hun beeldenstormerij. Dit leidt tot de absurde
situatie dat in de orkestbak een barokensemble zich in het zweet werkt om een
zo authentiek mogelijk geluid te produceren, terwijl op het podium het libretto
in alle openingen verkracht wordt. Tel uit je winst.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
‘Creatieve’ regisseurs omringen zich graag met
countertenoren, want daarop kunnen ze lekker hun fantasieën <a href="http://www.youtube.com/watch?v=FWWsHP7OooM">botvieren</a> (hoewel men
uiteraard ook vrouwen <a href="http://www.youtube.com/watch?v=gg4zKdzErFI">half bloot</a> rond kan laten lopen). Ze verlustigen zich in
een mate van misogynie waar menig modeontwerper nog een puntje aan kan zuigen.
Als ze vrouwelijke hoofdrolspelers opgedrongen krijgen, maken ze er een sport
van hen belachelijk te maken. De meeste vrouwen zien er prima uit in een toga
of 18e-eeuwse kleding, dus trekt zo’n maatschappijcriticus ze een slecht
zittend confectiepak aan. <a href="http://www.jenniferlarmoremezzo.com/"><i>Jennifer Larmore</i></a>, bijvoorbeeld, was vroeger beeldschoon, maar in de loop der jaren
waren er heel wat ponden aangevlogen. Het zal ongetwijfeld een aanblik als <a href="http://www.youtube.com/watch?v=hFS9hnIAkes&feature=related">deze</a>
zijn geweest die haar geïnspireerd heeft zo rigoureus op dieet te gaan dat ze
er tegenwoordig bijloopt als een anorectiapatiente. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nog leuker is het natuurlijk een operazangeres vernederende
handelingen te laten verrichten. Zo moest <i>Alice
Coote</i>, gehuld in een foeilelijk pak, in L’incoronazione di Poppea<i> </i>een van haar voornaamste aria’s zingen
terwijl ze in een badkuip halfvol water een tegenstander stond te wurgen. [Zie
volgend hoofdstuk] Verder was er een regisseur (<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=s3EfOcN7eaU">David Alden</a></b>) die <i>Miah Persson</i> tegen de wand plakte en <i>Sarah Connolly</i> op veilige afstand als een krolse kat over de grond
liet rollen -in een van de meest erotische duetten die er überhaupt in een
opera voorkomt. [Alweer in een uitvoering van L’incoroniazone -wat de <i>Eurotrashers</i> toch tegen deze opera
hebben, is mij een raadsel.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Veel van deze regisseurs hebben een flinke tik van de
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cultural_Marxism">cultureel-marxistische</a> molenwiek te pakken. Ze kunnen echter ongestoord hun
gang gaan omdat geestverwanten de mars door de instituties met succes voltooid
hebben en op plekken zitten waar ze de geldstromen die in deze zwaar
gesubsidieerde sector rondgaan kunnen beheersen. Daarom acht ik het een
gelukkige zaak dat er vanwege de economische tegenwind flink gesneden gaat
worden in deze subsidies, zodat de cultuurpausen weer rekening moeten gaan
houden met wat het publiek wil. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In de verhandeling over de cantates van Bach bleek al dat de
historische argumenten voor het gebruik van countertenoren i.p.v. vrouwelijke
alten dubieus zijn. Bij de bezetting van operaproducties is dat in nog sterkere
mate het geval. De meeste barokopera’s die opnieuw opgevoerd worden stammen uit
de vruchtbare pen van Händel. Hij was directeur van een eigen operagezelschap
en componeerde voor de vocalisten die bij hem onder contract stonden. Die had
hij bovendien voor een groot deel zelf uit Italië geïmporteerd. Gelukkig zijn
er veel gegevens over zijn opvoeringen bewaard gebleven en daaruit kan men
destilleren wat hij wel of niet een goed idee vond. Er waren in ieder geval
twee handelingen waartoe Händel zich nimmer verlaagde: (1) hij liet nooit
vrouwenrollen door mannen (met of zonder testikels) zingen en (2) hij huurde
nooit countertenoren in. Twee dingen deed Händel daarentegen geregeld: (3) hij
schreef mannenrollen voor vrouwen en (4) hij verving bij heropvoeringen vrouwen
door castraten en omgekeerd.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Händels miskenning van countertenoren is enigszins
merkwaardig gezien het feit dat Engeland hét land voor deze hooggestemde heren
was. Zij bevolkten in grote aantallen de kerkkoren, ook toen ze elders allang
verdreven waren door castraten. Zelfs na het weglopen van zijn stercastraat <i>Senesino</i> kwamen ze bij Händel niet aan
de bak. Bij heropvoeringen van de opera’s waarin deze <i>alto-castrato</i> had geschitterd liet Händel diens rollen óf door een
vrouw, óf door een tenor zingen. In latere jaren werkte hij bij zijn oratoriums
nauw samen met de befaamde tenor <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/John_Beard_(tenor)"><i>John Beard</i></a>, die ook als enige tenor een hoofdrol in zijn opera’s mocht
vervullen. Diens zangpartij moest bij een heropvoering van een oude opera
echter ingrijpend worden aangepast, inclusief het toevoegen van compleet nieuwe
aria’s. Countertenor <i>Iestyn Davies</i>
merkte op dat Händel wel countertenoren in zijn oratoriums benutte (niet zo
verwonderlijk aangezien de meeste zeer bijbels van aard waren), maar zelfs in
deze situatie waren zij uitzonderingen. Händel liet, tegen de <i>mores</i> in, veel vaker mannenrollen in
zijn oratoriums door vrouwen vertolken.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Er zijn dus ampele historische argumenten om castratenrollen
aan vrouwen toe te vertrouwen, maar hoe zit het met de esthetiek? Speciaal als
het gaat om een iconisch personage als Julius Caesar, een man in de kracht van
zijn leven, een veldheer en vrouwenheld, lijken leden van het ‘zwakke geslacht’
niet de beste kaarten te hebben. Kan een vrouw een dergelijke figuur
geloofwaardig neerzetten? Het valt niet te ontkennen dat countertenoren in
fysiek opzicht een flinke voorsprong hebben. Die wordt echter subiet teniet
gedaan als ze een piepstem en de uitstraling van een watje hebben en ze
bovendien acteren als een strijkijzer.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dat een opmerkelijk aantal vrouwen <a href="http://www.youtube.com/watch?v=2xBfMutea9k&feature=related">heel goed</a> de man uit kan
hangen, wordt bewezen door deze beelden van: de Zweedse <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=yoa8xaIpsjQ">Malena Ernman</a></b>, de Amerikaanse <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=SAnMMAfjUw0">Susan Graham</a></b>, de Bulgaarse <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=RjncD_5apJw&feature=relmfu">Vesselina Kasarova</a></b>, de Italiaanse <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=KW182MMLgn4">Sonia Prina</a></b>, de Servische <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=BFOEW9uCs0w">Marijana Mijanovic</a></b>, de Poolse <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Uly_itHABT4">Ewa Podlès</a></b> en de Engelse <i>primo uomo’s</i> <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=L7DgFbahyhI">Alice Coote</a></b> en <a href="http://www.youtube.com/watch?v=s3S5SHM8OdU"><b>Sarah Connolly</b></a>.
<span lang="EN-GB">Over de Caesar-vertolking van
de laatste schreef de Engelse critica <a href="http://www.opera-britannia.com/index.php?%20option=com_content&view=article&id=57:giulio-cesare-glyndebourne-31st-may-%202009&catid=8"><i>Faye Courtney</i></a>: “<i>Her proud and haughty
Cesare was a force to be reckoned with, commanding the stage entirely and
strutting about with all the confident authority of a man who ruled half the
world.… </i></span><i>She came, she saw, she
conquered.</i>” Sommigen bestuderen ijverig de mannelijke lichaamstaal om een
betere imitatie te kunnen geven. Voor <a href="http://www.guardian.co.uk/culture/2010/aug/16/alice-coote-mezzo-soprano"><i>Alice Coote</i></a> is het zelfs een tweede natuur geworden in de huid van een man te
kruipen: ze heeft aanzienlijk meer moeite een vrouw van haar eigen leeftijd te
spelen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Helaas worden hun inspanningen vaak ondermijnd door
regisseurs die hen weliswaar laten omtoveren tot man, maar dan wel een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=2sfEiM2qla4">afzichtelijk exemplaar</a> (terwijl iemand als <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jRm241Zp69k">Elina Garanca</a></b> er met geringe aanpassingen bij kan lopen als een jonge <i>Brad Pitt</i>), of juist verordonneren dat
ze vooral <a href="http://www.youtube.com/watch?v=oUMOhlNz2zo&feature=results_video&playnext=1&list=PLA590145C5CAC2290">niet</a> op een man moeten lijken door het dragen van een uniseks blouse
en broek, vrouwelijke make-up (inclusief lipstick) en lange haren die hoogstens
een beetje naar achteren geborsteld worden. Een dergelijk beroep op het
inbeeldingsvermogen van het publiek gaat net iets te ver –en dan heeft men weer
een mooi argument om de volgende keer een countertenor te laten aanrukken. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wie er in vocaal opzicht het meest geschikt is voor het
vertolken van een bepaald personage is het best te zien bij een
concertuitvoering van een opera, waarbij de vocalisten in avondkleding voor het
orkest staan te zingen. In februari 2010 was er ter gelegenheid van het 30-jarige
bestaan van het ensemble <b>Les Arts
Florissants</b> van dirigent <i>William
Christie</i> (een liefhebber van countertenoren) een concertuitvoering van <b>Giulio Caesare</b> van Händel in Parijs. De
vrouwelijke hoofdrol (Cleopatra) was voor dé barokster van het moment, <i><a href="http://ceciliabartolionline.com/">Cecilia Bartoli</a></i> (10 miljoen verkochte
CD’s). De rol van Caesar ging naar de bijna even beroemde (en bij dezelfde
platenmaatschappij onder contract staande) countertenor <i>Andreas Scholl</i>. Voor de rol van Sesto (Sextus Pompeus) was een
Franse publiekslieveling, de countertenor <i>Philippe
Jaroussky</i>, ingehuurd en de contra-alt <i>Nathalie
Stutzmann</i> figureerde als zijn stiefmoeder Cornelia. Inclusief de
countertenor <i><a href="http://voix-des-arts.blogspot.nl/2010/05/artist-profile-christophe-dumaux.html">Christophe Dumaux</a></i> als
Tolomeo (Ptolemeus, zijn <i>signature role</i>)
had men een <i>all star cast</i> weten te
verzamelen. Het was de bedoeling dat de platenmaatschappij van Bartoli en
Scholl opnamen voor een CD zou maken. [Het concert was zo'n succes dat er een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=r2n_oIWxBiE">extra uitvoering</a> kwam met <i>Anna Bonitatibus</i> als Sesto.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Enkele dagen voor het gebeuren werd Nathalie Stutzmann
<a href="http://www.forumopera.com/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=1490&cntnt01returnid=29">gevraagd</a> of ze niet liever als Caesar naast haar goede vriendin Cecilia Bartoli
zou staan. Stutzmann is een van degenen die zich bijzonder ergeren aan de
zondvloed van (slechte) countertenoren op het operapodium. Zelf had ze in het
verleden de rol van Caesar vele malen gezongen, maar ze had besloten niet
langer tegen de bierkaai te vechten -ook al deed haar dat, als dochter van twee
operazangers, pijn. Na enig gedraai (de rol van Cornelia was nieuw voor haar en
Caesar had echt niet de mooiste aria’s) moest ze toegeven dat het optreden als
huilebalk Cornelia niet voor herhaling vatbaar was. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De risico’s van het employeren van een countertenor voor de
rol van Caesar werden pijnlijk duidelijk tijdens de voorstelling, want Scholl
werd van het podium gezongen door Stutzmann, wier Cornelia volgens de Franse
critici oneindig veel ‘imperialer’ overkwam dan de hele Caesar. Tot overmaat
van ramp werd Scholl op eigen terrein ook nog eens ingemaakt door Jaroussky,
die het als de jonge Sesto natuurlijk veel makkelijker had. Van de opnamen
heeft niemand ooit iets te horen gekregen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Of <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=j5yXrDW4LGI">Nathalie Stutzmann</a></b> (tijdens een concert) inderdaad
imperialer klinkt dan <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=RvJKi6sGXtM">Andreas Scholl</a></b> (op het toneel) kan men zelf beoordelen
aan de hand van opnamen van de aria <i>Aure,
deh, per pietà</i> uit Giulio Caesare.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Een directere concurrent van Andreas Scholl voor de rol van
Caesar is Sarah Connolly. Wie vocaal het meest in zijn mars heeft, kan het best
beoordeeld worden als ze buiten het genre treden. Daarom een opname van <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=f93P5iF8OWs">Sarah Connolly</a></b> die jazz zingt en een van <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=KrsQqCtgEvY">Andreas Scholl</a></b> die probeert jazz te zingen.
Voor een echte confrontatie is een andere aria uit Giulio Caesare, <i>Va tacito</i>, heel geschikt (waarbij
bedacht moet worden dat <a href="http://www.youtube.com/watch?v=2CJXlJCJSH4"><b>Sarah Connolly</b></a> een ingewikkelde choreografie uitvoert,
terwijl <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=iRe16N_UziY&feature=related">Andreas Scholl</a></b> er een groot deel van de tijd als een zoutzak bij zit). Moed kan men Scholl in ieder
geval niet ontzeggen: ondanks het feit dat veel mensen denken dat alle
countertenoren homo zijn (wat voor Scholl in ieder geval niet geldt), heeft hij
zich zelfs gewaagd aan een vrouwenaria, <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OA6WrikdRlk">Dido’s Lament</a></i> uit <b>Dido and Aeneas </b>van Purcell. Of
hij daarmee <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=ACY03VwWmnA">Sarah Connolly</a></b> de loef af kan steken, valt te betwijfelen. Hij gaat
in ieder geval niet zover dit personage ook op het podium te willen vertolken.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wat mij betreft: ik ben nog altijd voldoende feministe om
kritisch te staan tegenover mannen die proberen vrouwen te beroven van de
weinige mooie operarollen die er voor hun stemtype beschikbaar zijn -en die
bovendien dankzij de mannelijke solidariteit vaak wegkomen met inferieure
vocale prestaties.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-3177947652393176562012-07-11T15:07:00.001+02:002017-04-05T15:48:34.048+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 6.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
HOE HIP-HEID DOORDRONG IN DE UITVOERINGSPRAKTIJK VAN
BACH-CANTATES.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Gedurende de afgelopen decennia is binnen de barokmuziek de <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Historically_informed_performance">H(istorically) I(nformed) P(erformance)</a>, </b>oftewel de <b>authentieke uitvoeringspraktijk</b>, gemeengoed geworden. Deze heeft een aantal kenmerken:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(1) Men gebruikt uitsluitend authentieke instrumenten
(gemaakt tijdens de barokperiode of getrouwe kopieën daarvan).
Barokinstrumenten verschillen wezenlijk van hun moderne opvolgers. Zo is de
barokviool bespannen met darmsnaren in plaats van metalen snaren en wordt een
ander soort strijkstok gebruikt. [Verdere verschillen worden uit de doeken
gedaan in <a href="http://www.youtube.com/watch?v=UhTqpmHu5yg">deze video</a>.] Het barokorgel heeft louter houten pijpen en ook de
dwarsfluit is van hout. De piano bestond tijdens de Barok nog niet, men hamerde
op de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=4uCCw_hmILA&feature=plcp">klavecimbel</a>. Over het algemeen is de toon van barokinstrumenten warmer en
‘ronder'.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(2) De orkesten en koren zijn bescheidener. Barokensembles
zijn letterlijk klein genoeg om in een kamer te spelen. Ook de omvang van de
koren is nog maar een fractie van wat gebruikelijk was. <b>Karl Richters</b> <i>Münchener Bach Chor</i> (dat overigens geheel uit
amateurs bestond) telde tussen de 80 en 90 zangers. Hij nam daar o.a. in 1969
deze versie van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZnIDTOR9EkM">Hohe Messe</a></b> mee op. <b>Marc
Minkowski </b>gebruikte twintig jaar later voor <a href="http://www.youtube.com/watch?v=GGB4wdhCPsk">zijn interpretatie</a> slechts 10
vocalisten (4 sopranen, 1 alt, 1 countertenor, 2 tenoren, 2 bassen), die ook de
solo’s zongen.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(3) Het tempo van spelen ligt (vaak aanzienlijk) hoger. Dit
heeft alles te maken met het vorige punt: grote koren en orkesten zijn logger
en hebben een neiging tot plechtstatigheid. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(4) Er is een voorkeur voor het inzetten van countertenoren
bij zangpartijen die oorspronkelijk voor mannen geschreven zijn, ongeacht hun
vocale kwaliteiten. Ook aan de zang zelf worden specifieke eisen gesteld: zo is zelfs het geringste vibrato uit den boze. Operatesk is duidelijk <i>out</i>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Authentiek is tegenwoordig zeker populair. De vraag is
echter of authentiek ook mooier is.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De opkomst van de authentieke uitvoeringspraktijk valt het
best te traceren bij de opnames van de cantates van Bach. Een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cantate">cantate</a> is een
muzikale compositie voor één of meerdere vocalen met instrumentele begeleiding
(in de Middeleeuwen en Renaissance was vocale muziek vrijwel altijd <i>a capella</i>). Cantates variëren in duur
van 15 tot 30 minuten; gewoonlijk vergen ze rond de 20 minuten. Ze tellen
doorgaans 6 tot 8 onderdelen: wisselende combinaties van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sinfonia">sinfonia’s</a>,
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Recitatief">recitatieven</a>, aria’s, duetten en koralen. Bach schreef seculiere cantates ter
opluistering van de hoogtijdagen van particulieren en ter vermaak (bijvoorbeeld
de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Ougfizf6sZw" target="_blank">Koffie Cantate</a> </b>en<b> <a href="http://www.youtube.com/watch?v=fFVFmcZkRC8">Geschwinde, ihr wirbelnden Winde</a></b>). Dit waren
eigenlijk een soort mini-opera’s. Daarnaast componeerde hij een groot aantal
sacrale cantates voor uitvoering tijdens de Lutherse eredienst. Deze lijken
meer op mini-oratoriums. Iedere cantate was bestemd voor een specifieke zondag
tijdens het <a href="http://www.bach-cantatas.com/LCY/index.htm">kerkelijke jaar</a> en het libretto was gebaseerd op de bijbelse
teksten die tijdens de dienst werden gelezen. Voor bijzondere vieringen
(bijvoorbeeld het feest van Johannes de Doper) bestonden langere cantates,
waarvan het eerste deel voor en het tweede deel na de preek werd uitgevoerd.
Tijdens de adventsdagen en de vastenperiode was muziek taboe.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ca. 200 <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Bach_cantatas">sacrale cantates</a> hebben de tand des tijds overleefd. Slechts
een daarvan is tijdens Bachs leven gedrukt, de overige zijn alleen in
handschrift bewaard gebleven. Er hebben veel meer cantates bestaan. De
schattingen variëren van 300 tot 500 (waarbij het lagere aantal
waarschijnlijker lijkt). Verreweg de meeste cantates schreef Bach tijdens de
eerste drie jaren van zijn verblijf in Leipzig (1723-1725). Gedurende deze
periode leek zijn huishouden wel een ‘cantatefabriek’. Aan het begin van de week
componeerde Bach de muziek, die door zijn vrouw en kinderen werd gekopieerd
voor de koorleden en musici. Daarna repeteerde hij eerst met het koor en
vervolgens met het orkest. Op zaterdag was er een generale repetitie, waarna op
zondag de uitvoering volgde. Men kan hier gerust van parels voor de zwijnen
spreken. De meeste kerkgangers ontging het genie van de meester volkomen. Na
drie jaar had Bach (ook door de in Weimar en Köthen gecomponeerde cantates)
voldoende voorraad om de rest van zijn leven op te kunnen teren: vijf
jaarcycli, waarvan er drie bewaard zijn gebleven.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Details over de uitvoeringen zijn nauwelijks bekend, maar
over de algemene omstandigheden wel. Bach had (vanwege de protestantse
zuinigheid) nauwelijks de beschikking over voldoende middelen om een acceptabel
niveau te waarborgen. Hij haalde zijn sopranen en alten uit het <i>Thomanerchor </i>en de andere zangers overal
vandaan (soms rekruteerde hij vrienden om het koor te versterken). Ook de
instrumentalisten waren een bron van zorg. Hij kreeg van de kerkmeesters geld
voor slechts acht musici, terwijl hij er twintig nodig meende te hebben.
Bovendien gaven de werkelijk getalenteerden de voorkeur aan beter betaalde
banen aan hoven en bij opera’s. Bach was weliswaar ontevreden over de
kwaliteiten van zijn solisten, maar daar hield hij bij het componeren geen
rekening mee: veel van zijn aria’s zijn lastig om te zingen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De cantates zijn de afgelopen decennia sterk in de
belangstelling komen te staan. Er bestaat zelfs een internetcompendium: de <b><a href="http://www.bach-cantatas.com/">Bach Cantatas Website</a></b>, waar alle
mogelijke informatie te vinden is. Sinds de jaren zestig zijn er een aantal
dirigenten geweest die de complete kerkelijke cantates van Bach hebben
vastgelegd, aanvankelijk op vinyl, later op CD. De pioniers waren hier vele jaren druk mee. De keuzes die ze bij de opnamen moesten maken werden door een aantal
overwegingen, van <b>historische</b>, <b>esthetische</b> en <b>praktische</b> aard, beïnvloed. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=BM08nPEHSGk">Helmuth Rilling</a></b>
(1933) stichtte in 1954 de <b>Gächinger
Kantorei</b> en in 1965 het <b>Bach-Collegium
Stuttgart</b>. Hij begon in 1969, toen hij al 30 à 40 van de bekendere cantates
had opgenomen, met hen aan een project om de <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/Rilling.htm">complete cantates</a> op de plaat vast
te leggen. In 1985, net voor Bachs 300e geboortedag, legde hij er de laatste
hand aan. Van de moderne uitvoeringspraktijk (toen in de kinderschoenen) moest
hij weinig hebben. Hij stond nog met één voet in de Duitse Bach-traditie (al
was hij kritisch ten aanzien van Romantische invloeden). Daarom gebruikte hij
moderne instrumenten en uitsluitend uitstekende vrouwelijke alten als <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=bd5beW6l3Ms">Julia Hamari</a></i>, <i>Helen Watts</i> en <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=BqzO8omYJWg">Carolyn Watkinson</a></i>. [BWV (= <b>Bach Werke
Verzeignis</b>) <a href="http://www.youtube.com/watch?v=BFDtRn396WY">51</a>, BWV <a href="http://www.youtube.com/watch?v=kwOKuPCoCew">81</a>, <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=eZNJI9sheh0&list=PLr5RRQC6c-2gOwHzEuOyD5qWEO8zIVKWz" target="_blank">playlist</a></i>, alleen audio]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De wegbereiders van de authentieke uitvoeringspraktijk bij
het vastleggen van Bach-cantates waren <b><a href="http://www.nikolausharnoncourt.com/us/home">Nikolaus Harnoncourt</a></b> (1929) en <b><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Leonhardt-Gustav.htm">Gustav Leonhardt</a></b> (1928-2012), die elkaar begin jaren vijftig in Wenen hadden leren
kennen. Ze starten in 1971 met hun <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/H&L-Rec2.htm">project</a> en bereikten de finish pas in 1990,
aangezien ze beide gewoonlijk slechts één schijf per jaar op konden nemen. Als <i>senior partner</i> reserveerde Harnoncourt
de mooiste cantates voor zichzelf. Harnoncourt werkte o.a. met de <b>Wiener Sängerknaben</b> en het <b>Concentus Musicus Wien</b>; Leonhardt met
het <b>Tölzer Knabenchor</b> en het <b>Leonhardt Consort</b>. Ze gingen
principieel te werk door (bijna) uitsluitend mannelijke zangers te gebruiken,
ook voor de solo’s. Dat betekende dat ze zich moesten behelpen met
jongenssopranen –en behelpen was het zeker, want de kwaliteit was heel
wisselend. [Omdat adolescenten tegenwoordig zo vroeg de baard in de keel
krijgen, hebben jongenssopranen weinig muzikale training gehad en begrijpen ze
vaak nauwelijks wat ze zingen.] Voor de altpartijen werden meest countertenoren
ingezet, o.a<i>. <a href="https://www.youtube.com/watch?v=H2KLF6KyQUw" target="_blank">Paul Esswood</a></i> en de
latere dirigent <i>René Jacobs</i>.
[Harnoncourt: BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=pLPSQMOFxbA" target="_blank">61</a> en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=38TS7EOGo9A" target="_blank">147</a>; Leonhardt: BWV <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Mc1Ve0TOF4c&feature=related">106</a>; <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=UEhvfOS6uIQ&list=PLsUEueI3R3mGCtOn7QhgaVQIlS__tjvJz">playlist</a>, </i>uitsluitend audio.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De kwalitatieve beperkingen van het gebruik van
jongenssopranen en het praktische bezwaar dat men in conflict met de
arbeidsinspectie zou kunnen komen bij te frequente of te late optredens, bracht
andere dirigenten ertoe deze vorm van authenticiteit snel de rug toe te keren:
zij benutten uitsluitend vrouwelijke sopranen voor de solo’s. [Dat er
natuurlijk ook geen vrouwelijke musici in de orkesten zaten in Bachs tijd,
wordt altijd over het hoofd gezien.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In zijn streven naar perfectie nam ook <b>Ton Koopman</b> (1944) ruim de tijd voor zijn <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/Koopman.htm">Bach-project</a> met het <b>Amsterdam Baroque Choir and Orchestra</b>:
1994-2004. Alle opnamen vonden plaats in de Waalse Kerk in Amsterdam. Hij werkte met een groot aantal solisten, maar twee van hen liet hij het
meest frequent opdraven: de alt <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=uMk_PqnHkPw">Bogna Bartosz</a></i> en de bas <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=6ZaJLvbue3Y">Klaus Mertens</a></i>.
Voor de altpartijen maakte hij verder gebruik van zowel vrouwelijke alten (<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=hU6HSQJGBQ4">Elizabeth von Magnus</a></i>, <i>Nathalie Stutzmann</i>) als countertenoren (<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=GHVoiiIMtoQ">Michael Chance</a></i>, <i>Kai Wessel</i>). [BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=fB10K4Buc-A" target="_blank">56</a> met <a href="http://www.youtube.com/watch?v=MWzHdKNrAkM">uitleg</a>, BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2i5O923PzeQ" target="_blank">106</a> met <a href="http://www.youtube.com/watch?v=TmqhLIxNnp0">uitleg</a>, BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=2Xd5vY6NM80" target="_blank">131</a> met <a href="http://www.youtube.com/watch?v=_JY2RsBYSEM">uitleg</a>, BWV
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=QIHFfuzKYPI" target="_blank">140</a>, BWV <a href="http://www.youtube.com/watch?v=H8WT59y1j74">202</a>]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Heel speciaal was de prestatie van <b>Pieter Jan Leusink</b> (1958). In een periode van 15 maanden
(1999-2000) repeteerde en registreerde hij alle <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/Leusink.htm">sacrale Bach-cantates</a> met het <b>Holland Boys Choir</b> en het <b>Netherlands Bach Collegium</b>. De opnamen
vonden plaats in de St. Nicolaaskerk in zijn thuishaven Elburg. Het bijzondere
is, dat hij een heel kleine groep solisten gebruikte, waaronder de sopranen <i>Ruth Holton</i> en <i>Marion Strijk</i> en de countertenor <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=wOSQyOzMSvE">Sytse Buwalda</a></i>, die alle altpartijen zong. De resulterende CD’s
werden spotgoedkoop door Het Kruidvat verkocht, vandaar dat dit voor veel
mensen de meest bekende opnamen zijn. [<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=a4Z6xWrH4MM&feature=BFa&list=PL29F3239F660C26AC">playlist</a>,
</i>uitsluitend <i>audio</i>]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De grootste snelheidsduivel was <b>Sir John Eliot Gardiner</b> (1943). Ter ere van 250ste sterfjaar van
Bach besloot hij in het jaar 2000 alle <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/Gardiner-Rec2.htm">sacrale cantates</a> uit te voeren op de
daarvoor bestemde zondagen in een historische locatie (beginnend met de kerken
die een rol hebben gespeeld in het leven van Bach, verder toerend door een
groot deel van West-Europa en eindigend in New York): de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ZTnrjuALzzQ" target="_blank">Bach Cantata Pilgrimage</a></b>. Van de uitvoeringen (en voor de zekerheid
ook van de repetities) werden live registraties gemaakt. Gardiner was als enige
bij alle opnamen betrokken. Leden van het <b>Monteverdi
Choir</b> en de <b>English Baroque Soloists</b>
deden in wisselende combinaties mee en er was een keur aan solisten. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Door zijn reputatie was Gardiner in staat het puikje van de
zalm onder de barokvocalisten te engageren. Sommigen kwamen geregeld terug,
anderen deden een aantal uitvoeringen achter elkaar mee en enkelen
participeerden slechts in één concert. Gardiner had een aantal bekende alten op
de rol (<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=_EkIRLnSj7k&feature=fvst">Sara Mingardo</a></i>, <i>Nathalie Stutzmann</i>, <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=sTFTWtwpDVw" target="_blank">Hilary Summers</a></i>), maar nam toch vaker zijn toevlucht tot
countertenoren (<i>Daniel Taylor</i>, <i>Robin Tyson</i>). Als de uitvoeringen in
Groot-Brittannië waren, leek de gang van zaken opvallend veel op Bachs
cantatefabriek. Op maandag en dinsdag studeerden de musici thuis hun partijen
in; op woensdag en donderdag repeteerden ze gezamenlijk in Londen; op vrijdag
vertrokken ze naar de locatie van de week; op zaterdag was er generale
repetitie en op zondag vonden de opnamen met publiek plaats. [BWV 179, BWV 199,
BWV 113, opgenomen in <a href="http://www.youtube.com/watch?v=jB_4jCRxaXE">St. David’s</a>, Wales] <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Helaas voor Gardiner zag de platenmaatschappij die de
opnamen uit zou brengen, Deutsche Grammophon, er na een paar CD’s geen heil
meer in. Hij gaf de overige opnamen in eigen beheer uit, onder het merk <i>Soli Deo Gloria </i>(alle eer aan God), de
opdracht die Bach altijd onder zijn composities aanbracht.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><a href="http://www.guardian.co.uk/music/2006/may/12/classicalmusicandopera">Maazaki Suzuki</a></b>
(1954) overtreft iedereen in zijn streven naar perfectionisme en het was dan ook
de vraag of hij er ooit in zou slagen alle Bach-cantates uit te brengen
-volgens pessimistische schattingen zou hij wel 30 jaar nodig hebben. [Het is echter in <a href="http://www.youtube.com/watch?v=nTEFBbsZUtE">18 jaar</a> gelukt.] Bij zijn
uitvoeringen met het <b>Bach Collegium
Japan</b> maakt hij veel gebruik van Japanse solisten, maar vertrouwt de
baspartijen en veel van de tenorpartijen liever toe aan Europeanen (<i>Peter Kooy</i>, <i>Gerd Türk</i>). Voor de altpartijen prefereert hij countertenoren (<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=_4boFGlVr1A" target="_blank">Yoshikazu Mera</a></i>, <i>Robin Blaze</i>). Ook hij heeft een vaste basis: de Kobe Shoin Women’s
University Chapel. [BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=72la3VxfM-A" target="_blank">100, 14, 197</a>] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Van deze dirigenten is Rilling als enige totaal on-HIP. Over
wie er de HIP-ste is kan men van mening verschillen. De overige kandidaten
gebruikten allemaal authentieke instrumenten. Harnoncourt en Leonhardt waren
behoorlijk radicaal door uitsluitend mannelijke vocalisten in te zetten, maar
hun koren waren traditioneel van omvang. Dat geldt ook voor Leusink. Koopman en
Gardiner verliezen punten omdat ze vrouwelijke alten niet van het toneel
verbannen hebben. De uiteindelijke keuze valt dus op Suzuki. [<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=2-tipS-fA5A">Philippe Herreweghe</a></b> steekt hem naar de
kroon, maar is hier niet meegenomen omdat hij blijkbaar nooit van plan is
geweest om alle kerkelijke cantates op te nemen.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bach was een zeer vrome christen, maar in deze tijd kan men
er vanuit gaan dat dit voor lang niet alle uitvoerders van zijn cantates geldt.
Er zijn echter uitzonderingen. Gustav Leonhardt was een steile protestant, die
het bijvoorbeeld ondenkbaar vond de Matthäus-Passion na Pasen nog uit te voeren.
In biografieën van Maazaki Suzuki wordt vaak nadrukkelijk vermeld dat hij
christen is, want dat is niet bepaald gebruikelijk voor een Japanner.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De evolutie van de authentieke uitvoeringspraktijk kan meer
gedetailleerd worden nagevolgd in de executie van de aria <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Widerstehe_doch_der_S%C3%BCnde,_BWV_54">Widerstehe doch der Sünde</a></i>, uit BWV 54. Er zijn (minimaal) <a href="http://www.bach-cantatas.com/BWV54.htm">39</a>
opnames van deze cantate op LP of CD uitgebracht. Op YouTube is daarvan een aanzienlijk deel te vinden (+ enkele live uitvoeringen). In volgorde van jaartal zijn dat:
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=ADhdpnn-TAw">Rössel-Majdan/Scherchen</a> (1952); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=27X2anAusZE">Deller/Leonhardt</a> (1954); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=cUmRc3wQWSQ">Watts/Dart</a> (1957);
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=MKBV8i4HQX0">Höffchen/Thomas</a> (1959); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=uQqYn9IdH0E">Oberlin/Gould</a> (1962); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=2unYnCIMIpE">Forrester/Janigro</a> (1964);
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=vKm22OeEnrY">Esswood/Leonhardt</a> (1974); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=3iKFi2DH-sA">Minter/Thomas</a> (1990); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=7Y-SnYKvvQw">Mera/Suzuki</a> (1996); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=cZ10FS7mw-Q">Bowman/King</a>
(1996); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=d1bBpIdyV0c">Scholl/Herreweghe</a> (1997); <a href="https://www.youtube.com/watch?v=_2C494ookJk" target="_blank">Lesne/Cohen-Akenine</a> (2001); <a href="http://www.youtube.com/watch?v=u4qtVwRt2qU">Engeltjes/Stok</a> (2008), <a href="http://www.youtube.com/watch?v=cfHNDEq1yMM">Taylor/Lamon</a> (2011), <a href="http://www.youtube.com/watch?v=uYGcxJlYaN0">Schachtner/Bernhardt</a> (2011), <a href="https://www.youtube.com/watch?v=QWJsA3r0YG4">Wessel/Pastuszka</a> (2013) en <a href="https://www.youtube.com/watch?v=5biO8eXaLw8">White/Weimann</a> (2014). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Zoals te verwachten is, overwegen bij de vroege opnames de alten en bij de latere uitvoeringen de countertenoren. Het verschil in
tempo is zeer opvallend: de langzaamste opname (Forrester/Janigro) duurt ruim 9
minuten, de snelste (Schachtner/Bernhardt) nog geen 6 minuten, met Mera/Suzuki
(net 6 minuten) als een goede tweede. De sneltreinvaart van Suzuki heeft weinig
navolging gekregen: andere dirigenten nemen minstens een minuut langer de tijd.
De meest recent uitgebrachte opname (Taylor/Lamon) is bepaald niet de HIP-ste
en duurt zelfs bijna zo lang als de langzaamste. Lamon heeft ook een
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=y0nuDM9jcoY&feature=relmfu">countertenor</a> die meer klinkt als een alt dan als een schelle
‘bijna-sopraan’. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Op het forum van de <i>Bach
Cantatas Website</i> maken vooral de puristen zich breed. Ieder facet van de
uitvoeringspraktijk wordt onder de loep genomen, tot de uitspraak van het Duits
toe (één deelnemer wenste zelfs dat de zangers het Saksische accent uit Bachs
tijd gingen imiteren). Er zijn nogal wat ‘deskundigen’ die een uitgesproken
hekel hebben aan vrouwelijke alten. Vooral de Franse contra-alt <b>Nathalie Stutzmann</b> (een van de weinige
echte alten die zich tegenwoordig überhaupt nog aan Bach waagt) moet het
dikwijls ontgelden: ouderwets, te operatesk, te veel vibrato, etc. Het kan
inderdaad niet ontkend worden dat ze enigszins de neiging heeft te
dramatiseren, maar dat vind ik als ongelovige in een concertomgeving helemaal
niet storend. [Zie bijvoorbeeld <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Geist_und_Seele_wird_verwirret,_BWV_35">Geist und Seele wird verwirret</a></i> (BWV <a href="https://www.youtube.com/watch?v=m8MCsQCDG9o" target="_blank">35</a>), een van de drie cantates met uitsluitend
altsolo’s die Bach in 1726 componeerde. De <i>tessitura</i> van deze stukken ligt lager dan normaal en men gaat ervan
uit dat Bach in deze periode de beschikking had over een uitzonderlijk goede
alt.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het probleem met dergelijke puristen is dat het vaak
stiekeme seksisten zijn. Als men een historische benadering voorstaat (wat
volkomen legitiem is), moet men wel consequent zijn. Het is hypocriet om uit
esthetische en praktische motieven vrouwelijke sopranen (waar geen acceptabele
mannelijke alternatieven voor zijn) in de armen te sluiten en tegelijkertijd op
zogenaamd historische gronden vrouwelijke alten (waarvoor men liever
countertenoren in de plaats ziet) te verbannen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ik zeg met nadruk zogenaamd historische gronden, want Bach
componeerde weliswaar niet voor vrouwen, maar hij componeerde evenmin voor
countertenoren. Er is geen enkele aanwijzing dat hij voor de altpartijen ooit
andere zangers gebruikte dan jongensalten. Die hebben meestal niet zulke lage
stemmen, zodat er wat voor te zeggen valt geen contra-alten voor de altpartijen
te benutten, maar <a href="http://www.youtube.com/watch?v=c5Fa9zvIGKM">lichte alten</a> of <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Sr1mZ98RiJo&feature=related">mezzosopranen</a>. Dat is echter een heel andere
discussie. De meeste countertenoren zijn eigenlijk mannelijke mezzosopranen en als het
louter om de esthetiek gaat, zullen ze bij vrije concurrentie vaak aan het
kortste eind trekken. Vrouwen klinken gewoonlijk gewoon veel beter. [<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=ZSnzEmdHfR4&list=PLE30482D8C2F9C0C5&feature=plcp">playlist</a></i>: Bach-Stiftung St. Gallen]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het gebruik van authentieke instrumenten is een onderdeel
van de <i>Historically Informed Performance</i>
dat tegenwoordig op weinig weerstand stuit en vaak alleen op praktische gronden
wordt vermeden. Anders staat het met het tempo van sommige dirigenten: de
bespottelijke haast van bijvoorbeeld Suzuki stuit velen tegen de borst. Ook het
uitmergelen van ensembles valt niet overal goed. <b><a href="http://www.earlymusicworld.com/id2.html">Gustav Leonhardt</a></b> was zeer
schamper over de één-stem-per-(zang)partij-stroming, aangezien Bach zelf
minstens drie stemmen per partij voorschreef. Hij merkte fijntjes op dat dit
principe echter heel wat aan transportkosten en hotelrekeningen bespaart.
Sommige pioniers van de authentieke uitvoeringspraktijk zijn zelf niet meer zo streng
in de leer: zo dirigeerde Nikolaus Harnoncourt in een (latere) opname van het <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=tj-BZz9Y8mI">Magnificat</a></b> van Bach een gigantisch gemengd
koor en had hij vrouwen ingehuurd voor de sopraan- en altpartijen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het simpele feit is dat als men echt historisch correct wil
musiceren dit vaak ten koste van de kwaliteit gaat. Veranderingen bij instrumenten
betekenden meestal verbeteringen. De solisten en musici die Bach tot zijn
beschikking had waren vaak zeer middelmatig (uit historisch oogpunt zou men dus
slechte zangers moeten inhuren). Geminimaliseerde ensembles klinken anemisch, zeker in
een concertzaal. Als we een contemporaine uitvoering van een Bach-cantate
zouden kunnen bijwonen, zou deze ons waarschijnlijk zeer amateuristisch in de
oren klinken, ook al had de meester zelf de leiding. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Juist in het geval van Bach bestond er een enorme kloof
tussen wat hij nastreefde en wat hij door de omstandigheden kon realiseren. Het
is heel goed mogelijk dat hij verrukt zou zijn geweest over de concerten van
Karl Richter. Per slot van rekening waren ze uit dezelfde traditie afkomstig.
[Richter was organist van de <i>Thomaskirche </i>in Leipzig geweest. Hij had zelfs een
aanbod om <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mFPT1UkleVc">Thomaskantor</a> </i>te worden<i> </i>(Bachs baan
gedurende bijna 30 jaar en de meest prestigieuze functie binnen de protestantse
kerkmuziek) afgeslagen om in het katholieke München verder te kunnen
bouwen aan zijn Bach-imperium.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wat mij betreft is het niet moeilijk om de juiste koers te
bepalen binnen de authentieke uitvoeringspraktijk: iedere componist wil dat
zijn werk zo mooi mogelijk wordt uitgevoerd, dus moeten esthetische argumenten
altijd de doorslag geven. </div>
<br />SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-2531877333390088462012-07-05T13:06:00.000+02:002016-05-21T22:01:19.259+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 5.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
MANNEN MET VROUWENSTEMMEN.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-nlCnGnODbWg/V0C7ppSoHDI/AAAAAAAAETU/YzAV51kwtZAzirJ4a9HTBRKPSkUr8XwkACLcB/s1600/Farinelli-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="440" src="https://4.bp.blogspot.com/-nlCnGnODbWg/V0C7ppSoHDI/AAAAAAAAETU/YzAV51kwtZAzirJ4a9HTBRKPSkUr8XwkACLcB/s640/Farinelli-01.jpg" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Jacopo Amigoni: Farinelli en zijn vrienden</i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Indachtig de woorden van de apostel Paulus dat vrouwen
moeten zwijgen in de kerk was het hen lange tijd niet toegestaan te zingen in
een kerkkoor (en gedurende de 17e en 18e eeuw binnen de kerkelijke staat
evenmin op het podium). Paulus zal hierbij meer aan preken dan aan zingen
hebben gedacht, maar zijn verordening kwam mannen die vrouwen het liefst
blootsvoets en zwanger in de keuken zien staan goed uit. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Aanvankelijk stuitte dit verbod op weinig bezwaren omdat
alle koorleden toch dezelfde melodie zongen. Vanaf de 11e eeuw kregen
vocalisten echter steeds meer oor voor de verschillende stemsoorten en
ontwikkelde zich de meerstemmige (polyfone) <a href="http://www.youtube.com/watch?v=PbRivbCWooI">zang</a>. Degene die de melodielijn
‘vasthield’ (Italiaans <i>tenere</i>) werd
de <b>tenor</b> genoemd. Degene die daar
‘tegenin’ ging heette de <i>contratenor</i>.
Deze rol werd spoedig onderverdeeld in de <i>contratenor
altus</i> (hoger dan de tenor) en de <i>contratenor
bassus</i> (lager). Later liet men het woord contratenor vallen en werd het
simpelweg <i>altus</i> (<b>alt</b>) en <i>bassus</i> (<b>bas</b>). De <i>superius</i> (<b>sopraan</b>)
zweefde boven de andere partijen. Aanvankelijk improviseerden deze stemmen,
later werden hun partijen uitgeschreven. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De sopraanpartij kon prima door jongens gezongen worden. De
altpartij in principe ook, maar goede <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Ni3_a8o8vks">jongensalten</a> zijn dun gezaaid, dus werden
hun rangen aangevuld met mannen die wisten hoe ze hun falsetstem moesten
gebruiken. In de training van getalenteerde jonge zangers werd veel tijd en
geld gestoken. Weliswaar kregen jongens in dit tijdperk gemiddeld vier jaar
later de baard in de keel dan tegenwoordig, maar als ze na de stembreuk bleken
te klinken als een knarsende scharnier waren alle investeringen vergeefs
geweest. De remedie was om jongens te <a href="http://www.usrf.org/news/010308-jenkins_lancet.html">castreren</a> voordat de testosteronproductie
op gang kwam (tussen 7 en 9 jaar). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De gewoonte jongens te ontmannen ontstond in het Nabije
Oosten en liftte met Arabische veroveraars mee naar Spanje. In de katholieke
kerk aldaar vond men reeds in de 12e eeuw castraten, maar populair werden ze pas
toen ze omstreeks 1600 ook in Italië de kerkkoren veroverden (te beginnen met
het koor van de Sixtijnse kapel). Vijfentwintig jaar later waren de laatste
contratenoren uit de kerkkoren verdreven. Officieel was castratie op straffe
van excommunicatie verboden door de katholieke kerk, maar als zich een
‘medische noodzaak’ voordeed, kneep men een oogje toe. Opvallend veel
pechvogels vielen dus van een ezel, of werden door een wild zwijn in hun edele
delen gebeten. Het waren vooral jongens uit arme gezinnen die aan het mes ten
offer vielen, want hun familie hoopte te kunnen meeprofiteren van hun muzikale
successen. Op het hoogtepunt van de castratenrage werden jaarlijks 4000 jongens
‘geholpen’ en in totaal zijn het er meer dan 100.000 geweest. De ingreep was
riskant. Ter verdoving werd de halsslagader dichtgedrukt, zodat het slachtoffer
half bewusteloos raakte, of werd een opium-drankje toegediend. Daarna was er een
levensgroot risico van infectie. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Degenen die het overleefden werden onderworpen aan een
rigoureuze training van 6 à 10 jaar. Ze moesten jarenlang ademhalingstechnieken
en toonladders oefenen voor ze een melodie mochten zingen. Er werd grote
aandacht besteed aan het aanleren van ‘vocaal vuurwerk’: lang aangehouden
trillers<i>, staccati</i>, <i>cadenza’s</i>, etc. De jongens werden
aangemoedigd de zang van vogels te bestuderen en deze te imiteren. De
mogelijkheden van de castratenstem waren groot omdat de bezitters de soepele
stembanden van een jongen combineerden met de klankkast van een man. De besten
konden een toon bijna twee minuten aanhouden en lange passages in één ademtocht
zingen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De lichamelijke gevolgen van castratie beperkten zich
uiteraard niet alleen tot de stem. Omdat de groeischijven niet verbeenden,
werden castraten ongewoon lang. Ook de borstkas dijde fors uit, zodat deze een
paar blaasbalgen van longen kon herbergen. Castraten hadden een haarloos
lichaam met weinig spierontwikkeling en een
vrouwelijke vetverdeling. Ze werden weliswaar niet kaal, maar hadden wel te
lijden onder osteoporose. Castraten konden een erectie krijgen, maar hun libido
was gering. De verhalen over hun successen bij vrouwen moeten dan ook met een
korreltje zout worden genomen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De opkomst van de opera viel samen met de bloeitijd van de
castraat. In Monteverdi’s eerste opera <b>L’Orfeo</b>
(1607) was al een rol voor een castraat weggelegd (<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LwndvoeCXos">La Musica</a></i>). Beide fenomenen hebben elkaar zonder twijfel beïnvloed.
In de Barok was men dol op hoge stemmen en veel mensen bezochten de opera
voornamelijk om de vocale kunsten van beroemde castraten te kunnen bewonderen.
Omgekeerd werd je van het zingen in een kerkkoor niet rijk, maar kon je door
engagementen in opera’s wél binnenlopen. Dit zal zeker een rol hebben gespeeld
bij het besluit van ouders om hun zoon te laten ontmannen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Men was niet overal even dol op de derde sekse. In de
protestantse kerkkoren waren ze taboe. Ook de Fransen hadden weinig met
castraten op. Voor gelijksoortige rollen in opera’s maakten zij gebruik van een
hoge tenor (de <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=DCT9gIFESqM">haute-contre</a></i>). In de
Duitstalige landen en –gedurende een korte periode- in Engeland waren ze echter
gevierde vedetten.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Beroemde castraten waren de popsterren van hun tijd. Ze
reisden voor optredens door heel Europa en konden enorme gages bedingen. Zo
harkte <i>Carlo Broschi</i> (bijgenaamd <b><a href="http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/italy/1523811/Farinellis-body-disinterred-to-find-secrets-of-castrati.html">Farinelli</a></b>, 1705-1782) tijdens zijn
verblijf in Engeland jaarlijks £
5000 (omgerekend ca. 1,5 miljoen euro) binnen. Lang duurde dit niet, maar ook
in Spanje, waar hij ruim 25 jaar aan het Hof zong, werd hij vorstelijk beloond. [Deze <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hz0jviJtKHc" target="_blank">aria</a>, van de hand van zijn broer, heeft Farinelli zeker op het programma gehad.] Hij eindigde dan ook als een zeer welvarend man. Zo gelukkig waren lang niet alle
castraten. Op zijn hoogst enkele honderden waren werkelijk succesvol in opera’s
en enkele duizenden verdienden een bescheiden boterham als koorzanger. De
overigen moesten op andere wijze aan de kost zien te komen. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dat viel niet mee, want castraten waren in vele opzichten
maatschappelijk paria’s. Zo was het hen verboden te trouwen, omdat ze niet in
staat waren kinderen te verwekken. Ze konden hun toestand niet verbergen, want
hun stem en voorkomen verried hen onmiddellijk. Op karikaturen uit deze periode
werden castraten afgebeeld als <i>freaks</i>
–en zo zullen de meeste van hun tijdgenoten hen ook gezien hebben. Aangezien ze
behalve zingen geen vak hadden geleerd, eindigden degenen die geen instrument
konden bespelen meestal in nederige posities als geitenhoeder o.i.d. Sommigen
vervielen tot prostitutie. Het ironische is dat een van de weinige
gerespecteerde beroepen waarin ze terecht konden het priesterschap was.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De zang van castraten is zeker virtuoos te noemen, maar of
deze ook ons zou bekoren is de vraag. Van <a href="https://berichtenuithetverleden.wordpress.com/2010/12/29/alessandro-moreschi-1858-%E2%80%93-1922/"><b>Alessandro Moreschi</b></a> (1858-1922), de laatst overgebleven castraat in het Vaticaanse
koor (Paus Leo XIII verbood in 1878 de introductie van nieuwe castraten), zijn
enkele <a href="http://www.youtube.com/watch?v=slhhg8sI6Ds">opnamen</a> bewaard gebleven. Die klinken afgrijselijk, maar dat zegt weinig
want hij was tijdens de registratie niet de jongste meer en zijn gekweel werd
vastgelegd op primitieve wasrollen. De makers van de <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-CmCPiGeHCM" target="_blank">speelfilm</a></b> over het leven van Farinelli hebben getracht het
castratengeluid te reconstrueren door de hoge tonen van een sopraan op het
geluid van een countertenor te <a href="http://www.youtube.com/watch?v=No-w5l00pho">plakken</a>. Helaas was men niet bepaald gelukkig in
de keuze van de countertenor. Derek Lee
Ragin heeft geen aangename stem en hij zingt zeer gemaniëreerd. Het mooiste
nummer van de film is, niet toevallig, <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=t9h7oB0TpLY">Lascia ch’io pianga</a></i>, dat als enige geheel door sopraan <a href="http://www.ewamalas-godlewska.com/"><b>Ewa Malas-Godlewska</b></a> werd gezongen. Voor de BBC-documentaire <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=S8ZAraf5wMc&list=PL093EBA61CDBC96C2&index=1&feature=plpp_video">Castrato</a> </b>is een andere methode gekozen. Computerwizzards hebben geprobeerd het geluid
van een jongenssopraan te laten klinken alsof het door de klankkast van een tenor
wordt voortgebracht. Het resultaat was, eerlijk gezegd, nogal spookachtig.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook tegenwoordig zijn er nog mannen die een ‘natuurlijke’
hoge stem bezitten. Zij hebben, vaak door hormonale afwijkingen of andere
fysiologische oorzaken, nooit de baard in de keel gekregen. Een voorbeeld is de
mannelijke sopraan <b><a href="http://www.operatoday.com/content/2005/04/an_interview_wi_4.php">Michael Maniaci</a></b>,
die applaus oogst voor zijn vertolking van <a href="http://www.youtube.com/watch?v=voZsllaIfCk">castratenrollen</a> in opera’s, maar
niet echt als een castraat klinkt. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Aan het eind van de
18e eeuw was de glansrol van de castraat in de opera definitief voorbij. Zijn
plaats op het podium werd ingenomen door de tenor. Niet, zoals misschien meer
voor de hand had gelegen, door de countertenor.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het enige land waar de countertenoren de vernietigingsoorlog
van de castraten overleefden was Engeland –en dan nog alleen in de (kathedrale)
kerkkoren. Het was een zanger uit een dergelijk koor, <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Alfred_Deller">Alfred Deller</a></b> (1912-1979), die het fenomeen countertenor aan de
vergetelheid ontrukte. Hij was oorspronkelijk een ‘<i>alto’ </i>in de kathedrale koren van Canterbury en St. Paul’s. Hij
dankte zijn carrière aan de componist <i>Michael
Tippett</i>, die zo onder de indruk was van zijn stem dat hij hem aan een
groter publiek presenteerde. Hoewel Deller zich specialiseerde in de Engelse
muziek uit de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=cKClQ-Kevjg">Renaissance</a> en Barok en een van de pioniers van de authentieke
uitvoeringspraktijk was, zong hij ook contemporaine werken. <i>Benjamin Britten</i> schreef de rol van
<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=r7m-mmnV4VQ">Oberon </a></b>in zijn opera <b>A Midsummer Night’s
Dream </b>speciaal voor hem (bij de heropvoering werd hij echter geweerd omdat
hij absoluut niet kon acteren). In 1948 richtte Alfred Deller het <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=ZzC9MrZ_t_0">Deller Consort</a></b> op (met vrouwelijke
sopranen) waarmee hij ook in het buitenland veelvuldig optrad. Hij kreeg al
spoedig navolgers, o.a. de Amerikaan <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=m4gKDGJjGwU&feature=related">Russell Oberlin</a></b> (die echter al op 36-jarige leeftijd het podium voor de lessenaar
verwisselde) en de Engelsman <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=cPa46zkrGbc">James Bowman</a></b>. Tegenwoordig zijn er tientallen countertenoren op hoog niveau
actief. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In de populaire muziek zijn mannen die met falsetstem zingen
een normaal verschijnsel. Afro-Amerikaanse <a href="http://www.youtube.com/watch?v=hy-huQAMPQA">R&B vocalisten</a> gaan regelmatig
de hoogte in (vandaar dat velen dachten dat <a href="http://www.youtube.com/watch?v=LCM2nJfLD-0">deze jongens</a> ook zwart waren). In de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=wAyR1DntWCs&feature=fvst">beat</a> en rock is het evenmin ongebruikelijk. De <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=fpjQs0WZEC4">Bee Gees</a></b> hebben de wederopleving van hun carrière in de jaren
zeventig aan falsetto gezongen discomuziek te danken. Ook binnen de volksmuziek
(bijvoorbeeld van <a href="http://www.youtube.com/watch?v=kvm08mtVJ0A&feature=related">Hawaï</a> of <a href="http://www.youtube.com/watch?v=2IFem2IhPbE&feature=related">Zwitserland</a>) kijkt niemand er vreemd van op. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Er bestaat nog veel verwarring over de terminologie met
betrekking tot countertenoren. Ze worden vaak geïntroduceerd als <i>alto</i>. Dit is correct als ze de altpartij
in, bijvoorbeeld, een cantate van Bach vertolken, maar niet als het de
classificatie van hun stemgeluid betreft. Klinkt een countertenor als een
sopraan dan is hij een <b>sopranist</b>,
klinkt hij als een alt dan is hij een <b>altist</b>.
De meeste countertenoren bewegen zich in het mezzobereik. De <i>male soprano</i> of <i>male alto</i> kan als een sopraan of alt zingen zonder zijn falsetstem
te gebruiken. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Een kritische Amerikaanse <a href="http://www.bach-cantatas.com/Performers/Gardiner-Gen3.htm">Bach-kenner</a> vergeleek het geluid
van countertenoren ooit met “<i>cats trying
to pass kidney stones</i>”. Wat betreft de oudere garde heeft hij beslist een
punt. [Het gestuntel van Russell Oberlin als hij een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=keT3Gnypbt4&feature=related">cantate van Bach</a> maltraiteert –met <b>Glenn Gould</b> op ‘<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Tack_piano#Classical_music">harpsipiano</a>’- doet ook bij mij de haren te berge rijzen.]
Wat betreft de moderne countertenoren is enige nuance op zijn plaats. Zij
hebben meestal de beschikking over een uitstekende techniek, die hen tot
meesters in het zingen van coloraturen maakt, maar die echter niet altijd
voldoende tegenwicht biedt aan de euvels van de stem. Countertenoren hebben een
beperkt stembereik. Ze ondervinden vooral problemen bij het voortbrengen van
lagere tonen (in dit opzicht schieten ze tegenover de doorsnee alt of
mezzosopraan beslist tekort). Hun stemgeluid is vaak iel en metalig, maar
volgens sommige bewonderaars geeft dat juist een ‘mannelijk timbre’. Hoor je
een countertenor als <b><a href="http://nymag.com/nymetro/arts/music/features/998/">Bejun Mehta</a></b>
solo, dan klinkt het heel acceptabel. Staat er echter een goede (mezzo)sopraan
naast, dan wordt het <a href="https://www.youtube.com/watch?v=f-eCWcnGQRs">kwaliteitsverschil</a> pijnlijk duidelijk. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Niemand kan beter een oordeel over de vocale kwaliteiten van
countertenoren vellen dan een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=enCdHLVItJ8&feature=related">vooraanstaande countertenor</a> zelf. Vorig jaar nam
het koor van de <a href="http://www.dailymail.co.uk/news/article-2040040/Lincoln-Cathedral-Choir-takes-woman-time-900-years.html">Lincoln Cathedral</a> voor het eerst in zijn 900-jarige geschiedenis
een vrouwelijke alt aan. Dit wekte hevige <a href="http://doesithurtandotherthoughts.blogspot.nl/2011/09/this-is-record-of-joan.html">verontwaardiging</a> op bij een
voormalige <i>choral scholar</i> van het St.
John’s College in Cambridge, <b><a href="http://www.iestyndavies.com/">Iestyn Davies</a></b>. Hij verzuchtte dat er een horde vrouwelijke alten klaarstaat “<i>that could outsing a countertenor at every
turn</i>”. Als er sprake zou zijn van eerlijke concurrentie, dan was er volgens
hem geen twijfel mogelijk dat de countertenoren zouden worden weggevaagd, want
“<i>in general women have far stronger and
far more reliable voices than male falsettists</i>”. Zelf zou hij op zijn 18e,
“<i>having sung countertenor for just under
a year whilst displaying the stamina of a limping sloth</i>”, geen schijn van
kans hebben gemaakt het van vrouwelijke concurrenten te winnen en zou hij dus
naast de felbegeerde beurs hebben gegrepen. Het is daarom naar zijn mening
noodzakelijk dat dit mannenreservaat beschermd wordt. [Dat hier misschien wat voor te zeggen valt, wordt bewezen door <b><a href="http://www.kingssingers.com/">The King's Singers</a></b>, oorspronkelijk 6 <i>choral scholars</i> van King's College, Cambridge. De groep is gespecialiseerd in <a href="http://www.youtube.com/watch?v=PliY586OOYc&feature=related">a capella zang</a>, telt twee countertenoren en bestaat geheel uit mannen -al heeft men wel eens kortstondig gebruik moeten maken van de diensten van vrouwelijke sopranen.]</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mijn uiteindelijke oordeel is dat met name de oudere countertenoren een beetje
lijken op honden die op hun achterpoten lopen: het is knap dat ze het kunnen,
maar mooi is anders. Ik verbaasde me dan ook over de lof en prijs die deze heren, als je hun persoonlijke websites geloven mag, over zich uitgestort krijgen. Aan deze uitingen van bewondering zal echter ongetwijfeld hetzelfde vooroordeel ten grondslag liggen als dat welke gekoesterd werd over de <i><a href="http://southernmuse.hubpages.com/hub/Native-American-Berdache-Tradition">berdaches</a> </i>bij de Amerikaanse Indianen: als mannen iets doen dat eigenlijk aan vrouwen voorbehouden is, dan is het een axioma dat ze daarbij ook beter presteren dan vrouwen.<br />
<br />
Er zijn enkele countertenoren die ik best kan
waarderen. De <a href="https://www.youtube.com/watch?v=GziGisAYQbw">elegante mezzosopraan</a> van <b><a href="http://www.philippejaroussky.fr/">Philippe Jaroussky</a></b> past uitstekend bij zijn jongensachtige uitstraling. Hij is
vooral goed in het repertoire van de vroege Barok. Bovendien heeft hij gevoel voor
humor (dat is bij mij altijd goed voor heel wat punten). De Amerikaan <b><a href="http://www.danielssings.com/">David Daniels</a> </b>is als <a href="http://www.youtube.com/watch?v=qRdykK-Pa-s">altist</a> een
van de weinige countertenoren die ook vocaal gezien geloofwaardig is in de (helden)rollen die hij zingt. <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=tGtTLhuqy4Y">Andreas Scholl</a></b>, de bekendste van de huidige generatie countertenoren, combineert
daarentegen een fysiek als dat van David Daniels met een stem als die van
Philippe Jaroussky –en dat <a href="https://www.youtube.com/watch?v=cI9nDGOfoOg" target="_blank">wringt</a>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ondanks de vocale beperkingen zijn countertenoren
tegenwoordig razend populair bij althans een deel van het publiek dat de
klassieken bemint. Vooral met betrekking tot het religieuze repertoire zijn er
veel voorstanders van het gebruik van countertenoren i.p.v. vrouwelijke alten.
Men vindt het ‘hemelse’ geluid van countertenoren beter passen bij de verheven
bedoelingen van de muziek dan de ‘aardse’ klanken van contra-alten. Men kan
zich echter met rede afvragen of esthetische argumenten bij hun voorkeur altijd
de doorslag geven. Ook in de barokopera’s worden countertenoren steeds vaker
ingezet, niet alleen voor het zingen van castratenrollen, maar zelfs bij het
vertolken van personages die van het begin af aan toebedeeld zijn geweest aan
vrouwen in travestie. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In navolging van het beroemde tenorendrietal bestaan nu ook
formaties die zich het etiket <b>The Three
Countertenors </b>op laten plakken, zoals een trio bestaande uit <b><a href="http://brianasawa.com/">Brian Asawa</a></b>, <b><a href="http://musicalworld.com/artists/derek-lee-ragin/">Derek Lee Ragin</a></b> en de zich <i>male
soprano</i> noemende <b><a href="http://robertcrowe.weebly.com/">Robert Crowe</a></b>.
[Hier een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=SZQbPIJTpG4&feature=relmfu">duet</a> en een <a href="http://www.youtube.com/watch?v=kHABC58sGjo&feature=relmfu">solo</a> –waarbij het me van het hart moet dat als Derek Lee
Ragin een vrouw was geweest men haar allang dringend had aangeraden met
pensioen te gaan.] Ook <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Qh4g76FNXEE">een groep</a> rond Andreas Scholl afficheert zich als
zodanig. Ze kunnen de successen van hun illustere voorgangers echter bij lange na niet
evenaren.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-40582358708831534412012-07-02T12:14:00.000+02:002014-05-22T00:27:11.328+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 4.<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
HET MEEST KWETSBARE INSTRUMENT.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Een operasolist weet pas hoe het echt met de stem gesteld is op het
moment dat hij/zij op het podium de mond opendoet. Om de stem en de omgeving te
sparen gebeurt ook het inzingen namelijk op halve kracht. Als men een
muziekinstrument zorgvuldig onderhoudt en niet aan extreme omstandigheden
blootstelt, zal het niet gauw vals klinken. De menselijke stem is veel
gevoeliger en kan door tal van zaken negatief beïnvloedt worden: griep, stress,
vermoeidheid, wat men eet of drinkt, de droge lucht in een vliegtuig, of de
chloordampen in een zwembad. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dit terwijl er aan de stem van klassieke vocalisten zeer zware eisen
gesteld worden, want men zingt in principe zonder microfoon. Nog altijd is het
een dodelijke belediging ook maar te suggereren dat een ster elektronische versterking
nodig heeft. Vroeger was dit geen probleem. De (kamer)orkesten die de zangers
begeleidden en de zalen waarin ze optraden waren bescheiden van omvang en er
was veel aandacht voor een goede akoestiek. Tegenwoordig is de situatie veel
ongunstiger. Zowel de orkesten (vooral degene die laat 19e- en 20e-eeuwse
opera’s begeleiden) als de zalen zijn behoorlijk in omvang toegenomen en de
geluidskwaliteit is een ondergeschoven kind (zo is de akoestiek van het
iconische operagebouw in Sydney <a href="http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2097247,00.html">bedroevend</a>). Het zingen van de hoofdrol in een
Wagner-opera in de New Yorkse Metropolitan Opera (3800 zitplaatsen) is een
bijna onmenselijke opgave. Musicalperformers kunnen elke avond optreden, met
soms nog een matinee ertussen, maar voor operazangers moet er een dag tussen de
uitvoeringen zitten (liefst twee, maar dat kunnen alleen de grootste sterren
bedingen). Er gaan dan ook geruchten dat zalen als de ‘Met’ zangers stiekem een
microfoon laten dragen. Het ironische is dat men een vocalist met een ‘kleine’
(niet ver dragende) stem makkelijker kan versterken dan iemand met een krachtiger
stem. Als dit doorzet, zullen de ‘grote’ stemmen uitsterven.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De stem is net een spier en moet getraind worden om een topprestatie te
kunnen leveren. Zoals een wielrenner minstens tien trainingsjaren nodig heeft
om in de finale van een zware klassieker om de winst mee te kunnen strijden, zo
heeft een zanger vele trainingsjaren nodig om de hoofdrol in een opera te
kunnen vertolken. Menige carrière is in de knop gebroken doordat men te vroeg
of te vaak te zware rollen heeft gezongen. Vooral tegenwoordig, nu
aantrekkelijke jonge vocalisten flink gehypet worden, is dit gevaar levensgroot
aanwezig. De prominente tenor <a href="http://www.rolandovillazon.com/"><i>Rolando Villazón</i></a> is al twee maal wegens stemproblemen langdurig van het toneel
verdwenen. [Operaland wordt heden ten dage overspoeld door zangers uit China,
Japan en Korea. Omdat ze jong beginnen en meedogenloos gedrild worden, zijn ze
al heel gauw heel goed en kapen ze veel prijzen weg bij competities. Er is hen
echter maar zelden een grootse carrière beschoren. Vaak blijken ze binnen de
kortste keren hun stem geruïneerd te hebben. Bovendien zit het westerse publiek
niet echt te wachten op Aziaten als middelpunt van een opera –met uitzondering
van opera’s als <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Au5xo8SfiAw">Turandot</a></b> en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=CLoz1qVJLSM">Madama Butterfly</a></b> natuurlijk.] <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In de koorzang en barokopera’s kent men slechts vier stemsoorten: <b>sopraan</b>, <b>alt</b>, <b>tenor</b> en <b>bas</b> -de <b>mezzosopraan</b> en de <b>bariton</b>
zijn pas in de 19e eeuw ‘ontdekt’. [In het buitenland wordt de alt meestal <i>contralto</i> genoemd. Het woord <i>alto</i> heeft daar betrekking op de
zangpartij, die niet altijd door een alt wordt uitgevoerd. In het Nederlands
gebruikt men het woord contra-alt alleen voor lage alten.] Dit
‘viersporenbeleid’ is enigszins problematisch, want met de menselijke <i>tessitura</i> (het stembereik waarin men
‘comfortabel’ kan zingen) is het al net zo gesteld als met andere continu
variabele eigenschappen: er is sprake van een ‘normale verdeling’ en het gros
van de mensen valt ergens in het midden. Met andere woorden, de meeste vrouwen
zijn van nature mezzosopranen en de meeste mannen baritons. Dat betekent dat de
meerderheid van de koorzangers net iets te hoog of net iets te laag moet
zingen. Het is makkelijker om het stembereik naar boven uit te breiden, het is
echter ook slechter voor de stem. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bij professionele zangers overheersen de sopranen en tenoren (zie de
websites van managementbureaus). Vooral alten en bassen zijn zeldzaam. Dat
heeft alles te maken met de beschikbare mogelijkheden. In het religieuze
repertoire zijn de zangpartijen min of meer eerlijk verdeeld (al heeft Bach in
de Matthäus-Passion de meeste en mooiste aria’s aan de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=15R75TnJWeI">alt</a> en de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=lU3kHfNIbc0">bas</a> toebedeeld),
maar dit geldt niet voor de opera. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bij vrouwenrollen zijn de sopranen altijd al in het voordeel geweest,
maar in het <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Bel_canto">bel canto</a></i> tijdperk (begin
19e eeuw) was dat helemaal het geval. Voor mezzosopranen en alten bleef er
weinig anders over dan rollen als <i>witches,
bitches and britches</i> (heksen, krengen en ‘broeken’). De mezzo mocht nog wel
eens opdraven als de beste vriendin of trouwe dienstmaagd van de (meestal
tragische) heldin, maar voor de alt was hoogstens een moederrol weggelegd. In
het standaard operarepertoire is er slechts één vrouwelijke hoofdrol voor de
mezzosopraan: <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Z-4hd8KEtEo">Carmen</a></b> in de
gelijknamige opera van Bizet (en die is zonder enige twijfel een kreng). Voor mezzo’s
liggen er vele hoofdrollen te wachten in barokopera’s -maar dan wel als man
verkleed. Ook de alten kunnen daar nog wel eens een graantje meepikken. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Voor mannen geldt min of meer hetzelfde: de tenoren zijn de helden, de
lagere stemmen vooral bedienden en boeven, aangevuld met vrienden (baritons) en
autoriteitsfiguren (bassen). Vooral de rollen voor bassen zijn klein, ook in de
barokopera’s, waarin ze vaak de enige mannenstemmen leverden. De rol van
(barbier/bediende) Figaro is de enige aansprekende hoofdrol voor een bariton. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige lichtere mezzo’s en
baritons proberen hun <i>tessitura</i> zo op
te rekken dat ze als sopraan of tenor door het leven kunnen (daartoe ook aangemoedigd
door hun leraren). Voor alten is de situatie nog lastiger. In het artikel "<b><a href="http://www.telegraph.co.uk/culture/music/classicalmusic/7309084/Where-have-all-the-contraltos-gone.html">Where have all the contraltos gone?</a></b>" beweent <i>Rupert Christian</i> de teloorgang van deze bijzondere vrouwenstem, die vooral in Engeland een grote traditie had (<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=iefmyjEv6_0">Clara Butt</a></b>, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=CV4INjn-Hbk">Kathleen Ferrier</a></b>). Maar "<i>even in her heyday, the statuesque lady projecting a solid embonpoint and making a sound between that of a hooting foghorn and a post-prandial belch was a subject ripe for ribbing</i>". Tegenwoordig kan je vooraanstaande alten op de vingers van twee handen tellen, terwijl mezzosopranen steeds meer terrein winnen, want "<i>we prefer the lower reaches of women's voices to sound golden rather than purple</i>". Het standaardrepertoire heeft alten weinig te bieden en "<i>nobody wants to spend their career playing old baggages or holding a Messiah score in Wigglesworth Town Hall</i>". Menige alt afficheert zichzelf dan ook liever als een mezzosopraan. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Een normaal mens heeft een stembereik van ongeveer een octaaf. De stem
van een klassieke zanger moet minsten twee octaven omvatten en sommigen halen
drie octaven. [Voorbeeld: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=qAueXMs29IM">Ewa Podlès</a></b>]
Vergeleken met artiesten in het populaire genre, lijkt dit bescheiden. Van <b>Whitney Houston</b> wordt steevast beweerd
dat ze een stembereik van vijf(!) octaven had. Hoe uitzonderlijk dit is, blijkt
wel uit het feit dat er tussen de ‘lage C’ (C2), die de bas-baritons (voor wie deze
laagte onder de limiet ligt) van de bassen scheidt, en de fameuze ‘hoge C’ (C6),
die een sopraan moet kunnen halen (en menige <a href="http://www.youtube.com/watch?v=uU7I4cXd4k0&feature=related">mezzo</a> eveneens op het programma heeft), slechts vier octaven zitten. Ieder mens kan
extreem hoge en lage tonen voortbrengen, maar zingen kan meestal dit nauwelijks
genoemd worden. Hoewel er in de populaire muziek aan de uitvoering minder hoge
eisen wordt gesteld dan in de klassieke, is deze claim inderdaad overdreven:
Whitneys stem had een omvang van ‘slechts’ iets meer dan <a href="http://www.youtube.com/watch?src_vid=YtAoIX4698M&v=Aca37wT1b2s&annotation_id=annotation_806373&feature=iv">drie octaven</a>. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Voor het voortbrengen van een dergelijk stemgeluid moet men meerdere
registers aanspreken. Alle geluid ontstaat natuurlijk in de keel (waarbij
geldt: hoe langer en dikker de stembanden, hoe lager de stem). Al naar gelang
de plaats waar de zanger de toon voelt resoneren, spreekt men echter van een <b><i>head
voice</i></b> (hogere tonen) en een <b><i>chest voice</i></b> (lage tonen). [Ik volg
hier de Engelse terminologie omdat de Nederlandse voor verwarring kan zorgen.]
De grote kunst van het zingen is de overgang daartussen, vaak aangeduid met de
Italiaanse term <i>passaggio</i>, zo soepel
en ongemerkt mogelijk te laten verlopen. Idealiter dient de stem over het
gehele bereik dezelfde kwaliteiten (zoals <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Timbre">timbre</a>)
te vertonen –wat zelfs professionals niet altijd gegeven is.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Naast de normale stem hebben veel mensen de beschikking over een <b>falsetstem</b>, waarbij de stembanden
gedeeltelijk ‘afgeknepen’ worden zodat men hogere tonen kan produceren. [In
het Nederlands wordt deze ook aangeduid als ‘kopstem’.] Zangers die uitsluitend
hun falset gebruiken en zingen in het vrouwenbereik worden <b>countertenoren</b> genoemd. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt,
hebben vrouwen ook een falset, alleen valt deze nauwelijks op omdat het toonverschil
tussen hun falsetstem en hun normale zangstem zo gering is. Dit gaat zelfs
zover dat het vermoeden bestaat dat heel wat jonge mezzosopranen en alten aan
het begin van hun zangstudie abusievelijk als sopranen worden ingedeeld omdat
ze hun falset zo effectief kunnen gebruiken. [Dit zou een verklaring kunnen
bieden voor enkele eigenaardigheden van <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Jhh9BRhcNGI&feature=related">Maria Callas</a></b> –voor velen de grootste <i>prima donna</i>
aller tijden. Ze begon haar zangopleiding namelijk als alt en eindigde haar
carrière als dramatische coloratuursopraan. Van haar wordt wel eens beweerd dat
ze in het ‘middenregister’ klonk alsof ze in een fles zong.] <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bij mannen is de kloof tussen hun normale zangstem en hun falsetstem
veel groter. In ieder geval te groot om de overgang onopgemerkt te laten
plaatsvinden. Er lijkt geen enkele relatie te bestaan tussen de hoogte van
beide stemsoorten. <i>Andreas Scholl</i> is
van nature een bariton, maar hangt als countertenor tegen de sopraanstem aan,
terwijl <i>David Daniels</i>, die jarenlang
geprobeerd heeft als gewone tenor een carrière op te bouwen, meer een ‘altist’
is. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=EgEMUge58Zk&feature=related">Vrouwen</a> (en een enkele man) hebben in het populaire genre nog een vierde
register ter beschikking, de zgn. <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Whistle_register">whistle</a></i> (=fluit)</b>. Het gaat hierbij
om extreem hoge tonen (tot C7) die ze behoorlijk lang kunnen aanhouden, maar
waarbij van zingen eigenlijk geen sprake is. In de klassieke zang is de F6 voor
vrouwen het hoogst haalbare (de aria <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=PH-MZYKE_Io">Hölle Rache</a></i> uit <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Fm-4LdLFr_E">Die Zauberflöte</a></b> van
Mozart is er berucht om), terwijl mannen die de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=bcHb2-TrUno">hoge C van tenoren</a> kunnen halen
(C5) zich al op de borst mogen kloppen. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Als sommige mannen in het vrouwenbereik uit de voeten kunnen, moeten er
logischerwijze ook vrouwen zijn die in het mannenbereik kunnen zingen. En
inderdaad, hier is het <a href="http://www.youtube.com/watch?v=5kJWMGdJwkk&feature=related">levende bewijs</a>! Er is aangetoond dat Vivaldi zijn
koorwerken voor de Pièta louter door vrouwen kon laten uitvoeren en niet in het
geniep mannen tussen de coulissen hoefde te verbergen. Contra-alt <i>Nathalie Stutzmann</i> claimt dat er geen
limiet is aan de laagte die ze kan bereiken, vooral ’s morgens vroeg niet, maar
ze heeft goede redenen om daar niet in het openbaar mee te pronken. Vrouwen met
‘mannenstemmen’ wekken namelijk nog sterker de lachlust op dan mannen met
‘vrouwenstemmen’. [Bij populaire muziek heeft het publiek overigens beduidend minder moeite met lage vrouwenstemmen: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=L5jI9I03q8E&feature=related">Nina Simone</a></b> had ondanks haar bepaald onvrouwelijke timbre veel succes.] <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Omdat bij iedere categorie operarollen een bepaalde stemsoort hoort,
worden operazangers ingedeeld in ‘hokjes’ (met een Duitse term aangeduid als <b>Fach</b>). Bij de classificatie zijn meerdere
factoren van belang, maar de belangrijkste zijn of men een <b>lyrische</b> dan wel een <b>dramatische
</b>stem heeft en of men al dan niet <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Coloratura">coloraturen</a></b>
(vocale versieringen) kan zingen. Een lyrische stem is licht en lenig, een dramatische
stem donkerder en krachtiger. Hoe hoger de stem, hoe makkelijker het is om
coloraturen voort te brengen.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bij de sopranen vallen de meesten in de categorie ‘lyrische sopranen’.
Als men uitblinkt in coloraturen is men een ‘lyrische coloratuursopraan’, voor
velen het summum van het sopranendom. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=EJ2L_B7VOWs">Joan Sutherland</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=dWNO8RPbBoM&feature=related">Patricia Ciofi</a></b>] Aan de andere kant van het spectrum staat
de ultieme dramatische sopraan, de zgn. Wagner-sopraan. [Voorbeeld: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=_mOA8pZ_I4M&feature=related">Birgit Nilsson</a></b>] Tussen de lyrische en
dramatische sopraan is nog de <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Spinto_soprano">spinto</a></i>
te vinden. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=tFcvcKCbDok">Renata Tebaldi</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=6Xg-OANGUFA">Catherine Naglestad</a></b>]
Sommige lyrische mezzo’s kunnen eveneens uitstekend coloraturen produceren.
[Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=H7QxmitLjkk">Teresa Berganza</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=h0sDqqoRtXc">Joyce DiDonato</a></b>] (Dramatische)
mezzo’s zijn in veel producties uitwisselbaar met lyrische alten. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mWHMzMhYvdw">Christa Ludwig</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=4gC265Ya0RE">Anne Sofie von Otter</a></b>] Alten, vooral contra-alten,
die coloraturen beheersen zijn zeldzaam. Ze moeten het vaak voornamelijk hebben
van het concertrepertoire. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=t2asMAfRKH0">Marian Anderson</a>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=zSegLtcifK0">Sonia Prina</a></b>]<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Niet zelden verandert de stem aanzienlijk in de loop van de carrière.
Bij sommige lyrische sopranen wordt de stem lager en draagt verder, zodat ze
dramatischer rollen kunnen vertolken. Dat is maar goed ook, want de meeste rollen
voor lyrische sopranen zijn typische meisjesrollen en die kan men niet
eindeloos blijven vertolken. Bij sommige mezzosopranen komen juist steeds
hogere tonen binnen het bereik, zodat ook zij dramatische sopranenrollen (en
daarmee vrouwelijke hoofdrollen) kunnen gaan zingen. Hoe lager de stem, hoe
langer het duurt voor deze ‘uitontwikkeld’ is en hoe langer deze meegaat. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Voor mannen geldt <i>grosso modo</i>
hetzelfde, alleen hebben tenoren gewoonlijk een langere <i>shelf life</i> dan hun vrouwelijke collega’s. De lyrische tenor is tegenwoordig de held van het verhaal. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=yvyWpLZalE8">Giuseppe di Stefano</a></b>, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=UUI8rpMzsC8">Rolando Villazón</a></b>] Een ‘heldentenor’ is hij echter niet, die is nl. de
mannelijke pedant van de Wagner-sopraan. [Voorbeeld: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=MOsfE37jlu8">Jon Vickers</a></b>] Dergelijke rollen kunnen soms door lyrische
baritons worden overgenomen. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=OQXDRuRcU6c&feature=related">Dietrich Fischer-Dieskau</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=sOvgeLXYgG8">Simon Keenlyside</a></b>] Omdat echte bassen zeldzaam zijn en voor de meeste
personages ook te somber klinken, worden hun rollen vaak gezongen door
bas-baritons. [Voorbeelden: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=7AAR-C5z3lg">Hans Hotter</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=le0hbfJypV8&feature=related">Ildebrando d'Arcangelo</a></b>]
Bij bassen is het verschil tussen de lyrische en dramatische variant niet
langer relevant en gaat het meer om de absolute laagte die men kan bereiken. De
diepste bas wordt de <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=GyJVqt1jh3Y">basso profondo</a></i>
genoemd –en die schijnt merkwaardigerwijs vooral in Slavische landen voor te
komen. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In opera’s gaat het vaak om de solozang, maar niet altijd. Daarom is het
ook belangrijk hoe de vertolkers van de verschillende rollen met elkaar
harmoniëren en in hoeverre degene met de laagste stem zich kan aanpassen aan
degene die de boventoon voert. Naar mijn mening klinkt een duet beter als de
stemmen van de participanten niet teveel van elkaar verschillen. Daarom ter
afsluiting twee van de beroemdste operaduetten: een voor sopraan en
mezzosopraan (het ‘<a href="http://www.youtube.com/watch?v=Vf42IP__ipw&feature=related">bloemenduet</a>’ uit <b>Lakmé</b>
van Léo Delibes, gezongen door <a href="http://www.annanetrebko.com/"><b>Anna Netrebko</b></a> en <a href="http://www.elinagaranca.com/"><b>Elina Garanca</b></a><i> </i>-zonder microfoon) en een voor tenor en
bariton (het <a href="http://www.youtube.com/watch?v=v-rDRa-5h4s&feature=related">duet</a> uit <b>De Parelvissers</b>
van Georges Bizet<i>, </i>gezongen door <a href="http://www.andreabocelli.com/en/#!/home"><b>Andrea Bocelli</b></a><i> </i>en <a href="http://www.terfeliaid.co.uk/"><b>Bryn Terfel</b></a><i> </i>-met microfoon).<i> </i>Van de <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Zdb94HbyRko">meest bekende versie</a> zijn helaas geen beeldopnamen voorhanden. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-91972597881907299622012-06-27T17:05:00.000+02:002014-05-24T23:56:22.957+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 3.<div style="text-align: justify;">
<br />
DE GROTE DRIE.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>(1) <u>Antonio
Vivaldi</u><o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Antonio Lucio Vivaldi</i>
werd op 4 maart 1678 geboren in Venetië, in een gezin dat uiteindelijk zes
kinderen zou tellen. Zijn vader, Giovanni Battista, was barbier voor hij
professioneel violist werd. Hij leerde zijn zoon viool spelen en trad daarna
overal in de Republiek Venetië met hem op, waardoor Antonio een virtuoze
violist werd. Op 15-jarige leeftijd begon hij voor priester te studeren en tien
jaar later (in 1703) werd hij gewijd. Zijn bijnaam <i>Il Prete Rosso </i>dankte hij aan zijn rode haardos. Vanwege zijn
slechte gezondheid (hij leed vermoedelijk aan astma) werd hij vrijgesteld van het celebreren van de mis. Dat weerhield hem er niet van zich
met overgave op de muziek te storten.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Spoedig kreeg hij een aanstelling als muziekleraar in het <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Ospedale_della_Piet%C3%A0">Ospedale della Pietà</a></i></b>, een combinatie van weeshuis, klooster en muziekschool. Met
onderbrekingen zou hij daar meer dan dertig jaar werken, uiteindelijk als <i>maestro di’ concerti</i>, en hij schreef er
zijn belangrijkste werken. In de <i>Ospedale</i>
werden wezen en te vondeling gelegde kinderen (o.a. van prostituees) verzorgd
–later zelfs de bastaardkinderen van de adel. De jongens vertrokken als ze
vijftien werden, de meisjes kregen muziekles. De meest getalenteerden bleven in
de instelling wonen en werden ingelijfd bij het fameuze koor of orkest. Veel van Vivaldi’s beroemdste
composities waren bestemd voor hen. Hij was echter niet onomstreden. Ieder jaar
moest zijn aanstelling opnieuw worden bevestigd en in 1709 stemde een
meerderheid van de bestuurders tegen hem. Het jaar daarop werd hij
teruggeroepen.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Als bijbaan werd Vivaldi <i>impresario</i>
van het <i>Teatro Sant’Angelo</i> waarvoor
hij ook opera’s componeerde. De eerste, <i>Ottone
in villa</i>, ontstond in 1713. Er zijn 50 opera’s teruggevonden, zelf beweerde
hij er 94 te hebben geschreven. Ook wijdde hij zich aan het componeren van
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Oratorium">oratoriums</a>. De meest bekende is <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Juditha_triumphans">Juditha triumphans</a></b>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rond 1718 werd Vivaldi een positie aangeboden als kapelmeester
bij de gouverneur van Mantua. Hij bleef daar drie jaar, gevolgd door een kort
verblijf in Milaan. In 1722 verhuisde hij naar Rome, waar hij de sympathie
genoot van Paus Benedictus XIII, en pas in 1725 was hij weer terug in Venetië.
In dat jaar componeerde hij zijn meest bekende werk: <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/De_vier_jaargetijden">De Vier Jaargetijden</a></b>. Gedurende de periode na 1725 steeg Vivaldi’s
roem tot grote hoogten. Hij kreeg opdrachten van edelen en vorsten en reisde
naar Wenen en Praag voor de opvoering van zijn opera <i>Farnace</i>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tijdens zijn verblijf in Mantua had Vivaldi de jonge alt <i>Anna Girò</i> ontmoet, die zijn studente,
beschermelinge en favoriete <i>prima donna</i>
werd. Zij begeleidde hem op zijn reizen en woonde zelfs bij hem in, maar beiden ontkenden categorisch dat
er sprake was van <a href="http://www.guardian.co.uk/music/2008/feb/15/classicalmusicandopera">amoureuze betrekkingen</a>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Toen zijn populariteit in latere jaren minder werd, verkocht
Vivaldi voor een habbekrats een groot deel van zijn manuscripten. Met de
opbrengst financierde hij een reis naar Wenen, waar hij een positie hoopte te
veroveren aan het hof van keizer Karel VI, op wie hij bij een eerdere
ontmoeting grote indruk had gemaakt. Deze stierf echter kort na zijn aankomst
en tot een aanstelling kwam het niet. Niet lang daarna (28 juli 1741) overleed
Vivaldi in behoeftige omstandigheden. Hij werd begraven in Wenen.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Videomateriaal
Vivaldi</u></b>.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Documentaires</span></b><span lang="EN-GB">: <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=pu1PBU6RQM0&list=PL1D4E7F095CF0A89D">The Great Composers, Vivaldi</a></i>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=153WVp8QJQ0">Vivaldi’s Women </a></i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Speelfilm</span></b><span lang="EN-GB">: <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=1qoW7fX32iQ">Antonio Vivaldi, un prince à Venice</a></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Belangrijke composities</span></b><span lang="EN-GB">: <a href="http://www.youtube.com/watch?v=OvZYhxT5Mf8&feature=related"><b>Gloria</b></a>
(RV 589); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=vhkQurdInGY">Juditha triumphans</a></b> (1716); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=zWHLZ8sLTdA">Le quattro stagioni</a></b> (1725).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">(2) <u>Johann Sebastian Bach</u><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Johann Sebastian Bach</i>
werd op 21 maart 1685 geboren in Eisenach, als jongste van de 8 kinderen van <i>Johann Ambrosius Bach</i>. Zijn mannelijke
familieleden waren zonder uitzondering professionele musici. Een achterneef, <i>Johann Ludwig Bach</i>, was een bekende
componist. Zijn vader maakte hem vertrouwd met viool en klavecimbel, een oom
onderwees hem in het orgelspel. In 1794 stierf zijn moeder en zijn vader volgde
haar 8 maanden later het graf in, zodat Sebastian op zijn tiende wees was. Hij
werd in huis genomen door zijn oudste broer, de kerkorganist <i>Johann Christoph</i>, die hem klavicord
leerde spelen en hem blootstelde aan het werk van de belangrijkste componisten.
Op 14-jarige leeftijd kreeg hij een beurs om aan de prestigieuze <i>Michaelisschule
</i>in Lübeck te studeren. Daar bleef hij twee jaar.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In 1703 werd Bach aangesteld als lakei en violist aan het
hof in Weimar. Na zeven maanden kreeg hij het verzoek het orgel van de <i>Neue Kirche</i> in Arnstadt te inspecteren
en hij maakte een dusdanige indruk, dat hij er benoemd werd tot kerkorganist.
Hij was echter ontevreden over de kwaliteit van de zangers en soms langdurig
afwezig, o.a. vanwege een maandenlang bezoek aan <i>Dietrich Buxtehude</i> in Lübeck (1705-1706). Deze wilde hem rekruteren
als assistent/opvolger, maar dan moest hij trouwen met Buxtehudes dochter en
daar had hij geen lust toe aangezien ze 10 jaar ouder was. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bach verkaste in 1707 naar Mühlhausen, waar hij organist
werd bij de <i>Blasiuskirche</i>, tegen een
aanzienlijk beter salaris en met de beschikking over een aanzienlijk beter
koor. Vier maanden na zijn aankomst trouwde hij met zijn achternicht <i>Maria Barbara Bach</i>. [Ze kregen zeven
kinderen, van wie er vier de volwassenheid bereikten. Daaronder waren <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wilhelm_Friedemann_Bach">Wilhelm Friedemann</a></i> en <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Carl_Philipp_Emanuel_Bach">Carl Philipp Emanuel</a></i>, die beiden bekende
componisten werden.] </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Het jaar daarop ging Bach terug naar Weimar, waar hij aan
het hof van Hertog <i>Wilhelm Ernst von
Sachsen-Weimar</i> de gelegenheid kreeg om te werken met een omvangrijke groep
professionele musici. In deze periode componeerde hij een groot aantal van zijn
belangrijkste werken voor orkest en klavier (waaronder de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Toccata_en_Fuga_in_d-moll_(BWV_565)">Toccata en Fuga in d-klein</a></b>). Hij werd o.a. geïnspireerd door het oeuvre van Vivaldi
(van wie hij een aantal <i>concerto’s </i>transcribeerde naar klavier). Bach raakte in conflict met zijn superieuren toen
hij naar emplooi elders begon om te zien, bracht een aantal maanden in de
gevangenis door en werd in 1717 oneervol ontslagen.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Prins <i>Leopold van
Anhalt-Köthen</i> schoot hem te hulp met een aanstelling als kapelmeester in
Köthen. Omdat de prins calvinist was en geen behoefte had aan kerkmuziek,
schreef Bach in deze periode meest seculiere werken, o.a. de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Brandenburgse_Concerten">Brandenburgse Concerten</a></b>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span lang="EN-GB">Maria Barbara Bach</span></i><span lang="EN-GB"> overleed in 1720. </span>Het jaar daarop
ontmoette Bach de 16 jaar jongere en zeer begaafde sopraan <i>Anna Magdalena Wilcke</i>. Veel zal ze na hun huwelijk niet meer zijn
opgetreden, want ze kregen 13 kinderen. Daarvan overleefden echter slechts zes
de kinderjaren, waaronder drie zoons die allen vooraanstaande musici werden. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In 1723 werd Bach benoemd tot<i> cantor</i> van de <i>Thomasschule</i>
(onderdeel van de <i>Thomaskirche</i> in
Leipzig). Hij gaf daar muziekles, leidde het <b><i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Thomanerchor">Thomanerchor</a></i></b> en verzorgde
de zondagse cantate-uitvoeringen in de kerk. Hij was ook verantwoordelijk voor
de muzikale omlijsting van de diensten in de beide andere belangrijke kerken,
de <i>Nicolaikirche </i>en de <i>Paulinerkirche</i>. Deze post behield hij tot zijn dood 27
jaar later. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bach voerde gewoonlijk zijn eigen cantates uit, waarvan hij
de meeste in de eerste drie jaren van zijn verblijf schreef. Zij werden
verzameld in jaarcycli. In zijn <i>In
Memoriam</i> worden er vijf vermeld, waarvan er drie bewaard gebleven zijn.
Naast de cantates componeerde hij oratoriums (zoals het <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Weihnachtsoratorium">Kerstoratorium</a></b>) en missen, waarvan de laatste, in de 19<span style="font-size: x-small;">e</span> eeuw <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hohe_Messe">Hohe Messe</a></b> gedoopt, een soort
compendium was van al zijn kunnen. Hij heeft vermoedelijk 4 à 5 passies
geschreven, waarvan er twee de eeuwen overleefd hebben: de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes-Passion_(J.S._Bach)">Johannes-Passion</a></b> (1724) en de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Matth%C3%A4us-Passion_(J.S._Bach)">Matthäus-Passion</a></b>
(1727).</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Omdat hij een matig inkomen had (hij betaalde een substituut
om zijn lessen Latijn over te nemen) en een groot gezin moest onderhouden,
verdiende Bach een centje bij door het schrijven van seculiere cantates voor
begrafenissen en huwelijken van particulieren. Ook werd hij directeur van het <i>Collegium Musicum</i> (dat was opgericht
door Telemann), waarmee hij o.a. in een koffiehuis optrad. Hij slaagde er daarnaast
in een aanstelling als hofcomponist te verwerven bij de koning van Polen, <i>August III</i>. In 1741 componeerde Bach op verzoek van de Russische gezant aan het hof in Dresden, de aan slapeloosheid lijdende Graaf <i>Hermann Carl von Keyserlingk</i>, een aantal stukken voor klavecimbel. Deze werden later naar de uitvoerende klavecinist, <i>Johann Gottlieb Goldberg</i>, de <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Goldbergvariaties">Goldberg-Variaties</a> </b>genoemd. Naar verluid was de opdrachtgever zo ingenomen met het werk, dat hij Bach beloonde met een gouden beker gevuld met 100 Louis d'Or. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vanaf 1749 ging Bachs gezondheid gestaag achteruit. Hij ging
steeds slechter zien en liet zich uiteindelijk opereren door de Britse
kwakzalver <i>John Taylor</i>. Sommigen
geloven dat hij aan de gevolgen van deze operatie gestorven is. Feit is dat hij
luttele maanden later (20 juli 1750) overleed, vermoedelijk aan een combinatie
van een beroerte en longontsteking. Anna Magdalena bleef berooid achter.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Videomateriaal
Bach</u>:<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Documentaires: </span></b><span lang="EN-GB"><i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=4OvzStZfeBg">The Great Composers: Bach</a></i>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mF2ipOLOarU">Bach and the Lutheran Legacy</a></i>; <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=SOO8IC8_VaY">Bach: A Passionate Life</a></i>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=jvbWB-lzalM&list=PL63FCC1CF0017BD08&index=1&feature=plpp_video">Il était un fois –Jean Sébastien Bach</a> </i>(Frans)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Belangrijke composities: </b><b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=_jXKIy_2p5U&feature=related">Brandenburgse Concerten</a> </b>(1721); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=h3pRYk8tE_I">Johannes-Passion</a> </b>(1724); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=bFnW_CrPUlA">Kerstoratorium</a> </b>(1734); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=pXBAydcavdc&feature=fvwrel">Goldberg-Variaties</a> </b>(1741); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=76Osna4exoU">Hohe Messe</a> (</b>alias Mis in b-klein of
Missa in h-moll, 1750)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Bekende werken</b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Zd_oIFy1mxM">Toccata en Fuga in d-klein</a></b>; <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mGQLXRTl3Z0">Cello-Suite No. 1</a></b>; <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=leTVfMb2uME">Concert voor Twee Violen in d-klein</a></b>; <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=3yIcoPrAgvs">Air on the G-String</a></b>; <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=XbyWtyBr4Sk&feature=related">Jesus bleibet meine Freude</a>; <a href="http://www.youtube.com/watch?v=PN72izwrd4o">Badinerie</a></b><br />
<b>Moderne bewerkingen</b>: <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Oz1lYc3NfoM"><b>Swinging Bach</b></a>;<i> </i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=i0nRPDfpbkY&list=PL52523D1034FB0DA9"><b>Proms 2010 - Bach Day</b></a> <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
(<b>3) <u>Georg
Friedrich Händel</u></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i>Georg Friedrich Händel</i>
werd op 23 februari 1785 in Halle geboren. Hij stamde, in tegenstelling tot de
meeste andere componisten, niet uit een muzikale familie. Zijn vader begon zijn
carrière als barbier en eindigde als lijfchirurgijn van de Keurvorst van
Brandenburg. Hij had weinig op met de muzikale aspiraties van zijn zoon, maar
toen Hertog Johann Adolf deze hoorde spelen bood hij hem een muziekopleiding
aan bij de plaatselijke organist. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In 1702 liet Händel zich naar de wens van zijn vader
inschrijven als student rechten en nam hij een bijbaan als kerkorganist, die
hem financieel onafhankelijk maakte. Na een jaar had hij er genoeg van en
vertrok hij naar Hamburg, waar hij een aanstelling kreeg als tweede violist bij
de <i>Oper am Gänsemarkt</i>. Hier kregen
zijn eerste vier opera’s hun première. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Händel ontmoette bij zo’n gelegenheid Hertog <i>Gian Gastone de’ Medici</i>, die hem
uitnodigde naar Florence te komen, waar hij begin 1706 arriveerde. Hij liet er
zijn opera <i>Rodrigo</i> opvoeren. Na enige
tijd trok hij verder naar Rome, waar hij twee jaar verbleef (1707-1708). Omdat
in de kerkelijke staat opera’s verboden waren, concentreerde hij zich op
sacrale muziek voor de Romeinse geestelijkheid. Het meest opmerkelijke van deze
werken was het allegorische oratorium <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Il_trionfo_del_Tempo_e_del_Disinganno">Il Trionfo de Tempo e del Disinganno</a></b> met een libretto van kardinaal <i>Benedetto Pamphili</i>. Gedurende deze tijd
genoot hij de gastvrijheid van de steenrijke Markies <i>Francesco Ruspoli</i> en andere aristocraten -en hij bleek een dure
kostganger. Hij logeerde ook een tijdje in Venetië bij Kardinaal <i>Vincenzo Grimani</i>, die het libretto voor
zijn opera <i>Agrippina</i> schreef. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In 1710 keerde hij terug naar Duitsland en werd aangesteld
als kapelmeester bij de Keurvorst van Hannover, de latere Koning George I van
Groot-Brittannië. Hij genoot er een grote mate van vrijheid. Aan het eind van
dat jaar bezocht hij voor het eerst Londen, waar zijn opera <i>Rinaldo</i>, hoofdzakelijk samengesteld uit
muziekstukken die hij in Italië had gecomponeerd, een doorslaand succes werd
(50 voorstellingen). Hij ging voor korte tijd terug naar Hannover, maar
vestigde zich in 1712 permanent in Londen. In 1727 verkreeg hij de Britse
nationaliteit, waarna hij door het leven ging als <i>George
Frideric Handel</i>. Ook in Londen liet Händel zich de gastvrijheid van de
aristocratie gaarne aanleunen. Jarenlang woonde hij in <i>Burlington House</i>, het onderkomen van de Graaf van Burlington. Pas
in 1723 zou hij een zelfstandige woning huren.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In 1717 is de
première van <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Water_Music_(Handel)">Water Music</a></b>,
gecomponeerd ter ere van Koning George, die nogal verstoord was geweest over
Händels langdurige deserties uit Hannover, maar die zich hierdoor met hem verzoende.
Het werk beviel hem naar verluid zozeer dat hij het driemaal achter elkaar liet
spelen terwijl zijn flottielje over de Theems heen en weer voer. In hetzelfde
jaar werd Händel de huiscomponist van <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Cannons_(house)">Cannons</a></b>,
de residentie van de Hertog van Chandos. Voor hem schreef Händel de ‘pastorale
opera’ <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Acis_and_Galatea_(Handel)">Acis and Galatea</a></b>, het werk
dat tijdens zijn leven het meest frequent opgevoerd zou worden.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De hertog werd een van de voornaamste aandeelhouders van de
in 1719 gestichte <b>Royal Academy of Music.</b>
Händel werd benoemd tot <i>master of the orchestra</i>, met als belangrijkste taken het schrijven van muziekstukken voor het
gezelschap en het engageren van solisten in het buitenland. Na een omweg over Dresden, waar hij een heel gezelschap vastlegde, spoedde Händel zich naar Italië. Hij keerde terug met o.a. de beroemde <i>alto-castrato
<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Senesino">Senesino</a></i> en de even befaamde sopraan <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Francesca_Cuzzoni">Francesca Cuzzoni</a></i> in zijn kielzog. De <i>Academy </i>voerde hoofdzakelijk Italiaanse opera’s op,
voor een groot deel van de hand van Händel zelf. Ondanks het succes van veel
van de voorstellingen ontvingen de aandeelhouders slechts in één jaar dividend
en in 1729 staakte men de activiteiten. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Händel begon onmiddellijk met de <b>New (Second) Academy of Music</b>. Hij kreeg echter ruzie met zijn stercastraat
<i>Senesino</i>, die overliep naar de
concurrerende <b>Opera of the Nobility</b>. Dit gezelschap werd in 1733 opgericht door een groep edelen, onder wie de Prins van Wales,
die de Duitse invloed wilden inperken en die zich daarom te weer stelden tegen
de door Koning George gesteunde ‘buitenlander’ Händel. Later wisten ze ook
Cuzzoni weg te lokken en engageerden ze de beroemdste aller castraten, <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Farinelli">Farinelli</a></i>, die een regelrechte sensatie werd
en schatten verdiende. Dit bracht Händel in een moeilijk parket, nog verergerd
door het feit dat het Engelse publiek de Italiaanse opera beu begon te worden
en zang in de eigen taal wilde horen. In 1734 ging zijn gezelschap dan ook
failliet, enkele jaren later gevolgd door de concurrenten. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Onverdroten startte Händel samen met <i>John Rich</i> een derde operagezelschap in Convent Garden. Maar de tijd
van de Italiaanse opera was definitief voorbij. Nooit voor één gat te vangen
besloot Händel zich in het vervolg te concentreren op Engelstalige oratoriums,
waarvan <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Messiah">Messiah</a> </b>de bekendste werd,
ofschoon andere werken van hem in deze periode populairder waren. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook Händel had in zijn laatste jaren te kampen met een
falende gezondheid. In 1737 kreeg hij (vermoedelijk) een beroerte, waardoor hij
vier vingers van zijn rechterhand niet meer kon gebruiken. Na een intensieve
kuur van zes weken in Aken bleek hij echter op wonderbaarlijke wijze hersteld
te zijn. In 1750 werd hij slachtoffer van een ernstig rijtuigongelijk in
Nederland. Een jaar later begon zijn gezichtsvermogen te verminderen en hij
liet zich tot drie maal toe opereren (de laatste keer door dezelfde John Taylor
die ook Bach had gemaltraiteerd) met oogontstekingen en voortschrijdende
blindheid als resultaat. Hij stierf in 1759 in zijn huis in Brook Street (nu
het <b><a href="http://www.handelhouse.org/">Handel House Museum</a></b>). Hij liet
zijn voornaamste erfgename, zijn nichtje Johanna, een vermogen van £ 20.000 (omgerekend ca. zes miljoen
euro) na.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><u>Videomateriaal
Händel</u>:<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Documentaires</span></b><span lang="EN-GB">: <i>Handel,
the Entertainer (<a href="http://www.youtube.com/watch?v=AEiWrqV4_Qg">1</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=znE5lN__WTU">2</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=Zmo3egR32rg&feature=relmfu">3</a>, <a href="http://www.youtube.com/watch?v=x2ZrrQsBQKg">4</a>)</i>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=HnKFUNizi4E&list=PL31Z5ikZgjZnTajrRbpcYwbDmQ_-zK0bn">Handel, the Conquering Hero</a></i>; <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Nyz0FP_dxDc">Handel’s Water Music</a> </i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-GB">Speelfilm</span></b><span lang="EN-GB">: <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=irngl9hzGPg">The Life of George Frederick Handel</a></i> (1985 met <i>Trevor
Howard</i>)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Belangrijke composities</b>: <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=KA-FD2NRtms">Il Trionfo de Tempo e del Disinganno</a></b>
(1707); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=q27aV-IiQWo">Water Music & Music for the Royal Fireworks</a> </b>(1717); <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=J8yaq6zijwo&list=PLAE68F13E725BD8CE">Acis and Galatea</a></b> (1718); <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=3LsZpitl-cI">Messiah</a></b> (1742)</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>De mooiste aria’s</b>:
Händel is de meester van de <i>da capo aria</i>,
niemand laat de emoties zo van het podium spatten als hij. <b>Il Trionfo</b> bevat enkele fraaie voorbeelden (<i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=Hh_kvU_LX6c">Crede l’uom ch’egli riposi</a></i> en <i>Lascia
la spina</i> –later omgewerkt tot <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=ZsF1w25mWhw">Lascia ch’io pianga</a></i> voor <b>Rinaldo</b>).
Händel zelf beschouwde <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Nmxi4IQ3d4U&feature=relmfu">Cara sposa, amante cara</a></i> (uit <b>Rinaldo</b>) en <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=0VSMskk8aj0">Ombra cara di mia sposa</a></i> (uit <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Radamisto_(Handel)">Radamisto</a></b>) als zijn fraaiste composities.
Andere aanraders zijn: <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=gmUMch2V8EQ">Verdi prati</a></i> (uit <b>Alcina</b>), <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=atqfqt3aDes">Scherza infida</a> </i>(uit <b>Ariodante</b>, hier bij wijze van uitzondering vertolkt op een amateuropname), <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Rauv7j2z5Ug">Piangerò la sorte mia</a></i> (uit <b>Giulio Cesare</b>), <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=PqaZ6CtRjPM">Ombra mai fu</a></i> (uit <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Serse">Serse</a></b>), <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-6jSYJQcvDY">Myself I shall adore</a></i> (uit <b>Semele</b>) en de
duetten <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=DLev2RhNvsU">Son nata a lagrimar</a></i> (uit <b>Giulio Cesare</b>), <a href="http://www.youtube.com/watch?v=0jmDAvJvFa4"><i>Io t’abbraccio</i> </a>(uit <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Rodelinda_(opera)">Rodelinda</a></b>)
en <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=G_DfbyHhc7w">To thee, thou glorious son of worth</a></i>
(uit <b>Theodora</b>). </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-8101224581213105112012-06-24T21:51:00.002+02:002014-05-22T02:09:04.469+02:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 2.<div style="text-align: justify;">
<br />
DE WEDEROPSTANDING VAN DE BAROKMUZIEK.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Muzikale
ontwikkelingen volgen elkaar, zoals alle maatschappelijke ontwikkelingen, in steeds
sneller tempo op. Duurde in de muziek de middeleeuwse periode 900 jaar (500 -1400)
en het renaissancetijdperk 200 jaar (1400-1600), voor de Barok wordt slechts 150
jaar gerekend (1600-1750) en de klassieke periode liep in 1820 ten einde.
Daarna werd het allemaal een stuk verwarrender.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In het
werk van <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=sDesTZLn2xc">Claudio Monteverdi</a></b>
(<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Claudio_Monteverdi">1567-1643</a>) ziet men de overgang van de Renaissance naar de Barok in de
praktijk (hij schreef o.a. de eerste echte <b>opera</b>)
en de dood van twee van de grootste barokcomponisten, <b>Johann Sebastian Bach</b> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Johann_Sebastian_Bach">1685-1750</a>) en <b>Georg Friedrich Händel</b> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Georg_Friedrich_H%C3%A4ndel">1685-1759</a>), markeert het einde. Het andere
lid van de ‘grote drie’, <b>Antonio Vivaldi</b>
(<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Antonio_Vivaldi">1678-1741</a>), was hen al voorgegaan. Andere belangrijke componisten waren <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=i0ZoiNV3zwI">Jean-Baptiste Lully</a></b> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Baptiste_Lully">1632-1687</a>) [<a href="http://www.youtube.com/watch?v=BvZT2b8dKws&list=PL4A48A520032BF04F">documentaire</a>], <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=y6gWg-VJ_Lw">Henry Purcell</a></b> (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Purcell">1659-1695</a>), <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=QYLxSXgH5bw">Georg Philipp Telemann</a></b> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Georg_Philipp_Telemann">1681-1767</a>) en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=dLcuRfJzetI&playnext=1&list=PL2314028C9EAE3072&feature=results_main">Jean-Philippe Rameau</a></b> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Jean-Philippe_Rameau">1683-1764</a>). <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tijdens
de Barok veranderde er nogal wat in de muzikale uitvoeringspraktijk. Bestonden muziekgezelschappen
voor die tijd vaak uit <i>consorts</i> van
verwante instrumenten in verschillende toonhoogten (de uitzonderingen werden <i>broken consort</i> genoemd), tijdens de
Barok werden gemengde ensembles bestaande uit een variëteit aan strijk-,
blaas- en tokkelinstrumenten de norm. In de Renaissance werd het instrument dat
een compositie moest spelen vaak niet geëxpliciteerd, terwijl in de Barok werd
gecomponeerd voor specifieke instrumenten. De polyfone (meerstemmige) muziek
maakte steeds meer plaats voor solo’s (vocaal of instrumentaal) met
begeleiding. Van groot belang hierbij was de <i>basso continuo</i> (‘doorgaande bas’, te vergelijken met de ritmesectie
van een rockgroep). Deze bestond uit een wisselende combinatie van cello,
contrabas, luit, orgel en klavecimbel. Indien er slechts één instrument werd
gebruikt, was dat meestal de klavecimbel, die vaak kortweg <i>continuo</i> werd genoemd. Nieuwe, gewoonlijk technisch superieure, instrumenten verdrongen oudere soortgenoten. Zo zag deze periode de opkomst van
de hobo en de viool, die de <i>viola da
gamba</i> (‘beenviool’) verving en niet van dit strijkinstrument afstamde, maar
van de middeleeuwse <i>rebec</i>. De <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Viol">viola da gamba</a></i> wordt rechtop gehouden, wordt onderhands bespeeld en telt zes snaren, terwijl de viool onder de kin wordt geklemd,
bovenhands wordt bespeeld en vier snaren telt. De nieuwe instrumenten waren
beter geschikt voor het vertolken van solo’s. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook
ontstonden er nieuwe muziekvormen zoals het <i>concerto grosso</i> (kleine groep solisten –meestal twee violen en een
cello- met begeleiding). De pionier van het <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=v-QP7M834Vk"><b>concerto grosso</b></a></i> was <b><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Arcangelo_Corelli">Arcangelo Corelli</a></b>
(1653-1713). Ze bestonden meestal uit vier à zes delen met een wisselend tempo.
Daaruit kwam later het <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=VTRNQaLeFiA&feature=related"><b>concerto</b></a></i>
(solo-instrument met begeleiding) voort, dat gewoonlijk uit drie delen bestond. De
<i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=R4VPUJsn_yI"><b>suite</b></a></i> was een meerdelig muziekstuk , waarin een <i>ouverture</i> werd gevolgd door een aantal dansen (zoals een <i>menuet</i>, <i>sarabande,</i> of <i>gavotte</i>). In
de vocale muziek trad de <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=hTOXbADJyyM"><i>aria</i></a></b> steeds
meer op de voorgrond, in de vorm van de <i>da
capo</i> (letterlijk: vanaf het begin) <i>aria</i>, waarvan de tekst uit drie
strofes van niet meer dan een regel of zes bestond, in de vorm A B A. Tijdens
de herhaling van het eerste couplet werd de solist geacht deze met vocale
versieringen te verfraaien (wat tegenwoordig lang niet altijd meer gebeurt).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Barokcomponisten
waren geen vrij scheppende kunstenaars. Ze hadden een vaste dienstbetrekking als <i>cantor</i> bij een kerk (zoals Bach),
muziekleraar bij een instelling (zoals Vivaldi), kapelmeester bij een vorst
(zoals de meesten), of ze bestierden een eigen operagezelschap (zoals Händel). Ze
waren hun eigen impresario, hun eigen orkestmanager en hun eigen dirigent,
functies die later gesplitst werden. Ze componeerden wat hun patroon of hun
publiek horen wilde. Originaliteit was niet overmatig belangrijk. Bach, tegenwoordig als een van de grootste componisten beschouwd (zo niet de grootste) recyclede niet alleen zijn eigen composities (zo doken delen van zijn Brandenburgse Concerten als <a href="http://www.youtube.com/watch?v=4vym2jSr4UU"><i>sinfonia</i></a> op in zijn cantates), maar speelde ook onbekommerd leentjebuur bij (Italiaanse) collega's. Vivaldi's <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=kO6CqW3imbo">Concert voor Vier Violen</a> </b>werd bij Bach bijvoorbeeld een <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=4_pbxdfwi7Y">Concert voor Vier Piano's</a></b>.<br />
<br />
Veel muziekstukken uit de barokperiode raakten na het
overlijden van de componist in de vergetelheid en werden in geen 200
jaar meer gespeeld. Dat overkwam zelfs Bach met zijn cantates. In de loop van
de twintigste eeuw vond echter een herwaardering plaats en de afgelopen decennia
is er zelfs sprake van een heuse <i>revival</i>.
Barokensembles schieten als paddenstoelen uit de grond; barokopera’s behoren weer
tot het standaardrepertoire; bekende vertolkers als <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=JMvXCUQINI0">Cecilia Bartoli</a> </b>en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=hHXd8jCxsQw&feature=related">Andreas Scholl</a> </b>hebben de sterrenstatus bereikt en maar liefst zes
dirigenten(koppels) [<i>Helmut Rilling</i>, <i>Gustav Leonhardt/Nikolaus Harnoncourt</i>, <i>Ton Koopman</i>, <i>Pieter-Jan Leusink</i>, <i>John
Eliot Gardiner</i> en <i>Maazaki Suzuki</i>)
hebben de complete cantates van Bach (ca. 80 uur muziek) op cd vastgelegd, of
zijn daarmee bezig. [<i>Ton Koopman</i>
heeft zich daarna op de <a href="https://www.youtube.com/watch?v=4fkKaxmcYa8&feature=plcp">werken</a> van <b><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dietrich_Buxtehude">Dietrich Buxtehude</a></b> (1637-1707) gestort.] De componisten die tegenwoordig het meest geliefd zijn werden door hun tijdgenoten echter niet altijd het meest gewaardeerd (Telemann was bijvoorbeeld veel populairder dan Bach).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
De
redenen voor deze opleving zijn niet zo moeilijk te vinden. (1) <b>Barokmuziek swingt</b> (vooral die van Bach
–dat wist <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=T71MlJEG9RA">Ekseption</a></b> al). Of liever
gezegd, barokmuziek <b>kan </b>swingen, want vaak werd het tempo door de componist
niet aangegeven en het bepalen daarvan aan de uitvoerenden overgelaten. Het
tempo is wat de dirigent ervan maakt –en dirigenten houden tegenwoordig van
opschieten. (2) <b>Barokmuziek is goedkoop</b>.
Met 2 eerste violen, 2 tweede violen, 2 altviolen, 2 cello’s, een luit en een
klavecimbel kan men een groot deel van het repertoire al spelen (en niet zelden kan
men met nog minder deelnemers uit de voeten). Voegt men aan het gezelschap nog
2 hobo’s, een fagot, een orgel, een contrabas, 2 (dwars/blok)fluiten en enig
koperwerk (baroktrompetten en hoorns) toe, dan kan men alle muziek uitvoeren.
Dat levert dus een kamerorkest van 10 à 20 musici op. Een beetje symfonieorkest
is drie maal zo groot en wil men Wagner of Mahler kunnen spelen, dan is een opstelling van meer dan 100 man nodig. Grote orkesten halen ca. 90% van hun
inkomsten uit subsidies, barokensembles nog geen 25%. In deze economisch
moeilijke tijden is dat een groot voordeel.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
In
Frankrijk, waar bijna alle staatssubsidies richting Parijs vloeien (vooral het
Boulez-imperium verslindt miljoenen), is er een trend dat kleinere steden
zichzelf cultureel op de kaart zetten door het organiseren van een
barokfestival of het faciliteren van een barokorkest. Het onooglijke Caen biedt
al vele jaren een onderkomen aan <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=iWu_hhnzRlU">Les Arts Florissants</a></b> van de Frans-Amerikaanse pionier <i><a href="http://www.arts-florissants.com/site/pop_index.htm">William Christie</a></i>; <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=vnOIhQwRBEk">Les Musiciens du Louvre</a></b> van <i><a href="http://www.mdlg.net/">Marc Minkowski</a> </i>zijn naar Grenoble vertrokken en Metz maakt goede sier met het
ensemble <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=L5TYbJhGUfc&list=PL1AE30EE51F1A0492&index=1&feature=plpp_video">Orfeo 55</a></b> van contra-alt <i><a href="http://www.nathaliestutzmann.com/en/">Nathalie Stutzmann</a></i> (dat resideert in <i>l’Arsenal</i>, een voormalige kazerne waar
haar overgrootmoeder vroeger de hemden van de officieren streek). De
samenstelling van de orkesten varieert sterk, al naar gelang de muziek die
gespeeld wordt. Barokmuzikanten zijn noodgedwongen flexibel, want ze moeten in
minstens twee à drie ensembles spelen om het hoofd boven water te houden. Zo is
violist <i>Thibault Noally</i> niet alleen in
de gelederen van <i>Marc Minkowski</i> en <i>Nathalie Stutzmann </i>te bewonderen, maar
maakt hij ook deel uit van het gezelschap <b><a href="http://www.artisticmanagement.eu/#!en/10/jennifer-larmore-opus-five">OpusFive</a></b>
van de Amerikaanse mezzosopraan <i>Jennifer
Larmore</i>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ook
andere landen koesteren barokorkesten, o.a. <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=3om34h59cqM">Europa Galante</a></b> (van <i><a href="http://www.europagalante.com/?changeLang=en&changeLang=en">Fabio Biondi</a></i>) en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=uubKrapXXuQ&feature=BFa&list=PL347959FBD719CB44">Il Giardino Armonico</a> </b>(van
<i><a href="http://www.ilgiardinoarmonico.com/">Giovanni Antonini</a></i>) in Italië, het <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=BfLL9meYq64">Freiburger Barockorchester</a></b> (van <i><a href="http://www.barockorchester.de/">Petra Müllejans</a></i> en <i>Gottfried von der Golz</i>) in Duitsland, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=L9pPG8dlfaY&list=PLF76030016693BC40">Concerto Copenhagen</a></b> (van <i><a href="http://www.myspace.com/concertocopenhagen">Lars Ulrik Mortensen</a></i>) in Denemarken, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=RZNYtML_Zrg">Collegium 1704</a></b> (van <i><a href="http://collegium1704.com/#">Vaclav Luks</a></i>) in
Tsjechië, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=q5Y2B55nKZY">The English Baroque Soloists</a></b>
(van <i><a href="http://www.monteverdi.co.uk/about/ebs">John Eliot Gardiner</a></i>) en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=QCHUCMiJ_Ew">The King's Consort</a></b> (van <i><a href="http://tkcworld.org/">Robert King</a></i>) in Groot-Brittannië. De
barokmuziek heeft zelfs niet-westerse landen veroverd. Zo heeft de Japanse
dirigent <i><a href="http://bachcollegiumjapan.org/en/">Maazaki Suzuki</a></i> veel succes
met zijn <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-d9FLEIQfME">Bach Collegium Japan</a></b>. Nederland
blaast een flink partijtje mee waar het de barokmuziek betreft (mede door de traditie
op het gebied van de Matthäus-Passion), maar de gezelschappen in de Lage Landen
hebben het tegenwoordig moeilijk. Het <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=XLElL_JJxuA">Amsterdam Baroque Orchestra</a></b> van <i>Ton Koopman</i>
werd flink in zijn subsidie gekort en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=H5lsx5m8-J0">La Petite Bande</a></b> van de Belg <i><a href="http://www.lapetitebande.be/">Sigiswald Kuijken</a></i> dreigt hetzelfde te overkomen. [<i>Kuijken</i>
heeft o.a. de <i><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Violoncello_piccolo">viola da spalla</a></i> aan de
vergetelheid ontrukt.]<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Grote
symfonieorkesten waren tot voor kort bijzonder vrouwonvriendelijk. Als de
muzikanten ballotagerecht hadden, werden vrouwen zelfs systematisch buitengesloten.
<i>Herbert von Karajan</i>, bijvoorbeeld, raakte
gebrouilleerd met de <b>Berliner
Philharmoniker</b> nadat de veelbelovende klarinettiste <i>Sabine Meyer</i> door haar collega’s was weggestemd (haar toon zou niet
bij het orkest hebben gepast). Hij beschouwde het, terecht, als puur seksisme. [Meyer
zou pas vele jaren later als solist weer met het orkest <a href="http://www.youtube.com/watch?v=3dexfWm3bJ4">concerteren</a>.] Hoewel er
tegenwoordig enige verbetering geconstateerd kan worden, zijn vrouwen in
dergelijke orkesten nog altijd verre in de minderheid. In barokensembles spelen
vrouwen een veel vooraanstaander rol<i>.
Nathalie Stutzmann</i> is bepaald niet de enige dirigente. Bekende orkestleiders
zijn <i><a href="http://www.leconcertdastree.fr/">Emmanuelle Haïm</a></i> (<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=u4vB6DaJfQw">Le Concert d’Astrée</a></b>), <i><a href="http://www.tafelmusik.org/">Jeanne Lamon</a></i> (<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=QOAzSVXm4-E&feature=BFa&list=SP691250FC1B49CBA4">Tafelmusik</a></b>) en <a href="http://www.arpeggiata.com/"><i>Christina Pluhar</i></a> (<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=8EVUNvPAcYY">L’Arpeggiata</a></b>). [Deze groep met zijn mengeling van vroege barokmuziek en Zuid-Europese (recentelijk ook Zuid-Amerikaanse) volksmuziek is een
van de verrassendste ontdekkingen van mijn barokverkenningen, daarom als toegift de video van hun recente programma <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=rehipOrlb5g">Teatro d'Amore</a> </b>met o.a.<b> </b><i><a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Jaroussky-Philippe.htm">Philippe Jaroussky</a></i>.] In barokorkesten ligt het percentage vrouwen aanzienlijk hoger (sommige
worden bijwijlen zelfs compleet door vrouwen <a href="http://www.youtube.com/watch?v=JvNQLJ1_HQ0&feature=relmfu">gedomineerd</a>). Zij zijn ook actief
als solist of concertmeester. Jammer dat de barokscène de laatste jaren steeds
meer het toneel is geworden van een regelrechte ‘strijd tussen de seksen’
(waarover later meer).<o:p></o:p><br />
<br />
Omdat zoveel ensembles in dezelfde vijver vissen, is de drang om met iets nieuws te komen groot. Vele orkestleiders en prominente solisten duiken de archieven in om nieuw materiaal te vinden, of ze engageren een musicoloog om dat voor hen te doen. Regelmatig komen er onbekende werken aan het licht, met name van Vivaldi. In hun queeste om origineel te zijn gaan sommigen heel ver. Zo heeft de laatste cd van <i>Christina Pluhar </i>afgezien van de instrumentatie weinig meer met de Barok te maken volgens enkele critici. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sommige
gebruikers van You Tube zijn behoorlijk gedreven en maken van hun bijdragen ware
kunstwerken. Opmerkelijk is het werk van de Braziliaanse alleskunner <i>Eduardo Antonello</i>, die een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=rU7ge0WIFdk&list=UUz0gFSh5F2erk_vDZzCR6ug&index=1">reeks video's</a> heeft gemaakt met muziek uit de late Renaissance en vroege Barok (plus een aantal eigen composities in dezelfde stijl), waarin hij zelf het merendeel van de instrumenten (tot meer dan 10 aan toe) bespeelt. Voor de eerste kennismaking met het vocale barokrepertoire is
deze <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=mQ7Yln7Su5Q&list=UURu51EOh8ZT6HQL2UV0z2OA&index=1">playlist</a> </i>zeer geschikt.
Met o.a. <i><a href="http://www.facebook.com/pages/David-Daniels/130135030388626">David Daniels</a></i>, <i><a href="http://www.karinagauvin.com/">Karina Gauvin</a></i>, <i><a href="http://www.vivicagenaux.com/">Vivica Genaux</a></i>, <i><a href="http://www.facebook.com/pages/Ann-Hallenberg-the-official-page/172393199455430">Ann Hallenberg</a></i>,
<i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Lorraine_Hunt_Lieberson">Lorraine Hunt Lieberson</a></i>, <i><a href="http://topilehtipuu.com/">Topi Lehtipuu</a></i>, <i><a href="http://marienicolelemieux.com/accueil.php">Marie-Nicole Lemieux</a></i>, <i><a href="http://www.maryellennesi.com/">Mary-Ellen Nesi</a></i> en <i><a href="http://www.annesofievonotter.com/">Anne Sofie von Otter</a>. </i>Een rondgang door de instrumentele muziek wordt geboden door de <i><a href="https://www.youtube.com/watch?v=OKgLEWv9imE&list=PL764FC1C2B52AEC62&index=1">playlist</a></i> van het Amerikaanse ensemble (met Nederlandse inbreng) <b><a href="http://voicesofmusic.org/">Voices of Music</a></b>.<br />
<br /></div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-33075031.post-62228212514160616502012-06-18T12:31:00.004+02:002016-02-25T17:56:08.406+01:00BAROKMUZIEK VOOR BEGINNERS 1.<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br />
DE WONDERE WERELD VAN YOUTUBE.<br />
<br />
Tot voor kort kon je mij gerust een muzikale analfabeet
noemen wat het klassieke genre betrof. Dat was ook niet zo verwonderlijk.
Behalve dat ik van nature muzikaal onbegaafd ben, kreeg ik op dit terrein
ook weinig van huis uit mee. Mijn ouders gingen nooit naar klassieke concerten,
ze luisterden überhaupt nauwelijks naar
klassieke muziek. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Wij hadden thuis wel een piano staan (best bijzonder in onze
kringen), die bij mijn grootouders vandaan kwam. Hoewel mijn moeder hem trouw
elk half jaar liet stemmen, deed hij vooral dienst als onderzetter. Ze speelde
hoogstens in de daarvoor bestemde periode enkele Sinterklaas- en kerstliederen.
Wij (de vier dochters) taalden niet naar de piano en we werden ook niet
gedwongen te spelen (waarschijnlijk omdat pianolessen duur waren). Verder dan
het hameren van de vlooienmars zijn we nooit gekomen. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Op mijn 8<span style="font-size: x-small;">e</span> werd ik tegenstribbelend naar blokfluitles
gestuurd, gegeven door een dorre, bijschnabbelende onderwijzer in een vooral in
de winter naargeestig en koud schoolgebouw. Mijn ouders vonden dat dit bij een
goede opvoeding hoorde (zo werd ik ook aan gymnastieklessen onderworpen, met eenzelfde
resultaat). Ik haatte het geriedel op de blokfluit en al gauw vertoonde ik me niet
meer bij de les, maar verschool me in de lokale bibliotheek waar ik boeken over
vreemde volken en geschiedenis verslond. [Deze vluchtreactie heeft jaren later geleid
tot een ongelukkig uitpakkende studiekeuze, maar dat is een ander verhaal.]
Mijn weerzin ontging uiteindelijk ook mijn ouders niet, zodat mijn jongere
zusters deze beproeving bespaard is gebleven.</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Toen een vriendinnetje voor haar verjaardag een gitaar
kreeg, haalde ik mijn vader over nieuwe snaren op de (uit zijn tijd bij de
marine stammende) banjo te zetten, zodat we als duo konden opereren. Zij was al
net zo min muzikaal <i>angehaucht</i> als ik
en zelfs met herculeïsche inspanningen bleven we steken bij de uitvoering van
één enkel lied: <i><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Old_Black_Joe">Old Black Joe</a></i>.</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Nee, het zal nooit wat worden tussen mij en enig
muziekinstrument. Zingen doe ik wel graag, maar helaas, een schorre kraai
brengt met mij vergeleken hemelse klanken voort, dus ik laat me slechts horen
in zeer grote gezelschappen waar dit gegarandeerd niet opvalt. Ik heb overigens
wel een redelijk goed muzikaal gehoor: ik merkt het direct als een musicus er
ook maar een fractie naast zit (bij ‘normale’ muziek tenminste) en ik vlei me
dan ook met de gedachte dat ik uitstekend kan beoordelen of een uitvoering goed
of slecht is –anders zou ik me uiteraard nooit aan deze serie wagen.</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Mijn muzikale ontwikkeling is tot voor kort blijven steken
in mijn studententijd (begin zeventiger jaren). Het geldt, denk ik, voor de
meeste mensen dat ze datgene wat ze in deze periode van hun leven hebben leren
appreciëren mooi blijven vinden. Mijn muzikale smaak varieerde van ‘seventies’
(gitaar)pop via Keltische, Engelse en Franse folk(rock) tot dansmuziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Een groot deel van mijn muzikale voorkeur is bij toeval
ontstaan. De Bretonse bard <a href="http://www.alan-stivell.com/"><b>Alan Stivell</b></a>
leerde ik bijvoorbeeld kennen tijdens onderzoek in Zuid-Frankrijk (dankzij een
hippie-echtpaar dat met spijkerbroeken langs de plaatselijke markten trok);
Franse folk door de ‘bals’ die in de zomer wekelijks in mijn onderzoeksgebied
werden gehouden. Middeleeuwse dansmuziek is hier in feite de voorouder van. In
deze tijd was er bovendien in de Minderbroederstraat in Utrecht een
fantastische platenzaak (De Discus, helaas al lang geleden gesneefd), die een
ruime collectie van dit soort platen had. Ik bezocht ook regelmatig folkconcerten. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Daarna nam mijn belangstelling voor muziek danig af. Ik was
in ieder geval niet van zins er veel geld aan te besteden. Nog altijd bestaat
het grootste deel van mijn muziekcollectie uit oude vinylplaten (en de
cassettebandjes die ik maakte van cd’s die ik uit de Utrechtse bibliotheek
leende en die ik nu alleen nog op een bejaarde walkman af kan spelen). Deze
situatie duurde voort tot enkele maanden geleden, want toen ontdekte ik de
wonderwereld van <b>YouTube</b>. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Natuurlijk had ik daarvoor wel eens een filmpje opgezocht
van een oude favoriet. [Dit kan overigens een behoorlijke deceptie opleveren
als die nog steeds actief is en je ideaalbeeld wreed aan flarden gescheurd wordt
door de ontdekking dat ook hij/zij aan de tand des tijds ten prooi is gevallen
en behoorlijk kaal, dik en/of rimpelig is geworden.] Ik had echter nooit
fanatiek rondgesurft en verkeerde in de veronderstelling dat er alleen filmpjes
van hoogstens 10 à 15 minuten voorradig waren. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Enkele jaren geleden stuitte ik op Goede Vrijdag toevallig
op een tv-programma met een moderne versie van de <b>Matthäus-Passion</b>, die ik op zich wel intrigerend vond, maar die me
zeker niet zou zijn bijgebleven als enkele koorstukken me niet bekend waren
voorgekomen. Door osmose had ik namelijk enige vertrouwdheid met het klassieke
‘hitrepertoire’ verworven, zonder echter in de meeste gevallen te weten wie een
bepaald stuk had geschreven en hoe het heette. Ik ben toen op YouTube naar
uitvoeringen van de Matthäus-Passion gaan zoeken en kwam <a href="http://www.youtube.com/watch?v=UnyXgcoQl-A">de versie</a> van <a href="http://www.tonkoopman.nl/"><b>Ton Koopman</b></a> en het <b>Amsterdam Baroque Orchestra</b> tegen (al talloze malen op Goede
Vrijdag op de tv vertoond). [Deze was oorspronkelijk in twintig brokken verdeeld, wat het beluisteren niet aangenamer maakt. Er was een <i>playlist </i>beschikbaar,<i> </i>maar daarop stond alles in de omgekeerde volgorde!] Ik pikte er dus hoogstens wat aria’s en
koralen uit en sloeg de rest over. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Ik kwam dezelfde aria’s ook in andere uitvoeringen tegen,
o.a. de versie van <a href="http://www.bach-cantatas.com/Bio/Richter-Karl.htm"><b>Karl Richter</b></a> met
het <b>Münchener Bach-Chor</b> en <b>Bach-Orchester</b>, die ik eigenlijk mooier
vond. Ik was dus maar wat blij toen ik deze paastijd een <i>playlist </i>van Richters Mattheus Passion uit de krochten van YouTube
opdiepte en helemaal verguld toen ik ontdekte dat deze ook <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Xdl0m1v5el8" target="_blank">volledig</a> op de
website te vinden is. Die liet ik lekker uit mijn computer opklinken terwijl ik een
fotoboek aan het maken was. Ik vind de recitatieven nog steeds slaapverwekkend, maar
<a href="http://www.youtube.com/watch?v=BBeXF_lnj_M&feature=related">sommige aria’s</a> zijn zeer ontroerend. [Inmiddels is ook de versie van Ton Koopman in handzamer formaat op YouTube te vinden (<a href="http://www.youtube.com/watch?v=TaSN1jCmERY">I</a> & <a href="http://www.youtube.com/watch?v=z3XwhVKgM70">II</a>), evenals de volledige uitvoeringen van <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=jm1os4VzTgA">Philippe Herreweghe</a> </b>en <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=LIR1sbvQKUg">Peter Dijkstra</a></b>.]</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
YouTube bleek zich dus helemaal niet tot korte video’s te
beperken. Het is een goudmijn met talloze complete <a href="https://www.youtube.com/watch?v=u1QAbdIEicw" target="_blank">concerten</a>, complete <a href="http://www.youtube.com/watch?v=b8rsOzPzYr8">opera’s</a>
en complete <a href="https://www.youtube.com/watch?v=NxoBfbhoEmo" target="_blank">films</a> (zij het soms in een exotische taal nagesynchroniseerd). Helaas
verdwijnen deze (vooral de films) met de regelmaat van de klok ook weer van het
toneel, als een gebruiker ze na enige waarschuwingen wegens overtreding van het
auteursrecht van de website afhaalt, of zelf uitgesloten wordt. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Ik begrijp niets van de politiek van de platen- en
filmmaatschappijen op dit punt. Ik heb wel eens schertsend tegen mijn vrienden
gezegd dat je door YouTube nooit meer een plaat hoeft aan te schaffen, maar in
feite is het tegendeel waar: ik heb dankzij YouTube juist cd’s gekocht, van
artiesten waarvan ik zonder deze website nog nooit gehoord zou hebben. Je kunt
het materiaal van YouTube (voor zover ik weet) niet downloaden, alleen op je
computer bekijken. De audio- en vooral de videokwaliteit is meestal zo bedroevend dat deze
voor de ware <i>affectionado's</i> onacceptabel is en de aanwezigheid ervan op het web zal
hen er niet van weerhouden een cd of dvd aan te schaffen. De rest van het
publiek zou deze <i>so wie so</i> niet
gekocht hebben. Bovendien raakt de liefhebber niet gefrustreerd door de
aanschaf van een schijf die in de praktijk toch blijkt tegen te vallen en kan
de wens ontstaan een concert ook live mee te maken. De muziekproducenten kunnen
er dus alleen maar bij winnen, wat ook blijkt uit het feit dat sommige musici
zelf materiaal op YouTube zetten. Ten slotte: al maakt men een gebruiker bang
of sluit hem uit, er is altijd wel een ander die dezelfde video op YouTube zet. Dus het is een gevecht tegen de bierkaai.</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
De afgelopen maanden heb ik een flinke stap vooruit gedaan in de
muziekgeschiedenis: van de Renaissance naar de Barok. <b>Wikipedia</b> (vooral de Engelstalige) is
ideaal voor het vinden van de nodige achtergrondinformatie. Als je op YouTube bijvoorbeeld
een spraakmakende opvoering van een <a href="https://www.youtube.com/watch?v=-zZ1gGYhN08" target="_blank">Händel-opera</a> aantreft, levert <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Orlando_(opera)" target="_blank">Wikipedia</a> de synopsis, de opvoeringsgeschiedenis
en zelfs de rolverdeling bij de eerste opvoering. Heb je interesse opgevat voor
de <i><a href="http://www.youtube.com/watch?v=20UPjnjYiMg">Stabat Mater</a></i>, dan verschaft YouTube de
volledige bewerkingen van diverse componisten en tref je op <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Stabat_Mater">Wikipedia</a> de tekst
plus vertaling aan. Zo kan je dus binnen de kortste keren een veelomvattende muzikale
educatie opdoen.<o:p></o:p></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Ik heb in deze periode heel wat goudklompjes blootgelegd op
YouTube. Aangezien ik vele jaren in het onderwijs heb gewerkt, ben ik
voldoende 'schooljuf' om als ik zelf iets ontdekt heb een onweerstaanbare drang te ontwikkelen om anderen daarvan kond te doen. Helaas vielen mijn
vertogen over het luistergenot dat barokmuziek oplevert bij mijn familie en
vrienden grotendeels op dovemansoren. Dan maar op deze manier. Ik hoop wel dat
platen- en filmmaatschappijen zich wat minder gaan opwinden over ‘inbreuken op
het auteursrecht’ en ik niet voortdurend mijn links zal moeten bijwerken.</div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Van mijn oude favorieten is gelukkig nog veel op YouTube te
vinden: </div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-indent: -18.0pt;">
<div style="text-align: justify;">
(1)<span style="font-size: 7pt;"> </span>pophelden:
[<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=d-H7Ug8KNVk" target="_blank">Beatles</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=cLtQhO4mqfo" target="_blank">Dire Straits</a></b>, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=mnkJcjBCG88">Eagles</a></b>, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=NzXLh9jFfg4"><b>Fleetwood</b> <b>Mac</b></a>, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=2GWnveEXNro">Toto</a></b>]; </div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-indent: -18.0pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="EN-GB">(2)<span style="font-size: 7pt;">
</span></span><span lang="EN-GB">folkies
[<b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=dwylWTZf-is">Alan Stivell</a></b>, <b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=QvXexILZ8sY">Bothy Band</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=x393pFfXcHI">Tannahill Weavers</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=4xrlT_NPzVE" target="_blank">Steeleye Span</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=nRK2sCAQZAw" target="_blank">Malicorne</a></b>]; <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 36.0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; text-indent: -18.0pt;">
<div style="text-align: justify;">
(3)<span style="font-size: 7pt;"> </span>oude
dansmuziek [<b><a href="http://www.youtube.com/watch?v=gsHTaoU8enQ">Michael Pretorius</a></b>, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=ohx2i1AnK_I" target="_blank">Les Menestriers</a></b>]. </div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Al kwam er sinds hun hoogtijdagen nog wel eens een act langs
die ik kan waarderen (zoals <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=olGEi5I3Q9c&index=1&list=RDolGEi5I3Q9c">Sky</a></b> met zijn mengeling van klassiek en rock, <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=JQY-IWFs1EQ" target="_blank">The Corrs</a></b> met hun combinatie van pop en Keltische
folk en <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=-mEUL8xsao8" target="_blank">Wynton Marsalis</a></b> met zijn baroktrompet), het hielp me niet van mijn sympathie voor de ridders van de <i>plastic axe</i>, zoals <b><a href="https://www.youtube.com/watch?v=xGavzOvTMjY" target="_blank">Eric Clapton</a></b> en zijn <a href="https://www.youtube.com/watch?v=a39V_15n_Gc" target="_blank">vrienden</a>, af.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
Ook al zijn er van oudere artiesten weinig filmpjes te
bekijken, audiomateriaal is vaak wel aanwezig. Zo vond ik tot mijn verbazing nog niet zo lang geleden mijn complete platencollectie van de <b>Beatles</b>
op YouTube [Help, Rubber Soul, Revolver, Sergeant Pepper's Lonely Hearts Club Band<span lang="EN-GB">, Magical Mystery Tour, The White Album, Abbey Road, Let It Be]; van <b>Fleetwood Mac </b>eveneens, o.a. op de website gezet door <i>Stevie Nicks</i> herself [Fleetwood Mac,
Rumours, Tusk, Mirage, Tango In The Night]. Helaas zijn deze tijden voorbij: inhalige 'rechthebbenden' (in de meeste gevallen niet de artiesten zelf) hebben hier een einde aan gemaakt en proberen de laatste druppels winst uit deze opnamen te persen.<o:p></o:p></span><br />
<br /></div>
</div>
SKhttp://www.blogger.com/profile/08589337005220510294noreply@blogger.com